Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 13ης ενότητας ΄΄ Κατασκευές ΄΄

Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής
Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 13ης
Ενότητας:
΄΄ Κατασκευές ΄΄
http://e-taksh.blogspot.gr
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Ενότητα 13η:
Κατασκευές
Ο εκπαιδευτικός:
Τουλιόπουλος Φώτης

Στόχοι ενότητας
Περιγράφουμε κατασκευές
Δίνουμε οδηγίες πώς φτιάχνουμε
κατασκευές
Ξεχωρίζουμε την ενεργητική από την
παθητική σύνταξη και μετασχηματίζουμε
την μία στην άλλη

Κατασκευές της φύσης
Υπάρχουν πολλές
κατασκευές της φύσης
που θυμίζουν τις
ανθρώπινες.
Οι φωλιές των πουλιών
μοιάζουν με τα σπίτια μας,
τα λαγούμια των ζώων
μοιάζουν με τις δικές μας
σήραγγες, ο ιστός της
αράχνης θυμίζει τις
γέφυρές μας, κ.ά.

Οι φωνές του ρήματος
Τα ρήματα έχουν δύο φωνές:
 Ενεργητική φωνή: στη φωνή αυτή ανήκουν τα ρήματα
που τελειώνουν σε –ω. Η ενέργεια του ρήματος πηγαίνει
κάπου αλλού.
Π.χ. δένω, πλένω, γράφω, σκουπίζω, …
 Παθητική φωνή: στη φωνή αυτή τα ρήματα τελειώνουν
σε –μαι. Η ενέργεια του ρήματος γυρίζει πίσω στο
πρόσωπο που ενεργεί.
Π.χ. δένομαι, πλένομαι, γράφομαι, σκουπίζομαι, …

Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης σε
παθητική και αντίστροφα
Για να μετατρέψουμε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική:
 Μετατρέπουμε το ρήμα από ενεργητική φωνή σε παθητική
 Το αντικείμενο του ρήματος από αιτιατική πτώση που βρίσκεται
μετατρέπεται σε υποκείμενο του παθητικού ρήματος και σε πτώση
ονομαστική.
 Το υποκείμενο γίνεται ποιητικό αίτιο: σχηματίζεται από την
πρόθεση από και την αιτιατική του ονόματος που φανερώνει από
ποιον ή από τι προέρχεται η ενέργεια του ρήματος.
Π.χ. Η καθαρίστρια σκούπισε την τάξη.  ενεργητική σύνταξη
Η τάξη σκουπίστηκε από την καθαρίστρια.  παθητική σύνταξη
 Ακολουθούμε τα αντίθετα βήματα για να μετατρέψουμε την
παθητική σύνταξη σε ενεργητική.

Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης
σε παθητική και αντίστροφα

Κατασκευές των ανθρώπων

Αναφορικές προτάσεις
Αναφορικές προτάσεις είναι οι εξαρτημένες προτάσεις που
εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες (οποίος,ο οποίος, όσος, ό,τι,
που) ή με αναφορικά επιρρήματα (όπου, που, όπως, πως, όσο,
καθώς, σαν).
Υπάρχουν δύο είδη αναφορικών προτάσεων:
 Αναφορικές προσδιοριστικές
Αυτές μας δίνουν μια πληροφορία απαραίτητα για την κατανόηση της
κύριας πρότασης, γι’ αυτό και δε χωρίζονται με κόμμα από την κύρια.
Π.χ. Η μέρα που ανοίγουν τα σχολεία είναι κοντά.
 Αναφορικές μη προσδιοριστικές ή προσθετικές
Αυτές μας δίνουν μια πληροφορία που δεν είναι απαραίτητη για την
κατανόηση της κύριας πρότασης, γι’ αυτό και χωρίζονται με κόμμα
από την κύρια.
Π.χ. Το σχολείο, που βρίσκεται κοντά μας, είναι δωδεκαθέσιο.

Μαθηματικές κατασκευές

Σύνθετες λέξεις από τα αρχαία ελληνικά
Σύνθεση ονομάζεται ο συνδυασμός δύο λέξεων για τη
δημιουργία μιας τρίτης. Στα αρχαία ελληνικά, κάθε
πρόθεση σήμαινε κάτι από μόνη της. Όταν έμπαινε πριν
από μια άλλη λέξη της μετέδιδε τη σημασία της, οπότε η
λέξη αποκτούσε νέα έννοια.
Π.χ. αμφί (και από τις δύο μεριές) + βάλλω = αμφιβάλλω
(δεν είμαι σίγουρος)
εκ (έξω ή μακριά από) + βάλλω = εκβάλλω (βγάζω
κάτι με τη βία ή χύνομαι όταν πρόκειται για ποταμούς)

Σύνθεση με στοιχεία από τα αρχαία ελληνικά
Σημασία σύνθετη λέξη Σημασία σύνθετη λέξη
α (αν-) στερητικό άκακος δυσ- δύσκολα δύσπιστος
αει- πάντα αεικίνητος ευ-
καλά,
εύκολα
εύπιστος
αλληλο-
ο ένας τον
άλλον
αλληλοβοήθεια ημι- μισό ημισφαίριο
αμφι-
από τις δύο
μεριές
αμφίβιο ομο- μαζί ομόθρησκος
αρχι- ανώτερος αρχιεργάτης παν- όλο πάνθεο
αυτό-
από μόνο
του
αυτοκριτική πυρο- φωτιά πυροσβέστης
διχο-
μοιρασμένος
σε δύο μέρη
διχόνοια τηλε- μακριά τηλέφωνο

Αρχαίες ελληνικές προθέσεις σε συνδυασμό με το
ρήμα βάλλω
Πρόθε
ση
Σημασία Σύνθετη
Πρόθε
ση
Σημασία Σύνθετη
αμφί
από τις δύο
πλευρές
αμφιβάλλω παρά δίπλα ή κοντά παραβάλλω
ανά
πάνω σε κάτι ή
ξανά
αναβάλλω περί γύρω από περιβάλλω
διά μέσα από διαβάλλω προ
πριν από ή
μπροστά
προβάλλω
εις μέσα σε εισβάλλω προς κατεύθυνση προσβάλλω
εκ
έξω ή μακριά
από
εκβάλλω συν μαζί με συμβάλλω
επί πάνω σε επιβάλλω
υπέρ
πάνω από,
πάρα πολύ
υπερβάλλω
κατά
προς τα κάτω ή
εναντίον
καταβάλλω
μετά
μαζί με ή
κατόπιν
μεταβάλλω υπό κάτω από υποβάλλω

Ρήματα σε –βάλλω (λ ή λλ)
Τα σύνθετα ρήματα με β’ συνθετικό το ρήμα βάλλω γράφονται:
 Με δύο λάμδα (λλ) όταν βρίσκονται στον Ενεστώτα, στον
Παρατατικό και στον Εξακολουθητικό μέλλοντα (δηλαδή στους
χρόνους που εκφράζουν διάρκεια)
 Με ένα λάμδα (λ) στους υπόλοιπους χρόνους
Π.χ. Θα το αναβάλω αύριο. (συνοπτικός μέλλοντας, θα το
αναβάλω μία φορά)
Θα το αναβάλλω κάθε φορά. (εξακολουθητικός μέλλοντας,
θα το αναβάλλω συνέχεια)
Ο Γιώργος αναβάλλει συνεχώς τον αγώνα. (ενεστώτας)
Ο Γιώργος χθες ανέβαλε τον αγώνα. (αόριστος)

