SlideShare a Scribd company logo
1 of 46
KOAH’DA ENDOKRİNKOAH’DA ENDOKRİN
BOZUKLUKLARBOZUKLUKLAR
Eur Respir J 2009Eur Respir J 2009
►KOAH havayolları ve akciğerler dışındaKOAH havayolları ve akciğerler dışında
vücudun diğer organlarını da etkileyenvücudun diğer organlarını da etkileyen
sistemik bir hastalıktırsistemik bir hastalıktır
►KOAHda yaygın olan hipoksemi,hiperkapni,KOAHda yaygın olan hipoksemi,hiperkapni,
sistemik inflamatuar marker seviyesininsistemik inflamatuar marker seviyesinin
artışı,glukokortikoid kullanımı gibi faktörlerartışı,glukokortikoid kullanımı gibi faktörler
endokrin fonksiyonları etkiler.endokrin fonksiyonları etkiler.
► KOAH sistemik olarak pitiüter, tiroid, gonadlar,KOAH sistemik olarak pitiüter, tiroid, gonadlar,
adrenaller, pankreas gibi endokrin organlarıadrenaller, pankreas gibi endokrin organları
etkiler.etkiler.
► Değişen endokrin fonksiyonlar KOAHın kliniğiniDeğişen endokrin fonksiyonlar KOAHın kliniğini
kötüleştirebilir (protein anabolizmasının azalması,kötüleştirebilir (protein anabolizmasının azalması,
protein katabolizmasının artması,nonenzimatikprotein katabolizmasının artması,nonenzimatik
glikozilasyon ve renin-anjiotensin-aldosteronglikozilasyon ve renin-anjiotensin-aldosteron
sisteminin aktivasyonu )sisteminin aktivasyonu )
►Endokrin bozuklukların sistemik etkileri:Endokrin bozuklukların sistemik etkileri:
respiratuar kas kitlesi ve foksiyonundarespiratuar kas kitlesi ve foksiyonunda
azalmaazalma
solunum kontrolünde anormalliklersolunum kontrolünde anormallikler
respiratuar mekaniğinin kötüleşmesirespiratuar mekaniğinin kötüleşmesi
kardiyak fonksiyonlarda bozulmakardiyak fonksiyonlarda bozulma
sıvı dengesinde bozukluklarsıvı dengesinde bozukluklar
►KOAH ve somatotropik aksKOAH ve somatotropik aks
►KOAH ve gonadal aksKOAH ve gonadal aks
►KOAH ve adrenal aksKOAH ve adrenal aks
►KOAH ve diabetKOAH ve diabet
►KOAH ve tiroid hastalıklarıKOAH ve tiroid hastalıkları
►KOAH ve renin-anjiotensin-aldosteronKOAH ve renin-anjiotensin-aldosteron
sistemisistemi
KOAH ve somatotropik aksKOAH ve somatotropik aks
►Stabil KOAH hastalarının %20sinde,Stabil KOAH hastalarının %20sinde,
mekanik ventilasyon ihtiyacı olanlarınmekanik ventilasyon ihtiyacı olanların
%60ında, akut solunum yetmezliklilerin%60ında, akut solunum yetmezliklilerin
%40ında kilo kaybı ve kas gücü kaybı%40ında kilo kaybı ve kas gücü kaybı
gelişir.gelişir.
►Somatotropik aksın asıl hormonları GH veSomatotropik aksın asıl hormonları GH ve
IGF-1 dirIGF-1 dir
►IGF-1; kas protein sentezini stimuleIGF-1; kas protein sentezini stimule
eder,protein katabolizmasını inhibe edereder,protein katabolizmasını inhibe eder
►KOAHda hipoksemi ve hiperkapniye karşılıkKOAHda hipoksemi ve hiperkapniye karşılık
GH seviyesi düşer.GH seviyesi düşer.
►Ayrıca hastaların çoğunun yaşlı oluşu daAyrıca hastaların çoğunun yaşlı oluşu da
GH, IGF-1, testesteron seviyelerindeGH, IGF-1, testesteron seviyelerinde
düşmeye ve beraberinde kas kitlesindedüşmeye ve beraberinde kas kitlesinde
progresif düşüşe neden olur.progresif düşüşe neden olur.
►Glukokortikoid kullanımı GH, IGF-1 sisteminiGlukokortikoid kullanımı GH, IGF-1 sistemini
deprese eder. Bu durum steroiddeprese eder. Bu durum steroid
myopatisine neden olur.(respiratuar kaslarmyopatisine neden olur.(respiratuar kaslar
etkilenir)etkilenir)
►Scalvini et al. : 8’i hipoksemik olan 17 stabilScalvini et al. : 8’i hipoksemik olan 17 stabil
KOAHlı hastada GH seviyeleri ölçüldü.KOAHlı hastada GH seviyeleri ölçüldü.
Hipoksemik olmayanlarda ölçülen GHHipoksemik olmayanlarda ölçülen GH
seviyeleri, sağlam bireylere göre 3 kat dahaseviyeleri, sağlam bireylere göre 3 kat daha
fazla saptandı.fazla saptandı.
►Araştırmacılar bu artmış GH seviyeleriniAraştırmacılar bu artmış GH seviyelerini
vücudun strese karşı cevabı olarak kabulvücudun strese karşı cevabı olarak kabul
etti.etti.
►Benso et al. : hipokseminin GH seviyeleriniBenso et al. : hipokseminin GH seviyelerini
yükseltebileceği saptandı.yükseltebileceği saptandı.
7 hafta boyunca yüksek irtifada kalan7 hafta boyunca yüksek irtifada kalan
atletlerde oluşan hipoksi sonrası GHatletlerde oluşan hipoksi sonrası GH
konsantrasyonu ve total IGF-1de artışkonsantrasyonu ve total IGF-1de artış
gözlendi.gözlendi.
►Casaburi et al.: 87 KOAHlı hastada ülçülenCasaburi et al.: 87 KOAHlı hastada ülçülen
IGF-1 seviyeleri normal bireylerdekininIGF-1 seviyeleri normal bireylerdekinin
yarısı kadardı.yarısı kadardı.
►Yaptıkları başka bir çalışmada da 47Yaptıkları başka bir çalışmada da 47
KOAHlı erkek hastada IGF-1 ve testesteronKOAHlı erkek hastada IGF-1 ve testesteron
seviyeleri düşüktü.seviyeleri düşüktü.
► Bir çok araştırmacıya göre KOAHlı hastalarda IGF-Bir çok araştırmacıya göre KOAHlı hastalarda IGF-
1 seviyelerinde azalma prevalansı yüksektir,1 seviyelerinde azalma prevalansı yüksektir,
bunun sonucu somatotropik aksda depresyon olurbunun sonucu somatotropik aksda depresyon olur
ve bu durum bazı KOAHlı hastalarda kasve bu durum bazı KOAHlı hastalarda kas
kitlesinde azalmaya sebep olur.kitlesinde azalmaya sebep olur.
► Bazı araştırmacılar ise, çalışmalarında buna zıtBazı araştırmacılar ise, çalışmalarında buna zıt
olarak, KOAHlı hastalarda IGF-1 azalması ve kasolarak, KOAHlı hastalarda IGF-1 azalması ve kas
atrofisinin sağlıklı bireyler ile eşit sıklıkta olduğunuatrofisinin sağlıklı bireyler ile eşit sıklıkta olduğunu
saptamıştır.saptamıştır.
►Bu zıt sonuçların nedeni GHRELİN’inBu zıt sonuçların nedeni GHRELİN’in
( mide, ön pitiüter bez ve hipotalamusda( mide, ön pitiüter bez ve hipotalamusda
sentezlenen yeni bir GH releasing peptid)sentezlenen yeni bir GH releasing peptid)
değişik konsantrasyonlarına bağlanmıştır.değişik konsantrasyonlarına bağlanmıştır.
►KOAHlı ve kas atrofili hastalarda, IGF-1’inKOAHlı ve kas atrofili hastalarda, IGF-1’in
azalmış seviyelerde ve ghrelin’in artmışazalmış seviyelerde ve ghrelin’in artmış
seviyelerde olması, bu hastalarda ghrelin’inseviyelerde olması, bu hastalarda ghrelin’in
biyolojik fonksiyonlarına karşı rezistansbiyolojik fonksiyonlarına karşı rezistans
geliştiğini gösterir.geliştiğini gösterir.
►Somatotropik aksda depresyon KOAHlıSomatotropik aksda depresyon KOAHlı
hastalarda kas kitlesinde azalmaya yolhastalarda kas kitlesinde azalmaya yol
açar.açar.
►KOAHlı hastalarda azalmış kas kitlesiKOAHlı hastalarda azalmış kas kitlesi
respiratuar fonksiyonda, egzersizrespiratuar fonksiyonda, egzersiz
kapasitesinde, yaşam beklentisinde düşüşekapasitesinde, yaşam beklentisinde düşüşe
neden olur.neden olur.
KOAH ve gonadal aksKOAH ve gonadal aks
►KOAHlı bir çok hastada hipogonadizm ileKOAHlı bir çok hastada hipogonadizm ile
uyumlu gonadal durum saptanmıştır.uyumlu gonadal durum saptanmıştır.
►Yaşlılık(KOAH hastalarının çoğu),Yaşlılık(KOAH hastalarının çoğu),
kronik(KOAH ,DM,HT,kardiyovaskülerkronik(KOAH ,DM,HT,kardiyovasküler
hastalıklar) hastalıklar serum testeronhastalıklar) hastalıklar serum testeron
seviyesi düşüşüne neden olur.seviyesi düşüşüne neden olur.
►Semple et al.: 22 KOAHlı erkekte tetesteronSemple et al.: 22 KOAHlı erkekte tetesteron
seviyeleri ve gaz alışverişini ölçtü. PaO2seviyeleri ve gaz alışverişini ölçtü. PaO2
55mmHg altına düşünce, hipoksinin55mmHg altına düşünce, hipoksinin
derecesi ve testesteron düşüklüğü arasındaderecesi ve testesteron düşüklüğü arasında
kuvvetli bir ilişki saptadı. Aynı zamandakuvvetli bir ilişki saptadı. Aynı zamanda
hiperkapni derecesi ve testesteron arasındahiperkapni derecesi ve testesteron arasında
da ilişki saptadıda ilişki saptadı
►Kamischke et al. : 36 KOAHlı erkekte, oralKamischke et al. : 36 KOAHlı erkekte, oral
glukokortikoid dozuyla serbestglukokortikoid dozuyla serbest
