Kt truyen hinh

®µi tiÕng nãi viÖt nam

trêng cao ®¼ng ph¸t thanh truyÒn h×nh 1

Kü thuËt truyÒn hinh.
HÖ cao ®¼ng.

Hµ nam ngµy 17/6/2010.
Biªn so¹n gv: th¹c sü Cï V¨n Thanh.

Tæng qu¸t vÒ m«n häc.
1.néi dung
(Theo đề c¬ng c®kt®t-th¸ng 6 n¨m 2010)
Ch¬ng1: Tæng quan vÒ truyÒn h×nh t¬ng tù.
Ch¬ng 2: Tæng quan vÒ m¸y ph¸t h×nh.
Ch¬ng 3: M¹ch ®iÖn m¸y ph¸t h×nh.
Ch¬ng 4: An ten ph¸t h×nh.
Ch¬ng 5: Ph©n tÝch m¸y ph¸t h×nh thùc tÕ.
Ch¬ng 6:QuÈn lý vËn hµnh m¸y ph¸t h×nh.
Ch¬ngg7: TruyÒn h×nh sè.
Ch¬ng 8: TruyÒn h×nh çp.
2.Môc ®Ých yªu cÇu :
+ Cung cÊp cho häc sinh, sinh viªn mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n, c« ®äng vÒ m¸y
ph¸t h×nh kü thuËt ©nlog & kü thuËt sè.
+ Çc sinh viªn cã thÓ vËn hµnh ,b¶o dìng çc tr¹m m¸y ph¸t h×nh .
3.Thêi gian thùc hiªn:
+ HÖ C§KT (75t).

Ch¬ng1:tæng quan vÒ truyÒn hinh.
1.1.tÝn hiÖu truyÒn hinh.
12.kªnh truyÒn hinh.
1.3.hÖ thèng truyÒn h×nh mÆt ®Êt.
1.4.hÖ thèng truyÒn h×nh c¸p.
1.5.HÖ thèng truyÒn h×nh vÖ tinh.

1.1.tÝn hiÖu truyÒn hinh.
1.1.1.C¸c thµnh phÇn cña tÝn hiÖu truyÒn hinh.
A.TÝn hiÖu Audio.

•

Mang th«ng tin vÒ tiÕng ®éng,ca nh¹c, lêi thuÕt minh, tiÕng nãi cña
nh©n vËt..v..v
• TÝn hiªô tiÕng cã phæ réng: 0 - 20Khz.
• Tai ngõ¬i c¶m thô tèt nhÊt trong kho¶ng 16 hz- 16000hz.
• Thùc hiÖn ®iÒu chÕ FM ®èi víi tÝn hiÖu Audio.
B.TÝn hiÖu video.

•
•
•
•

Mang th«ng tin vÒ hinh ¶nh vµ mÇu s¾c.
TÝn hiÖu video cã phæ réng: tõ 0-6 Mhz.
M¾t ngêi c¶m thô tÝn hiÖu ®en tr¾ng tèt h¬n tÝn hiÖu mÇu.
Thùc hiÖn ®iÒu chÕ AM ®èi víi tÝn hiÖu Video.

1.1.2. C¸c thµnh phÇn trong tÝn hiÖu video.
A.TÝn hiÖu chãi:
• Ký hiÖu lµ Y, mang th«ng tin vÒ h×nh ¶nh ®en tr¾ng.
• Cã phæ réng tõ 0-6 Mhz.
B.TÝn hiÖu ®ång bé ngang däc:
• Ký hiÖu :Fh,Fv.mang th«ng tin vÒ pha cña c¸c dßng vµ mµnh ®Ó
thùc hiÖn ®ång bé gi½ phÝa ph¸t vµ phÝa thu.
C.TÝn hiÖu mÇu:
• Ký hiÖu lµ :Cm, mang th«ng tin vÒ mÇu s¾c.
• Cã hai tÝn hiÖu mÇu: R-Y & B-Y.cã ®é réng phæ ®Òu lµ 3 Mhz.
D.TÝn hiÖu ®ång bé mÇu:
• Ký hiÖu lµ Fsm, mang th«ng tin vÒ pha c¶ sãng mang mÇu.
• Gióp cho viÖc t¸ch tÝn hiÖu mÇu t¹i phÝa thu ®îc chÝnh x¸c.

1.1.3.tÝn hiÖu mét dßng video
1.TÝn hiÖu mét dßng ¶nh
.

Møc Tr¾ng

0,75v

Bust
mÇu
Møc den

0v

Fh
10µs

®é réng xung xo¸
dßng.

54µs

tÝn hiÖu 1 dßng
video

1.1.4.tÝn hiÖu Xung ®ång bé mµnh.
•

Lµ chuçi xung chÎ:
(xung c©n b»ng tríc, xung ®ång bä dßng, xung c©n b»ng sau)
• B¾t ®Çu mçi mµnh ¶nh.

1.1.5,tÝn hiÖu hiÖu mÇu trong truyÒn h×nh.
a.Vi sao l¹i truyÒn tÝn hiÖu- hiÖu mÇu?
• Vi trong c¶ ba tÝn hiÖu mÇu cã chøa thµnh phÇn ®é chãi, vËy nÕu
ta truyÒn tÝn hiÖu Y thi kh«ng cÇn truyÒn nã trong tÝn hiÖu mÇu.
• Lµm nh vËy vÉn ®¶m b¶o th«ng tin mµ gi¶m ®é réng gi¶i tÇn
xuèng cßn 3Mhz cho mçi tÝn hiÖu sai mÇu.
b.Vi sao chØ truyÒn 2 sai mÇu r-y & b-y?
• Vi thµnh phÇn G-Y ®· chøa ë trong 2 sai mÇu trªn cïng víi tÝn hiÖu
Yta sÏ tæng hîp l¹i G-Y dÔ dµng ë phÝa thu.
• C«ng thøc x¸c ®Þnh 2 sai mÇu R-Y &B-Y?
• E’b-y = –- 0 ,59E’g -– 0,89E’b -– 0,30E‘r
• E’r-y = –- 0 ,59E’ g- 0,11E’b + 0,70E‘r

1.1.5.tÝn hiÖu hiÖu mÇu trong truyÒn h×nh.
c. Ph¬ng ph¸p cµi xen phæ.
• Phæ cña tÝn hiÖu chãi vµ tÝn hiÖu mÇu lµ çc phæ v¹ch.
• Nang lîng tËp chung t¹i çc dßng quÐt.
• Çc v¹ch phæ çch ®Òu nhau, kho¶ng çch lµ 15625Hz (64µs)
• Phæ nang lîng cña çc thµnh phÇn hµi bËc cao th× nhá.
• TiÕn hµnh cµi xen phæ mÇu vµo kho¶ng gia 2 v¹ch phæ ®en
tr¾ng.
• Cµi çc phæ mÇu vµo vïng tÇn cao cña phæ ®en tr¾ng.
Cm
Y
F(Mhz)

1.2.®é réng cña mét kªnh truyÒn hinh.
1.2.1.Kªnh truyÒn hinh cha nÐn:
• TÝn hiÖu FM tiÕng :200Khz.
• TÝn hiÖu mÇu: R,B,G= 6Mhz + 6Mhz+6Mhz = 18Mhz.
• Tæng céng c¶ phßng vÖ =>19 Mhz!
1.2.2.Kªnh truyÒn hinh ®· nÐn.
• tÝn hiÖu FM tiÕng :200Khz.
• TÝn hiÖu chãi 6Mhz.
• TÝn hiÖu mÇu R-Y,B-Y : 3 Mhz+3 Mhz= 6Mhz., gµi xen vµo phæ
chãi.
• Tæng céng c¶ phßng vÖ = (6-8) Mhz!
• Phï hîp víi kªnh truyÒn hinh ®en tr¾ng.

1.2.3.kªnh truyÒn hinh – fcc.
•
•
•
•
•
•
•

®é réng toµn kªnh 6Mhz.
®é réng tÝn hiÖu chãi mét biªn tÇn lµ 4,2Mhz.
®é réng tÝn hiÖu mÇu1,5Mhz.
®é réng tÝn hiÖu tiÕng FM 0,2Mhz.
®é réng tÝn hiÖu Vieo biªn tÇn côt 0,6Mhz.
Fv
®é réng phßng vÖ V&S lµ 1Mhz
Kho¶ng c¸ch gia V.IF &S.IF lµ 4,5Mhz.

Fa
4,5Mh
z

4,2Mh
z
6,0Mhz

Mhz

1.2.4.kªnh truyÒn hinh – ccir.
•
•
•
•
•
•
•

Fv

Fa
5,5Mhz

5,0Mhz

7,0Mhz

Mhz

1.2.5.kªnh truyÒn h×nh – oirt.
•
•
•
•
•
•
•

Fv

Fa
6,5Mhz

6,0Mhz

8,0Mhz

Mhz

1.3.hÖ thèng truyÒn h×nh mÆt ®Êt.
•
•
•
•

•
•
•
•

Khái niệm:
Là hệ thống các trạm phát đặt dưới mặt đất,dùng để phát hình cho các máy thu hình
gia đình.
Đặc điểm:
Theo tiêu chuẩn OIRT, dải thông sử dụng cho truyền hình quảng bá từ 48 MHz÷
đến 960 MHz, bao gồm 5 dải băng đánh số từ I, II... đến V. Các dải băng được
phân bổ tần số như sau:
+ Dải băng I: Từ 48 ÷ 64 MHz.
+ Dải băng IV: Từ 470 ÷ 606 MHz.
+ Dải băng II: Từ 76 ÷ 100MHz.
+ Dải băng V: Từ 606 ÷ 958 MHz.
+ Dải băng III: Từ 1 74 ÷ 230 MHz.
Dải thông của mỗi kênh theo OIRT là 8 MHz và khoảng cách giữa tải tần hình và
tiếng là 6,5 MHz. Dải thông của mỗi kênh theo CCIR là 7 MHz và khoảng cách
giữa tải tần hình và tiếng là 5,6 MHz.

1.4.hÖ thèng truyÒn h×nh c¸p.
•

Khái niệm: Hệ thống truyền hình cáp (CATV) xuất hiện vào những năm
cuối của thập niên 40. Đây là một hệ thống truyền hình có khả năng phục
vụ cho một khu vực tập trung đông dân cư, nơi khó có thể nhận được tín
hiệu truyền hình từ các máy thu hình đặt .
• Đặc điểm: Truyền hình cáp sử dụng các kênh truyền nằm trong phạm vi
dải thông ở cận dưới của băng UHF. Các kênh truyền hình cáp được chia
ra thành các băng VHF thấp, VHF giữa, VHF cao và siêu băng
(superband).
• Sơ đồ khối CATV.
Hệ thống thiết bị
trung tâm
(Headend
system)

Mạng phân phối
tín hiệu
(Distribution network)

Thiết bị thuê bao
(Customer
system)

Hình 1.3: Sơ đồ khối hệ thống truyền hình cáp

1.5.hÖ thèng truyÒn h×nh vÖ tinh.
•
•
•
•
•

Khái niệm: Sử dụng vệ tinh làm trạm phát sóng truyền hình xuống mặt
đất.
Đặc điểm:
Đường truyền vệ tinh không bị ảnh hưởng bởi điều kiện địa hình, địa vật,
Truyền hình vệ tinh có thể thực hiện qua đại dương, rừng rậm, núi cao
cũng như ở các địa cực.
Sơ đồ khối trạm vệ tinh mặt đất.

1.6. C©u hái cuèi ch¬ng.
1. Cho biÕt tÝn hiÖu truyÒn h×nh gåm cã nh÷ng thµnh phÇn g×? nªu
vai trß cña chóng?
2. Cho biÕt ®é réng cña mét kªnh truyÒn h×nh?
3. Tr×nh bÇy hÖ thèng truyÒn h×nh mÆt ®Êt?
4. Tr×nh bÇy hÖ thèng truyÒn h×nh vÖ tinh?
5. Tr×nh bÇy hÖ thèng truyÒn h×nh c¸p?

ch¬ng 2: tæng quan vÒ m¸y ph¸t h×nh.
2.1.kh¸i niÖm vÒ m¸y ph¸t h×nh.
• chóc n¨ng.
• ph©n lo¹i.
2.2.S¬ ®å khèi m¸y ph¸t h×nh.
• s®k-mph- ®iÒu chÕ ë c«ng suÊt lín.
• s®k-mph- ®iÒu chÕ ë c«ng suÊt nhá.
• mph-phèi hîp sau trung tÇn.
• mph-phèi hîp ë cao tÇn.
• mph- chÕ t¹o theo module.
2.3.®Æc tÝnh m¸y ph¸t h×nh

•

2.1.1.Chøc n¨ng cña m¸y ph¸t h×nh.

•

Máy phát hình làm nhiệm vụ phát quảng bá các chương trình truyền hình
như vtv tới các máy thu hình của người xem ở dạng sóng điện từ cao tần.

•

Tín hiệu cung cấp cho máy phát hình :có thể lấy trực tiếp từ camera hoặc
băng hình, hoặc có thể lấy gián tiếp tín hiệu thu được từ vệ tinh hay đường
tuyến cáp (cáp đồng trục, cáp quang) hoặc lấy từ trạm vi ba.

•

Máy phát hình VHF được sản xuất từ kênh 1÷12 (hệ OIRT hệ màu
PAL).
• Máy phát hình UHF từ kênh 21 đến kênh 69 (hệ OIRT và CCIR).

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

2.1.2.ph©n lo¹i m¸y ph¸t h×nh.
1.Phân loại theo tần số :
+ Máy phát hình kênh VHF,Máy phát hình kênh UHF.
2.Phân loại theo hệ mầu:
+ Máy phát hình hệ Pal, hệ NTSC,hệ SECAM.
3.Phân loại theo phần tử khuyếch đại:
+Máy phát hình dùng đèn điện tử, đèn bán dẫn, dùng cả bán dẫn lẫn điện
tử.
4.Phân loại theo công suất :
+Máy phát hình công suất nhỏ(dưới 1Kw), vừa (14Kw), lớn( Trên 5kw)
5.Phân loại theo cấu hình:
+. Máy phát hình gồm 2 phần được phát tiếng và hình riêng .
+. Máy phát hình và tiếng có chung chủ sóng gốc
+ Máy phát hình phối hợp hình và tiếng ở trung tần .
+ Máy phát hình phối hợp cao tần hình và tiếng .

