Bài Giảng Giải Phẫu Bệnh Học

1. CHAØO MÖØNG
CAÙC SV Y3

2. Giôùi thieäu
Giôùi thieäu
Moân Beänh hoïc
Moân Beänh hoïc
PGS. TS. Höùa Thò Ngoïc Haø
PGS. TS. Höùa Thò Ngoïc Haø

3. MUÏC TIEÂU
MUÏC TIEÂU
1. Neâu roõ 4 giai ñoaïn phaùt trieån cuûa beänh hoïc.
2. Neâu roõ vaø phaân tích 3 noäi dung cuûa beänh hoïc.
3. Keå ñuû 3 vaät lieäu nghieân cöùu cuûa beänh hoïc.
4. Keå ñuû 3 phöông phaùp nghieân cöùu cuûa beänh
hoïc.

4. 1.
1. Löôïc söû
Löôïc söû
Giaûi Phaãu beänh
Giaûi Phaãu beänh

5.  Hieåu bieát quaù khöù phaùt trieån cuûa giaûi phaãu
beänh môùi hieåu ñöôïc hieän taïi vaø döï ñoaùn töông lai
cuûa moân khoa hoïc naøy
 Giaûi phaãu beänh traûi qua nhieàu giai ñoaïn phaùt
trieån gaén lieàn vôùi nhöõng söï kieän vaø nhöõng danh
nhaân y hoïc

6. 1.1. Giai ñoaïn 1:  Nguyeân thuûy, Coå ñaïi
 Hieåu bieát veà y hoïc coøn haïn cheá
khoâng coù cô sôû khoa hoïc
 Y hoïc Ai Caäp coå ñaïi:
4 nguyeân toá caên baûn:
KHÍ, HOÛA, THUÛY, THOÅ
taïo neân cô theå con ngöôøi

7. 1.1. Giai ñoaïn 1:  Nguyeân thuûy, Coå ñaïi
 Kinh Veä Ñaø (AÁn Ñoä) TK IX – III tröôùc CN) :
3 nguyeân toá
“HÔI”, DÒCH NHAÀY, MAÄT
caáu taïo neân cô theå con ngöôøi

8. 1.1. Giai ñoaïn 1:  Nguyeân thuûy, Coå ñaïi
 Kinh Veä Ñaø (AÁn Ñoä) TK IX – III tröôùc CN) :
3 nguyeân toá
“HÔI”, DÒCH NHAÀY, MAÄT
caáu taïo neân cô theå con ngöôøi

9.  Theá kyû V - IV tröôùc CN
 Ñaët moät neàn taûng
duy vaät cho y hoïc
 Vieäc chöõa beänh
phaûi quan saùt caùc
trieäu chöùng ôû ngöôøi
beänh, khoâng döïa
vaøo khaùi nieäm mô
hoà duy taâm
 Moâi tröôøng vaø ñieàu
kieän sinh hoaït aûnh
höôûng ñeán söùc khoûe
con ngöôøi
HIPPOCRATE
HIPPOCRATE
(460 - 377 tröôùc CN, Hy Laïp

10. U vuù daïng loeùt ôû
töôïng ngöôøi Hy Laïp
Coå

11. GALEN
GALEN (131-210, La Maõ)
 Moå xaùc ñoäng vaät, töû tuø ñeå
nghieân cöùu caáu truùc, sinh
lyù
 Heä thoáng hoùa caùc kieán thöùc
cuûa nhieàu ngaønh y hoïc
(Sinh lyù, ñieàu trò, döôïc lyù).
 Chòu aûnh höôûng cuûa duy
taâm ⇒ bò toân giaùo lôïi duïng

12. GALEN

13.  y hoïc tuy ñaõ naûy sinh nhöng ñaõ chìm ñaém
trong boùng ñeâm cuûa thôøi Nguyeân thuûy vaø Coå
ñaïi.
Keát thuùc giai ñoaïn 1