zeleni
Ενεργετική και Παθητική σύνταξη
Στον λόγο μας χρησιμοποιούμε δύο είδη σύνταξης: την ενεργητική και την παθητική.
Ενεργητική σύνταξη έχουμε όταν το ρήμα δηλώνει ότι το υποκείμενο του ενεργεί, κάνει κάτι, και
χρησιμοποιούμε ρήμα ενεργητικής διάθεσης. Π.χ. Ο μαθητής γράφει τις ασκήσεις του.
Παθητική σύνταξη έχουμε όταν το ρήμα δηλώνει ότι το υποκείμενο του παθαίνει κάτι, υφίσταται τα
αποτελέσματα μιας ενέργειας, και χρησιμοποιούμε ρήμα παθητικής διάθεσης. Π.χ. Το σκυλάκι χτυπήθηκε
από το αυτοκίνητο.
Στην παθητική σύνταξη χρησιμοποιείται ένας εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει πρόσωπο ή πράγμα και
λέγεται ποιητικό αίτιο.
Το ποιητικό αίτιο εκφέρεται:
α) με την πρόθεση από + αιτιατική Π.χ. Το φαγητό ετοιμάζεται από τη μητέρα.
β) με την πρόθεση σε + αιτιατική όταν προσδιορίζει ρηματικά επίθετα που λήγουν σε -τος. π.χ. Ήταν
αγαπητός σε όλους (απ' όλους).
γ) με την πρόθεση με + αιτιατική, όταν προσδιορίζει παθητικές μετοχές. π.χ. Το σπίτι ήταν φτιαγμένο με
πέτρες (από πέτρες).
Το ποιητικό αίτιο παραλείπεται όταν:
α) εννοείται εύκολα π.χ. Τράβηξα τις κουρτίνες και φωτίστηκε το δωμάτιο (εννοείται από τον ήλιο).
β) είναι κάτι γενικό και αόριστο π.χ. Πώς προφέρεται αυτή η αγγλική λέξη;
Όμως κάθε προσδιορισμός που έχει τη μορφή από + αιτιατική δεν είναι και ποιητικό αίτιο. Μπορεί να είναι
προσδιορισμός τόπου ή χρόνου. Π.χ. Έπεσα από το κρεβάτι καθώς κοιμόμουν, (προσδιορισμός τόπου) Όταν
χρησιμοποιούμε ενεργητική σύνταξη τονίζεται περισσότερο το πρόσωπο που ενεργεί, ενώ με την παθητική
σύνταξη δίνεται έμφαση στο αποτέλεσμα της ενέργειας. Συνήθως τα ρήματα που έχουν ενεργητική διάθεση
είναι και ενεργητικής φωνής (π.χ. γράφω, λύνω) και τα ρήματα που έχουν παθητική διάθεση είναι
Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης σε παθητική
• Το ρήμα από ενεργητικό γίνεται παθητικό.
• Το υποκείμενο του ρήματος της ενεργητικής φωνής το κάνουμε ποιητικό αίτιο (από + αιτιατική
ονόματος).
• Το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού ρήματος.
Μετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική
• Το ρήμα από παθητικό γίνεται ενεργητικό.
• Το ποιητικό αίτιο της παθητικής σύνταξης γίνεται υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος.
• Το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος.
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
Υποκείμενο Ρήμα Αντικείμενο
Οι μαθητές λύνουν τις ασκήσεις.
Η μητέρα ντύνει το μωρό.
Οι εργάτες κατασκεύασαν τη γέφυρα.
ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
Υποκείμενο Ρήμα Ποιητικό αίτιο
Οι ασκήσεις λύνονται από τους μαθητές.

zeleni
Το μωρό ντύνεται από την μητέρα.
Η γέφυρα κατασκευάστηκε από τους εργάτες.
Ρήμα – Υποκείμενο – Αντικείμενο - κατηγορούμενο
Το ρήμα είναι το βασικό στοιχείο της πρότασης και γύρω από αυτό κινούνται οι
υπόλοιποι όροι της. Φανερώνει ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα ενεργεί ή παθαίνει
κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.
Π.χ. Ο μαθητής διαβάζει.
Τα ρήματα χωρίζονται σε:
 Μεταβατικά, τα ρήματα που χρειάζονται αντικείμενο για να συμπληρωθεί η
έννοιά τους.
Π.χ. Ο Γιάννης πλένει τα χέρια του.
 Αμετάβατα, τα ρήματα που δεν χρειάζονται αντικείμενο.
Π.χ. Το χελιδόνι πετά.
 Συνδετικά, τα ρήματα που συνδέουν το υποκείμενο με το κατηγορούμενο για
να αποδώσουν μια ιδιότητα στο υποκείμενο.
Π.χ. Αυτή η κοπέλα είναι πανέμορφη.
Τα πιο συνηθισμένα συνδετικά ρήματα είναι: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, εμφανίζομαι,
παρουσιάζομαι, βρίσκομαι, γεννιέμαι, ζω, μένω, παθαίνω, διορίζομαι, λέγομαι,
ονομάζομαι, θεωρούμαι, αποδεικνύομαι, μοιάζω, εκλέγομαι κλπ
Υποκείμενο είναι ο όρος της πρότασης (πρόσωπο, ζώο ή πράγμα) που φανερώνει
ποιος ενεργεί ή δέχεται μια ενέργεια ή βρίσκεται σε μια κατάσταση. Για να το βρούμε
απαντάμε στην ερώτηση «ποιος;». Π.χ. Η Μαρία φωνάζει.
Αντικείμενο είναι η λέξη στην οποία πηγαίνει η ενέργεια του υποκειμένου ενός
ρήματος. Για να το βρούμε απαντάμε στην ερώτηση «τι;». Π.χ. Ο Γιάννης παίζει
ποδόσφαιρο.
Υπάρχουν κάποια ρήματα που παίρνουν δύο αντικείμενα, το ένα σε αιτιατική, που
λέγεται άμεσο αντικείμενο, και το άλλο σε γενική ή σε αιτιατική με πρόθεση, που
λέγεται έμμεσο αντικείμενο.
Π .χ. Ο Χρήστος μού χάρισε ένα βιβλίο.
Ο Χρήστος χάρισε σε μένα ένα βιβλίο. (έμμεσο αντικείμενο σε αιτιατική με
πρόθεση)
Σε μία πρόταση το αντικείμενο και το υποκείμενο δε χωρίζονται ποτέ από το
ρήμα με κόμμα.
Κατηγορούμενο είναι η λέξη που φανερώνει ότι το υποκείμενο έχει μια ιδιότητα
ή ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια κατάσταση. Το κατηγορούμενο συμφωνεί με
το υποκείμενο σε γένος, αριθμό και πτώση.
Π.χ. Ο Γιώργος είναι πρωταθλητής.

zeleni
• Αναφορικές ονομάζονται οι εξαρτημένες προτάσεις που αρχίζουν με τις αναφο-
ρικές αντωνυμίες που, ο οποίος, όσος, ό,τι, όποιος ή με τα αναφορικά επιρρήματα
όπου, που, όπως, πως, όσο, οπουδήποτε. Προσδιορίζουν κάποιον όρο της
ανεξάρτητης πρότασης από την οποία εξαρτώνται. Οι αναφορικές προτάσεις
ανάλογα με τον συντακτικό τους ρόλο χωρίζονται σε:
• ονοματικές, οι οποίες έχουν τη θέση ονόματος, εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες
και χρησιμοποιούνται ως υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο ή
προσδιορισμός,
• επιρρηματικές, οι οποίες εισάγονται με αναφορικά επιρρήματα και δηλώνουν τόπο,
χρόνο, τρόπο, ποσό, συμφωνία, εναντίωση, παρομοίωση.
• προσδιοριστικές, όταν είναι απαραίτητο συμπλήρωμα του όρου που προσδιο
ρίζουν για να μπορούμε να καταλάβουμε το νόημα όλης της περιόδου
π.χ. Το δώρο που μου πήρες ήταν υπέροχο.
• προσθετικές, όταν δεν αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα του όρου που
προσδιορίζουν, αλλά δίνουν μια επιπλέον πληροφορία
π.χ. Μου έδωσε μια συμβουλή, που αποδείχτηκε τελικά πολύ χρήσιμη.
Ρήματα σε -λλω
 Όσα ρήματα τελειώνουν σε -λλω γράφονται με 2 λ. (εξαιρούνται τα ρήματα:
οφείλω, θέλω, μέλει)
 Όλα (εκτός από το ρήμα κολλώ) είναι ρήματα α' συζυγίας.
 Διατηρούν τα 2 λ στους εξακολουθητικούς χρόνους (ενεστώτα, παρατατικό και
εξακολουθητικό μέλλοντα)
π.χ. Ενεστώτας: αναβάλλω
Παρατατικός: ανέβαλλα
Εξακ. Μέλλοντας: θα αναβάλλω
 Οι υπόλοιποι χρόνοι γράφονται με 1 λ.
π.χ. Αόριστος: ανέβαλα Στ. Μέλλοντας: θα
αναβάλω
Παρακείμενος: έχω αναβάλει Υπερσυντέλικος: είχα
αναβάλει
Συντ. Μέλλοντας: θα έχω
αναβάλει
 Το ρήμα κολλώ και τα σύνθετα του διατηρούν σε όλους τους χρόνους τα 2 λ (ο
κανόνας ισχύει για τα ρήματα της α' συζυγίας και το κολλώ είναι ρήμα β'
συζυγίας).
 Οι λέξεις που παράγονται από αυτά τα ρήματα σχηματίζονται από το θέμα του
αορίστου γι' αυτό και γράφονται με 1 λ.
π.χ. αναβάλλω - αναβολή, ανατέλλω - ανατολή
 Οι λέξεις μέλλον, μέλλοντας, περιβάλλον γράφονται με 2 λ.

