1st Semester Lesson

1. 11
Komunikasyon at Pananaliksik
sa Wika at Kulturang Filipino
Unang Markahan – Modyul 1:
WIKA; KATUTURAN AT
KATANGIAN

2. Filipino – Ikalabing-isang Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 1: WIKA; Katuturan at Katangian
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Inilimbag sa Pilipinas ng
Department of Education –Region VII Schools Division of Negros Oriental
Office Address:
Tel #:
E-mail Address:
Kagawasan, Ave., Daro, Dumaguete City, Negros Oriental
(035) 225 2376 / 541 1117
negros.oriental@deped.gov.ph
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat: Rowena C. Licera
Editor: Clinton T. Dayot, Shem Don C. Fabila, Ana Melissa T. Venido, Gelyn I. Inoy,
Melle L. Mongcopa
Tagasuri: Ana Melissa T. Venido, Gelyn I. Inoy, Melle L. Mongcopa, Shem Don C. Fabila
Tagalapat: Romie G. Benolaria
Tagapamahala: Senen Priscillo P. Paulin, CESO V Rosela R. Abiera
Fay C. Luarez, TM, Ed.D., Ph.D. Maricel S. Rasid
Adolf P. Aguilar Elmar L. Cabrera
Renante A. Juanillo

3. 11
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Filipino
Unang Markahan – Modyul 1:
WIKA; Katuturan at
Katangian

4. Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 11 ng Alternative Delivery Mode
(ADM) Modyul para sa araling WIKA; Katuturan at Katangian!
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador
mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong
tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at
malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong
ito sa pinakakatawan ng modyul:
Mga Tala para sa Guro
Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral
kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan
ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.
ii

5. Alamin
Subukin
Balikan
Tuklasin
Suriin
Pagyamanin
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Filipino 11 ng Alternative Delivery Mode (ADM)
Modyul ukol sa WIKA; Katuturan at Katangian!
Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin. Sa
pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na
ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad
din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga
dapat mong matutuhan sa modyul.
Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung
ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.
Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral
upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.
Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay
ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling
pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.
Binubuo ito ng mga gawaing para sa
malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.
iii

6. Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.
Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong
sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.
Isagawa
Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o
masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.
Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat
ng mga gawain sa modyul.
Karagdagang
Gawain
Susi sa Pagwawasto
Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:
Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay
na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang
gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga
gawain at sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang
pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos
nang sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na
ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy.
Maaari ka rin humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda
mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda
sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Sanggunian
Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa
paglikha o paglinang ng modyul na ito.
iv

7. v
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng
makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

8. ALAMIN
WIKA; KATUTURAN AT KATANGIAN
MGA KASANAYANG
PAMPAGKATUTO
1. Naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa mga napakinggang
sitwasyong pangkomunikasyon sa radyo, talumpati, at mga panayam
(F11PN-Ia-86)
2. Natutukoy ang mga kahulugan at kabuluhan ng mga konseptong pangwika
(F11PT-Ia-85)
PANIMULA
Magandang araw! Kumusta?
Likas sa atin ang layuning maipahayag ang ating kaisipan at saloobin
sa ibang tao. Ito ay nangangailangan ng isang instrumento na walang iba
kundi ang wika. Sa pamamagitan nito, tayo ay may kalayaang maibahagi at
malinang ang iba’t – ibang aspeto sa buhay natin. Ang wika rin ang
sumasalamin kung anong uri ng mamamayan tayo sa lipunan.
Dagdag pa rito, kailangan nating malaman ang katuturan at
katangian ng wika para lalo pa nating mapahalagahan at makilala ang iba’t
ibang katangian nito
1

