1. NGUYÊN LÝ - K THU TỸ Ậ
TRI U CH NG H C- NH GIỆ Ứ Ọ Ả Ả
TRONG SIÊU ÂM Y H CỌ
Th.S LÊ TU N LINHẤ
B MÔN CH N ĐOÁN HÌNH NHỘ Ẩ Ả
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

2. L CH S SIÊU ÂMỊ Ử
•1900: P. Curie (Ph¸p) hiÖu øng ¸p ®iÖn.
•1945: Firestone (Mü) siªu ©m ph¸t hiÖn c¸c
vÕt nøt trong kim lo¹i.
•ChiÕn tranh thÕ giíi 2: dß tµu ngÇm, gäi lµ
Sonar.
•Y häc sau chiÕn tranh: 1950 héi nghÞ
Erlangen (CHLB §øc) ®· tæng kÕt ®iÒu trÞ
b»ng siªu ©m.
•1950: H¶i quËn Mü dß sái mËt b»ng m¸y
Sonar.

3. Sau ®ã c¸c c«ng tr×nh vÒ ¸p dông siªu
©m chÈn ®o¸n b»ng c¸c kiÓu kh¸c
nhau:
•Siªu ©m kiÓu A
•Siªu ©m kiÓu B
•Siªu ©m kiÓu TM
•Siªu ©m Doppler
•Siªu ©m 3D vµ 3D thêi gian thùc (4D)
•Siªu ©m Harmonic
•Siªu ©m ®µn håi m« (Eclastic)
L CH S SIÊU ÂMỊ Ử

4. TÍNH CH TẤ VẬT LÝ CƠ BẢN
C AỦ SIÊU ÂM
Radio
hồng ngo¹i…

5. TÍNH CH TẤ VẬT LÝ CƠ BẢN
C AỦ SIÊU ÂM
•TruyÒn qua cña sãng siªu ©m khi t­
¬ng t¸c víi m«i tr­êng vËt chÊt.
•Ph¶n x¹.
•TÝnh chÊt bÞ hÊp thô khi truyÒn
qua c¸c m«i tr­êng.
•T¸n x¹ (khóc x¹).

6. TÍNH CH TẤ VẬT LÝ CƠ BẢN
C AỦ SIÊU ÂM
Tèc ®é truyÒn ©m
•Kh«ng khÝ:350m/s, rÊt kÐm, ph¶i cã m«i
tr­êng trung gian (dÇu n­íc) ®Ó siªu ©m vµo
c¬ thÓ.
•M«i tr­êng kh¸c: tèt, parafin 1400, n­
íc 1500, thÐp 5000m/s.
•M«i tr­êng sinh häc: phÇn mÒm, mì 1400,
c¬ 1600, x­¬ng 3600 – 4000m/s.v.v. tèc ®é
TB trong phÇn mÒm 1540m/s.
Gióp ®o kho¶ng c¸ch trong siªu ©m (thêi
gian®i vµ vÒcñachïmsãngsiªu©m).

7. TÍNH CH TẤ VẬT LÝ CƠ BẢN
C AỦ SIÊU ÂM
ph¶n x¹
HÖ sè ph¶n x¹:
2211
2211
VPVP
VPVP
R
+
−
=
•P1 vµ P2 lµ tû träng cña 2 m«i tr­êng
•V1 vµ V2 lµ tèc ®é truyÒn cña 2 m«i tr­êng
•M«i tr­êng cµng kh¸c nhau ph¶n x¹ cµng
nhiÒu.
•M« mì-c¬ R= 0,0007, x­¬ng sä- n·o R=
0,36.

8. TÍNH CH TẤ VẬT LÝ CƠ BẢN
C AỦ SIÊU ÂM

9. TÍNH CH TẤ VẬT LÝ CƠ BẢN
C AỦ SIÊU ÂM
t¸n x¹
•Mét phÇn sãng siªu ©m ®æi h­íng, t¹o thµnh
sãng khuyÕch t¸n hay gäi lµ hiÖn t­îng t¸n x¹.
•T¸n x¹ khi §K cÊu tróc nhá h¬n-b»ng ®é dµi
b­íc sãng siªu ©m hoÆc bÒ mÆt kh«ng
®ång ®Òu.
•VD: kh¸m m¹ch m¸u ®Çu dß 2,5MHz, b­íc
sãng 600µ, gÇn b»ng §K hång cÇu, th× t¸n
x¹ x¶y ra nhiÒu h¬n lµ ph¶n x¹: trèng ©m,
kh«ng thÊy dßng ch¶y nh­ ®Çu dß tÇn sè

