7. tuoi dong mach gs phuoc(final)

TUỔI ĐỘNG MẠCH:
Những hiểu biết mới và khả năng
ứng dụng lâm sàng
GS.TS. ĐẶNG VẠN PHƯỚC
ĐH Y Dược TP Hồ Chí Minh

Những điều vẫn rất quan trọng?
• Thay đổi lối sống là một biện pháp cực kỳ quan trọng
trong phòng và điều trị THA
• Một khâu quan trọng trong kê đơn điều trị THA là dựa trên
đánh giá tổng thể từng người bệnh (patient “buy-in”)
• Việc điều trị THA cần đánh giá và điều trị tổng thể các
nguy cơ tim mạch và bảo vệ mạch máu
The 2012 CHEP Recommendations
(Khuyến cáo của Chương Trình Giáo Dục THA của Canada 2012)

Khuyến cáo 2012 CHEP về Đánh giá tổng thể các nguy cơ tim
mạch để tăng tuân thủ điều trị cho bệnh nhân
• Cần phải thông tin cho BN về nguy cơ tổng thể
của họ để cải thiện hiệu quả của việc thay đổi các
yếu tố nguy cơ
• Nên sử dụng các các khái niệm để mô tả một cách
so sánh các nguy cơ của bệnh nhân như: “ Tuổi tim
mạch - Cardiovascular Age”, “Tuổi Mạch -
Vascular Age” hoặc “Tuổi Tim - Heart Age” để BN
dễ hiểu và nắm bắt được nguy cơ của họ

Tuoåi vaø beänh tim maïch
• Tuoåi – yeáu toá nguy cô tim maïch coù aûnh höôûng nhieàu nhaát.
• Caùc thay ñoåi caáu truùc vaø chöùc naêng cuûa caùc ñoäng maïch lieân
quan vôùi tuoåi coù keát hôïp vôùi caùc thay ñoåi gaây ra bôûi caùc yeáu
toá nguy cô khaùc vaø daãn ñeán haäu quaû taêng nguy cô tim maïch.
Najjar et al. Hypertension 2005; 46:454-462.
Taêng taàn suaát maéc taêng
HA vaø caùc beänh tim
maïch
Taêng thôøi gian
chòu taùc ñoäng cuûa
caùc YTNC
Thay ñoåi thaønh
ñoäng maïch
Laõo hoùa

6
CÁC PHƯƠNG PHÁP LƯỢNG GIÁ
NGUY CƠ TIM MẠCH ?
✤ Thang điểm Framingham
✤ Thang điểm SCORE
6

Cách tính
thang điểm
Framingham
Based on Anderson KM, Wilson PW,
Odell PM, Kannel WB. An updated
coronary risk profile. A statement for
health professionals. Circulation
1991;83(1):356-62

TUỔI ĐỘNG MẠCH LÀ GÌ ?
8

“L’homme n’a que l’âge de ses artères”
(William Osler; in The Principles & Practice of Medicine, NY, 1906)
“Tuoåi moät ngöôøi baèng tuoåi caùc
ñoäng maïch cuûa ngöôøi ñoù”
(William Osler; in The Principles & Practice of Medicine, NY, 1906)

12
TUỔI TIM / TUỔI ĐỘNG MẠCH ?
✤ Nhằm giúp đơn giản hóa các khái niệm về các thang điểm
nguy cơ tim mạch. Người ta đưa ra khái niệm “Tuổi tim”
(Heart Age)
✤ Tuổi tim của một cá thể được tính toán dựa trên tuổi
thực của cá thể đó và các nguy cơ kèm theo
✤ Tuy nhiên, “tuổi tim” chỉ là khái niệm đơn giản trong thực
hành chăm sóc sức khỏe ban đầu giúp BN dễ dàng tuân
thủ điều trị. Tuổi tim phản ánh mức độ già đi của mạch
máu ==> Tuổi tim phản ảnh khái niệm “Tuổi
mạch” (Vascular Age).
D’ Agostino et al, Circulation 2008; 117: 743 - 53

13
TUỔI TIM / TUỔI ĐỘNG MẠCH
✤ Tuổi mạch liên quan tới sự thay đổi cấu
trúc và chức năng mạch máu.
✤ Tuổi mạch tăng gây GIẢM độ đàn hồi và
làm TĂNG độ cứng thành mạch.
✤ Bình thường, quá trình lão hóa mạch
máu do giảm lượng elastin và tăng
lượng collagen.
Nilson P, Vascular Health and Risk Management 2008; 4(3) 547 - 52

