Programa do XX Conferencia Internacional MINOM

1. XX Conferencia Internacional MINOM- ICOM
“Cara a unha museología 4D: social, ambiental, política e economicamente sostible”
Comité Organizador - XX MINOM 2020
Lisboa 22 e 23 de junho 2020
Lugo 25, 26 e 27 de xuño 2020
COMITÉ ORGANIZADOR
Tareixa A. Ferreiro Tallón (Vicepresidenta Deputación Provincial de Lugo), Encarna Lago
González (Red Museística Diputación Provincial de Lugo), Ana Goy Diz (Centro de Estudio de
Historia da Cidade, Universidad de Santiago de Compostela), Mario Chagas (MINOM-Museo
de la República de Brasil), Mário Moutinho (MINOM Portugal - Universidad Lusófona de
Lisboa).
APOIOS
Cátedra UNESCO “Educação, Cidadania e diversidade Cultural”, Departamento de Museologia
da ULHT, Centro de Estudos Interdisciplinares em Educação e Desenvolvimento, Fundação
para a Ciência e Tecnologia- CEECIND/04717/2017.
Centro de Estudos de Historia da Cidade da USC, Cátedra UNESCO de Migracións, Grupo de
Investigación Iacobus, Grupo de Investigación Atalaia. Consello Galego de Museos, ICOM
España.
REDE COLABORATIVA
Comité Científico, Comité Asesor, Terceiro sector, Persoal Rede Museística.

2. XX Conferencia Internacional MINOM-ICOM
“Cara a unha museología 4D: social, ambiental, política e economicamente sostible”
2
PROGRAMA
LISBOA-PORTUGAL
Programa dia 22 de junho
09:30-10:00 Abertura da Conferencia. (MINOM ICOM, Rede Museística Provincial de Lugo,
Universidade de Santiago de Compostela, Universidade Lusófona de Humanidades e
Tecnologias, Comissão Nacional da UNESCO).
10:00-10:45 Apresentação da Conferência Galaico-portuguesa do MINOM (Encarna Lago –
Gerente de la Rede Museística de Lugo & Mário Chagas – Presidente do MINOM
Pausa
11:00-13:00 Sessão de trabalho: A UNESCO, os ODS e a responsabilidade social dos Museus.
Apresentação do tema Judite Primo, Titular da Cátedra UNESCO “Educação, Cidadania e
diversidade Cultural” Grupos de trabalho.
Pausa
15:00-17:00 Sessão de trabalho. Por uma visão ecosistémica dos desafios societais
contemporâneos. Apresentação do tema Vânia Bryner. Grupos de trabalho.
17:00-18:00 Sessão plenária, conclusões dos grupos de trabalho e debate.
Programa do dia 23 de junho
9:30-12:00 Sessão de trabalho Museus, decolonialidade e Direitos Humanos. Apresentação do
Tema Marcele Pereira – Vice presidenta do MINOM & Maristela Simão – Subdiretora do
Departamento de Museologia da Universidade Lusófona. Grupos de trabalho
12:15-13:30 Sessão Plenária. Conclusões dos grupos de trabalho, debate e encerramento da
primeira parte da XIX Conferencia Internacional MINOM-ICOM
Pausa
15:00- 18:00 Visita / debate no percurso pedestre de arte urbana na Quinta do Mocho/ Ação
Cultural para a Liberdade.