9. MGA LAYUNIN
Sa katapusan ng modyul na ito, inaasahan na kayo po ay:
1. Natutukoy ang kahulugan at kabuluhan ng mga konseptong pangwika
2. Nagagamit ang mga konseptong pangwika sa alinmang sitwasyong
pangkumunikasyon.
3. Napahahalagahan ang kabuluhan ng mga konseptong pang wika sa
pamamagitan ng wastong paggamit nito.
SUBUKIN
PANIMULANG
PAGTATAYA
Panuto: Basahin nang maayos ang bawat tanong. Isulat ang titik ng tamang
sagot.
1. Dito nakabatay ang wika.
A. simbulo
B. tunog
C. kultura
D. tradisyon
2. Alin sa sumusunod ang isa sa mga katangian ng wika.
A. Ang wika ay dinamiko.
B. Ang wika ay instrumento.
C. Ang wika ay buhay.
D. Wala sa nabanggit
2

10. 3. Ano ang tawag sa makabuluhang tunog ng wika?
A. ponema
B. morpema
C. ponolohiya
D. morpolohiya
4. Ano naman ang tawag sa makaagham na pag-aaral ng wika?
A. ponema
B. morpema
C. ponolohiya
D. morpolohiya
5. Tukuyin kung anong antas ng wika napabilang ang nakasalunnguhit na
salita sa pangungusap na “ Sino ang ermat mo ?”
A. Pormal
B. Di- Pormal
C. Di- Tiyak
D. Walang Kasarian
Magaling! Nasubukan mong gawin
ang panimulang pagtataya. Ngayon,
simulan mo ng alamin at unawain ang
kahulugan at kabuluhan ng mga
konspetong pangwika. Mahalaga ba ito sa
anumang paraan ng komunikasyon?
Tiyakin nasusunod mo nang mabuti ang
mga panuto sa bawat gawain nang maging
makabuluhan ang iyong pag-aaral sa
modyul na ito.
TUKLASIN
GAWAIN 1
Panuto: Kausapin ang sinuman sa iyong tahanan. Pansinin ang diskurso na
inyong ginagawa. Maaaring pag-usapan anuman ang inyong maibigan.
3

11. Pagkatapos ng usapan, kunin mo ang iyong kuwaderno at sagutin ang
mga tanong sa ibaba.
1. Naging tuloy-tuloy ba ang daloy ng inyong diskurso? Ano sa tingin mo ang
nagpapadali nito?
2. Masasabi mo bang malaki ang gampanin ng wika sa usapan? Bakit?
3. Mahalaga ba sa inyong naging diskurso ang paggamit ng angkop na
pananalita? Patunayan.
SURIIN
PAGSUSURI
Pagkatapos mong ginawa ang aktibiti:
1. Ano ang masasabi mo sa aktibiti na iyong ginawa?
2. Nasiyahan ka ba sa naging takbo ng gawain? Bakit?
3. May kaugnayan kaya ito sa aralin na iyong pag-aaralan?
PAGYAMANIN
PAGLALAHAD
Alam mo ba na mahalaga ang konseptong pangwika sa iyong aaralin?
Basahin at unawain mo ngayon ang nilalaman na iyong mababasa sa ibaba.
KONSEPTONG PANGWIKA
Ang wika ay instrumento ng komunikasyon. Sa pamamagitan ng wika ay
naipapahayag ng tao ang kanyang kaisipan at saloobin sa ibang tao. Nagagamit
niya ito sa iba’t-ibang aspekto ng kanyang buhay gaya ng pang-ekonomiya,
pampolitika, pang-edukasyon at panlipunan. Sa ganitong paraan, nalilinang niya
4