14
✤ Lão hóa mạch máu sớm
(Early Vascular Age) là quá
trình song song với lão hóa mạch
máu tự nhiên.
✤ Lão hóa mạch máu sớm
được đặc trưng bởi sự hình
thành mảng xơ vữa do lắng đọng
lipid ==> Giảm chức năng nội
mạc, giảm khả năng giãn
mạch.
LÃO HÓA MẠCH MÁU SỚM

15
✤ Tăng độ cứng thành mạch và vận tốc sóng mạch.
✤ Suy giảm chức năng nội mạch và giảm giãn mạch.
✤ Viêm mạch mạn tính.
✤ Làm dày lớp áo giữa và xơ vữa động mạch sớm
✤ Làm rối loạn dòng máu chảy trong lòng mạch.
✤ Rối loạn chuyển hóa glucose và lipid. Tăng đề kháng insulin.
✤ Tăng stress oxi hóa
✤ Tăng calci hóa động mạch.
✤ Phì đại thành tim trái.
✤ Tăng thoái hóa mạch máu nhỏ ở não và thận.
CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA LÃO HÓA
MẠCH MÁU SỚM

16
MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP
TÍNH TUỔI ĐỘNG MẠCH
Siêu âm Doppler mạch đo
bề dày lớp nội trung mạc
động mạch cảnh
Tính tuổi động mạch dựa trên
thang điểm Framingham

18
TÍNH TUỔI ĐỘNG MẠCH ?
✤ Dựa trên nghiên cứu thuần tập Framingham người ta
xây dựng cách tính tuổi mạch.
✤ Tuổi mạch được tính dựa trên các yếu tố:
Tuổi, Huyết áp tâm thu (được điều trị hoặc không
được điều trị), Hút thuốc lá, Đái tháo đường,
Cholesterol toàn phần, HDL.
✤ Thang điểm được xây dựng riêng cho Nam & Nữ giới.

19
TÍNH TUỔI MẠCH CHO NAM GIỚI
HuyÕt ¸p
mm Hg
Kh«ng
®iÒu trÞ
<120
120-129
130-139
140-159
 160
- 2
0
1
2
3
HDL
mg/dL
 60
50-59
45-49
35 - 44
< 35
-2
- 1
0
1
2
Cholesterol
toàn phần
<160
160-199
200-239
240-279
 280
0
1
2
3
4
Kh«ng hót
Cã hót thuèc
0
4
<0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
 17
< 30
30
32
34
36
38
40
42
45
48
51
54
57
60
64
68
72
76
> 80
1 2 5
3
6
4
Tuæi ĐiÓm
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
0
2
5
6
8
10
11
12
14
15
Cã
®iÒu
trÞ
0
2
3
4
5
0
3
Kh«ng ĐTĐ
Cã ĐTĐ
Hút thuốc
Đái tháo
đường
Tæng sè
®iÓm Tuổi mạch
ĐiÓm ĐiÓm
ĐiÓm
ĐiÓm

20
TÍNH TUỔI MẠCH CHO NỮ GIỚI
<120
120-129
130-139
140-149
150 - 159
 160
- 3
0
1
2
4
5
HDL
mg/dL
 60
50-59
45-49
35 - 44
< 35
-2
- 1
0
1
2
Cholesterol
toàn phần
<160
160-199
200-239
240-279
 280
0
1
3
4
5
Kh«ng hót
Cã hót thuèc
0
3
Tæng sè
®iÓm Tuổi mạch
<1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
 15
< 30
31
34
36
39
42
45
48
51
55
59
64
68
73
79
> 80
1 2 5
3
6
4
Tuæi
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
0
2
4
5
7
8
9
10
11
12
0
2
3
5
6
7
0
4
Kh«ng ĐTĐ
Cã ĐTĐ
Hút
thuốc
Đái tháo
đường
HuyÕt ¸p
mm Hg
Kh«ng
®iÒu trÞ
Cã
®iÒu trÞĐiÓm
ĐiÓm
ĐiÓm
ĐiÓm
ĐiÓm

21
CA LÂM SÀNG 1
✤ BN nữ 61 tuổi, không có tiền sử THA
✤ Không có tiền sử ĐTĐ
✤ Hút thuốc lá
✤ HA tâm thu: 124 mmHg
✤ Cholesterol toàn phần: 180 mg/dl
✤ HDL: 47 mg/dl
Điểm Nguy cơ ?
TUỔI ĐỘNG MẠCH ?
9
0
3
0
1
0
13
73 tuổi