testesteronun ters orantılı olduğunu buldu.testesteronun ters orantılı olduğunu buldu.
mekanizması: adrenal prekürsörlerdemekanizması: adrenal prekürsörlerde
azalma ve testesteron biyosentezindeazalma ve testesteron biyosentezinde
azalma sonucu gonadotropin releasingazalma sonucu gonadotropin releasing
hormon ve testesteron seviyeleri azalır.hormon ve testesteron seviyeleri azalır.
►Laghi et al. :101 stabil KOAH lı erkekLaghi et al. :101 stabil KOAH lı erkek
hastayı hipogonadizm yönünden araştırdı.hastayı hipogonadizm yönünden araştırdı.
Hastaların %38inde hipogonadizmHastaların %38inde hipogonadizm
mevcuttu.mevcuttu.
►Laghi et al. :hipogonadal ve ögonadalLaghi et al. :hipogonadal ve ögonadal
KOAHlı erkeklerde diafragmatik kontraktiliteKOAHlı erkeklerde diafragmatik kontraktilite
benzerbenzer
►Bazı mekanizmalar respiratuar kaslarıBazı mekanizmalar respiratuar kasları
düşük testesteron seviyelerine karşı korur:düşük testesteron seviyelerine karşı korur:
1. artmış inspiratuar yükün etkileri1. artmış inspiratuar yükün etkileri
katabolik etkilere karşı zıt denge oluştururkatabolik etkilere karşı zıt denge oluşturur
2.respiratuar kaslar testesterona karşı2.respiratuar kaslar testesterona karşı
daha az sensitiftirdaha az sensitiftir
►KOAHlı hipogonadizmi olan ve olmayanKOAHlı hipogonadizmi olan ve olmayan
erkeklerde egzersiz kapasitesi eşit bulundu.erkeklerde egzersiz kapasitesi eşit bulundu.
►Bir çok kontrollü çalışmada erkeklerdeBir çok kontrollü çalışmada erkeklerde
düşük testesteron seviyesi iledüşük testesteron seviyesi ile
kardiyovasküler risk artışı arasında ilişkikardiyovasküler risk artışı arasında ilişki
saptandı.saptandı.
►KOAHlı yaşlı erkek hastalarda geneldeKOAHlı yaşlı erkek hastalarda genelde
testesteron tedavisi gereklidir. Ancak uzuntestesteron tedavisi gereklidir. Ancak uzun
süreli testesteron tedavisi artmış htc,uykusüreli testesteron tedavisi artmış htc,uyku
apnesi,prostat hipertrofisi, prostat kanseriapnesi,prostat hipertrofisi, prostat kanseri
gibi yan etkilere sebep olabilir.gibi yan etkilere sebep olabilir.
►Ancak, yaşlı erkeklerde ek testeronAncak, yaşlı erkeklerde ek testeron
tedavisinin gerekliliği hakkında yeterli deliltedavisinin gerekliliği hakkında yeterli delil
yoktur.yoktur.
KOAH ve adrenal aksKOAH ve adrenal aks
►Şiddetli hava yolu obstrüksiyonu, hipoksemi,Şiddetli hava yolu obstrüksiyonu, hipoksemi,
hiperkapnide DHEAS serum seviyelerihiperkapnide DHEAS serum seviyeleri
düşerdüşer
►Debigare et al. : KOAH hastalarında düşükDebigare et al. : KOAH hastalarında düşük
DHEAS seviyeleri ve bunlarda azalmış kasDHEAS seviyeleri ve bunlarda azalmış kas
kuvveti saptadı.kuvveti saptadı.
►Karadag et al. : KOAH hastalarında düşükKaradag et al. : KOAH hastalarında düşük
DHEAS seviyeleri saptadı ve akutDHEAS seviyeleri saptadı ve akut
alevlenme sırasında daha da düşüşalevlenme sırasında daha da düşüş
saptadı.saptadı.
►Sistemik ve yüksek doz inhale kortikosteroidSistemik ve yüksek doz inhale kortikosteroid
tedavisi adrenal yetmezlik riskini artırır.tedavisi adrenal yetmezlik riskini artırır.
►Sistemik steroid tedavisi almayanSistemik steroid tedavisi almayan
hastalarda; akut atak sırasında hastalardahastalarda; akut atak sırasında hastalarda
kortizol seviyeleri artar.bu hastalardakortizol seviyeleri artar.bu hastalarda
ACTH’a karşı kortizol cevabı normaldir.ACTH’a karşı kortizol cevabı normaldir.
►Buna zıt olarak, sistemik steroid tedavisiBuna zıt olarak, sistemik steroid tedavisi
alan hastalarda akut atak sırasındaalan hastalarda akut atak sırasında
dolaşımdaki kortizol seviyesi düşer vedolaşımdaki kortizol seviyesi düşer ve
ACTH’a sınırlı kortizol cevabı oluşur.ACTH’a sınırlı kortizol cevabı oluşur.
►Steroid kesildikten 3 hafta sonrasına kadarSteroid kesildikten 3 hafta sonrasına kadar
kadar sınırlı cevap devam eder.kadar sınırlı cevap devam eder.
KOAH ve diyabetKOAH ve diyabet
►İnsülin; anabolik bir hormondurİnsülin; anabolik bir hormondur
havayolu düz kas hücreleri,broşiyalhavayolu düz kas hücreleri,broşiyal
ve alveoler epitelyal hücreler için bir mitojenve alveoler epitelyal hücreler için bir mitojen
ve growth faktördürve growth faktördür
hipoksinin indüklediğihipoksinin indüklediği
vazokonstrüksiyonu düzeltir ve pulmonervazokonstrüksiyonu düzeltir ve pulmoner
arter vazodilatasyonuna neden olurarter vazodilatasyonuna neden olur
► KOAHlı hastalarda diyabet prevelansı %10-14KOAHlı hastalarda diyabet prevelansı %10-14
► Framingham kalp çalışması, Ulusal sağlık veFramingham kalp çalışması, Ulusal sağlık ve
beslenme araştırmasına (toplam 8000 katılımcı)beslenme araştırmasına (toplam 8000 katılımcı)
göre KOAH ve diyabet gelişimi arasında hiç ilişkigöre KOAH ve diyabet gelişimi arasında hiç ilişki
yoktur.yoktur.
► Bu çalışmalara zıt olarak, katılımcıların yarısınınBu çalışmalara zıt olarak, katılımcıların yarısının
erkek olduğu Hemşire sağlığıerkek olduğu Hemşire sağlığı
çalışmasına(100,000 bayan hemşire katılımcı)çalışmasına(100,000 bayan hemşire katılımcı)
göre KOAH, diyabet riskini artırır.göre KOAH, diyabet riskini artırır.
►20,000 kişinin katıldığı(%56 kadın)20,000 kişinin katıldığı(%56 kadın)
Toplumda ateroskleroz riski çalişması veToplumda ateroskleroz riski çalişması ve
Kardiyovasküler sağlık çalışmasına göreKardiyovasküler sağlık çalışmasına göre
orta-şiddetli KOAH, diyabet riskini artırır.orta-şiddetli KOAH, diyabet riskini artırır.
►KOAHda DM’in indüklenme mekanizması:KOAHda DM’in indüklenme mekanizması:
sistemik inflamasyon, oksidatif stres, sigara,sistemik inflamasyon, oksidatif stres, sigara,
glukokortikoid tedavisidir.glukokortikoid tedavisidir.
►Sigara: sistemik inflamasyon ve oksidatifSigara: sistemik inflamasyon ve oksidatif
stresi tetikleyerek insülin rezistansı ve DMstresi tetikleyerek insülin rezistansı ve DM
riskini artırır.riskini artırır.
►Nonhipoksemik, nondiyabetik KOAHlıNonhipoksemik, nondiyabetik KOAHlı
hastalarda insülin rezistansı, sistemikhastalarda insülin rezistansı, sistemik
inflamasyon ve vücut kitle indeksineinflamasyon ve vücut kitle indeksine
bağlıdır.bağlıdır.
►Yaşlı hastalarda sistemik steroid tedavisiYaşlı hastalarda sistemik steroid tedavisi
diyabet riskini iki kat artırır.diyabet riskini iki kat artırır.
mekanizması:mekanizması:
insülin salınımının direk inhibisyonu,insülin salınımının direk inhibisyonu,
insülinin hepatik reseptör seviyelerinininsülinin hepatik reseptör seviyelerinin
düşmesi,düşmesi,
glukoz uptake’inde düşüşglukoz uptake’inde düşüş
hepatik glukoz üretiminde artışhepatik glukoz üretiminde artış
►Sistemik steroid tedavisi glisemik kontrolüSistemik steroid tedavisi glisemik kontrolü
gerektirir.gerektirir.
►Hospitalize edilen KOAH atak hastalarındaHospitalize edilen KOAH atak hastalarında
kötü glisemik kontrol, hastanede kalışkötü glisemik kontrol, hastanede kalış
süresini ve mortaliteyi artırır.süresini ve mortaliteyi artırır.
►Sistemik steroidlere zıt olarak, inhaleSistemik steroidlere zıt olarak, inhale
steroidler KOAH ve DMli hastalarda dahasteroidler KOAH ve DMli hastalarda daha
güvenlidir.güvenlidir.
►KOAHlı ve DMli 10 hastada yapılan birKOAHlı ve DMli 10 hastada yapılan bir
çalışmada 6 haftalık inhaler steroid tedavisiçalışmada 6 haftalık inhaler steroid tedavisi
glikozile hb ‘de hiç değişiklik yapmadı.glikozile hb ‘de hiç değişiklik yapmadı.
►DM li hastalarda inspiratuar kuvvette %20DM li hastalarda inspiratuar kuvvette %20
azalma olur ve diyafragmatik kuvvette %30-azalma olur ve diyafragmatik kuvvette %30-
50 azalma olur.50 azalma olur.
bu zayıflık, kas liflerinin nonenzimatikbu zayıflık, kas liflerinin nonenzimatik
glikozilasyonu sonucu oluşabilir.glikozilasyonu sonucu oluşabilir.
