Wika ang midyun na ginagamit natin sa komunikasyon. Ito ang ating instrument sa paghahatiran at palitan ng reaksiyon ng mga nag-uusap. Gayun pa man, ito ay may kagamitan. Tatlo na rito any ang mga sumusunod:
1.
Conative ang tawag sa wikang ginagamit upang makapaghimok at makapag-impluwensiya sa pamamaraan ng pag-utos.
Halimbawa:
1. “Magtulungan tayo para sa pag-unlad n gating bayan.”
2. “Bawal umihi dito!”
2.
Informative ang tawag sa wikang ginagamit upang magbigay impormasyon.
Halimbawa:
1. Ang Pilipinas ay na sa Asya.
2. Si Jose Rizal ay ang pambasang bayani ng Pilipinas.
3.
Labeling ang tawag sa wikang ginagamit upang mabigay ng pangalan o bansag sa isang tao o bagay.
Halimbawa:
1. Noypi
2. Kathniel
3. Asia’s Song Bird
Ang wikang bilang midyun na ginagamnit sa komunikasyon ay may tatlong pangunahin na gamit. Ito ang conative na tumutukoy sa wikang ginamit na upang makahikayat o maka-impluwensiya sap autos na pamamaraa. Informative, tumutukoy sa wikang ginamit upang makapagbiagy impormasyon. At ang labeling, wikang ginagamit upang magbigay pangalan o bansag. Gayun pa man sa ating kalayaan na gumamit ng wika, huwag pa rin natin itong abusuhin. Tiyaking sa bawat conative na ating ginagamit ay hindi ito nakakapang insulto, totoong impormasyon na man kung ito ay gagamitin natin bilang informative, at iwasan din natin ang paggagagmit ng mga hind kayaayang bansag na nakkakinsulto.
Saint Catherine ng Siena, Mystic ng middle ages, doktor ng simbahan.pptx
Banghay Aralain sa Filipino: Conative, informative, at labeling na gamit ng wika
1. Republic of the Philippines
Department of Education
MARIKINA POLYTECHNIC COLLEGE
Sta. Elena, Marikina City
Banghay Aralin sa Filipino:
Conatative, Informative, at Labeling na Gamit ng Wika
Inihanda ni: Dabuan, Racquel B. BTTE IV-H (English)
I. Layunin
Sa pagkatapos ng aralin na ito, inaasahiang maisasagawa ng mga mag-aaral ang
sumusunod:
A. nabibigyang halaga ang kumunikatibong gamit ng wika na conative,
informative, at labeling;
B. nailalahad ang pagkakiba-iba ng mga gamin g wika na conative,
informative, at labling;
C. nakabuo ng mga pangungusap na nagpapakita ng gamit ng wika na
conative, informative, at labeling; at
D. nakasulat ng sanaysay tungkol sa naobserbahang gamit ng wika sa
pagbabalita sa telibisyon.
II. Paksa ng Aralin
A. Conative, Informative, at Labeling na Gamit ng Wika
B. Sanggunian
a. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Filipino
C. Kagamitan: audio-visual materials , meta-cards
III. Pamamaraan
A. Balik-aral
Mga itatanong:
1. Ano ang natutunan ninyo sa inyong nakaraang leksiyon na
pinag-aaralan?
-Ang heograpikal, morpolohikal, at ponolohikal na uri ng
wika.
2. Paano niyo masasabi kung ang wikang ginamit ay:
a. heograpikal;
b. morpolohikal; at
2. c. ponolohikal na uri ng wika?
-Sinasabing heograpikal ang uri g wikang ginamit kung ito
nanggaling sa ibang lugar. Morpolohikal naman kung ito ay
may kinalaman lamang sa kung paano binuo ang isang
salita. At, ponolohika naman kung ang pagkakaiba ng
wikang ginamit ang tumutukoy lamang sa tunog nito kung
binibigkas.
