Το παρόν ψηφιακό διδακτικό σενάριο με τίτλο «Αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης» απευθύνεται στους μαθητές της Β΄ τάξης του Γενικού Λυκείου στο πλαίσιο του 8ου κεφαλαίου «Θεσμοί και Πολιτικές της Ε.Ε.», του μαθήματος «Πολιτική Παιδεία». Σκοπός του σεναρίου είναι να αναγνωρίζουν, να κατανοούν και να αναλύουν οι μαθητές τις αξίες (ελευθερία, ενότητα, ισότητα, αλληλεγγύη) πάνω στις οποίες θεμελιώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.). Οι επιμέρους διδακτικοί στόχοι αναλύονται σε τρία επίπεδα, ως προς το γνωστικό αντικείμενο, την αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. και τη μαθησιακή διαδικασία. Ο σκοπός και οι στόχοι του σεναρίου επιτυγχάνονται μέσα από την αξιοποίηση των αρχών των σύγχρονων θεωριών μάθησης, του εποικοδομισμού και των κοινωνικοπολιτισμικών θεωριών. Ως προς τη χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.), αξιοποιήθηκε το διαδικτυακό εργαλείο κατασκευής κινουμένων σχεδίων «toondoo» και το διαδικτυακό εργαλείο κατασκευής και παρουσιάσης βίντεο «youtube». Το σενάριο αποτελείται από τέσσερις φάσεις (προετοιμασία, εφαρμογή, παρουσίαση, αξιολόγηση) και προτείνεται να πραγματοποιηθεί σε τρεις διδακτικές ώρες στη σχολική αίθουσα και στο εργαστήριο πληροφορικής. Αποτέλεσμα του ψηφιακού σεναρίου θα είναι η δημιουργία κινούμενων σχεδίων από τους μαθητές με θέμα τις αξίες της Ε.Ε.. Η αξιολόγηση του σεναρίου προτείνεται να γίνει με βάση το πλαίσιο CIAO, την αξιολόγηση δηλαδή τριών διαστάσεων: του περιεχομένου της μάθησης, της αλληλεπίδρασης των μαθητών μεταξύ τους, με τον εκπαιδευτικό και με τις Τ.Π.Ε., καθώς και των στάσεων και των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής δράσης της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα «Teachers4Europe», υλοποιήθηκε το εν λόγω σενάριο το σχολικό έτος 2015-2016 σε σχολείο της Ανατολικής Αττικής με θετικά αποτελέσματα.
"Αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: ένα ψηφιακό διδακτικό σενάριο"
1. «Αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: ένα
ψηφιακό διδακτικό σενάριο»
Μαρίνα Καζάκου,
ΠΕ09-Οικονομολόγος, M.Sc. Πληροφορική στην Εκπαίδευση,
2ο ΓΕΛ Αρτέμιδας
Διεθνές Συνέδριο: «Μελετώντας, Διδάσκοντας, Μαθαίνοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση»
1-3 Σεπτεμβρίου 2017 – Πανεπιστήμιο Πειραιώς
2. Εκπαιδευτικό πρόβλημα – Τ.Π.Ε. & εκπαίδευση
Πολιτική Παιδεία Β΄ Λυκείου
Στόχοι μαθήματος ως προς την
Ε.Ε.
• Να κατανοήσουν οι μαθητές τη
λειτουργία της Ε.Ε..
• Να νοιώσουν Ευρωπαίοι πολίτες.
• Να συμμετέχουν ενεργά στο ευρωπαϊκό
γίγνεσθαι.
Τ.Π.Ε.
Εξυπηρετούν βασικές αρχές σύγχρονων θεωριών
μάθησης
• Διερευνητική μάθηση.
• Συνεργατική μάθηση.
Στο συγκεκριμένο σενάριο
• Προσδίδουν αίσθηση καινοτομίας & πρωτοτυπίας.
• Κινητοποιούν & ενθαρρύνουν τους μαθητές να προσεγγίσουν
αποτελεσματικότερα τη γνώση.
3. Κινούμενο Σχέδιο (κόμικ)
• Κείμενο & εικόνα.
