SlideShare a Scribd company logo
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ
KHOA DƯỢC - ĐIỀU DƯỠNG
TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH DƯỢC HỌC
MÃ SỐ: 7720201
ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT, THÀNH PHẦN
HOÁ HỌC VÀ ỨNG DỤNG CÂY LƯỢC VÀNG
(Callisia fragrans (Lindl.) Woodson)
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN:
TS. DƯƠNG THỊ BÍCH
TS: DƯƠNG THỊ BÍCH
SINH VIÊN THỰC HIỆN:
LÂM THỊ TRÚC HƯỜNG
MSSV: 161720401035
LỚP: LTTC – ĐH DƯỢC 11K
: LTTC – ĐH DƯỢC 11K
Cần Thơ, 2021
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
2
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ
KHOA DƯỢC - ĐIỀU DƯỠNG
TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH DƯỢC HỌC
MÃ SỐ: 7720201
ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT, THÀNH PHẦN
HOÁ HỌC VÀ ỨNG DỤNG CÂY LƯỢC VÀNG
(Callisia fragrans (Lindl.) Woodson)
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN:
TS. DƯƠNG THỊ BÍCH
TS: DƯƠNG THỊ BÍCH
SINH VIÊN THỰC HIỆN:
LÂM THỊ TRÚC HƯỜNG
MSSV: 161720401035
LỚP: LTTC – ĐH DƯỢC 11K
: LTTC – ĐH DƯỢC 11K
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
3
Cần Thơ, 2021
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
i
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành tiểu luận này, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến:
Ban giám hiệu trường Đại Học Tây Đô vì đã tạo điều kiện về cơ sở vật chất với hệ
thống thư viện hiện đại, đa dạng các loại sách, tài liệu thuận lợi cho việc tìm kiếm, nghiên
cứu thông tin.
Xin cảm ơn giảng viên TS. Dương Thị Bích đã giảng dạy tận tình, chi tiết để tôi có
đủ kiến thức và vận dụng chúng vào bài tiểu luận này.
Do chưa có nhiều kinh nghiệm làm để tài cũng như những hạn chế về kiến thức,
trong bài tiểu luận chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được
sự nhận xét, ý kiến đóng góp, phê bình từ phía Cô để bài tiểu luận được hoàn thiện hơn.
Chân thành cảm ơn!
Cần Thơ, ngày tháng năm 2021
Sinh viên thực hiện
Lâm Thị Trúc Hường
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan tiểu luận về đề tài “Đặc điểm thực vật, thành phần hoá học và
ứng dụng của cây Lược vàng_Callisia fragrans (Lindl.) Woodson” là bài viết của cá nhân
của tôi trong thời gian qua. Mọi số liệu sử dụng phân tích trong tiểu luận và kết quả là do
tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách khách quan, trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Tôi xin
chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu có sự không trung thực trong thông tin sử dụng trong đề
tài này.
Cần Thơ, ngày tháng năm 2021
Người cam đoan
Lâm Thị Trúc Hường
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
iii
TÓM TẮT
Lược vàng hay còn gọi là có tên khoa học là Callisia fragrans (Lindl) Woodson
họ Commelinaceae có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được một số nhà khoa học người Nga
nghiên cứu tác dụng chữa bệnh cách đây hơn 20 năm. Từ năm 2007, cây Lược vàng đã
được nhân giống về Việt Nam kèm theo những thông tin chữa bệnh do Vladimir
Ogarkov công bố trên tạp chí Sức khoẻ và đời sống của Cộng Hoà Liên Bang Nga.
Các đặc tính y học của cây Lược vàng được nghiên cứu từ đầu những năm 1980
tại viện y tế Irkutsk, dưới sự lãnh đạo của Giáo sư Semyonov, các nhà khoa học qua
nhiều thí nghiệm trong nhiều năm đã chứng minh cây Lược vàng thật sự có dược tính
do chứa nhiều hoạt chất sinh học. Các đặc tính y học của Lược vàng bởi có sự hiện
diện của nhóm Flavonoid (quercetin và kaempfrerol )và steroid (phytosterol) trong
thành phần hoá học, ngoài ra, các nguyên tố quan trọng đối với hoạt động bình thường
của cơ thể con người là các vitamin và khoáng chất như sắt, crom, đồng …
Trong y học dân gian, cây Lược vàng được dùng làm bài thuốc chữa các bệnh về
đường tiêu hóa, sạn mật, tỳ vị, bệnh phụ khoa, phổi, mắt, phục hồi chức năng của gan
và vỏ thượng thận, làm lành vết thương, vết bầm tím. và bỏng, để loại bỏ chất độc ra
khỏi cơ thể…
Trong tây y flavonoid trong cây Lược vàng có hoạt tính vitamin P, làm giảm sự
mỏng manh của mạch máu, có tác dụng an thần, tăng cường tác dụng của vitamin C,
ngoài ra còn có tác dụng chống viêm, giúp chữa lành vết thương, vết bỏng và vết bầm
tím, khi sử dụng bên trong chúng góp phần điều trị loét dạ dày tá tràng, đóng vai trò
như một chất lợi mật và có tác dụng kháng u. Các steroid được tìm thấy gọi là
phytosterol, có hoạt tính estregen, cũng có tác dụng kháng khuẩn, chống xơ cứng,
chống khói u được sử dụng trong hỗ trợ các bệnh ung thư, điêu trị các bệnh về tuyến
tiền liệt, hệ thống nội tiết và rối loạn chuyển hoá.
Lược vàng được ứng dụng trong sản xuất thuốc như dầu xoa, thuốc mỡ, cồn
thuốc… Công nghệ điều chế khá đơn giản, không đòi hỏi nhiều kỹ năng và thiết bị đặc
biệt.