10. TÍNH CH TẤ VẬT LÝ CƠ BẢN
C AỦ SIÊU ÂM
Suy gi¶m cña chïm sãng siªu ©m
TruyÒn qua m«i tr­êng vËt chÊt, mét phÇn
sãng siªu ©m sÏ bÞ hÊp thu vµ biÕn thµnh
nhiÖt.
C­êng ®é siªu ©m ë t¹i mét ®é s©u nhÊt
®Þnh:
Ix= Io- 2αFX
•Io: C­êng ®é chïm sãng siªu ©m bÒ mÆt
®Çu dß.
•Ix: C­êng ®é chïm sãng siªu ©m ë ®é s©u
X.
•α: HÖ sè hÊp thô cña m«i tr­êng.
•F: TÇn sè cña chïm sãng siªu ©m.

11. TÍNH CH TẤ VẬT LÝ CƠ BẢN
C AỦ SIÊU ÂM
•TÇn sè cµng cao ®é hÊp thô cµng lín:
®Çu dß tÇn sè cao kh¸m c¸c t¹ng n«ng
•Kh¸m c¸c t¹ng s©u: sö dông kü thuËt
khuyÕch ®¹i bï theo chiÒu s©u (DGC-
depth gain control) hay bï theo thêi gian
(TGC- time gain compensation).
Suy gi¶m cña chïm sãng siªu ©m

13. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
Đầu dò Xử lý tín hiệu Màn hình
Lưu giữ

14. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
§Çu dß
Ph¸t sãng siªu ©m, ghi sãng ph¶n x¹ l¹i
(echo)
•Nguyªn t¾c: hiÖu øng ¸p ®iÖn Piezo electric
thuËn, nghÞch.
•Tinh thÓ ¸p ®iÖn (piezoelectric crystal)
biÕn tÝn hiÖu ®iÖn thµnh tÝn hiÖu sãng
vµ ng­îc l¹i.

15. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả

16. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả

18. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
xö lý tÝn hiÖu vµ hiÓn thÞ
Xung ®iÖn qua bé
xö lý sÏ ®­îc
khuÕch ®¹i vµ xö lý
®Ó biÕn thµnh tÝn
hiÖu ®iÖn vµ ®­îc
hiÓn thÞ lªn mµn
¶nh t­¬ng øng víi
cÊu tróc ph¶n x¹
siªu ©m.

19. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
3 c¸ch biÓu diÔn vÞ trÝ, tÝnh chÊt cÊu tróc
ph¶n x¹:
•A-mode
•B-mode
•M-mode

20. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả

21. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
Siªu ©m Doppler
Nguyªn lý chung: hiÖu øng Doppler, 1842
Johan Christian Doppler (¸o).
TÇn sè cña chïm siªu ©m ph¶n håi thay ®æi
so víi tÇn sè cña chïm ph¸t ®i nÕu kho¶ng
c¸ch t­¬ng ®èi gi÷a nguån ph¸t vµ vËt thay
®æi: tÇn sè t¨ng nÕu kho¶ng c¸ch gi¶m vµ
ng­îc l¹i.
C
Vfo θcos..2
∆f = f− fo = θ
f
fo
V

22. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
4 kiÓu siªu ©m Doppler:
•Doppler liªn tôc
•Doppler xung
•Doppler mµu
•Doppler n¨ng l­îng

23. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
Doppler liªn tôc
§Çu dß: 2 tinh thÓ gèm ¸p
®iÖn, mét ph¸t liªn tôc sãng
siªu ©m, mét thu sãng ph¶n
håi.¦u: m¸y ®¬n gi¶n, ghi dßng
ch¶y cao, kh«ng aliasing.
Nh­îc: kh«ng ghi chän
läc mét vïng, m¸y ghi l¹i tÊt
c¶ c¸c tÝn hiÖu dßng ch¶y
mµ chïm siªu ©m ®i qua.

24. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
Doppler xung
§Çu dß: 1 tinh thÓ gèm ¸p
®iÖn, ph¸t vµ thu sãng siªu
©m ng¾t qu·ng (xung).
D
D
VÞ trÝ, thÓ tÝch vïng ghi
tÝn hiÖu (cöa ghi)
Doppler cã thÓ thay ®æi.
VÞ trÝ cöa ghi Doppler:
D. KÝch th­íc cöa ghi
Doppler: L.

25. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
P.R.F
= d
C
2
≤∆f
2
PRF
∆f > PRF/2: aliasing, ®Ønh phæ Doppler bÞ
c¾t côt vµ ®­îc ghi sang phÝa ®èi diÖn cña
®­êng 0.

26. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
∆f > PRF/2: aliasing, ®Ønh phæ Doppler bÞ
c¾t côt vµ ®­îc ghi sang phÝa ®èi diÖn cña
®­êng 0.
4 biÖn ph¸p tr¸nh aliasing:
•ChuyÓn ®­êng 0 xuèng thÊp, bá c¸c tÇn sè
©m.
•Gi¶m ∆f: gi¶m tÇn sè ph¸t fo, gi¶m Cosθ (θ <
600
®Ó gi¶m sai sè).
•Gi¶m ®é s©u (d): Ðp bÖnh nh©n.
•Sö dông m¸y cã PRF cao.

27. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
TÝn hiÖu Doppler (liªn tôc, xung ) ®­îc
ph©n tÝch d­íi d¹ng ©m thanh hay d¹ng
phæ:
- ¢m s¾c vµ c­êng ®é ©m thanh.
-Phæ Doppler: ph©n tÝch tÝn hiÖu
Doppler (∆f) b»ng phÐp biÕn ®æi nhanh
cña Fourier (Fast Fourier Transform-
FFT).
-Màu

28. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả

29. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
Siªu ©m Doppler xung kÕt hîp víi siªu ©m
c¾t líp (hÖ thè ng Duple x).

30. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
Siªu ©m Doppler mµu: ¸p dông nguyªn lý
siªu ©m Doppler xung nhiÒu cöa
(multigate pulse Doppler) ®Ó thu tÝn hiÖu
Doppler trªn mét vïng trong mét mÆt c¾t.
TÝn hiÖu tõ c¸c cöa ghi Doppler ®­îc m·
ho¸ d­íi d¹ng mµu vµ thÓ hiÖn chång lªn
¶nh siªu ©m 2D t¹o thµnh Doppler mµu
cßn ®­îc gäi lµ b¶n ®å mµu cña dßng
ch¶y (Color Flow Mapping- CFM)

31. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả®Æc ®iÓm siªu ©m Doppler mµu:
•C¸c dßng ch¶y vÒ phÝa ®Çu dß hay ®i
xa ®Çu dß ®­îc thÓ hiÖn b»ng mµu ®á,
xanh.
•Dßng ch¶y tèc ®é cµng lín mµu cµng
s¸ng.
•Tèc ®é dßng ch¶y lín: "aliasing" mµu:
chç tèc ®é qu¸ cao thµnh mµu ®èi lËp,
phai nh¹t.
•Dßng rèi: kh¶m mµu (c¸c « ®á, xanh,
vµng n»m xen lÉn nhau kh«ng theo trËt
tù nµo c¶).

32. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả
M¸y siªu ©m cã 3 kiÓu: hai chiÒu, h×nh
Doppler mµu vµ phæ Doppler gäi lµ hÖ
thèng Triplex.

33. NH NG TI N B TRONG T OỮ Ế Ộ Ạ
NH SIÊU ÂMẢ
Siªu©mDopplernăngl­îng:
•TÝn hiÖu Doppler thÊp nªn nã ®­îc biÕn
®æi m· ho¸ năng l­îng.
•Kh«ng nhËn biÕt ®­îc chiÒu cña dßng
ch¶y.
•Toµn bé lßng m¹ch ®­îc lÊp ®Çy c¸c pixel
mµu do Doppler năng l­îng cã ®é nh¹y gÊp
3 lÇn Doppler mµu. C¸c m¹ch m¸u nhá
còng ®­îc thÊy (c¸c ®éng m¹ch liªn thuú
thËn).
•Kh«ng cßn "aliasing" mµu.

34. NGUYÊN LÝ C U T O MÁY VÀẤ Ạ
T O NH TRONG SIÊU ÂMẠ Ả

35. NH NG TI N B TRONG T OỮ Ế Ộ Ạ
NH SIÊU ÂMẢ
1. C¸c tiÕn bé vÒ cÊu t¹o m¸y: ®Çu dß
®é ph©n gi¶i cao, ®Çu dß biÕn tÇn,
®Çu dß ®a t©m ®iÓm.
2. C¸c tiÕn bé vÒ mode siªu ©m:
harmonic, elastic (ARFI), siªu ©m 3D-
4D, thÓ tÝch khèi tù ®éng ABVS.

