1สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง ปรับปรุงล่าสุด
•
0 likes•2,821 views
1สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to 1สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง ปรับปรุงล่าสุด
Similar to 1สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง ปรับปรุงล่าสุด (6)
More from Taraya Srivilas
More from Taraya Srivilas (20)
1สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง ปรับปรุงล่าสุด
- 1. โดย พลเอก เอกชัย ศรีวิลาศ ผู้อานวยการสานักสันติวิธีและธรรมาภิบาล สถาบันพระปกเกล้า www.elifesara.com ekkachais@hotmail.com สันติวิธีในการจัดการความขัดแย้ง
- 5. ความรุนแรง ทาให้เกิดการแพ้ - ชนะ สันติวิธี ทาให้เกิด ความสงบ ความสมานฉันท์ และเกิดความ พอใจร่วมกัน www.elifesara.com
- 8. สันติเกิดไม่ได้ถ้าไม่มีความยุติธรรม • ความขัดแย้งเป็นเรื่องปกติ อย่านาสันติไปเป็นเครื่องมือในการปราบปรามประชาชนโดยอ้างว่าเพื่อความ มั่นคง • สร้างวัฒนธรรมแห่งสันติ ด้วยให้ความยุติธรรม และสิทธิที่เท่าเทียม • ขจัดความหลงผิดในตัวบุคคล มิใช่มุ่งกาจัดตัวบุคคล • ยิ่งใช้อานาจ ยิ่งเกิดความรุนแรงและการไม่ยอมรับ • ไม่มีใครถูกหรือผิดโดยสมบูรณ์ ความขัดแย้งแก้ได้ด้วยความร่วมมือ • “สันติภาพในโลกจะเกิดขึ้นได้อย่างแท้จริง ก็เมื่อเราแต่ละคนสร้างสันติภาวะขึ้นได้ภายในใจของเราเอง ก่อน”(ทะไล ลามะ แห่งธิเบต) www.elifesara.com
- 9. สันติเกิดไม่ได้ถ้าไม่มีความยุติธรรม • สร้างวัฒนธรรมแห่งสันติ ด้วยให้ความยุติธรรม และสิทธิที่เท่าเทียม • ขจัดความหลงผิดในตัวบุคคล มิใช่มุ่งกาจัดตัวบุคคล • ยิ่งใช้อานาจ ยิ่งเกิดความรุนแรงและการไม่ยอมรับ • ไม่มีใครถูกหรือผิดโดยสมบูรณ์ ความขัดแย้งแก้ได้ด้วยความร่วมมือ • “สันติภาพในโลกจะเกิดขึ้นได้อย่างแท้จริง ก็เมื่อเราแต่ละคนสร้างสันติภาวะขึ้นได้ภายในใจของเราเองก่อน”(ทะไล ลามะ แห่งธิเบต) www.elifesara.com
- 10. พระราชดารัส ที่พระราชทานแก่ประชาชนชาวไทย ในโอกาสขึ้นปีใหม่ 2494 ดังความตอนหนึ่งว่า “ . ประวัติศาสตร์ได้แสดงให้ปรากฏตลอดมาว่า ชาติใดเสื่อมสูญย่อยยับอับปางไป ก็เพราะ ประชาชาติขาดสามัคคีธรรม แตกแยกเป็นหมู่คณะ เป็นพรรคเป็นพวก คอยเอารัดเอาเปรียบ ประหัสประหารซึ่งกันและกัน บางพรรคบางพวก ถึงกับเป็นไส้ศึกให้ศัตรูมาจู่โจมทาลายชาติของ ตนดังนี้ ข้าพเจ้าจึงขอชักชวนพี่น้องชาวไทยทั้งหลาย ให้ระลึกถึงพระคุณของบรรพบุรุษ ซึ่งได้ กอบกู้รักษาบ้านเกิดเมืองนอนของเรามานั้นให้จงหนัก แล้วถือเอาความสามัคคี ความยินยอม เสียสละส่วนตัวเพื่อประโยชน์ยิ่งใหญ่ของประเทศชาติ เป็นคุณธรรมประจาใจอยู่เนืองนิจ จึง ขอให้พี่น้องชาวไทยทั้งหลาย จงบาเพ็ญกรณีกิจของตนแต่ละคนด้วยซื่อสัตย์สุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทนและกล้าหาญ แล้วอุทิศความเสียสละส่วนตัว ความเหน็ดเหนื่อยลาบาก ยากแค้น เป็นพลีบูชาบรรพบุรุษ ผู้ซึ่งได้ก่อสร้างชาติเป็นมรดกตกทอดมาถึงพวกเราชาวไทยจน บัดนี้” www.elifesara.com
- 11. ภาครัฐจะพูดอยู่เสมอว่าทาถูกต้องตามขั้นตอน ตามกฎหมาย ตามกฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ถ้าทุกคนทาถูกต้อง ทุกหน่วยงานทาถูกต้อง แล้วทาไมวันนี้จึงยังมีปัญหาอยู่ ตกลงความถูกต้องชอบธรรมตามกฎหมาย นาไปสู่ความยุติธรรมทางสังคมจริงหรือไม่ ความถูกต้องตามกฎหมาย สร้างให้สังคมเปี่ยมไปด้วยความยุติธรรมจริยธรรมหรือไม่ ทั้งที่ในหลักการแล้วกฎหมายที่ดีก็ควรนาไปสู่ความยุติธรรมและความมีคุณธรรม จริยธรรมในสังคม ไม่ควรแยกหรือแปลกแยกออกจากกัน “ให้ความยุติธรรมมาก่อนและอยู่เหนือกฎหมาย” พระบรมราโชวาท www.elifesara.com
