SlideShare a Scribd company logo
1 of 13
БЗД 79р сургууль 9р ангийн математик




 Арифметик прогресийн 
эхний n гишүүний нийлбэр




            Математикийн багш 
Арифметик прогресийн эхний n 
     гишүүний нийлбэр



Зорилго

          Зорилт


                   Хэрэглэгдэхүүн
Арифметик прогресийн 
   эхний n гишүүний 
       нийлбэр

      Тоон цуваануудын нийлбэрийг
     хялбар аргаар хурдан олж сурах
     Арифметик  прогресс
 Дараагийн гишүүн бүр нь 
  өмнөх гишүүн дээр тогтмол 
              a1
  тоог нэмэхэд гардаг тоон 
  дарааллыг арифметик 
  прогресс гэнэ.   гэж  s
                          n
  тэмдэглэнэ
 эхний гишүүн ­ 
Дараагийн гишүүн бүр нь өмнөх 
 гишүүнээ тогтмол тоогоор 
 үржихэд гардаг тоон дарааллыг 
 геометр  прогресс гэнэ. Гэж 
 тэмдэглэнэ
   1+2+3+4+5+,,,+200 = ? 
энэ нийлбэрийг олох 
томъог гаргая.
Энэхүү нийлбэрийн гишүүд нь 
 арифметик прогресс үүсгэж 
 байна.Энэ дарааллын 
 нийлбэрийг S гэж тэмдэглэе. 
 Тэгвэл:
1+2+3+4+5+,,,+200 =  S болно. Энэ       
        дараалал арифметик прогресс     
         үүсгэж байгаа тул 
           +      +     +,,, +         = s n
      a1 a 2 a 3                an
       гэж бичиж болно.

       a1 a 2 a 3                  an
           +       +      + ,,, +         =   sn
                                                     a1
           +         +          + ,,, +      = s n
      a n a n−1 a n−2                   a1
 
Энэ 2 нийлбэрийг нэмбэл: 
 a1 a n a a n−1 a3 a n−2
(    +     )+(    +         )+(     +          ) + ,,, + 
                2
 an a1          s
(    +    ) = 2         болно.
                  n
                       a1 a n
Энэхүү нийлбэрт байгаа      +      ­нь 
                           a




дараах нийлбэрүүдтэй тэнцэхийг 
харъяа.Үүний тулд:        = d+ a n−1
                    an
Байдгийг санацгаая,
  Тэгвэл:
   a1 a n a1 a n−1 a 2 a n−1
        +     =     + d+         =      +          =       
   a2 a n−2 a3 a n−2                         a n a1
        +d+         =      +           =,,,=      +      
Иймийн учир
      a1 a n          s
    (     +     )n= 2        болно.Эндээс 
                        n
бидний томьёо маань гарч ирнэ.
         a1a n  n
    s n=
             2
  Үүнийг арифметик прогрессийн 
эхний n гишүүний нийлбэр олох 
томьёо гэнэ.
  Эхний                a1a n  n
 гишүүн
                  s n=
                           2
  n дүгээр 
  гишүүн


              n дүгээр 
              индекс
Арифметик прогресс
Жишээ бодлого №1
           an
                =4n+3 томъёогоор өгөгдсөн бол   
           эхний 20 гишүүний нийлбэрийг ол.
Бодолт:арифметик прогрессийн эхний n  
гишүүний нийлбэр олох томьёо ёсоор:  
       a1a20  20
s 20 =              =a1a 20 10
           2
Өгөгдсөн томьёондоо орлуулбал:
Арифметик прогресс

 a1=4×13=7

 a 20=803
s 20 =a1a 20 10=78310=900
Арифметик прогресс
Жишээ бодлого №2
1+3+5+ ,,,+ 17+19+21+19+17+,,,+3+1=?
Бодолт:
          a n =a1 n−1 d
              19=1+(n­1)2
              (n­1)2=18
               n­1=9
               n=10

More Related Content

What's hot

Математик индукц
Математик индукц Математик индукц
Математик индукц Март
 
геометр прогресс
геометр прогрессгеометр прогресс
геометр прогрессTserendejid_od
 
тоон дараалал
тоон дараалалтоон дараалал
тоон дараалалIreedui12
 
Lekts02
Lekts02Lekts02
Lekts02Ankhaa
 
олонлог
олонлоголонлог
олонлогOlonlog
 
цахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанарцахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанарTogoo Battuya
 
N зэргийн арифметик язгуур
N зэргийн арифметик язгуурN зэргийн арифметик язгуур
N зэргийн арифметик язгуурjimsee92
 
гурвалжин ба түүний чанар
гурвалжин ба түүний чанаргурвалжин ба түүний чанар
гурвалжин ба түүний чанарKhishighuu Myanganbuu
 
балархай эгшиг
балархай эгшигбалархай эгшиг
балархай эгшигariunch
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажилnsuren1
 
квадрат тэгшитгэл
квадрат тэгшитгэлквадрат тэгшитгэл
квадрат тэгшитгэлch-boldbayar
 
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээИдэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээNew Mongol College of Technology
 
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд МУБИС олонлог, логикийн элементүүд
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд Shaagaa Shs
 
тоон дараалл хязгаар лекц№1
тоон дараалл хязгаар лекц№1тоон дараалл хязгаар лекц№1
тоон дараалл хязгаар лекц№1Э. Гүнтулга
 
математик анализ лекц№5
математик анализ лекц№5математик анализ лекц№5
математик анализ лекц№5narangerelodon
 

What's hot (20)

Математик индукц
Математик индукц Математик индукц
Математик индукц
 
геометр прогресс
геометр прогрессгеометр прогресс
геометр прогресс
 
тоон дараалал
тоон дараалалтоон дараалал
тоон дараалал
 
Lekts02
Lekts02Lekts02
Lekts02
 
олонлог
олонлоголонлог
олонлог
 
цахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанарцахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанар
 
Lection 1
Lection 1Lection 1
Lection 1
 
Toon daraalal
Toon daraalalToon daraalal
Toon daraalal
 
N зэргийн арифметик язгуур
N зэргийн арифметик язгуурN зэргийн арифметик язгуур
N зэргийн арифметик язгуур
 
Math 10grade
Math 10gradeMath 10grade
Math 10grade
 
гурвалжин ба түүний чанар
гурвалжин ба түүний чанаргурвалжин ба түүний чанар
гурвалжин ба түүний чанар
 
балархай эгшиг
балархай эгшигбалархай эгшиг
балархай эгшиг
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажил
 
квадрат тэгшитгэл
квадрат тэгшитгэлквадрат тэгшитгэл
квадрат тэгшитгэл
 
Undrah
UndrahUndrah
Undrah
 
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээИдэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
 
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд МУБИС олонлог, логикийн элементүүд
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд
 
тоон дараалл хязгаар лекц№1
тоон дараалл хязгаар лекц№1тоон дараалл хязгаар лекц№1
тоон дараалл хязгаар лекц№1
 
Math101 Lecture4
Math101 Lecture4Math101 Lecture4
Math101 Lecture4
 
математик анализ лекц№5
математик анализ лекц№5математик анализ лекц№5
математик анализ лекц№5
 

Similar to Arifmetik progressiin ehnii n gishuunii niilber

цахим хичээл
цахим хичээлцахим хичээл
цахим хичээлnandia
 
9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалт9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалтTsedo Batsukh
 
9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалт9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалтTsetsegsuten Baatar
 
9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалт9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалтTsetsegsuten Baatar
 
бие даалтын бодлого1.1
бие даалтын бодлого1.1бие даалтын бодлого1.1
бие даалтын бодлого1.1ouyha
 
Тоон цуваа
Тоон цувааТоон цуваа
Тоон цувааBattur
 
КОМПЛЕКС-ТОО.pptx
КОМПЛЕКС-ТОО.pptxКОМПЛЕКС-ТОО.pptx
КОМПЛЕКС-ТОО.pptxMaagiiDaagii
 

Similar to Arifmetik progressiin ehnii n gishuunii niilber (12)

цахим хичээл
цахим хичээлцахим хичээл
цахим хичээл
 
Ariphimetik progress=2011
Ariphimetik progress=2011Ariphimetik progress=2011
Ariphimetik progress=2011
 
9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалт9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалт
 
9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалт9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалт
 
9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалт9 р ангийн бие даалт
9 р ангийн бие даалт
 
A progress
A progressA progress
A progress
 
бие даалтын бодлого1.1
бие даалтын бодлого1.1бие даалтын бодлого1.1
бие даалтын бодлого1.1
 
Analitek geometrhicheeliin lektsiin huraangui.odon
Analitek geometrhicheeliin lektsiin huraangui.odonAnalitek geometrhicheeliin lektsiin huraangui.odon
Analitek geometrhicheeliin lektsiin huraangui.odon
 
Тоон цуваа
Тоон цувааТоон цуваа
Тоон цуваа
 
КОМПЛЕКС-ТОО.pptx
КОМПЛЕКС-ТОО.pptxКОМПЛЕКС-ТОО.pptx
КОМПЛЕКС-ТОО.pptx
 
Lab1
Lab1Lab1
Lab1
 
Lab1
Lab1Lab1
Lab1
 

More from shand1_zoko

багш суралцагчийн харилцааг судлах
багш суралцагчийн харилцааг судлахбагш суралцагчийн харилцааг судлах
багш суралцагчийн харилцааг судлахshand1_zoko
 
багш суралцагчийн харилцааг судлах
багш суралцагчийн харилцааг судлахбагш суралцагчийн харилцааг судлах
багш суралцагчийн харилцааг судлахshand1_zoko
 
дэлгэмэл өнцөг
дэлгэмэл өнцөгдэлгэмэл өнцөг
дэлгэмэл өнцөгshand1_zoko
 
хөдөлгөөн ба ажил
хөдөлгөөн ба ажилхөдөлгөөн ба ажил
хөдөлгөөн ба ажилshand1_zoko
 
11 r angi konus2
11 r angi konus211 r angi konus2
11 r angi konus2shand1_zoko
 
Ratsional toonuudiig jisheh
Ratsional toonuudiig jishehRatsional toonuudiig jisheh
Ratsional toonuudiig jishehshand1_zoko
 
Toirog 110509082627-phpapp02
Toirog 110509082627-phpapp02Toirog 110509082627-phpapp02
Toirog 110509082627-phpapp02shand1_zoko
 
ухаарлын шүлгүүд
ухаарлын шүлгүүдухаарлын шүлгүүд
ухаарлын шүлгүүдshand1_zoko
 
ухаарлын шүлгүүд
ухаарлын шүлгүүдухаарлын шүлгүүд
ухаарлын шүлгүүдshand1_zoko
 
Chukahicheel 110511203227-phpapp02
Chukahicheel 110511203227-phpapp02Chukahicheel 110511203227-phpapp02
Chukahicheel 110511203227-phpapp02shand1_zoko
 

More from shand1_zoko (15)

багш суралцагчийн харилцааг судлах
багш суралцагчийн харилцааг судлахбагш суралцагчийн харилцааг судлах
багш суралцагчийн харилцааг судлах
 
багш суралцагчийн харилцааг судлах
багш суралцагчийн харилцааг судлахбагш суралцагчийн харилцааг судлах
багш суралцагчийн харилцааг судлах
 
дэлгэмэл өнцөг
дэлгэмэл өнцөгдэлгэмэл өнцөг
дэлгэмэл өнцөг
 
хөдөлгөөн ба ажил
хөдөлгөөн ба ажилхөдөлгөөн ба ажил
хөдөлгөөн ба ажил
 
11 r angi konus
11 r angi konus11 r angi konus
11 r angi konus
 
11 r angi konus2
11 r angi konus211 r angi konus2
11 r angi konus2
 
Magadlal
MagadlalMagadlal
Magadlal
 
Ratsional toonuudiig jisheh
Ratsional toonuudiig jishehRatsional toonuudiig jisheh
Ratsional toonuudiig jisheh
 
Toirog 110509082627-phpapp02
Toirog 110509082627-phpapp02Toirog 110509082627-phpapp02
Toirog 110509082627-phpapp02
 
ухаарлын шүлгүүд
ухаарлын шүлгүүдухаарлын шүлгүүд
ухаарлын шүлгүүд
 
ухаарлын шүлгүүд
ухаарлын шүлгүүдухаарлын шүлгүүд
ухаарлын шүлгүүд
 
Chukahicheel 110511203227-phpapp02
Chukahicheel 110511203227-phpapp02Chukahicheel 110511203227-phpapp02
Chukahicheel 110511203227-phpapp02
 
сэдэв
сэдэвсэдэв
сэдэв
 
Nemeh hasah
Nemeh hasahNemeh hasah
Nemeh hasah
 
цэцэгээ
цэцэгээцэцэгээ
цэцэгээ
 

Arifmetik progressiin ehnii n gishuunii niilber