http://e-taksh.blogspot.gr/2015/08/17.html# Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 17ης ενότητας: ¨Ταξίδια στο διάστημα ¨

1. Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής
Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 17ης
Ενότητας:
΄΄ Ταξίδια στο διάστημα ΄΄
http://e-taksh.blogspot.gr
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

2. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

3. Ενότητα 17η:
ταξίδια στο διάστημα
Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

4. Στόχοι ενότητας
 Περιγράφουμε πραγματικά και
φανταστικά ταξίδια στο διάστημα
 Περιγράφουμε τι βλέπουμε στο
διάστημα και από το διάστημα
 Μετατρέπουμε τις ονοματικές φράσεις
σε ρηματικές και αντίστροφα
 Μετατρέπουμε την ενεργητική σύνταξη
σε παθητική και αντίστροφα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

5. Ο άνθρωπος στο διάστημα
Η εξερεύνηση του διαστήματος
άρχισε ουσιαστικά το 1957 όταν
ο πρώτος δορυφόρος, ο
Σπούτνικ εκτοξεύτηκε από την
τότε Σοβιετική Ένωση (ΕΣΣΔ).
Το 1961 ο πρώτος άνθρωπος, ο
Γιούρι Γκαγκάριν ήταν ο πρώτος
άνθρωπος που βρέθηκε στο
διάστημα (και πάλι από την
ΕΣΣΔ), ενώ το 1969 οι πρώτοι
άνθρωποι, αμερικανοί αυτή τη
φορά, πατούν το πόδι τους στη
Σελήνη.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

6. Συμφράσεις και εκφράσεις
Συμφράσεις λέμε δύο λέξεις που συναντώνται
συχνά μαζί.
Π.χ. ολικής αλέσεως, χυμός πορτοκάλι, σοκολάτα
αμυγδάλου, κρητικό παξιμάδι
Εκφράσεις λέμε τα λόγια, λέξεις ή φράσεις, που
σχηματίζουν ένα σύνολο με ιδιαίτερο νόημα, που
έχουν μια ιδιαίτερη μεταφορική σημασία.
Π.χ. Πλέει σε πελάγη ευτυχίας. Για να καταλάβουμε
το νόημά της πρέπει να τη διαβάσουμε όλη μαζί, δε
μπορούμε να καταλάβουμε από κάθε λέξη χωριστά.
Τι τραβάει η όρεξή σας;
Έπεσε με τα μούτρα στη δουλειά.
Τον πούλησε για ένα κομμάτι ψωμί.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

7. Τι βλέπουμε από το διάστημα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

8. Ρήματα σε -ύνω
Τα ρήματα σε –ύνω είναι τα ακόλουθα:
αμβλύνω, απευθύνω, αποθαρρύνω, απομακρύνω,
αποθρασύνω, βαρύνω, επιβαρύνω, βραδύνω, διευθύνω,
διευκολύνω, διευρύνω, ελαφρύνω, εμβαθύνω, ενθαρρύνω,
εξομαλύνω, επιβαρύνω, επιβραδύνω, επιταχύνω, κατευθύνω,
λαμπρύνω, λεπτύνω, μεγεθύνω, μολύνω, οξύνω, παροτρύνω,
σμικρύνω, ταχύνω, τραχύνω, διευθύνω, κατευθύνω.
Προσοχή!
Από το ρήμα μεγεθύνω προέρχεται το μεγέθυνση.
Είναι συνηθισμένο λάθος να λέμε μεγένθυση. Για
να μην κάνουμε λάθος πρέπει να θυμόμαστε το
ρήμα μεγεθύνω.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

9. Συμφράσεις - Εκφράσεις
Γιάννης Φερεντίνος
ξύλο
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

10. Ποιες είναι οι συμφράσεις;
 Συμφράσεις ονομάζουμε δύο λέξεις που τις
συναντάμε συχνά μαζί.
π.χ.
«σοκολάτα γάλακτος»
«γάλα εβαπορέ»
«ποιότητα ζωής»
«ψωμί σικάλεως»
«κρητικό παξιμάδι»
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

11. Ποιες είναι οι εκφράσεις;
 Εκφράσεις ονομάζουμε τις φράσεις, οι λέξεις των
οποίων οι λέξεις των οποίων σχηματίζουν ένα
σύνολο με ιδιαίτερο νόημα, συνήθως
με μεταφορική σημασία.
π.χ.
«Έπεσε με τα μούτρα στο φαγητό»
«πλέει σε πελάγη ευτυχίας»
 Το νόημα της έκφρασης δεν μπορούμε να το
καταλάβουμε μόνο από τη σημασία του ρήματος
π.χ. «πλέει» ούτε από τη σημασία του ουσιαστικού
π.χ. «πέλαγος».
Γιάννης Φερεντίνος
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

12. Σύνθεση λέξεων με στοιχεία και
προθέσεις από τα αρχαία ελληνικά
Γιάννης Φερεντίνος
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

13. Σύνθετες λέξεις
από τα αρχαία ελληνικά
• Στα αρχαία ελληνικά η χρήση ενός στοιχείου
ή μιας πρόθεσης, μπροστά από μια λέξη
έδινε ξεχωριστή έννοια στη νέα σύνθετη
λέξη.
Πχ εις (μέσα σε) + βάλλω = εισβάλλω (εφορμώ,
μπαίνω με ορμή)
κατά (προς τα κάτω) + βάλλω = καταβάλλω
(εξαντλώ, εξασθενίζω)
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