- 12. สันติเกิดไม่ได้ถ้าไม่มีความยุติธรรม •สร้างวัฒนธรรมแห่งสันติ ด้วยให้ความยุติธรรม และสิทธิที่เท่าเทียม •ขจัดความหลงผิดในตัวบุคคล มิใช่มุ่งกาจัดตัวบุคคล •ยิ่งใช้อานาจ ยิ่งเกิดความรุนแรงและการไม่ยอมรับ •ไม่มีใครถูกหรือผิดโดยสมบูรณ์ ความขัดแย้งแก้ได้ด้วยความร่วมมือ •“สันติภาพในโลกจะเกิดขึ้นได้อย่างแท้จริง ก็เมื่อเราแต่ละคนสร้างสันติภาวะขึ้นได้ ภายในใจของเราเองก่อน”(ทะไล ลามะ แห่งธิเบต) www.elifesara.com
- 13. ปัญหาพื้นฐาน 4 ประการในการพูด 1. สิ่งที่เราพูด ผู้ฟังอาจไม่ได้ยิน 2. สิ่งที่เราพูด ผู้ฟังอาจไม่เข้าใจ 3. สิ่งที่เราพูด ผู้ฟังเข้าใจแต่อาจไม่ยอมรับ 4. ผู้พูดอาจไม่รู้ว่า ผู้ฟังนั้นได้ยิน เข้าใจ หรือยอมรับในสิ่งที่ตนพูด www.elifesara.com
- 15. การใช้อานาจ การใช้อานาจจัดการความขัดแย้ง จะนาไปสู่ความไม่พอใจและการไม่ร่วมมือ การใช้อานาจระงับเหตุการณ์วุ่นวาย ต้องมั่นใจว่าอานาจที่ใช้นั้นถูกต้องตามกฎหมาย และเป็นอานาจที่ตนเองมีอยู่จริง ผู้บริหารแบบ “บ้าอานาจ” มักจะใช้วิธีแบบแพ้-ชนะ เพราะเชื่อว่า “เมื่อฉันมีอานาจ ฉัน ต้องชนะ” ผู้บริหารแบบบ้าอานาจจะมีใน 2 สถานการณ์คือเมื่อเข้ารับตาแหน่งใหม่ จะแสดงให้คน ทั้งหลายเห็นว่า ตนเองมีอานาจเป็นการข่มขู่ให้ยอมรับ เมื่อสถานการณ์ไม่แน่นอน จะ แสดงอานาจอกมาเพื่อให้คนเห็นว่าตัวเองยังมีอานาจอยู่ www.elifesara.com
- 16. การใช้อานาจที่ไม่มีเหตุผล หน่วงเหนี่ยวไม่ให้ข้อมูลที่จาเป็นต่อการตัดสินใจ ไม่ยอมแก้ปัญหาขัดแย้งโดยอ้างว่ามีเรื่องสาคัญบางอย่างที่ยังไม่ได้ พิจารณา ไม่มีการปรึกษาในการตัดสินใจ ทั้ง ๆ ที่การตัดสินใจนั้นมีผลกระทบต่อเขา ประวิงการหารือในประเด็นสาคัญ จนกระทั่งไม่มีเวลาพอที่จะหารือได้ พยายามให้คนอื่นๆได้ร่วมในการตัดสินใจ แล้วเลือกสิ่งที่ตนได้ประโยชน์ ย้ายบุคคลโดยไม่สนใจความสามารถและความสนใจของบุคคลที่ถูกย้าย ย้ายบุคคลโดยไม่ถามหรือรับฟังความคิดเห็นของผู้บังคับบัญชาชั้นต้น เมื่อมีความขัดแย้งเกิดขึ้น จะแสดงหรือชี้นาให้คนทั้งหลายเห็นว่า สาเหตุแห่งความขัดแย้งเกิดขึ้นก่อนที่ตนเองจะมาดารง ตาแหน่ง ควรลดการใช้อานาจและเพิ่มการใช้ปัญญา อานาจจะหมดไปเมื่อพ้นวาระการดารงตาแหน่ง แต่ปัญญาเป็นสมบัติเฉพาะติด ตัวตลอดไป www.elifesara.com
- 17. สถานการณ์ภายในประเทศ กระแสโลกาภิวัฒน์ • การรุกรานด้านประเพณีวัฒนธรรม • การเปิดเสรีด้านทุน การค้า การเงิน • สภาวะโลกไร้พรมแดน •กระแสประชาธิปไตย •สิทธิมนุษย์ชน •การค้าเสรี •การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและธรรมชาติ •การใช้ทรัพยากรอย่างสิ้นเปลือง •สิ่งแวดล้อมเป็นพิษ •ปัญหาการล่มสลายของสังคมชนบท •ยิ่งพัฒนายิ่งต้องพึงต่างชาติมากขึ้น •เกิดความเสื่อมโทรมของสังคม •ปัญหาการกระจายรายได้ที่ไม่เป็นธรรม •ปัญหาการแพร่ระบาดของโรคเอดส์ การจัดระเบียบโลกใหม่ของมหาอานาจ ปัญหาในประเทศ • การก่อการร้ายสากล/ในประเทศ • อาชญากรรมที่เป็นขบวนการ • การปะทะทางทหารบริเวณชายแดน • ภัยจากโจรสลัดและกาลังทางเรือต่างชาติ • ปัญหาเส้นเขตแดนที่ยังไม่แน่นอน • ปัญหาผู้หลบหนีเข้าเมืองโดยผิดกฎหมาย • การเมืองที่ขาดการมองผลประโยชน์ของชาติ • การปกครองยึดรูปแบบเก่าๆ • ระบบราชการขาดการปรับตัวเข้ากับสภาวะแวดล้อม ปัญหาการพัฒนาประเทศแบบไม่ยั่งยืน ปัญหาระบบการศึกษาล้าหลัง • ขาดจิตสานึกและชาตินิยมความเป็นไทย • ถูกครอบงาทางความคิด • ละทิ้งคุณค่าภูมิปัญญาไทย ปัญหาการเมือง การปกครอง ระบบราชการ www.elifesara.com
- 19. พระราชดารัส ที่พระราชทานแก่ประชาชนชาวไทย ในโอกาสขึ้นปีใหม่ ๒๔๙๔ “ . ประวัติศาสตร์ได้แสดงให้ปรากฏตลอดมาว่า ชาติใดเสื่อมสูญย่อยยับอับปางไป ก็เพราะ ประชาชาติขาดสามัคคีธรรม แตกแยกเป็นหมู่คณะ เป็นพรรคเป็นพวก คอยเอารัดเอาเปรียบ ประหัสประหารซึ่งกันและกัน บางพรรคบางพวก ถึงกับเป็นไส้ศึกให้ศัตรูมาจู่โจมทาลายชาติของ ตนดังนี้ ข้าพเจ้าจึงขอชักชวนพี่น้องชาวไทยทั้งหลาย ให้ระลึกถึงพระคุณของบรรพบุรุษ ซึ่งได้ กอบกู้รักษาบ้านเกิดเมืองนอนของเรามานั้นให้จงหนัก แล้วถือเอาความสามัคคี ความยินยอม เสียสละส่วนตัวเพื่อประโยชน์ยิ่งใหญ่ของประเทศชาติ เป็นคุณธรรมประจาใจอยู่เนืองนิจ จึง ขอให้พี่น้องชาวไทยทั้งหลาย จงบาเพ็ญกรณีกิจของตนแต่ละคนด้วยซื่อสัตย์สุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทนและกล้าหาญ แล้วอุทิศความเสียสละส่วนตัว ความเหน็ดเหนื่อยลาบาก ยากแค้น เป็นพลีบูชาบรรพบุรุษ ผู้ซึ่งได้ก่อสร้างชาติเป็นมรดกตกทอดมาถึงพวกเราชาวไทยจน บัดนี้” www.elifesara.com
