2. Kompjuteri është një makinë elektronike, e cila bën
përpunimin automatik të informacioneve në bazë të programit
të caktuar me shpejtësi marramendëse. Kompjuteri mund të
klasifikohet në pesë tipa:
Personal Digital Assistant (PDA)
Kompjuter protativ (Laptop)
Mikro – ose personal (PC)
Mini
Mainframe
Super
Punoi: Ramadan ŞANLI
2
3. Pjesët themelore të kompjuterit janë: hardueri dhe
softueri.
Hardueri i përgjigjet të gjitha komponentëve fizike
të kompjuterit, duke përfshirë ekranin, njësinë
qendrore, tastierën, miun, mikrofonin, altoparlantet
dhe prinetrin.
Softueri, gjithashtu quhet edhe aplikacion ose
program që i referohet skedarëve elektronik të
përshtatur nga shfrytëzuesit për të përmbushur
detyrat me kompjuter.
Punoi: Ramadan ŞANLI
3
4. HARDUERI
Kemi 3 tipa të harduerit:
1. Njësia hyrëse – lejon përdoruesin të fusë të dhëna dhe
urdhra. Këtu bëjnë pjesë: tastiera, miu, doreza (joystick),
mikrofoni.
2. Njësia dalëse – paraqet të dhënat e përpunuara për
përdoruesin. Këtu bëjnë pjesë: ekrani, printeri, altoparlanti.
3. Njësia sistemore – përpunon, ruan dhe kumton të dhënat.
Këtu bëjnë pjesë: CPU, hard disku, njësia e disketës, CD-ROM,
kartela e rrjetës, modemi.
Punoi: Ramadan ŞANLI
4
6. Njësitë hyrëse
~ Njësia hyrëse mundëson vendosjen (përcjelljen) e të dhënave në
kompjuter.
* Tastiera – është njësi hyrëse standarde,
e cila i mundëson shfrytëzuesit që të shtyp
të dhënat dhe futjen e urdhrave. Trupi i
tastierës është shumë i ngjajshëm me
makinën e shkrimit, me disa taste të shtuara.
* Miu – është një njësi tjetër standarde
e njësive hyrëse të kompjuterit personal
(PC), që përdoret për të theksuar dhe për
klikimin e objekteve në ekran. Miu më i
përhapuri ka 2 butona, me të cilët ekzekutohen
urdhrat. Disa minj kanë një rrotë, me ndihmën
e të cilës shfrytëzuesi zhvendos ose zmadhon
pamjen e ekranit, duke përdorur butonin.
Punoi: Ramadan ŞANLI
6
7. Njësitë dalëse
~ Njësitë dalëse shfaqin të dhënat e kompjuterit në formë të
përshtatshme për njeriun.
* Ekrani – shfaq informacionet në ekran nga njësia qendrore e
përpunimit të të dhënave (CPU). Madhësia e ekranit matet me
diagonalen e tij në ince.
* Printeri – është njësi dalëse sepse shtyp të dhënat nga kompjuteri
në letër. Printerët më të mirë janë printerët më të sigurtë, më të
fuqishëm, pra ata që kanë cilësi profesionale të shtypjes.
Punoi: Ramadan ŞANLI
7
8. Njësia sistemore
~ Njësia sistemore përfshin komponentet, të cilat përdoren në
proces, ruajtjen dhe komunikimin me të dhënat. Këta komponente
janë të dendura, dhe mund të vendosen në një kuti.
* Njësia qendrore e përpunimit (CPU) – paraqet ‘mendjen’ e
kompjuterit. Bën kalkulimet, ekzekuton komandat e programit dhe
koordinon punën e harduerëve të ndryshëm gjatë punës së
kompjuterit.
* Memoria – Pllaka amë, ndryshe quhet tryeza sistemore dhe është
pllaka e qarkut kryesor të kompjuterit. Ajo përmban prizat e
memorieve, kontrollat e tastierës dhe cipat, të cilët janë qarqe
elektrike.
* Random Access Memory (RAM) – gjendet në brendinë e pllakës
amë dhe përmban një lloj të memories për një kompjuter. Përdoret
kur aplikacioni thërret informacionet që përpunohen dhe mban ato
derisa nuk incizohen përgjithmonë në disk.
Punoi: Ramadan ŞANLI
8
9. * Disku i fortë (hard disku) – është memorie me kapacitet të madh.
Kompjuteri ka qasje të shpejtë në diskun e fortë, që e bën ideale ruajtjen e
aplikacioneve dhe dokumenteve, të cilat mund të na duhen përsëri.
* Kompakt disku (CD) – është audio disk digjital. Ky term është përdorur
me kompetencë në disa lloje të disqeve të tjera, në të cilat ruhen tipa të
ndryshëm të mediumeve. Këta janë:
1. CD-ROM – ruan tipa të ndryshëm të mediumeve, skedare dhe të dhëna,
Punoi: Ramadan ŞANLI
9