B. Pagganyak
Pamamaraan: Gamit ang mga meta-cards, babasahin ng mga mag-aaral
ang nakasulat na pangungusap. Kapag pamilyar sa kanila ang pahayag o
kaya ay nasabi na nila ito ng minsan, tatayo sila ng nakangiti( ). At,
kapaka ang pahayag naman ay hindi pamilyar sa kanila or malimit nila
itong sabihin, uupo sila ng naka-finger heart ( ♥ ). Pagkatapos ay mag
tatanong ang guro ng isa mga mag-aaral na naka finger-heart at nakangiti
kung bakit ito ang kanilang reaksiyon sa mga pahayag na nabanggit.
1. Mahusay magturo ang mga guro sa aming paaralan.
2. Umalis ka ngayon din!
3. “‘Wag mahiyang magtanong kung may Right Med ba nito.”
4. Adik ka!
5. Pilipino ako.
6. Gusto ko ang Kathniel.
7. Hindi ko pa alam kung saan ako mag-aaral ng kolehiyo.
8. Jologs ka ba?
9. Ayaw ako palabasin ni Kuya Guard.
10. Laban lang besh!
C. Palalahad
Wika ang midyun na ginagamit natin sa komunikasyon. Ito ang ating
instrument sa paghahatiran at palitan ng reaksiyon ng mga nag-uusap.
D. Pagtatalakay
1. Ang conative na gamit ng wika.
Conative ang tawag sa wikang ginagamit upang makapaghimok at
makapag-impluwensiya sa pamamaraan ng pag-utos.
3. Halimbawa:
1. “Magtulungan tayo para sa pag-unlad n gating bayan.”
2. “Bawal umihi dito!”
2. Ang informative na gamit ng wika.
Informative ang tawag sa wikang ginagamit upang magbigay
impormasyon.
Halimbawa:
1. Ang Pilipinas ay na sa Asya.
2. Si Jose Rizal ay ang pambasang bayani ng Pilipinas.
1. Ang labeling na gamit ng wika.
Labeling ang tawag sa wikang ginagamit upang mabigay ng
pangalan o bansag sa isang tao o bagay.
Halimbawa:
1. Noypi
2. Kathniel
3. Asia’s Song Bird
E. Paglalapat
Panuto: Iklasipika ang mga pahayag na giamit sa paggaganyak ayon sa
gamit ng wika.
Conative Informative Labeling
Umalis ka ngayon
din!
“‘Wag mahiyang
magtanong kung
may Right Med ba
nito.”
Laban lang besh!
Mahusay magturo
ang mga guro sa
aming paaralan.
Pilipino ako.
Hindi ko pa alam
kung saan ako
mag-aaral ng
kolehiyo.
Adik ka!
Gusto ko ang
Kathniel.
Jologs!
Ayaw ako
palabasin ni Kuya
Guard.
4. F. Paglalahat
Ang wikang bilang midyun na ginagamnit sa komunikasyon ay may
tatlong pangunahin na gamit. Ito ang conative na tumutukoy sa wikang
ginamit na upang makahikayat o maka-impluwensiya sap autos na
pamamaraa. Informative, tumutukoy sa wikang ginamit upang
makapagbiagy impormasyon. At ang labeling, wikang ginagamit upang
magbigay pangalan o bansag. Gayun pa man sa ating kalayaan na
gumamit ng wika, huwag pa rin natin itong abusuhin. Tiyaking sa bawat
conative na ating ginagamit ay hindi ito nakakapang insulto, totoong
impormasyon na man kung ito ay gagamitin natin bilang informative, at
iwasan din natin ang paggagagmit ng mga hind kayaayang bansag na
nakkakinsulto.
G. Pagtataya
I. Panuto: Magbigay ng dalawang halimbawa ng conative, labeling,
at informative.
1. Conative
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
2. Informative
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
3. Labeling
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
II. Panuto: Ipaliwanag sa sariling salita ang pagkakaiba-iba ng gamit
ng wika na conative, informative, at labeling.
1. Conative
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________