zeleni
Συνοπτικός πίνακας του ρήματος βάλλω με προθέσεις από τα αρχαία
ελληνικά
αμφιβάλλω εισβάλλω μεταβάλλω
προσβάλλω
αναβάλλω εκβάλλω παραβάλλω συμβάλλω
αποβάλλω επιβάλλω περιβάλλω
υπερβάλλω
διαβάλλω καταβάλλω προβάλλω υποβάλλω
Αριθμητικά
Αριθμητικά ονομάζουμε τις λέξεις που φανερώνουν αριθμούς ή σειρά. Τα αριθμητικά
διακρίνονται σε:
• Αριθμητικά επίθετα, π.χ. πρώτος, δεύτερος, τέσσερις
• Αριθμητικά ουσιαστικά, π.χ. τριάδες, τετράδες, δεκαριά Τα
αριθμητικά επίθετα διακρίνονται σε:
• Απόλυτα, π.χ. ένα αγόρι, δύο φορέματα, τρία ποντίκια
• Τακτικά, π.χ. πρώτος, δεύτερος, τρίτος
• Πολλαπλασιαστικά, π.χ. μονός, διπλός, τριπλός
• Αναλογικά, π.ν. διπλάσιοΓ. τοιπλάσιοο
Τα αριθμητικά ουσιαστικά είναι αφηρημένα ουσιαστικά με τις καταλήξεις
• -αριά, π.χ. δεκαριά
• -άδα, π.χ. δυάδα
Ορθογραφία αριθμητικών
 Τα απόλυτα αριθμητικά από το 13 έως και το 19 γράφονται με μία λέξη.
Π.χ. δεκαεφτά
 Από το 21 και πάνω γράφονται με ξεχωριστές λέξεις. Π.χ. σαράντα εφτά,
διακόσια πενήντα τρία
 Το εννιά και το εννέα γράφονται με δύο -νν-, ενώ το ένατος και το ενενήντα με
ένα -ν-.
 Κάθε αριθμητικό που περιέχει ολόκληρο το εννιά/εννέα γράφεται με δύο -νν-.
Π.χ. δεκαεννέα
 Το απόλυτο αριθμητικό δύο, όταν το χρησιμοποιούμε ως πρώτο συνθετικό με-
τατρέπει το -υ- σε -ι-. Π.χ. δισύλλαβος, δίχρονο Εξαιρείται η λέξη
δυόμισι.
 Τα σύνθετα με δεύτερο συνθετικό το επίθετο μισός, μισή, μισό γράφονται στη
λήγουσα με -η, αν έχουν ως πρώτο συνθετικό το αρσενικό ένας ή το θηλυκό μία.
Π.χ. ενάμισης τόνος, μιάμιση ώρα
 Αν όμως έχουν ως πρώτο συνθετικό το ουδέτερο ένα ή άλλο αριθμητικό, τότε
γράφονται στη λήγουσα με -ι. Π.χ. ενάμισι μήλο, εφτάμισι χιλιόμετρα
 Αν το πρώτο συνθετικό τελειώνει σε σύμφωνο και είναι απόλυτο αριθμητικό,
τότε το μισός γράφεται -ήμισι. Π.χ. τεσσερισήμισι χρόνια

Παπατσάνη Κατερίνα
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
ΘΕΩΡΙΑ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Σύνταξη λέμε τη σειρά με την οποία μπαίνουν οι λέξεις στο γραπτό ή στον προφορικό
λόγο. Η σειρά αυτή δεν είναι τυχαία αλλά ακολουθεί κάποιους κανόνες.
Στη γραμματική έχουμε την ενεργητική και την παθητική σύνταξη.
Ενεργητική σύνταξη έχουμε όταν οι κύριοι όροι της πρότασης, (υποκείμενο, ρήμα,
αντικείμενο), είναι τοποθετημένοι με τέτοια σειρά, ώστε να δείχνουν ότι το υποκείμενο
κάνει κάτι. π.χ. Ο κηπουρός ποτίζει τα λουλούδια.
Στην ενεργητική σύνταξη το ρήμα βρίσκεται στην ενεργητική φωνή.
Παθητική σύνταξη έχουμε όταν οι κύριοι όροι της πρότασης, (υποκείμενο, ρήμα,
αντικείμενο), είναι τοποθετημένοι με τέτοια σειρά, ώστε να δείχνουν ότι το υποκείμενο
παθαίνει κάτι, από κάποιον άλλο. Π.χ. Τα λουλούδια ποτίζονται από τον κηπουρό.
Στην παθητική σύνταξη το ρήμα βρίσκεται στην παθητική φωνή.
Όταν μετατρέπουμε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική, το ρήμα γίνεται παθητικής
φωνής, το αντικείμενο της πρότασης στην ενεργητική σύνταξη γίνεται υποκείμενο της
πρότασης στην παθητική σύνταξη (σε ονομαστική πτώση) και αυτό που στην ενεργητική
σύνταξη ήταν υποκείμενο, στην παθητική σύνταξη γίνεται ποιητικό αίτιο.(παίρνει μπροστά
του το από, για να μας δείξει «ποιος φταίει» για την ενέργεια που έγινε.)
Όταν μετατρέπουμε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική το ρήμα γίνεται
ενεργητικής φωνής, το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο της πρότασης στην ενεργητική
σύνταξη (σε ονομαστική πτώση) και αυτό που στην παθητική σύνταξη ήταν υποκείμενο
στην ενεργητική σύνταξη γίνεται αντικείμενο (σε αιτιατική πτώση).
Ο χρόνος του ρήματος, κατά τη μετατροπή δεν αλλάζει και παραμένει ο ίδιος.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Ο σεισμός γκρέμισε τα σπίτια. (ενεργητική σύνταξη)
Υποκείμενο Αντικείμενο
Τα σπίτια καταστράφηκαν από το σεισμό. (παθητική σύνταξη)
Υποκείμενο Ποιητικό αίτιο

Παπατσάνη Κατερίνα
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Να μετατρέψεις τη σύνταξη από παθητική σε ενεργητική και αντίστροφα:
Ο ξυλοκόπος κόβει ξύλα.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Η φωτιά καίει το δάσος.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Τα πανιά σκίζονται από τον αέρα.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Η μόλυνση του περιβάλλοντος αυξάνεται από τα αυτοκίνητα.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Η Βουλή ψηφίζει τους νόμους.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Η σοδειά μαζεύεται από τους αγρότες.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Ο Νίκος βρήκε το βιβλίο.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Το κλίμα ενός τόπου επηρεάζεται άμεσα από τη μορφή του εδάφους.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ο κηπουρός κλάδεψε τα δέντρα.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Η γιαγιά ετοίμαζε το τραπέζι με πολλή φροντίδα.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ο ποντικός τρώγεται από τη γάτα.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Όνομα………………………………………………………………………………...

Σιαντίκου Αγγελική
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:………………………………………………………………………………………………………..
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:…………………………………………………………….
ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
(Υποκείμενο, Αντικείμενο, Κατηγορούμενο)
Ρήμα: Είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ότι κάποιος ή κάτι ενεργεί,
παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.
π.χ. Ο Κώστας παίζει κιθάρα.
Υποκείμενο: Είναι η λέξη της πρότασης που δείχνει κάποιος (κάποια, κάποιο,
κάποιοι, κάποιες, κάποια) κάνει ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.
Για να βρούμε το υποκείμενο, απαντούμε στην ερώτηση ποιος/ ποια/ποιο …
Το υποκείμενο βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική και είναι (συνήθως)
ουσιαστικό ή αντωνυμία. Συχνά το υποκείμενο παραλείπεται, γιατί εννοείται.
Στην περίπτωση, όμως, που το ρήμα είναι απρόσωπο το υποκείμενο είναι μία
ολόκληρη πρόταση. Όταν το ρήμα είναι απρόσωπο, η πρόταση (που είναι
υποκείμενο στο ρήμα) ξεκινάει με το να, το ότι ή το πώς. Σε αυτήν την
περίπτωση το υποκείμενο απαντά στην ερώτηση τι.
π.χ. Η μαθήτρια διαβάζει τα μαθήματά της.
(Ποια διαβάζει; Η Ελένη –υποκείμενο/ ουσιαστικό)
Αυτή διαβάζει τα μαθήματά της.
(Ποια διαβάζει; Αυτή –υποκείμενο/ αντωνυμία)
Διαβάζει τα μαθήματά της.
(Ποια διαβάζει; Αυτή –το υποκείμενο εννοείται)
Φαίνεται ότι/ πως θα βρέξει σήμερα.
(Τι φαίνεται; Ότι/Πως θα βρέξει σήμερα. –το υποκείμενο είναι πρόταση)
Αντικείμενο: Είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει το πρόσωπο ή το
πράγμα στο οποίο πηγαίνει η ενέργεια του υποκειμένου.
Για να βρούμε το αντικείμενο, απαντούμε στην ερώτηση τι ή (σε) ποιον. Το
αντικείμενο είναι πάντα σε πτώση αιτιατική και είναι (συνήθως) ουσιαστικό,
επίθετο, μετοχή ή αντωνυμία (στην τελευταία περίπτωση συχνά
χρησιμοποιείται ο ασθενής τύπος της αντωνυμίας). Επίσης, το αντικείμενο
μπορεί να είναι ονοματική φράση (φράση χωρίς ρήμα) ή ολόκληρη πρόταση
(φράση με ρήμα). Σε μία πρόταση μπορεί να υπάρχουν δύο αντικείμενα. Τα
ρήματα που έχουν αντικείμενο λέγονται μεταβατικά, ενώ αυτά που δεν έχουν
αμετάβατα.
π.χ.* Η Μαρία μού χάρισε το μολύβι.
(Τι χάρισε; Το μολύβι –αντικείμενο/ ουσιαστικό
Σε ποιον το χάρισε; Σε εμένα/ μου –αντικείμενο/αντωνυμία- ασθενής
τύπος). Το ρήμα είναι μεταβατικό, γιατί έχει αντικείμενο.
* Η θεία κάνει παρέα στη μητέρα μου.