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
iv
MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN............................................................................................................................i
LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................................ii
TÓM TẮT ............................................................................................................................... iii
MỤC LỤC ..............................................................................................................................iv
DANH MỤC HÌNH................................................................................................................. v
CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU...........................................................................................................1
CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...............................................................................2
2.1. KHÁI QUÁT HỌ THÀI LÀI..........................................................................................2
2.1.1. Đặc điểm hình thái ........................................................................................................2
2.1.2. Phân loại........................................................................................................................3
2.1.3. Công dụng họ Thài Lài .................................................................................................4
2.2. KHÁI QUÁT CHI CALLISIA .........................................................................................5
2.2.1. Đặc điểm chi Callisia ....................................................................................................5
2.2.2. Phân loại .........................................................................................................................5
2.2.3. Phân bố ...........................................................................................................................6
2.2.4. Công dụng ......................................................................................................................6
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN ........................................................7
3.1. THỜI GIAN.......................................................................................................................7
3.2. ĐỊA ĐIỂM.........................................................................................................................7
3.3. PHƯƠNG TIỆN................................................................................................................7
3.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................................................7
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN........................................................................8
4.1. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT ................................................................................................8
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
v
4.1.1. Nguồn gốc, xuất xứ .......................................................................................................8
4.1.2. Phân loại khoa học ........................................................................................................8
4.1.3. Mô tả cây ........................................................................................................................8
4.1.4. Điều kiện sinh thái và cách trồng ................................................................................9
4.1.5. Phân bố, thu hái, sơ chế Lược vàng ..........................................................................10
4.2. THÀNH PHẦN HOÁ HỌC ..........................................................................................10
4.2.1. Flavonoid......................................................................................................................11
4.2.2. Steroid...........................................................................................................................13
4.2.3. Các vitamin và khoáng chất .......................................................................................15
4.3. CÔNG DỤNG DƯỢC LÝ CỦA LƯỢC VÀNG .......................................................15
4.3.1. Trong y học cổ truyền.................................................................................................16
4.3.2. Trong y học hiện đại ...................................................................................................21
4.4. MỘT SỐ CHẾ PHẨM TỪ CÂY LƯỢC VÀNG.........................................................22
4.4.1. Một số chế phẩm ở Nga ...............................................................................................22
4.4.2. Một số chế phẩm ở Việt Nam......................................................................................23
CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................26
5.1. KẾT LUẬN .....................................................................................................................26
5.2. KIẾN NGHỊ.....................................................................................................................26
TÀI LIÊU THAM KHẢO.....................................................................................................27
ĐÁNH GIÁ VÀ NHẬN XÉT...............................................................................................29
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
vi
DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 2.1. Bao lá họ Commelinacea........................................................................................2
Hình 2.2. Hoa Rau Trai thường (Commelina diffusa Burm.)..............................................3
Hình 2.3. Trai nước (Commelina paludosa Blume )............................................................3
Hình 2.4. Callisia Warszewicziana ......................................................................................5
Hình 2.5. Callisia navicularis.................................................................................................6
Hình 4.1. Lược vàng Callisia fragrans (Lindl.) Woodson..................................................9
Hình 4.2. Hoa Lược vàng ........................................................................................................9
Hình 4.3. Lá, thân Lược vàng khô......................................................................................10
Hình 4.4. Các chất thuộc nhóm flavonol .............................................................................11
Hình 4.5. Một số nhóm thuộc Eucoflavonoid .....................................................................12
Hình 4.6. Một số nhóm thuộc Isoflavonoid.........................................................................13
Hình 4.7. Một số nhóm thuộc Neoflavonoid ......................................................................13
Hình 4.8 Một số sản phẩm Lược vàng tại Nga ...................................................................23
Hình 4.9. Rượu Lược vàng ông bảy.....................................................................................24
Hình 4.10. Kem lá Lược vàng...............................................................................................24
Hình 4.11. Dầu xoa Flekosteel..............................................................................................25
Hình 4.12. Trà túi lọc Thiên Phúc.........................................................................................25
Hình 4.13. Trà Lược vàng......................................................................................................25
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
vii
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
1
CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Trong những thập niên gần đây, y học hiện đại phương Tây đang có xu hướng
trở về với “cội nguồn” y học cổ truyền phương Đông trong lĩnh vực chữa bệnh. Ngành
dược đang chuyển sang hướng sử dụng các nguyên liệu tự nhiên (thực vật, động vật,
khoáng vật…) để sản xuất thuốc. Vì vậy các loại thuốc có nguồn gốc tự nhiên ngày
càng được ưa chuộng. Trong đó phải kể đến một loại thảo mộc tuy mới du nhập về
Việt Nam chưa lâu nhưng đã được người dân xem như là một thần dược trị bách bệnh
như: viêm răng, lợi, viêm họng, mụn nhọt, dị ứng,…đến những bệnh nan y như ung
thư, tiểu đường, tim mạch,…đó chính là cây Lược vàng. Khi nhắc đến Lược vàng dân
gian thường có câu “Lược vàng quý hơn vàng” đó là câu nói ám chỉ công dụng trị
được nhiều bệnh của cây Lược vàng.
Cho đến nay ở Việt Nam chỉ có một số tài liệu nghiên cứu khoa học công bố về
thành phần hóa học của cây Lược vàng và những công dụng của nó. Vì thế, nhằm giúp
người dùng có thêm kiến thức khoa học về thành phần hóa học và ứng dụng của cây
lược nên đề tài: “Đặc điểm thực vật, thành phần hoá học và ứng dụng của cây Lược
vàng (Callisia fragrans (Lindl.) Woodson” được thực hiện với mục tiêu:
Mục tiêu
Xác định thành phần hóa học và những ứng dụng trong chăm sóc sức khỏe con
người của cây Lược vàng.
Nội dung
- Tổng hợp và đánh giá các kết quả nghiên cứu về thành phần hóa học của cây
Lược vàng
- Tổng hợp và đánh giá các kết quả nghiên cứu ứng dụng của cây Lược vàng
trong chăm sóc sức khỏe con người.
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
2
CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. KHÁI QUÁT HỌ THÀI LÀI
2.1.1. Đặc điểm hình thái
Họ Thài lài tên khoa học là Commelinaceae, các loài trong họ Commelinaceae
thường là cây lâu năm, nhưng một lượng nhỏ loài là cây một năm. Về cơ bản chúng là
cây sống trên cạn, ngoại trừ các loài của chi Cochliostema là thực vật biểu sinh. Các
loài thường có tập tính mọc thẳng hoặc bò trườn nhưng hướng lên, thường lan tỏa
bằng cách mọc rễ ở các mấu mắt hay bằng thân bò lan. Một số loài có thân rễ, còn các
chi Streptolirion, Aetheolirion, và một số loài của chi Spatholirion là dạng dây leo. Rễ
hoặc là dạng rễ chùm hoặc tạo thành củ (Faden et al., 1998).
Lá tạo ra các bao lá ở cuống, bao quanh thân. Lá mọc so le dọc theo thân và có
thể có kiểu sắp xếp 2 tầng hay xoắn. Phiến lá đơn và nguyên mép, đôi khi hẹp lại ở
phần gốc lá, và thường là mọng nước. Cách thức lá thông thường mở ra từ chồi lá là
đặc trưng khác biệt của họ này: nó được gọi là lá cuốn trong. Tuy nhiên, một số nhóm
là cuộn xếp nếp hay quấn (Faden et al., 1998).
Hình 2.1. Bao lá họ Commelinaceae
(https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%8D_Th%C3%A0i_l%C3%A0i)
Các hoa có thể có một hoặc nhiều mặt phẳng đối xứng. Hoa chóng tàn, chỉ tươi
trong vài giờ sau khi nở và sau đó nhanh chóng héo rũ. Hoa thường là lưỡng tính hoặc
là đơn tính cùng gốc, nhưng một vài loài có cả hoa đực lẫn hoa lưỡng tính trên cùng
một cây, và một loài Callisia repens có cả hoa cái lẫn hoa lưỡng tính trên cùng một
cây, và một số loài có cả hoa lưỡng tính, hoa đực lẫn hoa cái trên cùng một cây. Các
loài trong họ đều không có mật hoa. Hoa luôn luôn có ba lá đài, đều hoặc không đều,
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
3
không hợp nhất hoặc hợp nhất ở gốc, giống như cánh hoa hoặc có màu xanh lục.
