Καινοτόμο Πρόγραμμα: Φιλοσοφία για παιδιά Σχολικό έτος 2013-2014

1. Είναι άδικο:
Mία προσέγγιση της έννοιας της
αδικίας
μέσα από μια αφήγηση
Νηπιαγωγός : Αμαλία Παππά
5ο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο Θήβας

2. Διάρκεια Προγράμματος:
Τέσσερις Οργανωμένες Δραστηριότητες

3. 1η Οργανωμένη Δραστηριότητα:
εισαγωγή προβληματισμού περί δικαίου και αδίκου
μέσω του κουκλοθεάτρου (1/2)
Στόχοι:
1. Να αντιληφθούν πώς να ερωτούν και πως να επιχειρηματολογούν για να υποστηρίξουν
τις απόψεις τους σχετικά με ένα θέμα που έχει νόημα για τα ίδια, στο πλαίσιο ενός
κατευθυνόμενου διαλόγου και μιας αλληλεπιδραστικής δραστηριότητας μεταξύ όλων
(νηπιαγωγού και παιδιών ).
2. Την εισαγωγή, κατανόηση και εύστοχη χρήση λέξεων που συνδέονται με τη διατύπωση
ερωτημάτων και επιχειρημάτων:
- Πώς,
- πού ,
- γιατί,
- πότε ,
- δηλαδή ,
- επειδή,
- και εάν; ,
- θα μπορούσε να;
- ναι αλλά)

4. 1η Οργανωμένη Δραστηριότητα:
εισαγωγή προβληματισμού περί δικαίου και αδίκου
μέσω του κουκλοθεάτρου (2/2)
Δύο φίλοι, ο Βαγγέλης και ο Σωτήρης
αναρωτιούνται:
-Είναι σωστό να μας τιμωρούν, όταν κάνουμε
κάτι που μας αρέσει αλλά δεν αρέσει στους
άλλους;
-Πόσο μας ενοχλεί αυτό το «Μη!» των άλλων;

5. 2η Οργανωμένη δραστηριότητα :
Δραματοποιημένη ανάγνωση του βιβλίου
«Είναι άδικο» , εκδόσεις Μεταίχμιο
Στόχος:
Να προσεγγιστεί η έννοια της
αδικίας, μέσα από τις σελίδες
ενός βιβλίου που εισάγει σε μια
φιλοσοφική διαπραγμάτευση
της συγκεκριμένης έννοιας, με
ένα τρόπο όμως
προσαρμοσμένο στα
χαρακτηριστικά της σκέψης των
παιδιών του νηπιαγωγείου.

6. 3η Οργανωμένη δραστηριότητα:
Επεξεργασία του περιεχομένου του βιβλίου και εισαγωγή στην αξιοποίηση
του Φιλοσοφικού κύκλου (1/3)
Στόχος:
Να αντιληφθούν την αξία του
επιχειρηματικού λόγου με
εργαλείο την εστιασμένη
συζήτηση και την ανάληψη
προσδιορισμένων ρόλων.

7. 3η Οργανωμένη δραστηριότητα:
Επεξεργασία του περιεχομένου του βιβλίου και εισαγωγή στην αξιοποίηση
του Φιλοσοφικού κύκλου (2/3)
Αξιοποιήθηκαν οι παρακάτω ρόλοι στον Φιλοσοφικό κύκλο:
1.Του Προέδρου: Διηύθυνε τις ανταλλαγές απόψεων στην συζήτηση και
υπενθύμιζε τους κανόνες λειτουργίας .
2. Των Συζητητών: ο πρώτος ξεκινούσε ,οι υπόλοιποι μιλούσαν αφού
άκουγαν τον προηγούμενο ομιλητή –συζητητή . Απαντούσαν στο
προηγούμενο επιχείρημα που άκουγαν , λέγοντας αν συμφωνούν ή όχι
και γιατί, εκθέτοντας δηλαδή το δικό τους επιχείρημα.
3.Των Παρατηρητών: παρατηρούσαν τον τρόπο που εξελίσσονταν η
συζήτηση και παρενέβαιναν ,
oταν θεωρούσαν ότι αυτή ξέφευγε από το θέμα.
4. Των Επαναδιατυπωτών : επαναδιατύπωναν αυτό που κατάλαβαν από τη
συζήτηση, παρενέβαιναν με ερωτήσεις ή ζητούσαν αποσαφηνίσεις ή
επέκτειναν όσα είχαν πει οι συζητητές.