(Τι κάνει; Παρέα στη μητέρα μου –αντικείμενο/ονοματική φράση).Το ρήμα
είναι μεταβατικό.
* Κανονίσαμε να συναντηθούμε.
(Τι κανονίσαμε; Να συναντηθούμε –αντικείμενο/πρόταση). Το ρήμα είναι
μεταβατικό.
* Ο Γρηγόρης τρέχει γρήγορα. Το ρήμα είναι αμετάβατο, γιατί δεν έχει
αντικείμενο.
Κατηγορούμενο: Είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ότι το υποκείμενο
έχει μια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.
Κατηγορούμενο παίρνουν μόνο ορισμένα ρήματα, τα οποία ονομάζονται
συνδετικά, επειδή συνδέουν το υποκείμενο με το κατηγορούμενο. Τα πιο
συνηθισμένα ρήματα είναι τα εξής: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, λέγομαι,
ονομάζομαι, γεννιέμαι, θεωρούμαι, παρουσιάζομαι, ορκίζομαι, σπουδάζω.
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Ορισμένα από αυτά τα ρήματα μπορεί άλλες φορές να παίρνουν
κατηγορούμενο και άλλες όχι! Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι ουσιαστικό,
επίθετο, αντωνυμία, ονοματική φράση ή και ολόκληρη πρόταση. Το
κατηγορούμενο μπαίνει πάντα στην ίδια πτώση, γένος και αριθμό με το
υποκείμενο και απαντά στην ερώτηση τι.
π.χ. Ο Πέτρος φαίνεται αγχωμένος.
(Τι είναι; Αγχωμένος –κατηγορούμενο/μετοχή, δείχνει την κατάσταση
του υποκειμένου)
Η Τασία σπουδάζει γιατρός.
(Τι σπουδάζει; Γιατρός –κατηγορούμενο/ουσιαστικό, δείχνει την ιδιότητα
Ο γείτονάς μας θεωρείται εξαιρετικός στη δουλειά του.
(Τι θεωρείται; Εξαιρετικός στη δουλειά του –κατηγορούμενο/ονοματική
φράση, δείχνει ένα χαρακτηριστικό του υποκειμένου)
Η Δήμητρα ορκίστηκε δασκάλα.
(Τι ορκίστηκε; Δασκάλα –κατηγορούμενο/ουσιαστικό, δείχνει μία ιδιότητα
ΟΜΩΣ:
Λέγεται ότι θα πάμε εκδρομή.
(Λέγεται –απρ. ρήμα Τι λέγεται; Ότι θα πάμε εκδρομή –υποκείμενο)
Ορκίστηκα να μην αποκαλύψω το μυστικό του.
(Ορκίστηκα –ρήμα Τι ορκίστηκα; Να μην αποκαλύψω το μυστικό του
-αντικείμενο)
Σ’ αυτές τις προτάσεις δεν υπάρχει κάτι που να φανερώνει ιδιότητα,
χαρακτηριστικό ή κατάσταση του υποκειμένου, οπότε δεν έχουμε
κατηγορούμενο.
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:…………………………………………………………………………………………….
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:……………………………………………………………

ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
(Υποκείμενο, Αντικείμενο, Κατηγορούμενο)
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Βρίσκω τα ρήματα και τα υποκείμενα του παρακάτω κειμένου:
Η Ασπρούδα ήταν το πιο περήφανο πουρνάρι της περιοχής. Ήταν θεόρατο.
Οι ρίζες του έμπαιναν βαθιά κι άγγιζαν την καρδιά της γης. Ο κορμός του
είχε ως δέκα μέτρα περιφέρεια. Και οι κλώνοι του απλώνανε κι άγγιζαν το
παλιόκαστρο. Κι εκείνη η θεόρατη κορυφή του, που πήγαινε μεσούρανα,
περήφανη κι αλύγιστη, όσοι βοριάδες κι αν φυσούσαν…
Ελένη Χωρεάνθη, Η Ασπρούδα
Υποκείμενο Ρήμα
2. Υπογραμμίζω τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και σημειώνω με Χ
στην κατάλληλη στήλη:
Πρόταση Μεταβατικό Αμετάβατο
Ο Γιώργος έφυγε νωρίς.
Η Αντωνία παίζει πιάνο.
Έμαθα πως θα σχολάσουμε νωρίτερα.
Ο πάνθηρας τρέχει γρήγορα.
Το μωρό τρώει κρέμα με λαχανικά.

3. Βρίσκω τα συνδετικά ρήματα (αυτά που συνδέουν το υποκείμενο με το
κατηγορούμενο) των παρακάτω προτάσεων και τα γράφω μαζί με τα
κατηγορούμενα:
Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα το 1859. Είναι κορυφαίος ποιητής
της νεοελληνικής λογοτεχνίας με πολύ αξιόλογο έργο. Εργάστηκε ως
γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1926 έγινε ένας από τους
πρώτους ακαδημαϊκούς. Αγωνίστηκε για την καθιέρωση της δημοτικής
γλώσσας και για την ανανέωση της ποίησης. Με το έργο του κατάφερε να
εκφράσει τις αγωνίες και τους αγώνες του ελληνικού έθνους και θεωρείται
σημαντικότατο. Πέθανε στην Αθήνα το 1943, στη διάρκεια της Κατοχής.
Συνδετικό Ρήμα Κατηγορούμενο
4. Υπογραμμίζω τα μεταβατικά ρήματα των παρακάτω προτάσεων και τα
γράφω στον πίνακα με τα αντικείμενά τους.
Σχεδιάζω να πάω εκδρομή.
Ο αθλητής τρέχει όσο πιο γρήγορα μπορεί.
Η Κορίνα μιλάει ακατάπαυστα.
Ανυπομονώ να πάω στο πάρτι.
Έγραψε μία ευφάνταστη ιστορία.
Η πωλήτρια σού έδωσε το φόρεμα.
Έπαιξε στην κιθάρα ένα γνωστό τραγούδι.
Το εισιτήριο αναγράφει τον αριθμό της θέσης μας.
Μας ζήτησε να σταματήσουμε να μιλάμε.
Ακούγεται ότι θα γίνει μια μεγάλη συναυλία.
Μεταβατικό Ρήμα Αντικείμενο/ Αντικείμενα

Βιολέτα Τσαφαράκη
Μεταβατικά
Μεταβατικά λέγονται τα ρήματα που φανερώνουν ότι η
ενέργεια που κάνει το υποκείμενο πηγαίνει σ’ ένα πρόσωπο,
ζώο ή πράγμα.
Παραδείγματα:
Η μητέρα χτενίζει την Ελένη.  Η ενέργεια που κάνει το
υποκείμενο (η μητέρα) πηγαίνει στην Ελένη.
Η Ινώ χαϊδεύει το σκύλο.  Η ενέργεια που κάνει το
υποκείμενο ( η Ινώ) πηγαίνει στο σκύλο.
Η Σοφία έκοψε το λουλούδι.  Η ενέργεια που
κάνει το υποκείμενο ( η Σοφία) πηγαίνει στο λουλούδι.
Αμετάβατα
Αμετάβατα λέγονται τα ρήματα που η ενέργειά τους δεν
πηγαίνει πουθενά, ούτε σε πρόσωπο, ούτε σε ζώο, ούτε σε
πράγμα.
Παράδειγμα:
Το παιδί χαμογέλασε  Η ενέργεια που έκανε το
υποκείμενο (το παιδί) δεν πήγε σε κάτι έξω από αυτό.
Τα αμετάβατα ρήματα δεν έχουν
αντικείμενο!!!
Αντικείμενο είναι το πρόσωπο, το ζώο ή το πράγμα στο οποίο πηγαίνει
η ενέργεια που κάνει το υποκείμενο. Μπαίνει συνήθως σε αιτιατική και
το βρίσκουμε αν απαντήσουμε στην ερώτηση τι; ποιον; ποια;

Βιολέτα Τσαφαράκη
1. Εντόπισε τα μεταβατικά και τα αμετάβατα ρήματα:
Το σπίτι γέμισε πουλιά.
Η πληγή αιμορραγεί ασταμάτητα.
Ο αστροναύτης πάτησε το πόδι του στη σελήνη.
Κάποιος μεγάλος ζωγράφος φιλοτέχνησε αυτό τον πίνακα.
Ηρέμισε πια!
Μου ζήτησε το εισιτήριο.
Κλείνει το μικρό τσαντάκι και ανοίγει τη μεγάλη τσάντα.
Λυπάμαι, αλλά είναι αδύνατο να βρω τη λύση.
Η δασική υπηρεσία φροντίζει το δάσος.
Θα κοιμηθώ τώρα επειδή κουράστηκα σήμερα.
Θα καθίσω για να διαβάσω ένα βιβλίο που μου αρέσει πολύ!
Αυτές τις μέρες βήχω πολύ.
Ο Γιάννης ροχαλίζει κάθε βράδυ.
Τον είδα χθες.
2. Κάνε προτάσεις με τα ρήματα: αναπνέω, χαμογελώ, δακρύζω, μένω. Τι
παρατηρείς;
3. Κάνε προτάσεις με τα ρήματα: μαθαίνω, χάνω, βρίσκω, φτιάχνω, λέω. Τι
παρατηρείς;