• Καλύτερη μεταφορά, επεξεργασία & διατήρηση της
πληροφορίας.
Αρχή των
πολυμέσων
• Προσωπικός, φιλικός τρόπος έκφρασης.
• Χρήση 1ου και 2ου προσώπου.
Αρχή της
προσωποποίησης
4. Σκοπός
πάνω στις οποίες
θεμελιώνεται η Ε.Ε.
τις αξίες (ελευθερία,
ενότητα, ισότητα,
αλληλεγγύη)
Να αναγνωρίζουν, να
κατανοούν και να
αναλύουν οι μαθητές
5. Στόχοι
Γνωστικό αντικείμενο
Αναγνώριση
Ορισμός
Ανάλυση αξιών της Ε.Ε.
Τ.Π.Ε.
Αναζήτηση, οργάνωση, συσχέτιση, παρουσίαση
πληροφοριών.
Χρήση τεχνολογίας για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Μαθησιακή διαδικασία
Ενεργή συμμετοχή των μαθητών.
Εργασία σε ομάδες.
6. Ένταξη σεναρίου στο
αναλυτικό πρόγραμμα
Πολιτική Παιδεία
Β΄Λυκείου
Κεφάλαιο 8 «Θεσμοί και
Πολιτικές της Ε.Ε.»
Ενότητα 8.6 «Πολιτισμικά
Χαρακτηριστικά της Ε.Ε.»
Σχολική τάξη
• Υπολογιστής
• Βιντεοπροβολέας
Εργαστήριο Πληροφορικής
• Σύνδεση στο διαδίκτυο
Υλικοτεχνική υποδομή
7. Φάσεις σεναρίου
1η Δραστηριότητα
• Προβολή βίντεο «The values of the E.U.»
(https://www.youtube.com/watch?v=UFw-
3MFe9r4)
• Διάλογος με τους μαθητές.
2η Δραστηριότητα
• Καταγραφή σε φ.ε. της προσωπικής άποψης των
μαθητών για την Ε.Ε. σαν να ήταν υπαρκτό
πρόσωπο.
1η Φάση: Προετοιμασία
Διάρκεια 25΄κατά την
πρώτη διδακτική ώρα.
• Σχολική αίθουσα.
8. Φάσεις σεναρίου 3η Δραστηριότητα
• Χωρισμός σε ομάδες.
• Καταγραφή σε φ.ε. της ιστορίας κάθε
ομάδας (τίτλος, ήρωες, διάλογοι, κ.λπ.).
4η Δραστηριότητα
• Κατασκευή των κινουμένων σχεδίων στο
διαδικτυακό εργαλείο «toondoo»
(http://www.toondoo.com/).
2η Φάση: Εφαρμογή
Διάρκεια 65΄κατά την
πρώτη και δεύτερη
διδακτική ώρα.
• Σχολική αίθουσα και
εργαστήριο
πληροφορικής.
9. Φάσεις σεναρίου
3η Φάση: Παρουσίαση
Διάρκεια 30΄κατά την
τρίτη διδακτική ώρα.
• Σχολική αίθουσα.
5η Δραστηριότητα
• Παρουσίαση των κινουμένων
σχεδίων των ομάδων.
10. Φάσεις σεναρίου
4η Φάση: Αξιολόγηση
Διάρκεια 10΄κατά την
τρίτη διδακτική ώρα.
• Σχολική αίθουσα.
6η Δραστηριότητα
• Αυτοαξιολόγηση κάθε ομάδας σε
φ.ε..
Καθ’όλη τη διάρκεια του σεναρίου
• Πλαίσιο CIAO:
• Περιεχόμενο μάθησης
• Αλληλεπίδραση μαθητών μεταξύ
τους, τον εκπαιδευτικό και τις Τ.Π.Ε.
• Στάσεις και μαθησιακά
αποτελέσματα.
14. Βιβλιογραφία
Αβούρης, Ν. & Κόμης Β. (2004) ‘Ζητήματα σχεδιασμού και αξιολόγησης συνεργατικών συστημάτων μάθησης με υπολογιστή: Εισαγωγή’, 4ο Συνέδριο ΕΤΠΕ, 29/09 – 03/10/2004, Παν/μιο Αθηνών.
