3. BANKALARIN KURULUŞU
Türkiye’de bir bankanın kurulmasına veya yurt dışında kurulmuş
bir bankanın ilk şubesinin açılmasına, Bankacılık Kanunu’nda
öngörülen şartların yerine getirilmesi kaydıyla, Bankacılık
Düzenleme ve Denetleme Kurulunun en az beş üyesinin aynı
yönde kullandıkları oylar neticesinde alınacak kararla izin verilir.
3
4. BANKALARIN KURULUŞU
Türkiye’de kurulmuş bir bankanın Türkiye sınırları içinde şube açması,
kıyı bankaları da dahil olmak üzere yurt dışında şube veya temsilcilik
açmaları, ortaklık kurmaları,
Yabancı bankaların Türkiye’de şube veya temsilcilik açmaları
BDDK’nın iznine tabidir.
4
5. KURULUŞ ŞARTLARI
5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 7.maddesine göre Türkiye'de kurulacak
bir bankanın:
a) Anonim şirket şeklinde kurulması,
b) Hisse senetlerinin nakit karşılığı çıkarılması ve tamamının nama yazılı
olması,
c) Kurucularının bu Kanunda belirtilen şartları haiz olması,
d) Yönetim kurulu üyelerinin bu Kanunun kurumsal yönetim hükümlerinde
belirtilen nitelikleri ve plânlanan
faaliyetleri gerçekleştirebilecek meslekî tecrübeyi haiz olması,
e) Öngörülen faaliyet konularının plânlanan malî, yönetim ve organizasyon
yapısı ile uyumlu olması,
f) Nakden ve her türlü muvazaadan âri olarak ödenmiş sermayesinin en az
otuz milyon Yeni Türk Lirası olması,
5
6. KURULUŞ ŞARTLARI
g) Ana sözleşmesinin bu Kanun hükümlerine uygun olması,
h) Kurumun etkin denetimini engellemeyecek şeffaf ve açık bir ortaklık yapısı
ve organizasyon şemasına sahip olması,
i) Konsolide denetimini engelleyici nitelikte herhangi bir hususun
bulunmaması,
j) Öngörülen faaliyet konularına ait iş plânlarını, kuruluşun malî yapısı ile ilgili
projeksiyonlarını sermaye yeterliliğini de içerecek şekilde, ilk üç yıl için bütçe
plânını ve yapısal örgütlenmesini gösteren bir faaliyet programını iç kontrol,
risk yönetimi ve iç denetim sistemi de dahil olmak üzere ibraz etmesi,
gerekmektedir.
6
7. FAALİYET İZNİ ALMAK
Bankacılık Kanunu’nun 6. maddesine uygun olarak kurulmuş
veya Türkiye'de şube açma izni alan bankaların, BDDK’dan
ayrıca faaliyet izni alması da gerekmektedir. Bir beyanname
ile yapılacak başvuru üzerine verilecek faaliyet izni Resmî
Gazetede yayımlanır. Kararın, ilk izin başvurusunun yapıldığı
tarihten itibaren en geç üç ay içinde verilmesi gerekir.
7
8. GENEL KURUL
Anonim şirketlerin ve dolayısıyla bankaların en yüksek karar
organı olan Genel kurul, pay sahiplerinden oluşur ve normal
koşullarda yılda bir kez toplanır. Genel kurul; bankanın
organlarının atanması, mali tabloların onaylanması,
olağanüstü yedeklerin ayrılması, ana sözleşmede
değişikliklerin yapılması ve kâr dağıtımı gibi kararları alır.
8
9. YÖNETİM KURULU
Diğer kuruluşlarda olduğu gibi, bankaların yönetim kademesinde,
genel kuruldan sonra en yetkili organ yönetim kuruludur. Bankaların
Yönetim Kurulu ile ilgili düzenlemeler Bankacılık Kanunu’nun 23.
maddesinde yer almaktadır. Buna göre, bankaların yönetim kurulları
beş kişiden az olamaz. Genel Müdür (bulunmadığı hallerde vekili)
yönetim kurulunun doğal üyesidir. Türkiye’de şube açmak suretiyle
faaliyette bulunan yurt dışında kurulu bankaların Türkiye’deki
yönetim merkezlerinde ise, yönetim kurulu yetki ve sorumluluklarını
taşıyan, merkez müdürünün de dahil olduğu üç kişilik bir müdürler
kurulu kurulur.
