แผนการจัดประสบการณ์ ระดับปฐมวัย อนุบาล 1 ชุดบูรณาการ 3-5 ปี

1. แผนการจัดประสบการณ์
ชุดบูรณาการปฐมวัย (อายุ 3-5 ปี)
สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติ

2. ก
การจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมพัฒนาการและการเรียนรู้ของเด็กระดับปฐมวัยมีเป้าหมายสาคัญเพื่อเสริมสร้าง
ประสบการณ์แก่เด็กทุกคนให้สามารถเรียนรู้เกี่ยวกับตนเอง และสิ่งต่างๆ รอบตัว ครูผู้สอนปฐมวัยจึงต้องวางแผน
การจัดประสบการณ์และจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ เพื่อให้เด็กลงมือปฏิบัติและสังเกตพฤติกรรมที่เกิดขึ้น
ของเด็กแต่ละคน ว่ามีพัฒนาการด้านร่างกาย อารมณ์ จิตใจ สังคม และสติปัญญาเป็นอย่างไร เพื่อแสวงหา
วิธีการพัฒนาเด็กเหล่านั้นให้เติบโตเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข
การเรียนรู้ของเด็กปฐมวัยเกิดจากประสบการณ์ต่างๆ ที่ได้รับ และการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมจะเกิดขึ้น
จากกระบวนการที่เด็กแต่ละคนมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลและสิ่งแวดล้อมรอบตัว โดยเด็กจะต้องเป็นผู้ลงมือกระทา
หรือลงมือปฏิบัติให้เกิดขึ้นด้วยตนเอง จึงจะเป็นการสั่งสมประสบการณ์ และเกิดการเรียนรู้เป็นไปด้วยดี
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้าเด็กแต่ละคนได้ใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ได้เคลื่อนไหว และมีโอกาสคิดริเริ่มทาสิ่งต่างๆ
ตามความต้องการ และความสนใจของตนเอง ภายใต้บรรยากาศที่อบอุ่น ปลอดภัย และมีสื่อหรือเครื่องมือ
ที่กระตุ้นความสนใจของเด็ก รวมทั้งการจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ จะช่วยส่งเสริมให้เด็กเกิดการ
เรียนรู้ที่นาไปสู่พัฒนาการในระดับที่สูงขึ้นอย่างมีคุณภาพต่อไป
การพัฒนาด้านสติปัญญาของเด็กปฐมวัย (อายุ 3-5 ปี)
คาชี้แจง
กิจกรรม
เสริมสร้างประสบการณ์
ด้านภาษา การรู้หนังสือ
และการสื่อสาร
กิจกรรม
เสริมสร้างกระบวนการ
คิดสร้างสรรค์
กิจกรรม
เสริมสร้างประสบการณ์
ด้านวิทยาศาสตร์
กิจกรรม
เสริมสร้างประสบการณ์
ด้านคณิตศาสตร์
วิธีการ
และสื่อที่ใช้
ในการเรียนรู้
การพัฒนา
สติปัญญา
ของเด็ก