3. XX Conferencia Internacional MINOM-ICOM
“Cara a unha museología 4D: social, ambiental, política e economicamente sostible”
3
LUGO-GALICIA- ESPAÑA
Programa día 25 de xuño // DIMENSIÓN SOCIAL- Sede Museo Provincial de Lugo
8:30.9:00. Recepción e entrega de material oficial para a XX Conferencia MINOM.
9:00-9:30 Presentación Conferencia fratimonial Galaico-Portuguesa de MINOM ( MINOM
ICOM, Rede Museística Provincial de Lugo, Universidade de Santiago de Compostela,
Universidade Lusófona de Humanidades e Tecnologias, Comissão Nacional dá UNESCO).
Apertura da Conferencia Vicepresidenta Deputación.
9:30-10:30 Conferencia de Mario Chagas -Presidente MINOM Internacional
10:30- 11:45 Mesa de traballo 1: Museoloxía e patrimonio accesible. Cara a un deseño por,
para e con todxs.
Pausa café
12:00-13:00 Experiencia taller “A accesibilidade cultural: un dereito de todxs” a cargo de
COGAMI (Federación de Asociacións de Persoas con Discapacidade de Lugo).
Pausa xantar
15:00-16:00 Mesa de traballo 2: A interculturalidade e o diálogo interxeracional. Cara a
Museos máis sociais.
16:00-17:00 Mesa de traballo 3: #Cuestión de xénero. Cara a unha museoloxía responsable,
xusta e igualitaria.
17:00-18:00 Sesión plenaria. Debate dos grupos de traballo. Conclusións.
19:00 Percorrido urbano con cea celebración temática “Arde Lucus 2020”.
Programa día 26 de xuño // DIMENSIÓN: AMBIENTAL -Sede Museo Pazo de Tor
10-11:30 Mesa de traballo 4: Territorio, comunidade e desenvolvemento cultural sostible.
Cara á dimensión ambiental da museoloxía.
11:30-13:00 Taller Preparación e cocción de pan comunitario en forno histórico do XVII.
Reflexión práctica ao redor de prácticas de consumo sustentable e comunitarias da comarca
galega.
Pausa xantar
15:00-17:00 Mesa de traballo 5: A museoloxía e a ecoeficiencia. Unha misión para o
presente.
17:00-18:00 Sesión plenaria. Debate dos grupos de traballo. Conclusións.

4. XX Conferencia Internacional MINOM-ICOM
“Cara a unha museología 4D: social, ambiental, política e economicamente sostible”
4
Programa día 27 de xuño // DIMENSIÓNS POLÍTICO-ECONÓMICA -Sede Museo San Paio de
Narla
10:00-11:30 Mesa de Traballo 6: A “Museoloxía da Acción” e a aprendizaxe transformativa.
Un reto de futuro.
Pausa café
12:00-13:00. Sementado colectivo de liño e carballos. Valorización de antigas prácticas de
agricultura sostible como parte do patrimonio tanxible e intanxible da comarca galega.
Pausa xantar
15:00-17:00 Sesión plenaria. Debate e conclusións finais dos grupos de traballo da segunda
parte da XX Conferencia Internacional MINOM- ICOM. Redacción colectiva da Declaratoria
MINOM- ICOM Lisboa+Lugo 2020 como antesala do próximo Coloquio Internacional de
Museoloxía crítica, social e participativa en Santiago de Chile, xullo 2020.
18:00 Palabras de clausura conferencia MINOM en Lugo ( ICOM, Rede Museística Provincial
de Lugo, Universidade de Santiago de Compostela, Universidade Lusófona de Humanidades e
Tecnologias, Cátedra UNESCO).
19:00 Tapeo dos desexos “Horizontes de MINOM-Cara a un futuro en rede”
Mesas de traballo
O propósito das mesas de traballo é promover o diálogo entre os seus participantes de
maneira guiada, coherente e crítica para analizar temas específicos relacionados cos Museos, a
Museoloxía Social e a temática proposta pola XX Conferencia Internacional MINOM- ICOM.
O principal obxectivo é obter conclusións que se concreten en directrices, recomendacións ou
declaracións sobre a temática tratada nas mesas.
Cada unha delas conta con unx ou dúas moderadorxs cuxo papel é o de organizar a discusión
ao redor das liñas de traballo e o de relatar, nunha sesión plenaria final a información derivada
da análise realizada polo grupo.
Propostas de Mesas de traballo
25.06 Dimensión social
10:30- 11:30 Mesa de traballo 1
Tema: Museoloxía e patrimonio accesibles. Cara a un deseño por, para e con todxs.

5. XX Conferencia Internacional MINOM-ICOM
“Cara a unha museología 4D: social, ambiental, política e economicamente sostible”
5
Esta primeira mesa de traballo pretende profundar nunha das grandes preocupacións da
museoloxía: a comunicación coa sociedade e, con esta, na accesibilidade universal dos seus
espazos e os seus contidos.
Preguntas orientadoras:
1. ¿Son os Museos accesibles?
2. ¿Que accións estamos a levar a cabo para facer accesibles os Museos?
3. ¿Que estratexias debemos despregar para conseguir a accesibilidade universal dos
Museos?
12:00- 13:00 Mesa de traballo 2
Tema: A interculturalidade e o diálogo interxeracional. Cara a Museos máis sociais.
Cunha sociedade cada vez máis cambiante e multicultural esta mesa de traballo pretende
profundar na dimensión intercultural do Museo e da museoloxía como elemento de conexión
e fomento das relacións entre culturas e grupos sociais.
Preguntas orientadoras:
1. ¿Está a museoloxía promovendo o diálogo intercultural e interxeracional?
2. ¿Que accións estamos a levar a cabo para implementar o diálogo intercultural e
interxeracional nos Museos?
3. ¿Que estratexias debemos despregar para conseguir uns Museos máis sociais?
15:00- 17:00 Mesa de traballo 3
Tema: #Cuestión de xénero. Cara a unha museoloxía responsable, xusta e igualitaria.
Esta mesa de traballo pretende profundar na responsabilidade social dos Museos como
axentes directos de cambio e transformación cara a sociedades máis xustas e igualitarias.
Preguntas orientadoras:
1. ¿Están os Museos respectando as leis de igualdade e aceptando a súa responsabilidade
social?
2. ¿Que accións estamos a levar a cabo para implementar a igualdade de xénero nos Museos?
(Sobreenténdese que nas súas múltiples esferas: discurso, linguaxe, colección permanente e
temporais, recursos humanos, etc.)