- 20. 20 Peace in Thailand การจัดการความขัดแย้ง ต้องมอง ๓ มิติ • มิติเชิงป้องกัน • มิติเชิงแก้ไข • มิติเชิงปรองดอง เยียวยา สันติสุข www.elifesara.com
- 25. บทบัญญัติที่กาหนดในกฎบัตรสหประชาชาติ หมวดที่ ๑ Article 2 ข้อ 7 “Nothing contained in the present charter shall authorize the UN to intervene in matters which are essentially within the domestic jurisdiction of any state or shall require the member to submit such matters to settlement under the present charter; But this principle shall not prejudice the application of enforcement measures under chapter 7” www.elifesara.com
- 26. การแก้ปัญหาด้วยกระบวนการสันติภาพด้วยตัวเอง หนทางที่ ๑ ตามบทบัญญัติที่กาหนดในกฎบัตรสหประชาชาติหมวดที่ ๑ Article 2 ข้อ 7 •การแก้ปัญหาภายในโดยรัฐใช้กระบวนการสมานฉันท์(Reconciliation Process) สองฝ่าย •พยายามป้องกันไม่ให้ปัญหาถูกยกระดับขึ้นสู่สากล •หัวใจสาคัญคือไม่ยอมให้กลุ่มกองกาลังได้รับการยอมรับสถานภาพจากประชาคมโลก •ควบคุมการละเมิดสิทธิมนุษยชน ถ้าสามารถควบคุมได้ก็มีสิทธิที่จะปฏิเสธความพยายามในการ แทรกแซงด้วยบทบาทการรักษาสันติภาพจากประชาคมโลกได้ www.elifesara.com
- 28. Peace Country Index •2007-105 •2008-118 •2009-118 •2010-124 •2011-107-2.247 •2012-126-2.303 •2013-130-2.378 • 121-Mali • 122-Azerbijan • 123-Niger • 124-Venezuela • 125-Philippine • 126-Thailand • 127-Kyrgyzstan • 128-Guinea • 129-Mexico • 130-Turkey • 131-Rwanda 28
- 29. Indicator • Internal Peace 60% • External Peace 40% • การรับรู้จากความผิดทางอาญาในสังคม 4 • จานวนเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยภายในและตารวจต่อ 100,000 คน 3 • จานวนคดีฆาตกรรมต่อ 100,000 คน 4 • จานวนประชากรตะรางต่อ 100,000 คน 3 • ความง่ายดายในการเข้าถึงอาวุธทาลายล้างน้อย 3 • ระดับของความขัดแย้งที่จัด (ภายใน) 5 • โอกาสในการสาธิตการใช้ความรุนแรง 3 • ระดับของอาชญากรรมรุนแรง 4 • ความไม่แน่นอนทางการเมือง 4 1
- 30. Indicator • ระดับของการทาลายสิทธิมนุษยชน (หวาดกลัวการเมือง) 4 • ปริมาณของการถ่ายโอนจากอาวุธธรรมดาที่สาคัญเป็นผู้รับ (นาเข้า) ต่อ 100,000 คน • ที่มีศักยภาพสาหรับการก่อการร้าย 1 • จานวนผู้เสียชีวิตจากความขัดแย้ง (ภายใน) 5 • ค่าใช้จ่ายทางทหารเป็นร้อยละ 2 ของ GDP • เงินทุนสาหรับการสหประชาชาติ 2 ภารกิจรักษาสันติภาพ • จานวนรวมของอาวุธหนักต่อ 100,000 คน 3 • ปริมาณการเคลื่อนย้ายอาวุธในการจัดจาหน่าย ต่อ 100,000 คน 3 • ความสามารถในการทหาร / 2 ความซับซ้อน • จานวนคนพลัดถิ่นเป็นเปอร์เซ็นต์ของประชากร 4 1
- 31. ตัวชี้วัดการสร้างสังคมสันติสุข 1 •การให้การต้อนรับชาวต่างชาติ(Hospitality to foreigners) •การรวมกลุ่มในภูมิภาคอย่างลุ่มลึก(Depth of regional integration) •การมีความสัมพันธ์ที่ดีกับประเทศเพื่อนบ้าน 5 • (Relations with neighbors) www.elifesara.com