13η
ΕΝΟΤΗΤΑ
Κατασκευές ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Όνομα:______________
Επώνυμο: ___________
Ημ/νία:_________
Βαθμός: _____
Γράφουμε δύο λ (λλ) στους εξακολουθητικούς χρόνους, γιατί
αυτό που σημαίνει το ρήμα γίνεται συνέχεια, πάντα, κατ’
εξακολούθηση, και ένα λ (λ) στους στιγμιαίους χρόνους, γιατί
αυτό που σημαίνει το ρήμα έγινε ή θα γίνει μια φορά, χωρίς
συνέχεια.
Π.χ. αναβάλλω(οριστική ενεστώτα), έχω αναβάλει(παρακείμενος)
Μπορείς να γράψεις τα ρήματα στο σωστό
τύπο;(Πρόσεξε το λ)
 Όταν ήμουν μικρή, η μητέρα μου, μου είχε ____________ (επιβάλλω)
να πίνω κάθε πρωί γάλα.
 Ο ήλιος δεν είχε __________ (ανατέλλω) όταν έφυγαν για τη δουλειά.
 Πρέπει να __________ (καταβάλλω) περισσότερη προσπάθεια.
 Οι Έλληνες κατόρθωσαν να____________ (καταβάλλω) τις δυνάμεις
του εχθρού.
 Θέλει να____________ (επιβάλλω) την άποψή του στους άλλους.
 Οι δάσκαλοι ___________ (περιβάλλω) με αγάπη τους μαθητές.
 Δεν πρέπει να ____________ (προσβάλλω) τους άλλους.
 Ο Αλιάκμονας ____________ (εκβάλλω) στο Θερμαϊκό κόλπο.
 Μπορείτε να _____________ (παραβάλλω) τα δύο κείμενα, για να
εντοπίσετε τα κοινά σημεία;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ:
ΦΩΤΗΣ ΣΤΑΜΟΣ
ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΟ Λ!!

Το κατηγορούμενο
Γιάννης Φερεντίνος
.Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

Τι είναι το κατηγορούμενο;
• Το κατηγορούμενο μας πληροφορεί για μια
ιδιότητα ή για ένα χαρακτηριστικό που έχει το
υποκείμενο του ρήματος.
• Τα ρήματα που συνδέουν το κατηγορούμενο
με το υποκείμενο ονομάζονται συνδετικά.

Ποια είναι τα κυριότερα συνδετικά
ρήματα;
• Τα κυριότερα συνδετικά ρήματα είναι:
Είμαι, γίνομαι, θεωρούμαι, φαίνομαι, μοιάζω,
γεννιέμαι, βρίσκομαι, διορίζομαι, εκλέγομαι,
αποδεικνύομαι, κληρώνομαι, χρηματίζω,
λέγομαι, καλούμαι, ονομάζομαι, κρίνομαι,
υπήρξα Κατηγορούμενο έχουν
μόνο τα συνδετικά
ρήματα.
Όλα τα άλλα ρήματα
έχουν αντικείμενο, αρκεί
να είναι μεταβατικά

Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι:
I. Ουσιαστικό π.χ. Ο Θάνος είναι δάσκαλος.
II. Επίθετο π.χ. Η δασκάλα φαίνεται καλή.
III. Μετοχή π.χ. Ο ουρανός είναι συννεφιασμένος.
IV. Αριθμητικό π.χ. Τα παιδιά της τάξης είναι δέκα.
V. Αντωνυμία π.χ. Αυτό δεν είναι τίποτα.
VI. Επίρρημα π.χ. Το σπίτι ήταν άνω κάτω.
VII.Εμπρόθετος προσδιορισμός
π.χ. Η βέρα είναι από χρυσάφι.
VIII.Πρόταση π.χ. Ήταν να τον λυπάται κανείς.

Μικρά μυστικά του κατηγορούμενου
• Με μερικά ρήματα που χρησιμοποιούνται ως
συνδετικά, το κατηγορούμενο παίρνει
μπροστά του συνήθως τα μόρια για, σαν , ως.
Π.χ. Ο Σπύρος υπηρέτησε ως αξιωματικός
• Το κατηγορούμενο βρίσκεται πάντοτε στην
ίδια πτώση με το υποκείμενο (δηλαδή σε
Ονομαστική) και έτσι δεν το μπερδεύουμε με
το αντικείμενο που είναι σε αιτιατική και δε
χωρίζεται ποτέ με κόμμα.

Μικρά μυστικά του κατηγορούμενου
• Όταν σε μια πρόταση υπάρχουν περισσότερα
από ένα κατηγορούμενα, αυτά χωρίζονται
μεταξύ τους με κόμμα, είτε συνδέονται με
κάποιο σύνδεσμο (συνήθως το και)
Π.χ. Η Λένα είναι έξυπνη, ζωηρή και χαρούμενη.

Η χρήση του κόμματος
• Το υποκείμενο, το αντικείμενο ή το κατηγορούμενο
δε χωρίζεται ποτέ με κόμμα από το ρήμα.
Υ Ρ Κ Υ Α Ρ Α
Π.χ. Ο Πέτρος είναι άρρωστος. Η Μαρία με πήρε τηλέφωνο
• Οι κύριες προτάσεις δε χωρίζονται ποτέ με κόμμα
από τις δευτερεύουσες, όταν αυτές είναι
υποκείμενο, αντικείμενο ή κατηγορούμενο της
κύριας πρότασης.
Ρ Α
Π.χ. Δεν ξέρω γιατί μου μίλησε έτσι.

Υποκείμενο – Αντικείμενο

Τι είναι το υποκείμενο;
• Το υποκείμενο είναι αυτό για το οποίο γίνεται
ο λόγος στην πρόταση και φανερώνει ποιος
ενεργεί, δέχεται μια ενέργεια ή βρίσκεται σε
μια κατάσταση.

Πώς το βρίσκουμε;
• Το βρίσκουμε αν απαντήσουμε στην ερώτηση
ποιος + το ρήμα της πρότασης
Y
Π.χ. Ο Γιώργος βάφει τον τοίχο.
• Το υποκείμενο βρίσκεται πάντα σε
ονομαστική πτώση.

Το υποκείμενο μπορεί να είναι:
i. Ουσιαστικό π.χ. Η Μαρία μαγειρεύει ψάρια.
ii. Αντωνυμία π.χ. Εκείνος τρέχει.
iii. Ουσιαστικοποιημένο επίθετο ή μετοχή
π.χ. Οι επιμελείς ανταμείβονται.
iv. Άλλο μέρος του λόγου ή φράση με άρθρο (σε
θέση ουσιαστικού)
π.χ. Το αύριο είναι επίρρημα
v. Πρόταση με άρθρο (σε θέση ουσιαστικού) ή
χωρίς άρθρο (για τα απρόσωπα ρήματα και τις
απρόσωπες εκφράσεις)
π.χ. Το ότι θύμωσε δεν εξηγείται.
Φαίνεται ότι θα βρέξει.

Τι είναι το αντικείμενο;
Το αντικείμενο είναι αυτό στο οποίο πηγαίνει η
ενέργεια του υποκειμένου ενός μεταβατικού
ρήματος

Πώς το βρίσκουμε;
• Το βρίσκουμε αν απαντήσουμε στην ερώτηση
τι + το ρήμα της πρότασης
A
Π.χ. Ο Γιώργος βάφει τον τοίχο.
• Το αντικείμενο βρίσκεται πάντα είτε σε
γενική είτε σε αιτιατική πτώση.

Το αντικείμενο μπορεί να είναι:
I. Ουσιαστικό π.χ. Η Μαρία μαγειρεύει ψάρια.
II. Ουσιαστικοποιημένο επίθετο ή μετοχή
π.χ. Να βοηθάς τους πεινασμένους και φτωχούς.
III. Αντωνυμία π.χ. Ο Τάκης σε φώναξε.
IV. Άλλο μέρος του λόγου ή φράση (σε θέση
ουσιαστικού)
π.χ. Ρώτησε το πού και πώς.
V. Εμπρόθετος προσδιορισμός
π.χ. Ο γιος μοιάζει με τον πατέρα του.
VI. Δευτερεύουσα πρόταση
π.χ. Ο Σάκης είπε να έρθεις.

Η χρήση του κόμματος
• Το υποκείμενο, το αντικείμενο ή το κατηγορούμενο
δε χωρίζεται ποτέ με κόμμα από το ρήμα.
Υ Ρ Κ Υ Α Ρ Α
Π.χ. Ο Πέτρος είναι άρρωστος. Η Μαρία με πήρε
τηλέφωνο
• Οι κύριες προτάσεις δε χωρίζονται ποτέ με κόμμα
από τις δευτερεύουσες, όταν αυτές είναι
υποκείμενο, αντικείμενο ή κατηγορούμενο της
κύριας πρότασης.
Ρ Α
Π.χ. Δεν ξέρω γιατί μου μίλησε έτσι.

Ενεργητική και
Παθητική σύνταξη
Γιάννης ΦερεντίνοςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44

Ενεργητική σύνταξη
• Ενεργητική λέγεται η σύνταξη που μιλάει για
κάποιον που κάνει κάτι.
Έχει τη μορφή:
Υποκείμενο – Ρήμα – Αντικείμενο
Υ Ρ Α
Πχ Η μητέρα ντύνει το μωρό.