14.  1543: saùch giaûi phaãu hoïc
ñaàu tieân “Veà caáu taïo cô theå
Veà caáu taïo cô theå
ngöôøi
ngöôøi” vôùi hôn 300 böùc hoïa
hình tuyeät ñeïp
 giuùp con ngöôøi hieåu roõ caáu
truùc baûn thaân mình
 laøm cô sôû khoa hoïc cho vieäc
hieåu ñöôïc caùc toån thöông beänh
taät
1.2. Giai ñoaïn 2: Thôøi Trung ñaïi (TK V-XVII)
Andrea VESALIUS
Andrea VESALIUS
(1514 – 1564, Bæ)

16. 1628, taùc phaåm “Hoaït
Hoaït
ñoäng cuûa tim vaø maùu ôû
ñoäng cuûa tim vaø maùu ôû
ñoäng vaät
ñoäng vaät”
 Coù nhöõng hieåu bieát
quan troïng veà tuaàn hoaøn
maùu ôû ngöôøi
William HARVEY
William HARVEY
(1578 - 1657, Anh)

17. Nhaø phaãu thuaät ñaàu tieân
Ambroise PAREÙ
Ambroise PAREÙ
(1510 – 1590)
Laøm saùng toû beänh truyeàn nhieãm
Girolamo FRACASTORO
Girolamo FRACASTORO
(1510 – 1590), YÙ

18. 1.3. Giai ñoaïn 3: Thôøi Caän ñaïi (TK XVII- XX)
 Thôøi ñaïi röïc saùng cuûa y hoïc vaø giaûi phaãu
beänh
 Ñaëët neàn taûng cho vieäc tìm hieåu caùc toån
thöông vaø roái loaïn beänh taät

19. 1761: quyeån saùch “Veà
nguyeân nhaân beänh taät”,
toång keát 50 naêm hoaït
ñoäng y hoïc cuûa oâng
 Giaûi phaãu beänh thöïc
söï ra ñôøi vôùi ñaày ñuû noäi
dung khoa hoïc
 Moâ taû tæ mæ veà maët ñaïi
theå caùc toån thöông cuûa
nhieàu loaïi beänh ⇒ Giaûi
Giaûi
phaãu beänh ñaïi theå
phaãu beänh ñaïi theå
Nhaø GPB Giovanni
Giovanni
Battista MORGAGNI
Battista MORGAGNI
(1682-1771, Italia)

23.  Töï hoïc, trôû thaønh
vieän só vieän Hoaøng
gia Anh
 Cheá taïo ra kính
hieån vi ñaàu tieân
 Nhìn thaáy nhöõng
sinh vaät cöïc nhoû
Anton
Anton
Van LEEUWENHOEK
Van LEEUWENHOEK
(1632 – 1723, Haø Lan)

24.  Cuoái TK XVIII: xaùc
ñònh teá baøo laø ñôn vò
caáu taïo cô theå sinh
vaät
ROBERT HOOKE
ROBERT HOOKE
(1635-1703, Anh)

25.  1856 khaúng ñònh:
“beänh taät laø do nhöõng
toån thöông, roái loaïn
cuûa teá baøo”
 Môû ñöôøng cho
GIAÛI PHAÃU BEÄNH
VI THEÅ
Rudolph VIRCHOW
Rudolph VIRCHOW
(1821-1902), Ñöùc

27. Hình aûnh vi theå muïn nöôùc cuûa
beänh ñaäu muøa, Weigert1874

28.  Chöa ñaày 3 theá kyû, con ngöôøi ñaõ
hieåu beänh taät khoâng chæ laø toån
thöông roái loaïn ôû caùc taïng maø coøn
ôû möùc ñoä moâ vaø teá baøo
 Y hoïc vaø giaûi phaãu beänh ñaõ tieán
ñöôïc nhöõng böôùc khoång loà

29. 1.4. Giai ñoaïn 4: Thôøi Hieän ñaïi, ñaàu theá kyû XX ñeán nay
 baét ñaàu ñi saâu vaøo baûn chaát beänh taät
 Chuù yù caùc roái loaïn cuûa thaønh phaàn caáu
taïo vi theå, nhöõng bieán ñoåi cöïc nhoû trong teá
baøo, nhöõng sai leäch nhieãm saéc theå…
Thôøi kyø môû ñaàu cho y hoïc phaân töû
vaø giaûi phaãu beänh sieâu
vi.