9
11. KREDİ KOMİTESİ
Yönetim kurulu, kredi açma yetkisini, BDDK tarafından belirlenecek usûl
ve esaslar çerçevesinde kredi komitesine veya Genel Müdürlüğe
devredebilir. Genel Müdürlük; kendisine devredilen kredi açma yetkisini,
diğer birimleri, bölge müdürlükleri veya şubeleri aracılığıyla da
kullanabilir. Yönetim kurulu, kredi komitesinin faaliyetlerini denetlemekle
yükümlüdür. Yönetim kurulu üyelerinden her biri, kredi komitesinden,
komitenin faaliyetleri hakkında her türlü bilgiyi istemeye ve gerekli
göreceği her türlü kontrolü yapmaya yetkilidir.
11
12. DENETİM KOMİTESİ
Bankaların denetim komitesi ile ilgili düzenlemeler Bankacılık
Kanunu’nun 24. maddesinde yer almaktadır. Buna göre, yönetim
kurulunun denetim ve gözetim faaliyetlerinin yerine getirilmesine
yardımcı olmak üzere denetim komitesi, icraî (yürütme) görevi
bulunmayan yönetim kurulu üyeleri arasından seçilen en az iki kişiden
oluşur. Görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usûl ve esasları
yönetim kurulu tarafından düzenlenen denetim komitesi, fiilî olarak
denetim yapan bir organ değildir. Denetim komitelerinin ana işlevleri;
mali raporların anlaşılır, şeffaf ve güvenilir olmasının sağlanması, risk
yönetim sürecinin izlenmesi, iç kontrollerin değerlendirilmesi, iç
denetimin etkili kullanımı, bağımsız denetimin gözetimi ve bağımsız
denetim kuruluşunun seçimi için görüş vermek olarak özetlenebilir.
12
13. TEFTİŞ KURULU
Teftiş kurulu, banka faaliyetlerinin bankacılık ilkelerine ve mevzuata
uygunluğunun denetlenmesi, banka hedefleri ile uygulamaları
arasındaki farklılıkların, sapmaların ve bunların sebeplerinin
belirlenmesi amacıyla oluşturulan bir birimdir. Bu kurul, bir başkanın
yönetimi ve denetimi altında, bankanın faaliyet hacmine uygun
ve yeterli sayıda başkan yardımcısı, müfettiş, müfettiş yardımcısı ve
idarî personelden meydana gelir.
13
14. TEFTİŞ KURULU
Bankanın şubelerinde, Genel Müdürlük birimlerinde ve bağlı
kuruluşlarında, yönetim kurulu ve genel müdür adına teftiş,
inceleme ve gerektiğinde soruşturma yapma görev ve yetkisine
sahip olan teftiş kurullarının; kuruluş, amaç, yetkileri, sorumlulukları
ve çalışmalarıyla ilgili hususlar, genellikle banka içi yönetmelik,
tüzük veya talimatnameler ile belirlenir.
14
15. TEFTİŞ KURULU
İç sistemler olarak bilinen diğer organlar olan iç kontrol birimi, risk
yönetimi birimi ve iç denetim biriminin (teftiş kurulunun) banka
organizasyon şeması içinde doğrudan yönetim kuruluna bağlı
olarak oluşturulması öngörülmüştür. Fakat yönetim kurulu, iç
sistemler kapsamındaki yetkisini denetim komitesine devredebilir.