36. ®Çu dß ®a tÇn
•BÒ dµy tinh thÓ gèm quyÕt ®Þnh tÇn sè cña ®Çu dß :
tinh thÓ cµng máng, b­íc sãng cµng ng¾n, tÇn sè cµng lín.
NÕu tinh thÓ gèm dµy 1mm: ®Çu dß cã tÇn sè 2 MHz
Tinh thÓ dµy 2mm: ®Çu dß tÇn sè 4MHz
•Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ vËt liÖu tæng hîp, c¸c
®Çu dß kh«ng chØ cã mét tÇn sè mµ cã d¶i tõ 2 ®Õn 8 tÇn sè.
C¸c tiÕn bé vÒcÊu t¹o m¸y

38. C¸c tiÕn bé vÒcÊu t¹o m¸y
Héi tô cña ®Çu
dß:
1. ®Çu dß kh«ng
héi tô
2. ®Çu dß héi tô
c¬ häc ë xa
3. ®Çu dß héi tô
c¬ häc ë gÇn
4. Héi tô ®iÖn tö
®Çu dß Héi tô ®iÖn tö

40. C¸c tiÕn bé vÒcÊu t¹o m¸y
Ph©n gi¶i däc phô
thuéc vµo chiÒu dµi
b­íc sãng vµ thêi gian
ph¸t xung.
a) Xung ng¾n, tÇn
sè cao: ph©n gi¶i tèt.
b) Xung dµi tÇn sè
thÊp: ph©n gi¶i kÐm,
kh«ng ph©n biÖt ®­îc
hai ®iÓm.
®é ph©n gi¶i

41. C¸c tiÕn bé vÒcÊu t¹o m¸y
Ph©n gi¶i ngang
phô thuéc vµo
chiÒu réng cña
chïm sãng ©m
•1.Tr­êng sãng ©m
réng kh«ng cã héi
tô
•2 vµ 3. Tr­êng
sãng ©m hÑp cã
héi tô
®é ph©n gi¶i
C¸c m¸y thêi gian thùc cã thÓ quÐt tíi 250 ®­êng
trªn 10cm vµ cho 30 h×nh trong mét gi©y

42. Siªu ©m hoµ hîp m«
Harmonic
C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

43. C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

44. C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

45. 1. eSie Touch™ elasticity imaging
2. Virtual Touch™ tissue imaging
3. Virtual Touch™ tissue quantification
TÊt c¶ c¸c lo¹i ®Çu dß:
SIÊU ÂM ®µn håi m«:
Đánh giá đ r n c a t n th ngộ ắ ủ ổ ươ
C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

46. SIÊU ÂM ®µn håi m«:
eSie Touch™ elasticity imaging
C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

47. C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

48. C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

49. C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

50. Longitudinal
Wave
Attenuation
(~0.5dB/cm MHz)
Velocity :
~1540 m/s
In tissue
• Displacement induced
by acoustic push pulse
• Detection pulses track
displacement on axis
to the push pulse
within the ROI
• The push/detect
sequence is stepped
across the ROI
• Relative displacement
difference locations are
mapped to the image
STIFF LESIONSOFT TISSUE
TRANSDUCER
REGION OF
INTEREST

51. Virtual Touch tissue
imaging: Di c¨n gan cña ung
th­ vó.
* Not commercially
available in the USA.

52. Longitudinal
Wave
Attenuation
(~0.5dB/cm MHz)
Velocity :
~1540 m/s
In tissue
• Shear waves induced
by a virtual extended
shear wave source
• Detection pulses track
displacement vs. time off
axis to the acoustic push
pulse
• Time to Peak (TTP) is
measured along each
detection beam and
speed is computed
• The speed of shear
wave propagation is
related to tissue stiffness
STIFF LESION
SOFT TISSUE
TRANSDUCER
REGION OF
INTEREST
Shear wave attenuation
(Approx 10,000x Longitudinal Attenuation)

53. F0F0 F2F2 F4F4F1F1 F3F3
VS = 1,14 m/s VS = 3,51 m/sVS = 1,4 m/s

54. SIÊU ÂM BA CHIỀU – 3D:
CẤU TẠO ĐẦU DÒ HAI CHIỀU BÌNH THƯỜNG VÀ CÁC LÁT CẮT
ĐƯỢC XỬ LÝ THÀNH HÌNH ẢNH BA CHIỀU THÔNG QUA MÁY VI
TÍNH VÀ PHẦN MỀM ĐẶC BIỆT TUỲ MỖI HÃNG
C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