Tương tự, hoa luôn có ba cánh hoa, nhưng chúng có thể đều hoặc có hai dạng là tự do
hoặc hợp nhất tại gốc, màu trắng hoặc màu sắc khác như tím, vàng v.v... Các cánh hoa
đôi khi quắp, nghĩa là chúng hẹp lại thành cuống ở gốc nơi chúng gắn vào phần còn lại
của hoa. Gần như luôn luôn có sáu nhị mọc thành hai vòng, nhưng có vô số kiểu sắp
xếp và hình thái. Chúng có thể tất cả đều là nhị hữu sinh, đều hoặc không đều, nhưng ở
nhiều chi thì 2 tới 4 là nhị lép. Các nhị lép có thể so le với các nhị hữu sinh hoặc chúng
có thể tất cả đều ở nửa trên hoặc tất cả đều ở nửa dưới của hoa. Cuống nhị của các nhị
có ngạnh ở nhiều chi, mặc dù trong số này chỉ một số loài là có ngạnh còn một số loài
khác là không lông. Đôi khi 1 tới 3 nhị bị biến mất hoàn toàn. Phấn hoa thường được
giải phóng từ các khe nứt mở ra ở các bên của các bao phấn từ trên xuống dưới, nhưng
một số loài có các lỗ mở ra ở trên đỉnh (Faden et al., 1998).
Hình 2.2. Hoa Rau Trai thường (Commelina diffusa Burm.)
(http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai-
lai.html)
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
4
Hình 2.3. Trai nước (Commelina paludosa Blume )
(http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai-
lai.html)
2.1.2. Phân loại
Năm 1993, trong công trình Cây cỏ Việt Nam, tập III, Phạm Hoàng Hộ
(PHH) đã công bố họ Commelinaceae gồm 13 chi với 60 loài. Năm 2005, trong
công trình Danh lục các loài thực vật Việt Nam, tập III, Viện Sinh thái và Tài
nguyên Sinh vật thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng Trung tâm
Nghiên cứu Tài nguyên và Môi trường, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội (VST) đã công
bố 15 chi, 58 loài. Trong cả hai công trình lớn đó đều không có loài Callisia fragrans
(Lindl.) Woodson và cũng không có chi Callisia. Bảng dưới đây thống kê minh họa
các chi và số lượng loài trong từng chi theo hai công trình trên (Đỗ Xuân Cẩm,
2009).
Bảng 2.1. Thống kê các chi và số lượng loài.
STT Chi Số Lượng Loài
Tên Khoa Học Tên Việt Nam Theo PHH Theo VST
1 Aclisia Thài lài trắng 0 1
2 Amischolot Lâm trai 6 3
3 Aneilema Cỏ rươi 2 5
4 Belosynapsis Giả tử vạn niên thanh 1 1
5 Commelina Thài lài, Trai 8 8
6 Cyanotis Bích trai 10 8
7 Dichorisandra Lưỡng nhị phân 0 1
8 Dictyospermum Võng tử thảo 3 3
9 Floscopa Cỏ đầu rìu 3 3
10 Murdannia Thuỷ trúc diệp 15 15
11 Pollia Đô nhược 6 4
12 Rhopalephora Lõa trai 1 1
13 Spatholirion Trúc diệp cát dương thảo 1 1
14 Streptolirion Trúc diệp tử 1 1
15 Tradescantia Trai đỏ 3 3
Tổng 60 58
Trong số những loài được công bố trên, một số loài được các tài liệu ydược học
trong nước liệt kê, mô tả, nêu công dụng dược học. Từ điển cây thuốc Việt Nam của Võ
Văn Chi, năm 1997 là tài liệu công bố nhiều chi, nhiều loài được dùng làm thuốc nhất.
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
5
Đó là Murdannia (7 loài), Commelina (4 loài), Tradescantia (3 loài), Cyanotis, Pollia
(2 loài), Floscopa, Spatholirion, Streptolirion (1 loài) (Đỗ Xuân Cẩm, 2009).
2.1.3. Công dụng họ Thài Lài
Hầu hết các chi thuộc họ Thài Lài được dùng chữa trị các bệnh thông thường,
bệnh ngoài da, bệnh viêm nhiễm…(Đỗ Xuân Cẩm, 2009).
2.2. KHÁI QUÁT CHI CALLISIA
2.2.1. Đặc điểm chi Callisia
Chi Callisia có những đặc điểm như: Cây thảo sống lâu năm, không có thân rễ,
thân cây mọc thẳng lên hoặc bò sát mặt đất. Lá xếp thành hai hàng hoặc xếp theo hình
xoắn ốc. Hoa mọc ở ngọn hoặc ở nách lá, thành từng đôi một hoặc tụ tập lại thành một
cụm, thường ít khi đơn độc. Tổng bao lá bắc không giống mo, cuống nhỏ và rất ngắn.
Hoa mọc đối xứng tỏa tròn. Đài 2 hoặc 3, rời nhau. Tràng 2 hoặc 3, rời, hình mũi mác.
Bộ nhị (1-3) hoặc 6, đều phát triển, gần bằng nhau, ít khi 1 hoặc nhiều nhị bị tiêu biến.
Chỉ nhị trơn nhẵn, bao phấn có ô tròn, nứt ra theo chiều dọc, trung đới rộng và vuông,
hình tam giác, hoặc hình chữ nhật hiếm khi hẹp. Bầu thuôn, hình tam giác, 2 hoặc 3 ô,
mỗi ô 2 noãn. Quả nang, 2 hoặc 3 ngăn, mỗi ngăn (1 hoặc 2) hoặc 3 noãn, hình trụ
ngắn, tiết diện hình tam giác, nhăn nheo và có khía trải rộng ra, rốn hình cầu
(Yarmolinsky et al., 2010).
2.2.2. Phân loại
Chi Callisia là một chi nhỏ thuộc họ Thài lài Commelinaceae, vị trí của chi
Callisia Loefl. trong hệ thống phân loại thực vật được tóm tắt như sau (Yarmolinsky et
al., 2010):
Giới: Plantae
Ngành: Angiospermae (Ngọc lan)
Lớp: Monocotyledones (Hành)
Phân lớp: Commelinidae
Bộ: Commelinales
Họ: Commelinaceae
Chi: Callisia Loefl.
Có khoảng 20 loài thuộc chi này như Callisia repens, Callisia elegans, Callisia
Warszewicziana, Callisia navicularis, Callisia ciliata, Callisia cordifolia, Callisia
filiformis, Callisia fragrans...(Yarmolinsky et al., 2010).
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
6
Hình 2.4. Callisia Warszewicziana
(https://candidegardening.com/ZA/plants/c62714c2348f23c0d3607c52d905238e)
Hình 2.5. Callisia navicularis
(https://vi.wikipedia.org/wiki/Callisia_navicularis)
2.2.3. Phân bố
Chi Callisia tập trung ở châu Mỹ với trung tâm phân bố ở Mexico
(Yarmolinsky et al., 2010).