Nadir olarak; diyafragmatik zayıflık, frenikNadir olarak; diyafragmatik zayıflık, frenik
sinirin diyabetik nöropatisi sonucu oluşabilir.sinirin diyabetik nöropatisi sonucu oluşabilir.
► DMli hastalarda akciğerde oluşan bozukluklar:DMli hastalarda akciğerde oluşan bozukluklar:
intraseptal nodüler fibrozisintraseptal nodüler fibrozis
mikroanjiyopatimikroanjiyopati
pulmoner kapillerlerin bazal laminasındapulmoner kapillerlerin bazal laminasında
kalınlaşmalarkalınlaşmalar
alveoler mikrovasküler yatak kaybıalveoler mikrovasküler yatak kaybı
artmış extraselüler matriks ve konnektif dokuartmış extraselüler matriks ve konnektif doku
►Pulmoner kapillerlerin bazal laminasındaPulmoner kapillerlerin bazal laminasında
kalınlaşma ve alveoler mikrovasküler yatakkalınlaşma ve alveoler mikrovasküler yatak
kaybı; soluma işyükünü artırır,kaybı; soluma işyükünü artırır,
difüzyon kapasitesini azaltırdifüzyon kapasitesini azaltır
dispneye neden olur.dispneye neden olur.
►DM alt solunum yollarında enfeksiyon riskiniDM alt solunum yollarında enfeksiyon riskini
artırır.artırır.
►Havayolu inflamasyonu olan öglisemik yaHavayolu inflamasyonu olan öglisemik ya
da hiperglisemik hastalarda, havayoluda hiperglisemik hastalarda, havayolu
sekresyonlarında glukoz konsantrasyonusekresyonlarında glukoz konsantrasyonu
artar.artar.
►Havayolu glukozu bakteriyel üremeyiHavayolu glukozu bakteriyel üremeyi
kolaylaşyırır ve lokal immün cevabı tetikler.kolaylaşyırır ve lokal immün cevabı tetikler.
KOAH ve tiroid hastalıklarıKOAH ve tiroid hastalıkları
KOAH ve HİPOTİROİDZMKOAH ve HİPOTİROİDZM
►KOAHda en sık görülen tiroid fonksiyonKOAHda en sık görülen tiroid fonksiyon
bozukluğu ‘nontiroidal hastalıkbozukluğu ‘nontiroidal hastalık
sendromu’dur (eski adı ötiroid hastasendromu’dur (eski adı ötiroid hasta
sendromu) aktif T3 azalırsendromu) aktif T3 azalır
T4 normal ya da azalmışT4 normal ya da azalmış
TSH normal ya da azalmışTSH normal ya da azalmış
►KOAH hastalarında kronik hipoksemiKOAH hastalarında kronik hipoksemi
periferal T4_T3 dönüşümünde azalmayaperiferal T4_T3 dönüşümünde azalmaya
neden olur.neden olur.
►KOAHlı hastalarda artan inflamatuarKOAHlı hastalarda artan inflamatuar
sitokinler TSH, T3, tiroid hormon bindingsitokinler TSH, T3, tiroid hormon binding
globulin sentez-sekresyonunu, periferalglobulin sentez-sekresyonunu, periferal
T4_T3 dönüşümünü engelleyebilirT4_T3 dönüşümünü engelleyebilir
►KOAHlı ve hipotiroidizmli hastalarda,KOAHlı ve hipotiroidizmli hastalarda,
inspiratuar ve ekspiratuar kas zayıflığı,inspiratuar ve ekspiratuar kas zayıflığı,
egzersiz toleransında azalma olur.egzersiz toleransında azalma olur.
►Kas enerji metabolizmasındaki bozuklukKas enerji metabolizmasındaki bozukluk
glikojen yıkımında ya da mitokondriglikojen yıkımında ya da mitokondri
fonksiyonundaki defektler sonucu oluşur.fonksiyonundaki defektler sonucu oluşur.
►Bu hastalarda uykuda solunum bozukluklarıBu hastalarda uykuda solunum bozuklukları
da sık görülür. Bu durum replasman tedavisida sık görülür. Bu durum replasman tedavisi
ile düzelir.ile düzelir.
►Uykuda solunum bozukluklarınınUykuda solunum bozukluklarının
mekanizması:mekanizması:
obesite,obesite,
azalmış ventilasyon,azalmış ventilasyon,
üst hava yollarında mukoprotein depolanması,üst hava yollarında mukoprotein depolanması,
üst havayolu myopatisiüst havayolu myopatisi
KOAH ve HİPERTİROİDİZMKOAH ve HİPERTİROİDİZM
KOAHda hipertiroidizm prevalansı bilinmemektedir.KOAHda hipertiroidizm prevalansı bilinmemektedir.
Ancak, sigara ile prevalansı artar. Buna göreAncak, sigara ile prevalansı artar. Buna göre
normal populasyondan daha fazladır.normal populasyondan daha fazladır.
KOAHda hipertiroidizm inspiratuar ve ekspiratuarKOAHda hipertiroidizm inspiratuar ve ekspiratuar
kas zayıflığına neden olur. Zayıflık hipertiroidininkas zayıflığına neden olur. Zayıflık hipertiroidinin
şiddeti ile doğru orantılıdır; 3-9 aylık antitiroidşiddeti ile doğru orantılıdır; 3-9 aylık antitiroid
tedavi ile düzelir.tedavi ile düzelir.
►Akciğer kompliyansı ve kas gücündeAkciğer kompliyansı ve kas gücünde
azalma, vital kapasitede hafif azalmayaazalma, vital kapasitede hafif azalmaya
neden olur. Bu da antitiroid tedavi ile düzelir.neden olur. Bu da antitiroid tedavi ile düzelir.
►Hipertiroidik hastalar respiratuar bozuklukHipertiroidik hastalar respiratuar bozukluk
için artmış risk altındadır; çünkü,için artmış risk altındadır; çünkü,
respiratuar kas performansı azalırrespiratuar kas performansı azalır
akciğer kompliyansı azalırakciğer kompliyansı azalır
periferal ve santral kemoreseptörperiferal ve santral kemoreseptör
sensitivitesi azalırsensitivitesi azalır
KOAH ve renin-anjiyotensin-KOAH ve renin-anjiyotensin-
aldosteron sistemialdosteron sistemi
►Farber ve Manfredi grubu ilk olarak 1970-Farber ve Manfredi grubu ilk olarak 1970-
1980lerde klinik olarak stabil KOAHlı1980lerde klinik olarak stabil KOAHlı
hastaklarda sıklıkla bozulmuş Na ve suhastaklarda sıklıkla bozulmuş Na ve su
atılımı olduğunu gösterdi.atılımı olduğunu gösterdi.
KOAHda renin-anjiyotensin-aldosteronKOAHda renin-anjiyotensin-aldosteron
sisteminde ve vazopressinde upregülasyonsisteminde ve vazopressinde upregülasyon
saptandı.saptandı.
►artmış renin-anjiyotensin-aldosteron, Naartmış renin-anjiyotensin-aldosteron, Na
retansiyonuna; artmış vazopressin,retansiyonuna; artmış vazopressin,
hiponatremi ve su retansiyonuna neden olurhiponatremi ve su retansiyonuna neden olur
►KOAHlı hastada sıvı retansiyonu yokken,KOAHlı hastada sıvı retansiyonu yokken,
akut atak sırasında sıvı retansiyonuakut atak sırasında sıvı retansiyonu
gelişebilir.gelişebilir.
► Sıvı retansiyonu periferal ödem, asit,Sıvı retansiyonu periferal ödem, asit,
plevral efüzyona neden olabilir.plevral efüzyona neden olabilir.
►Anand et al.: hipoksemik, hiperkapnik olanAnand et al.: hipoksemik, hiperkapnik olan
akut ataktaki 9 KOAH hastasında artmışakut ataktaki 9 KOAH hastasında artmış
pulmoner arter direnci ve azalmış periferalpulmoner arter direnci ve azalmış periferal
vasküler direnç saptadı.vasküler direnç saptadı.
Plazma renin aktivitesi, vazopressin, atrialPlazma renin aktivitesi, vazopressin, atrial
natriüretik peptid konsantrasyonları artmıştı.natriüretik peptid konsantrasyonları artmıştı.
►Araştırmacılar hiperkapninin sistemikAraştırmacılar hiperkapninin sistemik
arteriyollere direk bir etki ile sistemikarteriyollere direk bir etki ile sistemik
vasküler direnci düşürmede merkezi bir rolvasküler direnci düşürmede merkezi bir rol
oynadığını saptadı.oynadığını saptadı.
►Hiperkapninin devamlılığının vazodilasyonaHiperkapninin devamlılığının vazodilasyona
ve sodyum-su retansiyonuna yol açtığı dave sodyum-su retansiyonuna yol açtığı da
tespit edildi.tespit edildi.
►KOAHda sıvı retansiyonunu engellemek içinKOAHda sıvı retansiyonunu engellemek için
tedaviye yönelik az araştırma yapılmıştır.tedaviye yönelik az araştırma yapılmıştır.
►Araştımacıların bazıları, diüretiklerinAraştımacıların bazıları, diüretiklerin
sodyum-su retansiyonunu agrevesodyum-su retansiyonunu agreve
edebileceğinden dolayı, mümkün olduğuncaedebileceğinden dolayı, mümkün olduğunca
diüretik tedaviyi geciktirmeyi uygun buldular.diüretik tedaviyi geciktirmeyi uygun buldular.
►Bazıları ACE inhibitörlerini kullanmayı uygunBazıları ACE inhibitörlerini kullanmayı uygun
buldular.buldular.
SONUÇSONUÇ
►KOAHlı hastalar endokrinopatiler için artmışKOAHlı hastalar endokrinopatiler için artmış
risk altındadırrisk altındadır
►Hormon replasman terapilerinin endikasyonHormon replasman terapilerinin endikasyon
ve kontrendikasyonları hakkında az bilgive kontrendikasyonları hakkında az bilgi
mevcuttur.mevcuttur.
►Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