15
16. GENEL MÜDÜRLÜK
Genel müdürlük, bankaların en büyük icra organıdır. Genel
müdürlüğün görevleri dört grupta toplanabilir:
• Bankayı temsil etmek, genel prensipleri belirlemek, emir ve
kararları vermek,
• Şubelerin açılması, organizasyonu ve personel politikasını
yönetmek,
• Bankanın kredi politikasının sevk ve yönetimini sağlamak,
• Yasalar ve ana sözleşme veya yönetmeliklerle kendilerine
verilen yetkileri kârlılık ve verimlilik ilkelerine uygun olarak
kullanmak.
16
17. GENEL MÜDÜRLÜK
Genel Müdürlük
Genel Müdürlük bir bankanın temel hedef ve stratejilerinin
belirlendiği en önemli icra organıdır. Bir genel müdür ve
yeterli sayıda genel müdür yardımcısına bağlı birimler ve bu
birimlerde çalışan personelden oluşur. Farklı isimlerle
anılmakla beraber ticari bankalardaki başlıca genel
müdürlük birimleri şunlardır.
• Hazine Başkanlığı
• Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Başkanlığı
• İnsan Kaynakları Başkanlığı
• Ticari / Kurumsal / Bireysel Krediler Başkanlıkları
• Genel Muhasebe ve Mali İşler Başkanlığı
• İstihbarat Başkanlığı
• Ödeme Sistemleri Başkanlığı
• Dış Operasyonlar Başkanlığı
• Nakit Yönetimi İşlemleri Başkanlığı
• Bilgi Sistemleri ve Teknoloji Başkanlıkları
• Kredi İzleme ve Takip Başkanlığı
• Hukuk İşleri Başkanlığı
• Destek Hizmetleri Başkanlığı
• Dağıtım Kanalları Başkanlığı
Küçük ve büyük ölçekli ticaret bankalarındaki bu birimlerin
bazıları, yatırım bankaları ve diğer banka türlerinde
bulunmaz. Böyle bankalarda söz konusu faaliyetler için farklı
birimler bulunmaktadır.
17
19. GENEL MÜDÜRLÜK
Bankaların Genel Müdürlük Organizasyonlarında Yer Alan Bölümlerin Görevleri
1. Hazine Başkanlığı:
Ulusal ve uluslararası ekonomik ortam ve gelişmelere uygun olarak, Banka likiditesini en
verimli şekilde ve tek bir merkezde belirlenecek politikalar çerçevesinde
değerlendirmek, Banka bilanço ve gelir hedefleri ile hazine politikaları doğrultusunda
aktif ve pasif kalemler arasındaki vade ve faiz uyumunu sağlamaya yönelik tedbirler
almak, stratejik kaynak ve varlık politikalarına temel oluşturacak önerilerde bulunmak,
ulusal ve uluslararası piyasalarda Hazine işlemi kapsamına giren tüm işlemleri Banka
hedef ve menfaatleriyle piyasa koşulları çerçevesinde gerçekleştirmek, mevduatın
tabana yayılması ve maliyet yönetimi başta olmak üzere kaynak yönetimi
alanında politika üretmek, Yönetim Kurulu tarafından belirlenmiş limitler dahilinde,
Bankanın tüm menkul kıymet, para ve sermaye piyasası araçları, türev araçlar, kıymetli
madenler ve emtia portföyünün yönetimini gerçekleştirmek, kaynak temini amacıyla
ihraç edeceği borçlanma araçlarının miktar, tür, vade, faiz oranları vb. belirlemek, ihraç
ve halka arz işlemlerinin tamamlanmasına ilişkin tüm işlemleri gerçekleştirmek, Bankanın
sermaye artırımları, temettü ödemeleri işlemlerini yapmak üzere kurulmuş birimdir.