Ở Việt Nam, chưa phát hiện thấy các loài thuộc chi này phân bố trong tự
nhiên. Trong vài năm trở lại đây, loài Callisia fragrans (Lindl.) Woodson được nhập
trồng ở nước ta với tên gọi là Lược vàng hay Lan vòi phân bố khắp nơi cả nước (Đỗ
Xuân Cẩm, 2009).
2.2.4. Công dụng
Đa số các loài thuộc chi Callisia Loefl. được trồng làm cảnh như: Callisia
repens (Jacquin) Linnaeus, Callisia elegans Alexander ex H. E. Moore… Ở Trung
Quốc chỉ có một loài được nhập trồng làm cảnh là Callisia repens (Jacquin) Linnaeus.
Ở Việt Nam, chỉ có loài Callisia fragrans được trồng vừa làm cảnh vừa làm thuốc (Đỗ
Xuân Cẩm, 2009).
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
7
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN
3.1. THỜI GIAN
Thời gian nghiên cứu từ ngày18 tháng 01 năm 2021 đến ngày 27 tháng 03 năm
2021.
3.2. ĐỊA ĐIỂM
Đề tài được thực hiện tại bộ môn Vi sinh, Trường Đại học Tây Đô.
3.3. PHƯƠNG TIỆN
Sách, báo, tạp chí khoa học,luận văn, internet.
3.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Thu thập các thông tin cần thiết liên quan đến đề tài. Sau đó phân tích chi tiết
các nội dung vấn đề. Tổng hợp các thông tin và chọn lọc sao cho phù hợp với đề tài
sao cho đầy đủ và súc tích. Kết luận các vấn đề đã nghiên cứu được.
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
8
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
4.1. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT
4.1.1. Nguồn gốc, xuất xứ
Cây Lược vàng có nguồn gốc ở Mexico, được di thực sang Liên bang Nga, rồi
đến Việt Nam điểm đến đầu tiên là tỉnh Thanh Hoá. Nay đã phát triển nhanh, rộng ra
nhiều tỉnh thành khác trong cả nước do nó được cho là thực vật có rất nhiều tác dụng
điều trị các bệnh khác nhau.
Cây Lược vàng có tên khoa học là Callisia fragrans thuộc họ Commelinaceace
do nhà khoa học Woodson xác định từ năm 1942. Ngoài ra, cây còn dân gian gọi bằng
các tên khác như: cây Lan vòi, Lan rũ, Địa lan vòi, Ria vàng, Vàng ria mép...(Trịnh
Thị Điệp và cs.,2008).
4.1.2. Phân loại khoa học
Về mặt phân loại học, Lược vàng là cây thân thảo một lá mầm, không thuộc họ
Lan Orchidaceae mà thuộc họ Rau trai, còn gọi là họ Thài lài (Commelinaceae). Vị trí
phân loại của nó trong hệ thống phát sinh chủng loại, được xếp theo các bậc phân loại
từ cao xuống thấp như sau (Đỗ Xuân Cẩm, 2009):
- Bộ: Rau trai (Thài lài) - Commelinales
- Họ: Rau trai (Thài lài) – Commelinaceae
- Chi (Giống): Callisia (Spironema)
- Loài: Callisia (Spironema) fragrans (Lindl.) Wood
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
9
4.1.3. Mô tả cây
Lược vàng là loài cây thân thảo đa niên, thân ngắn, tích trữ nhiều nước, thích
nghi theo hướng chịu hạn, có nhiều cầu sinh dưỡng, gọi theo kiểu dân giả là vòi. Lá
màu xanh lục sáng, hình ngọn giáo, dài 8-12 cm, rộng 4-5 cm, mép hơi gợn sóng, mọc
xoắn ốc, tạo thành cái loa hình hoa thị trông tựa một cái phễu ở đỉnh. Lá có thể thay
đổi một ít hình dạng và màu sắc khi ở các môi trường khác nhau. Trong điều kiện
chiếu sáng toàn phần, cường độ ánh sáng mạnh, ẩm độ không khí và ẩm độ đất thấp thì
lá ngắn lại, mép gợn sóng nhiều hơn và có đường viền màu tím, lá cũng mọc chặt hơn.
Hoa mọc thành từng cặp xim trên một trục dài 40-50 cm, mỗi cặp xim được ôm bởi 3
lá bắc dài 1-1,5 cm; đài trắng - trong suốt, khô xác, hình trâm, dài 5-6 mm; tràng trắng
trong, bóng nhẵn, mỏng, rủ vào buổi trưa, hình trứng hẹp, dài 6 mm; nhị 6. Cây chỉ ra
hoa trong điều kiện sinh thái tối ưu, đặc biệt là ở nơi có che bóng một phần. Trong
điều kiện khô hạn, thời gian chiếu sáng trong ngày dài, cường độ ánh sáng cao, cây
không ra hoa (Trịnh Thị Điệp và cs.,2008).
Hình 4.1. Lược vàng Callisia fragrans (Lindl.) Woodson
(http://pgrvietnam.org.vn/cong-dung-cay-luoc-vang-va-luu-y-khi-dung-cay-luoc-vang-
622.html)
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
10
Hình 4.2. Hoa Lược vàng
(http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai-
lai.html)
4.1.4. Điều kiện sinh thái và cách trồng
Cây Lược vàng là loại cây rất dễ trồng, có thể bẻ các chồi của cây hoặc cắt khúc
thân cây dài từ 6-7 cm, sau đó cắm xuống đất hoặc trong nước chờ cho các khúc thân
đâm rễ thì có thể đem trồng. Cây Lược vàng sống tốt trong môi trường đất ẩm (nhưng
không quá ẩm sẽ bị úng) nên thường xuyên tưới nước mỗi ngày một lần từ 5-6 giờ
chiều. Cây cần có ánh nắng để phát triển nhưng nếu nắng quá gay gắt cây phơi nắng cả
ngày sẽ bị héo và chết nhất là vào tháng 5-6 âm lịch (Phạm Trang, 2020).
Khi trồng cây Lược vàng làm thuốc nên trồng riêng một nơi tránh trồng chung
với những cây khác (vì rễ cây của các loại khác nhau đan vào nhau làm nhiễm các chất
trong quá trình hấp phụ, hấp thụ vào cây). Cũng không nên bón phân hóa học vào cây
vì sẽ làm cây bị nhiễm các chất hóa học không mong muốn, mà chỉ nên bón phân
chuồng, phân xanh…(Phạm Trang, 2020).
4.1.5. Phân bố, thu hái, sơ chế Lược vàng
Lược vàng là loài thực vật ưa ẩm, thường sống ở những bãi cỏ ven sông, bờ
ruộng, gần ao hồ, bìa rừng,… Hiện nay phân bố nhiều ở một số tỉnh thành của Việt
Nam phải kể đến như: Hà Nội, Hải Dương, Thái Bình, Quảng Ninh, Thanh Hóa,…
Với nhu cầu khai thác ngày càng tăng cao, Lược vàng được trồng phổ biến ở nhiều gia
đình để vừa làm cảnh vừa khai thác dược liệu (Lê Phương, 2020).