2.2.1.s¬ ®å khèi m¸y ph¸t h×nh c«ng suÊt lín.
•

s®k

Chủ
sóng
hình

Tín
hiệu
hình

Khuếch
đại
hình

Sửa
tín
hiệu
hình

Nhân
tần

Khuếch
đại cao
tần hình

Điều
chế AM
và
KĐCS

Khuếch
đại
tuyến
tính

Tiền
điều
chế

Khuếch
đại
hình

Nhân
tần

Khuếc
h đại
cao tần
tiếng

Khuếch
đại
công
suất
tiếng

Chủ
sóng
tiếng

Tín
hiệu
tiếng

Sửa
âm
tần

Điều
tần
(FM)

Bộ
trung
hợp

Bộ lọc
sóng
hài

chøc n¨ng c¸c khèi
•

- Chủ sóng hình: tạo ra tần số cơ bản của sóng mang hình
- Bội tần: tạo ra tần số sóng mang hình kênh phát.
- Khuếch đại cao tần: khuếch đại sóng mang để đủ mức kích thích cho tầng công suất
cuối cùng
- Điều chế AM
- Khuếch đại tín hiệu hình vào
- Sửa tín hiệu hình
- Khuếch đại tuyến tính
- Tiền điều chế: khuếch đại tín hiệu hình đủ mức kích thích cho tầng điều chế (từ 1,4Vđđ
đến 75Vđđ).
- Khuếch đại: khuếch đại tín hiệu hình tới hàng trăm vôn đỉnh - đỉnh.
- Khối chủ sóng tiếng: tạo ra tần số cơ bản của sóng mang tiếng.
- Khối sửa âm tần tiếng
- Khối điều tần (FM): điều chế sóng mang tiếng ở tần số cơ bản
- Khối bội tần: tạo ra tần số sóng mang tiếng của kênh phát
- Khối đại cao tần tiếng: gồm các tầng tiếng đã điều chế FM để đủ mức kích thích cho
tầng công suất cuối.
- Khối khuếch đại công suất tiếng cuối cùng.
- Khối Diplexer: bộ trung hợp để phối hợp cao tần hình và tiếng ở mức lớn.
- Bộ lọc sóng hài.
- Fiđơ dẫn sóng.
- Anten phát

2.2.2.s¬ ®å khèi m¸y ph¸t h×nh c«ng suÊt nhá.
•

s®k.
Chủ
sóng
1

Tín
hiệu
hình

Tín
hiệu
tiếng

Nhân
tần

Điều
chế
AM

Trộn
tần

Khuếch
đại cao
tần hình

Khuếch
đại
công
suất
hỡnh

Tiền
điều
chế

Bộ
trung
hợp

Chủ
sóng
2

Sửa
âm
tần
tiếng

Dao
động LC
& Điều
tần (FM)

Trộn
tần 1

Trộn
tần 2

Khuếch
đại cao
tần
tiếng

Khuếch
đại công
suất
tiếng

Bộ lọc
sóng
hài

.chøc n¨ng c¸c khèi.
- Chủ sóng 1: dao động thạch anh tạo ra tần số súng mang hình cơ bản.
Nhân tần: tạo trung tần hình (IFh=38 MHz).
Điều chế AM: điều chế biên độ ở mức thấp tại trung tần hình.
Trộn tần: tạo tần số tải tần hình ở kênh phát RFh.
Khuếch đại cao tần hình: gồm nhiều tầng khuếch đại, khuếch đại tải tần hình đã được
điều chế AM tới đủ mức để kích thích cho tầng sau.
Khuếch đại công suất hình: khuếch đại công suất cao tần hình lớn mức danh định đủ
để phát.
Bộ tiền điều chế: sửa méo tuyến tính, méo vi sai biên độ, méo vi sai pha, sửa xung
đồng bộ màu, lọc can nhiễu… , khuếch đại đủ mức và đúng cực tính điều chế.
Sửa âm tần tiếng: khuếch đại và chỉnh sửa tín hiệu tiếng cho đạt tiêu chuẩn.
Bộ tạo dao động LC & điều tần: tạo ra tần số bằng khoảng cách giữa tải tần hình và
tải tần tiếng, đồng thời thực hiện điều chế FM ở tần số này (6,5MHz).

.chøc n¨ng c¸c khèi.
•

Trộn tần 1: tạo ra trung tần tiếng (IFt=31,5MHz).
Chủ sóng 2: chủ sóng thạch anh tạo ra dao động chủ sóng phách với trung tần tạo
sóng mang của kênh phát)
Bộ trộn tần 2: trộn tần để tạo ra tải tần tiếng của kênh phát.
Khuếch đại cao tần tiếng: gồm các tầng khuếch đại cao tần, khuếch đại tải tần tiếng
lờn đủ mức để kích thích tầng công suất cuối cùng.
Khuếch đại công suất tiếng: khuếch đại công suất của cao tần tiếng cuối cùng RFt lớn
bằng công suất tính toán thiết kế.
Bộ trung hợp (Diplexer): phối hợp tải tần hình và tiếng.
Bộ lọc hài
Fiđơ dẫn cao tần.
Anten phát

2.2.3 s®k mph phèi hîp ë trung tÇn.

•

Các tải hình và tiếng sau khi được điều chế ở 1 và 2 đưa sang bộ phối hợp
3 sau đó ra bộ trộn 4 để tạo ra cao tần hình và tiếng ở kênh phát.
• Cao tần hình và tiếng được khuếch đại chung ở 5 rồi qua các bộ lọc kênh
4,43 MHz, lọc hài ra angten 7.
8
VIDEO

AM

IFh

1

IFt

AUDIO

AM
2

COMBI
NER 3

MIX
4

RFhtRFt
5

bộ lọc
6

7

2.2.4.m¸y ph¸t h×nh phèi hîp ë cao tÇn.
•
•

B.phèi hîp ë trung tÇn.
- Tải tần hình và tiếng sau khi được điều chế được đưa sang các bộ trộn 3
và 4 để tạo cao tần hình và tiếng ở kênh phát, tiếp tục đưa sang để phối hợp
ở 5 (Combiner), rồi được khuếch đại chung ở 6, qua các bộ lọc 7 và ra
angten 8.
8
VIDEO

AM
1

MIX

IFh

3

combin
er

5
AUDIO

FM
2

MIX
4

IFt

RFhtRFt

6

bộ lọc
7

7

2.2.5..m¸y ph¸t h×nh chÕ t¹o theo module.

•
•
•
•
•
•
•

1. Exctier: Bao gồm các chức năng của tiền điều chế, điều chế trộn tạo cao
tần và tiếng.
2. Tiền khuếch đại cao tần hình.
3. Khuếch đại công suất hình.
4. Tiền khuếch đại cao tần tiếng.
9
5. Khuếch đại công suất tiếng.
AMR
AMR
RFh
2
3
8
6. Bộ phối hợp (bộ cộng).
7. Bộ lọc hài.
VIDEO
Bộ phối
Bộ
EXCITER
hợp 6
lọc 7
8 9. Fiđơ và anten. AUDIO
RFt

AMR

Tải

•

AMR

4

5

2.3.c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt cña m¸y ph¸t h×nh.
•
•
•
•
•
•
•
•
•

2.3.1. Đặc tính chung:
Công suất ra ví dụ 1kw, 5kw,10kw..v.v.
Giải tần làm việc: kênh vhf,uhf..
Tiêu chuẩn phát mầu: (pal, ntsc, secam..)
Điều chế video : AM âm, AM dương
Tỷ lệ công suất tiếng/ hình: thường là:( 1/10)
Trở kháng ra
: (50Ω)
Độ ổn định tải tần
: (ví dụ :2,5.107 (sau 1 tháng))
Các sản phẩm điều chế lẫn
(:≤5 dB)

2.3.2. Các đặc tính kỹ thuật phần phát hình:
Đáp tuyến biên độ tần số
: đáp ứng hết các tiêu chuẩn truyền hình.
Pha vi sai
: (ví dụ : ±3%).
Méo phi tuyến
: (5%.
Trễ giữa chói và mầu
:( ±3 ms)
Méo (độ nghiêng) xung 50 Hz
( ±1%.
Méo độ nghiêng xung 15KHz
: (±2%.
Tỷ số tín hiệu/ tạp nhiễu
: từ 30KHz đến 5 MHz
+ Không trọng lượng
: 53 dB.
+ Có trọng lượng
: 57 dB.

2.3.3. Đặc tính kỹ thuật của phần phát tiếng:
Đặc tuyến tần số điều chế
: Đáp ứng theo các tiêu chuẩn truyền hình.
Tạp âm M
: >46 dB (không trọng lượng).
: >55dB (có trọng lượng).
Tạp âm AM
: 46 dB không điều chế hình.
Méo hài
: <0,5%.
2.3.4. Các số liệu chung:
Độ ẩm tối đa :bao nhiêu %.
Bình độ lắp đặt cao nhất : Độ cao so với mực nước biển.
Nhiệt độ môi trường
: (0oC ÷ XoC)
Công suất tiêu thụ
:Tổng công suất nguồn nuôi.
Nguồn điện
: 3x380V, 3 pha ±20%.

2.4. C©u hái cuèi ch¬ng.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Tr×nh bÇy chøc n¨ng cña m¸y ph¸t h×nh?
Cã bao nhiªu lo¹i m¸y ph¸t h×nh?
Tr×nh bÇy s¬ ®å khèi m¸y ph¸t h×nh cò (c«ng suÊt ®iÒu chÕ lín)?
Tr×nh bÇy s¬ ®å khèi m¸y ph¸t h×nh cò (c«ng suÊt ®iÒu chÕ
nhá)?
Tr×nh bÇy s¬ ®å khèi m¸y ph¸t h×nh thÕ hÖ míi (phèi hîp V&At¹i
trung tÇn)?
Tr×nh bÇy s¬ ®å khèi m¸y ph¸t h×nh thÕ hÖ míi (phèi hîp V&At¹i
cao tÇn)?
Tr×nh bÇy s¬ ®å khèi m¸y ph¸t h×nh thÕ hÖ míi (chÕ t¹o theo
module)?
Tr×nh bÇy c¸c tham sè cña m¸y ph¸t h×nh?

ch¬ng 3 : M¹CH §IÖN TRONG M¸Y PH¸T H×NH.
1. M¹ch dao ®éng chñ sãng.
2. M¹ch nh©n tÇn.
3. M¹ch tiÒn ®iÒu chÕ h×nh.
4. M¹ch ®iÒu chÕ h×nh.
5. M¹ch dao ®éng chñ sãng tiÕng vµ ®iªu fchees tiÕng.
6. M¹ch khuyeechs ®¹i cao tÇn trung gian.
7. M¹ch khuyeechs ®¹i c«ng suÊt cao tÇn.
8. M¹ch trung hîp.
9. M¹ch läc hµi.
10.M¹ch nguån.
11.M¹ch tæng hîp tÇn sè.
12.M¹ch Exciter.
13.HÖ thèng gi¶i nhiÖt vµ lµm m¸t.

3.1.M¹ch dao ®éng chñ sãng h×nh.
•
•
•

Kh¸i niÖm vÒ tÇng chñ sãng.
.§Æc ®iÓm cña tÇng chñ sãng.
Ph©n lo¹i tÇng chñ sãng.

1uF

1k

1k

3.1.M¹ch chñ sãng.
1k

•
•
•

1k Ez
1k
1k
1uF
1k
NPN
NPN
1.000MHZ
1k
1uF
1uF
1uH
NPN
1k
10V
1uF
1k
1uF
1k
1uF
1k

T¸c dông c¸c linh kiÖn.
Nguyªn lý ho¹t ®éng.
§Æc ®iÓm cña m¹ch.
1k

1k

R13

C9

C8
R1

R3 R5

L

T1

R7
C6

C4

X

R10
R9
T3

T2

R2
C3

C2

C1

C5
R4

R6

R8

+V

R14

R11

R12

C7

1uF

3.2.M¹ch béi tÇn.
1uH
1k
NPN 1uF
1uF

1uF

R4


1uH
+

•
•
•

1k

V

C6

C5
C4

L2 R2

C7
C1
T
C8

Uω1

C2

C3 L1

R1

L3

Uω2

+V

1uF
1uH
5V

3.3.M¹ch trén tÇn t¹o cao tÇn h×nh.


R4

C7

C

fcs

+

•
•
•

L1

L3

+Vc

C5

C8

C6

fh = fcs-38Mhz

T

C1

R1

R2

R3
C2
1uF

C3

38Mhz

L2

C4

f

AMTT

3.4.M¹ch trén tÇn t¹o trung tÇn tiÕng.


+V

•
•
•

V

R3
C6

R1

U

fFM

L1

C1

C9
1uF

C3

UfTTH

C6

tr

D1

Q1
NPN

C4
C2

L2

C5
R3

R4

C7

R5

Uf t t T

3.5.M¹ch trén tÇn t¹o cao tÇn tiÕng.

+Uz

R3
+

•
•
•

C13

C14

L
C8

C10

C6

F
TTt

C1
C3
C2

fcs

C9

T
Tr1
C4

C5

C12

R1

R2

C7

ft

Tr2
C11

3.6.M¹ch khuÕch ®¹i ®Öm.
•
•
•
•

1.Tæng qu¸t vÒ m¹ch khuÕch ®¹i ®Öm.
Kh¸i niÖm
.§Æc ®iÓm
2 m¹ch ®iÖn.

3.7.Mạch khuyếch đại trung gian.
•

Mạch dùng bán dẫn.

•
•
•

Tác dụng linh kiện.
Phương thức khuyếch đại.
Đặc điểm của mạch
Ec
C6
R4
C4

L4

L3

R1
C3
Q1
L1

L2

C1

R2

C2

R3

Q2
NPN

3.7.Mạch khuyếch đại trung gian.
•

Mạch dùng bán dẫn.

•
•
•

Phương thức khuyếch đại.

3.8.Mạch điều chế và khuyếch đại công suất.

•

Mạch dùng đèn điện tử.

•
•
•

Phương thức điều chế.
+Ua
R

C

Y1

+Ug2

+

L

A

T

R

-

+Ug2

Tr1

D1
fh

D2

M
Ck

Rk

V2

3.9.Khuyếch đại công suất.

•

Mạch dùng đÌn b¸n dÉn.

•
•
•

Phương thức hoạt động
In put 1 30w
300w

w

out put 600

In put 2 30w

30w
300w

3.10.M¹ch tiÒn ®iÒu chÕ video.

•


•


•

Phương thức ho¹t ®éng

•


AMP.

.clamp

cut over
white,black

driver.

power
V.

3.11.M¹ch Delexer.

•


•


•

Phương thức ho¹t ®éng

•

L1

L1
C2

C2
C1

C1

A

B

L1
C1

L2
C2

C

L3

C3

D

R1
1k

fth

A'

C1

B'

C2

C2
L1

C1

C'

C1

L1

D'

C3

L3

C2
L1

f

L2
tt

3.12.M¹ch läc hµi.