19
20. GENEL MÜDÜRLÜK
2. Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Başkanlığı :
Muhabir bankalar ve diğer yabancı bankalarla ilişkileri yürütmek, yurt içi müşterilerin
yurt dışı piyasalarda ve yurt dışı müşterilerin yerel piyasalardaki hizmet ihtiyaçlarını en
iyi şekilde karşılamak, muhabir bankalar aracılığıyla müşterilerimizin dış ticaret
finansmanı ihtiyaçlarını karşılamak, Bankamızın uluslararası piyasalardan orta ve uzun
vadeli borçlanmalarının yürütülmesini yönetmek, Bankamızın sermaye sahipleri ve
yatırımcılarına yönelik olarak her türlü iletişimini ilgili mevzuat ve kanunlar dâhilinde
yerine getirmek, yurt dışı birim (şube, temsilcilik, banka) açılması/ edinilmesi/
kapatılması konularında gerekli araştırmaları yapmak ve önerilerde bulunmak, yurt dışı
birimlerin (şube, temsilcilik, banka) kuruluş, çalışma, yerel sorumluluk ve ihtiyaçlarına
ilişkin esaslarını belirlemek ve bu esaslar çerçevesinde faaliyet göstermelerini
sağlamak ve Genel Müdürlük birimleri ile olan finansal, idari ve operasyonel işlemlerini
koordine etmek üzere faaliyet gösteren Genel Müdürlüğe bağlı bir birimdir.
20
21. GENEL MÜDÜRLÜK
3. İnsan Kaynakları Başkanlığı:
Banka personeliyle ilgili olarak tüm insan kaynakları politikalarının oluşturulması, işe alma,
tayin, terfi, özlük, performans yönetimi, kariyer planlama, emeklilik, istifa, işten çıkarma gibi
tüm insan kaynakları süreçlerinin bu politikalar dâhilinde uygulanması, Genel Müdürlük
organizasyon yapısı ile ilgili değişiklik önerilerinin Yönetimin onayına sunulması, ilgili
birimlerle koordineli çalışılarak birimlerin görev alanlarını belirlemek üzere Görev
Yönetmeliklerinin oluşturulması, güncel tutulması ve teşkilata duyurulması, Banka Şube
ağının ve gelişiminin planlanması, yürütülmesi ve organizasyonunun sağlanması, norm
kadro çalışmalarının ilgili birimler ve şubeler ile yürütülmesi, belirlenen kriterlerdeki Banka
hedeflerini birim ve şubelerin performansını arttırıcı şekilde birim ve şube bazında
dağıtılması, söz konusu hedeflerin gerçekleştirilme oranlarını performans sisteminde takip
edilmesi, Toplu Sözleşme şartlarının hazırlanması, sözleşmenin yapılması ve uygulanması,
Bankada genel olarak eğitim ihtiyaçlarının tespiti, eğitim konusunda araştırma yaparak
eğitim kaynaklarının tespit edilmesi, bu konuda değerlendirmeler yaparak eğitim
dokümanlarının hazırlanması, güncellenmesi, eğitim programlarının uygulanmasına
yönelik olarak gerekli alt yapının hazırlanması, çalışanların motivasyonuna yönelik etkinlik
ve çalışmalarda bulunulması amacıyla kurulmuş, Genel Müdürlüğe bağlı bir birimdir.