3. ข
วิธีการที่ใช้ในการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมพัฒนาการด้านสติปัญญาของเด็กปฐมวัยต้องเน้นกิจกรรมที่ทาให้เด็ก
ได้แสดงความคิดริเริ่ม ฝึกการวางแผน ฝึกแก้ปัญหาในการเล่น และฝึกการใช้แหล่งข้อมูลต่างๆ ที่สนใจ รวมถึง
การสะท้อนประสบการณ์ของตนเองให้ผู้อื่นรับรู้เข้าใจด้วยวิธีการสื่อสารที่เหมาะสม และแสดงออกถึงความ
กระตือรือร้น มุ่งมั่นในการทากิจกรรมต่างๆ ให้สาเร็จด้วยตนเอง
นอกจากวิธีการที่ใช้ในการเรียนรู้แล้ว กิจกรรมการเรียนรู้ยังต้องบูรณาการมวลประสบการณ์ด้านภาษา
การรู้หนังสือและการสื่อสาร ด้านการคิดและการตัดสินใจ โดยใช้กระบวนการทางคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์
โดยเฉพาะด้านการคิดสร้างสรรค์ โดยใช้กิจกรรมที่เน้นการเคลื่อนไหว ดนตรี ขับร้อง ศิลปะ เป็นต้น
เพื่อเสริมสร้างพัฒนาการด้านร่างกาย อารมณ์ ควบคู่กันไปกับพัฒนาการด้านสติปัญญาอย่างสมดุล
แผนการจัดประสบการณ์ ชุด บูรณาการปฐมวัย (อายุ 3-5 ปี) จึงออกแบบวิธีการเรียนรู้ที่เน้น
เสริมสร้างประสบการณ์ด้านสติปัญญาของเด็ก โดยใช้รูปแบบกิจกรรมหลัก 6 กิจกรรม เป็นฐานของการเรียนรู้
ดังนี้
1. ตัวอย่างแผนภูมิแสดงการจัดประสบการณ์บูรณาการ
1. เล่นตามมุมประสบการณ์ต่างๆ
2. จัดมุมพิเศษเพิ่มเติมที่มุมวิทยาศาสตร์
เช่น
- ให้เด็กเรียนรู้อวัยวะภายในและ
อวัยวะภายนอก จากภาพโปสเตอร์
หรือโมเดลอวัยวะจาลอง
กิจกรรมเสรี
1. เล่นเครื่องเล่นสนาม
กิจกรรมกลางแจ้ง
กิจกรรมหลัก
6 กิจกรรม
1. เกมทายชื่ออวัยวะจากบัตรภาพ
2. เกมทาตามคาสั่ง
กิจกรรมเกมการศึกษา
1. กิจกรรม “อวัยวะของเรามีเป็นคู่”
2. กิจกรรม “หน้าที่ของอวัยวะ”
3. กิจกรรม “ดูแลร่างกายให้สะอาด”
4. กิจกรรม “ดูแลร่างกายให้แข็งแรง”
กิจกรรมเสริมประสบการณ์
1. วาดภาพต่อเติมอวัยวะ
2. ระบายสีภาพ
กิจกรรมสร้างสรรค์
1. เคลื่อนไหวร่างกายประกอบเพลง
2. เคลื่อนไหวร่างกายตามคาสั่ง
3. เคลื่อนไหวร่างกายอย่างอิสระ
กิจกรรมเคลื่อนไหวและจังหวะ

4. ค
2. ตัวอย่างตารางแสดงการจัดประสบการณ์ด้านสติปัญญา
การคิดและแก้ปัญหา (Learning and Problem Solving)
วัตถุประสงค์
(Curriculum
Objectives)
ประสบการณ์สาคัญ
พฤติกรรมการ
แสดงออก
(Forerunners)
อนุบาล 1
(อายุ 3 ปี)
อนุบาล 2
(อายุ 4 ปี)
อนุบาล 3
(อายุ 5 ปี)
 สังเกตสิ่งต่างๆ
ด้วยความอยากรู้
อยากเห็น
(Observes objects
and events with
curiosity)
 สังเกตสิ่งต่างๆ
โดยใช้ประสาทสัมผัส
ด้วยการมอง การ
สัมผัส การชิมรส
การดมกลิ่น
 การสารวจสิ่งต่างๆ
ที่อยู่ในสภาพ-
แวดล้อมใกล้ตัวเด็ก
เรียนรู้โดย :
ยกตัวอย่างเพื่อ
เปรียบเทียบลักษณะ
เพื่อให้เด็กเข้าใจ
รายละเอียด และ
สามารถตั้งข้อสังเกตได้
เรียนรู้โดย :
ตั้งข้อสังเกตหรือถาม
คาถามเกี่ยวกับสิ่งที่มี
ความเหมือนหรือ
แตกต่างกันได้
เรียนรู้โดย :
สังเกตสิ่งต่างๆ ด้วย
ความสนใน เพื่อค้นหา
ข้อมูลที่มีความ
เกี่ยวข้องสัมพันธ์กันได้
 สารวจเพื่อค้นหา
สาเหตุและเหตุผล
(Explores cause
and effect)
 การตั้งข้อสังเกตสิ่งที่
คาดคะเนไว้อย่างมี
เหตุผล
 การลงความคิดเห็น
จากข้อมูลอย่างมี
เหตุผล
เรียนรู้โดย :
ตั้งข้อสังเกต แล้วให้
แสดงความคิดเห็นได้
เรียนรู้โดย :
ใช้คาถามปลายเปิดให้
เด็กแสดงความคิดเห็น
อย่างหลากหลาย เช่น
อะไรจะเกิดขึ้นกับเรา
เรียนรู้โดย :
อธิบายเพื่อแสดงความ
คิดเห็นเกี่ยวกับเหตุผล
เพื่อการแก้ปัญหาอย่าง
เป็นระบบ
หมายเหตุ : ตัวอย่างสื่อที่ปรากฏในตาราง เป็นสื่อจากหนังสือเสริมประสบการณ์ ชุดบูรณาการปฐมวัย ชั้นอนุบาล 1 ถึงชั้นอนุบาล 3