More Related Content

Similar to Koah’da endokrin bozukluklar

Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzu
Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi KılavuzuHi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzu
Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzuwww.tipfakultesi. org
 
Büyüme hormonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Büyüme hormonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )Büyüme hormonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Büyüme hormonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
İnfertiltitede Hormonal Değerlendirme - www.jinekolojivegebelik.com
İnfertiltitede Hormonal Değerlendirme - www.jinekolojivegebelik.comİnfertiltitede Hormonal Değerlendirme - www.jinekolojivegebelik.com
İnfertiltitede Hormonal Değerlendirme - www.jinekolojivegebelik.comjinekolojivegebelik.com
 
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeri
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeriProgesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeri
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeriTrkiyeMenopozVeOsteo
 
çOcuklarda gastroözefageal reflü hastaliği2
çOcuklarda gastroözefageal reflü hastaliği2çOcuklarda gastroözefageal reflü hastaliği2
çOcuklarda gastroözefageal reflü hastaliği2SayedYasinArif
 
Chemical- and Radiation induced haemorrhagic cystitits : current treatments a...
Chemical- and Radiation induced haemorrhagic cystitits : current treatments a...Chemical- and Radiation induced haemorrhagic cystitits : current treatments a...
Chemical- and Radiation induced haemorrhagic cystitits : current treatments a...TC İÜ İTF Üroloji AD
 
PCSK 9 İNHİBİTÖRLERİ
PCSK 9 İNHİBİTÖRLERİPCSK 9 İNHİBİTÖRLERİ
PCSK 9 İNHİBİTÖRLERİAdnanBatman
 
Inguinal hernia - Project presentation - TR - 2018
Inguinal hernia - Project presentation - TR - 2018Inguinal hernia - Project presentation - TR - 2018
Inguinal hernia - Project presentation - TR - 2018Oguz Kizilkaya
 
Optimal ovulation induction
Optimal ovulation inductionOptimal ovulation induction
Optimal ovulation inductionTevfik Yoldemir
 
Gebelik endokrinolojisi, khd2014, namık kemal üniversitesi
Gebelik endokrinolojisi, khd2014, namık kemal üniversitesiGebelik endokrinolojisi, khd2014, namık kemal üniversitesi
Gebelik endokrinolojisi, khd2014, namık kemal üniversitesiFatih Güven
 
Endokrin Hastalıklara Yaklaşım Dr. Deniz Oguz
Endokrin Hastalıklara Yaklaşım Dr. Deniz OguzEndokrin Hastalıklara Yaklaşım Dr. Deniz Oguz
Endokrin Hastalıklara Yaklaşım Dr. Deniz Oguzdeniz oguz
 
Hipogonadotropic hypogonadism
Hipogonadotropic hypogonadism Hipogonadotropic hypogonadism
Hipogonadotropic hypogonadism Mehmet Koc
 
GnRH agonist ve antagonist analoglarının endometrial reseptivite üzerine etkisi
GnRH agonist ve antagonist analoglarının endometrial reseptivite üzerine etkisiGnRH agonist ve antagonist analoglarının endometrial reseptivite üzerine etkisi
GnRH agonist ve antagonist analoglarının endometrial reseptivite üzerine etkisiUlun Uluğ
 
Polikistik over , AMH ve over rezervi
Polikistik over , AMH ve over rezerviPolikistik over , AMH ve over rezervi
Polikistik over , AMH ve over rezerviSumeyra Okur
 

Similar to Koah’da endokrin bozukluklar (20)

Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzu
Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi KılavuzuHi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzu
Hi̇pofi̇z Hastaliklari Tanı Tedavi Kılavuzu
 
Büyüme hormonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Büyüme hormonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )Büyüme hormonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Büyüme hormonu (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
İnfertiltitede Hormonal Değerlendirme - www.jinekolojivegebelik.com
İnfertiltitede Hormonal Değerlendirme - www.jinekolojivegebelik.comİnfertiltitede Hormonal Değerlendirme - www.jinekolojivegebelik.com
İnfertiltitede Hormonal Değerlendirme - www.jinekolojivegebelik.com
 
Adolesanlarda ok kullanımı riskler
Adolesanlarda ok kullanımı risklerAdolesanlarda ok kullanımı riskler
Adolesanlarda ok kullanımı riskler
 
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeri
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeriProgesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeri
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeri
 
çOcuklarda gastroözefageal reflü hastaliği2
çOcuklarda gastroözefageal reflü hastaliği2çOcuklarda gastroözefageal reflü hastaliği2
çOcuklarda gastroözefageal reflü hastaliği2
 
Chemical- and Radiation induced haemorrhagic cystitits : current treatments a...
Chemical- and Radiation induced haemorrhagic cystitits : current treatments a...Chemical- and Radiation induced haemorrhagic cystitits : current treatments a...
Chemical- and Radiation induced haemorrhagic cystitits : current treatments a...
 