• Παθητική λέγεται η σύνταξη που μιλάει για
κάποιον που παθαίνει κάτι από κάποιον.
Έχει τη μορφή:
Υποκείμενο – Ρήμα – Ποιητικό Αίτιο
Υ Ρ Π.Α.
Πχ Το μωρό ντύνεται από τη μητέρα.

• Η παθητική σύνταξη τονίζει περισσότερο
όχι αυτόν που ενεργεί, αλλά το αποτέλεσμα
της ενέργειας του.
Αυτός που ενεργεί εμφανίζεται με τη μορφή
ποιητικού αιτίου.

Ποιητικό αίτιο
• Το ποιητικό αίτιο είναι ο εμπρόθετος
προσδιορισμός που δηλώνει το πρόσωπο ή
το πράγμα από το οποίο προέρχεται αυτό που
συμβαίνει στο υποκείμενο του παθητικού
ρήματος.
Πχ Το μωρό ντύνεται από τη μητέρα.

• Το ποιητικό αίτιο εκφέρεται:
α) συνήθως με την πρόθεση από + αιτιατική
Πχ Ο άρρωστος εξετάστηκε από το γιατρό.
β) με την πρόθεση σε + αιτιατική όταν
προσδιορίζει ρηματικά επίθετα που λήγουν σε
–τος.
Πχ Ήταν αγαπητός σε όλους (απ’ όλους).
γ) με την πρόθεση με + αιτιατική, όταν
προσδιορίζει παθητικές μετοχές.
Πχ Το σπίτι ήταν φτιαγμένο με πέτρες( από πέτρες).

• Το ποιητικό αίτιο παραλείπεται όταν:
α) εννοείται εύκολα
Πχ Τράβηξα τις κουρτίνες και φωτίστηκε το
δωμάτιο (εννοείται από τον ήλιο).
β) είναι κάτι γενικό και αόριστο
Πχ Πώς γράφεται αυτή η λέξη;

Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης
σε παθητική
Για να μετατρέψουμε την ενεργητική
σύνταξη σε παθητική κάνουμε τα εξής:
I. Μετατρέπουμε το ενεργητικό ρήμα σε
παθητικό
II. Το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος
γίνεται ποιητικό αίτιο
(ονομαστική πτώση  αιτιατική πτώση)
III. Το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος
γίνεται υποκείμενο του παθητικού ρήματος
(αιτιατική πτώση  ονομαστική πτώση)

Παράδειγμα
Υ Ρ Α
Ο Γιώργος αγόρασε το ποδήλατο.
Το ποδήλατο αγοράστηκε από το Γιώργο.
Υ Ρ Π.Α.

Μετατροπή παθητικής σύνταξης
σε ενεργητική
Για να μετατρέψουμε την παθητική σύνταξη
σε ενεργητική κάνουμε τα εξής:
I. Μετατρέπουμε το παθητικό ρήμα σε
ενεργητικό
II. Το υποκείμενο του παθητικού ρήματος
γίνεται αντικείμενο του ενεργητικού
(ονομαστική πτώση  αιτιατική πτώση)
III. Το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο του
παθητικού ρήματος
(αιτιατική πτώση  ονομαστική πτώση)

Παράδειγμα
Υ Ρ Π.Α.
Η γέφυρα κατασκευάστηκε από τους εργάτες.
Οι εργάτες κατασκεύασαν τη γέφυρα.
Υ Ρ Α

Δημιουργία παρουσίασης: Βάσω Ραμπαούνη
http://portobuffalo.blogspot.com

Φωνές ονομάζονται οι ομάδες των ς μ ζ μ ς
μορφολογικών τύπων των ρημάτων. Η
γλώσσα μας έχει δύο φωνές:
την ενεργητική και την παθητική
ΦΩΝΗΤΙΚΗ ΦΠΑΘΗΤΗ ΚΑΙ ΠΗΤΙΚΗΕΝΕΡΓΕ

Από τις καταλήξεις.
Η ενεργητική φωνή περιλαμβάνει το σύνολο των ρηματικών
τύπων που στο πρώτο ενικό πρόσωπο της οριστικής του
ενεστώτα έχουν κατάληξη –ω, π.χ. θέλω, ζωΩΝΗ ενεστώτα έχουν κατάληξη ω, π.χ. θέλω, ζω
Η παθητική φωνή περιλαμβάνει το σύνολο των ρηματικών
τύπων που στο πρώτο ενικό πρόσωπο της οριστικής του
ενεστώτα έχουν κατάληξη –μαι, π.χ. γελιέμαι, μιμούμαι,
μοιράζομαι χαίρομαι
ΚΗ ΦΩ
μοιράζομαι, χαίρομαι.
Σε πολλές περιπτώσεις το ίδιο ρήμα μπορεί να απαντά και
στις δύο φωνές.
.
ΑΘΗΤΙ
Και πώς
διακρίνουμε
Και προσέξτε! Η ενεργητική και η παθητική φωνή δεν
ταυτίζονται πάντα με τη σημασία των ρημάτων, πχ.,
σκέφτομαι: παθητική φωνή, ενεργητική σημασία
ΚΑΙ ΠΑ
ρ μ
την ενεργητική
από την
παθητική
φωνή;
ΗΤΙΚΗ ΝΕΡΓΗΕΝ

Ό Ό ή έ ύΌχι. Όλα τα ρήματα δεν έχουν και τις δύο
φωνές. Τα ρήματα που έχουν μόνο παθητική
φωνή λέγονται αποθετικά, π.χ. έρχομαι, γίνομαι
Όλα τα
ρήματα
έχουν και
τις δύο
φωνές;

Όσα ρήματα κλίνονται κατά τον ίδιο τρόπο αποτελούν μία συζυγία.
Τα ρήματα της νέας ελληνικής διακρίνονται σε δύο συζυγίες
ματος
Τα ρήματα της νέας ελληνικής διακρίνονται σε δύο συζυγίες
ου ρήμγίες τοι συζυγΟι

Στην πρώτη συζυγία ανήκουν τα ρήματα που τονίζονται στο α’ πρόσωπο  της οριστικής του ενεργητικού
ενεστώτα στην παραλήγουσα , έχουν δηλαδή κατάληξη ‐ω και του παθητικού ενεστώτα στην
προπαραλήγουσα έχουν δηλαδή κατάληξη –ομαι π χ λύνω‐λύνομαι βάφω‐βάφομαιπροπαραλήγουσα, έχουν δηλαδή κατάληξη ομαι, π.χ. λύνω‐λύνομαι,  βάφω‐βάφομαι
Στη δεύτερη συζυγία ανήκουν τα ρήματα που τονίζονται στο α’ πρόσωπο της οριστικής του ενεργητικού
ενεστώτα στη λήγουσα, έχουν δηλαδή κατάληξη ‐ὠ (‐ἀω), και του παθητικού ενεστώτα στην παραλήγουσα,
έχουν δηλαδή καταλήξεις –ιέμαι ή ούμαι, ‐άμαι, π.χ. αγαπώ (αγαπάω)‐αγαπιέμαι, θεωρώ‐θεωρούμαι
ματος
ΣΥΖΥΓΙΕΣ
Α΄ ΣΥΖΥΓΙΑ Β΄ΣΥΖΥΓΙΑ
Ενεργ. Ενεστ. :  ‐ω Ενεργ. Ενεστ.   :   ‐ώ
ου ρήμ
Πώς θα
ξεχωρίζουμε
Παθητ. Ενεστ. :‐ομαι Παθητ. Ενεστ.: – ιέμαι, ‐ούμαι, ‐άμαι
γίες το
ξ χ ρ ζ μ
τις συζυγίες;
ι συζυγΟι

Τ ή δ ύ ζ ί δ ύ δύ άξ
Β΄ΣΥΖΥΓΙΑ
ΦΩΝΕΣ Α΄ΤΑΞΗ Β΄ΤΑΞΗ
Τα ρήματα της δεύτερης συζυγίας διαιρούνται σε δύο τάξεις:
ματος
ΦΩΝΕΣ Α΄ΤΑΞΗ Β΄ΤΑΞΗ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ‐ώ, ‐άς,‐ά ‐ώ, ‐είς, ‐εί
ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ‐ιέμαι, ‐ιέσαι, ‐ ιέται ‐ούμαι ή –άμαι, ‐άσαι, ‐άται
ου ρήμγίες τοι συζυγΟι

Υποκείμενο
Για να βρούμε το υποκείμενο του
ρήματος ρωτούμε ποιος/ποιοι,
ποια/ποιες, ποιο/ποια + ρήμα.
Πχ. Ο Κώστας παίζει ήσυχα και
ωραία.
Ποιος παίζει; Ο Κώστας
(επομένως «ο Κώστας» είναι το
υποκείμενο)
Γιώργος Παπαδόπουλος

Αντικείμενο
Για να βρούμε το αντικείμενο του
ρήματος ρωτούμε τι + ρήμα.
Πχ. Ο Γιάννης διαβάζει το
γράμμα.
Τι διαβάζει; Το γράμμα
(επομένως «το γράμμα» είναι το
αντικείμενο)

