α1 2012-2013

1. 2ο ΓΕΛ ΝΙΚΑΙΑ΢
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ
Μάθημα: Θπηζκεςηικά
Τος μαθηηή Απαλίδη Δημήηπη
Τάξη: Α1
Καθηγηηήρ: Καπεηανάκηρ Γιώπγορ
Σσολικό έηορ: 2012-2013

2. Αγιογραφία είναι θ τζχνθ τθσ απεικόνιςθσ ιερϊν
προςϊπων ι κρθςκευτικϊν ςκθνϊν· είναι θ ηωγραφικι
παράςταςθ κρθςκευτικϊν κεμάτων.
Οι αγιογραφίεσ αντλοφν τα κζματά τουσ από τθ ηωι και κυρίωσ
τα καφματα των ανδρϊν και γυναικϊν που αγιοποιικθκαν από τθν
Εκκλθςία. Η αγιογραφία είναι κεντρικισ ςθμαςίασ ςτθν Ορκόδοξθ
παράδοςθ και λιγότερο ςτισ Δυτικζσ Χριςτιανικζσ παραδόςεισ
όπωσ θ Ρωμαιοκακολικι και Αγγλικανικι.

3. ΢φμφωνα με τθν Ορκόδοξθ παράδοςθ, θ αγιογραφικι εικόνα
δεν ςτοχεφει ςε μια ρεαλιςτικι αναπαράςταςθ ενόσ προςϊπου
αλλά ζχει πρωτίςτωσ πνευματικι ςθμειολογία αφοφ μζςω αυτισ
μπορεί να επιτευχκεί μια ςχζςθ ηωισ με το Θεό και τουσ Αγίουσ
Σου.
Η εικόνα δθμιουργεί μια αίςκθςθ ηωντανισ παρουςίασ και φζρνει
τον πιςτό ςε προςωπικι ςχζςθ και επαφι με τθν υπόςταςθ του
εικονιηόμενου. Η αγιογραφία λοιπόν δε κεωρείται ωσ ζνα απλό
ζργο τζχνθσ ι ζνασ κρθςκευτικόσ πίνακασ αλλά είναι ζνα μζςο με
το οποίο ο άνκρωποσ μπορεί να φτάςει ςτθν αγιότθτα.

4. ΒΤΖΑΝΣΙΝΗ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ
Σθν ιςτορία τθσ Βυηαντινισ Εικονογραφίασ οι ιςτορικοί τθν
διαιροφν ςε κάποιεσ περιόδουσ:
1) Οι πρϊτοι αιϊνεσ μζχρι τθν Εικονομαχία. Η περίοδοσ αυτι
υποδιαιρείται:
Α. ΢τθν πρωτοχριςτιανικι (μζχρι τουσ χρόνουσ του Μ. Κωνςταντίνου).
Β. ΢τθν παλαιοχριςτιανικι 320-720 μ.Χ. (από τουσ χρόνουσ του Μ.
Κωνςταντίνου μζχρι τθν εικονομαχία).

5. 2) Οι χρόνοι τθσ Εικονομαχίασ
(724-843 μ.Χ.).
3) Οι χρόνοι των
Μακεδόνων και Κομνθνϊν
(867-1204 μ.Χ.).
4) Η Παλαιολόγεια Αναγζννθςθ
(1204-1453 μ.Χ.) ι
Τςτεροβυηαντινι περίοδοσ.

6. ΕΙΔΗ ΣΗ΢ ΒΤΖΑΝΣΙΝΗ΢ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ΢
Σθν τεχνικι τθσ βυηαντινισ αγιογραφίασ τθν διακρίνουμε:
Α) Φορθτζσ εικόνεσ
Οι εικόνεσ εκτελοφνται ςυνικωσ πάνω ςε ξφλο και τα χρϊματα
διαλφονται με τον κρόκο του αυγοφ. Βεβαίωσ, φορζασ μιασ
εικόνασ μπορεί να καταςτεί και κάποια άλλθ επιφάνεια όπωσ
κεραμίδια, παλαιά ξφλα, υφάςματα, γφψοσ κ.ά. φτάνει θ επιλογι
του υλικοφ να είναι τζτοια ϊςτε να μθν είναι καταφρονθτικι
προσ τα εικονιηόμενα άγια πρόςωπα.

7. Β) Σοιχογραφίεσ
΢τθ ηωγραφικι πάνω ςτον τοίχο ζχουμε δφο τεχνικζσ. Πρϊτθ είναι
θ νωπογραφία. ΢τθν τεχνικι αυτι ο αγιογράφοσ ηωγραφίηει πάνω
ςε φρεςκοςοβαντιςμζνο τοίχο. Μόνο όςο είναι νωπόσ ο ςοβάσ
μπορεί να ζχει επιτυχία το ζργο, διότι αν ο ςοβάσ ξθρανκι δεν
μπορεί να γίνει καμία διόρκωςθ. Δεφτερθ τεχνικι είναι θ
ξθρογραφία. Εδϊ ζχουμε ανάμειξθ των χρωμάτων με μια
κολλθτικι ουςία και ηωγραφίηουμε πάνω ςε ξθρό τοίχο.

8. Γ) Ψθφιδωτά - Μωςαϊκά
΢τα ψθφιδωτά αντί για χρϊματα χρθςιμοποιοφςαν μικρζσ
ψθφίδεσ από μάρμαρο, πζτρεσ, φίλντιςι, υαλόμαηα χρωματιςμζνθ.
Ονομάςτθκαν και μωςαϊκά διότι με ψθφιδωτά διακοςμοφςαν τα
τοιχϊματα των ςπθλαίων που ιταν αφιερωμζνα ςτισ Μοφςεσ. Ενϊ
δεν είναι δυνατόν με το ψθφιδωτό να πετφχουμε τθν απαλι
κλιμάκωςθ των χρωμάτων, που δθμιουργείται ςτθ ηωγραφικι, εν
τοφτοισ θ φωτεινότθτα και ηωθρότθτα των ψθφίδων δθμιουργοφν
ςτον πιςτό το αίςκθμα τθσ υπζρβαςθσ ςε μια άλλθ,
πνευματικότερθ διάςταςθ. Κλαςςικά κεωροφνται τα ζργα ςτον
Όςιο Λουκά ςτθν Λειβαδιά, ςτθν Νζα Μονι τθσ Χίου, ςτθ Μονι
τθσ Χϊρασ κ.ά.

9. Δ) Μικρογραφίεσ
Η μικρογραφία ι μινιατοφρα χρθςιμοποιικθκε κυρίωσ για τθν
διακόςμθςθ των χειρογράφων. Εντυπωςιάηει θ ακρίβεια και θ
τελειότθτα των χαρακτθριςτικϊν ςτα ζργα αυτά. Σα χειρόγραφα
είναι ςυνικωσ από περγαμθνι και ονομάηονται ιςτορθμζνα
χειρόγραφα.
ΤΕΛΟΣ