PCSK 9 İNHİBİTÖRLERİ
PCSK 9 İNHİBİTÖRLERİPCSK 9 İNHİBİTÖRLERİ
PCSK 9 İNHİBİTÖRLERİ
 
Inguinal hernia - Project presentation - TR - 2018
Inguinal hernia - Project presentation - TR - 2018Inguinal hernia - Project presentation - TR - 2018
Inguinal hernia - Project presentation - TR - 2018
 
Endokrinoloji Literatur Sunumu
Endokrinoloji Literatur SunumuEndokrinoloji Literatur Sunumu
Endokrinoloji Literatur Sunumu
 
Optimal ovulation induction
Optimal ovulation inductionOptimal ovulation induction
Optimal ovulation induction
 
Gebelik endokrinolojisi, khd2014, namık kemal üniversitesi
Gebelik endokrinolojisi, khd2014, namık kemal üniversitesiGebelik endokrinolojisi, khd2014, namık kemal üniversitesi
Gebelik endokrinolojisi, khd2014, namık kemal üniversitesi
 
Endokrin Hastalıklara Yaklaşım Dr. Deniz Oguz
Endokrin Hastalıklara Yaklaşım Dr. Deniz OguzEndokrin Hastalıklara Yaklaşım Dr. Deniz Oguz
Endokrin Hastalıklara Yaklaşım Dr. Deniz Oguz
 
Hipogonadotropic hypogonadism
Hipogonadotropic hypogonadism Hipogonadotropic hypogonadism
Hipogonadotropic hypogonadism
 
GnRH agonist ve antagonist analoglarının endometrial reseptivite üzerine etkisi
GnRH agonist ve antagonist analoglarının endometrial reseptivite üzerine etkisiGnRH agonist ve antagonist analoglarının endometrial reseptivite üzerine etkisi
GnRH agonist ve antagonist analoglarının endometrial reseptivite üzerine etkisi
 
Polikistik over , AMH ve over rezervi
Polikistik over , AMH ve over rezerviPolikistik over , AMH ve over rezervi
Polikistik over , AMH ve over rezervi
 
Volkan genc
Volkan gencVolkan genc
Volkan genc
 
BBTHY
BBTHYBBTHY
BBTHY
 
201823 (1).pptx
201823 (1).pptx201823 (1).pptx
201823 (1).pptx
 
Volkan
VolkanVolkan
Volkan
 

More from www.tipfakultesi. org (20)

Oksijen tedavisi
 Oksijen tedavisi Oksijen tedavisi
Oksijen tedavisi
 
Noninvaziv mekanik ventilasyon
Noninvaziv mekanik ventilasyonNoninvaziv mekanik ventilasyon
Noninvaziv mekanik ventilasyon
 
astım
astım astım
astım
 
Mekanik ventilasyon
Mekanik ventilasyonMekanik ventilasyon
Mekanik ventilasyon
 
Konsültasyon
KonsültasyonKonsültasyon
Konsültasyon
 
Koah
KoahKoah
Koah
 
Dr önder tani ve siniflama
Dr önder tani ve siniflamaDr önder tani ve siniflama
Dr önder tani ve siniflama
 
Diyabetes mellitus
Diyabetes mellitusDiyabetes mellitus
Diyabetes mellitus
 
Bronşektazi
BronşektaziBronşektazi
Bronşektazi
 
Bbh'da pnömoni
Bbh'da pnömoniBbh'da pnömoni
Bbh'da pnömoni
 
Astım tanı ve sınıflama
Astım tanı ve sınıflama Astım tanı ve sınıflama
Astım tanı ve sınıflama
 
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisiAstım ve koah ilaç farmakolojisi
Astım ve koah ilaç farmakolojisi
 
Astim tedavileri
Astim tedavileriAstim tedavileri
Astim tedavileri
 
Astim tani ve tedavi rehberi
Astim tani ve tedavi rehberiAstim tani ve tedavi rehberi
Astim tani ve tedavi rehberi
 
Astım ilaçları
Astım ilaçlarıAstım ilaçları
Astım ilaçları
 
Ape
ApeApe
Ape
 
bronkoskopi ünitesi yönetimi
bronkoskopi ünitesi yönetimi bronkoskopi ünitesi yönetimi
bronkoskopi ünitesi yönetimi
 
Akciğer kanseri
Akciğer kanseriAkciğer kanseri
Akciğer kanseri
 
Akut ve subakut öksürük
Akut ve subakut öksürükAkut ve subakut öksürük
Akut ve subakut öksürük
 
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisibronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
bronşit ve bronlşektazi alevlenme tedavisi
 