Μεταβατικά ρήματα
=
Έχουν αντικείμενο
Αμετάβατα ρήματα
=
Δεν έχουν αντικείμενο

Κατηγορούμενο
Για να βρούμε το κατηγορούμενο
του ρήματος ρωτούμε τι είναι το
υποκείμενο.
Πχ. Ο Μάριος είναι δάσκαλος.
Τι είναι ο Μάριος; δάσκαλος
(επομένως «δάσκαλος» είναι το
κατηγορούμενο)

Απόστολος ΜεμτσούδηςΑπόστολος Μεμτσούδης
Δάσκαλος

 Ρήματα λέγονται οι λέξεις που φανερώνουν
πως ένα πρόσωπο ζώο ή πράγμα:πως ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα:
 Ενεργεί
 Παθαίνει κάτι
 Έχει μια ιδιότητα Έχει μια ιδιότητα
 Βρίσκεται σε μια κατάσταση

 Ο πατέρας οργώνει το χωράφι
( ί) (ενεργεί)
 Ο πατέρας πληγώθηκερ ς ηγ η
 (παθαίνει κάτι)
 Ο πατέρας είναι γεωργός Ο πατέρας είναι γεωργός
 (έχει μια ιδιότητα)
 Ο πατέρας ξεκουράζεται
 (βρίσκεται σε μια κατάσταση) (βρίσκεται σε μια κατάσταση)

Ό ή ά ά Όσα ρήματα υπάρχουν σε μια φράση
(μεγάλη περίοδο), τόσες είναι και οι
προτάσεις!!!προτάσεις!!!
 Το παιδί έπεσε και χτύπησε το γόνατό του.
 Υπάρχει περίπτωση να έχουμε πρόταση
χωρίς ρήμα (ελλειπτική). Το ρήμα εννοείται
από το συνολικό νόημα της πρότασης.
 Λοιπόν, έτοιμος;μ ς
 Λοιπόν, είσαι έτοιμος;
 είναι είναι

 Προσοχή! Δεν έχουν όλα τα ρήματα
αντικείμενοαντικείμενο.
 Μεταβατικά (χρειάζονται αντικείμενο)
 Αμετάβατα (δε χρειάζονται αντικείμενο)
 Σκάβω τον κήπο Σκάβω τον κήπο
 Τι σκάβω; …τον κήπο
 Κοιμάμαι νωρίς συνήθως
 Τι κοιμάμαι; δεν έχει απάντηση Τι κοιμάμαι; …δεν έχει απάντηση

 Το υποκείμενο είναι η λέξη που φανερώνει ποιος:
ί Ενεργεί
 Παθαίνει κάτι
 Έχει μια ιδιότητα
 Β ί ά Βρίσκεται σε μια κατάσταση
 Το παιδί διαβάζει.
 Ποιος διαβάζει;

 Βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική
 Προηγείται ή ακολουθεί το ρήμα

 Μπορεί να είναι:
 Ουσιαστικό Ουσιαστικό
 Ο Θανάσης διαβάζει φωναχτά.
 Αντωνυμία Αντωνυμία
 Εγώ δε θα έρθω μαζί σας.
 Ουσιαστικοποιημένο επίθετο ή μετοχή Ουσιαστικοποιημένο επίθετο ή μετοχή
 Οι κακοί τιμωρούνται.
 Πρόταση με ή χωρίς άρθρο Πρόταση με ή χωρίς άρθρο
 Το ότι απέτυχε δεν εξηγείται.
 Φαίνεται ότι θα βρέξει σήμερα. Φαίνεται ότι θα βρέξει σήμερα.

 Η λέξη που δηλώνει το πρόσωπο, το ζώο ή τοξη η ρ ζ ή
πράγμα στο οποίο μεταβαίνει η ενέργεια του
υποκειμένου λέγεται αντικείμενο.
Τ Κάνουμε την ερώτηση Τι ή Ποιου
 Ο γεωργός οργώνει το χωράφι του Ο γεωργός οργώνει το χωράφι του
 Είδα χθες στο δρόμο το Γιώργο
Σ ήθ λ θ ί ή Συνήθως ακολουθεί το ρήμα…
 Αν βρίσκεται πριν από αυτό – συχνά πρόκειται
για προσωπική αντωνυμίαγια προσωπική αντωνυμία
 Τον είδε ο Κώστας.

 Μπορεί να είναι:
 Ουσιαστικό
 Ο Γιώργος χτυπάει την πόρτα Ο Γιώργος χτυπάει την πόρτα.
 Αντωνυμία
 Ο Γιώργος τον χτύπησε.
 Ουσιαστικοποιημένο επίθετο ή μετοχή Ουσιαστικοποιημένο επίθετο ή μετοχή
 Να φοβάσαι τους κακούς.

 Το όνομα που φανερώνει κάποια ιδιότητα του Το όνομα που φανερώνει κάποια ιδιότητα του
υποκειμένου λέγεται κατηγορούμενο.
 Η σύνδεση του υποκειμένου με το Η σύνδεση του υποκειμένου με το
κατηγορούμενο γίνεται με τη μεσολάβηση των
συνδετικών ρημάτων.συνδετικών ρημάτων.
 Είμαι , γίνομαι, φαίνομαι, εμφανίζομαι,
παρουσιάζομαι βρίσκομαι γεννιέμαι ζωπαρουσιάζομαι, βρίσκομαι, γεννιέμαι, ζω,
μένω, πεθαίνω, διορίζομαι, λέγομαι,
ονομάζομαι θεωρούμαι αποδεικνύομαιονομάζομαι, θεωρούμαι, αποδεικνύομαι,
μοιάζω, νομίζομαι, αναγνωρίζομαι, εκλέγομαι,
χειροτονούμαι κ.ά.χειροτονούμαι κ.ά.

 Η παρέα του είναι ευχάριστη. (Επίθετο)
 Η Κάτια έγινε δασκάλα. (Ουσιαστικό)
 Οι αιχμάλωτοι βρέθηκαν δεμένοι (μετοχή) Οι αιχμάλωτοι βρέθηκαν δεμένοι (μετοχή)
 Αυτά δεν είναι τίποτα (αντωνυμία)
 Τα Ευαγγέλια είναι τέσσερα. (αριθμητικό)
 Το σπίτι ήταν άνω κάτω. (επίρρημα) Το σπίτι ήταν άνω κάτω. (επίρρημα)
 Η σκάλα είναι από μάρμαρο (εμπρόθετος
προσδιορισμός)προσδιορισμός)
 Η εμφάνισή του είναι να τον λυπάται κανείς
(πρόταση)

 Όταν ένα ρήμα χρειάζεται ως συμπλήρωμα
ένα μόνο αντικείμενο το οποίο βρίσκεται σεένα μόνο αντικείμενο, το οποίο βρίσκεται σε
πτώση αιτιατική ή γενική, λέγεται μονόπτωτο.
 Η μητέρα καθαρίζει το σπίτι.
 Μου μίλησε πολύ άσχημα. Μου μίλησε πολύ άσχημα.

 Όταν ένα ρήμα χρειάζεται ως συμπλήρωμα
δύο αντικείμενα που βρίσκονται στην ίδια ήδύο αντικείμενα, που βρίσκονται στην ίδια ή
διαφορετική πτώση, λέγεται δίπτωτο.
 Τα εγγόνια έδωσαν του παππού δώρα.
 Τους δάνεισε χρήματα. Τους δάνεισε χρήματα.

 Άμεσο = Αιτιατική & τι;
Έ ή Έμμεσο = Γενική & ποιον;
Διδάσκει το μαθητή χημεία.
Μας είπες ψέματα!Μας είπες ψέματα!

Να υπογραμμίσεις τα υποκείμενα των παρακάτω προτάσεων.
Ο ά δέ ί ύ•Οι άρρωστοι δέχτηκαν την επίσκεψη του γιατρού
•Εσείς προλάβατε το τρένο;
•Μεγάλη φαινόταν η απόσταση ως το χωριό•Μεγάλη φαινόταν η απόσταση ως το χωριό.
Να υπογραμμίσεις τα αντικείμενα των παρακάτω προτάσεων.
•Ο αθλητής σκούπιζε τον ιδρώτα του
•Φρόντιζε τους φτωχούς και τους ανήμπορους
Το παιδί κατάλαβε ποιο ήταν το χρέος του•Το παιδί κατάλαβε ποιο ήταν το χρέος του.
Να αναγνωρίσεις αν οι παρακάτω υπογραμμισμένες λέξεις
ί ύείναι κατηγορούμενα.
•Ο σκύλος και η γάτα είναι κατοικίδια.
•Οι συμμαθητές του τον θεωρούσαν αρχηγό της τάξης Σ
Σ
•Οι συμμαθητές του τον θεωρούσαν αρχηγό της τάξης.
•Θεώρησαν ένοχο τον ταμία της τράπεζας.
Σ
Λ

Να αναγνωρίσεις πότε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων είναιΝα αναγνωρίσεις πότε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων είναι
μεταβατικά και πότε αμετάβατα
ύ ί ό Μ•Φεύγοντας κλείσε την πόρτα.
•Ο επιστάτης χτύπησε το κουδούνι.
Μ
Μης χ η
•Ο πατέρας ξεκουράζεται το μεσημέρι. Α
Να αναγνωρίσεις πότε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων είναι
μονόπτωτα ή δίπτωτα.
•Η θεία της την αγαπάει πολύ.
•Ο καθηγητής εξετάζει την Αλέκα μαθηματικά.
Μ
Δ
•Μου γνώρισε ένα φίλο του, αλλά δε μου άρεσε. Δ

Να υπογραμμίσεις τα αντικείμενα των παρακάτω προτάσεων και
να τα διακρίνεις σε άμεσα και έμμεσανα τα διακρίνεις σε άμεσα και έμμεσα
•Μου θύμισε τις υποχρεώσεις μου.
Θα του αφήσω μήνυμα στον τηλεφωνητή
Ε - Α
Ε Α•Θα του αφήσω μήνυμα στον τηλεφωνητή.
•Σε κέρασε καφέ η Πόπη;
Ε - Α
Α - Ε
Να χαρακτηρίσεις τις παρακάτω προτάσεις.
•Εκείνος φωνάζει.
•Καθένας κάνει τη δουλειά του.
Υ – Ρ
Υ – Ρ - Ας η
•Ο Αλέξανδρος ονομάστηκε Μέγας.
•Η φίλη μου μού είπε τη λύση του προβλήματος.
Υ – Ρ – Κ
φ η μ μ η η ρ β ήμ ς
Υ–ΕΑ–Ρ–ΑΑ

Άντε και καλή τύχη… μάγκες!!!