22
CA LÂM SÀNG 2
✤ BN nữ 43 tuổi, có tiền sử THA
✤ Có tiền sử ĐTĐ
✤ Hút thuốc lá
✤ HA tâm thu (điều trị): 160 mmHg
✤ Cholesterol toàn phần: 6.5 mmol/dl
✤ HDL: 0.8 mg/dl
Điểm Nguy cơ ?
TUỔI ĐỘNG MẠCH ?
5
3
4
4
3
2
21
>80 tuổi

Ai già hơn ai?
23
Tuổi đời 43
Tuổi động mạch 80

24
TUỔI THỰC SO VỚI TUỔI ĐỘNG MẠCH ?
http://www.comprendre-sa-tension.fr/hypertendu%20connaissez%20vous%20l%20age%20de%20vos%20arteres.pdf
Theo Ủy ban Chống
Tăng huyết áp Pháp
2009: Tại Pháp có 83%
bệnh nhân THA có tuổi
mạch máu lớn hơn so
với tuổi thực của họ.

43
ĐÁNH GIÁ TUỔI ĐỘNG MẠCH VÀ
CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ TIM MẠCH KHÁC
TRÊN BỆNH NHÂN TĂNG HUYẾT ÁP VIỆT NAM

THỰC TRẠNG VỀ TUỔI ĐỘNG MẠCH
CỦA BN TĂNG HUYẾT ÁP TẠI VIỆT NAM
Nam
(n=2167)
Nữ
(n=2021)
Tuổi thực 62.1 ± 9.9 61.4 ± 9.4
Tuổi động mạch 76.0 ± 7.6 76.4 ±7.6
P 0.00001 0.00001

Caùc ñaëc ñieåm cuûa söï laõo hoùa ñoäng maïch
• Xô cöùng ñoäng maïch
• Ñoäng maïch trôû neân cöùng: VOP ↑ , Aix ↑, PP ↑
• Roái loaïn chöùc naêng noäi moâ
• ↓NO, ↓ FMD, ↑ vieâm taïi choã
• Xô vöõa ñoäng maïch
• IMT, maûng, IPS, chæ ñieåm sinh hoïc
Nilsson PM, et al. Hypertension 2009

Laøm caùch naøo ñeå ñaùnh giaù
söï laõo hoùa ñoäng maïch sôùm?

Đánh giá độ cứng của ĐMC
• Central blood pressure (Central aortic pressur
• Pulse wave velocity (PWV)
• Augmentation index ( AI)
29

ÁP LỰC ĐỘNG MẠCH CHỦ
TRUNG TÂM
CENTRAL AORTIC PRESSURE
30

• Chỉ số biểu hiện độ cứng và độ giãn nở của thành
mạch
• Theo khuyến cáo của ESH: là một yếu tố nguy cơ
độc lập của bệnh tim mạch
• Có mối tương quan tuyến tính với tuổi
• Đáp ứng khác nhau với thuốc điều trị khác nhau
ÁP LỰC TÂM THU ĐỘNG MẠCH CHỦ

Pressure wave amplification toward periphery
in younger
younger

Pressure wave amplification toward periphery
in younger and equalisation in older
younger
older

What is “normal”
Central Blood Pressure ?
35
Williams B. ESC Stockholm. Central blood Pressure. To the heart of matter Sept. 2010
< 130/90 mmHg

Figure 1
HUYEÁT AÙP ÑOÄNG MAÏCH CHUÛ TRUNG TAÂM: MOÁI LIEÂN KEÁT BÒ BOÛ QUEÂN
• Vaân toác cuûa soùng phaûn xaï vaø soùng ñi ra phuï thuoäc vaøo ñoä cöùng cuûa caùc ñoäng
maïch maø caùc soùng naøy truyeàn doïc theo.
• Vì vaäy neáu ñoäng maïïch bò cöùng, soùng phaûn xaï seõ ñi ngöôïc laïi nhanh hôn,
• trôû veà tim sôùm hôn.

Figure 1
D LVL
PP
HUYEÁT AÙP ÑOÄNG MAÏCH CHUÛ TRUNG TAÂM: MOÁI LIEÂN KEÁT BÒ BOÛ QUEÂN
Huyeát aùp ñoäng maïch chuû trung taâm lieân quan chaët cheõ ñeán caùc bieán coá tim maïch. Taát caû
caùc thuoác choáng taêng huyeát aùp khoâng laøm giaûm huyeát aùp ñoäng maïch chuû trung taâm.
Rieâng Coversyl thì coù.
Ñoät quî
Phì ñaïi
thaát traùi
Tai bieán maïch vaønh
(nhoài maùu cô tim..)
Keát luaän: Vieäc taêng ñoä cöùng ñoäng maïch laøm taêng huyeát aùp ñoäng maïch chuû trung taâm vaø
do ñoù cuõng laøm taêng nguy cô taát caû 3 bieán coá tim maïch chính