Thu hái: Các nghiên cứu đã cho thấy rằng các bộ phận của cây Lược vàng đều
có hàm lượng dược tính cao. Vì thế, toàn bộ cây đều được thu hái quanh năm để làm
dược liệu. Theo kinh nghiệm dân gian, thời điểm thích hợp nhất để hái là vào buổi
sáng sớm khi vẫn còn sương mai, mặt trời chưa xuất hiện bởi lúc này lá cây mọng
nước và chứa nhiều dược chất nhất (Lê Phương, 2020).
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
11
Sơ chế: Cây thuốc sau khi được thu về mang rửa sạch, ngâm với nước muối
loãng để loại bỏ hết tạp chất, có thể sử dụng cây Lược vàng nấu nước uống khi còn
tươi hoặc dạng khô, ngâm rượu nhằm sử dụng lâu dài. Các bộ phận của cây thường
được bào chế như sau (Lê Phương, 2020).:
+ Đối với phần lá: Rửa sạch, cắt thành nhiều khúc ngắn rồi phơi dưới nắng trực
tiếp hoặc sấy đến khi khô hoàn toàn. Sau đó bảo quản trong các lọ, túi kín, tránh ẩm
mốc và côn trùng gây hại.
+ Đối với thân, rễ: Hai bộ phận này thường được rửa sạch, cắt thành nhiều đoạn
rồi ngâm rượu thuốc dùng dần. Cứ 100gr dược liệu khô thì cần 4 lít rượu trắng 40 độ.
Khi bảo quản rượu thì cần đậy thật kín, ủ trong vòng 10 ngày và để trong bóng tối.
Hình 4.3. Lá, thân Lược vàng khô
(https://www.dongyvietnam.org/duoc-lieu/cay-luoc-vang)
4.2. THÀNH PHẦN HOÁ HỌC
Năm 2008, TS. Olennikov, Viện Sinh học Thực nghiệm - Viện Hàn lâm Khoa
học Nga nghiên cứu về thành phần các chất phenolic trong cây Lược vàng. Nhóm
nghiên cứu đã dùng phương pháp phân lập các hợp chất trong cây Lược vàng bằng sắc
kí cột, xác định được các lipid trung tính bao gồm cả glycolipid, phospholipid và thành
phần acid béo của chúng. Đồng thời cũng đã xác định được hàm lượng acid ascorbic,
các acid hữu cơ khác, diệp lục tố (chlorophyll) và sắc tố carotenoid trong các bộ phận
khác nhau của Lược vàng, các hoạt chất sinh học trong cây Lược vàng, bao gồm nhóm
flavonid, steroid, các vitamin C, B2 (riboflavin), B3 (acid nicotinic), B5 (acid
pantothenic) và các vi khoáng như đồng, sắt, nicken… Trong số đó, nhóm flavonoid
có tác dụng trị bệnh cao hơn cả. Nhóm flavonoid có trong cây Lược vàng bao gồm
hoạt chất quercetin và kaempferol (Olennikov et al., 2008).
Theo một số tài liệu, các nhà khoa học Viện hóa học các hợp chất thiên nhiên,
Viện hàn lâm khoa học nước cộng hòa Uzbekistan ở Tashkent, cũng như Viện dược
liệu Việt Nam đã nghiên cứu, cây Lược vàng có thành phần hóa học như sau: Lipid
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
12
gồm các nhóm glycolipid và phospholipid trung hòa: triacylglyceride, sulfolipid,
digalactosyglycerides, Các thành phần của axit béo: paraffinic, olefinic. Axit hữu cơ.
Các sắc tố caroten, chlorophyl. Phytosterol. Đường tự do, polisaccharic. Các vitamin:
vitamin PP, vitamin B2, và các nguyên tố vi lượng: Fe, Cr, Ni, Cu,…Các flavonoid:
quercetin, kaempferol (Đỗ Xuân Cẩm, 2009).
Tổng hợp từ các công trình nghiên cứu đã được công bố, có thể đưa ra kết luận
trong cây Lược vàng có các thành phần hoá học bao gồm (Đỗ Xuân Cẩm, 2009):
- Các flavonid: quercetin, kaempferol
Quercetin Kaempferol
Hình 4.4. Các chất thuộc nhóm flavonol
(https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid)
- Steroid
- Các vitamin C, B2 (riboflavin), B3 (acid nicotinic), B5 (acid pantothenic)
và các vi khoáng như đồng, sắt, nicken
4.2.1. Flavonoid
Flavonoid là một nhóm hợp chất tự nhiên lớn thường gặp trong thực vật, còn
gọi là những hợp chất màu phenol thực vật, tạo nên màu cho rất nhiều rau, quả,
hoa,…Phần lớn có màu vàng (do từ flavus nghĩa là màu vàng); tuy vậy, một số sắc tố
có màu xanh, tím, đỏ, không màu cũng được xếp vào nhóm này vì về mặt hóa học,
chúng có cùng khung sườn (Lương Hùng Tiến, 2018).
Về mặt hóa học, flavonoid là một chuỗi polyphenolic gồm có 15 nguyên tử
cacbon và 2 vòng benzen, có cấu trúc cơ bản là 1,3-diphenylpropan, nghĩa là 2 vòng
benzen Avà B nối nhau qua một dây có 3 cacbon, nên thường được gọi là C6-C3-C6.
Vòng thơm bên trái gọi là vòng A, vòng thơm bên phải gọi là vòng B, Vòng trung gian
(có thể có) chứa nguyên tử oxi gọi là vòng pyran (Lương Hùng Tiến, 2018).
Flavonoid là các hợp chất thuộc nhóm hợp chất phenolic đa vòng. Thuật ngữ
“hợp chất phenolic” dùng để chỉ một nhóm hợp chất có cấu trúc vòng benzen, mang
một hoặc nhiều nhóm thế hydroxyl gắn trực tiếp vào vòng thơm. Dựa vào cấu tạo
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
13
người ta phân loại các chất Phenolic trong thực vật thành 3 nhóm chính (Lương Hùng
Tiến, 2018):
1. Eucoflavonoid
Bắt nguồn từ cấu trúc của 2-phenylchromen-4-one (2-phenyl-1,4-benzopyrone),
bao gồm các nhóm: flavon, flavonol, flavanon, flavanol, anthocyanidin(AC), chalcon,
Auron, Dihydrochalcon (DHC)
flavonol flavanon flavanol
chalcon Dihydrochalcon anthocyanidin(AC)
Hình 4.5. Một số nhóm thuộc Eucoflavonoid
(https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid)
2. Isoflavonoid
Bắt nguồn từ cấu trúc của 3-phenylchromen-4-one (3-phenyl-1,4-benzopyrone),
bao gồm một số đại diện như: Isoflavon, isoflavan, isoflavanon, coumestan,
pterocarpan,… trong đó phân nhóm Isoflavon là phân nhóm lớn nhất
Isoflavan isoflavanon coumestan pterocarpan
Hình 4.6. Một số nhóm thuộc Isoflavonoid
(https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid)
3. Neoflavonoid:
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
14
Bắt nguồn từ cấu trúc của 4-phenylcoumarine (4-phenyl-1,2-benzopyrone) gồm
Calophylloid, Dalbergion, Neoflavan, Dalbergichromene, coutareagenina,..
