SlideShare a Scribd company logo
1 of 12
Дэлхйин
 далай


 “Усан мандал” III улирал
Далай гэдэг нь дэлхийн усан мандлын хэсэг
      болох ихээхэн хэмжээний өндөр
          давсжилттай ус юм.
Ойролцоогоор дэлхийн гадаргуугийн 71% буюу 361
   сая км кв талбай эзэлнэ. Энэхүү тасралтгүй
үргэлжилсэн ус буюу далайг хэд хэдэн далай, мөн
       жижиг тэнгисүүдэд хуваадаг байна.
Тив,арлуудын тогтолцоо зэрэг нь дэлхийн далайг
            хуваах үндсэн шалгуур болно.




                                                         Дундаж
                     Талбай




                                                         гүн / м/
     Далайн нэр                    Хамгийн гүн хонхор
№
№
                     / сая км
                        кв /
                     178,62     Марианы хонхор
1 Номхон далай                  / 11022 м/               3980

                      91,56     Пуэрто-Рикогийн хонхор
2 Атлантын далай                / 8742м/                 3600

                      76,17     Зондын хонхор
3 Энэтхэгийн далай              / 7729м/                 3710

                      14,75     Гренландын хонхор
4 Хойд мөсөн далай              / 5527м/                 1220
Далайн жижгэвтэр хэсгийг тэнгис булан, тохой гэх
               мэтээр нэрлэнэ.
Тэнгисийг байрлалынхан нь хувьд дотор нь хэд
              хэд ангилж үздэг.

1.   Дотоодын тэнгис
         Эх газар дээр, далайтай холбогдоогүй
      давсжилттай, жижиг хэмжээний усны биетүүд
     байх ба үүнийг тэнгис, нуур гэх мэтээр нэрлэнэ.
     (Жишээлбэл, Арал тэнгис, Их давст нуур зэрэг)
     Эдгээрийн заримыг тэнгис гэж нэрлэдэг боловч,
                 үнэндээ давст нуур юм.
Арал тэнгис
2. Газар дундын тэнгис
3.   Зах хязгаарын тэнгис
          / Чукотын тэнгис, Агнуурын тэнгис /
Далай нь дэлхийн гадаргуугийн ¾-ийг бүрхэх
  тул биомандалд их хэмжээгээр нөлөөлнө.




                                  Шүрэн арлууд
Далайн усны ууршилт нь хур тунадсын эх үүсвэр ба улмаар энэ
       нь уур амьсгал, салхины чиглэлд онцгой нөлөөтэй.
  3 гаруй тэрбум жилийн өмнө далайд амьдрал үүссэн байна.

More Related Content

What's hot

уур амьсгалын өөрчлөлт
уур амьсгалын өөрчлөлтуур амьсгалын өөрчлөлт
уур амьсгалын өөрчлөлтZaya Shirentogtokh
 
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлуур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлGantulga Batmunkh
 
цаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгалцаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгалBaterdene Solongo
 
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р ангихүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р ангиБилгүүн Хаш-Эрдэнэ
 
Gazriin gadarga
Gazriin gadargaGazriin gadarga
Gazriin gadargaBayy
 
лекц 6 дэлхийн дулааны баланс
лекц 6 дэлхийн дулааны баланслекц 6 дэлхийн дулааны баланс
лекц 6 дэлхийн дулааны балансDavaa-Ochir Azzaya
 
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаанЦаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаанTsedev Bat-erdene
 
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptxГазарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptxEnkh Tseba
 
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээдэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээBaterdene Tserendash
 
хийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхаргахийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхаргаBaljinnyam12
 
газар зүйн зураг
газар зүйн зураг газар зүйн зураг
газар зүйн зураг Tsekeel Tsekee
 
далайн усны шинж чанар
далайн усны шинж чанардалайн усны шинж чанар
далайн усны шинж чанарtungalag
 
хийн мандал дах чийг түүний төрөл
хийн мандал дах чийг түүний төрөлхийн мандал дах чийг түүний төрөл
хийн мандал дах чийг түүний төрөлGanbat Narantsetseg
 
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөнлекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөнDavaa-Ochir Azzaya
 
газарзүйн жишиг даалгавар
газарзүйн жишиг даалгаваргазарзүйн жишиг даалгавар
газарзүйн жишиг даалгаварbayaraatugsuu
 
уур амьсгал ба цаг агаар
уур амьсгал ба цаг агааруур амьсгал ба цаг агаар
уур амьсгал ба цаг агаарSodbilegt Sodbilegt
 