Booth, A. (2007) ‘Blogs, wikis and podcasts: the ‘evaluation bypass’ in action’, Health Information and Libraries Journal, vol. 24, pp. 298–302.
Clark, R.C. & Mayer, R.E. (2008) E-learning and the science of instruction (2nd ed.), San Francisco: Jossey-Bass/Pfeiffer.
Δεληγιάννης, Φ., Σαρρής Ν., Κωστάκης, Π., Ράμμος, Χ., Χαλκίδης, Α. (2000) ‘Ένα ανοιχτό εκπαιδευτικό περιβάλλον για τη διδασκαλία θεμάτων από τις κοινωνικές επιστήμες’, Πρακτικά 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου
με Διεθνή Συμμετοχή (σσ. 429-434), Οκτώβριος 2000, Πάτρα.
Jones, A., Scanlon, E., Tosunoglu, C., Butcher, P., Murphy, P. and Greenberg, J. (1996) ‘Evaluating CAL at the Open University: 15 Years on’, Computers and Education, vol. 26(13), pp. 5-15.
Jones, A., Scanlon, E., Tosunoglu, C., Morris, E., Ross, S., Butcher, P. and Greenberg, J. (1999) ‘Contexts for evaluating educational software’, Interacting with Computers, vol. 11, pp. 499-516.
Κόμης, Β. (2004) ‘Εισαγωγή στις εκπαιδευτικές εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών’, Αθήνα: Νέων Τεχνολογιών.
Μάραντος, Π. (2015) ‘Πολιτική Παιδεία, Β’ ΓΕ.Λ’, Αθήνα: Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ».
McCroskey, J. C., Richmond, V. P. and Bennett, V. E. (2006) ‘The relationships of student end-of-class motivation with teacher communication behaviors and instructional outcomes’, Communication
Education, vol. 55(4), pp. 403-414.
Νόμος υπ. αριθμ. 4186 (2013) ‘Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις’, Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, Αρ. Φύλλου 193, τ. Α, 17-9-2013.
Ράπτης, Α. και Ράπτη, Α. (2007) ‘Μάθηση και Διδασκαλία στην Εποχή της Πληροφορίας, Ολική Προσέγγιση, Τόμος Α’, Αθήνα: έκδοση συγγραφέων.
Scanlon, E., Tosunoglu, C., Jones, A.; Butcher, P., Ross, S. Greenberg, J. Taylor, J. and Murphy, P. (1998) ‘Learning with Computers: Experiences of Evaluation’, Computers and education, vol. 30 (1/2), pp.
9-14.
ΥΠΔΒΜΘ. (2011) ‘Η καινοτομία των ερευνητικών εργασιών στο Νέο Λύκειο. Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Πρώτο Μέρος’. Αθήνα: ΟΕΔΒ.
Υπουργική απόφαση υπ’ αριθμ. 113719/Γ1/03-10-2011 του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. «Έγκριση Προγραμμάτων Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για την Πιλοτική τους
Εφαρμογή του διδακτικού πεδίου Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών». Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, Αρ. Φύλλου 2323, τ. Β, 17-10-2011.
Υπουργική απόφαση υπ’ αριθμ. 53250/Γ2/7-4-2014 του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (2014) ‘Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος Πολιτική Παιδεία (Οικονομία, Πολιτικοί Θεσμοί και Αρχές Δικαίου
και Κοινωνιολογία) Β’ τάξης Γενικού Λυκείου’, Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, Αρ. Φύλλου 934, τ. Β, 14-4-2014.
UNESCO (1996) ‘Έκθεση της διεθνούς επιτροπής για την εκπαίδευση στον 21ο αιώνα, υπό την προεδρία του Jacques Delors. Εκπαίδευση: Ο θησαυρός που κρύβει μέσα της’, Εκδόσεις UNESCO, Παρίσι 1996.
Θα σας παρουσιάσω ένα ψηφιακό διδακτικό σενάριο με τίτλο «Αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης», το οποίο έχει αναρτηθεί στην πλατφόρμα ψηφιακών διδακτικών σεναρίου του ΥΠΑΙΘ και του ΙΕΠ, έχει χαρακτηριστεί ως βέλτιστο και υλοποιήθηκε τη σχολική χρονιά 2015-2016 σε Λύκειο της Ανατολικής Αττικής.