14. Σύνθεση με στοιχεία από την αρχαία ελληνική γλώσσα
Σημασία Σημασία
α(αν)- [στερητικό] δυσ- δύσκολα, κακά
αει- πάντα, αδιάκοπα ευ- καλά, εύκολα
αλληλο- ο ένας τον άλλο ημι- μισό
αμφι- από τα δύο μέρη ομο- μαζί, ίδια
αρχι- πρώτος, ανώτερος παν- όλος
αυτο- από μόνος μου πυρο- φωτιά
διχο- μοιρασμένος σε δύο τηλε- μακριά
Παν μέτρον άριστον...
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

15. Παραδείγματα
αεικίνητος  αυτός που κινείται συνέχεια
αλληλοβοήθεια  αμοιβαία βοήθεια
αναδρομή  επιστροφή στο παρελθόν, αναπόληση
διαδρομή  πορεία από ένα σημείο σ’ ένα άλλο
αμφίβιο  αυτό που ζει και στη στεριά και στη
θάλασσα
υπεράνθρωπος  ανώτερος από την ανθρώπινη
δύναμη
τηλεμαχία  συζήτηση αντιπάλων στην τηλεόραση
δυσκίνητος  αυτός που κινείται με δυσκολία
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

16. Σύνθεση με προθέσεις από την αρχαία ελληνική γλώσσα
Πρόθεση Σημασία πρόθεσης Πρόθεση Σημασία πρόθεσης
αμφί και από τις δύο
πλευρές
παρά δίπλα, κοντά σε ή
παράλληλα
ανά πάνω σε κάτι ή ξανά περί γύρω από
διά μέσα από προ μπροστά από κάτι ή
πριν, προηγουμένως
εις μέσα σε προς με κατεύθυνση σε
εκ έξω ή μακριά από συν μαζί με
επί πάνω σε υπέρ πάνω από, πέρα
από, πάρα πολύ
κατά προς τα κάτω ή
εναντίον
υπό κάτω από
μετά μαζί με ή κατόπιν αντί απέναντι ή ενάντια
Παν μέτρον άριστον...
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

17. Παραδείγματα
Συνοπτικός πίνακας του ρήματος βάλλω με προθέσεις
από τα αρχαία ελληνικά
αμφιβάλλω εισβάλλω μεταβάλλω προσβάλλω
αναβάλλω εκβάλλω παραβάλλω συμβάλλω
αποβάλλω επιβάλλω περιβάλλω υπερβάλλω
διαβάλλω καταβάλλω προβάλλω υποβάλλω
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

18. Εσωτερική αύξηση
• Τα ρήματα που σχηματίζουν σύνθετες λέξεις
με τις προθέσεις και παίρνουν αύξηση, τη
διατηρούν μέσα στη νέα σύνθετη λέξη
(εσωτερική αύξηση), στην κλίση του
παρατατικού και του αορίστου και όχι στην
αρχή της.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

19. Παραδείγματα
Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος
διαστέλλω διέστελλα διέστειλα
καταβάλλω κατέβαλλα κατέβαλα
ανατέλλω ανέτελλα ανέτειλα
διαρρέω διέρρεα διέρρευσα
αναγγέλλω ανήγγειλα ανήγγειλα
υποκύπτω υπέκυπτα υπέκυψα
διαδίδω διέδιδα διέδωσα
εκθέτω εξέθετα εξέθεσα
Γιάννης Φερεντίνος
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

20. ΡΗΜΑΤΙΚΕΣ
ΚΑΙ
ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ
ΦΡΑΣΕΙΣ
http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδρα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

21. Κάθε πρόταση αποτελείται από δύο βασικά μέρη:
 Την ονοματική φράση
π.χ. «Ο μαθητής»
 Την ρηματική φράση
π.χ. «Έκανε φασαρία μέσα στην τάξη».
http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

22. • Ρηματική φράση είναι η φράση που ως κεντρική
λέξη έχει το ρήμα της πρότασης και ακολουθούν αν
υπάρχουν και τα συμπληρώματα ή οι προσδιορισμοί
του.
(αντικείμενο, κατηγορούμενο, επιθετικοί και
επιρρηματικοί προσδιορισμοί)
• π.χ. Ζήτησε να πάει στην αυλή
• Φώναξε τον Μιχάλη!
ΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ
http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

23. ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ
• Ονοματική φράση ονομάζεται η φράση που
αποτελείται από λέξεις που είναι ονόματα
(ουσιαστικά).
• Π.χ Το μάζεμα της ελιάς.
Oι ονοματικές φράσεις είναι συνήθως
υποκείμενα ή αντικείμενα του ρήματος.
http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

24. o - κεφαλαίων
o - βιβλίων
o - εφημερίδων
o - περιοδικών
o - διαφημιστικά κείμενα
 Οι ονοματικές φράσεις προσπαθούν να κεντρίσουν το
ενδιαφέρον του αναγνώστη με το να μη φανερώνουν ποιος
και πότε έκανε κάτι.
http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

25. Ονοματική φράση Ρηματική φράση
Η ενημέρωση των
ανθρώπων
- Ενημερώνονται οι
άνθρωποι.
Για να μετατρέψουμε μια ονοματική φράση σε ρηματική
μετατρέπουμε ένα ουσιαστικό σε ρήμα:
http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