55. BA CHI U TH I GIAN TH C HAY SIÊU ÂM B N CHI UỀ Ờ Ự Ố Ề
-LIVE 3D HAY 4D
 ĐẦU DÒ NHIỀU TINH THỂ XẾP NGANG HAY CONG VÀ HỆ
THỐNG CƠ HAY ĐIỆN TỦ QUÉT TỰ ĐỘNG BÊN TRONG ĐẦU DÒ.
 CHẾ ĐỘ QUÉT 3D: TRỰC TRÀNG, THAI ĐẦU DÒ ÂM ĐẠO… SẼ
THU ĐƯỢC HÌNH ẢNH ĐA BÌNH DIỆN TRÊN MỘT LẦN CẮT.
 CHẾ ĐỘ QUÉT 4D: MÁY SIÊU ÂM CÓ PHẦN MỀM XỬ LÝ HÌNH
ẢNH TRÊN MÁY TÍNH MẠNH ĐỂ TẠO HÌNH ẢNH THỜI GIAN
THỰC: TÁI TẠO BỀ MẶT, CHẾ ĐỘ XƯƠNG...
C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

56. C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m

57. 57
ABVS Automated Breast Volumes Simplified
C¸c tiÕn bé vÒmode siªu ©m
§Çu dß khèi siªu ©mvó tù ®éng

61. NH NG TI N B TRONG T OỮ Ế Ộ Ạ
NH SIÊU ÂMẢ
ChÊt §èI ©m

62. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ
V
tm
viii
tmc

64. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ

66. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ

68. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ

69. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ

70. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ

71. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ

72. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ

73. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ

74. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ

75. TRI U CH NG H C SIÊU ÂMỆ Ứ Ọ

78. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
1.Phản hồi lặp lại của chùm sóng âm
1.1. Phản hồi âm giữa hai mặt phẳng
1.2. Phản hồi âm bên trong một cấu trúc
1.3. Phản hồi âm qua mặt phẳng cong
2. Suy giảm chùm sóng siêu âm
3. Tăng cường truyền sóng âm
4. Khúc xạ chùm sóng âm
5. Chùm sóng âm phụ
6. Phản hồi âm chậm
7. Thay đổi tốc độ truyền của sóng siêu âm
8. Hiệu ứng thể tích khối
9. Hiệu ứng hình đôi

79. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A B
Siêu âm đầu dò phẳng vùng thành bụng, có mặt phẳng phân cách là dải cân tăng âm, phía
sau có những dải tăng âm giả song song có cùng khoảng cách với mức độ tăng âm kém rõ
dần. B: Sơ đồ giải thích phản hồi của chùm sóng âm qua lại một hoặc nhiều lần giữa mặt
phẳng phân cách và bề mặt đầu dò.
Phản hồi âm giữa hai mặt phẳng

80. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
Siêu âm ổ bụng bằng đầu dò cong. A: Hình nhiễu phản xạ do tiếp xúc
giữa đầu dò với da không tốt, tạo nên những vệt song song mép bên trái
hình ảnh (mũi tên). B: Hình nhiễu phản xạ của lớp khí trong ống tiêu
hóa (mũi tên số1), tạo nên những vệt sáng phía sau (mũi tên từ số 2-4).

81. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A : Siêu âm đầu dò cong vùng đáy phổi, có mặt phẳng phân cách là lớp
khí tăng âm, phía sau nó có vô số những vệt tăng âm song song. B: Sơ
đồ giải thích phản xạ của chùm sóng âm đi qua lại bề mặt xa và gần của
lớp khí với một hoặc vô số lần rồi mới trở về đầu dò, tạo ra những vệt
sáng trên hình siêu âm, giống hình “đuôi sao chổi”.
Phản hồi âm bên trong một cấu trúc

82. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A: Siêu âm túi mật u cơ tuyến có những hạt cholesterol nằm trong thành
có hình “đuôi sao chổi”. B: Sơ đồ giải thích phản xạ của sóng âm di
chuyển theo nhiều hướng trong tinh thể cholesterol sau đó mới trở về
đầu dò, tạo ra những vệt sáng phía sau.

83. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A: Siêu âm gan thấy khối u máu tăng âm “soi gương” qua cơ hoành. B:
Sơ đồ giải thích hiện tượng soi gương này do lệch hướng của chùm sóng
phản hồi khi tới cơ hoành là mặt phẳng phân cách cong.
Phản hồi âm qua mặt phẳng cong

84. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A: Siêu âm sỏi túi mật là hình đậm âm có bóng cản lưng. B: Sơ đồ giải
thích hình “bóng cản” hình nón phía sau của đầu dò hình dẻ quạt, do cấu
trúc có kháng trở cao cản hoàn toàn sóng âm.
Suy giảm chùm sóng siêu âm

85. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A: Siêu âm túi mật, nhu mô gan sau túi mật tăng sáng hơn so với nhu mô
kề bên có cùng độ sâu. B: Sơ đồ giải thích hình “tăng sáng phía sau”
hình nón của đầu dò rẻ quạt, do chùm sóng âm truyền qua cấu trúc dịch
(L) không bị suy giảm so với chùm sóng âm qua tổ chức kề bên.
Tăng cường truyền sóng âm

87. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A: Siêu âm khối dịch (1) trong nhu mô gan (2), ngoài thấy hình tăng sáng phía sau
còn thấy hình “bóng cản bờ” (mũi tên). B: Sơ đồ giải thích hiện tượng này do lệch
hướng của chùm sóng âm đi qua hai bờ của cấu trúc nang dịch tròn (L), tạo vùng
không có sóng âm đi qua (c) giới hạn phía ngoài của vùng tăng sáng phía sau (R).
Khúc xạ chùm sóng âm

88. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A: Siêu âm túi mật, trong lòng vùng thấp của túi mật có hình nhiễu giả bùn mật
do ảnh của khí trong ống tiêu hóa kế cận (mũi tên vàng) được dịch chuyển và
trong lòng túi mật (mũi tên trắng). B: Sơ đồ giải thích hiện tượng này: ảnh từ
một vùng cấu trúc (r) phản hồi lại từ chùm sóng bên, đầu dò nhận được âm
vang này và ghi nhận chồng vào chùm sóng chính (a), như vậy nó tạo nên hình
giả nằm trong chùm sóng chính.
Chùm sóng âm phụ

89. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A B
A: Siêu âm bàng quang, trong lòng bàng quang ở phía sau thành trước có những điểm âm
vang (mũi tên) là hình nhiễu ảnh do sóng phản hồi chậm gây ra, đồng thời chúng là
nguyên nhân làm cho thành trước của bàng quang kém rõ. B: Sơ đồ giải thích hiện tượng
sóng phản hồi chậm do sóng phản hồi trên đường đi về đầu dò bị lệch hướng với vô số
những khoảng cách khác nhau, tạo nên vô số điểm ảnh của mặt phẳng phân cách nằm xa
hơn, và được thấy rõ khi phía sau mặt phẳng phân cách này là cấu trúc dịch.
Phản hồi âm chậm

90. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
Siêu âm qua vùng gan, hình khối u mỡ tăng âm, kèm bóng cản âm nhẹ phía sau. Cơ hoành
đoạn tương ứng vùng bóng cản này nằm xa hơn so với đoạn cơ hoành sau nhu mô gan
bình thường, tạo nên hình đứt đoạn cơ hoành. Hiện tượng này được giải thích do tốc độ
truyền sóng âm trong u mỡ chậm hơn so với nhu mô gan.
Thay đổi tốc độ truyền của sóng siêu
âm

91. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A: Siêu âm vú, giữa nhu mô tuyến vú tăng âm có ba khối nang, khối lớn
nhất là hình rỗng âm dịch thuần nhất, hai khối nhỏ hơn kề bên dạng dịch
giảm âm; dịch chuyển đầu dò vào chính giữa hai khối nhỏ này thì thấy là
khối dịch rỗng âm. B: Sơ đồ giải thích hiện tượng khối dịch thuần nhất giảm
âm khi lớp cắt siêu âm lẫn hai cấu trúc dịch và tổ chức kế cận (1), và khối
dịch này sẽ là khối rỗng âm thật sự nếu cắt vào chính giữa đầu dò (2).
Hiệu ứng thể tích khối

92. ẢNH GIẢ TRÊN SIÊU ÂM
A: Siêu âm cắt ngang vùng thượng vị, sau gan trái có hình giả động
mạch chủ đôi. B: Sơ đồ giải thích hiện tượng này là do chùm sóng âm
qua mặt phẳng cong của bờ cơ thẳng bị khúc xạ lệch hướng để tới cấu
trúc rồi phản hồi về đầu dò, nội suy ảnh sẽ dịch chuyển ảnh của cấu trúc
là đường thẳng trục (đường nét rời); cấu trúc bên trái là hình thật.
Hiệu ứng hình đôi

94. Xin ch©n thµnh c¶m¬n!