- 32. Rank Country Score 83 Bangladesh 2.070 84 Serbia 2.071 85 Peru 2.077 86 Cameroon 2.104 87 Angola 2.109 88 Guyana 2.112 89 Montenegro 2 .113 90 Ecuador 2.116 91 Dominican Republic 2.125 92 Guinea 2.126 93 Kazakhstan 2.137 94 Papua New Guinea 2.139 95 Nepal 2.152 96 Liberia 2.159 96 Uganda 2.159 98 Congo (Brazzaville) 2.165 99 Rwanda 2.185 100 Mali 2.188 101 Saudi Arabia 2.192 102 El Salvador 2.215 103 Tajikistan 2.225 104 Eritrea 2.227 105 Madagascar 2.239 106 Jamaica 2.244 107 Thailand 2.247 1 Rank Country Score 108 Turkmenistan 2.248 109 Armenia 2.260 109 Uzbekistan 2.260 111 Kenya 2.276 112 Belarus 2.283 113 Haiti 2.288 114 Kyrgyz Republic 2.296 115 Cambodia 2.301 116 Syria 2.322 117 Honduras 2.327 119 Iran 2.356 119 Niger 2.356 121 Mexico 2.362 122 Azerbaijan 2.379 123 Bahrain 2.398 124 Venezuela 2.403 125 Guatemala 2.405 126 Sri Lanka 2.407 127 Turkey 2.411 128 Cote d’ Ivoire 2.417 129 Algeria 2.423 130 Mauritania 2.425 Rank Country Score 131 Ethiopia 2.468 132 Burundi 2.532 133 Myanmar 2.538 134 Georgia 2.558 135 India 2.570 136 Philippines 2.574 137 Lebanon 2.597 138 Yemen 2.670 139 Colombia 2.700 140 Zimbabwe 2.722 141 Chad 2.740 142 Nigeria 2.743 143 Libya 2.816 144 Central African Republic 2.869 145 Israel 2.901 146 Pakistan 2.905 147 Russia 2.966 148 Democratic Republic of Congo 3.016 149 North Korea 3.092 150 Afghanistan 3.212 151 Sudan 3.223 152 Iraq 3.296 153 Somalia 3.379
- 33. Peace Index ประเทศ 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 มาเลเซีย 29 20 19 22 26 37 37 สิงคโปร์ 16 23 24 30 23 29 29 เวียดนาม 41 34 30 38 39 37 35 ลาว 39 37 32 34 45 51 - อินโดนีเซีย 54 63 68 67 67 68 78 กัมพูชา 115 139 133 132 126 126 108 บรูไน 139 133 132 126 126 108 ฟิลิปปินส์ 129 133 136 130 114 113 100 ไทย 130 126 107 124 118 118 105 พม่า 140 139 133 132 126 126 108
- 35. 35
- 36. Global Terrorism Risk Index 2015 ของสถาบัน Institute for Economics & Peace ประเทศที่เสี่ยงต่อการโจมตีของกลุ่มก่อการร้ายมากที่สุดในโลก ผลการจัดอันดับ 162 ประเทศทั่วโลก ประจาปี 2015 ๑. อิรัก ๒. อัฟกานิสถาน ๓. ในจีเรีย ๔. ปากีสถาน ๕. ซีเรีย ๖. อินเดีย ๗. เยเมน ๘. โซมาเลีย ๙. ลิเบีย ๑๐.ไทย ๑๑.ฟิลิปปินส์ ๑๒.ยูเครน ๑๓.อียิป
- 39. 39
- 40. สถานการณ์ด้านความมั่นคง •แนวโน้มจะใช้กระบวนการทางการเมืองแก้ไขปัญหาแทนการสู้รบด้วยอาวุธ •ความขัดแย้งในรูปแบบใหม่ที่เกิดจากหลายปัจจัย เช่นความแตกต่างของเชื้อชาติ ศาสนา วัฒนธรรมที่ปะทุขึ้น ต้องมีมาตรการแก้ไขที่ไม่ให้ขยายขอบเขตกว้างขวาง •มีมาตราการป้องกันกระแสโลกาภิวัตน์ที่ทาให้เกิดความขัดแย้งในระดับปัจเจกบุคคล หรือกลุ่มผลประโยชน์ทางการเมืองที่อาจขยายตัวเป็นความขัดแย้งขนาดใหญ่ ที่มี ผลกระทบต่อสันติภาพและความมั่นคงของประเทศต่างๆ www.elifesara.com
- 41. สภาพแวดล้อมระหว่างประเทศเปลี่ยนไป • การเคลื่อนย้ายข้อมูลข่าวสาร เงินทุน ทาให้โลกเล็กลง •รัฐและพรมแดนลดความสาคัญเกิดปัญหาลักษณะข้ามรัฐและความสลับซับซ้อน • โลกจะมีประชาธิปไตยสูงขึ้น • ความโดดเด่นอานาจเดียวจะลดความสาคัญ • การต่อสู้ทางวัฒนธรรมและศาสนาจะเพิ่มมากขึ้นระหว่างพุทธ อิสลาม คริสต์ และขงจื๊อ www.elifesara.com
- 42. ทิศทางของสถานการณ์โลกในอนาคต • สถานการณ์ด้านความมั่นคงมีความเปราะบาง • ความขัดแย้งระหว่างรัฐและภายในรัฐขยายวงกว้างในทุกภูมิภาค • ผลจากโลกาภิวัฒน์เกิดความไม่แน่นอนหรือการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว • การกอบโกยแย่งชิงทรัพยากรของรัฐต่างๆ • ภัยคุกความจากเครือข่ายก่อการร้าย อาวุธทาลายล้างสูง • ภัยคุกความจากภัยพิบัติขนาดใหญ่ หมวดที่ ๘ ของกฏบัตรสหประชาชาติwww.elifesara.com