26. Για να μετατρέψουμε μια ρηματική φράση σε
ονοματική μετατρέπουμε ένα ρήμα σε
ουσιαστικό:
Ρηματική φράση Ονοματική φράση
Εφαρμόστηκε ο Κ.Ο.Κ
.
- Εφαρμογή του Κ.Ο.Κ .
http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

27. ΤΕΛΟΣ
http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδραnt
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

28. Ενεργητική και
Παθητική σύνταξη
Γιάννης Φερεντίνος
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

29. Ενεργητική σύνταξη
• Ενεργητική λέγεται η σύνταξη που μιλάει για
κάποιον που κάνει κάτι.
Έχει τη μορφή:
Υποκείμενο – Ρήμα – Αντικείμενο
Υ Ρ Α
Πχ Η μητέρα ντύνει το μωρό.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

30. Παθητική σύνταξη
• Παθητική λέγεται η σύνταξη που μιλάει για
κάποιον που παθαίνει κάτι από κάποιον.
Έχει τη μορφή:
Υποκείμενο – Ρήμα – Ποιητικό Αίτιο
Υ Ρ Π.Α.
Πχ Το μωρό ντύνεται από τη μητέρα.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

31. Παθητική σύνταξη
• Η παθητική σύνταξη τονίζει περισσότερο
όχι αυτόν που ενεργεί, αλλά το αποτέλεσμα
της ενέργειας του.
Αυτός που ενεργεί εμφανίζεται με τη μορφή
ποιητικού αιτίου.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

32. Ποιητικό αίτιο
• Το ποιητικό αίτιο είναι ο εμπρόθετος
προσδιορισμός που δηλώνει το πρόσωπο ή
το πράγμα από το οποίο προέρχεται αυτό που
συμβαίνει στο υποκείμενο του παθητικού
ρήματος.
Πχ Το μωρό ντύνεται από τη μητέρα.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

33. Ποιητικό αίτιο
• Το ποιητικό αίτιο εκφέρεται:
α) συνήθως με την πρόθεση από + αιτιατική
Πχ Ο άρρωστος εξετάστηκε από το γιατρό.
β) με την πρόθεση σε + αιτιατική όταν
προσδιορίζει ρηματικά επίθετα που λήγουν σε
–τος.
Πχ Ήταν αγαπητός σε όλους (απ’ όλους).
γ) με την πρόθεση με + αιτιατική, όταν
προσδιορίζει παθητικές μετοχές.
Πχ Το σπίτι ήταν φτιαγμένο με πέτρες( από πέτρες).
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

34. Ποιητικό αίτιο
• Το ποιητικό αίτιο παραλείπεται όταν:
α) εννοείται εύκολα
Πχ Τράβηξα τις κουρτίνες και φωτίστηκε το
δωμάτιο (εννοείται από τον ήλιο).
β) είναι κάτι γενικό και αόριστο
Πχ Πώς γράφεται αυτή η λέξη;
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

35. Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης
σε παθητική
Για να μετατρέψουμε την ενεργητική
σύνταξη σε παθητική κάνουμε τα εξής:
I. Μετατρέπουμε το ενεργητικό ρήμα σε
παθητικό
II. Το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος
γίνεται ποιητικό αίτιο
(ονομαστική πτώση  αιτιατική πτώση)
III. Το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος
γίνεται υποκείμενο του παθητικού ρήματος
(αιτιατική πτώση  ονομαστική πτώση)
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

36. Παράδειγμα
Υ Ρ Α
Ο Γιώργος αγόρασε το ποδήλατο.
Το ποδήλατο αγοράστηκε από το Γιώργο.
Υ Ρ Π.Α.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

37. Μετατροπή παθητικής σύνταξης
σε ενεργητική
Για να μετατρέψουμε την παθητική σύνταξη
σε ενεργητική κάνουμε τα εξής:
I. Μετατρέπουμε το παθητικό ρήμα σε
ενεργητικό
II. Το υποκείμενο του παθητικού ρήματος
γίνεται αντικείμενο του ενεργητικού
(ονομαστική πτώση  αιτιατική πτώση)
III. Το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του
παθητικού ρήματος
(αιτιατική πτώση  ονομαστική πτώση)
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

38. Παράδειγμα
Υ Ρ Π.Α.
Η γέφυρα κατασκευάστηκε από τους εργάτες.
Οι εργάτες κατασκεύασαν τη γέφυρα.
Υ Ρ Α
Γιάννης Φερεντίνος
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