12. ang kanyang sarili at ang kanyang kapaligiran sa pamamagitan ng wikang ginagamit
niya (Pagkalinawan et al., 2002).
Ang salitang Ingles na language ay mula sa Latin na lingua na ang ibig
sabihin ay dila. Ang metaporikal na relasyon ng wika at dila ay umiiral sa maraming
wika at patunay ito sa historikal na pagkaprominente ng sinasalitang wika.
Ayon kay Webster (1974 sa Bernales, 2011), ang wika ay isang sistema ng
komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang
simbolo.
Ang wika ay tumutukoy sa kakayahan ng tao na mag-angkin at gumamit ng
mga komplikadong sistemang pangkomunikasyon, o sa ispesipikong pagkakataon
ng nasabing komplikadong sistemang pangkomunikasyon. Bilang isang
pangkalahatang konsepto, ang wika ay tumutukoy sa kognitibong pakulti na
nagbibigay-kakayahan sa mga tao upang matuto at gumamit ng mga sistema ng
komplikadong komunikasyon (Wikipedia). Bilang isang ispesipikong linggwistik na
sistema na ang kabuuan ay pinangalanan ng tiyak na katawagan tulad ng Ingles,
Pranses, Aleman, Nihonggo, Mandarin, Filipino, at iba pa.
Panlahat na Katangian ng Wika
1. Ang wika ay masistemang balangkas.
Lahat ng wika sa daigdig ay sistematikong nakasasaayos sa isang tiyak
na balangkas. Lahat ng wika ay nakabatay sa tunog. Ponema ang tawag sa
makahulugang tunog ng isang wika samantalang Ponolohiya naman ang
tawag sa makaagham na pag-aaral ng mga ito. Kapag ang mga ponemang
ito ay pinagsama, maaaring makabuo ng maliit nay unit ng salita na tinatawag
na morpema. Ang morpemang mabubuo ay maaaring isang salitang-ugat,
panlap o morpemang ponema katulad ng ponemang /a/ na sa wika natin ay
maaaring magpahiwatig ng kasariang pambabae. Morpolohiya naman ang
tawag sa makaagham na pag-aaral ng mga morpema. Samantala, kapag ang
mga salita ay ating pinag-uugnay, maaari naman tayong makabuo ng mga
pangungusap. Sintaksis naman ang tawag sa makaagham na pag-aaral ng
mga pangungusap. Kapag nagkaroon na ng makahulugang palitan ng mga
pangungusap ang dalawa o higit pang tao ay nagkakaroon na ng tinatawag
na diskurso.
5

13. 6
2. Ang wika ay sinasalitang tunog.
Bawat wika ay may kanya-kanyang set ng mga makahulugang tunog o
ponema. Makahulugan ang isang tunog sa isang wika kapag ito ay
nagtataglay ng kahulugan o di kaya’y may kakayahang makapagbabago ng
kahulugan ng isang morpema o salita.
3. Ang wika ay pinili at isinaayos.
Upang maging epektib ang komunikasyon, kailangang isaayos natin ang
paggamit ng wika. Sa lahat ng pagkakataon, pinipili natin ang wikang
gagamitin. Madalas ang pagpili ay nagaganap sa ating subconscious at
minsan ay sa ating conscious nap ag-iisip. Bakit lagi nating pinipili ang wikang
ating gagamitin? Sagot: upang tayo’y maunawaan ng ating kausap. Hindi
maaaring ipagpalitan nating gamitin ang isang wikang hindi nauunawaan ng
ating kausap.
4. Ang wika ay arbitraryo.
Bawat bansang may sariling wika ay may napagkakasunduang sistema
sa paggamiit ng wika. Hal. Kung paano ito bigkasin o basahin, ilang titik ang
buuin ng alfabeto, ano ang sistema ng panghihiram sa wikang katutubo,
dayuhan at iba pa.
5. Ang wika ay ginagamit.
Ang wika ay kasangkapan sa komunikasyon at katulad ng kasangkapang
hindi ginagamit ay nawawalan na ng saysay. Hindi ba? Gayon din ang wika.
Kapag hindi natin ito ginagamit ay unti-unti itong mawawala at tuluyang
mamamatay. Ano ang saysay ng patay na wika? Wala.
6. Ang wika ay nakabatay sa kultura.
Paanong nagkakaiba ang mga wika sa daigdig? Ang sagot, dahil sa
pagkakaiba-iba ng mga kultura ng mga bansa at mga pangkat. Hindi
maaaring paghiwalayin ang wika at kultura. Ayon kay Salazar (sa
Constantino at Atienza 1996) kung ang kultura ay ang kabuuan ng isip,
damdamin, gawi, kaalaman at karanasan na nagatatakda ng maaring
kakanyahan ng isang kalipunan ng tao, ang wika ay hindi lamang daluyan
kundi, higit pa rito, tagapagpahayag at impukan-kuhanan ng alinmang
kultura. Walang kulturang hindi dala ang wika, na bilang sanlligan at kaluluwa
ay isang bumubuo, humuhubog at nagbibigay diwa sa kulturang ito.
7. Ang wika ay dinamiko.
Ang wika ay dinamiko kaya nakakaranas ito ng pagbabago sapagkat ito
ay buhay, mapanlikha at inovativ. Ayon kay Hafalla (sa Pagkalinawan 2002)
ang wika ay lumalawak at yumayaman dahil sa mga gumagamit nito. Sa pag-