Neoflavan Dalbergichromene
Hình 4.7. Một số nhóm thuộc Neoflavonoid
(https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid)
4.2.2. Steroid
Là ester phức tạp của rượu đa vòng sterol với các acid béo cao phân tử, là một
nhóm hợp chất có cấu trúc tương tự nhau, có trong động vật và thực vật. Có cấu trúc là
những hợp chất có khung cacbon cyclopentanoperhydrophenanthren có 6 cacbon phi
đối xứng, có tối đa 64 đồng phân lập thể, có nhiều trong thiên nhiên và chúng tạo
thành một nhóm hợp chất phân bố rộng khắp trong động thực vật như : Sterol, Vitamin
D, Acid mật, Các hormon sinh dục, Sapogenin (Frye, 2009).
4.2.2.1. Sterol
- Nhóm thực vật (phytosterol): ergosterol, stigmasterol
+ Ergosterol: thường có trong nấm, lá, quả, và rể của nhiều loại cây.
+ Stigmasterol: là sterol thực vật, cô lập từ đậu nành và nhiều loại thực vật khác
Ergosterol Stigmasterol
4.2.2.2. Vitamin D
Là dẫn xuất của sterol, trong cơ thể mới đầu là provitamin D khi được chiếu
sáng bằng tia tử ngoại sẽ trở thành Vitamin D. Có nhiều trong dầu, gan, cá biển, lòng
đỏ trứng, dầu thực vật, rau xanh có tác dụng tăng cường hấp thu canxi và photpho ở
màng ruột, điều chỉnh photphat của thận, thiếu vitamin D sẽ gây bệnh cói xương ở trẻ
em và loãng xương ở người lớn.
4.2.2.3. Các hormon sinh dục
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
15
- Hormon thuộc loại steroid được tạo thành ở tuyến sinh dục nam và nữ chia
làm 2 loại
+ Hormon sinh dục: là những hợp chất do những tuyến nội tiết tiết ra và chỉ cần
một lượng nhỏ là đủ cho các phản ứng sinh lý trong cơ thể. Hormon sinh dục được
phân chia ra là hormon sinh dục nữ: estrogen, progesterol…có tác dụng lên tử cung và
cổ tử cung, giảm nguy cơ bị xơ vữa động mạch ở phụ nữ, ức chế rụng trứng, củng cố
phát triển trứng đã thụ tinh thành phôi. Và hormon sinh dục nam: aldosterol,
testosterol....có tác dụng kích thích sự phát triển đường dinh dục ngoài của bào thai
nam, làm xuất hiện bảo tồn các đặc tính sinh dục nam, có tác dụng lên xương
Estradiol Estron Progesterol
+ Hormon của vỏ tuyến thượng thận costicosteroid có 21C, phân tử có 1 chức
ceton và chứa acol, tạo điều kiện trao đổi chất khoáng, nước, glixit trong cơ thể, các
chất tiêu biểu là hydrocortizon, cortizol
Cortisol Corticosteron
4.2.2.4. Sapogenin
Dùng để chỉ một nhóm glycozid có đặc tính chung khi hoà tan vào nước sẽ có
tác dụng giảm sức căng bề mặt của dung dịch và tạo nhiều bọt. Chia làm 2 nhóm lớn:
Sapogenin triterpen và Sapogenin steroid.
Sapogenin cung cấp nhiều loại thuốc quan trọng, một số tác dụng chính là long
đờm, dịu ho, hạ cholesterol trong máu, trăng cường sinh lực, giảm đau nhứt xương
khớp…
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
16
Sapogenin
4.2.3. Các vitamin và khoáng chất
- Các vitamin: là tên gọi của nhóm các hợp chất hữu cơ cần thiết cho sự sống
nhưng cơ thể chỉ cần lượng tương đối nhỏ từ thực phẩm hàng ngày. Nguyên nhân do
cơ thể người không thể tự tổng hợp được hầu hết các loại vitamin và hàm lượng cơ thể
cần. Mười ba vitamin cần thiết cho quá trình trao đổi chất của con người là: vitamin
A (như all- trans - retinol, all- trans -retinyl-este, cũng như all- trans - beta-
carotene và các loại carotenoit A khác), vitamin B1 (thiamine), vitamin B2 (riboflavin),
vitamin B3 (niacin), vitamin B5 (axit pantothenic), vitamin B6 (pyridoxine), vitamin
B7 (biotin), vitamin B9 (axit folic hoặc folate), vitamin B12 (cobal vitamin), vitamin C
(axit ascorbic), vitamin D (calciferols), vitamin E (tocopherol và tocotrienol) và
vitamin K (quinone) (Mathon et al., 1993).
Chất khoáng hay khoáng chất là 1 nhóm các chất không sinh năng lượng
nhưng giữ nhiều vai trò và chức năng quan trọng trong cơ thể. Có gần 60 nguyên tố,
các chất có hàm lượng lớn được xếp vào các yếu tố đa lượng (macroelements) như Ca,
P, Mg, K, Na; các chất có hàm lượng nhỏ xếp vào nhóm yếu tố vi lượng như I, F, Cu,
Co, Mn, Zn…(Zoroddu et al., 2019).
4.3. CÔNG DỤNG DƯỢC LÝ CỦA LƯỢC VÀNG
Việc sử dụng cây Lược vàng làm thuốc chỉ mới được công bố ở Nga, theo bài
viết của tác giả Vladimir – Ogarkov đăng trên tạp chí sức khỏe và đời sống. Tại Nga,
cây Lược vàng được trồng trên 100 năm và được coi là bác sỹ của gia đình. Cây Lược
vàng được dùng để chữa bệnh đường dạ dày, ruột, túi mật, lá lách và cả bệnh hen phế
quản, bệnh phổi, dị ứng …. Các chế phẩm thuốc từ Lược vàng cũng có hiệu quả làm
ngừng đau nhức, trừ được ngứa, làm liền sẹo vết thương, bỏng, chấn thương và gãy
xương. Ngoài ra còn chữa bệnh ngoài da, liken, vết loét và khối u mới sinh. Các chế
phẩm từ Lược vàng cũng có công dụng cải thiện sự nghiện rượu và thuốc lá (Kim
Quốc Hoa, 2008).