30.  Qua haøng trieäu naêm, y hoïc vaø giaûi
phaãu beänh traûi qua nhieàu giai ñoaïn:
 Giai ñoaïn sau < giai ñoaïn tröôùc
 Nhieàu tieán boä khoa hoïc hôn
 Giuùp con ngöôøi hieåu roõ theâm beänh taät
 Phoøng choáng beänh höõu hieäu hôn

31. 2. Noäi dung
2. Noäi dung
Giaûi Phaãu beänh
Giaûi Phaãu beänh

32. Giaûi Phaãu Beänh
laø
Khoa Hoïc Nghieân Cöùu
Caùc Toån Thöông

33. Caùc toån thöông coù theå ôû nhöõng möùc ñoä
khaùc nhau:
 ÔÛ caùc heä, caùc taïng  toån thöông ñaïi theå
 ÔÛ caùc moâ vaø teá baøo  toån thöông vi theå
 ÔÛ thaønh phaàn caáu truùc cuûa teá baøo  toån
thöông sieâu vi

34. Quan nieäm
Phieán dieän, chöa ñaày
Phieán dieän, chöa ñaày
ñuû
ñuû
HOAËC
HOAËC
Giaûi phaãu beänh laø :
- Chæ nghieân cöùu VI THEÅ döôùi kính hieån vi
- Chæ nghieân cöùu VI THEÅ döôùi kính hieån vi
- Chæ nghieân cöùu ÑAÏI THEÅ ôû nhaø xaùc
- Chæ nghieân cöùu ÑAÏI THEÅ ôû nhaø xaùc

35. Giaûi phaãu beänh moâ taû toån thöông:
KEÁT
KEÁT
LUAÄN
LUAÄN
LAÂM
LAÂM
SAØNG
SAØNG
CHAÅN ÑOAÙN
CHAÅN ÑOAÙN ÑIEÀU TRÒ
ÑIEÀU TRÒ TIEÂN LÖÔÏNG
TIEÂN LÖÔÏNG
- ÑAÏI THEÅ
- ÑAÏI THEÅ
- VI THEÅ
- VI THEÅ
- (SIEÂU VI)
- (SIEÂU VI)
ÑOái CHIEÁU
ÑOái CHIEÁU
Roái loaïn
Roái loaïn
chöùc naêng
chöùc naêng
Toån thöông
Toån thöông
hình thaùi
hình thaùi

36. Giaûi phaãu beänh
Giaûi phaãu beänh
TAÏNG – HEÄ THOÁNG
TAÏNG – HEÄ THOÁNG
Giaûi phaãu beänh
Giaûi phaãu beänh
ÑAÏI CÖÔNG
ÑAÏI CÖÔNG
- Toån thöông cô baûn
Toån thöông cô baûn
cuûa TB vaø moâ
cuûa TB vaø moâ
- Roái loaïn tuaàn hoaøn
Roái loaïn tuaàn hoaøn
- Vieâm
Vieâm
- U
U
- Beänh phoåi
Beänh phoåi
- Beänh heä thaàn kinh
Beänh heä thaàn kinh
- Beänh xöông
Beänh xöông
- Beänh Haïch limphoâ
Beänh Haïch limphoâ
- …
…

37. 3. Ñoái töôïng
3. Ñoái töôïng
vaø vaät lieäu nghieân cöùu
vaø vaät lieäu nghieân cöùu
cuûa Giaûi Phaãu Beänh
cuûa Giaûi Phaãu Beänh