14. 7
unlad ng larangan ng pangkalakalan, medisina at siyensya, ang tao ay
nakalilikha , nakabubuo at nakapanghihiram ng mga bagong salita at
katawagang magagamit para sa pagpapahayag ng mga ideya sa larangang
iyon.
8. Ang lahat ng wika ay nanghihiram.
Ang pagdevelop ng buhay na wika ay natural. Karaniwan sa lahat ng
wika ang sistemang panghihiram na gaya ng wikang Filipino. Resolusyon 96-
1 ng KWF (1996): Ang Filipino ay dumaraan sa proseso ng paglinang sa
pamamagitan ng panghihiram sa mga wika ng Pilipinas at mga di katutubong
wika. Ang panghihiram ay bahagi ng paglinang sa isang wika para sa
mabisang pagpapahayag at mahusay na pakikipag-ugnayan sa iba’t ibang
tao sa lipunan (Pagkaliwanan 2002).
9. Ang lahat ng wika ay may sariling kakanyahan.
Walang wika ang superior sa ibang wika, Ingles ang wikang
internasyunal, Latin o Griyego ang pinagmulan ng sibilisasyon ngunit, hindi
masasabing ito ay higit na mataas o namumukod sa ibang wika. Lahat ng
wika ay pantay-pantay. Lahat ng wika ay may sariling kakanyahan o
katangiang maaaring hindi makikita sa ibang wika.
Kahalagahan ng wika
Ang wika ay mahalaga sa isang pamayanan sa sumusunod na kadahilanan
1. Ito ay gamit sa pakikipagtalastasanIto ay gamit upang maipahayag ang
sariliIto ay gamit upang magkaroon ng pagkakaunawaan.
2. Ito ay gamit upang magkaroon ng kaunlaran ang isang lipunan
3. Ito ay gamit sa pakikipagtalastasan.
Sa pamamagitan ng wika ay nagkakaroon tayo ng pagkakataon na makiusap
at makipagtalastasansa ating mga kapwa mamamayan o mga kababayan. Ang
komunikasyong ito ang karaniwang unang hakbang upang maitaguyod ang
kabutihan ng isang lipunan. Ito ay gamit upang maipahayag ang sarili. Ang wika ang
isa sa mga paraaan upang maipahayag natin ang ating sarili sa iba. May mga bagay
na madadaan lamang sa salita at wika ang siyang pumupuno sa pangangailangang
ito. Ito ay gamit upang magkaroon ng pagkakaunawaan. Dahil sa wika, nagkakaroon
ng pagkakaunawaan ang mga mamamayan. Isipin na lang natin na kung walang
wika, mahihirapan tayong ipahayag ang mga bagay o plano na mayroon tayo para
sa ating lipunang kinabibilangan. Ang wika ang tulay sa pagkakaroon ng
pagkakaintindihan sa bawat mamamayan. Ito ay gamit upang magkaroon ng
kaunlaran ang isang lipunanSa pamamagitan ng wika, nagkakaroon ng
komunikasyon ang mga tao at nagiging produktibo ang mga mamamayan. Kapag
produktibo ang mga tao, gaganahan silang gumawa at kumilos para sa ikabubuti ng
buong pamayanan. (https://brainly.ph/question/642702)

