3.
Θεογονία: εξιςτορεύ τη
δημιουργύα του κόςμου
και την επικρϊτηςη των
θεών του Ολύμπου.
Έργα και Ημέραι:
ςυμβουλϋσ και οδηγύεσ για
τη ζωό και την ηθικό των
ανθρώπων.
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο)
katchiot.blogspot.gr
4.
Θεματολογύα: ενδιαφϋρον για
τον εςωτερικό κόςμο και τα
ςυναιςθόματα των ανθρώπων.
Τμνούν
θεούσ, αθλητϋσ, ςτρατιωτικϊ
κατορθώματα και περιπϋτειεσ.
Περιγρϊφουν χαρϋσ και λύπεσ
του ϋρωτα και τησ ζωόσ.
Επαινούν πολιτικϋσ αρετϋσ.
ατιρύζουν τα ελαττώματα και
τισ αδυναμύεσ των ανθρώπων.
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
5. Ο Αλκαύοσ και η απφώ ϋζηςαν την ύδια
περύπου περύοδο ςτη Λϋςβο (τϋλη 7ου –
αρχϋσ 6ου αι.)
Ο Αλκαύοσ εκτόσ από το ποιητικό του
ϋργο παρουςύαςε και πολιτικό
δραςτηριότητα.
Η απφώ όταν διϊςημη ποιότρια όδη
από την αρχαιότητα. Έγραψε ςτην
αιολικό διϊλεκτο ερωτικϊ
ποιόματα, ύμνουσ ςτουσ θεούσ και
επιθαλϊμια (τραγούδια του γϊμου).
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ
6. Ασ πύνουμε λοιπόν. Σι περιμϋνουμε να
ανϊψουν τα λυχνϊρια; Να τόςο δα,
ϋνα δϊκτυλο ημϋρασ ϋχει απομεύνει.
Υϋρε μασ, φύλε μου, τισ μεγϊλεσ
κύλικεσ, τισ ξομπλιαςτϋσ.
Για να ξεχνούν τισ ςυμφορϋσ χϊριςε
τον ούνο ςτουσ ανθρώπουσ ο γιοσ τησ
εμϋλησ και του Δύα. Κϋρνα λοιπόν
ϋνα προσ δυο. Ξϋχειλα τα ποτόρια, και
η μια κύλικα την ϊλλη να ωθεύ.
(μετϊφραςη Μ. Ζ. Κοπιδϊκησ)
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
7. ϋλα και φτϊςε
από την Κρότη εδώ ςτου ναού τούτου το
λϊμποσ που το ζώνει γελαζούμενο δαςϊκι
μόλων και όπου καύει πϊντα ςτουσ βωμούσ
λιβανωτού θυμύαμα
εδώ που κελαρύζει
το νερό κατϊδροςο μϋς᾽ από τησ μηλιϊσ
τουσ κλώνουσ· όπου απ᾽ τα ρόδα τα πολλϊ
ςκιϋσ γεμύζει ο κόποσ· κι από τισ φυλλωςιϋσ
οπού θροούν και τρϋμουν λεσ μια χαύνωςη
αργοπϋφτει
εδώ το λιβαδϊκι οπού
βοςκϊνε τ᾽ ϊλογα φούντωςε απ᾽ ϊνθη του
Μαγιού κι ελαφρϋσ πνϋουν οι αύρεσ
ϋλα
λοιπόν εδώ Αφροδύτη μου ςε κϊλυκεσ χρυςούσ
ετοιμαςμϋνο με λεπτό τϋχνη νϋκταρ
του τραπεζιού τουσ φύλουσ να κερϊςεισ.
(αναςύνθεςη και απόδοςη
Οδυςςϋασ Ελύτησ)
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
8. Μϋςα ςτο πλουμιςτό πλεούμενο
κλειςμϋνοι
μϊνα και γιοσ.
Λυςςομανούςε ο αγϋρασ, το πϋλαγοσ
τρικυμιςμϋνοΡϊγιςε ο τρόμοσ τησ Δανϊησ την
ψυχό,
καυτϊ κύληςαν τα δϊκρυα ςτα
μϊγουλϊ τησ.
Πόρε ςτην αγκαλιϊ τησ τον Περςϋα
και του ψιθύριςε ςτ᾽ αυτύ.