•


•
•
•

Phương thức hoạt động

L3

L1

L1

L1

C3
L2

vao

C1

C1

C1

C1

ra

C2

A
5

3

7

6

A

6

3.13.m¹ch nguån.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

1. Đối với máy phát hình có công suất nhỏ và vừa ( ví dụ từ
10W÷200W):
- Nguồn xoay chiều 1 pha ~220V.
- Nguồn ổn áp xoay chiều 1 pha ~220V.
- Các nguồn ổn áp 1 chiều điện áp thấp.
- Nguồn ổn áp 1 chiều công suất lớn cho tầng công suất ra.
2. Đối với máy phát hình có công suất ra lớn:
- Nguồn xoay chiều 3 pha ~380V.
- Các loại nguồn ổn áp một chiều điện áp thấp (+3V, +5V, +12V, +24V,
+28V….) cấp nguồn cho các ngăn bán dẫn và vi mạch.
- Nguồn một chiều cấp thiên áp cho đèn công suất.
- Nguồn một chiều cấp thiên áp cho các đèn điện tử công suất nhỏ và vừa.
- Các nguồn một chiều cao áp cấp cho đèn khuếch đại công suất cuối.

3.13.m¹ch nguån.
•
•

3.10.4. Mét sè c¸c m¹ch nguån c¬ b¶n
1. æ ¸ p xoay chiÒu 3 pha:1.
n

3.13.m¹ch nguån.
3.10.4. Mét sè c¸c m¹ch nguån c¬ b¶n.
Nguån æn ¸p mét chiÒu.

+12v-17v
+

+12v
+

T3

R3
R2

R4

T2
+

R1
+

C1

C4

R5

T1
+

•
•

C2
C3

-

D

R7

R6

-

3.14.hÖ thèng khèng chÕ.
•

Chức năng:
+ Theo dõi tín hiệu video vào (biên độ, tần số và độ rộng của xung đồng bộ).
+ Theo dõi áp lực và độ sạch của gió làm mát.
+ Theo dõi quá nhiệt của các tầng khuếch đại công suất.
+ Theo dõi nguồn điện lưới xoay chiều.
+ Theo dõi quá dòng các tầng công suất.
+ Theo dõi sóng đứng.
- Tự kiểm tra, kiểm duyệt các thông số kỹ thuật cơ bản của máy phát.
Như vậy ngăn khống chế phải được thiết kế để có khả năng ghép nối với máy tính và
màn hình hiển thị.
- Có hệ thống thông báo, cảnh báo bằng nhiều hình thức về tình trạng của máy phát.
- Tự động ngừng hẳn khi máy xảy ra sự cố lớn.
- Cắt kích thích vào các tầng công suất hình và tiếng.
- Cắt cao áp vào các tầng khuếch đại công suất.
- Vẫn duy trì gió làm mát và đốt tim đèn công suất.

3.14.hÖ thèng khèng chÕ.
•
•
•
•
•
•

2. Khống chế cho máy phát hình điện tử:
Ngoài các bước trên như ở máy bán dẫn, đối với máy phát hình có
đèn điện tử thực hiện khống chế các bước sau:
Bước 1: Mở các thiết bị làm mát và nung tim.
Bước 2: Lên cao áp cho các tầng khuếch đại cao tần kích thích.
Bước 3: Lên cao áp cho tầng khuếch đại công suất cuối cùng cao tần hình
và tiếng.
Bước 4: Lên cao áp cho toàn bộ.

3.15.MẠCH TỔNG HỢP TẦN SỐ.
•

.SƠ ĐỒ KHỐI .
+ Khèi dao ®éng VCO 2,5 GHz
+ Khèi khuếch đại
+ Khèi nh©n tÇn
+ Khèi ®iÒu khiÓn vµ xö lý
• - C¸c chØ tiªu c¬ b¶n: Fr(5MHz)
F
÷p
+ D¶i tÇn sè lµm viÖc
+ Møc cao tÇn ra:
+ §é æn ®Þnh tÇn sè: ±10-7/ tháng
+ Trë kh¸ng: 50Ω
+ BËc tÇn sè (∆F): 125 hoặc 333 KHz.

o

FVCO

2,5MHz
VCO

So
pha

xm

Fo

÷n

÷k

Fo

3.16.HỆ THỐNG LÀM MÁT.
•
•

•
•
•
•
•
•

.1. Chøc n¨ng:
HÖ thèng lµm m¸t gi÷ nhiÖt ®é lµm viÖc cho toµn m¸y ph¸t,
phßng ®Æt m¸y ph¸t ®Ó ®¹t ®îc hiÖu suÊt cao nhÊt vµ kh«ng g©y
ra sù cè lµm háng çc linh kiÖn, nhÊt lµ tÇng khuếch đại công suất.
2.HÖ thèng lµm m¸t ph¶i b¶o ®¶m 2 yªu cÇu c¬ b¶n:
B¶o ®¶m nhiÖt ®é lµm viÖc cho m¸y ph¸t
Chèng ån trong phßng m¸y
3.M¸y ph¸t cã c«ng suÊt kh¸c nhau.
- C«ng suÊt 50W trë xuèng, chØ cÇn cã qu¹t thæi th¼ng vµo
tÇng c«ng suÊt.
- Çc lo¹i m¸y ph¸t chuyªn dïng cã hÖ thèng giã thæi vµo ®êng
chÝnh. Sau ®ã chia ra çc ®êng nh¸nh to, nhá ®Ó thæi vµo çc
tÇng, ng¨n cã c«ng suÊt t¬ng øng cÇn ®îc lµm m¸t. Lu lîng giã
vµo tõng nh¸nh còng phô thuéc vµo c«ng suÊt tõng ng¨n, ng¨n nµo,
tÇng nµo cã c«ng suÊt tiªu thô lín, cÇn lu lîng giã lín h¬n.

3.17.C©u hái cuèi ch¬ng.
1. Tr×nh bÇy m¹ch chñ sãng h×nh?
2. Tr×nh bÇy m¹ch chñ sãng tiÕng?
3. Tr×nh bÇy m¹ch trän tÇn?
4. Tr×nh bÇy m¹ch béi tÇn?
5. Tr×nh bÇy m¹ch ®iÒu chÕ?
6. Tr×nh bÇy m¹ch khuyÕch ®¹i c«ng suÊt h×nh?
7. Tr×nh bÇy m¹ch khuyÕch ®¹i c«ng suÊt tiÕng?
8. Nªu vai trß cña m¹ch chung hîp?
9. Vai trß cña tÇng khèng chÕ ?
10. Vai trß cña tÇng lµm m¸t?

Ch¬ng4:an ten ph¸t h×nh.
4.1.kh¸i niÖm chung .
4.2.c¸c lo¹i an ten ph¸t h×nh.
4.3 hÖ thèng phi ®¬.
4.4.b¶o dìng hÖ thèng anten vµ phi ®¬.

4.1.kh¸i niÖm chung vÒ an ten.
•
•

•
•

•
•

4.1.1. Định nghĩa:
Anten phát là tải của máy phát, có tác dụng biến đổi năng lượng của
dòng điện cao tần của máy phát hình thành năng lượng của sóng điện từ để
truyền lan tới anten của máy thu.
Anten thu ở các tv thường nhỏ gọn dùng để thu sóng cao tần. thường được
thiết kế thành dàn để thu cho cả dải UHF,VHF.A
Đối với anten phát hình có yêu cầu nghiêm ngặt về các chỉ tiêu và
thông số kỹ thuật, phải chính xác về độ dài cơ khí và độ dài về điện. Tháp
hoặc cột anten càng cao càng tốt, nhưng phải đảm bảo vững chãi, phòng và
chống sét tốt, thuận tiện cho việc sửa chữa và bảo dưỡng anten.
Trong kỹ thuật truyền hình, mỗi kênh có anten riêng.
Anten phát hình thường được cấu tạo ở dạng hệ thống các dàn
(Panel). Mỗi dàn thông thường gồm 2 hoặc 4 chấn tử và một dàn phản xạ.

4.1.2.tham sè kt cña an ten
•
•
•
•
•
•
•
•

1. Dải thông của anten:
Là dải tần số, mà trong đó hệ số khuếch đại không thay đổi (hoặc thay đổi ít).
Anten phát và anten thu đơn kênh theo hệ PALD/K có độ rộng ∆f = 8MHz.
2. Trở kháng vào của anten:
Là tỷ số giữa điện áp cao tần và dòng điện cao tần ở 2 đầu điện cực của
anten:
Zva= Uva / Iva =Ra+jXa
- Trở kháng vào của anten là một số phức có phần thực Ra và phần ảo Xa.
Khi điều chỉnh anten cộng hưởng đúng tần số phát hoặc thu thì anten sẽ có thuần
trở Ra và Xa=0, đó chính là trở kháng đặc tính sóng của anten.
- Trở kháng vào của anten phụ thuộc vào cấu trúc của nó, và cần được phối
hợp tốt với dây fi đơ. Nếu thực hiện phối hợp tốt, thì hệ số sóng chạy lớn, sóng
đứng nhỏ, tổn hao năng lượng cao tần sẽ nhỏ nhất.
- Ngược lại thì ngoài việc tổn hao năng lượng (hiệu suất nhỏ) còn phát sinh
ra nhiều dạng méo tín hiệu.

•
•

3. Hướng tính của anten:
Hướng tính của anten được đặc trưng bằng hệ số hướng D. Đây là tỷ số
giữa công suất bức xạ cực đại của anten so với công suất bức xạ của dipol
λ/2.
• D= Pmax/ Pdip (lần) hoặc D=10.lg Pmax./Pdip (dB)
•
-Hướng tính của anten thường được biểu diễn bằng đồ thị gọi là biểu
đồ hướng, và chỉ cần biểu diễn ở hai mặt phẳng ngang (H) và đứng (V) là
đủ.

•
•

4.. Hệ số hữu ích (hiệu suất) của anten:
Là hệ số biểu thị sự tổn hao công suất ở anten và là tỷ số giưa công suất bức
xạ với công suất toàn phần- công suất toàn phần là tổng của công suất bức xạ và
tổn hao
∀ η= Pbx/ (Pbx+Pth) = Pbx/ Ptph =
Rbx/(Rbx+Rth)
•
•
•
•
•
•
•

5. Độ tăng ích hay hệ số khuếch đại của anten:
Là tỷ số công suất bức xạ cực đại của anten so với công suất bức xạ của dipol
λ/2, và có tính tới hướng tính và tổn hao của anten:
Gp= Pmax / Pdip (lần) ngoài ra Gp=η.D (lần)
Hệ số khuếch đại tính bằng đơn vị dB:
GA=10lgGp=20lgGu (dB).
* Hệ số khuếch đại của anten càng lớn, nếu biểu đồ hướng càng hẹp và các
búp hướng phụ càng nhỏ.

4.2.c¸c lo¹i an ten ph¸t h×nh.

•
•

•

•
•
•

.1. Anten chữ thập và cánh bướm:
- Anten chữ thập gồm 2 dipol λ/2 phân cực ngang đặt vuông góc với nhau.
Chúng được cấp dòng điện cao tần lệch pha nhau 90độ. Như vậy tạo ra
anten vô hướng có biểu đồ bức xạ ngang là hình tròn.
- Anten cánh bướm cũng gồm 2 lưỡng cực (dipol) đặt vuông góc với nhau,
và được cấp nguồn cao tần lệch pha nhau 90độ. Chỉ khác là 2 dipol cấu tạo
bằng các ống kim loại và tạo ra dạng cánh bướm của dipol.
- Để đảm bảo công suất bức xạ cao tần thì có thể ghép các loại anten này
thành hệ thống nhiều tầng.
.2. Anten ngẫu cực có dàn phản xạ:
Các máy phát hình thường sử dụng chủ yếu các dàn anten gồm 2
hoặc 4 dipol λ/2 hoặc λ và 1 dàn phản xạ.

4.3. hÖ thèng d©y phi ®¬,anten.

4.3.1.hÖ thèng an ten.

•

Hệ thống anten phát hình bao gồm các dàn 2 và 4 chấn tử, các bộ chia công
suất, các fider nhánh, fider chính, tháp hoặc cột tiếp đất và các cơ cấu cơ
khí để gá lắp.
•
Tùy theo yêu cầu bức xạ ma dùng nhiều hay ít số lượng dàn anten.
Tùy theo hướng cần tỏa sóng nhiều hay ít mà số dàn cần tập trung theo
hướng tương ứng, cũng như cột anten có thể là vuông, có thể là tam
giác….
•
Hệ thống anten đa kênh dùng cho các kênh 6, 9, 11, công suất 10KW
của Đức thiết kế sản xuất.
•
Đây là một hệ thống anten vô hướng, mà các dàn anten được phân bố
đều cho cả 4 hướng, lắp đặt trên 4 cạnh của cột anten.
•

4.3.2.hÖ thèng d©y phi ®¬.

•
•
•
•
•
•

DÂY FIĐƠ:
1. Chức năng:
dẫn cao tần từ đầu ra của máy phát tới anten phát. Tùy theo công suất, tần số kênh phát, trở kháng
đặc tính mà có các loại fi đơ kích cỡ khác nhau.
2. Cấu tạo:dây giữa (lõi)
C
dây ngoài (bọc kim)
B
A
vỏ nhựa
ε

d

•
•
•
•
•
•

D

Dây dẫn giữa có đường kính d, làm bằng đồng dẫn sóng.
Dây ngoài là đồng bọc kim tròn đồng tâm với dây dẫn giữa có đường kính D. Dây ngoài được nối với đất,
sau máy, cột anten để kín mạch cao tần.
Giữa hai dây là chất cách điện cao tần chịu được điện áp cao tần, có thể là không khí, có thể là teplon cao
tần, yêu cầu cách điện cao.
Ngoài cùng là lớp nhựa bảo vệ.
Trong quá trình lắp nối và dựng anten fi đơ không được làm méo dạng fi đơ, luôn phải giữ D không đổi.

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

3. Trở kháng đặc tính của fi đơ đồng trục:
Zo= R+jωL
G+ jωC
Trong đó: R: là điện trở thuần;
G: là độ hỗ dẫn;
L: là cảm kháng trên chiều dài của dây;
C: là dung kháng trên chiều dài của dây;
Nếu bỏ qua R, G và sự tổn hao theo chiều dài của dây fi đơ thì Zo chỉ phụ thuộc vào cảm
kháng và dung kháng của nó:
Zo= L
C
Mặt khác trở kháng đặc tính còn tính theo công thức:
Zo= 138 log D
ε
d
Trong đó:
D: là đường kính dây dẫn ngoài (bọc kim);
d: là đường kính dây dẫn trong (lõi);
ε: là hằng số điện môi chất cách điện giữa hai dây dẫn.
Trở kháng đặc tính phụ thuộc vào đường kính hai dây dẫn và hằng số điện môi ε.

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

4. Độ suy giảm của fi đơ:
Độ suy giảm của fi đơ biểu thị sự tổn hao trên đường dẫn sóng.
- Biểu thị tổn hao công suất:
bp= 10log P1 / P2 [dB]
P1: là công suất vào fi đơ;
P2: là công suất ra fi đơ;
- Biểu thị sự tổn hao điện áp:
bu= 20log U1/ U2 [dB]
U1: là điện áp vào fi đơ;
U2: là điện áp ra fi đơ;
Trong các thông số của fi đơ người ta ghi độ suy giảm công suất dB/100m.