15. Mga Gawain
Basahin at unawaing mabuti ang talumpati tungkol sa pagkakaisa ng bansa.
Pagkatapos basahin ay sagutin ang mga katanungan. Isulat ang sagot sa inyong
kuwaderno.
PAGKAKAISA NG BANSA
Pagkakaisa ng bansa, yan ang simpleng kahilingan ng mga walang
muwang na sanggol na nagnanais ng magandang kinabukasang kamumulatan,
dasal ng mga mag-aaral na may matatayog na mga pangarap sa hinahara, hinaing
ng mga nakakatandang nakararanas ng kaguluhan mula sa kasaysayan na ayaw
na maranasan at ang buong mamamayan na hindi nawawalan ng pag-asa, bayan
magkaisa!
Mula sa kapuluan ng Luzon, Visayas at Mindanao, ipinapahatid ang
mataimtim na mensaheng ito. Iisa tayo sa ating pisikal na aspeto, ang
kayumangging kulay, pangong ilong at di katangkarang taas. Ngunit ang puso natin
ay walang katulad, marunong rumespeto sa lahat ng oras, pagiging mapagkumbaba
at may pagtanggap. Higit sa lahat ay ang ating pusong nagkakaisa, tinatawag na
Pilipinong makabayanihan.
1. Ano ang wikang ginamit sa nabasang talumpati?
2. Mabisa bang ginamit ang wika sa talumpati? Pangatuwiran.
3. Bakit mahalaga ang wika sa larangan ng masmidya o sosyal midya?
4. Ano-ano ang naidudulot nito sa mga tao sa lipunan?
ISAISIP
8

16. Ang wika ay instrumento ng
komunikasyon. Ito ang tulay na
nagdurugtong at nag-uugnay sa ating
lahat. Wika rin ang nag-iingat at
nagpapalaganap ng kaalaman.
Ginagamit ito sa pambansang
kapayapaan tungo kaunlaran. Kaya
nararapat lang na gamitin nang tama
upang sa gayon ay may
pagkakaintindihan at pagkakaunawaan.
ISAGAWA
PAGLALAPAT
Panuto: Pumili ng isang katangian ng wika at sumulat ng isang sanaysay tungkol
dito.
Kriterya:
Kaangkupan ng Paksa ………………..15
Kaayusan ng pagkasulat ………………..15
Orihinalidad ………………..30
Kabuuan 50 puntos
KARAGDAGANG
GAWAIN
9

17. PAGPAPAYAMAN
Basahin ang mga sumusunod na katanungan at isulat ang sagot sa iyong
kuwaderno.
1. Ano ang mahalagang katangian na ginagampanan ng wika sa lipunan?
2. Magkakakulay kaya ang mundo kapag walang wikang sinasalita? Patunayan.
REFLEKSIYON
Panuto: Sumulat ng dalawang talata tungkol sa makabuluhang natututuhan sa
araling ito. Maaaring isulat ang iyong tunay na karanasan sa iyong kuwaderno.
TAYAHIN
PANGWAKAS NA
PAGTATAYA
A. Panuto: Sagutin ang mga tanong.
1. Magbigay ng isang katuturan o katangian ng wika mula sa isang
dalubhasa at ipaliwanag sa sariling pagpapakahulugan.
2. Bakit sinasabing ang wika ay dinamiko?
3. Bakit ang wika ay arbitraryo?
B. Panuto: Ibigay ang katangian ng wika sa sumusunod na pahayag.
1. Walang wika ang superior sa ibang wika.
2. Nagbabago ang wika.
3. Ang panghihiram ay bahagi ng paglinang sa isang wika.
4. Walang kulturang hindi dala ang wika.
5. Bawat wika ay may kanya-kanyang set ng mga
makahulugang tunog.
10

18. SUSI SA PAGWAWASTO
11

19. Bernales, R. et al., Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Mutya Publishing
House, I
nc. 2016
Pagkalinawan, et al., Filipino I:Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Mutya
House. 2004
Danicaparra ” Talumpati tungkol sa Pagkakaisa ng Bansa ” Last modified May
9, 2017. http://brainly.ph/question/87931
MGA SANGGUNIAN
12

20. Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
Department of Education – Schools Division of Negros Oriental
Kagawasan, Avenue, Daro, Dumaguete City, Negros Oriental
Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117
Email Address: negros.oriental@deped.gov.ph
Website: lrmds.depednodis.net