- 43. การแก้ปัญหาด้วยกระบวนการสันติภาพด้วยตัวเอง หนทางที่ ๑ ตามบทบัญญัติที่กาหนดในกฎบัตรสหประชาชาติหมวดที่ ๑ Article 2 ข้อ 7 •การแก้ปัญหาภายในโดยรัฐใช้กระบวนการสมานฉันท์สองฝ่าย •พยายามป้องกันไม่ให้ปัญหาถูกยกระดับขึ้นสู่สากล •หัวใจสาคัญคือไม่ยอมให้กลุ่มกองกาลังได้รับการยอมรับสถานภาพจากประชาคมโลก •ควบคุมการละเมิดสิทธิมนุษยชน ถ้าสามารถควบคุมได้ก็มีสิทธิที่จะปฏิเสธความพยายามในการ แทรกแซงด้วยบทบาทการรักษาสันติภาพจากประชาคมโลกได้ www.elifesara.com
- 44. บทบัญญัติที่กาหนดในกฎบัตรสหประชาชาติ หมวดที่ ๑ Article 2 ข้อ 7 “Nothing contained in the present charter shall authorize the UN to intervene in matters which are essentially within the domestic jurisdiction of any state or shall require the member to submit such matters to settlement under the present charter; But this principle shall not prejudice the application of enforcement measures under chapter 7” www.kpi.ac.th
- 45. ปัญหาความขัดแย้งภายในประเทศ ปัญหาความขัดแย้งภายในชาติใดชาติหนึ่งอาจมีสาเหตุจากเงื่อนไขหนึ่งหรือหลายประการประกอบกัน • ความไม่เป็นธรรมในสังคม •ความแตกต่างทางเชื้อชาติ ศาสนา เผ่าพันธุ์ • การรักษาการปกครองของรัฐ • กฎหมายหรือองค์กรบังคับใช้กฎหมาย อ่อนแอ • ภูมิรัฐศาสตร์ที่ไม่เอื้ออานวยให้อานาจการปกครองของรัฐบาลกลางสถาปนาครอบคลุมพื้นที่ อย่างเต็มประสิทธิภาพ www.elifesara.com
- 46. ความขัดแย้งระหว่างรัฐ : สาเหตุแห่งความขัดแย้ง • กรณีรัฐคู่กรณีไม่ยินยอม และสหประชาชาติพิจารณาว่าความขัดแย้งดังกล่าวเป็นภัยคุกคามต่อสันติภาพและความมั่นคง นานาชาติ • การละเมิดสันติภาพ (Breaches of Peace) • การกระทาในลักษณะรุกราน (Acts of Aggression) • จะพิจารณาใช้มาตรการบังคับให้เกิดสันติภาพภายใต้กฎบัตรฯ หมวดที่ ๗ โดยสหประชาชาติอาจเข้าดาเนินการเอง หรืออนุมัติอานาจให้ องค์กรภูมิภาคเข้าดาเนินการตามกฎบัตรฯ หมวดที่ ๘ Article 53 ข้อ 1 • ผลประโยชน์ของชาติทับซ้อน • ปัญหาเขตแดน • อิทธิพลจากภายนอก • ความแตกต่างของการปกครอง • ความขัดแย้งของปัจเจกบุคคลที่ถูกยกระดับโดยภาวะโลกาภิวัตน์ www.elifesara.com
- 47. เวลาเจรจา สาเหตุขัดแย้ง การจัดการ คณก.หาความจริง South Korea 10 เรียกร้อง ปชต. ปขข.กดดัน ตั้งคณะกรรมการ South Africa 10 ไม่เป็นธรรม สร้างภาพอนาคตร่วมกัน ตั้งคณะกรรมการ Aceh Indonesia 7 ไม่เป็นธรรม เจรจา/ตปท. ตั้งคณะกรรมการ North Ireland 26 ไม่เป็นธรรม เจรจา/ตปท. ตั้งคณะกรรมการ Rwanda 8 ไม่เป็นธรรม/กดขี่ คณก.ปรองดอง ตั้งศาล กาชาชา Chili 17 อุดมการณ์แตกต่าง เลือกตั้ง ตั้งคณะกรรมการ Columbia 22 อุดมการณ์แตกต่าง ปรับปรุงกฎหมาย คณก ฟื้นฟู Morocco 16 เรียกร้อง ปชต. ให้ฝ่ายตรงข้ามมารับตาแหน่ง ตั้งคณะกรรมการ Bolivia 3 ไม่เป็นธรรม ลงประชามติ Germany 8 อุดมการณ์แตกต่าง การเจรจา ตั้งคณะกรรมการ
- 48. ชดเชยเยียวยา ทัศนคติเปลี่ยนแปลง South Korea เยียวยา ทหารให้คามั่นจะไม่เกิดอีก South Africa เยียวยา มองอนาคตร่วมกัน Aceh Indonesia เยียวยา ความรุนแรงไม่แก้ปัญหา North Ireland เยียวยา ความรุนแรงไม่แก้ปัญหา Rwanda เยียวยา อยู่ร่วมกัน Chili เยียวยา หวงแหน ปชต. Columbia เยียวยา การเจรจา Morocco เยียวยา รับรู้มีการละเมิดสิทธิมนุษชน Bolivia ยอมรับความแตกต่าง Germany เยียวยา ยึดถือความเท่าเทียม
- 49. ปัจจัยแห่งความสาเร็จ South Korea ภาคประชาชนเข้มแข็งผลักดันให้เปลี่ยนแปลง South Africa มีเจตจานงทางการเมือง/สร้างภาพอนาคตร่วมกัน Aceh Indonesia มีเจตจานงทางการเมือง/เจรจากับศัตรู North Ireland มีเจตจานงทางการเมือง/มีส่วนร่วม/ได้รับแก้ไขปัญหาโครงสร้าง/สร้างบรรยากาศ Rwanda สร้างความร่วมมือ Chili ตปท.กดดัน Columbia ภาคประชาชนเข้มแข็ง/มีเจตจานงทางการเมือง/ปรับปรุงกฎหมาย Morocco สร้างประชาธิปไตย/การมีส่วนร่วม Bolivia ปฎิรูปกฎหมาย/ยอมรับความแตกต่าง Germany สร้างอนาคตร่วม/ลดความเหลื่อมล้า
- 50. GAM: ในอาเจะห์