39. Νικάκη Θάλεια
http://odosparamithion.blogspot.gr/
1. Ένα σύμφωνο, όταν
βρεθεί ανάμεσα σε
δύο φωνήεντα
συλλαβίζεται με το
δεύτερο φωνήεν.
π.χ. θέ - λω, γρά - φω
2. Δύο διαφορετικά
σύμφωνα, όταν
βρεθούν ανάμεσα σε
δύο φωνήεντα
συλλαβίζονται με το
δεύτερο φωνήεν, μόνο
όταν από αυτά αρχίζει
ελληνική λέξη, αλλιώς
χωρίζονται.
π.χ. ά - κρη (κρέας)
αρ-κε-τά (από ρκ δεν
αρχίζει ελληνική λέξη).
3. Τρία διαφορετικά σύμφωνα,
όταν βρεθούν ανάμεσα σε δύο
φωνήεντα, συλλαβίζονται με το
δεύτερο φωνήεν, μόνο όταν από
αυτά ή έστω από τα δύο πρώτα
αρχίζει ελληνική λέξη.
π.χ. α – στρα - πή (στροφή)
άρ - θρο (από ρθρ δεν
αρχίζει ελληνική λέξη ούτε
και από ρθ)
4. Δύο όμοια σύμφωνα, στο
συλλαβισμό πάντα χωρίζονται.
π.χ. κόκ - κι - νο
γράμ - μα - τα
5. Τα δίψηφα, οι συνδυασμοί και οι δίφθογγοι δε χωρίζονται.
π.χ. κα - λο - καί - ρι (δίψηφο φωνήεν)
Δευ - τέ - ρα (συνδυασμός)
μπα - λό - νι (δίψηφο σύμφωνο)
αη - δό - νι (δίφθογγος)
τέ - τοιος (καταχρηστικός δίφθογγος)
Όνομα: __________________________________
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

40. Νικάκη Θάλεια
http://odosparamithion.blogspot.gr/
έχω
κήπος
γράμμα
σύννεφο
πέτρα
άσχημος
όμορφος
χαρτί
καλοκαίρι
δόντια
πέστροφα πέ-στρο-φα (στρίβω)
άνθη άν-θη (-) δεν αρχίζει ελληνική
λέξη από νθ
αρκετά
ζωγραφιά
πέτρα
στιγμή
ύστερα
Νοέμβρης
Προσπάθησε τώρα να χωρίσεις τις λέξεις σε
συλλαβές. Να συμβουλεύεσαι κάθε φορά τους
κανόνες.
Χώρισε σωστά τις λέξεις και γράψε μία ελληνική
λέξη που να αρχίζει από τα σύμφωνα.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Δεν υπάρχει πάντοτε ελληνική λέξη…
( τότε βάζω παύλα -).
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

41. Νικάκη Θάλεια
http://odosparamithion.blogspot.gr/
Όνομα: ____________________________________________
_______________
Χωρίζω προσεχτικά σε συλλαβές τις λέξεις:
Δεν ξεχνώ!
Στο συλλαβισμό δε χωρίζονται:
 Τα δίψηφα φωνήεντα (αι, οι, ει, ου, υι) και
οι συνδυασμοί (αυ, ευ).
π.χ. λου-λού-δι, οι-κο-γέ-νει-α
 Τα δίψηφα σύμφωνα (μπ, ντ, γκ, τσ, τζ).
π.χ. ά-γκυ-ρα, πα-πού-τσι
φωνή _______________
μωρό _______________
Γιάννης _______________
θάλασσα _______________
λαχείο _______________
αυτός _______________
τραπέζι _______________
αυγό _______________
Οκτώβρης _______________
στιγμή _______________
καλοκαίρι _______________
συλλαβή _______________
αμπέλι _______________
αηδόνι _______________
παρτίδα _______________
πατρίδα _______________
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41

42. Συλλαβισμός
Γιάννης Φερεντίνος
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.42

43. Τι πρέπει να θυμόμαστε όταν
συλλαβίζουμε μια λέξη
• Ένα σύμφωνο ανάμεσα σε δυο φωνήεντα
συλλαβίζεται με το δεύτερο φωνήεν.
Πχ: έ – χω,
μα – θή – μα – τα,
πα – ρά – πο – νο
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.43

44. Τι πρέπει να θυμόμαστε όταν
συλλαβίζουμε μια λέξη
• Δύο σύμφωνα δε χωρίζονται και συλλαβίζονται
με το επόμενο φωνήεν, όταν αρχίζει από αυτά
ελληνική λέξη.
Πχ μο - νό – δρο - μος (δρόμος),
πά – ντα (ντύνομαι),
παι – χνί – δι (χνούδι)
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44

45. Τι πρέπει να θυμόμαστε όταν
συλλαβίζουμε μια λέξη
• Δύο σύμφωνα χωρίζονται όταν δεν αρχίζει
από αυτά κάποια ελληνική λέξη.
• Τα όμοια σύμφωνα χωρίζονται πάντα.
Πχ: διορ – θώ - νω, σύμ – φω - νος, ίπ – πος,
νε - ο - ελ – λη - νι - κός
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.45

46. Τι πρέπει να θυμόμαστε όταν
συλλαβίζουμε μια λέξη
• Τρία σύμφωνα δε χωρίζονται όταν από αυτά
ή από τα δυο πρώτα σύμφωνα αρχίζει
κάποια ελληνική λέξη.
Πχ: ά – στρο (στρατός),
ε – χθρός (χθεσινός), αι – σχρός (σχήμα)
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.46

47. Τι πρέπει να θυμόμαστε όταν
συλλαβίζουμε μια λέξη
• Τρία ή περισσότερα σύμφωνα χωρίζονται,
όταν ούτε από αυτά ούτε από τα δύο πρώτα
αρχίζει κάποια ελληνική λέξη.
Τότε το πρώτο σύμφωνο πάει με το
προηγούμενο φωνήεν και τα υπόλοιπα με το
επόμενο φωνήεν.
Πχ: άν – θρω - πος,
εκ – στρα - τεί -α, νε - ραν – τζιά
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.47

