Workshop door Albert Hulshoff op 5 juni op de Provada 2014 namens de IVVD en het Platform Duurzame Huisvesting.

1. Workshop
Energiebesparing met prestatiecontracten
Provada, 5 juni 2014
Albert Hulshoff - AHB Consultancy

2. Albert Hulshoff
Zelfstandig adviseur
AHB Consultancy
albert.hulshoff@ahb-consultancy.nl
06 51879772
• Duurzaam bouwen en beheren
• Financiering verduurzaming utiliteitsgebouwen
• Prestatiecontracten
• Energy Service Companies (ESCo’s)

3. Energiebesparing met prestatiecontracten
1. Wettelijk kader energiebesparing
2. Elementen energieprestatiecontract
3. Menukaart Prestatiecontracten
4. ESCo-eigenschappen
5. Green Lease en prestatiecontracten
6. RETScreen software

4. Wettelijk kader energiebesparing
Nieuwbouw:
- Bouwbesluit incl. energieprestatie-coëfficiënt (EPC)
EPC stapsgewijs naar nul (‘nearly zero’) in 2021 voor alle nieuwbouw
Bestaande bouw:
- Activiteitenbesluit milieubeheer:
Alle energiebesparende maatregelen met terugverdientijd van vijf jaar of korter en
bij jaarlijks energieverbruik > 50.000 kWh elektriciteit en/of 25.000 m3
- Energielabel

5. Energieakkoord SER
www.energieakkoordser.nl

6. Pijler 1: Energiebesparing

7. Energiebesparing met prestatiecontracten
1. Wettelijk kader energiebesparing
2. Elementen energieprestatiecontract
3. Menukaart Prestatiecontracten
4. ESCo-eigenschappen
5. Green Lease en prestatiecontracten
6. RETScreen software

8. Energieprestatiecontract
Definitie:
Een contract dat partijen de mogelijkheid biedt om op basis
van gezamenlijk vooraf gedefinieerde meetpunten (KPI’s)
energieprestaties te bereiken, te borgen en te evalueren.
Een goed energieprestatiecontract is:
• transparant en helder;
• goed beheersbaar;
• communicatiemiddel;
• omvat besparingsprikkels.

9. Voordelen
Bewustwording
Financiële prikkel om te verbeteren
Nieuwste technische ontwikkelingen
Meer inzicht door registratie en rapportages
Ontzorging
Nadelen
Contractmanagement
Beperkte ervaring met contractvorm
Energieprestatiecontract

10. Welke prestaties?
A. Klanttevredenheid
• Overall
• Klimaat
• Dienstverlening
B. Duurzaam beheer
• Elektriciteit / m2
• Warmte (gas) / m2
• Stadswarmte / m2
C. Optimale kosten / kwaliteit
• Onderhoudskosten / m2
• Energiekosten / m2
• Status installaties
• Storingen D. Binnenklimaat
• Temperatuur
• CO2 concentratie
• Verlichtingsterkte
• Geluidsniveau
E. Innovatie
• Vernieuwing
• Revisiegegevens
Optimaal beheer en
onderhoud op basis van
prestaties
Bron: RVO.nl

11. Elementen prestatiecontract
• Considerans en doelstellingen
• Scope
– Object(en)
– Installaties
– Contractperiode
• Baseline
• KPI’s
• Prestatievergoeding inclusief bonus/malus
• Eigendom
• Geschillenregeling
• Meet- en verificatieprotocol

12. Kritische Prestatie Indicatoren
Voorbeelden van KPI’s:
- x% energiekostenreductie
- maximaal geluidsniveau klimaatinstallaties
- ‘energielabel A’ (bestaande bouw)
- People: klanttevredenheid en binnenklimaat
- Planet: duurzaam beheer en innovatie
- Profit: optimale kosten, kwaliteit en innovatie