•
•

5.HÖ thèng d©y phi ®¬ cña mét ®µn an ten ph¸t h×nh.
Hệ thống gồm 4 tầng của dàn anten. Tất cả có 16 dàn chấn tử (mỗi
dàn có 4 chấn tử), 16 fider nhánh, 2 bộ chia 8 công suất và 2 fider chính
dẫn từ máy phát tới 2 đầu vào của 2 bộ chia công suất.
•
Tất cả các fider chính, nhánh, các bộ chia công suất đều được bơm
khí khô nén đủ áp suất, luôn giữ cho toàn bộ hệ thống fider- anten được
khô ráo. Như vậy vừa đảm bảo chống ẩm, lại đảm bảo cách điện cao tần
tốt. Đầu cuối của các dây fider nhánh (đều nối vào dàn anten) có khóa để
giữ độ kín khí.

4.4.b¶o dìng hÖ thèng an ten vµ phi ®¬.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

4.4.1. Các vấn đề chung:
- Chú ý khi có hai máy phát hình hoạt động ở các kênh khác nhau dïng chung cột an ten, phải
bố trí lắp đặt các dàn an ten tương ứng cách nhau một khoảng nhất định.
- Tháp anten phải có hệ thống đất riêng, lắp đèn bảo vệ và các đèn báo hiệu trên đỉnh cột.
4.4.2. Kiểm tra hàng ngày:
- Kiểm tra bằng mắt chỗ tiếp xúc, kiểm tra các liên kết ghép nối.
- Kiểm tra các mạch ghép giữa chuyển mạch, anten, tải giả và máy phát.
- Kiểm tra bằng mắt thường cáp đồng trục fi đơ.
- Kiểm tra các đèn báo hiệu trên đỉnh cột.
- Khi có sự cố bất thường như sóng phản xạ lớn hơn, phải kiểm tra các bộ nối RF của cáp
đồng trục và các bộ nối đầu vào của anten hoặc các nhánh fi đơ với hộp cáp, hộp nối. Nếu
anten đọng nước phải sửa chữa ngay.
4.4.3. Kiểm tra hàng tuần:
- Vệ sinh phát quang quanh cột anten.
- Kiểm tra và làm vệ sinh các hộp nối, hộp phân nhánh, các ống dẫn nước và hệ thống đèn
chiếu sáng khu vực cột.
- Kiểm tra áp suất khí trong cáp- Bơm sấy cáp.

4.4.b¶o dìng hÖ thèng an ten vµ phi ®¬.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

4.5.4. Kiểm tra hàng tháng:
- Kiểm tra mức phản xạ của anten.
- Kiểm tra các khối néo dưới đất.
- Vệ sinh đường cáp dẫn tín hiệu cao tần và các bộ phận liên quan.
4.5.5. Kiểm tra hàng năm:
- Đo độ cách điện của cáp điện cho đèn của cột anten.
- Kiểm tra độ nghiêng của cột, nếu cần thì điều chỉnh cột néo.
- Đo điện trở đất của các góc tháp, thay thế các bộ cách điện bị vỡ.
- Vệ sinh và bôi mỡ các vít néo, vòng dây néo, kiểm tra độ gỉ của các bộ néo và các bộ cách
điện có bị phóng điện không?
4.5.6. Kiểm tra 3 hoặc 5 năm:
- Sơn lại cột và cực fi đơ.
- Cáp fi đơ RF cần tránh ẩm ướt và bơm sấy cáp đúng thời gian quy định. Trong mùa ẩm nên
bơm cáp nhiều hơn.
4.5.7. Bảo vệ cáp cao tần (cáp anten):
Cần lưu ý đặc biệt tránh ẩm và thấm nước vào cáp và anten. Khi cần, kiểm tra các bộ
nối cáp và khi kiểm tra và bảo quản phải gắn các hộp nối, chỗ mở thật cẩn thận.

4.5.C©u hái cuèi ch¬ng.
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Tr×nh bÇy hÖ thèng phi ®¬ cña m¸y ph¸t h×nh?
T¹i sao maý ph¸t h×nh c«ng suÊt lín l¹i dïng nhiÒu sîi (HÖ) phi ®¬?
Nªu ®Æc ®iÓm , tham sè cña an ten ph¸t h×nh?
An ten ph¸t h×nh cã dïng lµm an ten thu ®c kg?
T¹i sao maý ph¸t h×nh c«ng suÊt lín l¹i dïng nhiÒu an ten?
Tr×nh bÇy c¸ch b¶o dìng anten?

Ch¬ng 5:ph©n tÝch m¸y ph¸t h×nh.
5.1.ph©n tÝch m¸y ph¸t h×nh c«ng suÊt nhá.
5.2.ph©n tÝch m¸y ph¸t h×nh c«ng suÊt lín.
5.3.§Êu nèi m¸y ph¸t h×nh.

•
•
•
•
•
•
•

•
•

Máy phát hình VHF- băng III- THOMSON-1KW (sản xuất tại Pháp).
Chủng loại máy phát hình VHF- băng III- THOMSON-1KW (sản xuất tại Pháp)
hiện nay được lắp đặt nhiều ở các tỉnh, thành phố nước ta. Máy từ 2 KW trở xuống
có cấu tạo hoàn toàn bằng bán dẫn và IC.
Các ưu nhược điểm:
Chủng loại máy phát hình Thomson được cải tiến nhanh để phù hợp với điều kiện
thời tiết của Việt Nam.
Đáp ứng các chỉ tiêu kỹ thuật theo tiêu chuẩn quốc tế.
Gọn nhẹ, dễ dàng trong khai thác và sửa chữa.
Đối với các loại máy có công suất ≤1kW, do phối hợp cao tần (RF) hình tiếng ở
mức công suất nhỏ, khuếch đại cao tần ra chung nên lọc hài chưa tốt, gây nhiễu cho
các kênh khác, mặt khác ảnh hưởng giữa hình và tiếng chưa được khắc phục một
cách triệt để.
Chất lượng âm thanh qua một thời gian không ổn định.
Bộ ổn áp nguồn +28V hay bị hỏng.

•

5.1.1.Sơ đồ khối.

RF

V
3
A

1

4

2

5

7

8

11
9

10

14

13

15

16

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Sơ đồ khối.
V: là tín hiệu video vào.
A: là tín hiệu âm thanh vào.
1: là ngăn chủ sóng hình, tiếng, điều chế hình tiếng, cộng công suất hình và tiếng ở mức thấp, khuếch đại
cao tần hình tiếng chung sau khi được trộn.
2: là bộ chia công suất cho bộ khuếch đại cao tần (chia 2).
3: là các tầng khuêchs đại cao tần để đủ mức kích thích cho các tầng công suất.
4: là bộ cộng công suất của các tầng kích (cộng 2).
5: là bộ chia công suất để đủ mức kích thích cho tầng công suất (chia 6).
6: là các ngăn khuêch đại công suất.
7: là bộ cộng công suất cuối cùng (cộng 6) và phối hợp trở kháng.
8: là bộ lọc hài.
9: là ống dẫn sóng cứng.
10: là ngăn kiểm tra, chỉ thị các mức sóng đứng, công suất ra.
11: là bộ tính RF kiểm tra cao tần.
12: là anten và fi đơ.
13: là tủ điện nguồn xoay chiều.
14: là hệ thống gió làm mát máy.
15: là bộ tạo nguồn một chiều cấp cho các ngăn của máy.
16: là hệ thống khống chế, điều khiển.

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

5.1.2. Nguyên lý hoạt động của máy phát hình Thomson:
1. Khối điều chế, chủ sóng:
- Điều chế hình AM ở trung tần 38,9 MHz, mức công suất nhỏ.
- Xử lý tín hiệu Video vào, sửa, ghim, sửa trễ nhóm.
- Sửa tín hiệu tiếng, sửa tần số cao (Pre- emphasic) 50µs hay 70µs cho tiếng.
- Dao động chủ sóng.
- Mixer- trộn tạo IF hình IF tiếng.
- Các mạch lọc dải thông.
- Các mạch AGC và AFC.
- Các mạch chỉ thị kiểm tra.
- Các mạch khuếch đại cao tần công suất nhỏ.
- Nguồn cung cấp: -15V,+15V, +28V (máy thế hệ 4)
+5V, +12V, -14V, +28V (máy thế hệ 1- 3).

•
•
•
•
•

•
•

2. Các mạch cộng, chia công suất:
Các mạch chia (2), (5) và mạch cộng (4), (7) là các mạch đồng pha 3 dB,
dải động.
3. Các mạch khuếch đại cao tần dải rộng 174÷ 230 MHz:
Các mạch khuếch đại cao tần kích thích và các mạch khuếch đại công suất
cuối phải bảo đảm độ rộng của cả kênh, tức là khuếch đại chung cho cả tần
số sóng mang hình và tần số sóng mang tiếng.
4. Mạch lọc các hài IF và hài RF:
Mạch lọc máy phát thanh Thomson bảo đảm tốc độ suy giảm các hài trùng
với các kênh khác -55 dB.

•
•
•
•
•

•
•

5. Hệ thống làm mát:
Làm mát bằng gió, các quạt thổi vào từng phần, ngăn có bức xạ nhiệt lớn,
máy thế hệ 1 có 12 quạt gió, máy thế hệ 4 có 4 quạt gió.
6. Mạch khống chế điều khiển:
Hoạt động theo nguyên lý Analog cho máy thế hệ 1 và chuyển đổi Analog
- Digital (A/D) thế hệ 3 và máy thế hệ 4, khống chế điều khiển bằng kỹ
thuật số Digital.
7. Anten:
Anten máy phát hình Thomson là loại anten dải rộng, làm việc cho cả
băng: băng I, băng II, băng III (từ 170 đến 230 MHz) băng IV, V (từ 470
đến 860 MHz). khi lắp ráp có thể phân cực ngang hoặc phân cực dọc, là
loại anten lưỡng cực không đối xứng đồng pha.

•
•
•

5.1.3. Khai thác, bảo dưỡng máy phát hình Thomson tại Việt Nam:
1. Nguồn:
Máy phát thế hệ 1, nguồn ổn áp bằng các mạch ổn áp một chiều dùng
bán dẫn, đèn bán dẫn công suất nguồn BUX20, khi nhiệt độ môi trường
cao rất hay bị hỏng, nên trong phòng máy phát luôn giữ nhiệt độ ổn định,
không vượt quá 40oC. Theo kinh nghiệm nên có bổ xung quạt để làm mát
thêm cho khối nguồn, đồng thời đảm bảo không để đột biến trên lưới, cần
phải có ổn áp xoay chiều.
•
Máy thế hệ 4, dùng nguồn dao động, linh kiện IC, bán dẫn, đèn công
suất là đèn trường loại IRFK2D450 chất lượng tốt. Ổn áp nguồn dải rộng
nên sự đột biến điện áp trên lưới, điện áp ra luôn luôn ổn định theo yêu
cầu.

•

5.1.3. Khai thác, bảo dưỡng máy phát hình Thomson tại Việt Nam:

•
•
•

2. Mạch bảo vệ (có từ các máy thế hệ 2):
Điện nguồn cấp: 220 V±20%.
Máy Thomson dùng mạch khống chế, bảo vệ vùng làm việc của máy
an toàn khi có các sự cố:
Điện áp một trong ba pha thấp dưới 30%, mạch tự động ngắt và báo chỉ thị
lệch pha (các máy phát 500W).
Khi nhiệt độ máy cao quá mức, máy tự động ngắt và chỉ thị đèn báo nhiệt
độ tăng cao.
Hệ số sóng đứng tại đầu ra máy phát 1,45, máy phát tự động ngắt, đèn báo
chế độ sóng đứng lớn.
3. Các qui trình khai thác máy phát Thomson:
Tương tự như qui trình khai thác máy phát nói chung.

•
•
•
•
•

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

5.1.4. Các đặc tính kỹ thuật:
1. Đặc tính chung:
- Công suất ra : từ 500W÷1 kW.
- Giải tần làm việc
:VHF băng III.
- Tiêu chuẩn phát mầu : Dùng cho tất cả các tiêu chuẩn và hệ mầu
dùng điều chế AM âm.
- Tỷ lệ công suất tiếng/ hình
: 1/10.
- Trở kháng ra
: 50Ω.
- Triệt các tín hiệu phụ : đáp ứng các yêu cầu của CCIR.
- Độ ổn định tải tần
: 2,5.10-7 (sau 1 tháng).
- Các sản phẩm điều chế lẫn
:≤-5 dB.
(hình:8dB, tiếng 10dB, biên tần 16dB).

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

2. Các đặc tính kỹ thuật phần phát hình:
- Đáp tuyến biên độ- tần số : đáp ứng hết các tiêu chuẩn truyền hình.
- Khuếch đại vi sai
:0,955%.
- Pha vi sai
: ±3%.
- Méo phi tuyến
: 5%.
- Trễ giữa chói và mầu
: ±3 ms.
- Méo (độ nghiêng) xung 50 Hz
: ±1%.
- Méo độ nghiêng xung 15KHz
: ±2%.
- Tỷ số tín hiệu/ tạp nhiễu
: từ 30KHz đến 5 MHz
+ Không trọng lượng : 53 dB.
+ Có trọng lượng
: 57 dB.
3. Đặc tính kỹ thuật của phần phát tiếng:
- Đặc tuyến tần số điều chế : Đáp ứng theo các tiêu chuẩn truyền hình.
- Tạp âm M
: >-46 dB (không trọng lượng).
: >-55dB (có trọng lượng).
- Tạp âm AM
: -46 dB- không điều chế hình.
- M hài
éo
: <0,5%.

•
•
•
•
•
•
•
•
•

4. Các số liệu chung:
- Độ ẩm tối đa: 95%.
- Bình độ lắp đặt cao nhất
: 1500m trên mực nước biển.
- Nhiệt độ môi trường :0oC ÷ 45oC.
- Công suất tiêu thụ
: 4 kW.
- Nguồn điện : 3x380V, 3 pha ±20%.
: 3x220V, 3 pha ±20%.
: 220V, 1 pha (2 dây) ±20%.

5.2 ph©n tÝch m¸y ph¸t h×nh c«ng suÊt lín.
•

Phân tích máy phát hình UHF- 10KW- Do hãng Thomcast của
Pháp sản xuất.
•
Đây là kiểu máy có công nghệ chế tạo tiên tiến và chất lượng caomáy làm việc ở băng UHF và dùng cho tất cả các tiêu chuẩn và các hệ
màu, cho phép phát 2 đường tiếng.
•
Máy có khuếch đại đường tiếng và đường hình riêng biệt. Tầng
khuếch đại công suất cuối phần hình dùng đèn điện tử 4 cực TH- 382. Tất
cả các phần bán dẫn được thiết kế theo kiểu modul, nên rất thuận tiện cho
công việc khai thác, bảo dưỡng và sửa chữa.