6. XX Conferencia Internacional MINOM-ICOM
“Cara a unha museología 4D: social, ambiental, política e economicamente sostible”
6
3. ¿Que estratexias debemos despregar para conseguir uns Museos responsables, xustos e
igualitarios?
26.06 DIMENSIÓN AMBIENTAL
10:00 - 12:00 Mesa de traballo 4
Tema: Territorio, comunidade e desenvolvemento cultural sostible. Cara á dimensión
ambiental da museoloxía.
Intimamente ligado co patrimonio do cotián como territorio e ao desenvolvemento cultural
sostible, esta mesa de traballo pretende profundar na dimensión ambiental da museoloxía e
nas sinerxias entre territorio, comunidade e patrimonio.
Preguntas orientadoras:
1. ¿ Está a museoloxía creando sinerxias entre o patrimonio, o territorio e a comunidade?
2. ¿Que accións estamos a levar a cabo para implementar a dimensión ambiental e o
desenvolvemento cultural sostible?
3. ¿Que estratexias debemos despregar para conseguir a sustentabilidade cultural plena?
15:00 - 17:00 Mesa de traballo 5
Tema: A museoloxía e a ecoeficiencia. Unha misión para o presente Esta mesa de traballo
pretende profundar nas accións que a museoloxía e os seus profesionais deben realizar xa,
tanto en modos como en medios, a favor da sustentabilidade e o respecto ao medio
ambiente.
Preguntas orientadoras:
1. ¿Que fai a museoloxía pola sustentabilidade e o respecto ao medio ambiente?
2. ¿Que accións estamos a levar a cabo para implementar a sustentabilidade ambiental?
(Sobreenténdese que nas súas múltiples esferas: departamentos, recursos funxibles e non
funxibles, materiais, soportes, etc.)
3. ¿Que estratexias debemos despregar para conseguir a ecoeficiencia?
27.06 DIMENSIÓNS POLÍTICO-ECONÓMICA
10:00- 12:00 Mesa de traballo 6
Tema: A “Museoloxía da Acción” e a aprendizaxe transformativo. Un reto de futuro.

7. XX Conferencia Internacional MINOM-ICOM
“Cara a unha museología 4D: social, ambiental, política e economicamente sostible”
7
Parafraseando a Teresa Scheiner; na esencia política do Museo -fundamentalmente libre,
dinámico e plural- a Museoloxía revélase como unha instancia que permite actuar no real,
para transformalo positivamente, traducindo por medio da praxe as expresións lexítimas do
desexo humano de liberdade, xustiza e dereito á igualdade. “ Museoloxía da Acción”, non é
mera praxe, senón acción transformadora capaz de desvelar para individuos e sociedades a
súa potencia. Esta mesa pretende profundar sobre os retos de futuro da propia acción
museolóxica, a museoloxía social e a aprendizaxe transformativa.
Preguntas orientadoras:
1. ¿ Cal é o presente da museoloxía social?
2. ¿Que accións estamos a levar a cabo para implementar a “Museoloxía da Acción”?
(Sobreenténdese que nas súas múltiples esferas: departamentos, recursos funxibles e non
funxibles, materiais, soportes, etc.)
3. ¿Que estratexias debemos despregar para conseguir a aprendizaxe transformativa?
INSCRICIÓNS
Nº de prazas: limitado.
Envíe un e-mail a XXconferenciaMINOM@gmail.com no que explique os motivos polos que
desexa participar xunto cos datos persoais (nome e apelidos, enderezo electrónico e número
de teléfono) e indicando onde desexa participar (Lisboa, Lugo ou ambos os sitios).