8. 3η Οργανωμένη δραστηριότητα:
Επεξεργασία του περιεχομένου του βιβλίου και εισαγωγή στην αξιοποίηση
του Φιλοσοφικού κύκλου (3/3)
Αξιοποιήθηκαν οι παρακάτω ρόλοι στον Φιλοσοφικό κύκλο: (συνέχεια)
5. Του Συνθέτη: παρατηρούσε την πρόοδο στις ανταλλαγές των απόψεων
και σχολίαζε αν η συζήτηση εξελίσσονταν.
6. Του Γραφέα: κατέγραφε, με την αναδυόμενη γραφή, τις ιδέες που
κατέληξαν οι συζητητές και ζωγράφιζε κάτι, εάν ήθελε .
7. Του Εμψυχωτή: ένας ρόλος που είχε η νηπιαγωγός. Προσπαθούσε να
εμψυχώνει τα παιδιά καθώς αυτά μετείχαν
σε μία εστιασμένη συζήτηση με στόχο να τα βοηθήσει αβίαστα να
αναπτύξουν την προσεκτική παρακολούθηση της σκέψης των άλλων.

9. Ένα παράδειγμα ρόλου στον φιλοσοφικό κύκλο: Ο
πρόεδρος της συζήτησης
Η λειτουργία και η συμμετοχή του προέδρου
είναι να διευθύνει την συζήτηση. Εάν μιλάνε για
παράδειγμα 2 παιδιά ταυτόχρονα χτυπάει το
ταμπουρίνο 2 φορές.

10. 4η Οργανωμένη δραστηριότητα: Φύλλο εργασίας με θέμα « το
φιλοσοφικό εργαστήρι του Πίκολο»
• Θέμα του φύλλου:
Ιεράρχηση των απαγορεύσεων
• Στόχος: Να επιλέξουν, να αιτιολογήσουν και να
διαμορφώσουν την δική τους ιεράρχηση
ορισμένων απαγορεύσεων με στόχο να
αντιληφθούν ότι οι απαγορεύσεις συνδέονται με
διαφορετικές πτυχές της ανθρώπινης ζωής και
λειτουργούν προστατευτικά για αυτήν, όταν είναι
δίκαιες.

11. Παρατηρήσεις και Συμπεράσματα
σε συνέχεια της εφαρμογής στην τάξη:
1 Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ΦΓΠ(Φιλοσοφία για παιδιά),εναρμονίζεται με τις
βασικές αρχές του ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ, αφού και τα δύο προωθούν τις απόψεις:
• 1) Σημασία έχει η διαδικασία για τη γνώση και όχι μόνο το αποτέλεσμα.
• 2) Η γνώση δεν μεταβιβάζεται αλλά οικοδομείται μέσα από την αλληλεπίδραση
με συνομηλίκους και ενήλικες.
• 3) Ανάπτυξη κριτικής και δημιουργικής σκέψης .
2. Παρατηρήθηκε ότι :
-Τα παιδιά έγιναν ενεργότεροι ως ακροατές .
-Έδειχναν να κατανοούν καλύτερα τους συμμαθητές του (ενσυναίσθηση).
-Μειώθηκαν οι εντάσεις και άρχισαν να διαμορφώνονται καλύτεροι τρόποι
αλληλεπίδρασης μεταξύ των παιδιών.

12. Οι προτάσεις μας προς τους γονείς, στο πλαίσιο συνεργασίας οικογένειας
και νηπιαγωγείου:
Συζητήστε με τα παιδιά σας τις απαγορεύσεις που τους επιβάλλετε,
για να μην εκλαμβάνονται από το παιδί ως άδικη μεταχείριση.
Ομαδοποιήστε τις αποφάσεις που καταλήγετε μαζί με το παιδί σας. Έτσι του
διδάσκετε έμμεσα πως να κατηγοριοποιεί τις ιδέες του, που είναι μια
σημαντική ικανότητα, τόσο για την επικοινωνία με τους άλλους ,όσο και για την
προσωπική τους ζωή.

13. Σας ευχαριστώ
για την
παρουσία σας!