Δύο πυλώνες: το μάθημα και οι ΤΠΕ.
Ως προς το μάθημα, ένας από τους στόχους της Πολιτικής Παιδείας, σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα, είναι η ανάπτυξη πολιτικής συνείδησης και κριτικής σκέψης των μαθητών, έτσι ώστε να συμμετέχουν ενεργά στο τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό γίγνεσθαι ως ελεύθεροι και υπεύθυνοι πολίτες.
Όσον αφορά στην Ε.Ε., θα πρέπει να κατανοήσουν οι μαθητές τη λειτουργία της Ε.Ε., να νοιώσουν ευρωπαίοι πολίτες και να συμμετέχουν ενεργά στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Οι ΤΠΕ...
Στο συγκεκριμένο σενάριο οι μαθητές καλούνται να κατασκευάσουν ένα κινούμενο σχέδιο. Τα κινούμενα σχέδια ως εργαλεία μάθησης ικανοποιούν δύο από τις βασικές αρχές σχεδίασης πολυμεσικών εφαρμογών: α) την αρχή των πολυμέσων, σύμφωνα με την οποία, ο συνδυασμός κειμένου και εικόνας οδηγεί σε καλύτερη μεταφορά, επεξεργασία και διατήρηση της πληροφορίας και β) την αρχή της προσωποποίησης, με την αξιοποίηση ενός προσωπικού και φιλικού τρόπου έκφρασης σε 1ο και 2ο πρόσωπο.
Σκοπός του σεναρίου είναι ...
Επιμέρους διδακτικοί στόχοι, οι οποίοι χωρίζονται σε 3 κατηγορίες: το γνωστικό αντικείμενο, τις ΤΠΕ και τη μαθησιακή διαδικασία.
Το σενάριο αποτελείται από 4 φάσεις.
Ως αφόρμηση, για να έρθουν σε επαφή οι μαθητές με το υπό μελέτη θέμα, προβάλλεται το βίντεο "The values of the European Union", το οποίο έχει δημιουργηθεί από μαθητές ενός σχολείου της Ισπανίας και συμμετείχε στον διαγωνισμό Euroscola το 2014. (Έχει διάρκεια 3.31΄). Ακολουθεί διάλογος με τους μαθητές και καταγραφή σε φ.ε. της άποψής τους για την Ε.Ε. σαν να ήταν υπαρκτό πρόσωπο.
Η 2η φάση του σεναρίου, η εφαρμογή, ξεκινά την 1η διδακτική ώρα (20΄), όπου οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και καταγράφουν σε φύλλο εργασίας τις ιστορίες τους, και ολοκληρώνεται τη 2η διδακτική ώρα (45΄) στο εργαστήριο πληροφορικής, όπου κατασκευάζουν τα κινούμενα σχέδια στο διαδικτυακό εργαλείο toondoo.
Την 3η διδακτική ώρα παρουσιάζονται οι εργασίες-ιστορίες των μαθητών στη σχολική αίθουσα με τη βοήθεια του βιντεοπροβολέα.
Η 4η φάση του σεναρίου είναι η αξιολόγηση, η οποία μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: με φύλλο αυτοαξιολόγησης που θα συμπληρώσει κάθε ομάδα, αλλά και ο εκπαιδευτικός θα αξιολογήσει το τελικό προϊόν και την πορεία που ακολουθήθηκε, σύμφωνα με το πλαίσιο CIAO ( Content, Interactions, Attitudes, Outcomes) = Περιεχόμενο, Αλληλεπίδραση, Στάσεις, Αποτελέσματα.
Κάποια από τα κινούμενα σχέδια των μαθητών.
Ενδεικτικά φύλλα εργασίας που δόθηκαν στους μαθητές.
Το σενάριο θα το βρείτε και στην πλατφόρμα «Αίσωπος» (aesop.iep.edu.gr) και στην προσωπική μου ιστοσελίδα socialstudies.edu.gr «Οι κοινωνικές επιστήμες πάνε λύκειο».