13. uit: Leidraad Prestatiecontracten versie 3.0
Resultaatgebied PI Voorbeeldwaarde Meting Voorbeeld afrekenen
Gebruikerstevredenheid overall 3,5 (schaal 1- 5) 1. enquête gebruikers
2. klachtenregistratie
< 3,5: -10%
3,5 – 4 = 0%
> 4 = + 10%Binnenklimaat 3,5 (schaal 1- 5) 1. enquête gebruikers
2. klachtenregistratie
Dienstverlening 3,5 (schaal 1- 5) enquête facility
managers
Duurzaam Beheer Elektriciteit / m2 90 kWh / m² Meting per kwartaal Bonus % op basis van
reductieGas / m2 14 m³ / m² Meting per kwartaal
Stadswarmte / m2 0,25 GJ / m² Meting per kwartaal
Kwaliteit installaties Status installaties 3 (schaal 1 – 6) NEN 2767 Boete in % vd vaste prijs
Storingen X per maand # storingen Boete in % vd vaste prijs
Responstijd # uur voor type 1
# dagen voor type 2
Respons tijd en
Hersteltijd via GBS
Boete in % vd vaste prijs
Veiligheid / wettelijk /
Arbo
Verplichte checks /
inspecties / eisen
(ja/nee)
Meting per 6 maanden Boete in % vd vaste prijs
Binnenklimaat Temperatuur 20ºC Thermometer
steekproefsgewijs
Boete in % vd vaste prijs
CO2-concentratie 800 ppm CO2-meter
steekproefsgewijs
Boete in % vd vaste prijs
Licht 500 Lux Luxmeter
steekproefsgewijs
Boete in % vd vaste prijs
Geluidsniveau < 35 dB Geluidsmeter
steekproefsgewijs
Boete in % vd vaste prijs
Innovatie Vernieuwing Ingevoerde
verbetervoorstellen
# ingevoerde
verbetervoorstellen
Bonus % van de
besparing van het eerste
jaar
Revisiegegevens Revisiegegevens up-to-
date
Steekproef
revisiegegevens per
kwartaal
Boete in % vd vaste prijs

14. Welke binnenklimaat-KPI’s?
Alle binnenklimaat-KPI’s die door maatregel worden beïnvloed

15. Energiebesparing met prestatiecontracten
1. Wettelijk kader energiebesparing
2. Elementen energieprestatiecontract
3. Menukaart Prestatiecontracten
4. ESCo-eigenschappen
5. Green Lease en prestatiecontracten
6. RETScreen software

16. Menukaart Prestatiecontracten
Raamwerk voor het opstellen van prestatiecontracten
Gemaakt in opdracht van Platform Duurzame Huisvesting
door Marc Hopman (AT Osborne) en Albert Hulshoff
Klankbordgroep met platformleden
Relevante literatuur gebruikt
ISSO, NEN, ISO, Rgd

17. 17
Opbouw Menukaart Prestatiecontracten
 De start

18. 18

19. 19

20. 20

21. 21

22. Energiebesparing met prestatiecontracten
1. Wettelijk kader energiebesparing
2. Elementen energieprestatiecontract
3. Menukaart Prestatiecontracten
4. ESCo-eigenschappen
5. Green Lease en prestatiecontracten
6. RETScreen software

23. ESCo organiseert verduurzaming

24. 1. neemt energiebesparende maatregelen en/of levert duurzame energie
2. levert gegarandeerde energieprestatie op basis van prestatiecontract
3. levert beheer, onderhoud, monitoring
4. ontvangt prestatievergoeding op basis van geleverde prestatie
5. eventueel financiering, gebouwbeheer, ….
ESCo organiseert verduurzaming

25. ESCo-verdienmodel
Gegarandeerde kasstroom op basis van prestatiecontract

26. biedt kansen voor financiering:
Gegarandeerde kasstroom
Interview met Lucas Klooster (ABN AMRO) (ESCo whitepaper 2)

27. Verschillende ESCo-vormen
ESCo-light
energiemanagement
Product-ESCo
één maatregel + beheer
Installatie-ESCo
meerdere maatregelen + beheer
Gebouw-ESCo
gebouw + klimaatinstallaties + beheer

28. Energiebesparing met prestatiecontracten
1. Wettelijk kader energiebesparing
2. Elementen energieprestatiecontract
3. Menukaart Prestatiecontracten
4. ESCo-eigenschappen
5. Green Lease en prestatiecontracten
6. RETScreen software