Ở Việt Nam, đây là một loài lạ đối với khu hệ thực vật Việt Nam, chưa được
các nhà thực vật học Việt Nam nghiên cứu, công bố trong những công trình nghiên
cứu khu hệ thực vật trong nước từ trước tới nay. Một số tài liệu về thực vật học và cây
thuốc trên thế giới chỉ công bố rất khiêm tốn về tác dụng của cây Lược vàng. Một số
tài liệu cũng cho rằng nó chỉ có khả năng chữa trị một vài bệnh liên quan đến rối loạn
chức năng hệ miễn dịch viêm nhiễm ngoài da, thậm chí nó chỉ là một loài cây có giá trị
che phủ đất, chống xói mòn, các bản dịch dựa trên cuốn sách “Cây Lược vàng chống
lại 100 bệnh” của Alecxanđr Korođetxki - thầy thuốc và nhà năng lượng học thực vật,
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
17
chuyên gia nổi tiếng về trị bệnh bằng thảo dược, xuất bản năm 2004 và truyền miệng
như: Mụn nhọt, Ho, viêm họng, Đau nhức xương khớp, Nóng trong người, Tiểu
đường, Viêm loét dạ dày… (Đỗ Xuân Cẩm, 2009)
4.3.1. Trong y học cổ truyền
Theo Đông y, cây Lược vàng có tính mát, vị nhạt, chua nhẹ và ít độc. Chúng có
khả năng tác động tới kinh Phế. Chính bởi vậy, dược liệu có tác dụng trong việc giải
độc, thanh nhiệt, cầm máu, hóa đờm và tiêu viêm rất tốt. Bởi công dụng hoạt huyết và
tiêu viêm hiệu quả người ta sử dụng cây Lược vàng để chữa bệnh về các vết thương và
vết bầm tím trên cơ thể, hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan tới đường tiêu hóa như:
loét hành tá tràng, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng…(Nguyễn Quỳnh, 2020).
4.3.1.1. Cách chế biến thuốc từ cây Lược vàng
Theo kinh nghiệm chữa bệnh của nhà sinh vật học - thầy thuốc nội khoa thực
vật Đmitri Xvetrkin, thuốc chế biến từ cây Lược vàng bao gồm các chế phẩm chủ yếu
là rượu ngâm, nước hãm, cao và dầu (Kim Quốc Hoa, 2008).
1. Rượu ngâm (Nguyễn Quỳnh, 2020).
Để chế rượu ngâm dùng các vòi trưởng thành. Lấy 30-40 đốt vòi (nồng độ có
thể thay đổi), nghiền nát cho vào bình thủy tinh hoặc gốm (không dùng bình kim loại),
đổ 1 lít vốtca (rượu trắng mạnh), để ở nơi tối chừng 10-15 ngày, hàng ngày lắc đều.
Rượu ngâm có màu tím sẫm, sau đó đem lọc và bảo quản ở nơi tối, mát.
Công dụng: Rượu ngâm với các nồng độ khác nhau dùng uống trong và bôi
ngoài để chữa thoái hóa các đốt sống, các vết thương tụ máu, bệnh lao, bệnh hen phế
quản, viêm phổi, hồi phục các vết mổ, chữa u niêm mạc (polip), chữa u xơ, u tử cung.
2. Nước hãm (Nguyễn Quỳnh, 2020).
Để chế nước hãm dùng lá cây. Lấy một lá to, không ngắn hơn 20cm, cho vào
bình thủy tinh hoặc gốm (không dùng bình kim loại), đổ 1 lít nước sôi, bọc ủ kỹ trong
24 giờ, có thể dùng phích để hãm. Dung dịch thu được có màu tím đỏ thẩm.
Công dụng: Nước hãm dùng để chữa bệnh tiểu đường, viêm tụy, bệnh gan,
bệnh dạ dày - đường ruột, thanh lọc cơ thể.
3. Nước sắc (Nguyễn Quỳnh, 2020).
Cách 1: Đem lá và thân cây nghiền nhỏ, cho vào xoong men, đổ nước lạnh rồi
đun sủi lăn tăn (không đun sôi), để ngâm 6-7 giờ, vắt lấy nước. Sau đó rót nước vào lọ
thủy tinh màu tối, bảo quản ở chỗ mát.
Cách 2: Lấy 20-30 đốt vòi nghiền nhỏ, cho vào xoong men, đổ nước nóng rồi
đun sủi lăn tăn (không đun sôi), để ngâm 10 giờ, vắt lấy nước. Sau đó rót nước vào lọ
thủy tinh màu tối, bảo quản ở chỗ mát.
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
18
Công dụng: Nước sắc dùng để chữa bệnh gan, các bệnh ở tuyến dạ dày - ruột,
bệnh dị ứng và các bệnh da. Đồng thời để thanh lọc cơ thể và dự phòng các chứng cảm
mạo.
4. Cao (Nguyễn Quỳnh, 2020).
Để chế cao dùng nhũ nhuyễn hoặc dịch ép từ lá và thân cây trộn với mỡ nền.
Tùy theo mục đích sử dụng có thể dùng kem, vadơlin, mỡ chồn hoặc mỡ lá lợn sau khi
rán làm nền. Tỷ lệ dịch ép và nền là 1:3, tỷ lệ nhũ nhuyễn và nền là 2:3.
Công dụng: Cao mà nền là kem trẻ em hoặc vadơlin dùng để chữa các vét loét
do dinh dưỡng, bệnh ngoài da, vết thương tụ máu. Cao mà nền là mỡ lá lợn hoặc mỡ
chồn dùng để chữa các bệnh xương khớp hoặc để đánh gió khi bị cảm.
5. Dầu (Nguyễn Quỳnh, 2020).
Dầu chế từ cây Lược vàng có thể làm theo 2 cách:
Cách 1: Ép lá và thân cây lấy dịch, bả đem phơi hoặc sấy khô, nghiền nhỏ, trộn
với dầu ô liu, sau 2-3 tuần lễ đem chắt. Dầu thu được bảo quản trong bình thủy tinh
màu sẫm, để ở nơi tối.
Cách 2: Vòi của cây đem nghiền nhỏ, trộn với dầu ô liu hoặc dầu hướng dương
theo tỉ lệ 1:2, đổ vào bình thủy tinh chịu nhiệt, đưa vào thùng sấy, sấy và ủ trong 8 - 10
giờ ở nhiệt độ 30-400C, sau đó đem chắt. Dầu thu được bảo quản trong tủ lạnh.
Công dụng: Dầu Lược vàng dùng để mát xa rất tốt, dùng xoa bóp trị các bệnh
viêm khớp, hư khớp và trị các bệnh ở da.
4.3.1.2. Cách sử dụng Lược vàng chữa bệnh
1. Chữa ngoài (Kim Quốc Hoa, 2008).
Cây Lược vàng còn tươi thường được dùng để chữa ngoài. Sử dụng cây Lược
vàng chữa ngoài: Chế phẩm từ cây Lược vàng dùng chữa ngoài có thể là rượu ngâm,
dịch ép, các bộ phận của cây nghiền nhỏ hoặc để nguyên. Cách sử dụng có thể dùng
băng thấm thuốc, vải bọc thuốc để buộc hoặc dùng cục bông thấm thuốc để chấm.
