SlideShare a Scribd company logo
1 of 28
UNIVERISTETI AAB
UNIVERSITY AAB
Fakulteti Ekonomik
PUNIM DIPLOME
TEMA:
Apple si shembull I nje kompanise teknologjike te suksesshme.
Kandidatja- xxxxxx Mentorja: Prof. Dr.Sc. xxxxx
Gjakovë, 2018
Permbajtja:
1.Lista e tabelave dhe figurave………………………………………………………………………………………………4
2.Prezantimi I “Apple Inc”………………………………………………………………………………………………………5
3.Logo e “Apple inc”………….…………….…………………………………………………………………………………….6
4.Misioni dhe vizioni I “Apple Inc.”…………………………………………………………………………………………8
5.Objektivat e “Apple Inc.”………………….…………………………………………………………………………..….10
6.Marketingu ne “Apple Inc” ……….………………………………………………………………………………..….11
7.Strategjia e gjenerimit te te ardhurave……………………………………………………………………………13
8.Faktoret PESTL……..………………………………………………………………………………………………………....15
9.Segmentimi.....................................................................................................................16
10.Marketingu MIX dhe produktet e Apple…………………………………………………………………….….18
11.Analiza Industriale dhe modeli I Porterit…………………………………………………………………….….19
12.iPhone produkti me I njohur dhe me I shitur I Apple…………………………………………………..20
13.Relacionet ne mes te koorporates dhe strategjise se marketingut …..…………………………...21
14.SWOT Analiza……..………………………………………………………………………………………………….........22
15.Konkluzion…. ………………………………………………………………………………………………………………….23
16.Rekomandime…………………………………………………………………………………………………………………24
17.Burimet……………………………………………………………………………………………………………………….…25
Fig.1 Logo e Apple Inc.
Fig.2 Logo e Apple ndervite
Fig.3 Shembull i reklamimitte logos
Fig.4 Emocionetme rastine blerjeste iPhone.
Fig.5 Logo dhe motoe Apple
Fig.6 Shitjete produkteve te Apple kuprin topprodukti iPhone
Fig.7 MacBook
Fig.8 iPod
Fig.9 Apple iPhone
Fig.10 iPad
Fig.11 Apple Watch
Fig.12 Funksionimi Ite gjithaprodukteve se bashku
Fig13 Apple iPhone ndaj konkurenteve
Fig.14 Iphone
Fig.15 Iphone me modele te ndryshme
Fig.16 PrezentimiIiPhone si shembull iPhoneXmax
Fig.17 Apple iPhone Xmax
Falenderim.
Se pari deshiroj te falenderoj Profesoreshen dhe te gjithe Profesoret te cilet me
punen e tyre gjate studimeve na dhane dituri dhe ne shume raste ata u bene edhe
objektmotivimi qe me ndihmen e tyre te bejne te mundur per mua qe te perfundoj
me sukses studimet.Poashtu dua qe ti falenderoj Prinderit e mi, perpjekjet,
inkurajimin, ndihmen, dhe edukata e te cileve sot e kesaj dite me japin shembull se
si behen gjerat me guxim, perkushtim dhe me integritet. Sakrifica dhe puna e te
dyve, qe nga percjellja per ne klase te pare e qdo dite tjeter nga aty, duke pasur
parasysh edhe me raste edhe problemet ekonomike dhe barrierat te cilat mund ti
kaloj qdo prind per femijet e tyre gjate jetes, dhe prandaj e bejne nje shembull te
perkushtimit qe dua ta percjelle tek te tjeret edhe une nje dite.
Prezentimi
Marketingu eshte nje funksion kompleks dhe dinamik I cili perdoret nga shumica e organizatave
qe tentojne te arrijne konsumatore te ri dhe synojne qe te mbajne konsumatoret ekzistues ne
menyra te ndryshme per nje produkt ose sherbim te cilin e ofron organizata. Marketingu nuk
eshte vetem promocioni I te mirave por ai sherben per te gjithe nderlidhjen e konsumatorit apo
klientit potencial me ndermarrjen apo organizaten, keshtu duke e diktuar suksesin apo
deshtimin e nje produkti apo edhe te gjithe biznesit ne teresi. Shelby e definon marketingun si
“shkenca e sjelljes e cila shpjegon lidhjen e organizates me klientin” gjithashtu ai e tregon
marketingun si studim te sjelljes se shitesit dhe te konsumatorit dhe ndryshimet qe I krijon
marketingu ne shoqeri.Koncepti I marketingut eshte rritur ne baze te tre fjaleve kyqe te cilat
jane: nevojat, deshirat dhe produktet apo sherbimet. Suksesin e marketingut ne treg e tregojne
kurbat e ofertes dhe kerkeses ku ato e caktojne edhe qmimin ne treg, prandaj qmimi eshte nje
faktor mjaft I rendesishem per secilin produkt. Nder kompanite me te medha ne bote e cila ka
edhe nje marketing mjaft te sukseshem eshte APPLE. Ne shume raporte qe para vitit 2000
APPLE eshte konsideruar sin je nga kompanite Amerikane multinacionale dhe inovative e cila
dizajnon, krijon dhe shet produktet e saj ne te gjithe boten. Produktet kryesore te tyre jane:
kompjuteri personal (Mac), portable music player (iPod), telefonat celular (iPhone), tabletat
(iPad) dhe televizioni (Apple TV). Kompania gjithashtu krijon dhe ofron edhe softwere,
sherbime, zgjidhje te rrjetave, si dhe disa aplikacione digjitale, siq jane per shembull iCloud, IOS.
Kjo kompani shumicen e produkteve te saj I shet ne iTunes, App store, iBooks store, si dhe Mac
App store. Gjithashtu perveq ketyre aplikacioneve ata shesin edhe produkte te tjera ne dyqanet
e tyre te licencuara si dhe online
1.Historiku I Apple Inc.
Apple Inc. eshte nje kompani Amerikane multinacionale e teknologjise e cila zyrat qendrore I ka
ne Cupertino, California, e cila dizajnon, krijon dhe shet pajisje elektronike, software
kompjuterik dhe sherbime online. Apple eshte themeluar nga Steve Jobs, Steve Wozniak dhe
Ronald Wayne ne Prill te vitit 1976 per te krijuar dhe shitur kompjuteret personal te Wozniak
Apple I. Ishte themeluar me emrin Apple Computer Inc. ne Janar 1977 dhe shitjet e
kompjutereve te tyre duke perfshire edhe Apple II veq sa shkonin duke u rritur dhe duke sjellur
perfitime me te medha per kompanine. Brenda disa vitesh. Jobs dhe Wozniak kishin punesuar
nje staf qe perfshinte nje grup te mire te dizajnereve kompjuterik dhe ata e kishin edhe nje vije
te prodhimit. Apple u hap per tregtim te akcioneve ne vitin 1980 per nje sukses financiar.
Brenda disa vitesh Apple filloi te ndertonte kompjuter te cilet ishin User Interface siq ishte
kompjuteri original Macintosh ne vitit 1984, dhe marketingu I produkteve te tyre ishte mjaft I
suksesshem, por se per shkak te qmimit mjaft te larte si dhe mundesise se limituar softwareike
produkti nuk u prit mjaft mire ne treg dhe rezultoj ne nje deshtim. Ne vitin 1985 Wozniak hoqi
dore nga kompania ndersa Steve Jobs u pensionua teresisht duke marre edhe disa puntore te
Apple me vete dhe duke themeluar kompanine e tij te re qe quhej NeXT. Me kalimin e kohes
Apple filloj qe te humb tregun e saj per shkak te konkurenteve qe kishte ne treg dhe per shkak
se Apple gjithnje kishte nje qmim te larte qe ne ate kohe nuk pranohej nga konsumatoret e saj.
Pas disa kohesh ata vendosen qe te blejne kompanine e Jobs dhe keshtu te I jepnin mundesine
Jobs qe serish te ishte CEO dhe pasi Jobs arriti te kthehej si drejtues I Apple ai vendosi te bente
ndryshime radikale ne sistemin e kompanise dhe keshtu te kthente kompanine ne vijat e
suksesit e qe edhe ja arriti gradualisht me produktet qe krijoi. Ne vitin 2017 shitjet totale te
Apple ne te gjithe boten tejkaluan 229 miliarde $. Apple tani eshte kompania me e madhe ne
bote e teknologjise informative dhe momentalisht prodhuesi I 3-t me I madh ne bote I
telefonave pas Samsung dhe Huawei. Kompania puneson nje numer prej 123.000 punetoreve
dhe ka mbi 504 dyqane te shitjes ne 24 shtete. Ne statistikat e Janarit te vitit 2018 shohim se
mbi 1.3 miliarde produkte te Apple jane ne perdorim.
2.Logo e Apple Inc.
Fig.1 Logo e Apple Inc
Sipas Steve Jobs, emri I kompanise ishte inspiruar nga nje vizite e drejtuesve ne nje ferme te
molleve dhe ata mendonin se amri “apple” ishte I thjeshte, simpatik dhe jo I merzitshem. Logo
e pare e Apple ishte dizajnuar nga Ron Wayne, dhe e tregon Sir Isak Newton duke qendruar
nder nje peme te molles. Kjo logo ishte ndruar gati menjehere nga Rob Janoff “molla me ylber”
e cila tani eshte njohur pasi qe e ka edhe nje pjese te kafshuar nga molla. Pjesa e kafshuar u
shtua ne menyre qe njerezit te mos e ngaterronin llogon e molles me nje qershi. Ne fillim Jobs
gjithnje deshironte qe molla te ishte me shume ngjyra ne menyre qe te ishte sa me e pranuar
nga publiku dhe ne ate kohe qe te prezantone edhe Apple II qe ishte nje kompjuter qe ofronte
grafike me ngjyra. Me 27 gusht 1999 Apple zyrtarisht I largoj ngjyrat nga logo dhe filloj te
perdor logo monokromatike te cilat kishin nje forme te njejte me logon e meparshme. Nje
version “Aquar-theme” I logos monokromatike u perdor deri me 2003 dhe nje version I gjamit u
perdor nga 2007 deri me 2013. Steve Jobs dhe Steve Wozniak ishin fans ate Beatles por Apple
Inc. kishte problem per logon dhe emrin me Apple Corps Ltd, e cila ishte nje kompani
multimediale e themeluar nga Beatles. Gjate gjithe kohes kishte gjyqe te ndryshme ne te cilat
kontestohej emri I Apple por me kalimin e kohes ne vitin 2007 ky problem u zgjidh.
Fig 2. Logo e Apple nder vite
3.Misioni dhe Visioni I Apple Inc.
Misioni dhe vizioni I Apple kryesisht jane te bazuara ne suksesin e kompanise si nje nga bizneset
me te vlefshme ne bote. Kompania eshte bere nje simbol I inovacionit dhe elegances ne dizajn.
Kjo sjellje e kompanise e perkrahe brendin I cili eshte nje nga perparesite me te medha te kesaj
kompanie. Misioni dhe vizioni I kompanise definitivisht I motivojne punetoret e kesaj kompanie
ne menyre qe te perkrahin dhe kontribuojne ne inovacione qe e bejne diferencen ndaj
konkurences. Apple me strategjite e gjenerimit te te ardhurave si dhe te rritjes intensive arrin
ne nivele mjaft te larta ndaj konkurences, e posaqerisht ndaj konkurenteve si Samsung, Google,
Amazon, Lenovo, Sony, dhe PayPal. Apple I eshte pershtatur kohes me misionin dhe vizionin e
saj qe nga koha e Steve Jobs e deri tani tek Tim Cook. Misioni I kompanise ndryshon gjate gjithe
kohes dhe ata gjithnje tentojne qe te jene nje biznes I suksesshem qe gjithnje te kene te qarte
mundesite e asaj qka mund te bej biznesi I tyre. Misioni momental I prezantuar zyrtar I Apple
eshte:
“Apple dizajnon Mac, kompjuteret personal me te mire ne bote, se bashku me OS X, iLife, iWork
dhe software professional. Apple e udheheq revolucionin e muzikes digjitale me iPodet e saj
dhe iTunes si shitore online. Apple ka rizbuluar telefonin cellular me telefonin e saj te menqur
iPhone dhe App Store, dhe eshte duke definuar te ardhmen e medias mobile dhe pajisjeve
kompjuterike me iPad.”
Ne anen tjeter vizioni I Apple influencon menagjmentin strategjik ne termat e vendimeve qe
menagjeret e kompanise do te ndermarrin qe te bejne Apple lidere te se ardhmes ne industri
dhe biznese te ndryshme ku operon. Apple ka prezantuar nje vision te ri nen udheheqjen e Tim
Cook I cili tha:
“Ne besojme qe jemi ne faqen e tokes per te bere produkte te medha dhe kjo nuk ndryshon. Ne
jemi duke u fokusuar ne menyre konstante ne inovacion. Ne besojme ne te thjeshten dhe jo ne
kompleksen. Ne besojme qe ne duhet te kemi kontrollin e teknologjise primare prapa
produkteve te cilat I prodhojme dhe te marrim pjese vetem ne tregjet ku ne mund te
kontribuojme ne menyre signifikante. Ne besojme ne ate qe tu themi jo mijera projekteve, ne
menyre qe te fokusohemi vetem ne disa te cilat jane me te vertete te rendesishme dhe me
kuptim per ne. Gjithashtu ne asnjehere nuk synojme me pak se me te miren dhe perfekten ne
secilin grup te kompanise dhe ne e kemi vetedijen e plote qe te pranojme kur e kemi gabim dhe
kurajen qe te e ndryshojme. Ne besojme se pa marre parasysh kush dhe qfare pune kryen ne
Apple dhe per Apple ai eshte I perkushtuar ne keto parime.”
4.Objektivat e Apple Inc.
Objektivat e Apple zakonisht jane te pandryshueshme gjate viteve dhe ato jane:
1. Rritja e shitjeve te produkteve
2. Prodhimi I produkteve te reja inovative qe ofrojne zgjidhje dhe statisfaksion te ri per
konsumatoret
3. Te jene lider ne tregun ku operojne
Objektivi I pare eshte qe te rriten shitjet totale pra edhe qarkullimi vjetor I kompanise I cili do te
arrihet nepermjet rritjes strategjike si dhe sistemit te shperndarjes dhe sherbimit te klientit ne
menyre sa me efikase dhe sa me te pershtatshme per klientin. Kjo behet jo vetem nepermjet
reklamave por gjithashtu edhe duke e rritur rrjetin e shperndarjes te cilat e perfshijne shitjen ne
internet, dyqanet e pavararura (third party retail stores) , si dhe nepermjet Flagship Stores siq
jane shembujt e Smartone, 3, CSL, Broadway and Fortress. Kompania ne menyre konstante dhe
strategjike vazhdon dhe rrite investimet e saj ne hulumtim dhe ne rritje te kualitetit per te
krijuar produkte te reja per gjeneraten e re teknologjike si dhe duke krijuar versione te reja per
produktet e vjetra dhe duke I permiresuar ato per te ofruar produkte sa me te mira ne treg per
te kenaqur klientet e saj. Ne keto rrethana duke ofruar produkte sa me te mira dhe inovative
dhe duke sjellur gjithnje gjera inovative Apple ka arritur qe te revolucionarizoje tregun global ku
marrin pjese produktet e saje me gjeneratat e reja te produkteve me theks te veqante te
iPhone duke sjellur karakteristika te reja dhe inovative siq jane Voice Control, Siri, Face Time,
HD Games, HD Cameras etj.
5.Marketingu ne Apple Inc.
Kompania Apple Inc. gjithnje investon ne mase te madhe per marketingun. Kompania I perdor
te gjitha metodat per marketing qe te mund tju beje te qarte te gjithe punetoreve te saj ate qe
klientet e deshirojne dhe se si ti bejne klientet te ndihen te emocionuar per produktet dhe
sherbimet qe I ofrojne. Kjo eshte e lidhur me visionin e kompanise se si te ju beje jeten me te
mire konsumatoreve te saje me shpikjet e saj te reja teknologjike duke vendosur kete teknologji
ne produktet e saj. Kompania gjithashtu tenton qe te gjithe brendin e saj permes logos se
kompanise ta prezentoje sa me fuqishem ne qdo ambient ku mundet. Per shembull ne
kompjuteret e Apple kur hapet laptopi logo gjindet mbrapa ne ekran dhe ajo ndizet ne menyre
qe te verehet dhe koncepti I Apple eshte qe ajo duhet te verehet nga konsumatoret e tjere
potencial edhe per shkak te brendit te madh qe ka. Menyra qe e perdor Apple eshte qe ata
perdorin klientet e tyre per te marketuar produktet e veta, keshtu qe logot e Apple ne krahasim
me ato te konkurenteve te saj nuk verehen aq shume dhe kjo e ben nje diference te madhe ne
brendin e Apple. Kompanite elektronike zakonisht jane te organizuara si biznese individuale te
bashkuara dhe ato zakonisht jane ne gare me njera tjetren dhe ato bartin rrezikun e uljes se
lojalitetit te brendit. Ne anen tjeter Apple eshte e organizuar per te menagjuar produktet e
veta, kompania perdor menyra te ndryshme te marketingut dhe te lidhjes se kompanive qe I
menagjen ne menyre qe produkti perfundimtare te jete sa me special. Ekspertet e marketingut,
ekspertet e menagjimit te projekteve dhe ekspert te strategjise se biznesit gjithnje e me teper
po e studiojne Apple si nje kompani te suksesshme dhe kete e verteton edhe fakti se Apple ne
vitet e fundit eshte nje brend I pa kompromis dhe gjithnje lufton per vendin e pare si top brend
boterore. Per te arritur ne keto nivele Apple duhet te gjeneroje gjithnje e me teper shitje, dhe
perveq asaj ata duhet edhe qe te kene vlere. Apple sigurisht qe e di se qfare po ben kur shet
produktet e veta e sidomos kur behet fjale per iPhone (afer 70% e qarkullimit te cilin e realizon
Apple vijne nga iPhone) dhe keshtu ai terhet edhe produktet e tjera dhe marketingun te gjithin
pas vetes. E gjithe strategjia e marketingut te Apple bazohet ne 10 parime baze te cilat edhe me
ose pa vetedije njihen nga konsumatoret e saj
1. Fokusi ne vlera dhe jo ne qmim: Apple perfiton shume nga kjo, per shkak se ata
asnjehere nuk perfshihen me konkurencen ne luften e qmimeve sepse Apple e din shum
mire se qfar ofron per tregun dhe ata nuk e ofrojne aspak lire. Apple shet qdo gje me
qmim te larte dhe jane shume krenare per kete, por gjithashtu edhe konsumatoret e
tyre ndihen mire dhe krenare kur blejne produkte te shtrenjta te Apple.
2. Targetimi I disa grupeve specifike: Apple nuk targeton te gjithe globin por ata e kane nje
synim te qarte se cilit grup te njerezve deshirojne ti shesin dhe ata e dine mjaft mire se
kujt I shesin si dhe ja pershtatin produktin e tyre dhe qmimin. Apple ka punuar fort ne
lojalitetin e konsumatoreve te saj dhe tani ata thjesht mund te ju shesin atyre gjithqka
por megjithate ata gjithnje e sjellin me te miren ne treg.
3. Thjeshtesia eshte qelesi I qdo suksesi: Ata thjesht prodhojne gjera te mahnitshme me
thjeshtesine me te madhe, dhe kjo e ben Apple qe te kete gjithnje produkte me stil te
veqante te cilat e bejne gjithnje diferencen ne treg..
4. Ta dish se per qka qendron: Apple e ka nje identitet te veqante dhe ata gjithnje besojne
dhe e bejne me te miren per qdo produkt te cilin e sjellin ne treg, ata gjithnje e sjellin ne
treg nje produkt te cilin ata e dine qe e duan per vete dhe gjithashtu edhe per
konsumatoret e vet, per Apple nuk ka fare rendesi se qfar probleme do te lindin gjate
projektit por per ata eshte e rendesishme qe produkti qe e sjellin te jete me I miri I
mundshem.
5. Apple krijon eksperienca te cilat e terheqin vemendjen: Apple eshte nder pionieret e
pare ne treg te cilet shesin me shume eksperienca te meparshme se sa vetem produkte.
Kjo do te thote qe Apple ne pergjithesi shet produkte te cilat I fascionojne ndjenjat e
konsumatoreve me shume se sa vetem produkte. Apple e ben kete duke e mbajtur
vemendjen dhe sekretin rreth qdo pune qe ata e bejne duke krijuar disa Ads ne TV apo
duke bere edhe prezantime (product launches) sikur te ishin rock koncerte, dhe gjithnje
duan te jene te sigurt qe produktet te cilet ata I sjellin te jene te njohura me se pari per
stafin e kompanise e se dyti edhe per konsumatoret dhe keshtu edhe te rrisin vleresimin
per secilin produkt qe sjellin.
6. Krijimi I pamjeve sa me te bukura dhe me stil: Apple gjithnje krijon reklama te cilat kane
stil te veqante dhe prandaj nuk mund te shihni ndonjehere ndonje reklame jo te bukur
te Apple per shkak se ata gjithnje e bejne me te miren. Apple as edhe detajin me te
vogel te kompanise nuk e bent e lehte, ata gjithnje e vendosin qdo gje ne prioritet dhe e
bejne me te miren.
Fig.3 Shembull i reklamimit te logos
7. Perdorimi I gjuhes se konsumatorit: Apple gjithnje tentojne qe ne menyren e tyre te
flasin me konsumatorin e tyre duke ja perkujtuar qe produkti I tyre eshte me I miri. Per
shembull kur Apple ne fillim prezentoj iPod ata kishin iPod me te mire ne treg me nje
hapsire prej 80 gigash por ata nuk e prezantuan asnjehere si “iPod 80 giga” ata e
prezantuan si “iPod pajisja qe ju ruan 20.000 kenge” dhe kjo ndikon teresisht ndryshe ne
psikologjine e konsumatoreve.
8. Ndjenja emocionale per produktin: Apple gjithnje tenton qe ne produktet e saj te kete
sa me shume emocione dhe ato te shprehen me emocione dhe ata e bejne kete me se
miri duke e krijuar nje marketing si askush tjeter ne treg.
Fig.4 Emocionet me rastin e blerjes te iPhone.
9. Behu master ne tregun tend te targetuar: Askush nuk e ka ditur qe ne I deshirojme te
gjithe telefonat touch-screen por Steve Jobs ishte me I miri ne kete dhe ai e dinte, por
perveq asaj kur ai e sjelli ate ai e dinte se si ta marketonte dhe kend ta targetonte. Te
gjithe ne fillim mendonim se ideja e touch-screen ishte mjaft e gabuar e ndoshta edhe
qesharake por Apple e dinte mire qfare po bente dhe ata ishin lideret e tregjeve te cilet I
targetonin dhe gjithnje e dinin se qfare duhej te targetonin.
10. Mendoje ndryshe dhe beje ndryshe (Think different): Pak a shume te gjitha keto pika te
lartecekura e ndertojne piken e fundit qe gjithnje duhet te punojme ndryshe dhe ne
menyren me te mire nga te tjeret.
Fig.5 Logo dhe moto e Apple
Nuk eshte e lehte si duket sigurisht. Ne menyre qe Apple te mendoj ndryshe ata duhet
gjithnje qe te largojne te kaluaren, mendimet e gabuara, mesimet nga librat e po ashtu
edhe ate se qka eshte limiti. Apple thjesht nuk ka limit ne asgje qe e krijon. Aftesia e Apple
qe te mendoj “jashte kutise” eshte ajo qe e ka bere ate mjaft te suksesshme edhe pse ata
nuk bejne reklama te njepasnjeshme ne treg dhe jane shum larg formes se reklamimit
tradicional. Eshte ajo se qka I beri ata qe te dridhin tregun e telefonave mobil ne vitin 2005,
duke e ndryshuar historine pergjithmone dhe duke sjellur telefona me te mire e me te
ndryshem se asnje here me pare.
6.Strategjia e gjenerimit te te ardhurave tek Apple.
Strategjia e gjenerimit te te ardhurave tek Apple eshte diferencimi ndaj tjereve. Kjo strategji
fokusohet ne disa pika te cilat e diferencojne kompanine dhe produktet e saj nga konkurentet.
Nepermjet ksaj strategjie Apple qendron lider ne treg. Per shembull, puna ne dizajnin elegant e
kombinuar me thjeshtesine dhe perdorimin sa me te lehte te pajisjeve e diferencojne me
sukses kompanine. Diferencimi kryesor ne strategjite e gjenerimit nenkupton qe Apple gjithnje
synon per qe ta diferencoj veten nga konkurenca jo nepermjet qmimit por nepermjet menyrave
te tjera ne kualitetin e produktit. Megjithese kjo strategji e ben Apple mjaft te suksseshme ata
gjithashtu shohin edhe segmente te tjera te tregut. Produktet e kompanise jane te dizajnuara
per te gjithe dhe keshtu ato kane nje mundesi te madhe te plasimit ne treg. Per shembull Apple
targeton klientet individual dhe organizatat biznesore nepermjet MacBook. Ne kete menyre
kompania e mban nje lidership dhe pozite sin je kompani e cila ka produkte kualitative dhe me
vlere te larte.
Permiresimi I productit: Apple perdor permiresimin e produktit sin je strategji kryesore per
rritje intensive. Permiresimi I produktit kerkon qe kompania duhet te ofroj produkte atratktive
per tregun ne menyre qe te rrise pjesmarrjen e saj ne treg dhe kete Apple e ben duke bere
inovacione ne produktet e saj. Misioni dhe vizioni e theksojne gjithnje permiresimin e produktit.
Kompania e sheh inovacionin si qelesin e suksesit per te qendruar dhe per te zgjeruar tregun.
Penetrimi I tregut: Apple perdor penetrimin e tregut si strategjine e dyte me te madhe te
marketingut. Penetrimi I tregut perfshin aftesine per te marre pjese me te medha te tregut
duke shitur me shume nga produktet aktuale te kompanise. Per shembull Apple e perdor kete
strategji intensive duke shitur iPhone, iPad tregut te saj aktual. Ne pergjithesi kompania krijon
me teper shitje nese autorizon me teper shites ne tregjet ku veq ka penetruar. Gjithashtu
nepermjet penetrimit te tregut Apple e perdor promocionin ne disa website te ndryshem dhe
vende ku reklama e saj mund te beje diferencen me konkurentet. Kjo strategji e rritjes gjithnje e
mbeshtet strategjine e pergjithshme te rritjes te Apple e cila gjithnje ka per qellim diferencimin
me brend dhe kualitet.
Rritja e tregjeve te shitjeve: Apple e perdor kete strategji me pak se strategjine e penetrimit por
qe nje pjese e madhe e bugjetit eshte e parapare edhe ketu. Rritja e tregjeve perfshin krijimin e
tregjeve te reja per futjen e produkteve te reja apo futjen ne tregje teresisht te reja. Kjo
strategji eshte perafersisht e njejte me strategjine e penetrimit por qe ajo fokusohet ne
stabilizimin dhe krijimin e presences ne tregjet e reja. Apple perdor kete strategji duke
autorizuar shites te rinje ne tregje ku kompania nuk eshte ende prezente. Kete strategji
kompania e perdor edhe per te future produkte te reja ne treg siq ishte rasti I Apple Watch dhe
e cila ishte nje produkt teresisht I ri per kompanine qe tentonte ta fuste ne treg.
7.Faktoret PESTL
PESTL eshte nje akronim per Politik, Ekonomik, Social, Teknologjik, dhe Legal (Legjislativ) ku
faktori Legal veq sa eshte perfshire. Faktoret politik perfshijne zakonisht ndryshimet regulative
qeveritare dhe potikat legale nen te cilat organizata e kryen veprimtarine e saj, faktoret
ekonomik jane zakonisht rregullat ekonomike, politikat dhe situatat te cilat e ndikojne
organizaten ne suksesin apo deshtimin e saj siq jane norma e inflacionit, politika monetare,
norma e interesit. Faktoret social dhe teknologjik perfshijne ndryshimet dhe aktivitetet ditore
respektivisht ndryshimet teknologjike qe ndodhin ne ditet e sotme dhe te cilat edhe jane mjaft
te shpejta ku ne rastin tone tek Apple ato edhe e vendosin suksesin e organizates.
Faktori Politik: Ne vitin 2005 ne nje studim ka treguar qe Apple ka shitur mbi 52% te produktit
te saj jashe USA dhe ndonjehere kjo ka qene edhe problem pasi qe kompania nuk ka mundesi
qe te kontrolloj keto rrethana dhe mund te humb tregje per shkak te problemeve apo
mosmarreveshjeve politike qe mund te kete USA me ndonje shtet tjeter. Kjo gjithashtu mund te
ndikoj qe kompania te duhet te ndryshoj shume gjera ne vijat e prodhimit apo edhe ne anen e
vendimmarrjes si dhe ne ate se a duhet te prodhohet brenda shtetit apo jashte, a duhet te
shitet dhe sa duhet te reklamohet produkti ne nje vend te caktuar.
Faktori Ekonomik: Faktori I krizave globale eshte nje problem universal me te cilin ballafaqohet
qdo kompani, rritja gjenerale e inflacionit ben qe edhe norma e papunesise te rrite. Keshtu nje
numer I njerzve mund te I perballoj qmimet e produkteve te Apple dhe nje numer jo dhe kjo
ben qe te bie numri I shitjeve. Gjithashtu problem tjeter eshte kursi I kembimit per shkak te
ndryshimeve te vazhdueshme qe peson dhe keshtu mundet qe te ndikoj ne stabilitetin financiar
te kompanise.
Faktori Social: Kjo ka te beje me shume me aktivitet soci-kulturore te konsumatoreve, si dhe
globalizimin. Apple mundohet qe dizajnet e saj ti ben ne baze te nevojave globale. Me kalimin e
kohes ekonomia dhe jetesa boterore po behet me elektronike ashtu edhe produktet e Apple po
pranohen dhe po njihen nga shume faktore social.
Faktori Teknologjik: Perderi sa ne vetem sa po futemi me thell ne boten teknologjike, Apple
vetem sa po investon edhe me shume ne zbulimet e reja teknologjike dhe ne hulumtime dhe
kjo eshte edhe arsyeja se pse kompania sot eshte nje lidere ne hulumtime dhe inovacione. Ky
avantazh po shfrytezohet mjaft mire nga Apple ndaj konkureteve te saj dhe kompania po
qendron me e forte e me forte dite mbas dite.
8.Segmentimi I tregut
Jane tri segmente kryesore te cilat I targeton Apple. Ata ne pergjithesi perdorin stilin e jeteses
per vete faktin se Apple eshte premium brand me I miri ne treg. Segmenti zakonisht perdoret
ne boten urbane te cilet kane fuqi financiare qe te blejne produktet e Apple. Keta jane njerezit
te cilet kane mundesi qe gjithnje te ndjekin tregun por vet brendi I Apple tani e ka bere qe te
gjithe njerezit te tentojne te blejne produktet e tyre. Ne strategjine e marketingut te Apple ata
kane tre target grupe:
1. I pari eshte grupi I njerezve te cilet jane te dashuruar pas muzikes dhe targetohen me
Apple iPod dhe iTunes.
2. Targeti tjeter eshte profesionistet apo edhe tinejgjeret te cilet targetohen nga Apple
Iphone, tabletet, Macbook, dhe pajisje te tjera te cilat mund te perdoren nga qdo kush
pa marre parasysh moshen te cilen e kane.
3. Dhe grupi I trete I targetuar eshte nje grup qe mund te perdor pajisjet e tjera te Apple
siq jane Apple TV, dhe Apple Iwatch. Ata gjithashtu perdorin edhe Ibooks, Apple pay dhe
produktet e tjera te Apple.
Apple si kompania me brendin me te vlefshem dhe me te njohur ne bote ata gjithnje kane nje
pozicionim te mire ne mendje dhe aty nuk ka dyshim se kur folet per nje Smartphone apo
Laptop apo Tablet, Apple eshte gjithnje brendi I pare qe te vie ne mendje.
9.Marketingu MIX dhe produktet e Apple Inc.
Ne vitin 2016 Apple eshte renditur si brendi numer 1 ne bote. Kompania numer nje ne bote ku
ka shume konkurente dhe ka shume kompani tjera ne industri tjera. Ne qofte se ne e
veshtrojme marketingun MIX te Apple ne e shohim se nuk eshte ndonje surprise se si Apple
eshte brendi me I njohur ne bote. Nje nga fjalet e para qe na vie ne mendje kur ne e
pershkruajme dhe flasim per Apple eshte “inovacioni”. Arsyeja e kesaj eshte se numri I
produkteve te cilat I prezenton dhe ofron kompania eshte numer I vogel por ato jon produkte
teper te forta dhe ne te njejten kohe mjaft inovative. Apple nuk ka linjen e produkteve te
Samsung apo te Google por ajo e ka fuqin e produkteve qe ti mposhte ato te gjitha.
Fig.6 Shitjet e produkteve te Apple ku prin top produkti iPhone
Produktet ne marketingun MIX te Apple jane:
1. Macintosh- Arsyeja se pse Apple ekziston eshte Macintosh. Laptopet dhe kompjuteret
Macintosh te Apple jane me te preferuarit ne USA dhe ata jane lider te te gjithe tregut
ku marrin pjese. MacBook Air dhe MacBook pro jane disa nga modelet me te reja te
ketyre laptopeve te cilet fansat dhe konsumatoret e Apple I pelqejne shume.
Fig.7 Macbook
2. iPod- Pas Macintoshit erdhi iPodi, I cili e ka revolucianizuar menyren se si ne ndegjojme
muzike. Qka ishte Walkman per Sony, ashtu eshte iPod per Apple. Njejte sikur Sony qe
qe u be nje hit ne treg me Walkman ashtu edhe Apple u be hit me iPodin e saj dhe
njekohesisht e rriti tregun per konsumatoret e saj, por megjithate ne kohen kur Apple e
solli iPod ne treg inovacionet e kesaj kompanie per boten veq sa kishin filluar.
Fig.8 iPod
3. iPhone- Apple ishte e para e cila prezantoj telefonat smart phone multitouch. Ne fakt
ata ne nje kohe edhe proklamonin se ata ishin te paret qe e kishin zbuluar kete
teknologji “multitouch”. Por kjo teknologji ekzistonte edhe me heret dhe keshtu Apple
nuk mund ta patentonte ate. Pori Phone edhe tani eshte nje top produkt per Apple dhe
ende shitjet e tij veq se po shkojne e po rriten dhe po I sjellin perfitime qdo dite.
Fig.9 Apple iPhone
4. iPad- Pasi qe u prezantua iPhone dhe u be mjaft I njohur per fansat e Apple, Apple e solli
ne treg produktin e saj te ri “iPad” I cili ishte nje tablet dhe I cili e perfaqesonte Apple ne
menyren me te mire duke sjellur ne nje forme bashkimin e laptopit, telefonit si dhe
tabletit dhe pasi qe ishte produkt I Apple cilesia, dizajni dhe funksionaliteti nuk ishin per
tu kontestuar pasi qe ishin te nje niveli superior dhe ato vazhdojne te shiten ende.
Fig.10 iPad
5. iWatch, Apple TV- Disa nga produktet e tjera te prodhuara nga Apple nuk ishin aq te
popullarizuara dhe te sukseshme. iWatch ende ka probleme te medha me konkurentet e
saj nga Samsung gear dhe Samsung gear 2, ndersa ne anen tjeter Apple TV ka ende
probleme te fitoj tregun dhe te jete lider pasi qe Amazon Fire TV eshte nje konkurent
mjaft I forte momentalisht por te gjitha keto Apple me kalimin e kohes pret ti kalon.
Fig.11 Apple Watch
6. Sherbimet dhe Softwaret- Nje nga avantazhet me te medha konkuruese te cilat I ka
Apple jane Softweret dhe sistemet operative qe jane MacOS. Ne te njejten kohe ata
prezentojne versione te ndryshme te iTunes, iBooks, iCloud dhe Apple music. Te gjitha
keto individualisht jane mjaft te forta por ato kur behen bashke e bejne nje qarkullim
dhe fitim edhe me te madh per Apple e qe kjo I sjell perfitime marramendese
kompanise.
Fig.12 Funksionimi I te gjitha produkteve se bashku
Apple ka produkte mjaft inovative te cilat I fasionojne klientet e tyre. Natyrisht kur ato jane
superiore per konkurentet e tyre te gjitha produktet kane qmim mjaft te larte. Nje nga arsyet
kryesore per qmimin eshte edhe teknologjia e cila perdoret ne keto produkte e qe gjithashtu
nuk eshte e lire. Njerezit betohen se ne qofte se ju nje here filloni te perdorni MacBook ju
asnjehere nuk do te deshironi te nderroni dhe e njejta thuhet edhe per iPhone dhe gati per te
gjitha produktet e Apple.
10.Analiza industriale e kompanise Apple Inc. dhe modeli I Porterit
Michael Porter e krijoj metoden e analizave te “Pese Forcave” ne vitin 1979. Keto synojne qe te
marrin pese forcat kryesore te nje industrie ku operon kompania. Forca kryesore qe e analizon
modeli I Porterit eshte leveli I konkurences ne nje industry te caktuar. Kater forcat e tjera te
cilat I analizon Porteri jane impakti qe mund te kete futja e konkurenteve te rinje ne treg, frika e
konsumatoreve qe mund te fillojne te perdorin produkte zevendesuese, forca shitese e
furnizuesve ne treg, forca blerese e konsumatoreve ne treg. Nepermjet produkteve te saj siq
jane Macintosh, iPhone dhe iPod Apple ka arritur qe te kete sukses te madh ne industrine ku
operon. Apple eshte kompania e pare ne US qe ka arritur vleren prej 1 trillion dollare.
Nepermjet 5 forcave te Poterit ne mund ta analizojme paksa suksesin e Apple.
Fig.13 Apple iPhone ndaj konkurenteve
Konkurenca brenda industrise
Leveli I konkurences ne mes kompanive kryesore konkuruese te Apple ne sektorin e
teknologjise eshte I larte. Apple eshte ne nje konkurence direkte me Google, Hewlett-Packard
Company , Samsung Electronics CO dhe Amazon. Te gjitha keto kompani kane nje kapital te
konsiderueshem ne hulumtime dhe rritje, ne marketing, njejte sikur Apple dhe kjo nenkupton
qe forca konkuruese ne industry eshte e madhe. Nje gje qe e ben kete industry mjaft
konkuruese eshte ndryshimi I produktit tek konsumatori per nje qmim te lire. Kjo nuk kerkon
ndonje investim substancial tek konsumatori por me nje qmim pak me te shtrejte apo me nje
diference te vogel ne qmim ata mund te marrin njo produkt me te ri dhe me te avancuar, si per
shembull nuk ju duhet konsumatoreve ndonje diference qe te nderrojne nje Apple iPad per nje
Amazon Kindle apo ndonje tablet tjeter. Rreziku I konkurences ne treg eshte nje problem I
madh per Apple dhe ata e vezhgojne me kujdes, per shkak se ata duhet te mirren se pari me
krijimin e produkteve te reja sa me inovative dhe sa me unike per te rritur tregun e vet.
Matja e forces blerese te konsumatoreve.
Elementi I kostos se lehte te ndryshimit te produktit nga konsumatoret duke ju refruar fuqise
blerese te konsumatoreve konsiderohet si nje force per produktet e Apple. Jane 2 pika
esenciale per tu analizuar: fuqia individuale e bleresve dhe forca e bleresve ne teresi. Per Apple,
forca individuale blerese eshte nje force e dobet, pasi qe I humbja e ndonje konsumatori ne
bote nuk eshte qe I kushton shume Apple. Ndersa ne anen tjeter fuqia blerese e te gjithe
konsumatoreve dhe frika se ata mund te largohen tek ndonje konkurent per ndonje produkt me
te mire eshte diqka qe Apple e veshtron me kujdes. Apple beson ne mbajtjen e ketyre
konsumatoreve duke bere investime kapitale te vazhdueshme ne grupin e hulumtuesve dhe
permiresuesve te produkteve, duke e lejuar Apple qe te sjell gjithnje produkte te reja ne treg
siq jane rasti I fundit Air Pods.
Frika e konkurenteve te rinje ne treg.
Frika e futjes se konkurenteve te rinje apo edhe vete futja e konkurenteve te rinje ne treg mund
ta demtoj seriozisht Apple, por meqenese futja e ndonje konkurenti te ri kerkon pune dhe
perkushtim si dhe nje shume te madhe te kapitalit kjo edhe nuk ka shume mundesi qe te
ndodh. Qdo konkurent I ri ne treg te smarphoneve duhet te kete nje shume te madhe te
kapitalit te cilin do ta shpenzoje ne hulumtim dhe permiresim te produktit te cilit do ta
prodhoje. Nje kompani e tille do te perballet me nje konkurence mjaft te forte e cila veq se
ekziston brenda industrise ne mes Apple dhe konkuretve te tjere, te cilat jane te gjitha kompani
te medha dhe jane qe nje kohe te gjate ne ate industry. Problemi I dyte eshte edhe krijimi I nje
brendi per emrin e tyre, pasi qe kompanite siq jane Apple, Google, Samsung, Amazon dhe te
tjerat veq se e kane nje emer me brend mjaft te madh dhe njihen nga konsumatore te
ndryshem ne mbare boten. Megjithese eshte e mundur qe ndonje kompani e re ndoshta ndonje
kompani Kineze e cila ka edhe mbeshtetje financiare nga vet shteti I Kines, te futet ne tregun e
teknlogjise moderne ajo prap se prap eshte mjaft e veshtire. Por pa marre parasysh per Apple
gjithnje eshte rendesishme qe te forcoj avantazhet e saj konkuruese duke sjellur produkte te
ndryshme dhe risi ne treg.
Fuqia furnizuese e furnitoreve
Kjo eshte relativisht e dobet per Apple. Per shkak se pozicioni I Apple dhe produkteve te saj ne
treg nuk eshte mjaft I favorshem ne kete aspekt. Apple eshte e lire te zgjidhet ne mes ten je
numri te madh te furnitoreve per produktet e saj. Industria ne menyre graduale ka bere qe
edhe furnitoret te cilet sjellin inovacione te ndryshme te jene gjithnje e me competitive ndaj
njeri tjetrit dhe prandaj qdo produkt mund ta gjeni ne forma dhe me qmime e mundesi te
ndryshme. Nuk eshte mjaft problem per Apple qe te ndryshoj nje furniture per tjetrin dhe
kostot nuk jane te larta dhe kjo e ben tregun e furnitoreve mjaft konkurues dhe kjo e gjitha
shkon ne favor te Apple.
Frika e konsumatoreve qe te perdorin produkte te ngjajshme
Produktet e ngjajshme, ne analizimin Porterit nuk jane produkte qe konkurojne direkt me
produktet e kompanise por jane produkte te cilat mund te zevendesohen me ato produkte te
kompanise. Ne rastin e Apple nje shembull I nje produkti zevendesues te ngjajshem eshte nje
telefon fiks para nje iPhone, apo nje iWatch para nje iPhone. Kjo nuk eshte edhe ndonje
problem mjaft I madh per Apple pasi qe kompania me shumicen e produkteve te saj eshte ne
diference te madhe ndaj tregut dhe gjithnje jane lider ne produktet e tyre qe I sjellin.
11.iPhone- Produkti me I shitur dhe me I njohur I Apple
Fig.14 iPhone
Kur Steve Jobs si CEO e beri publike ne prezentim ne Janar 2007 se Apple do te leshoj nje pajisje
revolucionare ne treg si iPhone per 5 muaj me heret, te gjithe konsumatoret priten per nje
telefon I cili jo vetem qe do te sillte permiresime e iPodeve por edhe te vet telefonave te
menqur (smart phones). Pritshmerite vetem sa rriteshin dhe ato vetem sa arrinin nivelet e Jobs
deri sa u afrua Qershori. Lansimi I produktit beri qe Apple te arrinte ne ate kohe
perfektshmerine ne syte e konsumatoreve te saj dhe ky telefon I menqur ishte I kompletuar
dhe inovativ ne qdo aspekt . Se si iPhone u rrit, ju vendos qmimi, si ju be promocioni dhe si u be
shperndarja ne treg eshte nje leksion per te gjithe marketeret ne mbare boten. Investitoret e
Apple ishin mjaft te lumtur gjithashtu.
Fig.15 Iphone me modele te ndryshme
iPhone mund te paraqitet si nje kombinim ne mes produkteve te njohura te Apple siq jane iPod
dhe nje telefoni I cili eshte dizajnuar per te perdorur internetin ndersa ne ditet e sotme ky
telefon mund te sherbej edhe per shume funksione tjera te jetes se perditshme qe e bejne
perdoruesin te kete nje jete edhe me cilesore.Ne kohen kur ky telefon u lansua ai ishte me
inovative dhe thjesht e vendoste ate larg te gjithe konkurenteve te tjere duke e krijuar nje treg
te veqante per veten. Apple e perdori reputacionin e saj te veqante nga Apple iPod qe te futet
ne tregun e telefonave mobil per te sjellur iPhone. Gjeja e pare dhe me e rendesishme qe te
gjithe klientet e Apple e adhuronin per iPhone ishte futja ne boten e iOs te Apple e cila e ben
qdo produkt te Apple me te mire ne treg dhe me te suksesshem. McBook veq se e kishte
prezentuar iOS tek masa e gjere dhe tani iPhone e mundesonte perdorimin e ketij software.
Fig.16 Prezentimi I iPhone si shembull iPhone Xmax
Shpejtesia me te cilen funksionon nje iPhone me sistemin iOS eshte e mjaftueshme qe te mbaje
te gjithe klientet te dashuruar pas iPhone, ku gjithashtu kjo e ben Apple iPhone nje top product
te kerkuar ne treg. Apple to Apple krahasimi- iPhone nuk e krahason veten me kompanite dhe
telefonat e tjere te cilet gjenden ne treg por vetem me telefonat e tjere iPhone. Qdo here qe ju
mund te gjeni promocione nga Apple ato qdo here do te jene te diferencuara nga konkurentet
dhe nuk do te kene fare lidhje me konkurentet pasi qe Apple mendon vetem per produktet e
veta dhe qdo produkt I Apple gjithnje do te krahasohet vetem me produktin paraprak te asaj
vije te prodhimit. iTunes, App Store, dhe te tjera aplikacione jane ato qe perdoren nga iPhone e
te cilat deri vone jane perdorur nga iPod. Deri me sot iTunes qendron mjaft fuqishem dhe e
perkrah gjithnje iPhone ne termat e suksesit te perbashket. Sa I perket qmimit Apple nuk ben
compromise dhe qdo iPhone vjen me qmime te cilat per tregun jane gjithnje me te larta se sa
konkurentet por gjithnje shitjet e telefonave te tyre nuk mungojne. iPhone ka nje qmim te
kripur. Per shkak te qmimt te larte te iPhone, Samsung e ka shfrytezuar si mundesi per ti ofruar
tregut telefona te cilet kane qmimet me te lira dhe mund ta rivalizojne deri dikund iPhone.
Megjithate per konsumatoret e Apple qmimi asnjehere nuk eshte problem pasi qe ata e dine se
qfare produkte speciale kane ne dore dhe paguajne pa problem dhe asnjehere nuk dyshojne ne
cilesine dhe brendin e iPhone. iPhone mund ta gjeni ne te gjithe boten dhe perveq asaj Apple ka
mundesuar ne shume shtete dyqanet e saj zyrtare te cilat e bejne servisimin e produkteve te saj
e ne kete rast edhe iPhone. Prodhimet e fundit te iPhone 2 vitet e fundit perkatesisht me 12
Shtator, 2017 Apple e prezentoj iPhone 8 dhe iPhone 8 Plus, duke I sjellur si versione te reja me
shume permiresime nga produktet paraprake. Kompania gjithashtu per here te pare lancoi
edhe iPhone X I cili e ndryshoj ne menyre radikale renditjen e pjeseve hardwerike tek iPhone,
duke e larguar butonin Home, si dhe duke ofruar Face Recognition, duke ofruar mbushje
Wireless me rryme, si dhe dizajn te ri te ekranit. Me 12 Shtator 2018 Apple ben prezentimin e
produkteve te reja qe ishin iPhone XS, iPhone XS Max dhe iPhone XR, ku XS dhe XS Max kane
Super Retina ekrane, si dhe kamera me te shpejta dhe me te mira nga te dyja anet te cilat
ofrojne foto dhe video me te mire si dhe gjithashtu kane per here te pare chip 7-nanometra. Ne
anen tjeter iPhone XR vjen me nje glass all screen dhe dizajn nga alumini ku e ka te integruar
ekranin LCD me te avancuar ne ndonje smartphone ndonjehere me Liquid Retina display, me
Face Id dhe avancime te kameres qe krijojne portrete dinamike me vetem nje lens te kameres.
Fig.17 Apple iPhone Xmax
12.Rrelacionet ne mes korporates dhe strategjise se marketingut
Strategjia e korporatave kryesisht fokusohet ne fitimin e organizates, strategjite jane zakonisht
se si ti rrisim fitimet dhe te reduktojme kostot e prodhimit dhe kostot tjera. Strategjite e
korporatave zakonisht tentojne qe te krijojne strategji per produkte te ndryshme ne menyre qe
te jene ne tregje te ndryshme me produktet e tyre dhe keshtu te mos mbetet organizata e
mvrarur vetem nga nje produkt dhe keshtu te mund te menagjojne me mire statusin financiar
te kompanise ne te ardhmen. Strategjite e marketingut kryesisht merren me shitjen e produktit
dhe zakonisht bazohen tek 4P e qe jane Product (Produkti), Price (Qmimi), Place (Vendi), dhe
Promotion (Promocioni) dhe keshtu synohet qe ne momentin e duhur per qmimin e duhur te
sjellim produktin e duhur ne vendin e duhur me promocionin e duhur. Koncentrimi ne produkt
apo sherbim dhe duke e avancuar ate eshte nje aspekt esencial ne rritjen e organizates, por kjo
nuk I jep organizates nje pamje te plote te kompanise ne te ardhmen dhe nuk mund ti
parashikoj saktesisht objektivat dhe qellimet ne te ardhmen. Ne vitin 2012 Apple ishte votuar si
marketeri me I mire nga CMO duke e vleresuar punen e palodhshme te organizaten ne
mbajtjen e nje strukture te forte gjate viteve. Ne vitin 1977 Mike Markkula I cili ishte nje
investitor ne Apple krijoj nje strategji marketingu per Apple duke e perfshire me tre pika dhe
eshte e mahnitshme se si ajo strategji ende funksionon. Filozofia e atyre tre pikave ishte:
1. Te kuptojme klientet e tanishem dhe potencial me mire se qdo kompani tjeter.
2. Te eleminojme problemet e vogla dhe te fokusohemi vetem ne mundesite e medha.
3. Te prezentojme produktet ne menyre sa me creative dhe profesionale per shkak se
njerezit gjithnje do te gjykojne nje liber nga kopertina e tij.
Kompania gjate viteve e ka perdorur kete filozofi dhe kjo e ka ndihmuar qe te jete kaq e
suksesshme dhe momentalisht te jete edhe me vleren me te madhe ne treg. Sa I perket
avantazheve konkuruese, Bayaran Ben thote se avantazhet competitive jane nje strategji e cila
ka shume avantazhe ku mund ti ndihmoje kompanise qe te kaloje rivalet e tyre ne te njejten
industry. Ne qofte se arrini qe te keni nje avantazh te tille ju ndihmon ne forcimin dhe
pozicionimin e kompanise ne nivele me te larta te marketingut e sidomos kjo jep perparesi te
medha ne industrine elektronike..
13.SWOT Analiza
Per te analizuar nje kompani ne zakonisht perdorim analizen SWOT e cila nenkupton S-
Strengths, W-weakness, O-Opportunities dhe T-Threats. Analiza SWOT eshte adaptuar gjate
viteve dhe eshte perdorur ne forma te ndryshme si per analiza te bredshme brenda kompanise
ashtu edhe per analiza te jashtme nga analiste te ndryshem.
Analize e brendshme SWOT per kompanine APPLE
Perparesite:
Apple Inc. Eshte llogaritur te jete firma teknologjike e cila e ka boomin me te madh ne ditet e
sotme, kjo eshte per shkak te disa faktoreve qe e diktojne forcen e saj ne treg:
Lojaliteti I konsumatorit: Kur nje numer I madh I konsumatoreve jane te gatshem te ngrejne
tendat dhe te qendrojne per dite te tera para dyqaneve te kompanise per te blere produktet e
asaj kompanie ne kete rast Apple, kjo tregon qe ajo kompani ka nje baze te sigurte te lojalitetit
tek konsumatoret dhe perveq asaj kjo tregon qe kompania krijon edhe nje statisfaksion tek
konsumatoret e saj me produktet e veta.
Reputacioni I Brendit: Produktet bazike te Apple kane nje dizajn mjaft te mire dhe te
pershtatshem per nga ana e jashtme dhe gjithashtu kane performance mjaft te mira te cilat I
lejojne konsumatoret qe te mund te adaptohen lehte me produktet e Apple, kjo ju jep klienteve
nje ide shume te qarte per produktin te cilin ata po e blejne. 1Sipas Forbes Magazine
momentalisht Apple eshte kompania e cila eshte vlersuar me 182 miliard $ vlere te brendit dhe
kjo e ben ate kompanine si kompania me brendin me te vlefshem, prandaj Apple eshte kompani
e cila ka forcen qe te jap nje qmim prej 999$ per nje telefon dhe te shes me shume se 30 milion
te tille per 2 muaj.
Performanca Financiare: ne keto terma Apple konsiderohet si nje nga me te mirat ne bote. Kte
e tregon edhe fakti qe Apple arriti brenda vitit 2018 e para kompani ne bote nje vlere te
akcioneve per 1 Trillion $, dhe gjithashtu ne baze te shembujve nder vite ku si per shembull
gjate vitit 2012 kompania mbante me shume se 10 miliarde $ ne Cash me nje profit ne produkte
te saj prej 43.9% dhe kishte 0 detyrime.
Inovatoret me te mire dhe me te medhenje ne teknologjine e telefonave mobil: Per gjate
viteve Apple eshte konsideruar si kompania me inovative ne sektorin e telefonave mobil, ne
2012 ishte zgjedhur si kompania lidere per here te trete rradhazi. Strategjia inovative e Apple
eshte e lidhur ngushte me nevojen e konsumatoreve per te sjelle diqka unike dhe te re ne treg.
Ekip I forte I marketingut dhe reklamimit: Apple ka nje ekip mjaft te forte te marketingut dhe
reklamimit, I cili ndihmon qe ata te jene shpeshhere mbi konkurentet. Apple perdor strategjine
(less Is better) qe I ndihmon asaj te jete me e sakte dhe te kete target dhe seleksionim sa me te
qarte te konsumatoreve.
Dobesite:
Megjithese Apple Inc. kane disa ane te forta ata gjithashtu I kane edhe disa dobesi ku gjithashtu
ndikohen edhe ne treg tek produktet.
Qmimi: Productet e Apple konsiderohen si me te shtrenjtat krahasuar me sherbimet dhe
kualitetin e produkteve. Nese e marrim per shembull nje nga produktet e tyre siq eshte iPhone,
ne e verejme qe ata e kane nje qmim me te larte per produktin e tyre ne krahasim me
kompanite e tjera. Per shembull nese marrim Sony apo Samsung, ata e japin perafersisht
produktin dhe performancat e njejta por kane qmim relativisht me te lire. Kjo mundet
lehtesisht te beje qe disa nga klientet e Apple te shkojne te blejne Samsung apo Sony.
Gjithashtu nese ne I shohim margjinat e fitimit te Apple ne mundemi lehtesisht te verejme qe
ata kane marzha mjaft te larta te fitimit dhe kuptohet qe kjo e rrit edhe qmimin e produktit, me
kohe kjo po fillon qe te behet mjaft serioze dhe Apple gradualisht po humb shume treg per
shkak te ketij faktori.
Mundesite:
Apple Inc. e perdor qmimin e shtrenjte ne favorin e tyre dhe veq se kane filluar qe te zbulojne
mundesi te reja per tregje te reja, si per shembull pe prodhimin e fundit te serise se iPhoneve
ata perveq se sjellen ne treg iPhone 8 ata gjithashtu sjellen edhe iPhone X ku qmimi I iPhone X
ishte me I larte dhe kjo e bente iPhone 8 qe te dukej se kishte nje qmim te favorshem dhe
keshtu ata veq se arriten ne horizonte te reja ne treg.
Rreziqet:
Ndryshimet teknologjike mund te sherbejne edhe si kercenime dhe dobesi, si nje kercenim ne
nje menyre te tille mund te shihen edhe format e reja te inovacioneve te cilat po I sjellin ne treg
edhe kompetitoret e Apple. Samsung si nje nga kompetitoret me te forte te Apple jane duke
sjelle ne treg produkte te cilat kane me shume forma te perdorimit dhe gjithashtu me sistemet
e tyre jane me te perhapur por gjithashtu kjo po e ben Apple qe te mendoj me seriozisht ne
kete aspekt
Konkluzioni
Ky punim eshte I perqendruar ne Apple si kompani dhe ne strategjite e marketingut, ky studim
ndihmon ne kuptimin sa me te mire te pozicionimit, brendimit dhe segmentimit si dhe
strategjite e marketing miksit te kompanise. Megjithate analizat e brendshme dhe te jashtme
jane bere ne menyre qe te njihen mundesite dhe rreziqet si dhe forca dhe dobesite e
kompanise te cilat ajo I ka gjate marketingut. Analizat gjithnje do te ndihmojne kompanine qe
te kete sa me shume faktore te suksesit te cilet do te ndihmojne qe kompania te jete gjithnje
nje hap para konkurenteve te saj, e cila ne fund do te mundesoj qe edhe ne fund tek fitimet
kompania te jete nje hap para konkureteve te saj dhe gjithashtu edhe me fuqine e brendit dhe
lojalitetin e konsumatorit.
Rekomandimet
Kompania duhet te sjell vlere te larte per produktet qe I ofron tek konsumatoret per shkak se
konsumatoret kane nje perceptim te produktit qe te kete nje kualitet sa me te larte ne
industrine elektronike. Prandaj kompania duhet te ofroj dhe diferencoj produktet e saj prej
konkureteve ne menyre sa me te forte si dhe keshtu te mbaje qualitetin edhe te qmimit te cilin
e ofron. Kompania duhet te rrise programet promocionale, dhe si duket kjo strategji asnjehere
nuk e demton firmen por zakonisht duket se ne menyre signifikante sjell vetem benifite.
Prandaj Apple duhet te sjell me shume promocion qe te terheq me shume konsumatore
potencial dhe te rrit konsumatoret dhe shitjet. Kjo mund te arrihet nepermjet reklamave
televizive duke edukuar konsumatoret potencial per produktet e reja dhe sherbimet e reja.
Kompania duhet qe ne menyre konstante te beje inovacione ne dizajnet e produkteve te saj, ne
specifikat dhe ndryshimet ne menyre qe te dominoje tregun dhe te beje diferencen me
produktet dhe sherbimet e veta ne treg ndaj konkurenteve pasi qe edhe tregu I teknologjise ne
ditet e sotme eshte mjaft kompetitiv si dhe problem I klonimit te produktit ne forma te
ndryshme eshte mjaft evident., ku nje competitor mundet lehtesisht ta klonoje dhe te shes
produktin e njejte. Kjo eshte shume e rendesishme qe kompania gjate gjithe kohes te investoj
ne inovacione te reja, dizajn dhe aksesore te rinje. Gjithashtu meqenese e gjithe strategjia e
Apple mbeshtetet ne permiresimin e produktit dhe penetrimin e tregut ata duhet qe me
kalimin e kohes te fillojne te investojne edhe pak me shume ne penetrimin e tregut dhe ne
rritjen e tregut dhe ne kete menyre ata mund te rrisin veten ndaj konkurences siq jane Samsung
dhe Amazon ose te tjeret. Megjithate per shkak se kompania nuk deshiron qe te rrezikoje ne
qmimet e saj premium dhe prandaj mund te krijohen, gift cards, si dhe VIP cards ne menyre qe
te afroje edhe konsumatore te rinje. Kjo do ti lejoje konsumatoret te blejne produktet me
shpesh dhe ne te njejten kohe dhe keshtu edhe te sjell konsumatore te rinje me lojalitet edhe
me te madh.
Burimet e te dhenave dhe referencat:
 Akan, O., Allen, R. S., Helms, M. M., & Spralls III, S. A. (2006). Critical tactics for
implementing Porter’s generic strategies. Journal of Business Strategy,27(1), 43-53.
 Allen, R. S., & Helms, M. M. (2006). Linking strategic practices and organizational
performance to Porter’s generic strategies. Business Process Management
Journal, 12(4), 433-454.
 Apple Inc. Form 10-K, 2014.
 Apple Info.
 Bajarin, T. (2014, July 14). Understanding Apple’s ‘Continuity’ Strategy. Time.
 Kosner, A. W. (2015, February 16). Can Apple’s Expanded Strategy Push It To $1
Trillion Market Cap? Forbes.
 Parnell, J. A. (2006). Generic strategies after two decades: a reconceptualization of
competitive strategy. Management decision, 44(8), 1139-1154.
 Pretorius, M. (2008). When Porter’s generic strategies are not enough: complementary
strategies for turnaround situations. Journal of Business Strategy, 29(6), 19-28.
 Trefis Team (2015, June 12). How Apple Is Bolstering Its Advertising Strategy With iOS
9. Forbes.

More Related Content

What's hot

marketing redbull
marketing redbullmarketing redbull
marketing redbullEgzon Deda
 
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj Mikro
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj    MikroPyetje Pergjigje I Xii Kapituj    Mikro
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj MikroKosovar Sopjann
 
Metodat e Kerkimit Shkencor ne Finance : " Motivimi i punonjesve ne banka"
Metodat e Kerkimit Shkencor ne Finance : " Motivimi i punonjesve ne banka"Metodat e Kerkimit Shkencor ne Finance : " Motivimi i punonjesve ne banka"
Metodat e Kerkimit Shkencor ne Finance : " Motivimi i punonjesve ne banka"Xhino Brokaj
 
Rast studimi:ZARA
Rast studimi:ZARARast studimi:ZARA
Rast studimi:ZARAVilma Hoxha
 
Tema e diplomes-Tesla rast studimor
Tema e diplomes-Tesla rast studimorTema e diplomes-Tesla rast studimor
Tema e diplomes-Tesla rast studimorshar bakalli
 
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimi
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimiPunim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimi
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimiShpejtim Rudi
 
Te dhenat sekondare dhe primare
Te dhenat sekondare dhe primareTe dhenat sekondare dhe primare
Te dhenat sekondare dhe primareVeton Sopjani
 
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigje
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigjeMAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigje
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigjefatonbajrami1
 
Projekt ne marketing
Projekt ne marketingProjekt ne marketing
Projekt ne marketinganxhelomorava
 
Markat dhe Menaxhimi i Markave
Markat dhe Menaxhimi i MarkaveMarkat dhe Menaxhimi i Markave
Markat dhe Menaxhimi i MarkaveKujtim Hameli
 
Kufiri i mundësive të prodhimit
Kufiri i mundësive të prodhimitKufiri i mundësive të prodhimit
Kufiri i mundësive të prodhimitMenaxherat
 
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)fatonbajrami1
 
Fillimi i nje biznesi
Fillimi i nje biznesi Fillimi i nje biznesi
Fillimi i nje biznesi adahajdarmataj
 

What's hot (20)

marketing redbull
marketing redbullmarketing redbull
marketing redbull
 
Coca cola
Coca colaCoca cola
Coca cola
 
Plan biznesi
Plan biznesiPlan biznesi
Plan biznesi
 
Sipermarrja
SipermarrjaSipermarrja
Sipermarrja
 
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj Mikro
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj    MikroPyetje Pergjigje I Xii Kapituj    Mikro
Pyetje Pergjigje I Xii Kapituj Mikro
 
Metodat e Kerkimit Shkencor ne Finance : " Motivimi i punonjesve ne banka"
Metodat e Kerkimit Shkencor ne Finance : " Motivimi i punonjesve ne banka"Metodat e Kerkimit Shkencor ne Finance : " Motivimi i punonjesve ne banka"
Metodat e Kerkimit Shkencor ne Finance : " Motivimi i punonjesve ne banka"
 
Rast studimi:ZARA
Rast studimi:ZARARast studimi:ZARA
Rast studimi:ZARA
 
Tema e diplomes-Tesla rast studimor
Tema e diplomes-Tesla rast studimorTema e diplomes-Tesla rast studimor
Tema e diplomes-Tesla rast studimor
 
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimi
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimiPunim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimi
Punim seminarik menaxhimi i resurseve humane-rekrutimi
 
Te dhenat sekondare dhe primare
Te dhenat sekondare dhe primareTe dhenat sekondare dhe primare
Te dhenat sekondare dhe primare
 
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigje
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigjeMAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigje
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigje
 
Projekt ne marketing
Projekt ne marketingProjekt ne marketing
Projekt ne marketing
 
Marketingu i nje komapnie
Marketingu i nje komapnieMarketingu i nje komapnie
Marketingu i nje komapnie
 
Analiza ekonomike e kompanise DEKA
Analiza ekonomike e kompanise DEKA    Analiza ekonomike e kompanise DEKA
Analiza ekonomike e kompanise DEKA
 
Markat dhe Menaxhimi i Markave
Markat dhe Menaxhimi i MarkaveMarkat dhe Menaxhimi i Markave
Markat dhe Menaxhimi i Markave
 
Plan biznesi
Plan biznesi Plan biznesi
Plan biznesi
 
Kufiri i mundësive të prodhimit
Kufiri i mundësive të prodhimitKufiri i mundësive të prodhimit
Kufiri i mundësive të prodhimit
 
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)
Matematika - Dr. Ajet Ahmeti (provim me detyra të zgjidhura)
 
Fillimi i nje biznesi
Fillimi i nje biznesi Fillimi i nje biznesi
Fillimi i nje biznesi
 
Mikroekonomi 1
Mikroekonomi 1Mikroekonomi 1
Mikroekonomi 1
 

More from shar bakalli

Tema master-POZITA E GRUAS NË NDËRTIMIN E POLITIKAVE PUBLIKE NË REPUBLIKËN E ...
Tema master-POZITA E GRUAS NË NDËRTIMIN E POLITIKAVE PUBLIKE NË REPUBLIKËN E ...Tema master-POZITA E GRUAS NË NDËRTIMIN E POLITIKAVE PUBLIKE NË REPUBLIKËN E ...
Tema master-POZITA E GRUAS NË NDËRTIMIN E POLITIKAVE PUBLIKE NË REPUBLIKËN E ...shar bakalli
 
Qeverisja korporative amazon
Qeverisja korporative amazonQeverisja korporative amazon
Qeverisja korporative amazonshar bakalli
 
Projecti per call center
Projecti per call centerProjecti per call center
Projecti per call centershar bakalli
 
Projekti per call center
Projekti per call centerProjekti per call center
Projekti per call centershar bakalli
 
Projekt menaxhment: "Vizita e 50 studenteve Kosovare ne disa universitete eur...
Projekt menaxhment: "Vizita e 50 studenteve Kosovare ne disa universitete eur...Projekt menaxhment: "Vizita e 50 studenteve Kosovare ne disa universitete eur...
Projekt menaxhment: "Vizita e 50 studenteve Kosovare ne disa universitete eur...shar bakalli
 
Inflacioni dhe ndikimi ne ekonomi
Inflacioni dhe ndikimi ne ekonomiInflacioni dhe ndikimi ne ekonomi
Inflacioni dhe ndikimi ne ekonomishar bakalli
 
Banka dhe biznesi bankar
Banka dhe biznesi bankarBanka dhe biznesi bankar
Banka dhe biznesi bankarshar bakalli
 
Banka qendrore e europes
Banka qendrore e europesBanka qendrore e europes
Banka qendrore e europesshar bakalli
 

More from shar bakalli (9)

Tema master-POZITA E GRUAS NË NDËRTIMIN E POLITIKAVE PUBLIKE NË REPUBLIKËN E ...
Tema master-POZITA E GRUAS NË NDËRTIMIN E POLITIKAVE PUBLIKE NË REPUBLIKËN E ...Tema master-POZITA E GRUAS NË NDËRTIMIN E POLITIKAVE PUBLIKE NË REPUBLIKËN E ...
Tema master-POZITA E GRUAS NË NDËRTIMIN E POLITIKAVE PUBLIKE NË REPUBLIKËN E ...
 
Qeverisja korporative amazon
Qeverisja korporative amazonQeverisja korporative amazon
Qeverisja korporative amazon
 
Projecti per call center
Projecti per call centerProjecti per call center
Projecti per call center
 
Projekti per call center
Projekti per call centerProjekti per call center
Projekti per call center
 
Projekt menaxhment: "Vizita e 50 studenteve Kosovare ne disa universitete eur...
Projekt menaxhment: "Vizita e 50 studenteve Kosovare ne disa universitete eur...Projekt menaxhment: "Vizita e 50 studenteve Kosovare ne disa universitete eur...
Projekt menaxhment: "Vizita e 50 studenteve Kosovare ne disa universitete eur...
 
Tesla motors
Tesla motorsTesla motors
Tesla motors
 
Inflacioni dhe ndikimi ne ekonomi
Inflacioni dhe ndikimi ne ekonomiInflacioni dhe ndikimi ne ekonomi
Inflacioni dhe ndikimi ne ekonomi
 
Banka dhe biznesi bankar
Banka dhe biznesi bankarBanka dhe biznesi bankar
Banka dhe biznesi bankar
 
Banka qendrore e europes
Banka qendrore e europesBanka qendrore e europes
Banka qendrore e europes
 

Apple- Tema e diplomes (rast studimor)

  • 1. UNIVERISTETI AAB UNIVERSITY AAB Fakulteti Ekonomik PUNIM DIPLOME TEMA: Apple si shembull I nje kompanise teknologjike te suksesshme. Kandidatja- xxxxxx Mentorja: Prof. Dr.Sc. xxxxx Gjakovë, 2018
  • 2. Permbajtja: 1.Lista e tabelave dhe figurave………………………………………………………………………………………………4 2.Prezantimi I “Apple Inc”………………………………………………………………………………………………………5 3.Logo e “Apple inc”………….…………….…………………………………………………………………………………….6 4.Misioni dhe vizioni I “Apple Inc.”…………………………………………………………………………………………8 5.Objektivat e “Apple Inc.”………………….…………………………………………………………………………..….10 6.Marketingu ne “Apple Inc” ……….………………………………………………………………………………..….11 7.Strategjia e gjenerimit te te ardhurave……………………………………………………………………………13 8.Faktoret PESTL……..………………………………………………………………………………………………………....15 9.Segmentimi.....................................................................................................................16 10.Marketingu MIX dhe produktet e Apple…………………………………………………………………….….18 11.Analiza Industriale dhe modeli I Porterit…………………………………………………………………….….19 12.iPhone produkti me I njohur dhe me I shitur I Apple…………………………………………………..20 13.Relacionet ne mes te koorporates dhe strategjise se marketingut …..…………………………...21 14.SWOT Analiza……..………………………………………………………………………………………………….........22 15.Konkluzion…. ………………………………………………………………………………………………………………….23 16.Rekomandime…………………………………………………………………………………………………………………24 17.Burimet……………………………………………………………………………………………………………………….…25
  • 3. Fig.1 Logo e Apple Inc. Fig.2 Logo e Apple ndervite Fig.3 Shembull i reklamimitte logos Fig.4 Emocionetme rastine blerjeste iPhone. Fig.5 Logo dhe motoe Apple Fig.6 Shitjete produkteve te Apple kuprin topprodukti iPhone Fig.7 MacBook Fig.8 iPod Fig.9 Apple iPhone Fig.10 iPad Fig.11 Apple Watch Fig.12 Funksionimi Ite gjithaprodukteve se bashku Fig13 Apple iPhone ndaj konkurenteve Fig.14 Iphone Fig.15 Iphone me modele te ndryshme Fig.16 PrezentimiIiPhone si shembull iPhoneXmax Fig.17 Apple iPhone Xmax
  • 4. Falenderim. Se pari deshiroj te falenderoj Profesoreshen dhe te gjithe Profesoret te cilet me punen e tyre gjate studimeve na dhane dituri dhe ne shume raste ata u bene edhe objektmotivimi qe me ndihmen e tyre te bejne te mundur per mua qe te perfundoj me sukses studimet.Poashtu dua qe ti falenderoj Prinderit e mi, perpjekjet, inkurajimin, ndihmen, dhe edukata e te cileve sot e kesaj dite me japin shembull se si behen gjerat me guxim, perkushtim dhe me integritet. Sakrifica dhe puna e te dyve, qe nga percjellja per ne klase te pare e qdo dite tjeter nga aty, duke pasur parasysh edhe me raste edhe problemet ekonomike dhe barrierat te cilat mund ti kaloj qdo prind per femijet e tyre gjate jetes, dhe prandaj e bejne nje shembull te perkushtimit qe dua ta percjelle tek te tjeret edhe une nje dite.
  • 5. Prezentimi Marketingu eshte nje funksion kompleks dhe dinamik I cili perdoret nga shumica e organizatave qe tentojne te arrijne konsumatore te ri dhe synojne qe te mbajne konsumatoret ekzistues ne menyra te ndryshme per nje produkt ose sherbim te cilin e ofron organizata. Marketingu nuk eshte vetem promocioni I te mirave por ai sherben per te gjithe nderlidhjen e konsumatorit apo klientit potencial me ndermarrjen apo organizaten, keshtu duke e diktuar suksesin apo deshtimin e nje produkti apo edhe te gjithe biznesit ne teresi. Shelby e definon marketingun si “shkenca e sjelljes e cila shpjegon lidhjen e organizates me klientin” gjithashtu ai e tregon marketingun si studim te sjelljes se shitesit dhe te konsumatorit dhe ndryshimet qe I krijon marketingu ne shoqeri.Koncepti I marketingut eshte rritur ne baze te tre fjaleve kyqe te cilat jane: nevojat, deshirat dhe produktet apo sherbimet. Suksesin e marketingut ne treg e tregojne kurbat e ofertes dhe kerkeses ku ato e caktojne edhe qmimin ne treg, prandaj qmimi eshte nje faktor mjaft I rendesishem per secilin produkt. Nder kompanite me te medha ne bote e cila ka edhe nje marketing mjaft te sukseshem eshte APPLE. Ne shume raporte qe para vitit 2000 APPLE eshte konsideruar sin je nga kompanite Amerikane multinacionale dhe inovative e cila dizajnon, krijon dhe shet produktet e saj ne te gjithe boten. Produktet kryesore te tyre jane: kompjuteri personal (Mac), portable music player (iPod), telefonat celular (iPhone), tabletat (iPad) dhe televizioni (Apple TV). Kompania gjithashtu krijon dhe ofron edhe softwere, sherbime, zgjidhje te rrjetave, si dhe disa aplikacione digjitale, siq jane per shembull iCloud, IOS. Kjo kompani shumicen e produkteve te saj I shet ne iTunes, App store, iBooks store, si dhe Mac App store. Gjithashtu perveq ketyre aplikacioneve ata shesin edhe produkte te tjera ne dyqanet e tyre te licencuara si dhe online 1.Historiku I Apple Inc. Apple Inc. eshte nje kompani Amerikane multinacionale e teknologjise e cila zyrat qendrore I ka ne Cupertino, California, e cila dizajnon, krijon dhe shet pajisje elektronike, software kompjuterik dhe sherbime online. Apple eshte themeluar nga Steve Jobs, Steve Wozniak dhe Ronald Wayne ne Prill te vitit 1976 per te krijuar dhe shitur kompjuteret personal te Wozniak Apple I. Ishte themeluar me emrin Apple Computer Inc. ne Janar 1977 dhe shitjet e kompjutereve te tyre duke perfshire edhe Apple II veq sa shkonin duke u rritur dhe duke sjellur perfitime me te medha per kompanine. Brenda disa vitesh. Jobs dhe Wozniak kishin punesuar nje staf qe perfshinte nje grup te mire te dizajnereve kompjuterik dhe ata e kishin edhe nje vije te prodhimit. Apple u hap per tregtim te akcioneve ne vitin 1980 per nje sukses financiar. Brenda disa vitesh Apple filloi te ndertonte kompjuter te cilet ishin User Interface siq ishte kompjuteri original Macintosh ne vitit 1984, dhe marketingu I produkteve te tyre ishte mjaft I suksesshem, por se per shkak te qmimit mjaft te larte si dhe mundesise se limituar softwareike produkti nuk u prit mjaft mire ne treg dhe rezultoj ne nje deshtim. Ne vitin 1985 Wozniak hoqi
  • 6. dore nga kompania ndersa Steve Jobs u pensionua teresisht duke marre edhe disa puntore te Apple me vete dhe duke themeluar kompanine e tij te re qe quhej NeXT. Me kalimin e kohes Apple filloj qe te humb tregun e saj per shkak te konkurenteve qe kishte ne treg dhe per shkak se Apple gjithnje kishte nje qmim te larte qe ne ate kohe nuk pranohej nga konsumatoret e saj. Pas disa kohesh ata vendosen qe te blejne kompanine e Jobs dhe keshtu te I jepnin mundesine Jobs qe serish te ishte CEO dhe pasi Jobs arriti te kthehej si drejtues I Apple ai vendosi te bente ndryshime radikale ne sistemin e kompanise dhe keshtu te kthente kompanine ne vijat e suksesit e qe edhe ja arriti gradualisht me produktet qe krijoi. Ne vitin 2017 shitjet totale te Apple ne te gjithe boten tejkaluan 229 miliarde $. Apple tani eshte kompania me e madhe ne bote e teknologjise informative dhe momentalisht prodhuesi I 3-t me I madh ne bote I telefonave pas Samsung dhe Huawei. Kompania puneson nje numer prej 123.000 punetoreve dhe ka mbi 504 dyqane te shitjes ne 24 shtete. Ne statistikat e Janarit te vitit 2018 shohim se mbi 1.3 miliarde produkte te Apple jane ne perdorim. 2.Logo e Apple Inc. Fig.1 Logo e Apple Inc Sipas Steve Jobs, emri I kompanise ishte inspiruar nga nje vizite e drejtuesve ne nje ferme te molleve dhe ata mendonin se amri “apple” ishte I thjeshte, simpatik dhe jo I merzitshem. Logo e pare e Apple ishte dizajnuar nga Ron Wayne, dhe e tregon Sir Isak Newton duke qendruar nder nje peme te molles. Kjo logo ishte ndruar gati menjehere nga Rob Janoff “molla me ylber” e cila tani eshte njohur pasi qe e ka edhe nje pjese te kafshuar nga molla. Pjesa e kafshuar u shtua ne menyre qe njerezit te mos e ngaterronin llogon e molles me nje qershi. Ne fillim Jobs gjithnje deshironte qe molla te ishte me shume ngjyra ne menyre qe te ishte sa me e pranuar
  • 7. nga publiku dhe ne ate kohe qe te prezantone edhe Apple II qe ishte nje kompjuter qe ofronte grafike me ngjyra. Me 27 gusht 1999 Apple zyrtarisht I largoj ngjyrat nga logo dhe filloj te perdor logo monokromatike te cilat kishin nje forme te njejte me logon e meparshme. Nje version “Aquar-theme” I logos monokromatike u perdor deri me 2003 dhe nje version I gjamit u perdor nga 2007 deri me 2013. Steve Jobs dhe Steve Wozniak ishin fans ate Beatles por Apple Inc. kishte problem per logon dhe emrin me Apple Corps Ltd, e cila ishte nje kompani multimediale e themeluar nga Beatles. Gjate gjithe kohes kishte gjyqe te ndryshme ne te cilat kontestohej emri I Apple por me kalimin e kohes ne vitin 2007 ky problem u zgjidh. Fig 2. Logo e Apple nder vite 3.Misioni dhe Visioni I Apple Inc. Misioni dhe vizioni I Apple kryesisht jane te bazuara ne suksesin e kompanise si nje nga bizneset me te vlefshme ne bote. Kompania eshte bere nje simbol I inovacionit dhe elegances ne dizajn. Kjo sjellje e kompanise e perkrahe brendin I cili eshte nje nga perparesite me te medha te kesaj kompanie. Misioni dhe vizioni I kompanise definitivisht I motivojne punetoret e kesaj kompanie ne menyre qe te perkrahin dhe kontribuojne ne inovacione qe e bejne diferencen ndaj konkurences. Apple me strategjite e gjenerimit te te ardhurave si dhe te rritjes intensive arrin ne nivele mjaft te larta ndaj konkurences, e posaqerisht ndaj konkurenteve si Samsung, Google, Amazon, Lenovo, Sony, dhe PayPal. Apple I eshte pershtatur kohes me misionin dhe vizionin e saj qe nga koha e Steve Jobs e deri tani tek Tim Cook. Misioni I kompanise ndryshon gjate gjithe kohes dhe ata gjithnje tentojne qe te jene nje biznes I suksesshem qe gjithnje te kene te qarte mundesite e asaj qka mund te bej biznesi I tyre. Misioni momental I prezantuar zyrtar I Apple eshte: “Apple dizajnon Mac, kompjuteret personal me te mire ne bote, se bashku me OS X, iLife, iWork dhe software professional. Apple e udheheq revolucionin e muzikes digjitale me iPodet e saj dhe iTunes si shitore online. Apple ka rizbuluar telefonin cellular me telefonin e saj te menqur iPhone dhe App Store, dhe eshte duke definuar te ardhmen e medias mobile dhe pajisjeve kompjuterike me iPad.”
  • 8. Ne anen tjeter vizioni I Apple influencon menagjmentin strategjik ne termat e vendimeve qe menagjeret e kompanise do te ndermarrin qe te bejne Apple lidere te se ardhmes ne industri dhe biznese te ndryshme ku operon. Apple ka prezantuar nje vision te ri nen udheheqjen e Tim Cook I cili tha: “Ne besojme qe jemi ne faqen e tokes per te bere produkte te medha dhe kjo nuk ndryshon. Ne jemi duke u fokusuar ne menyre konstante ne inovacion. Ne besojme ne te thjeshten dhe jo ne kompleksen. Ne besojme qe ne duhet te kemi kontrollin e teknologjise primare prapa produkteve te cilat I prodhojme dhe te marrim pjese vetem ne tregjet ku ne mund te kontribuojme ne menyre signifikante. Ne besojme ne ate qe tu themi jo mijera projekteve, ne menyre qe te fokusohemi vetem ne disa te cilat jane me te vertete te rendesishme dhe me kuptim per ne. Gjithashtu ne asnjehere nuk synojme me pak se me te miren dhe perfekten ne secilin grup te kompanise dhe ne e kemi vetedijen e plote qe te pranojme kur e kemi gabim dhe kurajen qe te e ndryshojme. Ne besojme se pa marre parasysh kush dhe qfare pune kryen ne Apple dhe per Apple ai eshte I perkushtuar ne keto parime.” 4.Objektivat e Apple Inc. Objektivat e Apple zakonisht jane te pandryshueshme gjate viteve dhe ato jane: 1. Rritja e shitjeve te produkteve 2. Prodhimi I produkteve te reja inovative qe ofrojne zgjidhje dhe statisfaksion te ri per konsumatoret 3. Te jene lider ne tregun ku operojne Objektivi I pare eshte qe te rriten shitjet totale pra edhe qarkullimi vjetor I kompanise I cili do te arrihet nepermjet rritjes strategjike si dhe sistemit te shperndarjes dhe sherbimit te klientit ne menyre sa me efikase dhe sa me te pershtatshme per klientin. Kjo behet jo vetem nepermjet reklamave por gjithashtu edhe duke e rritur rrjetin e shperndarjes te cilat e perfshijne shitjen ne internet, dyqanet e pavararura (third party retail stores) , si dhe nepermjet Flagship Stores siq jane shembujt e Smartone, 3, CSL, Broadway and Fortress. Kompania ne menyre konstante dhe strategjike vazhdon dhe rrite investimet e saj ne hulumtim dhe ne rritje te kualitetit per te krijuar produkte te reja per gjeneraten e re teknologjike si dhe duke krijuar versione te reja per produktet e vjetra dhe duke I permiresuar ato per te ofruar produkte sa me te mira ne treg per te kenaqur klientet e saj. Ne keto rrethana duke ofruar produkte sa me te mira dhe inovative dhe duke sjellur gjithnje gjera inovative Apple ka arritur qe te revolucionarizoje tregun global ku marrin pjese produktet e saje me gjeneratat e reja te produkteve me theks te veqante te iPhone duke sjellur karakteristika te reja dhe inovative siq jane Voice Control, Siri, Face Time, HD Games, HD Cameras etj.
  • 9. 5.Marketingu ne Apple Inc. Kompania Apple Inc. gjithnje investon ne mase te madhe per marketingun. Kompania I perdor te gjitha metodat per marketing qe te mund tju beje te qarte te gjithe punetoreve te saj ate qe klientet e deshirojne dhe se si ti bejne klientet te ndihen te emocionuar per produktet dhe sherbimet qe I ofrojne. Kjo eshte e lidhur me visionin e kompanise se si te ju beje jeten me te mire konsumatoreve te saje me shpikjet e saj te reja teknologjike duke vendosur kete teknologji ne produktet e saj. Kompania gjithashtu tenton qe te gjithe brendin e saj permes logos se kompanise ta prezentoje sa me fuqishem ne qdo ambient ku mundet. Per shembull ne kompjuteret e Apple kur hapet laptopi logo gjindet mbrapa ne ekran dhe ajo ndizet ne menyre qe te verehet dhe koncepti I Apple eshte qe ajo duhet te verehet nga konsumatoret e tjere potencial edhe per shkak te brendit te madh qe ka. Menyra qe e perdor Apple eshte qe ata perdorin klientet e tyre per te marketuar produktet e veta, keshtu qe logot e Apple ne krahasim me ato te konkurenteve te saj nuk verehen aq shume dhe kjo e ben nje diference te madhe ne brendin e Apple. Kompanite elektronike zakonisht jane te organizuara si biznese individuale te bashkuara dhe ato zakonisht jane ne gare me njera tjetren dhe ato bartin rrezikun e uljes se lojalitetit te brendit. Ne anen tjeter Apple eshte e organizuar per te menagjuar produktet e veta, kompania perdor menyra te ndryshme te marketingut dhe te lidhjes se kompanive qe I menagjen ne menyre qe produkti perfundimtare te jete sa me special. Ekspertet e marketingut, ekspertet e menagjimit te projekteve dhe ekspert te strategjise se biznesit gjithnje e me teper po e studiojne Apple si nje kompani te suksesshme dhe kete e verteton edhe fakti se Apple ne vitet e fundit eshte nje brend I pa kompromis dhe gjithnje lufton per vendin e pare si top brend boterore. Per te arritur ne keto nivele Apple duhet te gjeneroje gjithnje e me teper shitje, dhe perveq asaj ata duhet edhe qe te kene vlere. Apple sigurisht qe e di se qfare po ben kur shet produktet e veta e sidomos kur behet fjale per iPhone (afer 70% e qarkullimit te cilin e realizon Apple vijne nga iPhone) dhe keshtu ai terhet edhe produktet e tjera dhe marketingun te gjithin pas vetes. E gjithe strategjia e marketingut te Apple bazohet ne 10 parime baze te cilat edhe me ose pa vetedije njihen nga konsumatoret e saj 1. Fokusi ne vlera dhe jo ne qmim: Apple perfiton shume nga kjo, per shkak se ata asnjehere nuk perfshihen me konkurencen ne luften e qmimeve sepse Apple e din shum mire se qfar ofron per tregun dhe ata nuk e ofrojne aspak lire. Apple shet qdo gje me qmim te larte dhe jane shume krenare per kete, por gjithashtu edhe konsumatoret e tyre ndihen mire dhe krenare kur blejne produkte te shtrenjta te Apple. 2. Targetimi I disa grupeve specifike: Apple nuk targeton te gjithe globin por ata e kane nje synim te qarte se cilit grup te njerezve deshirojne ti shesin dhe ata e dine mjaft mire se kujt I shesin si dhe ja pershtatin produktin e tyre dhe qmimin. Apple ka punuar fort ne lojalitetin e konsumatoreve te saj dhe tani ata thjesht mund te ju shesin atyre gjithqka por megjithate ata gjithnje e sjellin me te miren ne treg.
  • 10. 3. Thjeshtesia eshte qelesi I qdo suksesi: Ata thjesht prodhojne gjera te mahnitshme me thjeshtesine me te madhe, dhe kjo e ben Apple qe te kete gjithnje produkte me stil te veqante te cilat e bejne gjithnje diferencen ne treg.. 4. Ta dish se per qka qendron: Apple e ka nje identitet te veqante dhe ata gjithnje besojne dhe e bejne me te miren per qdo produkt te cilin e sjellin ne treg, ata gjithnje e sjellin ne treg nje produkt te cilin ata e dine qe e duan per vete dhe gjithashtu edhe per konsumatoret e vet, per Apple nuk ka fare rendesi se qfar probleme do te lindin gjate projektit por per ata eshte e rendesishme qe produkti qe e sjellin te jete me I miri I mundshem. 5. Apple krijon eksperienca te cilat e terheqin vemendjen: Apple eshte nder pionieret e pare ne treg te cilet shesin me shume eksperienca te meparshme se sa vetem produkte. Kjo do te thote qe Apple ne pergjithesi shet produkte te cilat I fascionojne ndjenjat e konsumatoreve me shume se sa vetem produkte. Apple e ben kete duke e mbajtur vemendjen dhe sekretin rreth qdo pune qe ata e bejne duke krijuar disa Ads ne TV apo duke bere edhe prezantime (product launches) sikur te ishin rock koncerte, dhe gjithnje duan te jene te sigurt qe produktet te cilet ata I sjellin te jene te njohura me se pari per stafin e kompanise e se dyti edhe per konsumatoret dhe keshtu edhe te rrisin vleresimin per secilin produkt qe sjellin. 6. Krijimi I pamjeve sa me te bukura dhe me stil: Apple gjithnje krijon reklama te cilat kane stil te veqante dhe prandaj nuk mund te shihni ndonjehere ndonje reklame jo te bukur te Apple per shkak se ata gjithnje e bejne me te miren. Apple as edhe detajin me te vogel te kompanise nuk e bent e lehte, ata gjithnje e vendosin qdo gje ne prioritet dhe e bejne me te miren. Fig.3 Shembull i reklamimit te logos
  • 11. 7. Perdorimi I gjuhes se konsumatorit: Apple gjithnje tentojne qe ne menyren e tyre te flasin me konsumatorin e tyre duke ja perkujtuar qe produkti I tyre eshte me I miri. Per shembull kur Apple ne fillim prezentoj iPod ata kishin iPod me te mire ne treg me nje hapsire prej 80 gigash por ata nuk e prezantuan asnjehere si “iPod 80 giga” ata e prezantuan si “iPod pajisja qe ju ruan 20.000 kenge” dhe kjo ndikon teresisht ndryshe ne psikologjine e konsumatoreve. 8. Ndjenja emocionale per produktin: Apple gjithnje tenton qe ne produktet e saj te kete sa me shume emocione dhe ato te shprehen me emocione dhe ata e bejne kete me se miri duke e krijuar nje marketing si askush tjeter ne treg. Fig.4 Emocionet me rastin e blerjes te iPhone. 9. Behu master ne tregun tend te targetuar: Askush nuk e ka ditur qe ne I deshirojme te gjithe telefonat touch-screen por Steve Jobs ishte me I miri ne kete dhe ai e dinte, por perveq asaj kur ai e sjelli ate ai e dinte se si ta marketonte dhe kend ta targetonte. Te gjithe ne fillim mendonim se ideja e touch-screen ishte mjaft e gabuar e ndoshta edhe qesharake por Apple e dinte mire qfare po bente dhe ata ishin lideret e tregjeve te cilet I targetonin dhe gjithnje e dinin se qfare duhej te targetonin. 10. Mendoje ndryshe dhe beje ndryshe (Think different): Pak a shume te gjitha keto pika te lartecekura e ndertojne piken e fundit qe gjithnje duhet te punojme ndryshe dhe ne menyren me te mire nga te tjeret. Fig.5 Logo dhe moto e Apple
  • 12. Nuk eshte e lehte si duket sigurisht. Ne menyre qe Apple te mendoj ndryshe ata duhet gjithnje qe te largojne te kaluaren, mendimet e gabuara, mesimet nga librat e po ashtu edhe ate se qka eshte limiti. Apple thjesht nuk ka limit ne asgje qe e krijon. Aftesia e Apple qe te mendoj “jashte kutise” eshte ajo qe e ka bere ate mjaft te suksesshme edhe pse ata nuk bejne reklama te njepasnjeshme ne treg dhe jane shum larg formes se reklamimit tradicional. Eshte ajo se qka I beri ata qe te dridhin tregun e telefonave mobil ne vitin 2005, duke e ndryshuar historine pergjithmone dhe duke sjellur telefona me te mire e me te ndryshem se asnje here me pare. 6.Strategjia e gjenerimit te te ardhurave tek Apple. Strategjia e gjenerimit te te ardhurave tek Apple eshte diferencimi ndaj tjereve. Kjo strategji fokusohet ne disa pika te cilat e diferencojne kompanine dhe produktet e saj nga konkurentet. Nepermjet ksaj strategjie Apple qendron lider ne treg. Per shembull, puna ne dizajnin elegant e kombinuar me thjeshtesine dhe perdorimin sa me te lehte te pajisjeve e diferencojne me sukses kompanine. Diferencimi kryesor ne strategjite e gjenerimit nenkupton qe Apple gjithnje synon per qe ta diferencoj veten nga konkurenca jo nepermjet qmimit por nepermjet menyrave te tjera ne kualitetin e produktit. Megjithese kjo strategji e ben Apple mjaft te suksseshme ata gjithashtu shohin edhe segmente te tjera te tregut. Produktet e kompanise jane te dizajnuara per te gjithe dhe keshtu ato kane nje mundesi te madhe te plasimit ne treg. Per shembull Apple targeton klientet individual dhe organizatat biznesore nepermjet MacBook. Ne kete menyre kompania e mban nje lidership dhe pozite sin je kompani e cila ka produkte kualitative dhe me vlere te larte. Permiresimi I productit: Apple perdor permiresimin e produktit sin je strategji kryesore per rritje intensive. Permiresimi I produktit kerkon qe kompania duhet te ofroj produkte atratktive per tregun ne menyre qe te rrise pjesmarrjen e saj ne treg dhe kete Apple e ben duke bere inovacione ne produktet e saj. Misioni dhe vizioni e theksojne gjithnje permiresimin e produktit. Kompania e sheh inovacionin si qelesin e suksesit per te qendruar dhe per te zgjeruar tregun. Penetrimi I tregut: Apple perdor penetrimin e tregut si strategjine e dyte me te madhe te marketingut. Penetrimi I tregut perfshin aftesine per te marre pjese me te medha te tregut duke shitur me shume nga produktet aktuale te kompanise. Per shembull Apple e perdor kete strategji intensive duke shitur iPhone, iPad tregut te saj aktual. Ne pergjithesi kompania krijon me teper shitje nese autorizon me teper shites ne tregjet ku veq ka penetruar. Gjithashtu nepermjet penetrimit te tregut Apple e perdor promocionin ne disa website te ndryshem dhe vende ku reklama e saj mund te beje diferencen me konkurentet. Kjo strategji e rritjes gjithnje e mbeshtet strategjine e pergjithshme te rritjes te Apple e cila gjithnje ka per qellim diferencimin me brend dhe kualitet.
  • 13. Rritja e tregjeve te shitjeve: Apple e perdor kete strategji me pak se strategjine e penetrimit por qe nje pjese e madhe e bugjetit eshte e parapare edhe ketu. Rritja e tregjeve perfshin krijimin e tregjeve te reja per futjen e produkteve te reja apo futjen ne tregje teresisht te reja. Kjo strategji eshte perafersisht e njejte me strategjine e penetrimit por qe ajo fokusohet ne stabilizimin dhe krijimin e presences ne tregjet e reja. Apple perdor kete strategji duke autorizuar shites te rinje ne tregje ku kompania nuk eshte ende prezente. Kete strategji kompania e perdor edhe per te future produkte te reja ne treg siq ishte rasti I Apple Watch dhe e cila ishte nje produkt teresisht I ri per kompanine qe tentonte ta fuste ne treg. 7.Faktoret PESTL PESTL eshte nje akronim per Politik, Ekonomik, Social, Teknologjik, dhe Legal (Legjislativ) ku faktori Legal veq sa eshte perfshire. Faktoret politik perfshijne zakonisht ndryshimet regulative qeveritare dhe potikat legale nen te cilat organizata e kryen veprimtarine e saj, faktoret ekonomik jane zakonisht rregullat ekonomike, politikat dhe situatat te cilat e ndikojne organizaten ne suksesin apo deshtimin e saj siq jane norma e inflacionit, politika monetare, norma e interesit. Faktoret social dhe teknologjik perfshijne ndryshimet dhe aktivitetet ditore respektivisht ndryshimet teknologjike qe ndodhin ne ditet e sotme dhe te cilat edhe jane mjaft te shpejta ku ne rastin tone tek Apple ato edhe e vendosin suksesin e organizates. Faktori Politik: Ne vitin 2005 ne nje studim ka treguar qe Apple ka shitur mbi 52% te produktit te saj jashe USA dhe ndonjehere kjo ka qene edhe problem pasi qe kompania nuk ka mundesi qe te kontrolloj keto rrethana dhe mund te humb tregje per shkak te problemeve apo mosmarreveshjeve politike qe mund te kete USA me ndonje shtet tjeter. Kjo gjithashtu mund te ndikoj qe kompania te duhet te ndryshoj shume gjera ne vijat e prodhimit apo edhe ne anen e vendimmarrjes si dhe ne ate se a duhet te prodhohet brenda shtetit apo jashte, a duhet te shitet dhe sa duhet te reklamohet produkti ne nje vend te caktuar. Faktori Ekonomik: Faktori I krizave globale eshte nje problem universal me te cilin ballafaqohet qdo kompani, rritja gjenerale e inflacionit ben qe edhe norma e papunesise te rrite. Keshtu nje numer I njerzve mund te I perballoj qmimet e produkteve te Apple dhe nje numer jo dhe kjo ben qe te bie numri I shitjeve. Gjithashtu problem tjeter eshte kursi I kembimit per shkak te ndryshimeve te vazhdueshme qe peson dhe keshtu mundet qe te ndikoj ne stabilitetin financiar te kompanise. Faktori Social: Kjo ka te beje me shume me aktivitet soci-kulturore te konsumatoreve, si dhe globalizimin. Apple mundohet qe dizajnet e saj ti ben ne baze te nevojave globale. Me kalimin e kohes ekonomia dhe jetesa boterore po behet me elektronike ashtu edhe produktet e Apple po pranohen dhe po njihen nga shume faktore social.
  • 14. Faktori Teknologjik: Perderi sa ne vetem sa po futemi me thell ne boten teknologjike, Apple vetem sa po investon edhe me shume ne zbulimet e reja teknologjike dhe ne hulumtime dhe kjo eshte edhe arsyeja se pse kompania sot eshte nje lidere ne hulumtime dhe inovacione. Ky avantazh po shfrytezohet mjaft mire nga Apple ndaj konkureteve te saj dhe kompania po qendron me e forte e me forte dite mbas dite. 8.Segmentimi I tregut Jane tri segmente kryesore te cilat I targeton Apple. Ata ne pergjithesi perdorin stilin e jeteses per vete faktin se Apple eshte premium brand me I miri ne treg. Segmenti zakonisht perdoret ne boten urbane te cilet kane fuqi financiare qe te blejne produktet e Apple. Keta jane njerezit te cilet kane mundesi qe gjithnje te ndjekin tregun por vet brendi I Apple tani e ka bere qe te gjithe njerezit te tentojne te blejne produktet e tyre. Ne strategjine e marketingut te Apple ata kane tre target grupe: 1. I pari eshte grupi I njerezve te cilet jane te dashuruar pas muzikes dhe targetohen me Apple iPod dhe iTunes. 2. Targeti tjeter eshte profesionistet apo edhe tinejgjeret te cilet targetohen nga Apple Iphone, tabletet, Macbook, dhe pajisje te tjera te cilat mund te perdoren nga qdo kush pa marre parasysh moshen te cilen e kane. 3. Dhe grupi I trete I targetuar eshte nje grup qe mund te perdor pajisjet e tjera te Apple siq jane Apple TV, dhe Apple Iwatch. Ata gjithashtu perdorin edhe Ibooks, Apple pay dhe produktet e tjera te Apple. Apple si kompania me brendin me te vlefshem dhe me te njohur ne bote ata gjithnje kane nje pozicionim te mire ne mendje dhe aty nuk ka dyshim se kur folet per nje Smartphone apo Laptop apo Tablet, Apple eshte gjithnje brendi I pare qe te vie ne mendje. 9.Marketingu MIX dhe produktet e Apple Inc. Ne vitin 2016 Apple eshte renditur si brendi numer 1 ne bote. Kompania numer nje ne bote ku ka shume konkurente dhe ka shume kompani tjera ne industri tjera. Ne qofte se ne e veshtrojme marketingun MIX te Apple ne e shohim se nuk eshte ndonje surprise se si Apple eshte brendi me I njohur ne bote. Nje nga fjalet e para qe na vie ne mendje kur ne e pershkruajme dhe flasim per Apple eshte “inovacioni”. Arsyeja e kesaj eshte se numri I produkteve te cilat I prezenton dhe ofron kompania eshte numer I vogel por ato jon produkte teper te forta dhe ne te njejten kohe mjaft inovative. Apple nuk ka linjen e produkteve te Samsung apo te Google por ajo e ka fuqin e produkteve qe ti mposhte ato te gjitha.
  • 15. Fig.6 Shitjet e produkteve te Apple ku prin top produkti iPhone Produktet ne marketingun MIX te Apple jane: 1. Macintosh- Arsyeja se pse Apple ekziston eshte Macintosh. Laptopet dhe kompjuteret Macintosh te Apple jane me te preferuarit ne USA dhe ata jane lider te te gjithe tregut ku marrin pjese. MacBook Air dhe MacBook pro jane disa nga modelet me te reja te ketyre laptopeve te cilet fansat dhe konsumatoret e Apple I pelqejne shume. Fig.7 Macbook 2. iPod- Pas Macintoshit erdhi iPodi, I cili e ka revolucianizuar menyren se si ne ndegjojme muzike. Qka ishte Walkman per Sony, ashtu eshte iPod per Apple. Njejte sikur Sony qe qe u be nje hit ne treg me Walkman ashtu edhe Apple u be hit me iPodin e saj dhe njekohesisht e rriti tregun per konsumatoret e saj, por megjithate ne kohen kur Apple e solli iPod ne treg inovacionet e kesaj kompanie per boten veq sa kishin filluar.
  • 16. Fig.8 iPod 3. iPhone- Apple ishte e para e cila prezantoj telefonat smart phone multitouch. Ne fakt ata ne nje kohe edhe proklamonin se ata ishin te paret qe e kishin zbuluar kete teknologji “multitouch”. Por kjo teknologji ekzistonte edhe me heret dhe keshtu Apple nuk mund ta patentonte ate. Pori Phone edhe tani eshte nje top produkt per Apple dhe ende shitjet e tij veq se po shkojne e po rriten dhe po I sjellin perfitime qdo dite. Fig.9 Apple iPhone 4. iPad- Pasi qe u prezantua iPhone dhe u be mjaft I njohur per fansat e Apple, Apple e solli ne treg produktin e saj te ri “iPad” I cili ishte nje tablet dhe I cili e perfaqesonte Apple ne menyren me te mire duke sjellur ne nje forme bashkimin e laptopit, telefonit si dhe tabletit dhe pasi qe ishte produkt I Apple cilesia, dizajni dhe funksionaliteti nuk ishin per tu kontestuar pasi qe ishin te nje niveli superior dhe ato vazhdojne te shiten ende.
  • 17. Fig.10 iPad 5. iWatch, Apple TV- Disa nga produktet e tjera te prodhuara nga Apple nuk ishin aq te popullarizuara dhe te sukseshme. iWatch ende ka probleme te medha me konkurentet e saj nga Samsung gear dhe Samsung gear 2, ndersa ne anen tjeter Apple TV ka ende probleme te fitoj tregun dhe te jete lider pasi qe Amazon Fire TV eshte nje konkurent mjaft I forte momentalisht por te gjitha keto Apple me kalimin e kohes pret ti kalon. Fig.11 Apple Watch 6. Sherbimet dhe Softwaret- Nje nga avantazhet me te medha konkuruese te cilat I ka Apple jane Softweret dhe sistemet operative qe jane MacOS. Ne te njejten kohe ata prezentojne versione te ndryshme te iTunes, iBooks, iCloud dhe Apple music. Te gjitha keto individualisht jane mjaft te forta por ato kur behen bashke e bejne nje qarkullim dhe fitim edhe me te madh per Apple e qe kjo I sjell perfitime marramendese kompanise.
  • 18. Fig.12 Funksionimi I te gjitha produkteve se bashku Apple ka produkte mjaft inovative te cilat I fasionojne klientet e tyre. Natyrisht kur ato jane superiore per konkurentet e tyre te gjitha produktet kane qmim mjaft te larte. Nje nga arsyet kryesore per qmimin eshte edhe teknologjia e cila perdoret ne keto produkte e qe gjithashtu nuk eshte e lire. Njerezit betohen se ne qofte se ju nje here filloni te perdorni MacBook ju asnjehere nuk do te deshironi te nderroni dhe e njejta thuhet edhe per iPhone dhe gati per te gjitha produktet e Apple. 10.Analiza industriale e kompanise Apple Inc. dhe modeli I Porterit Michael Porter e krijoj metoden e analizave te “Pese Forcave” ne vitin 1979. Keto synojne qe te marrin pese forcat kryesore te nje industrie ku operon kompania. Forca kryesore qe e analizon modeli I Porterit eshte leveli I konkurences ne nje industry te caktuar. Kater forcat e tjera te cilat I analizon Porteri jane impakti qe mund te kete futja e konkurenteve te rinje ne treg, frika e konsumatoreve qe mund te fillojne te perdorin produkte zevendesuese, forca shitese e furnizuesve ne treg, forca blerese e konsumatoreve ne treg. Nepermjet produkteve te saj siq jane Macintosh, iPhone dhe iPod Apple ka arritur qe te kete sukses te madh ne industrine ku operon. Apple eshte kompania e pare ne US qe ka arritur vleren prej 1 trillion dollare. Nepermjet 5 forcave te Poterit ne mund ta analizojme paksa suksesin e Apple.
  • 19. Fig.13 Apple iPhone ndaj konkurenteve Konkurenca brenda industrise Leveli I konkurences ne mes kompanive kryesore konkuruese te Apple ne sektorin e teknologjise eshte I larte. Apple eshte ne nje konkurence direkte me Google, Hewlett-Packard Company , Samsung Electronics CO dhe Amazon. Te gjitha keto kompani kane nje kapital te konsiderueshem ne hulumtime dhe rritje, ne marketing, njejte sikur Apple dhe kjo nenkupton qe forca konkuruese ne industry eshte e madhe. Nje gje qe e ben kete industry mjaft konkuruese eshte ndryshimi I produktit tek konsumatori per nje qmim te lire. Kjo nuk kerkon ndonje investim substancial tek konsumatori por me nje qmim pak me te shtrejte apo me nje diference te vogel ne qmim ata mund te marrin njo produkt me te ri dhe me te avancuar, si per shembull nuk ju duhet konsumatoreve ndonje diference qe te nderrojne nje Apple iPad per nje Amazon Kindle apo ndonje tablet tjeter. Rreziku I konkurences ne treg eshte nje problem I madh per Apple dhe ata e vezhgojne me kujdes, per shkak se ata duhet te mirren se pari me krijimin e produkteve te reja sa me inovative dhe sa me unike per te rritur tregun e vet. Matja e forces blerese te konsumatoreve. Elementi I kostos se lehte te ndryshimit te produktit nga konsumatoret duke ju refruar fuqise blerese te konsumatoreve konsiderohet si nje force per produktet e Apple. Jane 2 pika esenciale per tu analizuar: fuqia individuale e bleresve dhe forca e bleresve ne teresi. Per Apple, forca individuale blerese eshte nje force e dobet, pasi qe I humbja e ndonje konsumatori ne bote nuk eshte qe I kushton shume Apple. Ndersa ne anen tjeter fuqia blerese e te gjithe konsumatoreve dhe frika se ata mund te largohen tek ndonje konkurent per ndonje produkt me te mire eshte diqka qe Apple e veshtron me kujdes. Apple beson ne mbajtjen e ketyre konsumatoreve duke bere investime kapitale te vazhdueshme ne grupin e hulumtuesve dhe
  • 20. permiresuesve te produkteve, duke e lejuar Apple qe te sjell gjithnje produkte te reja ne treg siq jane rasti I fundit Air Pods. Frika e konkurenteve te rinje ne treg. Frika e futjes se konkurenteve te rinje apo edhe vete futja e konkurenteve te rinje ne treg mund ta demtoj seriozisht Apple, por meqenese futja e ndonje konkurenti te ri kerkon pune dhe perkushtim si dhe nje shume te madhe te kapitalit kjo edhe nuk ka shume mundesi qe te ndodh. Qdo konkurent I ri ne treg te smarphoneve duhet te kete nje shume te madhe te kapitalit te cilin do ta shpenzoje ne hulumtim dhe permiresim te produktit te cilit do ta prodhoje. Nje kompani e tille do te perballet me nje konkurence mjaft te forte e cila veq se ekziston brenda industrise ne mes Apple dhe konkuretve te tjere, te cilat jane te gjitha kompani te medha dhe jane qe nje kohe te gjate ne ate industry. Problemi I dyte eshte edhe krijimi I nje brendi per emrin e tyre, pasi qe kompanite siq jane Apple, Google, Samsung, Amazon dhe te tjerat veq se e kane nje emer me brend mjaft te madh dhe njihen nga konsumatore te ndryshem ne mbare boten. Megjithese eshte e mundur qe ndonje kompani e re ndoshta ndonje kompani Kineze e cila ka edhe mbeshtetje financiare nga vet shteti I Kines, te futet ne tregun e teknlogjise moderne ajo prap se prap eshte mjaft e veshtire. Por pa marre parasysh per Apple gjithnje eshte rendesishme qe te forcoj avantazhet e saj konkuruese duke sjellur produkte te ndryshme dhe risi ne treg. Fuqia furnizuese e furnitoreve Kjo eshte relativisht e dobet per Apple. Per shkak se pozicioni I Apple dhe produkteve te saj ne treg nuk eshte mjaft I favorshem ne kete aspekt. Apple eshte e lire te zgjidhet ne mes ten je numri te madh te furnitoreve per produktet e saj. Industria ne menyre graduale ka bere qe edhe furnitoret te cilet sjellin inovacione te ndryshme te jene gjithnje e me competitive ndaj njeri tjetrit dhe prandaj qdo produkt mund ta gjeni ne forma dhe me qmime e mundesi te ndryshme. Nuk eshte mjaft problem per Apple qe te ndryshoj nje furniture per tjetrin dhe kostot nuk jane te larta dhe kjo e ben tregun e furnitoreve mjaft konkurues dhe kjo e gjitha shkon ne favor te Apple. Frika e konsumatoreve qe te perdorin produkte te ngjajshme Produktet e ngjajshme, ne analizimin Porterit nuk jane produkte qe konkurojne direkt me produktet e kompanise por jane produkte te cilat mund te zevendesohen me ato produkte te kompanise. Ne rastin e Apple nje shembull I nje produkti zevendesues te ngjajshem eshte nje telefon fiks para nje iPhone, apo nje iWatch para nje iPhone. Kjo nuk eshte edhe ndonje problem mjaft I madh per Apple pasi qe kompania me shumicen e produkteve te saj eshte ne diference te madhe ndaj tregut dhe gjithnje jane lider ne produktet e tyre qe I sjellin.
  • 21. 11.iPhone- Produkti me I shitur dhe me I njohur I Apple Fig.14 iPhone Kur Steve Jobs si CEO e beri publike ne prezentim ne Janar 2007 se Apple do te leshoj nje pajisje revolucionare ne treg si iPhone per 5 muaj me heret, te gjithe konsumatoret priten per nje telefon I cili jo vetem qe do te sillte permiresime e iPodeve por edhe te vet telefonave te menqur (smart phones). Pritshmerite vetem sa rriteshin dhe ato vetem sa arrinin nivelet e Jobs deri sa u afrua Qershori. Lansimi I produktit beri qe Apple te arrinte ne ate kohe perfektshmerine ne syte e konsumatoreve te saj dhe ky telefon I menqur ishte I kompletuar dhe inovativ ne qdo aspekt . Se si iPhone u rrit, ju vendos qmimi, si ju be promocioni dhe si u be shperndarja ne treg eshte nje leksion per te gjithe marketeret ne mbare boten. Investitoret e Apple ishin mjaft te lumtur gjithashtu. Fig.15 Iphone me modele te ndryshme
  • 22. iPhone mund te paraqitet si nje kombinim ne mes produkteve te njohura te Apple siq jane iPod dhe nje telefoni I cili eshte dizajnuar per te perdorur internetin ndersa ne ditet e sotme ky telefon mund te sherbej edhe per shume funksione tjera te jetes se perditshme qe e bejne perdoruesin te kete nje jete edhe me cilesore.Ne kohen kur ky telefon u lansua ai ishte me inovative dhe thjesht e vendoste ate larg te gjithe konkurenteve te tjere duke e krijuar nje treg te veqante per veten. Apple e perdori reputacionin e saj te veqante nga Apple iPod qe te futet ne tregun e telefonave mobil per te sjellur iPhone. Gjeja e pare dhe me e rendesishme qe te gjithe klientet e Apple e adhuronin per iPhone ishte futja ne boten e iOs te Apple e cila e ben qdo produkt te Apple me te mire ne treg dhe me te suksesshem. McBook veq se e kishte prezentuar iOS tek masa e gjere dhe tani iPhone e mundesonte perdorimin e ketij software. Fig.16 Prezentimi I iPhone si shembull iPhone Xmax Shpejtesia me te cilen funksionon nje iPhone me sistemin iOS eshte e mjaftueshme qe te mbaje te gjithe klientet te dashuruar pas iPhone, ku gjithashtu kjo e ben Apple iPhone nje top product te kerkuar ne treg. Apple to Apple krahasimi- iPhone nuk e krahason veten me kompanite dhe telefonat e tjere te cilet gjenden ne treg por vetem me telefonat e tjere iPhone. Qdo here qe ju mund te gjeni promocione nga Apple ato qdo here do te jene te diferencuara nga konkurentet dhe nuk do te kene fare lidhje me konkurentet pasi qe Apple mendon vetem per produktet e veta dhe qdo produkt I Apple gjithnje do te krahasohet vetem me produktin paraprak te asaj vije te prodhimit. iTunes, App Store, dhe te tjera aplikacione jane ato qe perdoren nga iPhone e te cilat deri vone jane perdorur nga iPod. Deri me sot iTunes qendron mjaft fuqishem dhe e perkrah gjithnje iPhone ne termat e suksesit te perbashket. Sa I perket qmimit Apple nuk ben
  • 23. compromise dhe qdo iPhone vjen me qmime te cilat per tregun jane gjithnje me te larta se sa konkurentet por gjithnje shitjet e telefonave te tyre nuk mungojne. iPhone ka nje qmim te kripur. Per shkak te qmimt te larte te iPhone, Samsung e ka shfrytezuar si mundesi per ti ofruar tregut telefona te cilet kane qmimet me te lira dhe mund ta rivalizojne deri dikund iPhone. Megjithate per konsumatoret e Apple qmimi asnjehere nuk eshte problem pasi qe ata e dine se qfare produkte speciale kane ne dore dhe paguajne pa problem dhe asnjehere nuk dyshojne ne cilesine dhe brendin e iPhone. iPhone mund ta gjeni ne te gjithe boten dhe perveq asaj Apple ka mundesuar ne shume shtete dyqanet e saj zyrtare te cilat e bejne servisimin e produkteve te saj e ne kete rast edhe iPhone. Prodhimet e fundit te iPhone 2 vitet e fundit perkatesisht me 12 Shtator, 2017 Apple e prezentoj iPhone 8 dhe iPhone 8 Plus, duke I sjellur si versione te reja me shume permiresime nga produktet paraprake. Kompania gjithashtu per here te pare lancoi edhe iPhone X I cili e ndryshoj ne menyre radikale renditjen e pjeseve hardwerike tek iPhone, duke e larguar butonin Home, si dhe duke ofruar Face Recognition, duke ofruar mbushje Wireless me rryme, si dhe dizajn te ri te ekranit. Me 12 Shtator 2018 Apple ben prezentimin e produkteve te reja qe ishin iPhone XS, iPhone XS Max dhe iPhone XR, ku XS dhe XS Max kane Super Retina ekrane, si dhe kamera me te shpejta dhe me te mira nga te dyja anet te cilat ofrojne foto dhe video me te mire si dhe gjithashtu kane per here te pare chip 7-nanometra. Ne anen tjeter iPhone XR vjen me nje glass all screen dhe dizajn nga alumini ku e ka te integruar ekranin LCD me te avancuar ne ndonje smartphone ndonjehere me Liquid Retina display, me Face Id dhe avancime te kameres qe krijojne portrete dinamike me vetem nje lens te kameres. Fig.17 Apple iPhone Xmax
  • 24. 12.Rrelacionet ne mes korporates dhe strategjise se marketingut Strategjia e korporatave kryesisht fokusohet ne fitimin e organizates, strategjite jane zakonisht se si ti rrisim fitimet dhe te reduktojme kostot e prodhimit dhe kostot tjera. Strategjite e korporatave zakonisht tentojne qe te krijojne strategji per produkte te ndryshme ne menyre qe te jene ne tregje te ndryshme me produktet e tyre dhe keshtu te mos mbetet organizata e mvrarur vetem nga nje produkt dhe keshtu te mund te menagjojne me mire statusin financiar te kompanise ne te ardhmen. Strategjite e marketingut kryesisht merren me shitjen e produktit dhe zakonisht bazohen tek 4P e qe jane Product (Produkti), Price (Qmimi), Place (Vendi), dhe Promotion (Promocioni) dhe keshtu synohet qe ne momentin e duhur per qmimin e duhur te sjellim produktin e duhur ne vendin e duhur me promocionin e duhur. Koncentrimi ne produkt apo sherbim dhe duke e avancuar ate eshte nje aspekt esencial ne rritjen e organizates, por kjo nuk I jep organizates nje pamje te plote te kompanise ne te ardhmen dhe nuk mund ti parashikoj saktesisht objektivat dhe qellimet ne te ardhmen. Ne vitin 2012 Apple ishte votuar si marketeri me I mire nga CMO duke e vleresuar punen e palodhshme te organizaten ne mbajtjen e nje strukture te forte gjate viteve. Ne vitin 1977 Mike Markkula I cili ishte nje investitor ne Apple krijoj nje strategji marketingu per Apple duke e perfshire me tre pika dhe eshte e mahnitshme se si ajo strategji ende funksionon. Filozofia e atyre tre pikave ishte: 1. Te kuptojme klientet e tanishem dhe potencial me mire se qdo kompani tjeter. 2. Te eleminojme problemet e vogla dhe te fokusohemi vetem ne mundesite e medha. 3. Te prezentojme produktet ne menyre sa me creative dhe profesionale per shkak se njerezit gjithnje do te gjykojne nje liber nga kopertina e tij. Kompania gjate viteve e ka perdorur kete filozofi dhe kjo e ka ndihmuar qe te jete kaq e suksesshme dhe momentalisht te jete edhe me vleren me te madhe ne treg. Sa I perket avantazheve konkuruese, Bayaran Ben thote se avantazhet competitive jane nje strategji e cila ka shume avantazhe ku mund ti ndihmoje kompanise qe te kaloje rivalet e tyre ne te njejten industry. Ne qofte se arrini qe te keni nje avantazh te tille ju ndihmon ne forcimin dhe pozicionimin e kompanise ne nivele me te larta te marketingut e sidomos kjo jep perparesi te medha ne industrine elektronike.. 13.SWOT Analiza Per te analizuar nje kompani ne zakonisht perdorim analizen SWOT e cila nenkupton S- Strengths, W-weakness, O-Opportunities dhe T-Threats. Analiza SWOT eshte adaptuar gjate viteve dhe eshte perdorur ne forma te ndryshme si per analiza te bredshme brenda kompanise ashtu edhe per analiza te jashtme nga analiste te ndryshem. Analize e brendshme SWOT per kompanine APPLE
  • 25. Perparesite: Apple Inc. Eshte llogaritur te jete firma teknologjike e cila e ka boomin me te madh ne ditet e sotme, kjo eshte per shkak te disa faktoreve qe e diktojne forcen e saj ne treg: Lojaliteti I konsumatorit: Kur nje numer I madh I konsumatoreve jane te gatshem te ngrejne tendat dhe te qendrojne per dite te tera para dyqaneve te kompanise per te blere produktet e asaj kompanie ne kete rast Apple, kjo tregon qe ajo kompani ka nje baze te sigurte te lojalitetit tek konsumatoret dhe perveq asaj kjo tregon qe kompania krijon edhe nje statisfaksion tek konsumatoret e saj me produktet e veta. Reputacioni I Brendit: Produktet bazike te Apple kane nje dizajn mjaft te mire dhe te pershtatshem per nga ana e jashtme dhe gjithashtu kane performance mjaft te mira te cilat I lejojne konsumatoret qe te mund te adaptohen lehte me produktet e Apple, kjo ju jep klienteve nje ide shume te qarte per produktin te cilin ata po e blejne. 1Sipas Forbes Magazine momentalisht Apple eshte kompania e cila eshte vlersuar me 182 miliard $ vlere te brendit dhe kjo e ben ate kompanine si kompania me brendin me te vlefshem, prandaj Apple eshte kompani e cila ka forcen qe te jap nje qmim prej 999$ per nje telefon dhe te shes me shume se 30 milion te tille per 2 muaj. Performanca Financiare: ne keto terma Apple konsiderohet si nje nga me te mirat ne bote. Kte e tregon edhe fakti qe Apple arriti brenda vitit 2018 e para kompani ne bote nje vlere te akcioneve per 1 Trillion $, dhe gjithashtu ne baze te shembujve nder vite ku si per shembull gjate vitit 2012 kompania mbante me shume se 10 miliarde $ ne Cash me nje profit ne produkte te saj prej 43.9% dhe kishte 0 detyrime. Inovatoret me te mire dhe me te medhenje ne teknologjine e telefonave mobil: Per gjate viteve Apple eshte konsideruar si kompania me inovative ne sektorin e telefonave mobil, ne 2012 ishte zgjedhur si kompania lidere per here te trete rradhazi. Strategjia inovative e Apple eshte e lidhur ngushte me nevojen e konsumatoreve per te sjelle diqka unike dhe te re ne treg. Ekip I forte I marketingut dhe reklamimit: Apple ka nje ekip mjaft te forte te marketingut dhe reklamimit, I cili ndihmon qe ata te jene shpeshhere mbi konkurentet. Apple perdor strategjine (less Is better) qe I ndihmon asaj te jete me e sakte dhe te kete target dhe seleksionim sa me te qarte te konsumatoreve. Dobesite: Megjithese Apple Inc. kane disa ane te forta ata gjithashtu I kane edhe disa dobesi ku gjithashtu ndikohen edhe ne treg tek produktet. Qmimi: Productet e Apple konsiderohen si me te shtrenjtat krahasuar me sherbimet dhe kualitetin e produkteve. Nese e marrim per shembull nje nga produktet e tyre siq eshte iPhone,
  • 26. ne e verejme qe ata e kane nje qmim me te larte per produktin e tyre ne krahasim me kompanite e tjera. Per shembull nese marrim Sony apo Samsung, ata e japin perafersisht produktin dhe performancat e njejta por kane qmim relativisht me te lire. Kjo mundet lehtesisht te beje qe disa nga klientet e Apple te shkojne te blejne Samsung apo Sony. Gjithashtu nese ne I shohim margjinat e fitimit te Apple ne mundemi lehtesisht te verejme qe ata kane marzha mjaft te larta te fitimit dhe kuptohet qe kjo e rrit edhe qmimin e produktit, me kohe kjo po fillon qe te behet mjaft serioze dhe Apple gradualisht po humb shume treg per shkak te ketij faktori. Mundesite: Apple Inc. e perdor qmimin e shtrenjte ne favorin e tyre dhe veq se kane filluar qe te zbulojne mundesi te reja per tregje te reja, si per shembull pe prodhimin e fundit te serise se iPhoneve ata perveq se sjellen ne treg iPhone 8 ata gjithashtu sjellen edhe iPhone X ku qmimi I iPhone X ishte me I larte dhe kjo e bente iPhone 8 qe te dukej se kishte nje qmim te favorshem dhe keshtu ata veq se arriten ne horizonte te reja ne treg. Rreziqet: Ndryshimet teknologjike mund te sherbejne edhe si kercenime dhe dobesi, si nje kercenim ne nje menyre te tille mund te shihen edhe format e reja te inovacioneve te cilat po I sjellin ne treg edhe kompetitoret e Apple. Samsung si nje nga kompetitoret me te forte te Apple jane duke sjelle ne treg produkte te cilat kane me shume forma te perdorimit dhe gjithashtu me sistemet e tyre jane me te perhapur por gjithashtu kjo po e ben Apple qe te mendoj me seriozisht ne kete aspekt Konkluzioni Ky punim eshte I perqendruar ne Apple si kompani dhe ne strategjite e marketingut, ky studim ndihmon ne kuptimin sa me te mire te pozicionimit, brendimit dhe segmentimit si dhe strategjite e marketing miksit te kompanise. Megjithate analizat e brendshme dhe te jashtme jane bere ne menyre qe te njihen mundesite dhe rreziqet si dhe forca dhe dobesite e kompanise te cilat ajo I ka gjate marketingut. Analizat gjithnje do te ndihmojne kompanine qe te kete sa me shume faktore te suksesit te cilet do te ndihmojne qe kompania te jete gjithnje nje hap para konkurenteve te saj, e cila ne fund do te mundesoj qe edhe ne fund tek fitimet kompania te jete nje hap para konkureteve te saj dhe gjithashtu edhe me fuqine e brendit dhe lojalitetin e konsumatorit. Rekomandimet Kompania duhet te sjell vlere te larte per produktet qe I ofron tek konsumatoret per shkak se konsumatoret kane nje perceptim te produktit qe te kete nje kualitet sa me te larte ne
  • 27. industrine elektronike. Prandaj kompania duhet te ofroj dhe diferencoj produktet e saj prej konkureteve ne menyre sa me te forte si dhe keshtu te mbaje qualitetin edhe te qmimit te cilin e ofron. Kompania duhet te rrise programet promocionale, dhe si duket kjo strategji asnjehere nuk e demton firmen por zakonisht duket se ne menyre signifikante sjell vetem benifite. Prandaj Apple duhet te sjell me shume promocion qe te terheq me shume konsumatore potencial dhe te rrit konsumatoret dhe shitjet. Kjo mund te arrihet nepermjet reklamave televizive duke edukuar konsumatoret potencial per produktet e reja dhe sherbimet e reja. Kompania duhet qe ne menyre konstante te beje inovacione ne dizajnet e produkteve te saj, ne specifikat dhe ndryshimet ne menyre qe te dominoje tregun dhe te beje diferencen me produktet dhe sherbimet e veta ne treg ndaj konkurenteve pasi qe edhe tregu I teknologjise ne ditet e sotme eshte mjaft kompetitiv si dhe problem I klonimit te produktit ne forma te ndryshme eshte mjaft evident., ku nje competitor mundet lehtesisht ta klonoje dhe te shes produktin e njejte. Kjo eshte shume e rendesishme qe kompania gjate gjithe kohes te investoj ne inovacione te reja, dizajn dhe aksesore te rinje. Gjithashtu meqenese e gjithe strategjia e Apple mbeshtetet ne permiresimin e produktit dhe penetrimin e tregut ata duhet qe me kalimin e kohes te fillojne te investojne edhe pak me shume ne penetrimin e tregut dhe ne rritjen e tregut dhe ne kete menyre ata mund te rrisin veten ndaj konkurences siq jane Samsung dhe Amazon ose te tjeret. Megjithate per shkak se kompania nuk deshiron qe te rrezikoje ne qmimet e saj premium dhe prandaj mund te krijohen, gift cards, si dhe VIP cards ne menyre qe te afroje edhe konsumatore te rinje. Kjo do ti lejoje konsumatoret te blejne produktet me shpesh dhe ne te njejten kohe dhe keshtu edhe te sjell konsumatore te rinje me lojalitet edhe me te madh.
  • 28. Burimet e te dhenave dhe referencat:  Akan, O., Allen, R. S., Helms, M. M., & Spralls III, S. A. (2006). Critical tactics for implementing Porter’s generic strategies. Journal of Business Strategy,27(1), 43-53.  Allen, R. S., & Helms, M. M. (2006). Linking strategic practices and organizational performance to Porter’s generic strategies. Business Process Management Journal, 12(4), 433-454.  Apple Inc. Form 10-K, 2014.  Apple Info.  Bajarin, T. (2014, July 14). Understanding Apple’s ‘Continuity’ Strategy. Time.  Kosner, A. W. (2015, February 16). Can Apple’s Expanded Strategy Push It To $1 Trillion Market Cap? Forbes.  Parnell, J. A. (2006). Generic strategies after two decades: a reconceptualization of competitive strategy. Management decision, 44(8), 1139-1154.  Pretorius, M. (2008). When Porter’s generic strategies are not enough: complementary strategies for turnaround situations. Journal of Business Strategy, 29(6), 19-28.  Trefis Team (2015, June 12). How Apple Is Bolstering Its Advertising Strategy With iOS 9. Forbes.