Το Σχίσμα του 1054: Ένα γεγονός μεγάλης οδύνης θρησκευτικά Γ Γυμν. Ράλλης Χαράλαμπος ΠΕ01

1. Το σχίσμα του 1054
μ.Χ. : γεγονός μεγάλης
οδύνης
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ :
ΣΧΙΣΜΑ ( διαίρεση της
Εκκλησίας )
FILIOQUE (το Άγιο Πνεύμα
εκπορεύεται και εκ του Υιού)
ΠΑΠΙΚΟ ΠΡΩΤΕΙΟ (απαίτηση
της Ρωμ/καθολικής εκκλησίας
ο Πάπας να είναι ο ύψιστος
εκκλησιαστικός ηγέτης )
ΑΝΑΘΕΜΑ( ανατίθημι: 1.
αφιέρωση στο Θεό ,2.αφιέρωση
αιρετικού στο διάβολο
–ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ (αποβολή από
τους κόλπους της εκκλησίας ως
τιμωρία για πολύ βαρύ αμάρτημα)
Μ. ΚΗΡΟΥΛΑΡΙΟΣ (ελέω Θεού
Αρχιεπίσκοπος Κων/πόλεως Νέας
Ρώμης και Οικουμενικός
Πατριάρχης )
-ΟΥΜΒΕΡΤΟΣ (Καρδινάλιος –
εκπρόσωπος του Πάπα Λέοντος Θ
)
ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ( Προσπάθειες
ανάκτησης των Αγίων Τόπων από
τους χριστιανούς)
Επιμέλεια :
Ράλλης Χαρ.
Καθηγητής 1ου Γυμν.
Αμαλιάδας
Ράλλης Χαράλαμπος

2. • Ανατολική είναι ηΑνατολική είναι η
ΟρθόδοξηΟρθόδοξη (που σημαίνει
αυτή που έχει το σωστό
δόγμα- πίστη)
•Δυτική είναι η Καθολική ήΔυτική είναι η Καθολική ή
Παπική ΕκκλησίαΠαπική Εκκλησία (τον 16ο αι.
αυτή διασπάστηκε στα δύο και
προέκυψε απ΄αυτήν η
Προτεσταντική εκκλησία)
Ράλλης Χαράλαμπος

3. Η διαίρεση της αυτοκρατορίας οδηγεί στην
απομάκρυνση των εκκλησιών της
Ράλλης Χαράλαμπος

4. Οι νέοι λαοί που θα κατοικήσουν τη Δύση θα
συμβάλουν ακόμη περισσότερο σ΄ αυτή την
απομάκρυνση
Ράλλης Χαράλαμπος

5. ΑΦΟΡΜΗΣΗ:
Η διαίρεση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας σήμανε και τη διαίρεση
και σταδιακή απομάκρυνση των εκκλησιών της ΡΩΜΗΣ και της
ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ .
• Απομάκρυνση Ανατολικής
και Δυτικής Εκκλησίας .
Αίτια του Σχίσματος
• ---Διαφορές και
συγκρούσεις μεταξύ των
δυο Εκκλησιών πριν από το
Σχίσμα
• -----Αίτια του Σχίσματος :
• ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ : filioque ,
πρωτείο Πάπα
• ΠΟΛΙΤΙΚΑ : προσάρτηση
της Νοτίου Ιταλίας στη
δικαιοδοσία της Ρώμης .
Το Σχίσμα : γεγονότα και
σύγκρουση των εκκλησιών
---Μ. Κηρουλάριος και
Ουμβέρτος πρωταγωνιστές
της κρίσης
---Σάββατο 16-7-1054 μ.Χ. :
ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ
----Κυριακή 24-7-1054 μ.Χ. : η
απάντηση της Κων/πολης.
Ράλλης Χαράλαμπος

6. Συνέπειες του σχίσματος σε
Ανατολή και Δύση
• ---ΑΝΑΤΟΛΗ :
• πνευματική κυριαρχία του
Οικουμενικού Πατριαρχείου
• Διατήρηση της παράδοσης
της εκκλησίας
• ΔΥΣΗ :
• κυριαρχία του Πάπα .
Σταυροφορίες
• Νέα σχίσματα
(ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ) .
Απομάκρυνση από το
Συνοδικό Σύστημα
--Σύνοδος Λυών . 1274μ.Χ.
--Σύνοδος Φερράρας –
Φλωρεντίας , 1438,39 μ.Χ.
--1964 μ.Χ. : συνάντηση
ορόσημο .
Προσπάθειες άρσης του
Σχίσματος των Εκκλησιών
Ράλλης Χαράλαμπος

7. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ
μεταξύ των δυο εκκλησιών:
ΑΙΤΙΑ;
• 1.<<ίσα πρεσβεία τιμής >>
ισοτιμία των δυο
εκκλησιών
– Β Οικ. Σύνοδος 381 μ.Χ. :
Αναγνωρίζει <<πρεσβεία
τιμής>> στον Επίσκοπο
Κων/πόλεως αμέσως μετά
τον Επίσκοπο Ρώμης.
– Δ Οικ. Σύνοδος 451μ.Χ. :
Αναγνωρίζει <<ίσα πρεσβεία
τιμής >> στον Κων/πόλεως
και Ρώμης
• Ο Πάπας Λέων Α
δεν αναγνωρίζει τον
Κανόνα .
Ράλλης Χαράλαμπος

8. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ μεταξύ των
δυο εκκλησιών:
• 2. ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΤΟΥ
ΦΩΤΙΟΥ ΚΑΙ ΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥ :
• Ο Καίσαρας
Βάρδας διώχνει τον Ιγνάτιο
(πατριάρχη ) και στη θέση
του τοποθετεί
αντικανονικά το Φώτιο .
• Αντιδρά η Δυτική
Εκκλησία .
• Το 879 μ.Χ.
αναγνωρίζεται ο Φώτιος ως
κανονικός Πατριάρχης και
από τη Δυτική Εκκλησία .
• Ράλλης Χαράλαμπος

9. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ
μεταξύ των δυο εκκλησιών;• ΔΟΓΜΑΤΙΚΕΣ
ΔΙΑΦΟΡΕΣ:
•
Προσθήκη από τη
Δυτική εκκλησία στο
Σύμβολο της
Πίστεως του όρου
(filioque : το Άγιο
Πνεύμα προέρχεται
και εκ του Υιού )
•
Τι σημαίνει αυτή η προσθήκη;
Κάθε πρόσωπο έχει είπαμε τα
προσωπικά του
χαρακτηριστικά που είναι
μοναδικά, έτσι η εκπόρευση
του Αγίου Πνεύματος είναι
χαρακτηριστικό του Πατέρα
και όχι και του Υιού αφού έτσι
ταυτίζονται τα πρόσωπα
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ :
Κατάλυση του δόγματος
της Αγίας Τριάδας ,
Δυαρχία ,
Υποτίμηση του Αγίου
Πνεύματος .

10. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ
μεταξύ των δυο εκκλησιών;
• ΠΑΠΙΚΟ ΠΡΩΤΕΙΟ :
• Απαίτηση της Ρ/καθολικής εκκλησίας ο
Πάπας να είναι ο ύψιστος εκκλησιαστικός ηγέτης .
( κατάργηση του Συνοδικού συστήματος ).
• ΑΛΑΘΗΤΟ ( δόγμα 1870 μ.Χ.) : Ο Πάπας δεν κάνει ποτέ
λάθος σε δογματικά και πρακτικά ζητήματα
Ράλλης Χαράλαμπος

11. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ
μεταξύ των δυο εκκλησιών;
– . ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ :
• Διεκδίκηση των
περιοχών της Ν. Ιταλίας από
τον Ρώμης .( οι περιοχές
υπάγονταν στο Οικ.
Πατριαρχείο ).
• Ο Πάπας Λέων Θ
προσπάθησε να εισαγάγει τα
λατινικά έθιμα στη λατρεία
και στην εκκλησιαστική ζωή
στις περιοχές αυτές .
• Αντίδραση του
Πατριάρχη Μ. Κηρουλάριου
• ( κλείνει όλα τα λατινικά
μοναστήρια και ναούς στην
Κων/πολη).
Ράλλης Χαράλαμπος