Koah’da endokrin bozukluklar

  • 2. ►KOAH havayolları ve akciğerler dışındaKOAH havayolları ve akciğerler dışında vücudun diğer organlarını da etkileyenvücudun diğer organlarını da etkileyen sistemik bir hastalıktırsistemik bir hastalıktır ►KOAHda yaygın olan hipoksemi,hiperkapni,KOAHda yaygın olan hipoksemi,hiperkapni, sistemik inflamatuar marker seviyesininsistemik inflamatuar marker seviyesinin artışı,glukokortikoid kullanımı gibi faktörlerartışı,glukokortikoid kullanımı gibi faktörler endokrin fonksiyonları etkiler.endokrin fonksiyonları etkiler.
  • 3. ► KOAH sistemik olarak pitiüter, tiroid, gonadlar,KOAH sistemik olarak pitiüter, tiroid, gonadlar, adrenaller, pankreas gibi endokrin organlarıadrenaller, pankreas gibi endokrin organları etkiler.etkiler. ► Değişen endokrin fonksiyonlar KOAHın kliniğiniDeğişen endokrin fonksiyonlar KOAHın kliniğini kötüleştirebilir (protein anabolizmasının azalması,kötüleştirebilir (protein anabolizmasının azalması, protein katabolizmasının artması,nonenzimatikprotein katabolizmasının artması,nonenzimatik glikozilasyon ve renin-anjiotensin-aldosteronglikozilasyon ve renin-anjiotensin-aldosteron sisteminin aktivasyonu )sisteminin aktivasyonu )
  • 4. ►Endokrin bozuklukların sistemik etkileri:Endokrin bozuklukların sistemik etkileri: respiratuar kas kitlesi ve foksiyonundarespiratuar kas kitlesi ve foksiyonunda azalmaazalma solunum kontrolünde anormalliklersolunum kontrolünde anormallikler respiratuar mekaniğinin kötüleşmesirespiratuar mekaniğinin kötüleşmesi kardiyak fonksiyonlarda bozulmakardiyak fonksiyonlarda bozulma sıvı dengesinde bozukluklarsıvı dengesinde bozukluklar
  • 5. ►KOAH ve somatotropik aksKOAH ve somatotropik aks ►KOAH ve gonadal aksKOAH ve gonadal aks ►KOAH ve adrenal aksKOAH ve adrenal aks ►KOAH ve diabetKOAH ve diabet ►KOAH ve tiroid hastalıklarıKOAH ve tiroid hastalıkları ►KOAH ve renin-anjiotensin-aldosteronKOAH ve renin-anjiotensin-aldosteron sistemisistemi
  • 6. KOAH ve somatotropik aksKOAH ve somatotropik aks ►Stabil KOAH hastalarının %20sinde,Stabil KOAH hastalarının %20sinde, mekanik ventilasyon ihtiyacı olanlarınmekanik ventilasyon ihtiyacı olanların %60ında, akut solunum yetmezliklilerin%60ında, akut solunum yetmezliklilerin %40ında kilo kaybı ve kas gücü kaybı%40ında kilo kaybı ve kas gücü kaybı gelişir.gelişir. ►Somatotropik aksın asıl hormonları GH veSomatotropik aksın asıl hormonları GH ve IGF-1 dirIGF-1 dir ►IGF-1; kas protein sentezini stimuleIGF-1; kas protein sentezini stimule eder,protein katabolizmasını inhibe edereder,protein katabolizmasını inhibe eder
  • 7. ►KOAHda hipoksemi ve hiperkapniye karşılıkKOAHda hipoksemi ve hiperkapniye karşılık GH seviyesi düşer.GH seviyesi düşer. ►Ayrıca hastaların çoğunun yaşlı oluşu daAyrıca hastaların çoğunun yaşlı oluşu da GH, IGF-1, testesteron seviyelerindeGH, IGF-1, testesteron seviyelerinde düşmeye ve beraberinde kas kitlesindedüşmeye ve beraberinde kas kitlesinde progresif düşüşe neden olur.progresif düşüşe neden olur. ►Glukokortikoid kullanımı GH, IGF-1 sisteminiGlukokortikoid kullanımı GH, IGF-1 sistemini deprese eder. Bu durum steroiddeprese eder. Bu durum steroid myopatisine neden olur.(respiratuar kaslarmyopatisine neden olur.(respiratuar kaslar etkilenir)etkilenir)
  • 8. ►Scalvini et al. : 8’i hipoksemik olan 17 stabilScalvini et al. : 8’i hipoksemik olan 17 stabil KOAHlı hastada GH seviyeleri ölçüldü.KOAHlı hastada GH seviyeleri ölçüldü. Hipoksemik olmayanlarda ölçülen GHHipoksemik olmayanlarda ölçülen GH seviyeleri, sağlam bireylere göre 3 kat dahaseviyeleri, sağlam bireylere göre 3 kat daha fazla saptandı.fazla saptandı. ►Araştırmacılar bu artmış GH seviyeleriniAraştırmacılar bu artmış GH seviyelerini vücudun strese karşı cevabı olarak kabulvücudun strese karşı cevabı olarak kabul etti.etti.
  • 9. ►Benso et al. : hipokseminin GH seviyeleriniBenso et al. : hipokseminin GH seviyelerini yükseltebileceği saptandı.yükseltebileceği saptandı. 7 hafta boyunca yüksek irtifada kalan7 hafta boyunca yüksek irtifada kalan atletlerde oluşan hipoksi sonrası GHatletlerde oluşan hipoksi sonrası GH konsantrasyonu ve total IGF-1de artışkonsantrasyonu ve total IGF-1de artış gözlendi.gözlendi.
  • 10. ►Casaburi et al.: 87 KOAHlı hastada ülçülenCasaburi et al.: 87 KOAHlı hastada ülçülen IGF-1 seviyeleri normal bireylerdekininIGF-1 seviyeleri normal bireylerdekinin yarısı kadardı.yarısı kadardı. ►Yaptıkları başka bir çalışmada da 47Yaptıkları başka bir çalışmada da 47 KOAHlı erkek hastada IGF-1 ve testesteronKOAHlı erkek hastada IGF-1 ve testesteron seviyeleri düşüktü.seviyeleri düşüktü.
  • 11. ► Bir çok araştırmacıya göre KOAHlı hastalarda IGF-Bir çok araştırmacıya göre KOAHlı hastalarda IGF- 1 seviyelerinde azalma prevalansı yüksektir,1 seviyelerinde azalma prevalansı yüksektir, bunun sonucu somatotropik aksda depresyon olurbunun sonucu somatotropik aksda depresyon olur ve bu durum bazı KOAHlı hastalarda kasve bu durum bazı KOAHlı hastalarda kas kitlesinde azalmaya sebep olur.kitlesinde azalmaya sebep olur. ► Bazı araştırmacılar ise, çalışmalarında buna zıtBazı araştırmacılar ise, çalışmalarında buna zıt olarak, KOAHlı hastalarda IGF-1 azalması ve kasolarak, KOAHlı hastalarda IGF-1 azalması ve kas atrofisinin sağlıklı bireyler ile eşit sıklıkta olduğunuatrofisinin sağlıklı bireyler ile eşit sıklıkta olduğunu saptamıştır.saptamıştır.
  • 12. ►Bu zıt sonuçların nedeni GHRELİN’inBu zıt sonuçların nedeni GHRELİN’in ( mide, ön pitiüter bez ve hipotalamusda( mide, ön pitiüter bez ve hipotalamusda sentezlenen yeni bir GH releasing peptid)sentezlenen yeni bir GH releasing peptid) değişik konsantrasyonlarına bağlanmıştır.değişik konsantrasyonlarına bağlanmıştır. ►KOAHlı ve kas atrofili hastalarda, IGF-1’inKOAHlı ve kas atrofili hastalarda, IGF-1’in azalmış seviyelerde ve ghrelin’in artmışazalmış seviyelerde ve ghrelin’in artmış seviyelerde olması, bu hastalarda ghrelin’inseviyelerde olması, bu hastalarda ghrelin’in biyolojik fonksiyonlarına karşı rezistansbiyolojik fonksiyonlarına karşı rezistans geliştiğini gösterir.geliştiğini gösterir.
  • 13. ►Somatotropik aksda depresyon KOAHlıSomatotropik aksda depresyon KOAHlı hastalarda kas kitlesinde azalmaya yolhastalarda kas kitlesinde azalmaya yol açar.açar. ►KOAHlı hastalarda azalmış kas kitlesiKOAHlı hastalarda azalmış kas kitlesi respiratuar fonksiyonda, egzersizrespiratuar fonksiyonda, egzersiz kapasitesinde, yaşam beklentisinde düşüşekapasitesinde, yaşam beklentisinde düşüşe neden olur.neden olur.
  • 14. KOAH ve gonadal aksKOAH ve gonadal aks ►KOAHlı bir çok hastada hipogonadizm ileKOAHlı bir çok hastada hipogonadizm ile uyumlu gonadal durum saptanmıştır.uyumlu gonadal durum saptanmıştır. ►Yaşlılık(KOAH hastalarının çoğu),Yaşlılık(KOAH hastalarının çoğu), kronik(KOAH ,DM,HT,kardiyovaskülerkronik(KOAH ,DM,HT,kardiyovasküler hastalıklar) hastalıklar serum testeronhastalıklar) hastalıklar serum testeron seviyesi düşüşüne neden olur.seviyesi düşüşüne neden olur.
  • 15. ►Semple et al.: 22 KOAHlı erkekte tetesteronSemple et al.: 22 KOAHlı erkekte tetesteron seviyeleri ve gaz alışverişini ölçtü. PaO2seviyeleri ve gaz alışverişini ölçtü. PaO2 55mmHg altına düşünce, hipoksinin55mmHg altına düşünce, hipoksinin derecesi ve testesteron düşüklüğü arasındaderecesi ve testesteron düşüklüğü arasında kuvvetli bir ilişki saptadı. Aynı zamandakuvvetli bir ilişki saptadı. Aynı zamanda hiperkapni derecesi ve testesteron arasındahiperkapni derecesi ve testesteron arasında da ilişki saptadıda ilişki saptadı