•

5.2.1. Sơ đồ khối của máy phát hình EUHF- 10000AS- 10kW.
CIRCULATOR

450W
Vvào
A1
A2

EXCITER

1W
1W

35W

10KW hình ra

TH382

Diplexer

EXCITER
Dự phòng

35W

1KW tiếng ra

Lọc
hài

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

1. Các đặc tính kỹ thuật phần phát hình:
- Trở kháng vào
: 75Ω (không đối xứng).
- Suy hao mạch vòng
: 36dB tại 6 MHz.
- Trở kháng ra : 50Ω (không đối xứng).
- Mức video vào
:0,7Vpp±6dB.
- Mức xung đồng bộ vào :0,3Vpp±6dB.
- Nhiễu nền (50MHz)
:-26dB.
- Độ ổn định mức đen
: ±1%.
- Đặc tuyến biên độ- tần số
: ±0,2 dB, tại 6 MHz
- Pha vi sai
:1%
- Khuếch đại vi sai
: 1%
- Tỷ số S/N
:>60dB.
- Tần số trung tần
: theo tiêu chuẩn chung.

•
•
•
•
•
•

2. Các đặc tính kỹ thuật phần phát tiếng:
- Trở kháng vào
: ≥10 KΩ, hoặc 600Ω đối xứng
- Làm méo trước
:75µs
- Mức tiếng vào :0÷12dB
- Khả năng điều chế(độ di tần)
: ±50KHz

. 5.3.®Êu nèi m¸y ph¸t h×nh
•

5.3.1 S¬ ®å khố i kế t nố i m¸y ph¸t h×nh .
Video1

TV
kiểm tra

Video2

Audio1

Bàn
khống chế

máy
phát hình

Audio2
nguồn cung cấp.

anten

5.3.®Êu nèi m¸y ph¸t h×nh
•
•

5.3.2 S¬ ®å kế t nố i:
Kết nôi đường tín hiệu.
+Video từ vệ tinh.
+Video từ băng đĩa.
+Video từ phòng thu hình.
+Audio từ tape.
Audio từ Micro.
+Audio từ line.
• Kết nối tới máy phát hình.
+Đường cáp kết nối tín hiệu từ bàn khống chế tới máy phát hình.
+Đường cáp kết nối tín hiệu máy phát hình tới thiết bị đo kiểm tra.
+Kết nối vỏ máy với đất.

5.3.®Êu nèi m¸y ph¸t h×nh
•
•

5.3.2 S¬ ®å kế t nố i:
Kết nối với an ten.
+Đường dây phi đơ lên dàn an ten.
+Đường dây tiếp đất cho an ten.
+Đường dây đèn tín hiệu báo sáng.
• Kết nối với nguồn.
+Kết nối nguồn với máy phát.
+Kết nối với các hệ thống thu.
+Kết nối với hệ thống chiếu sáng và làm mát.
+Kết nối vỏ máy nguồn với đất.

Ch¬ng 6:vận hành m¸y ph¸t h×nh.

6.1.nguyªn t¾c qu¶n lý.
6.2.vËn hµnh khai th¸c m¸y ph¸t h×nh.
6.3.kiÓm tra,®o lêng m¸y ph¸t h×nh.
6.4.b¶o tr×, b¶o dìng m¸y ph¸t h×nh.
6.5.an toàn lao ®éng .
6.6.c©u hái cuèi ch¬ng.

6.1.nguyªn t¾c qu¶n lý m¸y ph¸t h×nh.
•
•

6.1.1. Nhiệm vụ của đài phát sóng:
1. Nhiệm vụ cơ bản của đài phát sóng là quản lý toàn bộ cơ sở vật
chất kỹ thuật đã được trang bị- tổ chức và điều hành việc khai thác an toàn
các thiết bị để thực hiện kế hoạch phát sóng được giao với các chỉ tiêu kỹ
thuật- chỉ tiêu chất lượng đã qui định.
•
2. Tổ chức công tác bảo dưỡng, sửa chữa, đo đạc định kỳ các thiết bị
để duy trì đài phát sóng hoạt động lâu dài, ổn định.
•
3. Bảo vệ tài sản, an ninh chính trị nội bộ, trật tự an toàn cơ quan và
an toàn lao động.
•
4. Không ngừng đào tạo bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn,
quản lý của đội ngũ phục vụ công tác phát sóng.

•
•
•
•

•
•

6.1.2. Nguyên tắc quản lý:
Để thực hiện nhiệm vụ trên, cần tổ chức và sắp xếp hợp lý đội ngũ
khai thác và các công việc cần thực hiện.
1. Tổ chức đội ngũ làm việc:
Cần chia các nhóm chuyên trách bảo quản thiết bị như máy phát và các
thiết bị điện tử phụ trợ kèm theo, thiết bị nguồn, hệ thống làm lạnh, hệ
thống anten….
Đài có Ban phụ trách Đài để quản lý cơ sở vật chất kinh tế, cán bộ nhân
viên của đài, tổ chức và lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ của Đài.
Tùy theo yêu cầu cụ thể của từng Đài, có thể chia thành các tổ kỹ thuật
(sửa chữa), tổ khai thác và chia thành các ca phát sóng trực tiếp đảm nhận
công việc phát sóng.

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

a. Giới hạn cho phép:
+ Chương trình phát có đúng không?
+ Công suất ra có đảm bảo không?
+ Mức méo và tạp nhiễu có lớn không?
+ Có thiên tai như: lụt, động đát, lốc hoặc các tai nạn do con người
gây ra để có biện pháp đề phòng và sử lý kịp thời các vấn đề nảy sinh ảnh
hưởng đến hoạt động của Đài phát sóng.
b. Cần lường trước các sự cố có thể xảy ra:
+ Sự cố của nguồn cung cấp chính→ phải có nguồn điện dự phòng (máy
phát điện diesel).
+ Sự cố khi truyền dẫn tín hiệu đến: có chuẩn bị các thiết bị dự phòng như
đầu thu TVRO phát TEST….
+ Sự cố của máy phát.
+ Sự cố anten hoặc các thiết bị kết hợp.

•
•

2. Sắp xếp hợp lý các thiết bị và các công việc cần thực hiện:
+ Bố trí phòng máy gọn gàng hợp lý: các thiết bị khởi động tự động hoặc
bằng tay cho nguồn và nguồn dự phòng, điều khiển từ xa hoặc phần kiểm
tra tín hiệu vào và ra máy phát… phải được bố trí lắp đặt hợp lý.
• + Chu kỳ bảo quản, kiểm tra chỉ tiêu chất lượng phải được thực hiện đúng
thời hạn quy định và nghiêm túc: các hình vẽ kiểm tra, chỉ tiêu kỹ thuật
phải được ghi lại đầy đủ. Đặc biệt các sơ đồ đường cáp tín hiệu, sơ đồ
chung của đường điện lực, sơ đồ khối chung của máy… phải được vẽ chi
tiết, rõ ràng và luôn sẵn sàng có khi cần thiết.
• + Các bảng hướng dẫn phòng chống cháy cũng như cấp cứu khi xảy ra tai
nạn và dụng cụ phòng chống cháy nổ, tủ thuốc phải có đủ.

•
•

1. Những quy định chung:
+ Phụ trách đài giao cho ca quản lý các hệ thống: ca hoàn toàn chịu trách
nhiệm quản lý hệ thống được giao trong giờ làm ca.
• + Mỗi hệ thống phải có quy trình vận hành, mỗi thiết bị chủ yếu trong hệ
thống (máy phát, máy đo kiểm tra, đầu thu vệ tinh TVRO, máy làm lạnh,
máy nổ, tủ điện lực…) phải có quy trình thao tác riêng. Đài có trách nhiệm
xây dựng quy trình vận hành hệ thống và quy trình thao tác các thiết bị
theo hướng dẫn của nhà sản xuất cho mỗi hiết bị cụ thể.

6.2.vËn hµnh khai thac m¸y ph¸t h×nh.
•
•

•
•
•
•

2. Kiểm tra hàng ngày:
- Trước 1 giờ ở mỗi buổi phát, cần kiểm tra máy phát đảm bảo đủ công
suất, độ sâu điều chế, chất lượng tín hiệu phát ra (bằng mắt) và các thiết bị
dự phòng.
- Vận hành máy phát và các thiết bị kèm theo trình tự trong tài liệu.
- Kiểm tra toàn bộ các chỉ thị trên các đồng hồ đo và ghi vào sổ nhật biên
và giờ quy định.
- Kiểm tra toàn bộ hệ thống làm mát: các thiết bị điều hòa nhiệt độ, kiểm
tra luồng khí tại các quạt thổi gió.
- Ghi lại nhiệt độ đo trong phòng máy từng ngày, nhiệt độ của đèn công
suất cuối (đơn vị có máy dùng đèn điện tử).

6.2. vËn hµnh khai thac m¸y ph¸t h×nh .
•
•
•

3. Kiểm tra hàng tuần:
Nên có kế hoạch cho từng vấn đề cho các ngày khác nhau.
- Vệ sinh: hút bụi chung cho toàn bộ các thiết bị và từng ngăn máy. Làm vệ
sinh ngăn chuyển mạch và các rơle, công tắc.
• - Kiểm tra các tầng hình, tiếng và tại những nơi hay xảy ra trục trặc các
ngăn nguồn cao áp.
• - Kiểm tra và sắp xếp các dụng cụ làm việc.

6.2..vËn hµnh khai th¸c m¸y ph¸t h×nh.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

4. Hàng tháng:
- Vệ sinh các phần của điện lực: Attomat, tủ điện, cầu dao….
- Kiểm tra các bộ thổi gió (tra dầu bôi trơn, kiểm tra độ quay, vệ sinh các bộ lọc
không khí…). Nếu có điều kiện đo tốc độ quay của bộ thổi gió và đo dòng không
khí.
- Kiểm tra các số liệu ghi trong sổ nhật biên, xem có sai lệch gì cần xem xét kiểm
tra lại khối có ảnh hưởng đến số liệu đó.
Làm báo cáo tổng kết số liệu giờ phát sóng và tình hình hoạt động của máy.
- Kiểm tra các chỉ tiêu cơ bản của máy phát (theo quy định của phần đo lường).
+ Công suất hình, tiếng.
+ Đáp tuyến tần số hình, tiếng.
+ Méo phi tuyến tín hiệu hình,…
- Kiểm tra hệ thống phòng cháy nổ và bổ xung các dụng cụ phòng cháy chữa cháy
cần thiết.
- Vệ sinh chung và tra dầu vào các công cụ làm việc.
- Kiểm tra tủ thuốc cấp cứu và bổ xung cho đủ.

•

5. H
àng quý:
- Kiểm tra toàn bộ cáp, các chỗ ghép nối, các đầu zắc ra của cáp.
- Kiểm tra, vệ sinh và sửa chữa lại (nếu có) toàn bộ các chuyển mạch, các tiếp
điểm của các rơle điện lực chính, các chuyển mạch nút bấm, chuyển mạch
điều khiển….
- Cho dầu vào toàn bộ các động cơ và máy quay.
- Kiểm tra chi tiết hệ thống làm mát bằng không khí (các quạt gió). Các ống
dẫn không khí và bộ lọc không khí cũng cần kiểm tra và sửa chữa thay thế
nếu cần.
- Kiểm tra các bộ nối tải giả, Diplexer và hệ số sóng đứng, hệ thống tiếp đất
cho cột và nhà máy.
- Kiểm tra các linh kiện và thiết bị dự phòng.
- Kiểm tra các thiết bị đo và chuẩn lại nếu cần.

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

6. Sáu tháng:
- Kiểm tra cách điện của cáp bằng máy đo cách điện (Megaom met).
- Kiểm tra độ cách điện của các biến áp, cao áp, cuộn chặn, các động cơ, mô tơ….
- Kiểm tra lại hệ thống làm mát không khí.
- Kiểm tra đèn công suất dự trữ, các linh kiện dự phòng, sổ sách và bổ xung
nếu cần.
- Đo kiểm tra các chỉ tiêu chất lượng của máy phát như hàng tháng nhưng
thêm:
+ Khuếch đại vi sai.
+ Pha vi sai.
+ Trễ nhóm giữa chói và màu.
+ Tỷ số S/N.
- Kiểm tra các thiết bị đo đếm, đựng dầu của máy nổ.
- Làm báo cáo 6 tháng.

•
•
•
•
•
•
•

•
•

7. Kiểm tra hàng năm:
- Đo chỉ tiêu của máy phát và thiết bị liên quan.
- Sơn lại thiết bị cột anten, bộ gá lắp nếu cần thiết.
- Kiểm tra toàn bộ các bộ phận chuyển động và thay thế chất bôi trơn và
dầu trong đó.
- Kiểm tra chất lượng dầu biến áp trong các dụng cụ có chứa dầu.
- Đo điện trở đất của toàn bộ hệ thống đất.
- Kiểm tra đo thẳng đứng của cột anten và độ căng của các dây néo (đặc
biệt cần thiết trong mùa mưa bão), kiểm tra lại các ốc vít gia cố cho chảo
thu vệ tinh.
- Kiểm tra chất lượng các linh kiện phụ tùng dự phòng.
- Làm báo cáo hàng năm.

•
•
•
•
•
•
•

•

8. Phụ trách đài cũng quy định cụ thể cho các trường hợp:
+ Nhận ca có người giao.
+ Nhận ca không có người giao.
+ Hết ca có người nhận.
+ Hết ca không có người nhận.
Các quy định này phải được lập thành văn bản và phải được thực hiện
nghiêm túc.
- Trong giờ làm ca bình thường ca trưởng là người chỉ huy các công việc liên quan
đến sự hoạt động bình thường của hệ thống (đảm bảo các quy trình, quy chế, quy
phạm, điều khiển các ca viên và quan hệ với bên ngoài) ca viên phải chấp hành sự
phân công của ca trưởng và thực hiện tốt các việc được giao.
- Mọi người trong ca phải luôn có mặt tại vị trí quy định. Trong trường hợp cần rời
vị trí phải báo cáo cho người cùng ca biết để đảm bảo công việc vẫn thực hiện được
tốt.

6.3.kiÓm tra, ®o lêng m¸y ph¸t h×nh.
•

6.3.1. Khái niệm chung:

•

- Kiểm tra: là công việc phân tích mổ xẻ về căn bản một tín hiệu có nghĩa là
đo đạc các thông số đặc trưng cho tín hiệu và so sánh các giá trị đo được với chỉ
tiêu cho phép của chúng.
- Kết quả kiểm tra: sẽ là các kết luận logic như:
+ Trong ngưỡng cho phép.
+ Vượt ngưỡng- lớn hơn.
+ Dưới ngưỡng- nhỏ hơn.
- Tín hiệu đo kiểm tra (TEST):
Là tín hiệu video tổng hợp toàn phần có chứa các thành phần tín hiệu có dạng khác
nhau, cho phép :
+ Đánh giá chất lượng tín hiệu truyền hình phát ra.
+ Méo tín hiệu gì xảy ra gây hư hỏng hình.
+ Giá trị cực đại của mỗi loại méo có thể cho phép.