- 52. Ache Indonesia: • ความขัดแย้งกลับคืนสู่ความสงบ ให้ความช่วยเหลือ แก่ผู้ประสบภัยจากความขัดแย้ง การเยียวยา • หน่วยงาน BRA:Reintegration And Peace Arrangement เป็นองค์กรเอกชน ให้คาปรึกษาและให้ ความยุติธรรมทุกฝ่าย จ่ายเงินให้ผู้เสียหายทุกฝ่าย ช่วยเหลืออดีตนักโทษการเมือง ฟื้นฟูให้ผู้ที่สูญเสีย บ้าน จ่ายค่าตอบแทนสาหรับครอบครัวของ ผู้ประสบภัย • ดาเนินการโดยการใช้จ่ายงบประมาณของรัฐบาลและ ทุนจาก USAID www.elifesara.com
- 53. North Ireland: แก้ความขัดแย้งทางการเมืองจากการต่อสู้ด้วยกาลังทหารทั้งสองฝ่าย เริ่มต้นจากประชาชนถูกฆ่า 19 คนกลับกลายเป็นการต่อสู้ที่ทั้งสองฝ่ายต้องสูญเสียเกือบสี่พันคน ใช้เวลาหาความจริง ๓๗ ปี www.elifesara.com
- 54. กรณีศึกษา Rwanda •เป็นประเทศกาลังพัฒนา มีการคอรัปชั่นเหมือนประเทศไทยเรา ประชาชนยากจน •อัตราการศึกษาของคนในชาติต่า •การแบ่งปันทรัพยากรไม่เป็นธรรม •สังคมขาดความยุติธรรม ความขัดแย้งจึงมีขึ้นเป็นระยะ •วิทยุ ซึ่งเป็นสื่อสาคัญของรัฐที่ชาวฮูตู โหมกระพือความขัดแย้ง "ความเกลียดชัง" และ "ความมัวเมาอานาจ” www.elifesara.com
- 56. South Africa “หากกระบวนการเปลี่ยนผ่านเร็วเกินไปก็จะไม่ได้ผล ถามว่าถ้ามีรัฐบาลแล้วจะยั่งยืนหรือไม่ “ การใช้อานาจจะต้องควบคู่กับความรัก ” Africa: การใช้อานาจต้องควบคู่ไปกับความรัก : อดัม คาเฮน (Adam Kahane) นักสันติวิธีโด่งดังจากการนากระบวนการสร้างฉากทัศน์อนาคต (scenario) มาช่วยสร้างสันติภาพในประเทศแอฟริกาใต้ www.elifesara.com
- 57. 57 “ความสันติและการรับมือกับความซับซ้อนในสังคม จะเกิดขึ้นได้จาก การบวนการแก้ไขอย่างเป็นระบบ การมีส่วนร่วมจากทุกฝ่าย การ เรียนรู้อย่างต่อเนื่อง การสานเสวนา การสร้างสัมผัสร่วม และการ ผนึกจิตใจ(ความรัก)และอานาจเข้าร่วมกัน” Adam Kahene www.elifesara.com
- 58. 58 • หากกระบวนการเปลี่ยนผ่านเร็วเกินไปก็จะไม่ได้ผล ถามว่าถ้ามีรัฐบาลแล้วจะยั่งยืนหรือไม่ • ถ้ารัฐบาลไม่สามารถจัดการสถานการณ์ได้ ก็แก้ปัญหาไม่ยั่งยืน สุดท้ายทุกอย่างก็จะพังทลายพินาศยับเยิน • ปัญหาที่ซับซ้อน จาเป็นต้องแก้ไขเชิงพลวัต ต้องเข้าใจว่าไม่สามารถใช้กาลังมาแก้ไขได้ • นาผู้มีส่วนได้เสียเข้ามามีส่วนร่วม ต้องหยั่งญาน หรือรับรู้เชิงลึกซึ้ง โดยเฉพาะการฟังและการพูด • การพูดซ้าๆ จะไม่มีอะไรใหม่ แต่เป็นการพูดในสิ่งที่ตัวเองอยากพูดเท่านั้น และก็จะไม่ได้สร้างสรรค์สิ่งใหม่ เช่นกัน Adam Kahene Nelson Mandela เริ่มมาจากการบินช้าๆ อย่างมีกระบวนการ เป็นการบรรลุผลช้าๆ อย่าง ต่อเนื่อง ซึ่งแม้ว่าคณะทางานต่างๆ จะมีความขัดแย้งไม่ลงรอยกัน แต่ ก็สามารถร่วมทางานในเชิงสร้างสรรค์กันได้ www.elifesara.com
- 59. 59 อาดัม คาเฮน มองปัญหาเมืองไทย • คาเฮน กล่าวว่า ไม่ใช่แค่ปัญหาเสื้อเหลือง เสื้อแดง เพราะมีความ ซับซ้อนมากกว่านั้นและมีความลึกซึ้ง ไม่ใช่ปัญหาที่จะแก้ด้วย นักวิชาการหรือภาครัฐ แต่ต้องสร้างการมีส่วนร่วม ต้องใช้ทั้งความรัก และอานาจ •เพราะต้องไม่ลืมว่าท่ามกลางความขัดแย้งมีความโกรธ การแย่ง อานาจกัน เมื่อมีการแบ่งขั้วกันชัดเจนต้องหาว่าสิ่งใดดีที่สุดที่จะ นามาใช้แก้ปัญหา
- 60. • การฟังก็ต้องใส่ใจที่จะฟังในทุกรายละเอียด ไม่ใช่ฟังเพื่อตัดสินว่าเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย แต่ต้อง พยายามสร้างความเข้าใจว่าทาไมถึงคิดแบบนั้น 60 Adam Kahene ทักษะที่ขาดหาย www.kpi.ac.th
- 61. ผู้นาเชิงสันติวิธี - พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เป็นผู้นาเชิงสันติวิธีที่ประสบความสาเร็จทรงแก้ไขวิกฤติการณ์ด้วยสันติวิธี ในกรอบของความชอบธรรม ตามครรลองของรัฐธรรมนูญในระบอบประชาธิปไตย ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ในระบอบประชาธิปไตยที่เผชิญปัญหาวิกฤติของประเทศมาหลายครั้ง แต่ทรง แก้ไขได้ทุกครั้ง ทั้งที่พระองค์ทรงไม่มีโอกาสศึกษา อบรม เตรียมตัว เพื่อเป็นพระประมุขของประเทศมา ก่อน เมื่อบ้านเมืองเข้าสู่ภาวะวิกฤติไม่อาจอาศัยรัฐธรรมนูญได้ ต้องอาศัยพระปรีชาญาณของพระองค์โดยแท้ ซึ่ง พระบรมราชวินิจฉัยก็เหมาะสมกับภาวการณ์และโอกาสเสมอมา