  • 16. ►Kamischke et al. : 36 KOAHlı erkekte, oralKamischke et al. : 36 KOAHlı erkekte, oral glukokortikoid dozuyla serbestglukokortikoid dozuyla serbest testesteronun ters orantılı olduğunu buldu.testesteronun ters orantılı olduğunu buldu. mekanizması: adrenal prekürsörlerdemekanizması: adrenal prekürsörlerde azalma ve testesteron biyosentezindeazalma ve testesteron biyosentezinde azalma sonucu gonadotropin releasingazalma sonucu gonadotropin releasing hormon ve testesteron seviyeleri azalır.hormon ve testesteron seviyeleri azalır.
  • 17. ►Laghi et al. :101 stabil KOAH lı erkekLaghi et al. :101 stabil KOAH lı erkek hastayı hipogonadizm yönünden araştırdı.hastayı hipogonadizm yönünden araştırdı. Hastaların %38inde hipogonadizmHastaların %38inde hipogonadizm mevcuttu.mevcuttu.
  • 18. ►Laghi et al. :hipogonadal ve ögonadalLaghi et al. :hipogonadal ve ögonadal KOAHlı erkeklerde diafragmatik kontraktiliteKOAHlı erkeklerde diafragmatik kontraktilite benzerbenzer ►Bazı mekanizmalar respiratuar kaslarıBazı mekanizmalar respiratuar kasları düşük testesteron seviyelerine karşı korur:düşük testesteron seviyelerine karşı korur: 1. artmış inspiratuar yükün etkileri1. artmış inspiratuar yükün etkileri katabolik etkilere karşı zıt denge oluştururkatabolik etkilere karşı zıt denge oluşturur 2.respiratuar kaslar testesterona karşı2.respiratuar kaslar testesterona karşı daha az sensitiftirdaha az sensitiftir
  • 19. ►KOAHlı hipogonadizmi olan ve olmayanKOAHlı hipogonadizmi olan ve olmayan erkeklerde egzersiz kapasitesi eşit bulundu.erkeklerde egzersiz kapasitesi eşit bulundu. ►Bir çok kontrollü çalışmada erkeklerdeBir çok kontrollü çalışmada erkeklerde düşük testesteron seviyesi iledüşük testesteron seviyesi ile kardiyovasküler risk artışı arasında ilişkikardiyovasküler risk artışı arasında ilişki saptandı.saptandı.
  • 20. ►KOAHlı yaşlı erkek hastalarda geneldeKOAHlı yaşlı erkek hastalarda genelde testesteron tedavisi gereklidir. Ancak uzuntestesteron tedavisi gereklidir. Ancak uzun süreli testesteron tedavisi artmış htc,uykusüreli testesteron tedavisi artmış htc,uyku apnesi,prostat hipertrofisi, prostat kanseriapnesi,prostat hipertrofisi, prostat kanseri gibi yan etkilere sebep olabilir.gibi yan etkilere sebep olabilir. ►Ancak, yaşlı erkeklerde ek testeronAncak, yaşlı erkeklerde ek testeron tedavisinin gerekliliği hakkında yeterli deliltedavisinin gerekliliği hakkında yeterli delil yoktur.yoktur.
  • 21. KOAH ve adrenal aksKOAH ve adrenal aks ►Şiddetli hava yolu obstrüksiyonu, hipoksemi,Şiddetli hava yolu obstrüksiyonu, hipoksemi, hiperkapnide DHEAS serum seviyelerihiperkapnide DHEAS serum seviyeleri düşerdüşer ►Debigare et al. : KOAH hastalarında düşükDebigare et al. : KOAH hastalarında düşük DHEAS seviyeleri ve bunlarda azalmış kasDHEAS seviyeleri ve bunlarda azalmış kas kuvveti saptadı.kuvveti saptadı. ►Karadag et al. : KOAH hastalarında düşükKaradag et al. : KOAH hastalarında düşük DHEAS seviyeleri saptadı ve akutDHEAS seviyeleri saptadı ve akut alevlenme sırasında daha da düşüşalevlenme sırasında daha da düşüş saptadı.saptadı.
  • 22. ►Sistemik ve yüksek doz inhale kortikosteroidSistemik ve yüksek doz inhale kortikosteroid tedavisi adrenal yetmezlik riskini artırır.tedavisi adrenal yetmezlik riskini artırır. ►Sistemik steroid tedavisi almayanSistemik steroid tedavisi almayan hastalarda; akut atak sırasında hastalardahastalarda; akut atak sırasında hastalarda kortizol seviyeleri artar.bu hastalardakortizol seviyeleri artar.bu hastalarda ACTH’a karşı kortizol cevabı normaldir.ACTH’a karşı kortizol cevabı normaldir.
  • 23. ►Buna zıt olarak, sistemik steroid tedavisiBuna zıt olarak, sistemik steroid tedavisi alan hastalarda akut atak sırasındaalan hastalarda akut atak sırasında dolaşımdaki kortizol seviyesi düşer vedolaşımdaki kortizol seviyesi düşer ve ACTH’a sınırlı kortizol cevabı oluşur.ACTH’a sınırlı kortizol cevabı oluşur. ►Steroid kesildikten 3 hafta sonrasına kadarSteroid kesildikten 3 hafta sonrasına kadar kadar sınırlı cevap devam eder.kadar sınırlı cevap devam eder.
  • 24. KOAH ve diyabetKOAH ve diyabet ►İnsülin; anabolik bir hormondurİnsülin; anabolik bir hormondur havayolu düz kas hücreleri,broşiyalhavayolu düz kas hücreleri,broşiyal ve alveoler epitelyal hücreler için bir mitojenve alveoler epitelyal hücreler için bir mitojen ve growth faktördürve growth faktördür hipoksinin indüklediğihipoksinin indüklediği vazokonstrüksiyonu düzeltir ve pulmonervazokonstrüksiyonu düzeltir ve pulmoner arter vazodilatasyonuna neden olurarter vazodilatasyonuna neden olur
  • 25. ► KOAHlı hastalarda diyabet prevelansı %10-14KOAHlı hastalarda diyabet prevelansı %10-14 ► Framingham kalp çalışması, Ulusal sağlık veFramingham kalp çalışması, Ulusal sağlık ve beslenme araştırmasına (toplam 8000 katılımcı)beslenme araştırmasına (toplam 8000 katılımcı) göre KOAH ve diyabet gelişimi arasında hiç ilişkigöre KOAH ve diyabet gelişimi arasında hiç ilişki yoktur.yoktur. ► Bu çalışmalara zıt olarak, katılımcıların yarısınınBu çalışmalara zıt olarak, katılımcıların yarısının erkek olduğu Hemşire sağlığıerkek olduğu Hemşire sağlığı çalışmasına(100,000 bayan hemşire katılımcı)çalışmasına(100,000 bayan hemşire katılımcı) göre KOAH, diyabet riskini artırır.göre KOAH, diyabet riskini artırır.
  • 26. ►20,000 kişinin katıldığı(%56 kadın)20,000 kişinin katıldığı(%56 kadın) Toplumda ateroskleroz riski çalişması veToplumda ateroskleroz riski çalişması ve Kardiyovasküler sağlık çalışmasına göreKardiyovasküler sağlık çalışmasına göre orta-şiddetli KOAH, diyabet riskini artırır.orta-şiddetli KOAH, diyabet riskini artırır. ►KOAHda DM’in indüklenme mekanizması:KOAHda DM’in indüklenme mekanizması: sistemik inflamasyon, oksidatif stres, sigara,sistemik inflamasyon, oksidatif stres, sigara, glukokortikoid tedavisidir.glukokortikoid tedavisidir.
  • 27. ►Sigara: sistemik inflamasyon ve oksidatifSigara: sistemik inflamasyon ve oksidatif stresi tetikleyerek insülin rezistansı ve DMstresi tetikleyerek insülin rezistansı ve DM riskini artırır.riskini artırır. ►Nonhipoksemik, nondiyabetik KOAHlıNonhipoksemik, nondiyabetik KOAHlı hastalarda insülin rezistansı, sistemikhastalarda insülin rezistansı, sistemik inflamasyon ve vücut kitle indeksineinflamasyon ve vücut kitle indeksine bağlıdır.bağlıdır.
  • 28. ►Yaşlı hastalarda sistemik steroid tedavisiYaşlı hastalarda sistemik steroid tedavisi diyabet riskini iki kat artırır.diyabet riskini iki kat artırır. mekanizması:mekanizması: insülin salınımının direk inhibisyonu,insülin salınımının direk inhibisyonu, insülinin hepatik reseptör seviyelerinininsülinin hepatik reseptör seviyelerinin düşmesi,düşmesi, glukoz uptake’inde düşüşglukoz uptake’inde düşüş hepatik glukoz üretiminde artışhepatik glukoz üretiminde artış
  • 29. ►Sistemik steroid tedavisi glisemik kontrolüSistemik steroid tedavisi glisemik kontrolü gerektirir.gerektirir. ►Hospitalize edilen KOAH atak hastalarındaHospitalize edilen KOAH atak hastalarında kötü glisemik kontrol, hastanede kalışkötü glisemik kontrol, hastanede kalış süresini ve mortaliteyi artırır.süresini ve mortaliteyi artırır. ►Sistemik steroidlere zıt olarak, inhaleSistemik steroidlere zıt olarak, inhale steroidler KOAH ve DMli hastalarda dahasteroidler KOAH ve DMli hastalarda daha güvenlidir.güvenlidir.
  • 30. ►KOAHlı ve DMli 10 hastada yapılan birKOAHlı ve DMli 10 hastada yapılan bir çalışmada 6 haftalık inhaler steroid tedavisiçalışmada 6 haftalık inhaler steroid tedavisi glikozile hb ‘de hiç değişiklik yapmadı.glikozile hb ‘de hiç değişiklik yapmadı.
  • 31. ►DM li hastalarda inspiratuar kuvvette %20DM li hastalarda inspiratuar kuvvette %20 azalma olur ve diyafragmatik kuvvette %30-azalma olur ve diyafragmatik kuvvette %30- 50 azalma olur.50 azalma olur. bu zayıflık, kas liflerinin nonenzimatikbu zayıflık, kas liflerinin nonenzimatik glikozilasyonu sonucu oluşabilir.glikozilasyonu sonucu oluşabilir. Nadir olarak; diyafragmatik zayıflık, frenikNadir olarak; diyafragmatik zayıflık, frenik sinirin diyabetik nöropatisi sonucu oluşabilir.sinirin diyabetik nöropatisi sonucu oluşabilir.