Μικρό μου αγόρι,
τι ςυμφορϊ με ϋχει βρει.
Γαληνεμϋνο κοιμϊςαι,
απόκαμε η τρυφερό καρδούλα ςου,
κι ϋχεισ πλαγιϊςει ς᾽ αυτόν την
ϊβολη βαρκούλα,
που εύναι ςτεριωμϋνη με χϊλκινα
καρφιϊ
και λαμπυρύζει μϋςα ςτη μαυρύλα
τησ ζοφερόσ ετούτησ νύχτασ.
(μετϊφραςη Μ. Ζ. Κοπιδϊκησ)
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
9. Τπϊρχει αυτό που λϋνε θεύα δύκη.
Ο ευτυχιςμϋνοσ εκεύνοσ που με ϊδολη
καρδιϊ
ϋζηςε την ημϋρα του αδϊκρυτοσ.
Μα εγώ τραγουδϊω τη λϊμψη τησ Αγιδώσ·
τη βλϋπω, ύδιοσ ο όλιοσ,
που η Αγιδώ για μασ τον βϊζει μϊρτυρα.
Εμϋνα όμωσ η ξακουςμϋνη κορυφαύα
δεν με αφόνει με κανϋνα τρόπο
ούτε να την επαινώ ούτε να την ψϋγω·
(μετϊφραςη Θ. Κ. τεφανόπουλοσ)
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
10. Όπωσ τα φύλλα που η ϊνοιξη φϋρνει η πολύανθη -τότε
εύν᾽ η εποχό που γοργϊ ο όλιοσ τα θρϋφει- κι εμεύσ
λύγον καιρό, πολύ λύγο, τησ νιότησ χαιρόμαςτε τ᾽ ϊνθη
δύχωσ θεώκών ςυμφορών να ᾽χουμε πεύρα, ούτε δα
τι εύναι καλό. κοτεινϋσ πλϊι μασ ϋπειτα ςτϋκονται μούρεσ·
των θλιβερών γερατειών η κυβερνότρα εύν᾽ η μια
και του θανϊτου εύν᾽ η ϊλλη· ο καρπόσ λύγο μϋνει τησ νιότησ,
όςο μονϊχα ςτη γη του όλιου ςκορπιϋται το φωσ.
Όταν τησ πλϋριασ ακμόσ την κορφό ξεπερϊςει κανϋνασ,
απ᾽ τη ζωό πιο καλόσ τότε εύν᾽ ο θϊνατοσ πια·
πύκρεσ πολλϋσ την καρδιϊ φαρμακώνουνε ο ϋνασ το βιοσ του
βλϋπει να ρϋβει, κι αυτόν φτώχεια τον ςφύγγει βαριϊ·
ϊλλοσ δεν ϋχει παιδιϊ, και μ᾽ αυτό τον καημό πϊνω απ᾽ όλουσ
ςτον ϊλλον κόςμο περνϊ, κϊτω απ᾽ τη μαύρη τη γη·
λιώνει η αρρώςτια αλλουνού την καρδιϊ, και δεν εύναι ςτον
κόςμο
ϋνασ, που ο Δύασ τα δεινϊ να μην του δύνει ςωρό.
(μετϊφραςη Θραςύβουλοσ ταύρου)
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
11. O Αρχύλοχοσ όταν αρχαύοσ λυρικόσ ποιητόσ.
υνϋθεςε ελεγεύεσ, ύμνουσ και ποιόματα ςε
ιαμβικό και τροχαώκό μϋτρο. Θεωρεύται ο
δημιουργόσ του λόγιου ιϊμβου και τησ χρόςησ
του με ςκοπό τη ςϊτιρα.
Με την αςπύδα μου κϊποιοσ ϊιοσ, το
ξϋρω, αγϊλλεται.
Ήταν όπλο αψεγϊδιαςτο, κι εγώ την
εγκατϋλειψα πλϊι ςτο θϊμνο,
όμωσ δεν το ᾽θελα· ϋςωςα τη ζωό μου.
Σι με νοιϊζει πια η αςπύδα εκεύνη; Ώρα καλό·
θα ξαναβρώ ϊλλη, όχι κατώτερη.