21
22. GENEL MÜDÜRLÜK
4. Ticari / Kurumsal / Bireysel Krediler Başkanlıkları:
Yetkisi dahilindeki ticari, kurumsal, proje ve bireysel nitelikli krediler ve ticari nitelikli
müşteriler ile aynı risk grubunda yer alan gerçek kişi firma ortaklarına yönelik
bireysel nitelikli kredilere ilişkin talepleri değerlendirmek ve onaylamak, uygun
gördüğü fakat yetkisini aşan talepleri ise ilgili onay mercilerine sunmak, Bankanın
genel plasman politikası doğrultusunda görev alanına giren krediler ile ilgili olarak
diğer birimlerle koordineli ve işbirliği içerisinde çalışılmasını sağlamak, öngörülen
sistem değişikliklerinin düzenlenmesi ile uygulanmasını sağlamak ve Bölge
Müdürlükleri, Bölge Krediler Müdürlükleri ve Şubelerin onay yetkilerini ilgili birimlerle
koordineli olarak çalışarak belirlemek, onaylanan proje kredilerinin öngörüldüğü
şekilde kullandırılmasının takibini yapmak üzere kurulmuş Genel Müdürlüğe bağlı
bir birimlerdir
22
23. GENEL MÜDÜRLÜK
5. Genel Muhasebe ve Mali İşler Başkanlığı:
Bankanın kar/zarar tablosu, bilançosu ve ilgili dâhili/harici raporlarının hazırlanması,
Banka birimlerince hazırlanan, Kamuya açıklanacak ve resmi kurumlara gönderilecek
harici raporların nihai halinin ilgili birimlerden temin edilmesi, yasal süre ve prosedürler
içinde Banka adına ilgili kurum ve kuruluşlara (TCMB, BDDK, SPK, TBB, TMSF vb.) iletilmesi,
Banka dışı tüm denetim birimlerince ve diğer kurumlarca denetim kapsamında talep
edilen form, rapor, tablo vb bilgilerin ilgili Banka birimleri ile koordinasyon içinde
hazırlanması ve gönderilmesi, yasal yükümlülüklere ve prosedürlere uyacak biçimde
genel muhasebe işlemlerinin yapılması, yasal karşılıkların ayrılması, mali kanunlar ve diğer
mevzuat yükümlülüklerinin yerine getirilmesi, tüm vergi uygulamaları ve mali prosedürlere
ilişkin değişikliklerin teşkilata duyurulması, Banka ve vergi otoriteleri arasındaki
uyuşmazlıkların ve anlaşmazlıkların çözülmesi ile Toplu İş Sözleşmesi ve Yönetim Kurulu
Kararları doğrultusunda personelin tüm mali haklarının ödenmesi işlerini yapmak üzere
kurulmuş Genel Müdürlüğe bağlı bir birimdir.
23
24. GENEL MÜDÜRLÜK
6. İstihbarat Başkanlığı:
Kendisine bağlı birimler arasında genel koordinasyonu sağlamak, görev dağılımı
düzenlemelerini yapmak, ilgili birimler ile bu birimlerde çalışan personelin
performanslarını detaylı ve kısa sürelerle takip etmek, performans arttırıcı tedbirler
almak, hizmet standartlarının belirlenmesine katkıda bulunmak, istihbarat süreçlerini
genel mevzuat, Banka politikaları ve piyasa koşullarına göre düzenlemek ve teknik
altyapının oluşturulmasına katkıda bulunmak, kredi değerliliğinin tespitine ilişkin
derecelendirme ve skorlama gibi model ve tekniklerin geliştirilmesi, uygulanması ve
ihtiyaçlara uygun şekilde uyarlanması konusunda risk yönetimi ve kredi tahsis
birimleriyle iş birliği içerisinde çalışmak amacıyla faaliyet gösteren Genel Müdürlüğe
bağlı bir birimdir.
24
25. GENEL MÜDÜRLÜK
7. Ödeme Sistemleri Başkanlığı:
Bankanın genel amaç, hedef ve politikasına, piyasa koşullarına,
müşteri talep ve ihtiyaçlarına uygun olarak; kartlı ödeme sistemi
ürünlerinin geliştirilmesini, etkin olarak satış ve pazarlamasının
yapılmasını sağlayan, Bankanın kartlı ve kart benzeri tüm yeni
nesil ödeme araçlarından geçecek ödemelerden (kredi kartı,
banka kartı, ön ödemeli kartlar, mobil ödemeler vb.) aldığı
pazar payını ve buna bağlı gelirlerini artırmak için gerekli
sistemsel düzenlemeleri ve iyileştirmeleri takip eden, ürün
geliştirme ve kampanya yönetimi gereklerini yerine getiren,
kredi kartı/banka kartı, kart yerine geçecek benzeri yeni nesil
ödeme araçlarının kabulü ile ödeme sistemlerine dâhil olmak
isteyen işyerlerinin sözleşmelerini yapmak suretiyle ilgili müşterilere
üye işyeri hizmeti sağlayan ve işyeri ağımızın büyütülmesi için
gerekli pazarlama faaliyetlerini yürüten Genel Müdürlüğe bağlı
bir birimdir.