38. GIAÛI PHAÃU BEÄNH NGHIEÂN CÖÙU
GIAÛI PHAÃU BEÄNH NGHIEÂN CÖÙU
BEÄNH TAÄT VAØ CAÙC TOÅN THÖÔNG
BEÄNH TAÄT VAØ CAÙC TOÅN THÖÔNG
ÑOÁI TÖÔÏNG CUÛA GIAÛI PHAÃU BEÄNH:
NGÖÔØI BEÄNH
NGÖÔØI BEÄNH

39. 1. SINH THIEÁT
1. SINH THIEÁT
VAÄT LIEÄU
VAÄT LIEÄU
VAÄT LIEÄU
VAÄT LIEÄU
2. TÖÛ THIEÁT
2. TÖÛ THIEÁT
3. VAÄT LIEÄU
3. VAÄT LIEÄU
THÖÏC NGHIEÄM
THÖÏC NGHIEÄM

40. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu
4. Phöông phaùp nghieân cöùu
cuûa Giaûi Phaãu Beänh
cuûa Giaûi Phaãu Beänh

41. 4.1. Quan saùt ñaïi
theå:
Nghieân cöùu toån
thöông baèng maét
thöôøng:
 Hình thaùi,
 Kích thöôùc,
 Maøu saéc, v.v...

42. 4.2. Quan saùt vi theå:
Kính hieån vi:
 Toån thöông ôû moâ
 Toån thöông ôû teá baøo
 Toån thöông ôû thaønh
phaàn caáu truùc cuûa teá
baøo
 Keát luaän tính chaát cuûa toån thöông
Keát luaän tính chaát cuûa toån thöông

43. 4.3. Ñoái chieáu GPB – LS
Ñoái chieáu keát quaû quan saùt ñöôïc vôùi bieåu hieän laâm saøng
treân ngöôøi beänh
GIAÛI PHAÃU BEÄNH
L
A
Â
M
S
A
Ø
N
G
H
Ì
N
H
A
Û
N
H
H
O
Ï
C

44. 5. Nhieäm vuï cuûa
5. Nhieäm vuï cuûa
Giaûi Phaãu Beänh
Giaûi Phaãu Beänh

45. 5.1. Phuïc vuï ngöôøi beänh:
 Giaûi phaãu beänh hoïc ñoùng goùp vaøo
vieäc chaån ñoaùn, ñieàu trò vaø tieân löôïng
beänh
 Beänh vieän lôùn phaûi coù cô sôû giaûi phaãu
beänh  ñuû tieâu chuaån ñeå phuïc vuï beänh
nhaân vaø nghieân cöùu khoa hoïc

46. 5.2. Ñaøo taïo vaø huaán luyeän ñoäi nguõ
caùn boä y khoa coù chaát löôïng cao:
Giuùp thaày thuoác:
 Kieán thöùc cuï theå veà beänh taät
 Caùch suy luaän duy vaät trong vieäc ñeà
phoøng vaø chöõa beänh

47. 5.3. Nghieân cöùu y hoïc :
Giaûi phaãu beänh giuùp caùc ñeà taøi
nghieân cöùu:
 Coù tính khaùch quan
 Coù tính khoa hoïc
Tải bản FULL (97 trang): https://bit.ly/2RaEBsr
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

48. 5.4. Xaây döïng moät neàn y hoïc daân toäc
vaø khoa hoïc:
Giaûi phaãu beänh tham gia vaøo vieäc xaùc
ñònh nhöõng ñaëc ñieåm rieâng cuûa y hoïc
VN
Tải bản FULL (97 trang): https://bit.ly/2RaEBsr
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

49. 6. Nhieäm vuï cuûa BS. Giaûi phaãu beänh
6. Nhieäm vuï cuûa BS. Giaûi phaãu beänh

50. 6.1. Phuïc vuï ngöôøi beänh:
 Chaån ñoaùn Beänh döïa treân
* tieâu baûn giaûi phaãu beänh (sinh thieát)
* tieâu baûn teá baøo hoïc (pheát teá baøo dòch cô
theå, choïc huùt baèng kim nhoû, pheát teá baøo
coå töû cung vaø aâm ñaïo, dòch röûa pheá quaûn)
3107775