•
•
•
•
•
•
•
•

•
•
•

•
•
•
•
•

6.3.2. Các thông số kỹ thuật cơ bản của máy phát hình cần kiểm tra:
1.Đo đặc tuyến suy giảm của cao tần hình:
Đo và kiểm tra sự truyền dẫn tần số ảnh trong cả kênh truyền, trong đó hệ
số khuếch đại pha thuộc vào khả năng phân biệt (độ phân tích của máy thu
hình). Cho máy phát băng III đạt độ sâu điều chế 60% từ mức trắng- đen.
Tại 20 đến 500KHz
: suy giảm ±1dB.
Tại 500KHz đến 4 MHz : suy giảm +1dB.
-2 dB.
Tại 4MHz đến 6MHz
suy giảm +0dB
-6dB.

•
•

2. Đo đặc tuyến chuyển tiếp:
Đo và kiểm tra đặc tuyến pha ở tần số thấp và cao. Độ dốc của xung vuông
50 Hz đạt chất lượng cao qua truyền dẫn là méo ≤5%, ở tần số cao <8%.
• 3. Đo độ tuyến tính:
• Đo và kiểm tra độ tuyến tính của máy phát hình. Đặc tuyến điều chế , điện
áp cao tần ra phụ thuộc vào độ lớn điện áp lưới cao tần điều chế.
•
Máy phát làm việc tốt: độ tuyến tính của máy phát hình đạt cực đại
tới 15% trong khoảng 10 đến 70% biên độ đỉnh toàn phần.

•
•

4. Đo mức nhiễu:
Đo, kiểm tra mức can nhiễu vào phần phát hình, các tín hiệu xoay chiều vô
ích do tự các tầng, linh kiện trong máy phát gây nên (nhiễu nhiệt của đèn
điện tử, bán dẫn, nhiễu ký sinh, nhiễu nguồn, nhiễu giao thoa giữa các
tầng, ngăn…) cho máy phát hình băng III yêu cầu bảo đảm biên độ nhiễu
kể cả nhiễu do điều biên gây nên, tác dụng vào điều chế tiếng, phải nhỏ
hơn 1% so với biên độ đỉnh từ trắng tới đen.
• 5. Đo độ nhiễu của sóng mang:
• Đo và kiểm tra điều chế tần số ký sinh của máy phát hình. Bảo đảm phát
tốt khi độ nhiễu này nhỏ hơn -36dB.

•
•
•

9. Đo công suất:
- Máy phát công suất nhỏ đo chỉ thị trực tiếp bằng đồng hồ trên mặt máy.
- Máy phát công suất lớn đo bằng phương pháp nhiệt, tức là công suất máy
phát đưa đến tải giả, tải này sẽ nóng lên. Từ nhiệt độ nóng lên so với lúc
đầu ΔT, ta sẽ tính được công suất. Hầu hết các máy phát tải giả anten được
cho nước chảy qua. Hiệu nhiệt độ của nước chảy vào tải và của nước chảy
ra được đo bằng nhiệt kế đầu vào và đầu ra của tải giả, lượng nước chảy
qua được đo bằng máy đo lưu lượng nước (lít).

•
•

6. Đo độ nhiễu của phát tiếng:
Đo và kiểm tra sao cho đường truyền tiếng bảo đảm chất lượng, khi các
thành phần điều tần nhiễu, kể cả điều tần nhiễu của tiếng tác động vào điều
biên cực đại của phát hình đạt được cao nhất -40dB so với 100% điều tần.
• 7. Đo đặc tuyến suy giảm của phát tiếng:
• Đo và kiểm tra truyền dẫn dải tần âm thanh:
• 300Hz÷ 15KHz ±1dB so với tần số chuẩn 1 KHz.

•
•

8. Đo méo phi tuyến của phát tiếng:
Đo kiểm tra các loại nhiễu (sóng hài, tạp âm nhiễu) của phát tiếng biểu
hiện các điều kiện làm việc ở bộ điều tần, trạng thái cao tần, đất.
• Máy phát chất lượng: độ méo phi tuyến (đối với độ di tần ±50 kHz không
vượt quá:
•
Từ 100Hz÷ 8kHz : 1,5%
•
Từ 30 Hz ÷ 15 kHz
: 2,5%.

•
•
•
•
•
•
•
•
•

6.3.3.Các thiết bị đo.
1.Các thiết bị đo chất lượng tín hiệu:
Máy đo đặc tuyến tần số làm việc ở dải tần tới 300 MHz (Woberskop,
Polyskop).
Máy đo hiện sóng.
Máy phân tích phổ.
Máy phân tích tín hiệu Video.
Monitor.
Bộ tạo tín hiệu chuẩn Video.
Máy thu chuyên dụng (theo chuẩn PAL- D/K- OIRT).

•
•
•
•
•
•
•

2.Các thiết bị đo công suất & đo méo tín hiệu:
Máy đo công suất cao tần.
Tải giả.
Máy đo độ di tần.
Máy đo méo không đường thẳng.
Máy đo cường độ điện trường.

•
•
•
•
•
•

3.điều kiện làm việc của thiết bị đo:
Nhiệt độ 25±5oC (môi trường xung quanh).
Độ ẩm tương đối không quá 90%.
Nguồn điện lưới ổn định theo yêu cầu thiết bị đo.
Thiết bị đo phải nối đất, điện trở tiếp đất không lớn hơn 1Ω.

•
•
•
•
•

6.4.1. Nhiệm vụ của bảo dưỡng:
Xử lý sự cố, bảo đảm cho máy phát làm việc liên tục an toàn.
Bảo dưỡng định kỳ và sửa chữa thường xuyên.
Bão dưỡng định kỳ và sửa chữa lớn.
Bảo dưỡng phải tiến hành sao cho không ảnh hưởng tới giờ phát sóng theo
chương trình trong ngày.

•
•
•
•
•
•

6.4.2. Các công việc cần bảo dưỡng:
1.Bảo dưỡng cột an ten.
+ Cạo dỉ và sơn cột an ten định kỳ hàng năm.
+ Sửa chữa & thay thế đèn báo hiệu đỉnh cột.
+ Kiểm tra cột thu lôi, kiểm tra thường xuyên điện trở cách điện .
+ Kiểm tra ,& thay thế dây néo, bộ cách điện, các bộ phận néo dây và các
vít néo trong trường hợp cột néo.
• + Kiểm tra hệ thống dây phi đơ.

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

2.bảo dưỡng thiết bị phát.
Kiểm tra tầng dao động chủ sóng.
Kiểm tra tầng tín hiệu Video.
kiểm tra tầng tín hiệu audio.
Kiểm tra tầng điều chế hình.
Kiểm tra tầng điều chế hình.
Kiểm tra phần máy phát cao tần, tầng công suất.
kiểm tra sóng phản xạ.
Kiểm tra hệ thống làm mát.
Kiểm tra hệ thống chiếu sáng.

•
•
•
•
•

3.Các quy định chung cho cán bộ bảo dưỡng.
Các cán bộ phải có chuyên môn và thành thạo trong việc đo kiểm tra.
Các bản vẽ kỹ thuật phải được treo ở phòng máy .
Các dụng cụ an toàn như thắt lưng, mũ dùng cho kỹ thuật viên khi trèo cột
được bảo quản tốt.
• Xây dựng các phương án khi bão, lốc, thiên tai dịch họa gây ra.
• Phải ghi chép phần việc đo kiểm tra , thay thế, ngày giờ vào nhật ký bảo
dưỡng hàng năm.

6.5.an toµn lao ®éng.
•
•

6.5.1. Qui định chung:
1. Mọi người làm việc tại đài phát sóng đều được huấn luyện về an toàn lao
động và phải luôn tuân thủ quy tắc an toàn lao động để đảm bảo an toàn
cho người và thiết bị.
• 2. Người chỉ huy vận hành và sửa chữa thiết bị chịu trách nhiệm về an toàn
lao động cho người và thiết bị trong suốt thời gian vận hành và sửa chữa.
• 3. Phụ trách đài cần cử người theo dõi về an toàn lao động lao động chung
cho toàn đài và người được phân công cần theo dõi, đôn đốc, nhắc nhở mọi
người thực hiện nghiêm chỉnh những quy định về an toàn lao động, cần
luôn kiểm tra:

•
•

6.5.2. Các dụng cụ cấp cứu:
1. Có đủ các loại thuốc thông thường và các dụng cụ để sơ cứu khi bị tai
nạn, điện giật và phải được bảo quản tốt.
• 2. Có bảng hướng dẫn việc cấp cứu khi có sự cố về điện, cần gắn ở những
chỗ đáng chú ý trong khu vực máy.
• 3. Cán bộ kỹ thuật cần được hướng dẫn các phương pháp cấp cứu- có gắn
bảng ghi số điện thoại của bộ phận cấp cứu tại nơi dễ nhìn thấy.

•
•
•
•
•
•
•
•

6.5.3. Các phương tiện phòng chống cháy:
1. Có đủ các phương tiện chống cháy theo yêu cầu của cơ quan phòng
chống cháy khu vực.
- Các bình CO2.
- Các loại bình chữa cháy dùng cho trạm biến thế điện, nhà máy nổ, cho
các máy móc điện tử đặc biệt theo hướng dẫn của cơ quan phòng chống
cháy.
- Các bảng báo và hướng dẫn, nội quy phòng chống cháy.
2. Các thiết bị phòng chống cháy (bình chống cháy, thang, móc câu…)
phải được kiểm tra chất lượng thường xuyên. Nếu chất lượng kém cần thay
thế ngay.
3. Các cán bộ kỹ thuật đều phải được đào tạo kỹ thuật dập cháy và nắm
vững nội quy phòng cháy và hàng năm có thực tập thường xuyên.
4. Đối với các vật liệu dễ cháy (xăng, dầu…) cần được chú ý hơn.

•
•

•
•
•

•

6.5.4. An toàn điện:
1. Việc lắp đặt hệ thống điện trong đài phát sóng phải đảm bảo các yêu cầu
về an toàn điện (kích thước, dây cáp điện, công suất các biến áp hạ thế, cầu
dao. Attomát…).
2. Có các biển báo “nguy hiểm” tại nơi có điện áp cao.
3. Có các thảm cách điện dùng cho nơi có điện áp cao (đặt trước các
chuyển mạch, máy phát và các thiết bị khác).
4. Đo thường xuyên điện trở đất và giữ trong phạm vi giá trị an toàn. Các
dụng cụ làm việc có cách điện phải đảm bảo tốt- Có các găng tay cách điện
khi tiếp xúc với điện áp cao.
5. Ở những nơi địa hình cao cần có biện pháp chống sét tốt cho các thiết bị,
đường điện lưới và khu vực quanh nhà máy.

6.6.c©u hái cuèi ch¬ng.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Nªu c¸c nhiÖm vô chÝnh cña ®µi ph¸t h×nh?
VËn hµnh khai th¸c m¸y nh thÕ nµo?
KiÓm tra nh÷ng phÇn nµo trong ®µi ph¸t sãng?
Nh÷ng dông cô nµo dïng ®Ó kiÓm tra?
NÕu ®Ìn b¸o hiÖu háng th× dÉn ®Õn diÒu g×?
D©y ®Êt tiÕp xóc xÊu th× cã sao kh«ng?
D©y co bÞ ®øt th× nh thÕ nµo?
C¸c bé phËn nµo trong m¸y ph¸t cÇn ®îc kiÓm tra thêng xuyªn?

Ch¬ng 7:tæng quan vÒ truyÒn h×nh sè.

7.1.®Æc ®iÓm truyÒn h×nh sè.
72.ths qua hÖ thèng vÖ tinh dth.
7.3. ths qua hÖ thèng thc.
7.4 . ths qua hÖ thèng ph¸t h×nh mÆt ®Êt.
7.5.c©u hái vµ bµi tËp cuèi ch¬ng 7.

7.1.®Æc ®iÓm tryÒn h×nh sè.
1. Cã kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn lçi vµ söa sai.
2. TÝnh ph©n cÊp (HDTV + SDTV).
3. Thu di ®éng tèt. Ngêi xem dï ®i trªn «t«, tµu ho¶ vÉn xem ®îc çc
ch¬ng tr×nh truyÒn h×nh. Së dÜ nh vËy lµ do xö lý tèt hiÖn tîng
Doppler.

4. TruyÒn t¶i ®îc nhiÒu lo¹i h×nh th«ng tin.
5. Ýt nh¹y víi nhiÔu vµ çc d¹ng mÐo x¶y ra trªn ®êng truyÒn. b¶o

toµn chÊt lîng h×nh ¶nh. Thu sè kh«ng cßn hiÖn tîng "bãng ma"
do çc tia sãng ph¶n x¹ tõ nhiÒu híng ®Õn m¸y thu.

®Æc ®iÓm tryÒn h×nh sè.
6. Ph¸t nhiÒu ch¬ng tr×nh trªn mét kªnh truyÒn h×nh.
7. TiÕt kiÖm n¨ng lîng, chi phÝ khai th¸c thÊp: C«ng suÊt ph¸t kh«ng
cÇn qóa lín v× cêng ®é ®iÖn trêng cho thu sè thÊp h¬n cho thu
analog (®é nhËy m¸y thu sè thÊp h¬n -30 ®Õn -20dB so víi m¸y thu
analog).
8.M¹ng ®¬n tÇn (Sfn): Cho kh¶ n¨ng thiÕt lËp m¹ng ®¬n kªnh (®¬n tÇn
- Single Frequency Network ), nghÜa lµ nhiÒu m¸y ph¸t trªn cïng
mét kªnh sãng. §©y lµ sù hiÖu qu¶ lín xÐt vÒ mÆt c«ng suÊt vµ
tÇn sè.
9. TÝn hiÖu sè dÔ xö lý, truyÒn dÉn , lu tru t«t .

7.2.ths qua vÖ tinh.
®Æc ®iÓm tryÒn h×nh sè qua vÖ tinh :
•

Vïng phñ sãng réng;Víi mét qu¶ vÖ tinh cã thÓ phñ sãng 1/3 thÕ
giíi.

•

®Þa h×nh phñ sãng phøc t¹p:ThÝch hîp víi mäi ®Þa h×nh, d©n c ë
vïng s©u vïng xa, h¶I ®¶o cã thÓ xem tv vÖ tinh tèt.

•

ChÊt lîng h×nh ¶nh vµ ©m thanh tèt.

•

Chôi ¶nh hëng cña thêi tiÐt , ®Æc biÖt khi ma cã thÓ bÞ mÊt tÝn
hiÖu.