48. Τι πρέπει να θυμόμαστε όταν
συλλαβίζουμε μια λέξη
• Τα δίψηφα σύμφωνα μπ, ντ, γκ, τσ, τζ
δε χωρίζονται στο συλλαβισμό.
Πχ: μπου – μπού - κι, μου – γκρί – ζω,
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.48

49. Τι πρέπει να θυμόμαστε όταν
συλλαβίζουμε μια λέξη
• Τα δίψηφα φωνήεντα (αι, ει, οι, υι, ου),
οι δίφθογγοι (αϊ, αη, οϊ, οη),
οι καταχρηστικοί δίφθογγοι (ια, υα, οια, οιε,
ιου, οιου κ.ά.)
και οι συνδυασμοί αυ και ευ
συλλαβίζονται σαν ένα φωνήεν.
Πχ: αί – μα, αη – δό – νι, ά – πια – στος, ναύ – της,
θειά – φι, νε – ράι – δα, ποιος, πιο – τό
Γιάννης Φερεντίνος
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.49

50. Εγώ θα σας μιλήσω για
τα ουσιαστικά.
Κι εγώ θα σας μιλήσω
για τα επίθετα.
ουσιαστικά επίθετα
tospitaki
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.50

51. Τα ουσιαστικά είναι λέξεις που
φανερώνουν πρόσωπα, ζώα, πράγματα, φυτά.
Γιαγιά Πεταλούδα
σπίτι
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.51

52. Τα ουσιαστικά χωρίζονται σε γένη:
Αρσενικό που έχει το άρθρο
ο
Θηλυκό που έχει το άρθρο
η
Ουδέτερο που έχει το άρθρο
το
η πεταλούδα
ο σκύλος
Το λουλούδι
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.52

53. Όταν μιλάμε για ένα έχουμε Ενικό αριθμό:
η πεταλούδαο σκύλος Το λουλούδι
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.53

54. Όταν μιλάμε για πολλά έχουμε Πληθυντικό αριθμό:
οι πεταλούδεςοι σκύλοι Τα λουλούδια
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.54

55. Τα επίθετα περιγράφουν ένα
ουσιαστικό, μας λένε πώς είναι.
Χωρίζονται και αυτά σε τρία γένη:
αρσενικό, θηλυκό, ουδέτερο και είναι σε
Ενικό ή Πληθυντικό αριθμό.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.55

56. Τα επίθετα είναι μαγικά!
Μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο!
Αυτό γίνεται όταν
συνεργάζονται με τα
ουσιαστικά. Ας δούμε πώς:…
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.56

57. Ο ουρανός
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.57

58. Ο γαλάζιος ουρανός
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.58

59. Το λουλούδι.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.59

60. Το λουλούδι.Το κόκκινο λουλούδι.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.60

61. Η πεταλούδα.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.61

62. Το λουλούδι.
Η πολύχρωμη γελαστή
πεταλούδα.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.62

63. Μπορείς κι εσύ να κάνεις πιο όμορφο τον
κόσμο όταν γράφεις ή όταν μιλάς.
Βάλε σε δουλειά
τα επίθετα
και τα ουσιαστικά!
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.63

64. Τα
επίθετα
Χατσίκου Ιωάννα http://taksiasterati.blogspot.gr/ εικόνες
https://picasaweb.google.com/alitadv74 και http://www.mycutegraphics.com/
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.64

65. Στη γλώσσα μας
υπάρχουν κάποιες λέξεις
μαγικές!
Μια μπάλα.Μια κόκκινη μπάλα.κόκκινη
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.65

66. Δείτε πόσα μαγικά μπορούν να
κάνουν αυτές οι λέξεις, τα επίθετα!
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.66

67. Ένα σπίτι.Ένα διώροφο σπίτι.Ένα πέτρινο σπίτι.Ένα ξύλινο σπίτι.Ένα αχυρένιο σπίτι.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.67

68. Ένα
παλτό.
Ένα μακρύ
παλτό.
Ένα μακρύ,
γούνινο
παλτό.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.68

69. Ζωγράφισε ένα αστέρι.
Ζωγράφισε ένα μικρό αστέρι.
Ζωγράφισε ένα μικρό, γαλάζιο
αστέρι.
Πόσο άλλαξε η
ζωγραφιά σου
με τα μαγικά
επίθετα;
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.69

70. Τα επίθετα είναι τα στολίδια των
ουσιαστικών. Έχεις ένα δέντρο.
Στόλισέ το με λέξεις στολίδια για
να γίνει όμορφο!
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.70

71. Πότε είναι πιο όμορφο
το δέντρο σου; Πριν ή
αφού το στολίσεις;
Έτσι είναι και με τα
ουσιαστικά. Είναι πιο
όμορφα αν τα στολίζεις
με ταιριαστά επίθετα.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.71

72. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΤΟΠΟΥ
http://mathitoxwra.weebly.com/ Γαλάνη Αλεξάνδρα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.72

73. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΠΟΥ
• Η περιγραφή ενός τοπίου αφορά την απεικόνιση ενός
υπαίθριου φυσικού χώρου τον οποίο έχουμε γνωρίσει.
Αυτόν το χώρο προσπαθούμε να τον παρουσιάσουμε
όσο πιο ζωντανά και παραστατικά γίνεται , ενώ
ταυτόχρονα αναφέρουμε τα συναισθήματα που
νιώθουμε αντικρίζοντάς τον ή τις σκέψεις που κάναμε.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.73