5. ง
การคิดแบบมีเหตุผล (Logical Thinking)
วัตถุประสงค์
(Curriculum
Objectives)
ประสบการณ์สาคัญ
พฤติกรรมการ
แสดงออก
(Forerunners)
อนุบาล 1
(อายุ 3 ปี)
อนุบาล 2
(อายุ 4 ปี)
อนุบาล 3
(อายุ 5 ปี)
 การจัดการและ
จาแนกประเภท
(Classifies objects)
 เปรียบเทียบสิ่งต่างๆ
ด้วยการจัดกลุ่มสิ่งที่
เหมือนหรือแตกต่าง
ได้โดยแสดงความ
คิดเห็นเกี่ยวกับ
การจัดประเภทหรือ
จัดกลุ่มนั้นๆ ได้
เรียนรู้โดย :
จัดประเภทจากลักษณะ
ที่สังเกตได้ เช่น ขนาด
รูปร่าง สี หรือวิธีใช้
เรียนรู้โดย :
จัดและจาแนกประเภท
ด้วยลักษณะอื่นๆ ร่วม
ด้วย เช่น ขนาดกับ
รูปทรง หรือจัดกลุ่ม
ตามประเภทการใช้งาน
เรียนรู้โดย :
จัดและจาแนกกลุ่ม
ย่อยๆ ได้หลายประเภท
ตามหลักเหตุผลที่
ใช้จริง เช่น การจัด
ประเภทสัตว์ที่ออกหา
กินเวลากลางวัน
หรือกลางคืน
 การใช้จานวน
และการนับ (Uses
numbers and
counting)
 เข้าใจและรู้ค่าจานวน
จากการนับ เช่น
- หยิบของมา 1 ชิ้น
เท่ากับจานวน 1
- หยิบของมา 2 ชิ้น
เท่ากับจานวน 2
 เข้าใจและรู้
ความหมายของคาว่า
มากกว่า จากการ
เปรียบเทียบจานวน
ที่มากขึ้น
เรียนรู้โดย :
เรียนรู้การนับตัวเลข
และจานวนด้วย
ปากเปล่า และเรียง
ลาดับการนับให้ถูกต้อง
เช่น 1, 2, 3, 4, 5, ...
เรียนรู้โดย :
ฝึกใช้ตัวเลขด้วยวิธีการ
นับสิ่งต่างๆ ให้ถูกต้อง
ตามจานวน
เรียนรู้โดย :
นับจานวนสิ่งต่างๆ
ด้วยการแทนค่าด้วย
จานวนและตัวเลข หรือ
การนับที่ต่อเนื่อง
ตามลาดับ