7.2.ths truyÒn dÉn b»ng vÖ tinh.
7.2.1.S¬ ®å khèi hÖ thèng ph¸t truyÒn h×nh sè qua vÖ tinh

Video Subsystem
Video

Service Multiplex and Transport

Video
Source Coding
and Compression

Transport

RF / Transmission System

Channel
Coding

Audio Subsystem
Audio

Audio
Source Coding
and Compression

Ancillary
Data
Control Data

Service
Multiplex

Modulation

To
Satellite

7.2.truyÒn dÉn b»ng vÖ tinh-s¬ ®å khèi.
C¸c khèi chøc n¨ng:

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Video: TÝn hiÖu Video.
Audio: TÝn hiÖu Audio.
Subsystem Video: hÖ thèng xö lý tÝn hiÖu Video.
Subsystem Audio: hÖ thèng xö lý tÝn hiÖu Audio.
Video source coding and compressed: Khèi m· ho¸ nguån vµ nÐn tÝn
hiÖu Video.
Audio source coding and compressed: Khèi m· ho¸ nguån vµ nÐn tÝn
hiÖu Audio.
Ancillary data: D÷ liÖu phô.
Control data: D÷ liÖu ®iÒu khiÓn.
Service Multiplexing and Transport: Khèi ghÐp kªnh dÞch vô vµ
truyÒn t¶i.
RF/Transmission System: HÖ thèng Ph¸t tÝn hiÖu RF.
Channel coding: m· ho¸ kªnh truyÒn.
Modulation: Khèi ®iÒu chÕ.

7.2.2.TruyÒn h×nh sè qua vÖ tinh theo tiªu chuÈn DVB-S

•Tiªu chuÈn DVB-Digital Video Broadcasting - lµ tiªu chuÈn truyÒn tÝn hiÖu
truyÒn h×nh sè ®îc hÇu hÕt çc níc trªn thÕ giíi sö dông.
•- DVB - S lµ mét hÖ thèng thùc hiÖn ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ ®¬n sãng mang.
•Video, Audio vµ kÓ c¶ çc d÷ liÖu kh¸c ®îc truyÒn ®ång thêi trong nh÷ng gãi
dßng truyÒn t¶i cã ®é dµi cè ®Þnh (Fixed - Length MPEG Transport Stream
Packets)
•. DVB - S ®îc thiÕt kÕ sö dông trong mäi d¶i th«ng tÇn sè cña çc bé ph¸t
®¸p trªn vÖ tinh.

TruyÒn h×nh sè qua vÖ tinh theo tiªu chuÈn DVB-S
S¬ ®å khèi hÖ thèng ph¸t theo tiªu chuÈn DVB-S

Video coder
RS (204,188)
1

Data coder

Service Component

MUX
adaptation

Tra
nsp
ort
MU
X

Pro
gra
mm
e
MU
X

Audio coder

Convolution
code

&
energy

Outer

Dispersal

Coder

Conv.
interleaver

Inner

Baseband

Coder

Shaping

2

n

MPEG-2
Source coding and multiplexing

Satellite channel adapter

QPSK
modulato
r

To the RF
Satellite
Channel

TruyÒn h×nh sè qua vÖ tinh theo tiªu chuÈn DVB-S
C¸c khèi chøc n¨ng
•Video coder: Bé m· ho¸ tÝn hiÖu Video.
•Audio coder: Bé m· ho¸ tÝn hiÖu Audio.
•Data coder: Bé m· ho¸ d÷ liÖu.
•Service Component: Thµnh phÇn dÞch vô.
•MPEG-2 Source coding and multiplexing: M· hãa MPEG-2 vµ ghÐp kªnh
nguån.
•Programme MUX: GhÐp kªnh ch¬ng tr×nh.
•Transport MUX: GhÐp kªnh dßng truyÒn t¶i.
•MUX Adaptation & energy dispersal : §¸p øng ghÐp kªnh vµ tr¶i phæ d÷
liÖu.
•Outer coder : Bé m· ho¸ ngoµi.
•ConV. Interleaver : Bé Interleaver kÕt hîp víi m· Convolution code.
•Inner coder: Bé m· ho¸ trong .
•Baseband Shapping : Läc söa b¨ng tÇn gèc.
•OFDM Modulation : §iÒu chÕ lªn c¸c tÇn sè trùc giao .
•To RF channel satellite : tíi RF kªnh truyÒn vÖ tinh.

TruyÒn h×nh sè vÖ tinh theo tiªu chuÈn ATSC-s
ATSC-S (Advanced Television System Committee-Satellite)
• Tiªu chuÈn truyÒn tÝn hiÖu truyÒn h×nh sè qua vÖ tinh cña Mü.
• TÝn hiÖu Video, audio vµ c¸c d÷ liÖu kh¸c ®îc truyÒn ®ång thêi
trong c¸c gãi dßng truyÒn t¶i MPEG-2 phï hîp víi tiªu chuÈn
ISO/IEC13818-1.
• Ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ vµ m· hãa d÷ liÖu ®Ó truyÒn vµ nhËn
tÝn hiÖu qua vÖ tinh lµ nh÷ng néi dung chÝnh cña tiªu chuÈn
ATSC-S. Sö dông ba ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ QPSK, 8PSK vµ
16QAM.
•Sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a ba ph¬ng ph¸p lµ bÒ réng d¶i th«ng vµ
c«ng suÊt m¸y ph¸t cÇn thiÕt ®Ó truyÒn cïng mét dung lîng bit.

TruyÒn h×nh sè vÖ tinh theo tiªu chuÈn ATSC-s
S¬ ®å khèi hÖ thèng ph¸t theo tiªu chuÈn ATSC
•Data Source: Nguån
d÷ liÖu.
•Encoder / Multiplexer :
M· ho¸ / GhÐp kªnh.
•Modulator : Khèi ®iÒu
chÕ.
•Up converter : Khèi
®æi tÇn lªn.
•HPA : Khèi khuyÕch
®¹i c«ng suÊt lín.
•Anten : ¡ng ten ph¸t x¹.
•IF : TÇn sè trung tÇn .
•RF : TÇn sè ph¸t x¹.

RF
Data
Source
Encoder /
Multiplexer

Modulat
or

I
F

Up
Covertte
r

HPA

7.3.ths qua hÖ thèng thc.
®Æc ®iÓm truyÒn h×nh sè qua m¹ng çp
1. So víi kªnh vÖ tinh th× çc kªnh çp hÇu nh tuyÕn tÝnh h¬n vµ cã
tû sè S/N cao.
2. C«ng suÊt tÝn hiÖu nhá h¬n nhiÒu so víi truyÒn d©n b»ng v«
tuyÕn.
3. B¨ng tÇn réng cã thÓ truyÒn t¶i hµng tr¨m kªnh truyÒn h×nh(7
®Õn 8 MHZ cho mçi kªnh).
4. TÝnh chèng nhiÔu tèt h¬n hÖ thèng v« tuyÕn.
5. Trong DVB-C lùa chän ®iÒu chÕ MQAM ë møc cao16-32-64
6. Tèc ®é vµo kho¶ng 38Mbps.

7.3.ths qua hÖ thèng thc.
s¬ ®å khèi truyÒn h×nh sè qua m¹ng c¸p
:

Video Subsystem
Video


Video
Source Coding
and Compression

Transport


Channel
Coding

Audio Subsystem
Audio

Audio
Source Coding
and Compression

Ancillary Data

Service
Multiplex

Modulation

RF Physical
Interface

Control Data

To Cable
Channel

7.3.ths qua hÖ thèng thc- s¬ ®å khèi truyÒn h×nh çp

Chøc n¨ng çc khèi:
•Video: TÝn hiÖu Video.
•Audio: TÝn hiÖu Audio.
•Subsystem Video: hÖ thèng xö lý tÝn hiÖu Video.
•Subsystem Audio: hÖ thèng xö lý tÝn hiÖu Audio.
•Video source coding and compressed: Khèi m· ho¸ nguån vµ nÐn tÝn
hiÖu Video.
•Audio source coding and compressed: Khèi m· ho¸ nguån vµ nÐn tÝn
hiÖu Audio.
•Ancillary data: D÷ liÖu phô.
•Control data: D÷ liÖu ®iÒu khiÓn.
•Service Multiplexing and Transport : Khèi ghÐp kªnh dÞch vô vµ truyÒn
t¶i.
•RF/Transmission System : HÖ thèng Ph¸t tÝn hiÖu RF.
•Channel coding : m· ho¸ kªnh truyÒn.
•Modulation : §iÒu chÕ.
•RF physical Interface: ghÐp kªnh vËt lý
Cable Channel: çp dÉn

7.4.ths qua hÖ thèng ph¸t h×nh mÆt ®Êt.
7.4.1.®Æc ®iÓm cña ths qua tr¹m ph¸t mÆt ®Êt.
• Vïng phñ sãng réng sau truyÒn h×nh vÖ tinh.
• TruyÒn h×nh sè mÆt ®Êt cã nhiÒu u ®iÓm (kh«ng bÞ nhiÔu
Ghost, h×nh ¶nh s¹ch, râ nÐt, ©m thanh cã chÊt lîng cao, tÝnh
chèng nhiÔu cao,...).
• Trong ph¹m vi phñ sãng chÊt lîng æn ®Þnh, kh¾c phôc ®îc
nhiÔu ®a ®êng (multipath).
• M¸y thu ®îc l¾p ®Æt dÔ dµng ë c¸c vÞ trÝ trong nhµ hoÆc lu
®éng ngoµi trêi.
• TiÕt kiÖm kªnh truyÒn - mét kªnh truyÒn h×nh th«ng thêng
(6÷8MHz) cã thÓ truyÒn ®îc 6 ch¬ng tr×nh vµ mçi ch¬ng tr×nh
kÌm theo tõ 2 ®Õn 4 ®êng tiÕng).

7.3.ths qua hÖ thèng ph¸t h×nh mÆt ®Êt.
7.4.2.S¬ ®å khãi truyÒn h×nh mÆt ®Êt.

Video Subsystem
Video


Video
Source Coding
and Compression

Transport


Channel
Coding

Audio Subsystem
Audio

Audio
Source Coding
and Compression

Ancillary Data
Control Data

Service
Multiplex

Modulation

7.3.ths qua hÖ thèng ph¸t h×nh mÆt ®Êt-S¬ ®å khèi truyÒn h×nh
mÆt ®Êt.
7.4.3.Chøc n¨ng c¸c khèi.
• Video : TÝn hiÖu Video.
• Audio : TÝn hiÖu Audio.
•Subsystem Video: hÖ thèng xö lý tÝn hiÖu Video.
•Subsystem Audio: hÖ thèng xö lý tÝn hiÖu Audio.
•Video source coding and compressed: Khèi m· ho¸ nguån vµ nÐn tÝn
hiÖu Video.
•Audio source coding and compressed: Khèi m· ho¸ nguån vµ nÐn tÝn
hiÖu Audio.
•Ancillary data : D÷ liÖu phô.
•Control data : D÷ liÖu ®iÒu khiÓn.
•Service Multiplexing and Transport : Khèi ghÐp kªnh dÞch vô vµ truyÒn
t¶i.
•RF/Transmission System : HÖ thèng Ph¸t tÝn hiÖu RF.
•Channel coding : m· ho¸ kªnh truyÒn.
Modulation : Khèi ®iÒu chÕ.

7.4.4. BA Tiªu CHUẨN TRUYỀN HiNH SỐ MẶT ĐẤT
•

ATSC:Advanced Television System Committee (Mỹ)

•

DVB-T:Digital Video Broadcasting- Terrestrial (Ch©u Âu,
viÖt nam)

•

DiBEG:Digital Broadcasting Expert Group (NhËt)

a.TiªU CHUẨN PHÁT SãNG SỐ MẶT ĐẤT ATSC.
ATSC: Advanced Television System Committee.
Tãm t¾ t vÒ tiªu chuÈn ATSC:
1. Ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ: 8-VSB.
2.

Dung lîng bit: 19,39 Mbit/s.

3.

Mét kªnh 6Mhz cã thÓ truyÒn 1 ch¬ng tr×nh HDTVhoÆc 4
ch¬ng tr×nhSDTV.

4.

Nước sử dụng: Mỹ, Canada, Hàn Quốc, Mexico.

a.TiªU CHUẨN PH¸T SãNG SỐ MẶT ĐẤT ATSC.
ATSC: Advanced Television System Committee.

Đ iề u chế 8-VSB (Vestigial Sideband):
•
•
•
•
•
•
•

DÒNG DỮ LIỆU VÀO: MPEG 2 TỐC ĐỘ 19.39 Mb/s
MỖI GÓI CÓ 188 BYTE DỮ LIỆU+ 20 BYTE RS.
DỮ LIỆU ĐƯỢC TRUYỀN THEO TỪNG KHUNG (DATA FRAME)
GỒM NHIỀU ĐOẠN (DATA SEGMENT)
MỖI ĐOẠN DỮ LIỆU= SYMBOL ĐỒNG BỘ+ SYMBOL DỮ LIỆU.
CÁC SYMBOL ĐƯỢC ĐIỀU CHẾ THEO PHƯƠNG THỨC NÉN SÓNG
MANG.
TÍN HIỆU Q KHÔNG MANG THÔNG TIN.
THÔNG TIN CHỨA TRONG THÀNH PHẦN I (-7÷ +7)

a.TiªU CHUẨN PH¸T sãng SỐ MẶT ĐẤT ATSC
US DIGITAL TELEVISION TRANSMISSION STANDARDS: THE
ATCS’s CHOICE OF 36 (ATSC A/53)
Display
Aspect-Ratio

Active
Pixels

Active
Lines

Pixel
Aspec-Ratio

Scan
Format

Frame
Rate (Hz)

4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3
4:3

640
640
640
640
640
640
640
640
704
704
704
704
704
704
704
704

480
480
480
480
480
480
480
480
480
480
480
480
480
480
480
480

square
square
square
square
square
square
square
square
nonsquare
nonsquare
nonsquare
nonsquare
nonsquare
nonsquare
nonsquare
nonsquare

1:1
1:1
2:1
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:1
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1

23.98
24
29.97
30
29.97
30
59.94
60
23.98
24
29.97
30
29.97
30
59.94
60

1A
1B
2A
2B
3A
3B
4A
4B
5A
5B
6A
6B
7A
7B
8A
8B

16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9
16 : 9

704
704
704
704
704
704
704
704
1280
1280
1280
1280
1280
1280
1920
1920
1920
1920
1920
1920

480
480
480
480
480
480
480
480
720
720
720
720
720
720
1080
1080
1080
1080
1080
1080

nonsquare
nonsquare
nonsquare
nonsquare
nonsquare
nonsquare
nonsquare
nonsquare
square
square
square
square
square
square
square
square
square
square
square
square

1:1
1:1
2:1
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
1:1
1:1
1:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:1
2:1
1:1
1:1
1:1

23.98
24
29.97
30
.29.97
30
59.94
60
23.98
24.
29.97
30
59.94
60
23.98
24
29.97
30
29.97
30

9A
9B
10A
10B
11A
11B
12A
12B
13A
13B
14A
14B
15A
15B
16A
16B
17A
17B
18A
18B

ƯU ĐIỂM CỦA ATSC:
1.