3 hơn
• HA trung tâm chi phối trực tiếp hơn HA
tại ĐM não, tim ,thận
• HA trung tâm có ý nghĩa tiên lượng
biến cố tim mạch tốt hơn HA cánh tay
• HA trung tâm đánh giá hiệu quả của
thuốc điều trị HA chính xác hơn HA cánh
tay
38

VẬN TỐC SÓNG MẠCH
PULSE WAVE VELOCITY ( PWV )
39

VẬN TỐC SÓNG MẠCH
Khoảng thời gian
Khoảng
cách
Vận tốc sóng mạch (PWV)
= Khoảng cách / khoảng thời gian
A
B

. dV
Volume
DV
DP
Bramwell and Hill, 1922
dP V
.
DL
Dt
PWV 
Pressure
Compliance = DV / DP
Vận tốc sóng mạch là phương pháp
đo trực tiếp độ cứng động mạch
Vận tốc sóng mạch ĐM cảnh – đùi
là phương pháp xác định trực tiếp độ cứng động mạch chủ

. dV
dP V
.
DL
Dt
PWV 
Vận tốc sóng động mạch cảnh – đùi
«Step by step method »
Động mạch cảnh
L
Dt
Động mạch đùi

Simultaneous recording
Complior ®
ARTECH-medical
www.artechmedical.com
Amplitude Slope
carotid
Amplitude Slope
femoral
Dt
First derivative of the pressure wave

KỸ THUẬT BPro …
HuyÕt ¸p, tÇn sè sãng m¹ch, ¸p lùc t©m thu
®m chñ, ¸p lùc TB ®m chñ, ...
Sãng m¹ch ®îc chuÈn,
®o lêng, ph©n tÝchLÊy mÉu - 60 Hz to 300 Hz
BPro®

- PWV động mạch chủ là yếu tố tiên đoán biến chứng tim
mạch mạnh hơn số đo huyết áp trung bình.
Vận tốc sóng mạch của ĐMC là chỉ số của cứng động mạch
(Aortic Pulse Wave Velocity (APWV) as Index of Arterial Stiffness)
(Circulation. 2006)
PWV động mạch chủ tăng thêm 1.0 m/giây,
nguy cơ tim mạch tăng thêm 14%
46
Vận tốc sóng mạch
PWV (Pulse wave velocity)
Blacher et al. 1999

PWV predicts overall survival
Blacher et al. 1999
Probability of
survival (all-
cause mortality)
in end-stage
renal disease
patients
according to the
level of aortic
pulse wave
velocity (PWV)
divided in tertiles
(P< .0001).
left

CHỈ SỐ GIA TĂNG
AUGMENTATION INDEX
49

Thông số tham chiếu
Augmentation Index (AI): AP/PP
51

Thông số tham chiếu
độ cứng của ĐMC
• Central blood pressure > 130/90 mmHg
• Pulse wave velocity (PWV) > 10m/s
• Augmentation index > 50%
52

Cách đo độ cứng mạch
Techniques for assessing central blood pressure. (A) Invasive cardiac catheterization;
(B) direct applanation tonometry of the carotid artery; (C) applanation tonometry of the
radial artery; (D) cuff-based oscillometry at the brachial artery.
53

Assessment of Arterial Stiffness

CÓ THỂ TRẺ HÓA
TUỔI ĐỘNG MẠCH KHÔNG?
56

Phoøng ngöøa hoaëc söûa chöõa caùc bieán ñoåi
• Laøm chaäm laïi söï xô cöùng ñoäng maïch (elastin-
collagen)
• Tích cöïc choáng xô vöõa ñoäng maïch (lipid-vieâm…)
• Traùnh tích tuï caùc saûn phaåm « gaây cöùng » (AGE,
Canxi)

• Caân naëng : 1.5 kg ; Dieän tích : > 800 m2
• Toång hôïp > 250 hoaït chaát
• Caùc teá baøo cheát ñi vaø töï taùi taïo moät caùch lieân tuïc
NỘI MÔ MẠCH MÁU

Toác ñoä cheát TB CT
bình thöôøng: 3%
Lôùp noäi moâ
ñöôïc baûo toàn
Cheát TB CT quaù möùc
Khaâu ñaàu cuûa quaù trình XVÑMBaûo veä choáng
XVÑM
CHẾT TẾ BÀO NỘI MÔ THEO CHƯƠNG TRÌNH VÀ
XƠ VỮA ĐỘNG MẠCH
Nöùt, vôõ maûng XVÑM
Söï toaøn veïn
lôùp noäi moâ