25
26. GENEL MÜDÜR
Bankalarda en üst düzeydeki icra organın yöneticisi olarak
görev yapan, faaliyetlerinden dolayı yönetim kuruluna karşı
doğrudan sorumlu olan kişiye “genel müdür” denilmektedir.
Bankada genel müdür olabilmek için hukuk, iktisat, maliye,
bankacılık, işletme, kamu yönetimi ve dengi dallarda en az
lisans düzeyinde öğrenim görmüş olmaları, mühendislik
alanında lisans düzeyinde öğrenim görmüş olanların ise
belirtilen alanlarda lisansüstü öğrenim görmüş olmaları ve
bankacılık veya işletmecilik alanında en az on yıllık meslekî
deneyime sahip olmaları şarttır.
26
27. GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
Doğrudan genel müdüre bağlı olarak çalışan ve belli
departmanların faaliyetlerinden sorumlu olan genel müdür
yardımcılarının en az yedi yıllık meslekî deneyime sahip ve asgarî
üçte ikisinin yukarıda belirtilen alanlarda en az lisans düzeyinde
öğrenim görmüş olması şarttır. Başka unvanlarla istihdam
edilseler dahi, yetki ve görevleri itibarıyla genel müdür
yardımcısına denk veya daha üst konumlarda icraî nitelikte
görev yapan diğer yöneticiler de Bankacılık Kanunu’nun genel
müdür yardımcılarına ilişkin hükümlerine tâbidir.
27
28. GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
Genel müdürlüğe ve yardımcılıklarına atanacakların, yukarıda aranan
şartları taşıdıklarını gösteren belgelerle birlikte BDDK’ya bildirilmesi şarttır.
Bildirimden itibaren yedi iş günü içinde BDDK tarafından olumsuz görüş
bildirilmemesi durumunda ilgili kişilerin atamaları yapılabilir.
Herhangi bir nedenle görevden ayrılan genel müdür ve yardımcılarının
görevden ayrılma nedenleri, ilgili banka ve görevden ayrılan tarafından
yedi iş günü içinde BDDK’ya bildirilir.
Genel müdür ve genel müdür yardımcıları, konsolide (birleşik) denetime
tâbi ortaklıklar hariç, başka bir ticari kuruluşta tam veya yarı zamanlı
olarak görev alamaz.
28
31. BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ
Bölge Müdürlükleri
Bölge Müdürlükleri; kendisine bağlı şubelerin
performansını ve operasyonel verimliliklerini takip
ederek gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak,
Banka politikaları, ürün ve hizmetlerle ilgili
şubeleri bilgilendirmek, bölgesi kapsamındaki
şubelerden yetkisi dahilinde gelen farklı fiyat,
ürün kullandırımıyla ilgili fiyat taleplerini, KOBİ’lere
ve ticari müşterilere ilişkin kredi tekliflerini
değerlendirmek, incelemek ve onaylamak,
kendi bölgesi kapsamındaki şubelerden merkeze
iletilen istihbarat ve kredi tahsis/onay
taleplerinde genel ve olağanüstü durumları
takip ederek, eksiklikleri hızla şubelere bildirmek,
bu süreçte takılan dosyaların hızlanması için
çalışmak üzere faaliyet gösteren Genel
Müdürlük birimleridir.
31
34. ŞUBE ORGANİZASYONU
Şubeler
Şube, bir Müdürün yönetim, yetki ve
sorumluluğu altında, iş bölümünün
gerektirdiği ve Genel Müdürlükçe
belirlenen norm kadro çalışması
doğrultusunda belirlenen sayıda
personelden oluşur.
Şubelerde, “pazarlama” ve “satış”
fonksiyonlarının birarada yürütülmesi
noktasından hareketle, işlemlerin daha
etkin bir şekilde sonuçlandırılması
amacıyla, pazarlama ve satış işlemlerini
yerine getiren portföy yöneticileri ve satış
sorumluları ile operasyonel işlemleri yerine
getiren operasyon görevlileri istihdam
edilir.
34
