1. 1
ΕΙΔΗ ΠΡΟΣΑ΢ΕΩΝ Ω΢ ΠΡΟ΢ ΣΗ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΣΑ ΢Τ΢ΣΑΣΙΚΑ ΣΟΤ΢
Μελετϊντασ τισ προτάςεισ ωσ προσ τα ςυςτατικά/δομή τουσ, μποροφμε να τισ κατατάξουμε
ςε τζςςερισ κατηγορίεσ:
α) πρόταςη απλή, β) ςφνθετη, γ) ελλειπτική, δ) επαυξημζνη.
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Η Μαρία
ΡΗΜΑ
ζφαγε
ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ
ςαλάτα
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Η Μαρία
ΡΗΜΑ
ζφαγε
ΠΡΟ΢ΔΙΟΡΙ΢ΜΟ΢
μια
ΠΡΟ΢ΔΙΟΡΙ΢ΜΟ΢
ωραία
ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ
ςαλάτα
ΡΗΜΑ
ζφαγε ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ ςαλάτα
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Ο Γιϊργοσ
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
και η Μαρία
ΡΗΜΑ
ζφαγαν
ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ
ςαλάτα
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Ο Γιϊργοσ
ΡΗΜΑ
είναι
ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΕΝΟ
ψηλόσ και
ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΕΝΟ
μελαχρινόσ
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Ο
Γιϊργοσ
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
και η
Μαρία
ΡΗΜΑ
είναι
ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΕΝΟ
φίλοι και
ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΕΝΟ
ςυγγενείσ

2. 2
Απλή πρόταςη
Απλή λζγεται η πρόταςη που αποτελείται από τουσ κφριουσ όρουσ, δηλ. περιλαμβάνει τισ
απολφτωσ απαραίτητεσ πληροφορίεσ για να δηλωθεί ζνα νόημα, για να μεταδοθεί ζνα
μήνυμα.
Κφριοι όροι τησ πρόταςησ θεωροφνται το Τποκείμενο και το Κατηγόρημα (= ρήμα, ρήμα
+αντικείμενο/α, ρήμα +κατηγοροφμενο, ρήμα + ποιητικό αίτιο). Οι μορφζσ που μπορεί να
ζχει μια απλή πρόταςη είναι οι εξήσ:
Ελλειπτική πρόταςη
Ελλειπτική λζγεται η πρόταςη, όταν κάποιοσ από τουσ βαςικοφσ όρουσ λείπει, γιατί εννοείται
εφκολα. ΢τον καθημερινό μασ προφορικό λόγο χρηςιμοποιοφμε κυρίωσ ελλειπτικζσ
προτάςεισ.
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Σο μωρό
ΡΗΜΑ
κοιμάται
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Η Μαρία
ΡΗΜΑ
ζφαγε
ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ
ςαλάτα
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Ο Γιϊργοσ
ΡΗΜΑ
είπε
ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ
ΑΜΕ΢Ο
την
αλήθεια
ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ
ΕΜΜΕ΢Ο
ςτη
Μαρία
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Η γάτα
ΡΗΜΑ΢ΤΝΔΕΣΙΚΟ
είναι
ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΕΝΟ
πειναςμζνη
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Σο ελάφι
ΡΗΜΑ
ςκοτϊθηκε
ΠΟΙΗΣΙΚΟ
ΑΙΣΙΟ
από ςφαίρα
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
ΡΗΜΑ
Πϊσ είςαι;

3. 3
Επαυξημζνη πρόταςη
Επαυξημζνη λζγεται η πρόταςη, όταν εκτόσ από τουσ βαςικοφσ όρουσ περιλαμβάνει και
προςδιοριςμοφσ.
΢φνθετη πρόταςη
΢φνθετη λζγεται η πρόταςη που περιλαμβάνει κάποιο όρο δφο φορζσ ή περιςςότερεσ (εκτόσ,
βζβαια, από τη ρήμα).
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
ΡΗΜΑ
Είμαι άρρωςτη.
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Εςφ;
ΡΗΜΑ
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜ
ΕΝΟ
Κουραςμζνη.
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Η Μαρία
ΡΗΜΑ
ζφαγε
ΠΡΟ΢ΔΙΟΡΙ΢ΜΟ΢
μια ΠΡΟ΢ΔΙΟΡΙ΢ΜΟ΢ ωραία
ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ
ςαλάτα
ΠΡΟ΢ΔΙΟΡΙ΢ΜΟ΢
Σο
κουραςμζνο
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
μωρό
ΡΗΜΑ
κοιμάται
ΠΡΟ΢ΔΙΟΡΙ΢ΜΟ΢
ήςυχα
ΠΡΟ΢ΔΙΟΡΙ΢ΜΟ΢
ςτο
κρεββάτι
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Ο Γιϊργοσ
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
και η Μαρία
ΡΗΜΑ
ζφαγαν
ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ
ςαλάτα

4. 4
΢υνδυαςμόσ ειδών
΢τισ περιςςότερεσ όμωσ περιπτϊςεισ δε ςυναντάμε διαχωριςμζνα αυτά τα τζςςερα είδη.
Πολφ ςυχνά οι προτάςεισ που χρηςιμοποιοφμε ςτο λόγο μασ είναι ςυνδυαςμοί
περιςςότερων ειδϊν.
Σο μόνο είδοσ που δεν μπορεί να ςυνδυαςτεί με άλλα είναι η απλή πρόταςη.
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Η κοπζλα
ΡΗΜΑ΢ΤΝΔΕΣΙΚΟ
ήταν
ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΕΝΟ
ψηλή
ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΕΝΟ
και
μελαχρινή
ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Ο
Γιάννησ ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
και ο
Πζτροσ
ΡΗΜΑ΢ΤΝΔΕΣΙΚΟ
ήταν
ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΕΝΟ
ςυμφοι-
τητζσ
ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΕΝΟ
και
φίλοι
ελλειπτική
& επαυξημζνη
Σι κάνεισ ςήμερα;
ελλειπτική γιατί λείπει το
υποκείμενο εςφ
επαυξημζνη γιατί υπάρχει ο
προςδιοριςμόσ ςήμερα
ςφνθετη
& ελλειπτική
& επαυξημζνη
Να ο αδελφόσ μου και ο νζοσ
ςυγκάτοικόσ του!
ςφνθετη γιατί ζχει δφο
υποκείμενα αδελφόσ -
ςυγκάτοικοσ
ελλειπτική γιατί λείπει το ρήμα
επαυξημζνη γιατί υπάρχουν οι
προςδιοριςμοί μου, νζοσ, του