TÁC DỤNG KHÁC NHAU CỦA CÁC THUỐC TRÊN
HA ĐỘNG MẠCH CHỦ TRUNG TÂM
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
Br SBP
C SBP
Aix %
Morgan T, et al. AJH 2004; 17:118–123
Nghieân cöùu luaân chuyeån
Moãi thuoác duøng trong 4 tuaàn
Tuoåi trung bình: 77.
ÖCMC Cheïn  Cheïn Ca Thiazide
0
5
10
15
20
25
10
5

Beta-blockers not effectively protect against cardiovascular
events as it’s central systolic pressure
63
ESC 2013

SỰ GIẢM ĐỘ CỨNG ĐỘNG MẠCH SAU KHI ĐIỀU TRỊ
PERINDOPRIL TRONG THA NGUYÊN PHÁT
0
2
4
6
8
10
12
M0 M3 M4
Vaän toác soùng maïch (m/giaây)
dV
VdP
t
L
PWV .
.

D
D

Dt
L
Asmar R et al. Circulation 1988
****
* P<0.05 ** P<0.01
Vaän toác soùng maïch ñoäng maïch caûnh-ñuøi,
chæ soá cuûa ñoä cöùng ñoäng maïch
M3
M4
Giaû döôïc
Perindopril
placebo
M0

Möùc haï HA
Dahlof B et al. Lancet 2005

Central aortic pressure may be an important
independent determinant of clinical outcomes
Cardiovascular mortality reduced by 24%
0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 Years
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
Amlodipine  perindoprill
(No. of events 263)
Atenolol  thiazide
(No. of events 342)
HR = 0.76 p = 0.0010
%

67
Brachial and Central Aortic Systolic
Blood Pressure (± 95% CI)
115
120
125
130
135
140
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6
Time (Years)
mmHg
Brachial SBP
Diff Mean (AUC) = 0.7 (-0.4,1.7) mm Hg
Central SBP
Diff Mean (AUC) = 4.3 (3.3, 5.4) mm Hg
AUC
133.9
133.2
121.2
125.5
P=.07
P<.0001
Atenolol 86 243 324 356 445 372 462 270 339 128 85 1031
Amlodipine 88 248 329 369 475 406 508 278 390 126 101 1042
Circulation. 2006;113:1213-1225
Atenolol thiazide
Amlodipine perindopril

68
Augmentation Index (%) by
Treatment Arm
15
20
25
30
35
40
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6
Time (Years)
Alx(%)
AUC
Atenolol 86 243 324 356 445 372 462 270 339 128 85 1031
Amlodipine 88 248 329 369 475 406 508 278 390 126 101 1042
31.9
25.3
Diff Mean (AUC) = -6.5 (5.8, 7.3)%
P<.0001
Circulation. 2006;113:1213-1225
Atenolol thiazide
Amlodipine perindopril

Normal vascular aging
100% bình thöôøng
Thaønhñoängmaïch
Thôøi gian
Nilsson P, Boutouyrie P, Laurent S. Hypertension 2009
EVA
Lão hóa mạch máu sớm

EVA
Thôøi gian
ADAM (giai ñoaïn treã)
ADAM (giai ñoaïn sôùm)
Nilsson P, Boutouyrie P, Laurent S. Hypertension 2009
Normal vascular aging
Giai ñoaïn phaùt hieän sôùm
vaø thoaùi trieån thaønh coâng
Thaønhñoängmaïch
100% bình thöôøng
EVA: Early Vascular Aging
ADAM
Aggressive Decrease of Atherosclerosis Modifier
100% bieán ñoåi

* Tuổi động mạch là một thông số quan trọng, đơn giản đánh
giá tổng thể các nguy cơ tim mạch giúp chẩn đoán, theo dõi
và điều trị bệnh nhân THA và các nguy cơ tim mạch
* Lão hóa sớm ĐM thể hiện qua XN: PWV và IMT của ĐM
cảnh = Tissue biomarkers.
* Nhiều lọai thuốc có thể làm giảm thiểu được tình trạng lão
hóa sớm ĐM, trong đó ACEI ,chẹn kênh Caxi là những thuốc
có nhiều triển vọng và bằng chứng nhất.
KẾT LUẬN

7. tuoi dong mach gs phuoc(final)

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to 7. tuoi dong mach gs phuoc(final)

Similar to 7. tuoi dong mach gs phuoc(final) (20)

More from nguyenngat88

More from nguyenngat88 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

7. tuoi dong mach gs phuoc(final)