  • 32. ► DMli hastalarda akciğerde oluşan bozukluklar:DMli hastalarda akciğerde oluşan bozukluklar: intraseptal nodüler fibrozisintraseptal nodüler fibrozis mikroanjiyopatimikroanjiyopati pulmoner kapillerlerin bazal laminasındapulmoner kapillerlerin bazal laminasında kalınlaşmalarkalınlaşmalar alveoler mikrovasküler yatak kaybıalveoler mikrovasküler yatak kaybı artmış extraselüler matriks ve konnektif dokuartmış extraselüler matriks ve konnektif doku
  • 33. ►Pulmoner kapillerlerin bazal laminasındaPulmoner kapillerlerin bazal laminasında kalınlaşma ve alveoler mikrovasküler yatakkalınlaşma ve alveoler mikrovasküler yatak kaybı; soluma işyükünü artırır,kaybı; soluma işyükünü artırır, difüzyon kapasitesini azaltırdifüzyon kapasitesini azaltır dispneye neden olur.dispneye neden olur.
  • 34. ►DM alt solunum yollarında enfeksiyon riskiniDM alt solunum yollarında enfeksiyon riskini artırır.artırır. ►Havayolu inflamasyonu olan öglisemik yaHavayolu inflamasyonu olan öglisemik ya da hiperglisemik hastalarda, havayoluda hiperglisemik hastalarda, havayolu sekresyonlarında glukoz konsantrasyonusekresyonlarında glukoz konsantrasyonu artar.artar. ►Havayolu glukozu bakteriyel üremeyiHavayolu glukozu bakteriyel üremeyi kolaylaşyırır ve lokal immün cevabı tetikler.kolaylaşyırır ve lokal immün cevabı tetikler.
  • 35. KOAH ve tiroid hastalıklarıKOAH ve tiroid hastalıkları KOAH ve HİPOTİROİDZMKOAH ve HİPOTİROİDZM ►KOAHda en sık görülen tiroid fonksiyonKOAHda en sık görülen tiroid fonksiyon bozukluğu ‘nontiroidal hastalıkbozukluğu ‘nontiroidal hastalık sendromu’dur (eski adı ötiroid hastasendromu’dur (eski adı ötiroid hasta sendromu) aktif T3 azalırsendromu) aktif T3 azalır T4 normal ya da azalmışT4 normal ya da azalmış TSH normal ya da azalmışTSH normal ya da azalmış
  • 36. ►KOAH hastalarında kronik hipoksemiKOAH hastalarında kronik hipoksemi periferal T4_T3 dönüşümünde azalmayaperiferal T4_T3 dönüşümünde azalmaya neden olur.neden olur. ►KOAHlı hastalarda artan inflamatuarKOAHlı hastalarda artan inflamatuar sitokinler TSH, T3, tiroid hormon bindingsitokinler TSH, T3, tiroid hormon binding globulin sentez-sekresyonunu, periferalglobulin sentez-sekresyonunu, periferal T4_T3 dönüşümünü engelleyebilirT4_T3 dönüşümünü engelleyebilir
  • 37. ►KOAHlı ve hipotiroidizmli hastalarda,KOAHlı ve hipotiroidizmli hastalarda, inspiratuar ve ekspiratuar kas zayıflığı,inspiratuar ve ekspiratuar kas zayıflığı, egzersiz toleransında azalma olur.egzersiz toleransında azalma olur. ►Kas enerji metabolizmasındaki bozuklukKas enerji metabolizmasındaki bozukluk glikojen yıkımında ya da mitokondriglikojen yıkımında ya da mitokondri fonksiyonundaki defektler sonucu oluşur.fonksiyonundaki defektler sonucu oluşur. ►Bu hastalarda uykuda solunum bozukluklarıBu hastalarda uykuda solunum bozuklukları da sık görülür. Bu durum replasman tedavisida sık görülür. Bu durum replasman tedavisi ile düzelir.ile düzelir.
  • 38. ►Uykuda solunum bozukluklarınınUykuda solunum bozukluklarının mekanizması:mekanizması: obesite,obesite, azalmış ventilasyon,azalmış ventilasyon, üst hava yollarında mukoprotein depolanması,üst hava yollarında mukoprotein depolanması, üst havayolu myopatisiüst havayolu myopatisi
  • 39. KOAH ve HİPERTİROİDİZMKOAH ve HİPERTİROİDİZM KOAHda hipertiroidizm prevalansı bilinmemektedir.KOAHda hipertiroidizm prevalansı bilinmemektedir. Ancak, sigara ile prevalansı artar. Buna göreAncak, sigara ile prevalansı artar. Buna göre normal populasyondan daha fazladır.normal populasyondan daha fazladır. KOAHda hipertiroidizm inspiratuar ve ekspiratuarKOAHda hipertiroidizm inspiratuar ve ekspiratuar kas zayıflığına neden olur. Zayıflık hipertiroidininkas zayıflığına neden olur. Zayıflık hipertiroidinin şiddeti ile doğru orantılıdır; 3-9 aylık antitiroidşiddeti ile doğru orantılıdır; 3-9 aylık antitiroid tedavi ile düzelir.tedavi ile düzelir.
  • 40. ►Akciğer kompliyansı ve kas gücündeAkciğer kompliyansı ve kas gücünde azalma, vital kapasitede hafif azalmayaazalma, vital kapasitede hafif azalmaya neden olur. Bu da antitiroid tedavi ile düzelir.neden olur. Bu da antitiroid tedavi ile düzelir. ►Hipertiroidik hastalar respiratuar bozuklukHipertiroidik hastalar respiratuar bozukluk için artmış risk altındadır; çünkü,için artmış risk altındadır; çünkü, respiratuar kas performansı azalırrespiratuar kas performansı azalır akciğer kompliyansı azalırakciğer kompliyansı azalır periferal ve santral kemoreseptörperiferal ve santral kemoreseptör sensitivitesi azalırsensitivitesi azalır
  • 41. KOAH ve renin-anjiyotensin-KOAH ve renin-anjiyotensin- aldosteron sistemialdosteron sistemi ►Farber ve Manfredi grubu ilk olarak 1970-Farber ve Manfredi grubu ilk olarak 1970- 1980lerde klinik olarak stabil KOAHlı1980lerde klinik olarak stabil KOAHlı hastaklarda sıklıkla bozulmuş Na ve suhastaklarda sıklıkla bozulmuş Na ve su atılımı olduğunu gösterdi.atılımı olduğunu gösterdi. KOAHda renin-anjiyotensin-aldosteronKOAHda renin-anjiyotensin-aldosteron sisteminde ve vazopressinde upregülasyonsisteminde ve vazopressinde upregülasyon saptandı.saptandı.
  • 42. ►artmış renin-anjiyotensin-aldosteron, Naartmış renin-anjiyotensin-aldosteron, Na retansiyonuna; artmış vazopressin,retansiyonuna; artmış vazopressin, hiponatremi ve su retansiyonuna neden olurhiponatremi ve su retansiyonuna neden olur ►KOAHlı hastada sıvı retansiyonu yokken,KOAHlı hastada sıvı retansiyonu yokken, akut atak sırasında sıvı retansiyonuakut atak sırasında sıvı retansiyonu gelişebilir.gelişebilir. ► Sıvı retansiyonu periferal ödem, asit,Sıvı retansiyonu periferal ödem, asit, plevral efüzyona neden olabilir.plevral efüzyona neden olabilir.
  • 43. ►Anand et al.: hipoksemik, hiperkapnik olanAnand et al.: hipoksemik, hiperkapnik olan akut ataktaki 9 KOAH hastasında artmışakut ataktaki 9 KOAH hastasında artmış pulmoner arter direnci ve azalmış periferalpulmoner arter direnci ve azalmış periferal vasküler direnç saptadı.vasküler direnç saptadı. Plazma renin aktivitesi, vazopressin, atrialPlazma renin aktivitesi, vazopressin, atrial natriüretik peptid konsantrasyonları artmıştı.natriüretik peptid konsantrasyonları artmıştı.
  • 44. ►Araştırmacılar hiperkapninin sistemikAraştırmacılar hiperkapninin sistemik arteriyollere direk bir etki ile sistemikarteriyollere direk bir etki ile sistemik vasküler direnci düşürmede merkezi bir rolvasküler direnci düşürmede merkezi bir rol oynadığını saptadı.oynadığını saptadı. ►Hiperkapninin devamlılığının vazodilasyonaHiperkapninin devamlılığının vazodilasyona ve sodyum-su retansiyonuna yol açtığı dave sodyum-su retansiyonuna yol açtığı da tespit edildi.tespit edildi.
  • 45. ►KOAHda sıvı retansiyonunu engellemek içinKOAHda sıvı retansiyonunu engellemek için tedaviye yönelik az araştırma yapılmıştır.tedaviye yönelik az araştırma yapılmıştır. ►Araştımacıların bazıları, diüretiklerinAraştımacıların bazıları, diüretiklerin sodyum-su retansiyonunu agrevesodyum-su retansiyonunu agreve edebileceğinden dolayı, mümkün olduğuncaedebileceğinden dolayı, mümkün olduğunca diüretik tedaviyi geciktirmeyi uygun buldular.diüretik tedaviyi geciktirmeyi uygun buldular. ►Bazıları ACE inhibitörlerini kullanmayı uygunBazıları ACE inhibitörlerini kullanmayı uygun buldular.buldular.
  • 46. SONUÇSONUÇ ►KOAHlı hastalar endokrinopatiler için artmışKOAHlı hastalar endokrinopatiler için artmış risk altındadırrisk altındadır ►Hormon replasman terapilerinin endikasyonHormon replasman terapilerinin endikasyon ve kontrendikasyonları hakkında az bilgive kontrendikasyonları hakkında az bilgi mevcuttur.mevcuttur. ►Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.