2. Vết thương tụ máu (Kim Quốc Hoa,2008).
Khi bị bầm dập tụ máu dùng rượu ngâm, dầu hoặc cao để xoa bóp các vùng
thương tổn. Khi bị sưng hoặc thâm tím lấy lá tươi nghiền nhỏ, bọc vải buộc lên vết
thương khoảng 2 giờ.
Theo quan sát của ông Dmitri nếu dùng rượu ngâm bôi ngay lên vết thương có
thể tránh bị bầm tím. Trường hợp bị thương nặng (gãy xương hoặc bầm dập mạnh) nên
áp dụng liệu trình chữa bằng rượu ngâm sau đây: Uống 1 thìa nhỡ rượu ngâm trước
bữa ăn 40 phút, uống 3 lần một ngày, kéo dài 10 ngày rồi nghỉ 1 tuần lễ. Sau đó tiếp
tục các liệu trình cho đến khi khỏi.
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
19
Rượu ngâm có tác dụng tăng sức bảo vệ của cơ thể, làm mau lành vết thương,
làm mất khả năng viêm nhiễm.
3. Các vết bỏng nóng, bỏng lạnh, mụn nhọt (Kim Quốc Hoa, 2008).
Các vết cắn của thú vật: Để chữa các vết bỏng, các vết hủy hoại bởi băng tuyết,
mụn nhọt hái lá hoặc vòi cây giã nhỏ trong cối sứ, nhũ nhuyễn thu được đem trải lên
hai lớp băng gạc chồng lên nhau, đặt lên bề mặt vết thương và buộc lại. Thay băng 2
lần trong một ngày đêm.
Để chữa mụn nhọt, vết thương hở miệng, vết cắn của thú vật, hái lá không ngắn
hơn 20cm hoặc 1 phần lá như thế đem rửa sạch rồi rịt lên những chỗ tổn thương. Lá có
tác dụng kháng khuẩn mạnh, làm mau lành vết thương, ngăn ngừa viêm nhiễm, phục
hồi các mô nhanh gấp 2 lần.
4. Thoái hoá đốt sống, đau lưng, bệnh xương khớp (Kim Quốc Hoa, 2008).
Rượu ngâm dùng trong trường hợp này được ché biến vói nồng độ cao hơn: thái
nhỏ 40 đốt vòi, đổ vào 0,5 lít vốtca (rượu trắng mạnh), ngâm 20 ngày, để ở chỗ tối,
hàng ngày lắc đều. Dùng ngoài để xoa, đắp; dùng trong uống 1 thìa canh, uống 3 lần
trong ngày trước bữa ăn 1 giờ.
5. Bệnh lao (Kim Quốc Hoa, 2008).
Để chữa các dạng bệnh lao dùng chế phẩm là hỗn hợp cây Lược vàng cùng mật
ong. Lấy vòi và lá to nghiền nhỏ, cho vào bình thủy tinh hoặc gốm sứ rồi trộn với mật
ong theo tỉ lệ 1:1. Uống 1 thìa trà mỗi lần trước bữa ăn 30 phút, uống 3-4 lần mỗi
ngày. Song đừng quên chữa bằng thuốc tây y là chủ yếu, nhất là với các bệnh nặng.
6. Bệnh tiểu đường, bệnh viêm tụy, bệnh dạ dày - ruột, bệnh sỏi bàng quang
(Kim Quốc Hoa, 2008)
Để chữa các bệnh mãn tính, uống nước hãm cây Lược vàng. Lấy một lá to, dài
hơn 20cm, nghiền nhỏ, cho vào bình thủy tinh hay gốm sứ, rót 1 lit nước sôi, đem ủ kỹ
trong một ngày đêm. Dung dịch có màu tím - đỏ thẫm. Uống nước ở dạng ấm, uống 3
thìa canh (1/4 cốc) mỗi lần trước bữa ăn 40 phút, uống 3-4 lần trong ngày. Khi chữa
các bệnh nêu trên thì việc tuân thủ nghiêm ngặt chế độ ăn kiêng do bác sĩ chỉ định có ý
nghĩa lớn nhất.
Khi uống nước hãm chữa bệnh tiểu đường, ngoài độ đường trong máu giảm,
cảm giác thoải mái hơn, khỏe hơn, khả năng làm việc tăng, giảm khát nước. Khi uống
đều đặn nước hãm sẽ làm sạch dạ dày - đường ruột, chứng đau rát thực quản biến mất,
nhu động ruột trở lại bình thường, cơ thể được thanh lọc; các cặn bã, các sỏi nhỏ và cát
được đẩy ra khỏi thận, bệnh sỏi bàng quang được đẩy lùi.
7. Bệnh bạch cầu (Kim Quốc Hoa, 2008)
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
20
Với các bệnh bạch cầu dùng rượu ngâm cây Lược vàng hoặc chế phẩm là hỗn
hợp cây Lược vàng trộn với mật ong và dịch cốt của rượu vang đỏ. Đem cả cây hoặc
chỉ các vòi của cây nghiền nhỏ trong bình thủy tình hoặc gốm sứ, sau đó trộn với mật
ong theo tỉ lệ 1:1, đổ thêm 2 phần dịch cốt rượu vang đỏ, để ngâm trong 40 ngày, uống
chế phẩm này mỗi lần một thìa canh trước bữa ăn 40 phút, uống 3 lần mỗi ngày.
Uống rượu ngâm nên pha với 1/2 cốc nước sắc hoa của cây dẻ ngựa. Nước sắc
chế biến như sau: đong 1 thìa canh hoa khô, rót vào 1 cốc nước sôi, đun đến khi sôi
đều, để sau một ngày đêm thì uống.
8. Các mép dính sau mổ, u niêm mạc (polip), u nang buồng trứng, u tử cung
(Kim Quốc Hoa, 2008).
Để chế biến rượu ngâm, lấy 25 đốt vòi đem nghiền nhỏ, đổ vào 0,25 lít vôtca
(rượu trắng mạnh), ngâm trong 2 tuần lễ, sau đó đem lọc. Dung dịch có màu tím sẫm
(ở đây rượu ngâm có nồng độ cao gấp đôi so với công thức chế biến chung - người
biên dịch).
Phác đồ sử dụng rượu ngâm như sau: Mỗi ngày uống 2 lần vào buổi sáng và
buổi chiều. Mỗi lần hòa 10 giọt rượu ngâm với 30ml nước rồi uống trước bữa ăn 40
phút. Mỗi ngày tiếp theo bổ sung thêm 1 giọt cho mỗi lần uống cho đến ngày thứ 25.
Như vậy ngày cuối cùng của lượt đi uống 35 giọt mỗi lần.
Lặp lại lượt về, giảm dần liều lượng mỗi ngày 1 giọt cho mỗi lần, cho đến ngày
cuối cùng của một liệu trình (50 ngày) là 10 giọt mỗi lần.
Yêu cầu thực hiện 4 - 5 liệu trình. Sau liệu trinh thứ 1 và 2 nghