1. Dlaczego zdanie kolegów
zaczyna liczyć się bardziej niż
rodziców?

2. Dlaczego zdanie kolegów zaczyna liczyć się bardziej niż rodziców?
Uwagi wstępne
Na rozwój dziecka wpływają relacje
międzyludzkie, nazywane
związkami pionowymi
i związkami poziomymi
• Związki pionowe to relacje
pomiędzy dzieckiem a osobą
dorosłą (rodzicem, nauczycielem)
• Związki poziome dotyczą
interakcji z innymi jednostkami w
tym samym wieku - czyli
rówieśnikami
2

3. Rodzinę i grupę rówieśniczą można przyrównać do dwóch stron
monety – awersu i rewersu
AWERS
Kształtowanie własnej podmiotowości – RODZINA
REWERS
Kształtowanie kompetencji i skutecznego działania – GRUPA
RÓWIEŚNICZA
3

4. Dlaczego zdanie kolegów zaczyna liczyć się bardziej niż rodziców?
CHARAKTERYSTYCZNE ZADANIA ROZWOJOWE WIEKU
PÓŹNEGO DZIECIŃSTWA

Kształtowanie poczucia kompetencji:
w działaniu
w relacjach społecznych
 Etap uniezależniania się od rodziców: rozwój samodzielności
 Kształtowanie poczucia własnej wartości
 Budowanie wizji świata i swojego w nim miejsca
4

5. Dlaczego zdanie kolegów zaczyna liczyć się bardziej niż rodziców?
RODZINA
 Przywiązanie do rodziców:
Miłość vs obowiązek
 Wzrost liczby konfliktów:
posłuszeństwo vs brak
posłuszeństwa
5

6. Dziecko w rodzinie szuka
akceptacji.
(jeśli rodzina nie zaspokoi tej
potrzeby, wtedy jednostka
szuka i zaspokaja ją na
zewnątrz).
Akceptacja siebie jest drogą
do kształtowania adekwatnej
samooceny.
Adekwatna samoocena
pozwala dziecku na jak
najlepsze rozwijanie swojego
potencjału, umiejętności i
zdolności.
6

7. Dlaczego zdanie kolegów zaczyna liczyć się bardziej niż rodziców?
Grupa rówieśnicza - jako miejsce rozwoju dziecka
PO CO DZIECKU GRUPA RÓWIEŚNICZA?
 Uczy wchodzenia w relacje społeczne i nawiązywania przyjaźni
 Kształtuje
kompetencje
negocjowania
oraz
rozwiązywania
konfliktów
 Uczy umiejętności współpracy
 Jest miejscem wchodzenia w różnego rodzaju role: m.in. lidera,
organizatora, członka grupy itd.
 Pozwala zdobyć dziecku przekonanie o własnej przydatności do
wykonywania obowiązków oraz o sensowności tych obowiązków
7

8. PO CO DZIECKU GRUPA RÓWIEŚNICZA?
c.d.
 Dzięki grupie dziecko uczy się „odnajdywania” własnej tożsamości
i jej utrwalania
 Grupa rówieśnicza przyczynia się
i poczucia własnej wartości dziecka
do
stabilizacji
samooceny
 Dzięki partycypacji w grupie rówieśniczej dziecko doświadcza uznania
 Kształtuje kompetencje negocjowania oraz rozwiązywania konfliktów
8

9. Dlaczego zdanie kolegów zaczyna liczyć się bardziej niż rodziców?
Grupa rówieśnicza - jako miejsce zagrożenia
 Bunt
 Podejmowanie zachowań ryzykownych
 „Ślepe” utrwalanie zachowań konformistycznych. Kształtowanie
tzw. „tożsamości negatywnej”
9

10. Do zachowań ryzykownych, które jednostka
podejmuje w grupie należą:
 Wagary
 Ucieczki z domu
 Spożywanie alkoholu, palenie papierosów itp.
 Niszczenie cudzej własności
 Kradzieże i inne działania łamania prawa
10

11. JAK MOŻNA CHRONIĆ DZIECKO PRZED NEGATYWNYMI
SKUTKAMI GRUPY
 Dbaj o więzi z dzieckiem, zwłaszcza uczuciowej. Dziecko chce
wiedzieć, że go kochasz, szanujesz i akceptujesz.
 Nie unikaj takich słów jak: „jestem z ciebie dumny”, „jestem
przekonany, że sobie z tym poradzisz”, „wierzę w ciebie”.
 Nie porównuj go z innymi „A Kasia to tak dobrze się uczy, a ty
jesteś takim leniem”. Dziecko chce, abyś go kochał i akceptował
takim jakim jest.
 Rozwiązuj konflikty a nie unikaj czy eskaluj. ROZMAWIAJ!!!
11

12. JAK MOŻNA CHRONIĆ DZIECKO PRZED NEGATYWNYMI SKUTKAMI
GRUPY C.D.
 Stawiaj jasne wymagania swojemu dziecku. Nie zakładaj „ono to
POWINNO wiedzieć”.
 Dbaj o swoją relacje z partnerem (mężem, żoną). Dziecko chce
widzieć i „czuć”, że jego rodzice się kochają, okazują wzajemny
szacunek. Dziecko uczy się życia od Ciebie.
 Ufaj swojemu dziecku, ale kontroluj 
 Bądź konsekwentny w swoim postępowaniu.
 Dawaj dobry przykład dziecku. Jeśli chcesz, aby Twoje dziecko
nie kłamało - sam nie kłam.
12

13. Przejście z fazy dzieciństwa do fazy adolescencji to czas nie
tylko trudny dla młodego człowieka, ale także dla jego
rodziców.
Jak podaje H. Bee prawie 75% rodziców postrzega ten okres
za najtrudniejszy etap wychowania, ponieważ tracą kontrolę
nad swoimi dziećmi, a przez to wzrasta poziom lęku o ich
bezpieczeństwo.
Dodatkowo, rodzice mają wrażenie, że przestali być dla
swoich dzieci autorytetem – ale czy jest to prawdą?
13

14. CYKL PRZECHODZENIA AUTORYTETU
14

15. Grupa rówieśnicza podobnie jak rodzina jest potrzebna dziecku
- choć czasem patrząc na zadania grupy rówieśniczej, na czas jaki
dziecko jej poświęca, wydawać się może, że jest dla rodziny
konkurencją i rywalem. Tak naprawdę jest sprzymierzeńcem
prawidłowego rozwoju dziecka.
15

16. Literatura zalecana
 Brzezińska Anna (red.), 2005, Psychologiczne portrety człowieka.
Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk.
 Gurba Ewa , 2013, Nieporozumienia z dorastającymi dziećmi w rodzinie.
Uwarunkowania i wspomaganie, Kraków.
 Milewska Ewa , Szymanowska Aleksandra (red.), 2000, Rodzice i dzieci :
psychologiczny obraz sytuacji problemowych, Warszawa.
 Jaczewski Andrzeja, Woynarowska Barbara (red)., 1983, Dojrzewanie :
praca zbiorowa, Warszawa.
 Zazzo Bianka, 1972, Oblicza młodości :
psychologia różnicowa wieku dorastania, Warszawa.
16

17. Dziękuję za uwagę!
Autor: Barbara Ostafińska-Molik
Uniwersytet Jagielloński, Instytut Pedagogiki
Kontakt
ul. Rękawka 3/2
30-535 Kraków
Biura
ul. Rakowiecka 1/3/3
02-517 Warszawa
sekretariat@ud.edu.pl
www.uniwersytetdzieci.pl
ul. Iwana Pawłowa 1/1
53-604 Wrocław
ul. Dąbrowszczaków 24/1
10-541 Olsztyn

18. Wykład został zrealizowany
dzięki pomocy finansowej przyznanej przez:
18