12. ΓΕΓΟΝΟΤΑ :
• ----Ο Πατριάρχης Μ. Κηρουλάριος
καταδικάζει τις καινοτομίες της
Δυτικής εκκλησίας .
• ---Ο Πάπας Λέων ο Θ δια μέσω του
εκπροσώπου του Ουμβέρτου
• 1. διεκδικεί την
προσάρτηση των εκκλησιών
Βουλγαρίας και Ιλλυρίας και
• 2. αμφισβητεί την
κανονικότητα του Κηρουλάριου ως
οικουμενικού Πατριάρχη .
• ---Ο Καρδινάλιος Ουμβέρτος
καταθέτει στην Αγία Τράπεζα του
ναού της Αγίας Σοφίας κατά την
διάρκεια της Θείας Λειτουργίας
Αναθεματισμό και Αφορισμό του
συνόλου της Ανατολικής
εκκλησίας .
• ---Ο Πατριάρχης συγκαλεί Σύνοδο
όπου αναθεματίζει τους συντάκτες
της επιστολής και όσους την
ακολουθούν. ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ των εκκλησιών είναι
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ . (1054 μ.Χ.)
Ράλλης Χαράλαμπος

13. Καινοτομίες τουΚαινοτομίες του
ΠάπαΠάπα
• 1 . ΈχριανΈχριαν μόνο τους
επισκόπους (σήμερα
τους χρίουν όλους στην
ηλικία των επτά ετών)
• 2. Καθιέρωσαν την
υποχρεωτική αγαμίαυποχρεωτική αγαμία
όλων των ιερέων
• 3.χρησιμοποιούν άζυμοάζυμο
άρτοάρτο για τη Θ.
Λειτουργία (σήμερα
δίνουν μόνο τον άρτο
στους λαϊκούς, την
Όστια)
Ράλλης Χαράλαμπος

14. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ;
• Πνευματική κυριαρχία
του Πατριάρχη στην
Ανατολή και διατήρηση
του Συνοδικού
συστήματος .
• Η Δύση με τη τέταρτη
σταυροφορία (1204
μ.Χ.) καταλαμβάνει την
Κων/πολη .
• Το 1261 η ανάκτησή της
από τους Βυζαντινούς.
• Διάσπαση της Δυτικής
εκκλησίας
( Προτεσταντισμός).

17. Με την κατάληψη της Πόλης οι Δυτικοί
προσπάθησαν να επιβάλλουν με τη βία τις θέσεις
τους
Ράλλης Χαράλαμπος

18. Χάρτης με το διαμελισμό της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μετά την
άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204
Ράλλης Χαράλαμπος

19. ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΑΡΣΗΣ του
σχίσματος ;
• Από το 1054 – 1453 μ.Χ. έγιναν 13
προσπάθειες για ένωση των
εκκλησιών .
• Δυο οι σημαντικότερες :
• 1. ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΛΥΩΝ 1274 Μ.Χ. :
• Μιχαήλ Η Παλαιολόγος προσπάθησε
να ενώσει τις δυο εκκλησίες για να
αποσπάσει βοήθεια.
• Οι αξιώσεις των Δυτικών εμπόδισαν
την ένωση.
• 2. ΣΥΝΟΔΟΣ ΦΕΡΡΑΡΑΣ-
ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ(1438-1439 Μ.Χ.)
• Ιωάννης Η Παλαιολόγος
• Πολλοί υπέγραψαν την ένωση
πιεζόμενοι με κάθε μέσο.
• Ελάχιστοι δεν υπέγραψαν με πρώτο
το Μάρκο Ευγενικό ( επίσκοπο
Εφέσου ). (κείμενο)
• Η ένωση ακυρώθηκε στην πράξη .
Ράλλης Χαράλαμπος

21. Το 1453 πέφτει η Πόλη και σταμάτησε κάθε
είδους προσπάθεια για προσέγγιση
Ράλλης Χαράλαμπος

22. Το 1964 ο Πατριάρχης Αθηναγόρας και ο Πάπας Παύλος ο ΣΤ
ΑΚΥΡΩΣΑΝ ΤΑ ΑΝΑΘΕΜΑΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΥΟ
ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

23. Δυτικοί έχουν δώσει ναούς στους Ορθοδόξους για
λειτουργική χρήση
Έχουν επιστρέψει λείψανα αγίων
Έχουν ορθόδοξες θεολογικές σχολές στα Πανεπιστήμια τους

25. Σήμερα το Βατικανό είναι ανεξάρτητο κράτος (μέσα
στη Ρώμη)

28. Ράλλης Χαράλαμπος

29. Ράλλης Χαράλαμπος

31. Ράλλης Χαράλαμπος

32. Επιμέλεια : Ράλλης Χαρ.