ашигт малтмал
ашигт малтмалашигт малтмал
ашигт малтмалlimbeea
 
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэцлекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэцDavaa-Ochir Azzaya
 

What's hot (20)

уур амьсгалын өөрчлөлт
уур амьсгалын өөрчлөлтуур амьсгалын өөрчлөлт
уур амьсгалын өөрчлөлт
 
хийн мандал 1
хийн мандал 1хийн мандал 1
хийн мандал 1
 
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлуур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
 
цаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгалцаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгал
 
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р ангихүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
хүн амын байршил, нутагшилт 11-р анги
 
Gazriin gadarga
Gazriin gadargaGazriin gadarga
Gazriin gadarga
 
лекц 6 дэлхийн дулааны баланс
лекц 6 дэлхийн дулааны баланслекц 6 дэлхийн дулааны баланс
лекц 6 дэлхийн дулааны баланс
 
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаанЦаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
 
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptxГазарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
 
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээдэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
 
хийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхаргахийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхарга
 
газар зүйн зураг
газар зүйн зураг газар зүйн зураг
газар зүйн зураг
 
далайн усны шинж чанар
далайн усны шинж чанардалайн усны шинж чанар
далайн усны шинж чанар
 
хийн мандал дах чийг түүний төрөл
хийн мандал дах чийг түүний төрөлхийн мандал дах чийг түүний төрөл
хийн мандал дах чийг түүний төрөл
 
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөнлекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
 
газарзүйн жишиг даалгавар
газарзүйн жишиг даалгаваргазарзүйн жишиг даалгавар
газарзүйн жишиг даалгавар
 
уур амьсгал ба цаг агаар
уур амьсгал ба цаг агааруур амьсгал ба цаг агаар
уур амьсгал ба цаг агаар
 
ашигт малтмал
ашигт малтмалашигт малтмал
ашигт малтмал
 
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
 
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэцлекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
 

Viewers also liked

дэлхийн далай ба хуурай газар
дэлхийн далай ба хуурай газардэлхийн далай ба хуурай газар
дэлхийн далай ба хуурай газарAmarjargal Amaraa
 
7 r angi gazarzvi delhiin dalai davaakhuu.04.6
7 r angi gazarzvi  delhiin dalai davaakhuu.04.67 r angi gazarzvi  delhiin dalai davaakhuu.04.6
7 r angi gazarzvi delhiin dalai davaakhuu.04.6zulzagatsogoo
 
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.87 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8zulzagatsogoo
 
дэлхийн далай,түүний ашиглал, хамгаалал
дэлхийн далай,түүний  ашиглал, хамгаалалдэлхийн далай,түүний  ашиглал, хамгаалал
дэлхийн далай,түүний ашиглал, хамгаалалGanbat Narantsetseg
 
далай
далайдалай
далайErka3d
 
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил ешгеологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил ешGanbat Narantsetseg
 
хөрс
хөрсхөрс
хөрсtnrngrl
 
газарзүй хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85
газарзүй  хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85газарзүй  хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85
газарзүй хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85Ariunzul Dambii
 

Viewers also liked (9)

дэлхийн далай ба хуурай газар
дэлхийн далай ба хуурай газардэлхийн далай ба хуурай газар
дэлхийн далай ба хуурай газар
 
7 r angi gazarzvi delhiin dalai davaakhuu.04.6
7 r angi gazarzvi  delhiin dalai davaakhuu.04.67 r angi gazarzvi  delhiin dalai davaakhuu.04.6
7 r angi gazarzvi delhiin dalai davaakhuu.04.6
 
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.87 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
 
дэлхийн далай,түүний ашиглал, хамгаалал
дэлхийн далай,түүний  ашиглал, хамгаалалдэлхийн далай,түүний  ашиглал, хамгаалал
дэлхийн далай,түүний ашиглал, хамгаалал
 
далай
далайдалай
далай
 
мо хөрс Copy
мо хөрс   Copyмо хөрс   Copy
мо хөрс Copy
 
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил ешгеологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
 
хөрс
хөрсхөрс
хөрс
 
газарзүй хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85
газарзүй  хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85газарзүй  хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85
газарзүй хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85
 

Similar to дэлхйин далай

нуур 7 р анги
нуур 7 р ангинуур 7 р анги
нуур 7 р ангиTsekeel Tsekee
 
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаглекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намагDavaa-Ochir Azzaya
 
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаглекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намагDavaa-Ochir Azzaya
 
Usan mandal 12_angi_d.battogtokh
Usan mandal 12_angi_d.battogtokhUsan mandal 12_angi_d.battogtokh
Usan mandal 12_angi_d.battogtokhenkhsaruulsukhochir
 
дэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэцдэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэцzulzagatsogoo
 
дэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэцдэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэцErdenetuya Galbadrah
 
хандаа хэрэглэгдэхүүн
хандаа хэрэглэгдэхүүн хандаа хэрэглэгдэхүүн
хандаа хэрэглэгдэхүүн khandmaa79
 

Similar to дэлхйин далай (12)

Mongol ornii gazriin zurag
Mongol ornii gazriin zuragMongol ornii gazriin zurag
Mongol ornii gazriin zurag
 
лекц 8
лекц 8лекц 8
лекц 8
 
нуур 7 р анги
нуур 7 р ангинуур 7 р анги
нуур 7 р анги
 
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаглекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
 
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаглекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
 
Usan mandal 12_angi_d.battogtokh
Usan mandal 12_angi_d.battogtokhUsan mandal 12_angi_d.battogtokh
Usan mandal 12_angi_d.battogtokh
 
Us
UsUs
Us
 
10а нуур
10а нуур10а нуур
10а нуур
 
Lesoceans
LesoceansLesoceans
Lesoceans
 
дэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэцдэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэц
 
дэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэцдэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэц
 
хандаа хэрэглэгдэхүүн
хандаа хэрэглэгдэхүүн хандаа хэрэглэгдэхүүн
хандаа хэрэглэгдэхүүн
 

More from tungalag

Didaktik eeljit hicheeliin tuluvlguu 1
Didaktik eeljit hicheeliin tuluvlguu 1Didaktik eeljit hicheeliin tuluvlguu 1
Didaktik eeljit hicheeliin tuluvlguu 1tungalag
 
Havtgai shuluuni hariltsan bairshiliin tsahim uzuulen
Havtgai shuluuni hariltsan bairshiliin tsahim uzuulenHavtgai shuluuni hariltsan bairshiliin tsahim uzuulen
Havtgai shuluuni hariltsan bairshiliin tsahim uzuulentungalag
 
Sur iltgel(1)
Sur iltgel(1)Sur iltgel(1)
Sur iltgel(1)tungalag
 
Galt uulshil
Galt uulshilGalt uulshil
Galt uulshiltungalag
 
Монгол орны зам тээвэр
Монгол орны зам тээвэрМонгол орны зам тээвэр
Монгол орны зам тээвэрtungalag
 
Galt uulshil
Galt uulshilGalt uulshil
Galt uulshiltungalag
 
Reported speech1
Reported speech1Reported speech1
Reported speech1tungalag
 
Hiin mandal
Hiin mandalHiin mandal
Hiin mandaltungalag
 
Dugneh juram
Dugneh juramDugneh juram
Dugneh juramtungalag
 
Unelgeejuram
UnelgeejuramUnelgeejuram
Unelgeejuramtungalag
 
монголын түүх
монголын түүхмонголын түүх
монголын түүхtungalag
 
автономит монгол улсын ерөнхий сайд
автономит монгол улсын ерөнхий сайдавтономит монгол улсын ерөнхий сайд
автономит монгол улсын ерөнхий сайдtungalag
 
нэгдүгээр бүлэг
нэгдүгээр бүлэгнэгдүгээр бүлэг
нэгдүгээр бүлэгtungalag
 
Darhan baigaliin uhaan
Darhan baigaliin uhaanDarhan baigaliin uhaan
Darhan baigaliin uhaantungalag
 
7 9 анги. багш
7 9 анги. багш7 9 анги. багш
7 9 анги. багшtungalag
 
сургалтын идэвхитэй аргыг ашиглах тухай зөвлөмж
сургалтын идэвхитэй аргыг ашиглах тухай зөвлөмжсургалтын идэвхитэй аргыг ашиглах тухай зөвлөмж
сургалтын идэвхитэй аргыг ашиглах тухай зөвлөмжtungalag
 
Eruul zauv hoololt
Eruul zauv hoololtEruul zauv hoololt
Eruul zauv hoololttungalag
 

More from tungalag (20)

Lkhagvaa
LkhagvaaLkhagvaa
Lkhagvaa
 
Didaktik eeljit hicheeliin tuluvlguu 1
Didaktik eeljit hicheeliin tuluvlguu 1Didaktik eeljit hicheeliin tuluvlguu 1
Didaktik eeljit hicheeliin tuluvlguu 1
 
Havtgai shuluuni hariltsan bairshiliin tsahim uzuulen
Havtgai shuluuni hariltsan bairshiliin tsahim uzuulenHavtgai shuluuni hariltsan bairshiliin tsahim uzuulen
Havtgai shuluuni hariltsan bairshiliin tsahim uzuulen
 
Sur iltgel(1)
Sur iltgel(1)Sur iltgel(1)
Sur iltgel(1)
 
Galt uulshil
Galt uulshilGalt uulshil
Galt uulshil
 
Монгол орны зам тээвэр
Монгол орны зам тээвэрМонгол орны зам тээвэр
Монгол орны зам тээвэр
 
Galt uulshil
Galt uulshilGalt uulshil
Galt uulshil
 
Reported speech1
Reported speech1Reported speech1
Reported speech1
 
Hiin mandal
Hiin mandalHiin mandal
Hiin mandal
 
Dugneh juram
Dugneh juramDugneh juram
Dugneh juram
 
Unelgeejuram
UnelgeejuramUnelgeejuram
Unelgeejuram
 
монголын түүх
монголын түүхмонголын түүх
монголын түүх
 
автономит монгол улсын ерөнхий сайд
автономит монгол улсын ерөнхий сайдавтономит монгол улсын ерөнхий сайд
автономит монгол улсын ерөнхий сайд
 
нэгдүгээр бүлэг
нэгдүгээр бүлэгнэгдүгээр бүлэг
нэгдүгээр бүлэг
 
Gz9
Gz9Gz9
Gz9
 
Darhan baigaliin uhaan
Darhan baigaliin uhaanDarhan baigaliin uhaan
Darhan baigaliin uhaan
 
Gz iii
Gz iiiGz iii
Gz iii
 
7 9 анги. багш
7 9 анги. багш7 9 анги. багш
7 9 анги. багш
 
сургалтын идэвхитэй аргыг ашиглах тухай зөвлөмж
сургалтын идэвхитэй аргыг ашиглах тухай зөвлөмжсургалтын идэвхитэй аргыг ашиглах тухай зөвлөмж
сургалтын идэвхитэй аргыг ашиглах тухай зөвлөмж
 
Eruul zauv hoololt
Eruul zauv hoololtEruul zauv hoololt
Eruul zauv hoololt
 

дэлхйин далай

  • 1. Дэлхйин далай “Усан мандал” III улирал
  • 2. Далай гэдэг нь дэлхийн усан мандлын хэсэг болох ихээхэн хэмжээний өндөр давсжилттай ус юм.
  • 3. Ойролцоогоор дэлхийн гадаргуугийн 71% буюу 361 сая км кв талбай эзэлнэ. Энэхүү тасралтгүй үргэлжилсэн ус буюу далайг хэд хэдэн далай, мөн жижиг тэнгисүүдэд хуваадаг байна.
  • 4. Тив,арлуудын тогтолцоо зэрэг нь дэлхийн далайг хуваах үндсэн шалгуур болно. Дундаж Талбай гүн / м/ Далайн нэр Хамгийн гүн хонхор № № / сая км кв / 178,62 Марианы хонхор 1 Номхон далай / 11022 м/ 3980 91,56 Пуэрто-Рикогийн хонхор 2 Атлантын далай / 8742м/ 3600 76,17 Зондын хонхор 3 Энэтхэгийн далай / 7729м/ 3710 14,75 Гренландын хонхор 4 Хойд мөсөн далай / 5527м/ 1220
  • 5.
  • 6. Далайн жижгэвтэр хэсгийг тэнгис булан, тохой гэх мэтээр нэрлэнэ.
  • 7. Тэнгисийг байрлалынхан нь хувьд дотор нь хэд хэд ангилж үздэг. 1. Дотоодын тэнгис Эх газар дээр, далайтай холбогдоогүй давсжилттай, жижиг хэмжээний усны биетүүд байх ба үүнийг тэнгис, нуур гэх мэтээр нэрлэнэ. (Жишээлбэл, Арал тэнгис, Их давст нуур зэрэг) Эдгээрийн заримыг тэнгис гэж нэрлэдэг боловч, үнэндээ давст нуур юм.
  • 10. 3. Зах хязгаарын тэнгис / Чукотын тэнгис, Агнуурын тэнгис /
  • 11. Далай нь дэлхийн гадаргуугийн ¾-ийг бүрхэх тул биомандалд их хэмжээгээр нөлөөлнө. Шүрэн арлууд
  • 12. Далайн усны ууршилт нь хур тунадсын эх үүсвэр ба улмаар энэ нь уур амьсгал, салхины чиглэлд онцгой нөлөөтэй. 3 гаруй тэрбум жилийн өмнө далайд амьдрал үүссэн байна.