- 62. ผู้นาเชิงสันติวิธี - พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว •ตัวอย่างการแก้ไขวิกฤตด้วยสันติวิธีของในหลวง เมื่อคืนวันที่ 20 พฤษภาคม 2535 (พฤษภาทมิฬ) ทรงเรียกผู้นาสองขั้วที่นามวลชนเข้าห้าหั่นถึง ขั้นเจ็บตายคาราชดาเนิน เข้าเฝ้าฯ และขอให้ทั้งสองฝ่ายหยุดสู้ นายพลทั้งคู่กราบแทบฝ่าพระ บาทยินยอมกระทาตามโดยไม่มีเงื่อนไข ความสงบคืนสู่แผ่นดินไทยอย่างเหลือเชื่อ • คุณธรรมเด่นที่ใช้ : ความเป็นผู้ตื่น ความเมตตา ความยุติธรรม
- 63. ผู้นาเชิงสันติวิธี - มหาตมะคานธี •เป็นผู้นาคนแรกที่นาสันติวิธีล้วนๆ มาใช้แล้วได้ผล •ใช้หลักสัตยาเคราะห์ที่แอฟริกาใต้ และอินเดีย ทาให้อังกฤษ เจ้าอาณานิคมต้องเปลี่ยน ยุทธศาสตร์ในการสู้รบกับคนจานวนมหาศาลที่บูชาคานธี •นาชาวอินเดียยาตราเป็นระยะทางกว่า 400 กม. เพื่อทาเกลือจากน้าทะเลด้วยตนเอง ถือว่าเป็น หน้าที่ทางศีลธรรมที่จะต้องคัดค้านกฎหมายอันอยุติธรรมของอังกฤษที่ห้ามคนอินเดียทาเกลือ แม้จะถูกจับเข้าคุกก็ตาม (คุณธรรมเด่นที่ใช้: ความอดทน, ความเป็นนักสู้, ความยุติธรรม)
- 64. มหา ตมะ คานธี •อหังการย่อมทาลายมนุษย์โดยสิ้นเชิง ความจริงข้อนี้ทุกคนตระหนักได้ทุกขณะ ตรงกันข้าม ความอ่อนน้อมถ่อมตนช่วยให้มนุษย์เจริญเติบโตและบรรลุความ สมบูรณ์เสมอ •หิงสาเป็นอาวุธของผู้อ่อนแอ อหิงสาเป็นอาวุธของผู้เข้มแข็ง ควรเลิกละหิงสา เพราะสิ่งที่ได้จากหิงสานั้น เป็นเรื่องลวงตา แต่โทษมีอยู่จริงและถาวร 64
- 65. ผู้นาเชิงสันติวิธี - ออง ซาน ซูจี • เป็นต้นแบบแห่งสันติวิธีแนวพุทธ • ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพใน พ.ศ. 2534 • ต่อสู้โดยวิธีสันติเป็นหนทางเดียวที่จะรักษาชีวิตของทรัพยากรมนุษย์ จึงเลือกใช้วิธีอย่างสันติเพื่อจะไม่ให้เกิด การนองเลือดในพม่า • การต่อสู้ของเธอเป็นที่ยอมรับของผู้คนทั่วโลก ยกเว้นรัฐบาลทหารพม่าที่มองว่าเธอเป็นภัยคุกคามต่อความ มั่นคงของรัฐบาลเผด็จการ การเรียกร้องของเธอจึงยังไม่มีวันสิ้นสุดตราบใดที่พม่ายังคงไม่เห็นความสาคัญของ ระบอบประชาธิปไตย
- 66. การใช้คุณธรรมแก้ไขความขัดแย้งโดยสันติวิธี • น้้าใจและไมตรีไม่เพียงสามารถชนะใจคู่กรณีในความขัดแย้งระหว่างบุคคลเท่านั้น หาก ยังมีอานุภาพแม้กระทั่งในความขัดแย้งระหว่างกลุ่มชนที่ลุกลามจนกลายเป็นสงคราม ระหว่างกัน • พลังของน้้าใจไมตรีและความดีนั้นอยู่ที่การดึงเอาคุณธรรมและความเป็นมนุษย์ที่ซ่อน เร้นหรืออยู่ลึกของอีกฝ่ายหนึ่งออกมา • ในทางกลับกันการใช้ความรุนแรงมีแต่จะดึงเอาความโกรธเกลียดและคุณสมบัติทาง ลบของคู่กรณีออกมาปะทะกัน ผลก็คือความขัดแย้งลุกลามจนกลายเป็นความรุนแรง จนยากแก่การระงับ
- 67. การใช้คุณธรรมแก้ไขความขัดแย้งโดยสันติวิธี • การผดุงรักษาความชอบธรรมในสังคม เป็นหน้าที่ทางศีลธรรมอย่างหนึ่งที่จาเป็นสาหรับความ สงบสุขในสังคม • การกระทาบางครั้งอาจจะท้าทายระเบียบประเพณีหรือกฎหมายจนนาไปสู่ความขัดแย้งในสังคม แต่หากวิธีการที่ใช้นั้นเป็นสันติวิธีหรือตั้งมั่นอยู่บนหลักการที่ถูกต้องชอบธรรม นอกจากจะไม่ทา ร้ายร่างกายหรือทรัพย์สินของคู่กรณี ไม่ใส่ร้ายหรือโกหกมดเท็จ เคารพในความคิดเห็นและ สิทธิอันพึงมีพึงได้ของคู่กรณี ย่อมเป็นหลักประกันได้ว่าในที่สุดสันติสุขจะเกิดขึ้นอย่างแน่นอน
- 68. •กฎมายมีไว้สาหรับให้มีความสงบสุขในบ้านเมือง มิใช่ว่ากฏหมายมีไว้ สาหรับบังคับประชาชน ถ้ามุ่งหมายที่จะบังคับประชาชน ก็กลายเป็นเผด็จ การ กลายเป็นสิ่งที่บุคคลหมู่น้อยจะต้องบังคับบุคคลหมู่มาก •ในทางตรงกันข้าม กฏหมายมีไว้สาหรับให้บุคคลส่วนมากมีเสรีและอยู่ได้ ด้วยความสงบบางทีเราตั้งกฏหมายขึ้นมาก็ด้วยวิชาการซึ่งได้จาก ต่างประเทศ เพราะว่าวิชาการกฏหมายนี้ก็เป็นวิชาการที่กว้างขวาง พระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในวัน“วันรพี” ๒๗ มิถุนายน ๒๕๑๖
- 69. •กฎมายมีไว้สาหรับให้มีความสงบสุขในบ้านเมือง มิใช่มีไว้สาหรับบังคับประชาชน ถ้ามุ่งหมายแต่วิชาการนั้นอาจไม่เหมาะสมกับสถานการณ์หรือท้องที่ของเรา..... •การทามาหากินของประชาชนที่อยู่ห่างไกล ซึ่งเราเอากฏหมายไปบังคับประชาชน เหล่านั้นไม่ได้ เพราะว่าเป็นความผิดของตนเอง เพราะการปกครองไม่ถึง ประชาชนที่อยู่ในที่ห่างไกล จึงไม่สามารถทราบถึงกฏหมาย •ความบกพร่องก็อยู่ที่ทางฝ่ายที่บังคับกฏหมายมากกว่าฝ่ายที่จะถูกบังคับ ข้อนี้ควร จะถือป็นหลักเหมือนกัน ฉะนั้นจะต้องหาวิธีที่จะปฏิบัติกฏหมายให้ถูกต้องตามหลัก ธรรมชาติ......” พระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในวัน“วันรพี” ๒๗ มิถุนายน ๒๕๑๖
- 70. “.......ในป่าสงวนซึ่งทางราชการได้ขีดเส้นไว้ว่าเป็นป่าสงวนหรือป่าจาแนก แต่ว่า เราขีดเส้นไว้ประชาชนก็มีอยู่ในนั้นแล้ว เราจะเอากฏหมายป่าสงวนไปบังคับคนที่ อยู่ในป่าที่ยังไม่ได้สงวนแล้วเพิ่งไปสงวนทีหลังโดยขีดเส้นบนเศษกระดาษก็ดูชอบ กลอยู่ แต่มีปัญหาเกิดขึ้นที่เมื่อขีดเส้นแล้ว ประชาชนที่อยู่ในนั้นก็กลายเป็นผู้ฝ่าฝืน กฏหมายไป ถ้าดูในทางกฏหมายเขาก็ฝ่าฝืน เพราะว่าตรามาเป็นกฏหมายโดย ชอบธรรม แต่ว่าถ้าตามธรรมชาติ ใครเป็นผู้ทาผิดกฏหมายก็ผู้ที่ขีดเส้นนั่นเอง เพราะว่าบุคคลที่อยู่ในป่านั้นเขาอยู่ก่อน เขามีสิทธิในทางเป็นมนุษย์” พระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในวัน“วันรพี” ๒๗ มิถุนายน ๒๕๑๖
- 71. • เข้าใจตัวเอง • เข้าใจผู้อื่น • เข้าใจสังคม • เข้าใจโครงสร้างของหมู่คณะ • เข้าใจหลักการและวิธีการสร้างความสัมพันธ์ การสร้างความสัมพันธ์ www.elifesara.com
- 72. 72 Peace in Thailand การจัดการความขัดแย้ง ต้องมอง ๓ มิติ • มิติเชิงป้องกัน • มิติเชิงแก้ไข • มิติเชิงปรองดอง เยียวยา สันติสุข www.elifesara.com
- 75. 75 อารมณ์ที่รุนแรง การรับรู้คลาดเคลื่อน สื่อสาร ทัศนคติตายตัว ประพฤติเชิงลบ การแย่งชิงอานาจ ความไม่เท่าเทียมกัน ความ ไม่ยุติธรรม กฎหมาย การปกครอง ปรัชญาความเชื่อไม่ตรงกัน ค่านิยมต่างกัน ประสบการณ์ พื้นฐานการศึกษา วัฒนธรรม ประเพณีต่างกัน ค่านิยม ความสัมพันธ์ โครงสร้าง ข้อมูลน้อย ผิดพลาด แปลข้อมูลไม่ตรงกันความ แตกต่างในการเก็บและศึกษา ข้อมูล แย่งชิงผลประโยชน์ เงินทอง ทรัพยากร ความเชื่อ ความยุติธรรม วิธีการ ผลประโยชน์ ยากต่อการเจรจา เจรจาได้ ประเภทของความขัดแย้ง www.elifesara.com
- 78. 78 ด้วยการกรีดเลือดและดื่มน้าสาบาน ว่าจะเลิกแล้วต่อกันร่วมสร้าง เมืองไว้เป็นอนุสรณ์ จึงเกิดอาณาจักรกุมกาม (นครเชียงใหม่ในปัจจุบัน) เวียงกุมกาม สัญลักษณ์แห่งความปรองดอง กษัตริย์ 3 พระองค์ ตกลงร่วมกัน ที่จะไม่ทาศึกสงครามระหว่างกัน หันหน้ามาให้สัตย์บันต่อกัน ww.elifesara.com
- 79. โครงการเสื้อแตงโมสมานฉันท์ • คุณจันทรา ลิมิง ประธานกลุ่มปักจักร บ้านบอเกาะ ต. สากอ อ.สุไหงปาดี จ.นราธิวาส เป็นผู้นาสตรีมุสลิม ชายแดนใต้ เมื่อปี ๒๕๕๐ • ด้วยความสานึกในพระมหากรุณาธิคุณของล้นเกล้าฯทั้ง สอง พระองค์ • พัฒนาการด้านอาชีพของกลุ่มแม่บ้านฯ ที่ก้าวหน้าไป อย่างมาก จากอดีตที่กลุ่มสตรีบ้านบอเกาะแห่งนี้ จาก ความขัดแย้งกลับกลายเป็นสันติ <date/time> <footer>
- 81. 81www.kpi.ac.th
- 82. รูปแบบยุติธรรมชุมชน • เจ้าโคตร ระบบเจ้าโคตร แก่วัด แก่ฝาย แก่บ้าน • การอยู่ร่วมกันเป็นครอบครัวขยาย การทานอาหารร่วมกัน การลงแขกลงขันใน การทางานร่วมกัน • การไกล่เกลี่ยชุนชน บ้านบอเกาะ อาเภอสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส • อนุญาโตตุลาการหมู่บ้าน ตาบลบ้านกลาง อาเภออ่าวลึก จังหวัดกระบี่ • ระบบ Barangay ในฟิลิปปินส์ www.elifesara.com