74. Πώς περιγράφω
έναν τόπο
ΑΝΑΦΕΡΟΥΜΕ:
 Ποιος είναι αυτός ο τόπος;
 Πού βρίσκεται;
 Ποια είναι η ιστορία του;
 Πώς τον γνωρίσαμε;
 Πότε και με ποιους τον επισκεφτήκαμε;
 Πώς είναι ακριβώς ο τόπος αυτός (λεπτομερής περιγραφή του τοπίου με
αναφορά στους κατοίκους ,στα ζώα και στα φυτά που υπάρχουν εκεί, καθώς
και στις αλλαγές που συμβαίνουν ανάλογα με τις εποχές ή την ώρα);
 Τι είναι αυτό αυτό που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με την πρώτη ματιά;
 Τι είναι αυτό που εντυπωσιάζει εμάς περισσότερο στον τόπο αυτό;
 Ποια είναι τα συναισθήματα και οι σκέψεις μας γι’ αυτόν τον τόπο;
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.74

75. Ζωντανή και επιτυχημένη
περιγραφή
• Για να είναι σωστή και επιτυχημένη μια περιγραφή, πρέπει να:
 Υπάρχει τάξη και σειρά (να μη γράφουμε ανακατεμένες προτάσεις, που δε
συνδέονται νοηματικά και συντακτικά η μία με την άλλη).
 Χρησιμοποιούμε χαρακτηριστικά επίθετα (π.χ. όμορφα πολύχρωμα
λουλούδια, γαλάζια νερά, καταπράσινα δέντρα κ.λπ.) που θα μας βοηθήσουν
να αποδώσουμε με ακρίβεια την εικόνα που θέλουμε να περιγράψουμε.
 Χρησιμοποιούμε τοπικούς προσδιορισμούς (π.χ πάνω, κάτω, δίπλα,
απέναντι, κοντά στο σημείο αυτό κ.λπ).
 Χρησιμοποιούμε προθέσεις
 Προσέχουμε τους χρόνους των ρημάτων και τα πρόσωπα . Σε μια περιγραφή
χρησιμοποιούμε ενός τόπου που δε γνωρίζουμε χρησιμοποιούμε ενεστώτα
και γ΄ πρόσωπο, ενώ στην περιγραφή ενός τόπου που γνωρίζουμε
χρησιμοποιήσουμε παρελθοντικούς χρόνους (παρατατικό, αόριστο,
υπερσυντέλικο) και α΄πρόσωπο.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.75

76. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.76

77. « Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, 17. ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ
αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον.»
Απόστολος ΠΑΥΛΟΣ ( Α’ Κορινθίους κεφ. ιγ’ στιχ. 1 – 13 )
ΓΛΩΣΣΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ
Γραπτή δοκιμασία τ….. μαθητ……. ………………………………………….
Α. Ακούω και γράφω:
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
Β. Διαβάζω τις παρακάτω λέξεις και συμπληρώνω ό,τι λείπει:
υπερ…φάν … α, αστρ…ν…..της, δ…αστ…μ…πλ…..ο, π…ραμ…δες, λε…φ…ρ…..ο,
μεγέθ…νση, ειδ…κε…..σ… , περ…γ…..α τρ…χ…ά, π…ρ…χ…ρα, π…ρι…γ…σ…,
ανθρ…π…τ…τα, αι …ρούμ….., κ…κκ…ν…πός, ατμ…σφ…..ρα, εξ…γ…..νος,
ημ…σφ…..ρ…ο, περ…σκ…π…ο, κ…..λάδα, άβ…..σος, ραδ…οκ…ματα
Γ. Μετατρέπω τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές και το αντίθετο:
Αυξήθηκε η κατανάλωση νερού.
………………………………………………………………………………………………………………..
Απεργία εργαζομένων στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
………………………………………………………………………………………………………………..
Προετοιμασία των αστροναυτών για το διαστημικό ταξίδι.
………………………………………………………………………………………………………………..
Η Σελήνη κινείται γύρω από τον πλανήτη μας.
………………………………………………………………………………………………………………..
Το σύμπαν σχηματίστηκε από μια μεγάλη έκρηξη φωτός και θερμότητας.
………………………………………………………………………………………………………………..
Ανακάλυψη νερού σε κατάσταση πάγου στον Άρη.
………………………………………………………………………………………………………………..
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.77