Ngìng díi cho phÐp tû sè S/N tèt h¬n DVB-T

2.

C«ng suÊt nhá h¬n kho¶ng 2,5 lÇn

3.

Dung lượng bit/kªnh 6MHz lớn (19,3 Mb/s).

4.

Khả năng chống nhiễu đột biến tốt hơn DVB-T.

b.TiªU CHUẨN PHÁT SãNG SỐ MẶT ĐẤT DVB-T
®Æc ®iÓm DVB-T : Digital Video Broadcasting- Terrestrial
• Kỹ thuật ®iÒu chÕ : OFDM ( Orthogonal Frequency
Multiplexing)
• Nước sử dụng: Ch©u Âu, Úc và một số nước ch©u Á, ViÖt
Nam.

b.TiªU CHUẨN PHÁT SãNG SỐ MẶT ĐẤT DVB-T
•

1995 CÁC NƯỚC CHÂU ÂU NGHIÊN CỨU & THỬ NGHIỆM DVB-T.

•

2/1997 BAN HÀNH CHÍNH THỨC BỞI ESTI.

•

COFDM: KỸ THUẬT MÃ HOÁ K£NH & KỸ THUẬT GHÐP K£NH PHÂN CHIA THEO
TẦN SỐ TRỰC GIAO OFDM. OFDM+ MÃ HO¸A K£NH TRUYỀN= COFDM.

•

DVB-T ĐƯỢC THIẾT KẾ DỰA TR£N Ý TƯỞNG CHỐNG CAN NHIỄU PHẢN XẠ
NHIỀU ĐƯỜNG.

•

PHÙ HỢP VỚI CÁC VÙNG THÀNH PHỐ, CÁC VÙNG Cã ĐỊA H×NH ĐỒI NÚI PHỨC
TẠP.

•

ViÖt nam lùa chän tiªu chuÈn nµy.

b.Ti£u chuÈn Ph¸T sãng sè mÆt ®Êt DVB-T
NGUY£N LÝ ĐIỀU CHẾ OFDM:
• TẠI MÁY THU: TÍN HIỆU TRỰC TIẾP+ TÍN HIỆU PHẢN XẠ.
• NẾU CHU KỲ 1 SYMBOL NHỎ HƠN THỜI GIAN TRỄ GIỮA
TÍN HIỆU TRỰC TIẾP & PHẢN XẠ => MÁY THU BỊ CAN NHIỄU
TRẦM TRỌNG.
• TĂNG CHU KỲ SYMBOL => CAN NHIỄU XẢY RA TRONG KHOẢNG
THỜI GIAN KHOẢNG ĐẦU CHU KỲ, MÁY THU
KHÔNG BỊ CAN NHIỄU.:ĐÂY LÀ CƠ SỞ CHO THIẾT KẾ
OFDM.

b.Ti£u chuÈn Ph¸T sãng sè mÆt ®Êt DVB-T
1.

KHOẢNG BẢO VỆ ĐƯỢC CHÈN VÀO THỜI GIAN ĐẦU
MỖI SYMBOL: TRÁNH CAN NHIỄU DO PHẢN XẠ NHIỀU
ĐƯỜNG.

2.

MỖI ĐOẠN DỮ LIỆU CÓ 3 SYMBOL ĐỒNG BỘ.

3.

CÁC TÍN HIỆU PILOT (KH«NG ĐƯỢC ĐIỀU CHẾ) LUÔN
CÓ CÙNG PHA & BIÊN ĐỘ ĐƯỢC QUY ĐỊNH TRƯỚC

S¥ lîc vÒ hÖ thèng dvb-t.

V-CAST
VIDEO
SOURCE

MPEG 2
encorder

2K/8K
COFDM
Modulator

V-SFN
VIDEO
SOURCE

MPEG 2
encorder

MPEG2
Multiplexer

UHF
Transmitter

SFN
Adapter
V-CAST

VIDEO
SOURCE

2K/8K
COFDM
Modulator

MPEG 2
encorder

SFN adapter
•Inserts the necessary timing information
for synchronisation of the DVB transmitter
for SFN operation
•MPEG 2- TS Input
•MPEG 2- TS Output
•Bit Rate Adaptation
•NIT update
•MIP service channel

UHF
Transmitter

2K/8K COFDM modulator
•2K/8K DVB-T compliant
•120 or 188 coding modes
•MPEG 2- TS input
•35.500 or 36.15 MHz output
•Optional SFN synchronisation module
•Bit Rate Adaptation
•NH update
•MIP service channel

tãm t¾t qu¸ tr×nh sö lý tÝn hiÖu trong hÖ thèng truyÒn
h×nh dvb-t.
X bit

d0
D÷ liÖu nèi
tiÕp

§Çu vµo

BiÕn ®æi nèi
tiÕp → song
song

•
•
•

d1

§Þnh vÞ
tÝn hiÖu

•
•
•

IFFT

•
•
•

BiÕn ®æisong
song → nèi
tiÕp

ChÌn kho¶ng
b¶o vÖ

D/A
LPF

dn-1

Ph¸ch lªn
tÇn sè cao

Ph¸ch xuèng
tÇn sè thÊp

Kªnh truyÒn

LPF
A/D

Lo¹i bá phÇn
b¶o vÖ

BiÕn ®æi nèi
tiÕp → song
song

D÷ liÖu nèi tiÕp ®Çu ra
FFT

•
•
•

M¹ch söa
mét nhÞp

•
•
•

§Þnh vÞ tÝn
hiÖu

X bit

•
•
•

BiÕn ®æi song
song → nèi
tiÕp

Nguyªn lý ®iÒu chÕ OFDM
1B

S/P

DAC

1A

1A

900
1A

S/P

Dữ liệu vào

DAC

1B

1B

Tín hiệu ra

S/P
S/P
nA

DAC
nA

nA

900
S/P

DAC

nB

nB

f1
Chuẩn tần số
fn

nB

HIỆU SUẤT TRUYỀN DỮ LIỆU CỦA
DVB-T TRªN KªNH 8 MHZ

Tû lÖ m· ho¸

QPSK

16 - QAM

64 - QAM

1/2

0.62 bit / s / Hz

1.24 bit / s / Hz

1.87 bit / s / Hz

2/3

0.83 bit / s / Hz

1.66 bit / s / Hz

2.49 bit / s / Hz

3/4

0.93 bit / s / Hz

1.87 bit / s / Hz

2.8 bit / s / Hz

5/6

1.04 bit / s / Hz

2.07 bit / s / Hz

3.11 bit / s / Hz

7/8

1.09 bit / s / Hz

2.18 bit / s / Hz

3.27 bit / s / Hz

M¹ng chÕ ®é d÷ liÖu ë kªnh 8Mhz cña hÖ thèng dvb-t.
(Net data rates in 8-MHz channels with the DVB-T system (Mbit/s))
M
odulation

Inner coder
rate

Guard interval
1/
32

4,976

5,529

5,855

6,032

6,635

7,373

7,806

8,043

3/
4

7,465

8,294

8,782

9,048

5/
6

8,294

9,216

9,758

10,053

7/
8

8,709

9,676

10,246

10,556

1/
2

9,953

11,059

11,709

12,064

2/
3

13,271

14,745

15,612

16,086

3/
4

14,929

16,588

17,564

18,096

5/
6

16,588

18,431

19,516

20,107

7/
8

17,418

19,353

20,491

21,112

1/
2

14,929

16,588

17,564

18,096

2/
3
64-QAM

1/
16

2/
3

16-QAM

1/
8

1/
2

QPSK

1/
4

19,906

22,118

23,419

24,128

3/
4

22,394

24,882

26,346

27,144

5/
6

24,882

27,647

29,273

30,160

7/
8

26,126

29,029

30,737

31,668

ƯU ĐIỂM CỦA DVB-T:

•

Khả năng thu di động.

•

Khẳ năng chống lại phản xạ nhiều đường.

•

Mạng đơn tần và phủ sóng lõm (Single Frequency Network- SFN)

•

Nhiều khả năng lựa chọn các thông số cho phù hợp với điều kiện
của mỗi nước

c.Ti£u chuÈn DIGEG: (Digital Broadcasting Expert
Group)
• Năm 1997 Nhật Bản ban hành tiêu chuẩn DIBEG hay còn gọi là
tiêu chuẩn ISDB-T (Intergrated Service Digital BroadcastingTerestrial) Hoặc là ARIB (Association of Radio Industries and
Businesses).
• Phát sóng thử nghiệm từ 1998÷ 2003.
• Từ 2003÷ 2006 sẽ chính thức phát sóng tại một số thành phố
(Tokyo, Osaka, Nagova…).
• Dự kiến năm 2010 sẽ chấm dứt truyền hình tương tự

M¹ng chÕ ®é d÷ liÖu cña hÖ thèng 5,6mhz isdb.
(Net data rates of the 5.6 MHz ISDB-T system (Mbps))
M
odulation

Inner coder
rate

Guard interval

1/
2

3.680

4.089

4.329

4.461

4.907

5.452

5.773

5.948

3/
4

5.520

6.133

6.494

6.691

6.133

6.815

7.216

7.435

6.440

7.156

7.577

7.806

1/
2

7.360

8.178

8.659

8.922

2/
3

9.814

10.904

11.546

11.896

3/
4

11.041

12.267

12.989

13.383

5/
6

12.267

13.631

14.432

14.870

7/
8

12.881

14.312

15.154

15.613

1/
2

11.041

12.267

12.989

13.383

2/
3
64-QAM

1/
32

7/
8

16-QAM

1/
16

5/
6

QPSK

1/
8

2/
3

D
QPSK

1/
2

14.561

16.357

17.319

17.844

3/
4

16.561

18.401

19.484

20.074

5/
6

18.401

20.446

21.649

22.305

7/
8

19.321

21.468

22.731

23.420

C¸c tham sè truyÒn dÉn cña c¸c hÖ thèng.
(Transmission parameters of the different systems)
The ATSC system and the ISDB-T system can be re-scaled to 7 and 8 MHz system,
and the DVB-T system can be re-scaled to 6 MHz system by changing
Its sampling frequency

Parameter

ATSC

DVB-T

ISDB-T

Used bandwidth*

5.38 Mhz (-3dB)

6.66 MHz, 76.1 MHz

5.62 MHz

Number of radiated carriers

1

1705 (2k mode)
6818 (8k mode)

1405 (Mode 1)
5617 (Mode 2)

Modulation methods

8-VSB

OFDM
(QPSK, 16 QAM, 64 QAM, MR 16 QAM, MR
64 QAM)

Segmented OFDM
(DQPSK, QPSK, 16 QAM,
64 QAM)

Spectrum shaping

Root raised cosine roll off,
R=5.8%

Active symbol duration

92.9ns

256 µs (7MHz, 2k mode)

250 µs (Model 1)
1ms (Model 2)

Carrier spacing


4 KHz (Model 1)
1 KHz (Model 2)

Guard interval

1/4, 1/8, 1/16, 1/32 of active symbol duration

1/4, 1/8, 1/16, 1/32 of
active symbol duration

264, 272, 288, 320 µs
(7MHz, 2k mode)
264, 272, 288, 320 µs
(7MHz, 2k mode)
264, 272, 288, 320 µs
(7MHz, 2k mode)

257.8125, 265.625, 281.25,
312.5 µs (Model 1)
1031.25, 1062.5, 1125,
1250 µs (Model 2)

Overall symbol duration

77.3 µs (segment)

Transmission frame duration

48.4 ms

204 OFDM symbols

Inner channel code

Trellis 2/3

Convolutional code
Rate: 1/2, 2/3, 3/4, 5/6, 7/8

Inner interleaving

12 (independntly encoded streams
interleaved in time)

Time and Frequency
interleaving

Outer channel code

RS )207, 187_

RS (204, 188)

Outer interleaving

52 segment convolutional byte interleaved

Bytewise covolutional
interleaving, I= 12

Net data rate

19.39 Mbit/s

3.36 Mbit/ss-23.42 Mbit/s

7.5.c©u hái vµ bµi tËp cuèi ch¬ng 7
1. Tr×nh bÇy çc u ®iÓm cña truyÒn h×nh kü thuËt sè?
2. Tr×nh bÇy ®Æc ®iÓm cña truyÒn h×nh qua vÖ tinh? Nªuvai trß
cña hÖ thèng nµy ë ViÖt Nam?
3. Tr×nh bÇy ®Æc ®iÓm cña tÝn hiÖu truyÒn h×nh çp? vai trß cña
4.
5.
6.
7.

truyÒn h×nh çp ë ViÖt nam çp nh thÕ nµo?
tr×nh bÇy çc tiªu chuÈn cña truyÒn h×nh sè mÆt ®Êt?ViÖt nam lôa
chän tiªu chuÈn nµo?
Tr×nh bÇy tãm t¾t hÖ thèng truyÒn h×nh mÆt ®Êt DVB-T?
S¬ ®å khèi tãm t¾t qu¸ tr×nh sö lý tÝn hiÖu theo chuÈn DVB-T?
Nªu tiÖn Ých cña ®iÒu chÕ OFDM trong truyÒn h×nh sè mÆt ®Êt?S¬
®å khèi cña qu¸ tr×nh ®iÒu chÕ nµy?

Ch¬ng 8:truyÒn h×nh çp.

8.1.tæng quan vÒ truyÒn h×nh çp.
8.2.hÖ thèng truyÒn h×nh çp ®ång chôc.
8.3.hÖ thèng truyÒn h×nh çp quang.

8.4.hÖ thèng truyÒn h×nh çp lai hfc.

8.5.c©u hái vµ bµi tËp cuèi ch¬ng 8.

8.1.tæng quan vÒ truyÒn h×nh çp.
•

8.1.1.§Æc ®iÓm ,ph©n lo¹i THC.
1§Æc ®iÓm cña hÖ thèng truyÒn h×nh çp(CATV).
+Lµ hÖ thèng truyÒn h×nh tr¶ tiÒn.
+Lµ hÖ thèng ®¸p øng nhu cÇu truyÒn h×nh dÞch vô theo yªu cÇu.
+Ph¹m vi cung cÊp cña mét m¹ng thêng nhá h¬n so víi hÖ thèng v«
tuyÕn.
+TÝn hiÖu truyÒn h×nh çp lµ tÝn hiÖu truyÒn h×nh ®îc truyÒn trªn
çc hÖ thèng h÷u tuyÕn nªn chÊt lîng tèt, Ýt can nhiÔu.
+C«ng suÊt cao tÇn b¬m lªn m¹ng rÊt nhá so víi hÖ thèng truyÒn h×nh
v« tuyÕn DTH,hay hÖ thèng v« tuyÕn mÆt ®Êt.

Kt truyen hinh

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Kt truyen hinh

Similar to Kt truyen hinh (20)

More from vanliemtb

More from vanliemtb (20)

Kt truyen hinh