29. Green Lease
– is een prestatiecontract;
– omvat wederzijdse verantwoordelijkheden en prikkels
tussen huurder en verhuurder;
– verdeelt kosten, baten en risico’s naar rato.
Op www.platformduurzamehuisvesting.nl:
Greenlease Menukaart

30. Green Lease
Eindgebruiker
verduurzaming gebouw hogere huurwaarde Green Lease huurcontract inclusief
waardecreatie 100% garantie op energiebesparing, binnenklimaat etc.
opheffen split incentive
Gebouweigenaar
hardware
beheer
onderhoud energieprestatievergoeding Prestatiecontract inclusief bonus/malus
monitoring onderhoudvergoeding 100% garantie op energiebesparing, onderhoud, binnenklimaat etc.
ESCo

31. Drie-partijen Green Lease
Eindgebruiker
verduurzaming gebouw hogere huurwaarde Green Lease huurcontract inclusief
waardecreatie 100% garantie op energiebesparing, binnenklimaat etc.
opheffen split incentive
Gebouweigenaar
hardware
beheer
onderhoud energieprestatievergoeding Prestatiecontract inclusief bonus/malus
monitoring onderhoudvergoeding 100% garantie op energiebesparing, onderhoud, binnenklimaat etc.
ESCo

32. voorbeeld
Drie-partijen Green Lease
Gebruiker: AT Osborne
Eigenaar: Triodos Vastgoedfonds
ESCo: Van den Pol Elektrotechniek
Bij sluiten huurcontract zijn afspraken gemaakt
over verduurzaming op basis van prestatiecontract

33. Kansen drie-partijen Green Lease
• Derde partij neemt bepaalde risico’s over
• Opheffen split incentive
• Prestatiecontract met gegarandeerde kasstroom
• Ontzorging
• Marktpartij met integrale kennis
• Fiscale subsidiemogelijkheden (EIA / MIA)

34. Fiscale ondersteuning
• Energie-investeringsaftrek (www.rvo.nl/eia)
– losse energiebesparende maatregelen
– bij labelsprong
– kosten voor energieonderzoek, energieadvies of
maatwerkadvies
• Milieu-investeringsaftrek (www.rvo.nl/mia)
– duurzame renovatie
EIA- en MIA-voordeel netto ca. 10% van de investering

35. Verduurzaming in de praktijk
Bij planvorming meerdere partijen aan tafel:
• eigenaar
• gebruiker
• financier
• taxateur
• BREEAM-expert
• ESCo
Maak potentiële opbrengsten inzichtelijk

36. Verduurzaming in de praktijk
Potentiële opbrengsten verduurzaming
• meer comfort
• hogere huur- en vastgoedwaarde
• lagere financieringslasten
• gegarandeerde kasstroom door lagere energiekosten
• lagere onderhoudskosten
• lagere CO2-uitstoot
Leg afspraken vast in Green Lease-huurcontract

37. Energiebesparing met prestatiecontracten
1. Wettelijk kader energiebesparing
2. Elementen energieprestatiecontract
3. Menukaart Prestatiecontracten
4. ESCo-eigenschappen
5. Green Lease en prestatiecontracten
6. RETScreen software

38. RETScreen software
• projectanalyse - technisch en financieel - van duurzame
energie en energiebesparing
• prestatie-analyse lopende energieprojecten
• gratis beschikbaar gesteld door Canadese overheid
• in 34 talen beschikbaar, ook in Nederlands

39. www.retscreen.net

40. Wereldwijd > 400.000 gebruikers in ruim 200
landen
waaronder opdrachtgevers, opdrachtnemers (‘ESCo’s’),
financiers van energieprojecten, overheden en
opleidingsinstituten
RETScreen ondermeer gebruikt bij verduurzaming
Empire State Building
RETScreen software

41. RETScreen software
 inzicht in energiebesparing- en duurzame energieprojecten
 inzicht in benodigde kennisgebieden
 projecten toetsen op haalbaarheid en presteren
 gemeenschappelijke taal

42. Meer informatie over
energieprestatiecontracten
www.platformduurzamehuisvesting.nl
• Menukaart Prestatiecontracten
• Greenlease Menukaart
www.rvo.nl/esco
• Leidraad Prestatiecontracten
• Model-prestatiecontracten
• ESCo-whitepaper 1 en 2