6. จ
3. ตัวอย่างตารางแสดงการจัดประสบการณ์ด้านภาษา
การใช้ภาษาในการอ่านและเขียน (Reading and Writing)
วัตถุประสงค์
(Curriculum
Objectives)
ประสบการณ์สาคัญ
พฤติกรรมการ
แสดงออก
(Forerunners)
อนุบาล 1
(อายุ 3 ปี)
อนุบาล 2
(อายุ 4 ปี)
อนุบาล 3
(อายุ 5 ปี)
 เข้าใจจุดมุ่งหมาย
ในการเขียน
(Understands the
purpose of Writing)
 ทาท่าทางเหมือนกับ
การเขียน
 สังเกตพฤติกรรม
เมื่ออยากเขียน
เรียนรู้โดย :
เลียนแบบลักษณะ
การเขียน เช่น
การวาดภาพ
เรียนรู้โดย :
เข้าใจการเขียน และ
เขียนสิ่งต่างๆ ได้อย่าง
มีทิศทาง เพื่อสื่อ
ความหมายให้ผู้อื่น
เข้าใจ
เรียนรู้โดย :
เขียนเพื่อสื่อความหมาย
 เขียนตัวหนังสือ
และคา (Writes
letters and words)
 การเขียนลายเส้น
เฉียงไปเฉียงมา
ด้วยสีเทียน
 ประสบการณ์ในการ
เขียนด้วยเครื่องมือ
หลายๆ รูปแบบ เช่น
ดินสอ ปากกาลูกลื่น
สีเมจิก
 วาดภาพบางอย่าง
ที่แสดงให้เห็นถึง
ทักษะการเขียน
เรียนรู้โดย :
ใช้ลายเส้นเขียน
คล้ายกับตัวอักษร
เตรียมพร้อมในการ
เขียน
เรียนรู้โดย :
เขียนตัวอักษรที่จาได้
และพิเศษสาหรับตนเอง
เช่น ตัวอักษรที่อยู่ในชื่อ
ตนเองหรือสิ่งที่ชอบ
เรียนรู้โดย :
เขียนโดยการฟังเสียง
แล้วเขียนตัวอักษร
ตามเสียงที่ได้ยิน

7. ฉ
4. ตัวอย่างตารางแสดงการจัดประสบการณ์ด้านอารมณ์ จิตใจ และสังคม
ความรับผิดชอบต่อตนเองและผู้อื่น (Responsibility for self and others)
วัตถุประสงค์
(Curriculum
Objectives)
ประสบการณ์สาคัญ
พฤติกรรมการ
แสดงออก
(Forerunners)
อนุบาล 1
(อายุ 3 ปี)
อนุบาล 2
(อายุ 4 ปี)
อนุบาล 3
(อายุ 5 ปี)
 เคารพกฎระเบียบ
ของห้องเรียนและ
ดูแลรักษาห้องเรียน
และของใช้
(Respects and
cares for classroom
environment and
materials)
 ดูแลรักษาของใช้
ส่วนตัวและของใช้
ส่วนรวมได้
เรียนรู้โดย :
บอกวิธีใช้และดูแล
รักษาสิ่งของของตนเอง
และส่วนรวม
เรียนรู้โดย :
ใช้สิ่งของต่างๆ อย่าง
ถูกวิธีและเก็บสิ่งของ
เข้าที่ได้
เรียนรู้โดย :
รับผิดชอบดูแล
ห้องเรียนได้
 เล่นและทากิจกรรม
ร่วมกันกับเพื่อน
(Plays well with
other children)
 มีความอดทนรอคอย
ตามลาดับก่อนหลัง
 เล่นร่วมกันกับเพื่อน
ได้
 มีความสุข
สนุกสนาน
เพลิดเพลินกับการ
เล่นเกมง่ายๆ
เรียนรู้โดย :
ทางานและทากิจกรรม
ร่วมกันกับเพื่อนได้
เรียนรู้โดย :
ทางานร่วมกลุ่มกับ
เพื่อนได้
เรียนรู้โดย :
สร้างสัมพันธภาพอันดี
ในการทางานเป็นกลุ่ม
ร่วมกันกับเพื่อนได้