(μετϊφραςη Θ. Κ. τεφανόπουλοσ)
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
12. Ω φόρμιγγα χρυςό, του Απόλλωνα
και των Μουςών με τισ μενεξελιϋσ πλεξούδεσ
κτόμα κοινό και ταιριαςτό,
ςε ςϋνα των χορωδών το βόμα υπακούει,
ςαν η λαμπρό γιορτό αρχύζει·
τα ςόματϊ ςου οι αοιδού ακολουθούνε,
όταν τα προούμια, με των χορδών ςου τον παλμό,
ανακρούεισ,
που του χορού δηλώνουν την αρχό.
Εςύ και την ανϋςπερη φωτιϊ ςτου κεραυνού τη λόγχη
ςβόνεισ.
Πϊνω ςτο ςκόπτρο του Διόσ
κοιμϊται ο αετόσ, των πουλιών ο αρχηγόσ,
αφόνοντασ χαλαρϋσ δεξιϊ ζερβϊ να πϋφτουν
τισ γοργϋσ του φτερούγεσ·
μετϊφραςη: Γιϊννησ Οικονομύδησ
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
13. Ο Θαλήσ ο Μιλήςιοσ, (περ 630/635
π.Φ. - 543 π.Φ.) όταν ϋνασ από τουσ
επτϊ ςοφούσ τησ αρχαιότητασ,
μαθηματικόσ, φυςικόσ, αςτρονόμοσ,
μετεωρολόγοσ, μηχανικόσ και
προςωκρατικόσ φιλόςοφοσ.
Τπολόγιςε το ύψοσ των πυραμύδων
βαςιζόμενοσ ςτο μόκοσ τησ ςκιϊσ
τουσ και τησ ςκιϊσ μιασ ρϊβδου που
ϋμπηγε ςτο ϋδαφοσ, ενώ απϋδειξε και
μια ςειρϊ γεωμετρικών προτϊςεων.
Προϋβλεψε την ολικό ϋκλειψη Ηλύου
του 585 π.Φ..
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
14. Μαθητόσ
του
Θαλό,
φυςικόσ
φιλόςοφοσ, αςτρονόμοσ και γεωγρϊφοσ. Ο
Αναξύμανδροσ εξόγηςε την δημιουργύα του
κόςμου εκκινώντασ από το ϊπειρο. Θεωρεύται
ότι ειςόγαγε τη χρόςη του γνώμονα ςτην αρχαύα
Ελλϊδα
και ότι καταςκεύαςε χϊρτη του
γνωςτού τότε κόςμου.
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
15. Μαθητόσ
του
Αναξύμανδρου.
Διαμόρφωςε τόςο την κοςμολογύα
όςο και την κοςμογονύα του με
επύκεντρο το ςτοιχεύο του αϋρα και
τησ μεταβολόσ του.
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
16. Προςωκρατικόσ φιλόςοφοσ.
Τποςτόριξε την ιδϋα τησ ςυνεχούσ
μεταβολόσ του ςύμπαντοσ. Δικό του
εύναι η φρϊςη: «Κανεύσ δεν μπορεύ να
μπει ςτο ύδιο ποτϊμι δύο φορϋσ», ενώ
η φρϊςη «τα πάντα ρει, μηδέποτε
κατά τ' αυτό μένειν» ςυνοψύζει την
ουςύα τησ φιλοςοφύασ του.
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr
17. Υιλόςοφοσ, μαθηματικόσ, γεωμϋτρησ
και θεωρητικόσ τησ μουςικόσ. Εύναι ο
κατεξοχόν θεμελιωτόσ των ελληνικών
μαθηματικών.
Διϊςημο
εύναι
το Πυθαγόρειο
Θεώρημα:
«το τετράγωνο τησ υποτείνουςασ
ενόσ
ορθογώνιου
τριγώνου
ιςούται με το άθροιςμα των
τετραγώνων των δύο κάθετων
πλευρών».
Η παραπϊνω πρόταςη εκφρϊζεται με
τον ακόλουθο τύπο:
α2 = β2 + γ2. (όπου α = το μόκοσ τησ
υποτεύνουςασ και β και γ = τα μόκη
των δύο ϊλλων πλευρών).
Φιωτϋρη Κατερύνα -1ο Γυμνϊςιο Κοζϊνησ