78. Δ. Μετατρέπω τη σύνταξη από ενεργητική σε παθητική και αντίστροφα:
Οι άνθρωποι κατασκεύασαν διαστημόπλοια.
………………………………………………………………………………………………………………..
Το περιβάλλον μολύνθηκε από τα καυσαέρια.
………………………………………………………………………………………………………………..
Η τηλεόραση μετέδωσε ζωντανά τον ποδοσφαιρικό αγώνα.
………………………………………………………………………………………………………………..
Οι γεωργοί θέρισαν και αλώνισαν τα σιτάρια με τις θεριζοαλωνιστικές μηχανές.
………………………………………………………………………………………………………………..
Οι πλανήτες φωτίζονται και θερμαίνονται από τον ήλιο.
………………………………………………………………………………………………………………..
Η γιορτή της λήξης της σχολικής χρονιάς οργανώθηκε από τους μαθητές της Ε΄τάξης.
………………………………………………………………………………………………………………..
Ε. Γράφω σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις όπως στο παράδειγμα:
διαστημόπλοιο → δι – α – στη – μό – πλοι – ο αστροναύτης ……………………………………...
εξερεύνηση ……………………………………... ανυπαρξία ……………………………………...
ελλειπτική ……………………………………... ηλεκτροκίνηση…………………………………….
ερασιτέχνης ……………………………………... αστεροσκοπείο……………………………………
ραδιοτηλεσκόπιο …………………………………. έναστρος ……………………………………...
εκτόξευση ……………………………………... πυραυλοκίνητο…………………………………….
μετεωρίτης ……………………………………... αμμοθύελλα ……………………………………...
ΣΤ. Ζαχαρία Παπαντωνίου - ΠΕΖΟΙ ΡΥΘΜΟΙ ( διασκευασμένα αποσπάσματα ):
Συμπληρώνω τα κενά με αόριστα και οριστικά άρθρα.
ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ: Σ……… κάμπο με …… χρυσά κλήματα, σ…… θάλασσα ………αμπελιών μας
πήγαινε …… τρένο ……… Κυριακή πρωί, ……… ρόδινη ανατολή. Εκεί ακούσαμε ………κα-
μπάνα ………λειτουργίας. Γνωρίζεις, ψυχή μου, αυτόν ……… ήχο;
ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ: Σήμερα είμαι ……κοινός κι ……αλάθευτος προφήτης.
Έφηβε! Ακούω ……… αγώνα ………γεροντικής σου βακτηρίας απάνω σ……… πέτρες.
…… έργο ……… ποιητή που θαυμάζω σαπίζει σ…… παλαιοπωλείο ……… δρόμου.
Απάνω σ…… συντρίμματα ……… πολιτισμών βηματίζουν …… αρχαιοφύλακες.
ΕΡΓΑΤΕΣ: Σ……… πλάτανου ……… ίσκιο, …… μεσημέρι, ακουμπισμένοι στο χώμα, ξεκου-
ράζονται αυτοί που δεν έχουν ιστορία,…… εργάτες .…………μιλά κινώντας ……γροθιά του.
………… σκουπίζει ……… ιδρώτα ……… προσώπου του. Κανένας δε θα τους μάθει! Ξέ-
ρουν …… δημιουργία χωρίς υπογραφή.
Ο ΦΑΡΟΣ: Άστρα που δεν ξέρουν γιατί φέγγουν θα ζήλευαν …… δόξα ……… ταπεινού σου
λύχνου.
ΖΩΗ: Σ……… κόρφο ……… βουνού είν’ ……… κάτασπρο εκκλησάκι.
Σ……… ίσκιο του …… γερο – πεύκος κοίμισεν ……… κοπάδι. Α! ζωή, ωραία που είσαι!
ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.78

79. Χρυσάνθη Διαμαντίδου
Ε ΤΑΞΗ – ΓΛΩΣΣΑ - 17η
ΕΝΟΤΗΤΑ
ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΗ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ______________________________ΗΜ/ΝΙΑ________
1. Στις παρακάτω φράσεις να μετατρέψεις την ενεργητική σε
παθητική σύνταξη και την παθητική σε ενεργητική :
α) Το νερό στη Γη σχηματίζει τα σύννεφα.
_____________________________________________________
β) Το εσωτερικό ενός κρατήρα καλύφθηκε από λάβα.
_____________________________________________________
γ) Ο Άρης θεωρήθηκε από τους επιστήμονες η μελλοντική κατοικία
του ανθρώπου.
_____________________________________________________
_____________________________________________________
δ) Εγκαταστάσεις εργοστασίων θα καλύψουν τις ανάγκες των
κατοίκων σε ενέργεια.
_____________________________________________________
_____________________________________________________
ε) Η πόλη θα καλυφθεί από ένα διαφανή ουράνιο θόλο.
_____________________________________________________
στ) Διαστημικά ταξί θα μεταφέρουν τους ταξιδιώτες.
____________________________________________________
2. Να μετατρέψεις τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές και τις
ρηματικές σε ονοματικές :
α) Η μετακόμιση της οικογένειας σε καινούριο σπίτι.
_____________________________________________________
β)Οι ερευνητές αναζητούν κάποιον πλανήτη όμοιο με τη Γη.
_____________________________________________________
γ) Η Αμερική ανακαλύφθηκε από το Χριστόφορο Κολόμβο.
_____________________________________________________
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.79

80. Χρυσάνθη Διαμαντίδου
δ) Η προετοιμασία των μαθητών για τις εξετάσεις.
3. Να συλλαβίσεις τις παρακάτω λέξεις :
εκατομμύρια __________________________________________
αστέρια __________________________________________
εκδρομή _________________________________________
έγκλημα _________________________________________
εκκλησία _________________________________________
αηδόνι __________________________________________
κελαηδώ __________________________________________
Μάης __________________________________________
Μάιος __________________________________________
ατμόσφαιρα __________________________________________
4. «Η αίθουσά μας»
Να την περιγράψεις σύμφωνα με το πλάνο (σχεδιάγραμμα) του
βιβλίου. Γράψε πρόλογο, κυρίως μέρος και επίλογο. Μην ξεχνάς
να αφήσεις παραγράφους.
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.80

81. ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΓΛΩΣΣΑΣ
17η ΕΝΟΤΗΤΑ - ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Όνομα:………….………………………………… Ημερομηνία:……………………….
1. Διαβάζω τις παρακάτω λέξεις και συμπληρώνω ό,τι
λείπει:
υπερ…φάν … α, αστρ…ν…..της, δ…αστ…μ…πλ…..ο,
π…ραμ…δες, λε…φ…ρ…..ο,
μεγέθ…νση, ειδ…κε…..σ… , περ…γ…..α τρ…χ…ά,
π…ρ…χ…ρα, π…ρι…γ…σ…,
ανθρ…π…τ…τα, αι …ρούμ….., κ…κκ…ν…πός,
ατμ…σφ…..ρα, εξ…γ…..νος,
ημ…σφ…..ρ…ο, περ…σκ…π…ο, κ…..λάδα,
άβ…..σος, ραδ…οκ…ματα
2. Μετατρέπω τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές και το
αντίθετο:
Αυξήθηκε η κατανάλωση νερού.
…………………………………………………………………………………………………………
Απεργία εργαζομένων στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
…………………………………………………………………………………………………………
Προετοιμασία των αστροναυτών για το διαστημικό ταξίδι.
…………………………………………………………………………………………………………
Η Σελήνη κινείται γύρω από τον πλανήτη μας.
…………………………………………………………………………………………………………
Το σύμπαν σχηματίστηκε από μια μεγάλη έκρηξη φωτός και
θερμότητας.
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
Ανακάλυψη νερού σε κατάσταση πάγου στον Άρη.
…………………………………………………………………………………………………………
3. Μετατρέπω τη σύνταξη από ενεργητική σε παθητική και
αντίστροφα:
Οι άνθρωποι κατασκεύασαν διαστημόπλοια.
…………………………………………………………………………………………………………
Το περιβάλλον μολύνθηκε από τα καυσαέρια.
…………………………………………………………………………………………………………
Η τηλεόραση μετέδωσε ζωντανά τον ποδοσφαιρικό αγώνα.
…………………………………………………………………………………………………………
Οι γεωργοί θέρισαν και αλώνισαν τα σιτάρια με τις
θεριζοαλωνιστικές μηχανές.
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
Οι πλανήτες φωτίζονται και θερμαίνονται από τον ήλιο.
…………………………………………………………………………………………………………
Η γιορτή της λήξης της σχολικής χρονιάς οργανώθηκε από τους
μαθητές της Ε΄τάξης.
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.81

82. 4. Γράφω σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις:
διαστημόπλοιο ………………………………………
αστροναύτης ……………………………………...
εξερεύνηση ……………………………………...
ανυπαρξία ……………………………………...
ελλειπτική ……………………………………...
ηλεκτροκίνηση…………………………………….
ερασιτέχνης ……………………………………...
αστεροσκοπείο……………………………………
ραδιοτηλεσκόπιο ………………………………….
έναστρος ……………………………………...
εκτόξευση ……………………………………...
πυραυλοκίνητο…………………………………….
μετεωρίτης ……………………………………...
αμμοθύελλα ……………………………………...
5. Συμπληρώνω τα κενά με αόριστα και οριστικά άρθρα.
ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ: Σ……… κάμπο με …… χρυσά κλήματα, σ……
θάλασσα ………αμπελιών μας πήγαινε …… τρένο ……… Κυριακή
πρωί, ……… ρόδινη ανατολή. Εκεί ακούσαμε ………καμπάνα
………λειτουργίας. Γνωρίζεις, ψυχή μου, αυτόν ……… ήχο;
ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ: Σήμερα είμαι ……κοινός κι
……αλάθευτος προφήτης. Έφηβε! Ακούω ……… αγώνα
………γεροντικής σου βακτηρίας απάνω σ……… πέτρες. ……
έργο ……… ποιητή που θαυμάζω σαπίζει σ…… παλαιοπωλείο
……… δρόμου. Απάνω σ…… συντρίμματα ……… πολιτισμών
βηματίζουν …… αρχαιοφύλακες.
ΕΡΓΑΤΕΣ: Σ……… πλάτανου ……… ίσκιο, …… μεσημέρι,
ακουμπισμένοι στο χώμα, ξεκουράζονται αυτοί που δεν έχουν
ιστορία, …… εργάτες. .…………μιλά κινώντας ……γροθιά του.
………… σκουπίζει ……… ιδρώτα ……… προσώπου του. Κανένας
δε θα τους μάθει! Ξέρουν …… δημιουργία χωρίς υπογραφή.
Ο ΦΑΡΟΣ: Άστρα που δεν ξέρουν γιατί φέγγουν θα ζήλευαν
…… δόξα ……… ταπεινού σου λύχνου.
ΖΩΗ: Σ……… κόρφο ……… βουνού είν’ ……… κάτασπρο
εκκλησάκι.
Σ……… ίσκιο του …… γερο – πεύκος κοίμισεν ……… κοπάδι. Α!
ζωή, ωραία που είσαι!
(Ζαχαρία Παπαντωνίου - ΠΕΖΟΙ ΡΥΘΜΟΙ) ( διασκευασμένα
αποσπάσματα) Κόντου Πολυξένη
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.82