Ποιες είναι οι αναφορικές προτάσεις;
• Αναφορικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες
προτάσεις, που αποδίδονται σε κάποιο άλλο
όρο άλλης πρότασης, ο οποίος μπορεί να
υπάρχει στο λόγο ή να μην υπάρχει και να
εννοείται.

Οι αναφορικές προτάσεις
α) ονοματικές, που προσδιορίζουν έναν
ονοματικό όρο της πρότασης.
Πχ Όποιος γνωρίζει να σηκώσει το χέρι του.
Σ’ αυτή την περίπτωση εισάγονται με τις
αναφορικές αντωνυμίες:
Όποιος –α –ο, ο οποίος –η οποία – το οποίο,
όσος –η –ο, όσο, που, ό,τι

β) επιρρηματικές, που προσδιορίζουν ένα
επίρρημα ή έναν επιρρηματικό προσδιορισμό.
Πχ Να πάτε τώρα όπου είναι η θέση σας.
Σ’ αυτή την περίπτωση εισάγονται με τα
αναφορικά επιρρήματα:
Όπου, που, οπουδήποτε, όπως, πως, όσο, καθώς

μπορεί να είναι:
α) προσδιοριστικές ή αναγκαίες, όταν είναι
απαραίτητο συμπλήρωμα του όρου που
προσδιορίζουν .
Σ’ αυτή την περίπτωση δε χωρίζονται με κόμμα
από την πρόταση που περιέχει τον
προσδιοριζόμενο όρο.
Πχ Ήταν άνθρωπος που τα έβγαζε πέρα σε όλες
τις δυσκολίες.

μπορεί να είναι:
β) μη προσδιοριστικές, προσθετικές ή
παραθετικές, όταν δεν αποτελούν
απαραίτητο συμπλήρωμα του όρου που
προσδιορίζουν.
Σ’ αυτή την περίπτωση χωρίζονται με κόμμα
από την πρόταση που έχει τον
προσδιοριζόμενο όρο.
Πχ Μπήκα στο θέατρο, που ήταν άδειο, και
κάθισα στη θέση μου.

ΑριθμητικάΑριθμητικά
Η παρουσίαση δημιουργήθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση δημιουργήθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο

Σή θ θ ύΣήμερα θα ασχοληθούμε
με τα αριθμητικά.με τα αριθμητικά.

Γραμματική σελ. 123

Ρίξ άΡίξτε μια ματιά στο
διπλανό πίνακα.

Τα αριθμητικά πουΤα αριθμητικά που
είναι με πλάγια
γράμματα κλίνονται!!!

Διονύσης Λυμούρης
13ο
Δημ. Σχ. Αμαρουσίου Ε΄2 Πέμπτη, 7 Μαΐου 2009
Όνομα: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 13ης
ΕΝΟΤΗΤΑΣ
(Κατασκευές)
Τεχνολογία
Γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου: Η μεγαλύτερη καλωδιωτή γέφυρα του κόσμου
www.gefyra.gr
Η γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου βρίσκεται στο σημείο όπου συναντώνται:
 Ο αυτοκινητόδρομος Πάτρας - Αθήνας - Θεσσαλονίκης - Ευζώνων, που συνδέει
τις τρεις κυριότερες πόλεις της χώρας και αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού δι-
κτύου αυτοκινητοδρόμων.
 Ο δυτικός άξονας Καλαμάτας - Πάτρας - Ηγουμενίτσας (Ιόνια Οδός).
 Και διευκολύνει την επικοινωνία της χώρας με την Ιταλία (και, κατ' επέκταση,
με τη Δυτική Ευρώπη) μέσω των λιμανιών της Πάτρας και της Ηγουμενίτσας.
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
Το έργο της γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου υπήρξε πριν απ' όλα το όραμα ενός πολιτικού: του Χαρίλαου
Τρικούπη, ο οποίος καταγόταν από το γειτονικό Μεσολόγγι και διετέλεσε επανειλημμένα πρωθυπουργός
την τελευταία εικοσαετία του 19ου αιώνα. Ο Χ. Τρικούπης αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της γεφύρωσης
του Στενού κατά τη διάρκεια μιας αγόρευσής του στη Βουλή, στις αρχές του 1889. Έπρεπε όμως να περά-
σουν εκατό ολόκληρα χρόνια για να καταστεί τεχνικά εφικτό το έργο και να δρομολογηθεί η κατασκευή
του.
Ο διαγωνισμός προκηρύχτηκε το 1991 και οι προσφορές κατατέθηκαν την 1η Δεκεμβρίου του 1993.
Έτσι, την 3η Ιανουαρίου 1996 το Ελληνικό Δημόσιο και η εταιρία ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε. υπέγραψαν τη σύμβαση πα-
ραχώρησης για τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, συντήρηση και εκμετάλλευση της γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου.
Η σύμβαση αυτή όμως, όπως συμβαίνει σε περιπτώσεις παραχώρησης, τέθηκε σε ισχύ στις 24 Δεκεμβρίου 1997, ενώ στις 25
Ιουλίου 1997 υπογράφτηκε η κύρια σύμβαση δανειοδότησης.
Η 24η Δεκεμβρίου 1997 λογίζεται ως εκ τούτου ως η ημερομηνία θέσης σε ισχύ, που είναι και ημερομηνία αναφοράς και άρα η 24
Δεκεμβρίου 2004 είναι και τυπικά η καταληκτική ημερομηνία παράδοσης του έργου.
Σε λιγότερο από επτά χρόνια αργότερα, στις 12 Αυγούστου 2004, την παραμονή της έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Α-
θήνας, ο Υπουργός ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. κ. Γεώργιος Σουφλιάς εγκαινίασε τη Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, τέσσερις μήνες νωρίτερα από το αρχικό
χρονοδιάγραμμα.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Η Γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου είναι η μεγαλύτερη καλωδιωτή γέφυρα στον κόσμο, με μήκος 2.252 μέτρα (2.883 μέτρα με την προ-
σθήκη των γεφυρών πρόσβασης) και με τρία κεντρικά ανοίγματα των 560 μέτρων και δύο πλευρικά των 286 μέτρων.
Αναρτάται από τέσσερις πυλώνες Μ4, Μ3, Μ2, Μ1, (η αρίθμηση αρχίζει από το Ρίο) μέσα στη θάλασσα ύψους μέχρι και 227
μέτρων και ζυγίζει περίπου 170.000
τόνους ,όπου στο μέσο αφήνουν ε-
λεύθερο ύψος 52 μέτρων για τη
ναυσιπλοΐα,και στηρίζεται σε δύο
ακρόβαθρα στις ακτές. Το κατά-
στρωμά της, πλάτους 27,2 μέτρων,
θα διαθέτει δύο λωρίδες κυκλοφο-
ρίας (συν μία βοηθητική) ανά κατεύθυνση. Η γέφυρα περιλαμβάνει και πεζόδρο-
μο/ποδηλατόδρομο η χρήση των οποίων απαλλάσσεται πληρωμής διοδίων.
Το συγκεκριμένο έργο είναι μοναδικό, δεδομένου ότι το φυσικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από ένα σπάνιο συνδυασμό δυ-
σμενών περιβαλλοντικών συνθηκών:
 είναι η μόνη που έχει βάθος θεμελίωσης έως και 65 μέτρα κάτω από την επιφά-
νεια της θάλασσας

Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 13ης ενότητας ΄΄ Κατασκευές ΄΄

Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 13ης ενότητας ΄΄ Κατασκευές ΄΄

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 13ης ενότητας ΄΄ Κατασκευές ΄΄

Similar to Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 13ης ενότητας ΄΄ Κατασκευές ΄΄ (20)

More from Χρήστος Χαρμπής

More from Χρήστος Χαρμπής (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 13ης ενότητας ΄΄ Κατασκευές ΄΄