8. ช
แผนการจัดประสบการณ์ ชุดบูรณาการปฐมวัย ชั้นอนุบาล สาหรับเด็กอายุ 3-5 ปี จัดทาขึ้นเพื่อใช้
ควบคู่กับหนังสือเสริมประสบการณ์ ชุดบูรณาการปฐมวัย โดยยึดหลักการจัดประสบการณ์และกิจกรรมการเรียนรู้
ที่สอดคล้องกับพัฒนาการของเด็กในช่วงปฐมวัย โดยมุ่งเน้นให้เด็กได้ลงมือกระทา เรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัส
ทั้งห้า ได้เคลื่อนไหว สารวจ เล่น สังเกต สืบค้น ทดลอง ผ่านการคิดแก้ปัญหา พัฒนาทักษะชีวิตตามหลักปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียง
แผนการจัดประสบการณ์ ชุดบูรณาการปฐมวัย ชุดนี้ จัดทาในรูปแบบการเขียนแผนการจัดการเรียน
การสอนที่มีความสมบูรณ์ ครบถ้วนตามหลักการจัดกิจกรรมสาหรับเด็กปฐมวัย เพื่อเป็นแนวทางให้ครูสามารถ
จัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้แบบบูรณาการกิจกรรมและสาระที่ควรเรียนรู้ ตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย
ทั้ง 4 สาระ ที่สาคัญ คือ
 เรื่องราวเกี่ยวกับตัวเด็ก
 เรื่องราวเกี่ยวกับบุคคลและสถานที่แวดล้อมเด็ก
 ธรรมชาติรอบตัว
 สิ่งต่างๆ รอบตัวเด็ก
โดยนาเนื้อหาในหนังสือเสริมประสบการณ์ ชุดบูรณาการปฐมวัย มาจัดทารูปแบบการจัดประสบการณ์
การเรียนรู้ ผ่านกิจกรรมหลัก 6 กิจกรรม เพื่อจัดประสบการณ์การเรียนรู้ให้กับเด็ก
เพื่อส่งเสริมให้เด็กได้รับการพัฒนาโดยองค์รวมอย่างต่อเนื่อง ช่วยอานวยความสะดวกให้ครูผู้สอนสามารถ
จัดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
อริสา โสคาภา
คานา
กิจกรรมเสรี
กิจกรรมกลางแจ้ง
กิจกรรมเกมการศึกษา
กิจกรรมเสริมประสบการณ์
กิจกรรมเคลื่อนไหวและจังหวะ
กิจกรรมสร้างสรรค์

9. ซ
แผนการสอนสาระที่ 1 เรื่องราวเกี่ยวกับตัวเด็ก 1 - 60
ร่างกายของเรา 2- 14
ประสาทสัมผัส 15 - 33
อาหารดีมีประโยชน์ 34 - 46
ความปลอดภัย 47 – 60
แผนการสอนสาระที่ 2 เรื่องราวเกี่ยวกับบุคคลและสถานที่แวดล้อมเด็ก 61 - 121
บ้านของเรา 62 - 74
โรงเรียนของเรา 75 - 93
ชุมชนน่าอยู่ 94 - 106
ประชาคมอาเซียน 107 – 121
แผนการสอนสาระที่ 3 ธรรมชาติรอบตัว 122 -183
รู้จักต้นไม้ 123 - 135
สัตว์รอบตัว 136 - 154
ท้องฟ้าบอกเวลา 155 - 169
น้า ดิน หิน 170 – 183
แผนการสอนสาระที่ 4 สิ่งต่างๆ รอบตัวเด็ก 184 - 248
ของเล่น ของใช้ 185 - 197
การเดินทาง 198 - 216
พลังงานใกล้ตัว 217 - 229
เทคโนโลยีเพื่อการสื่อสาร 230 - 248
สารบัญ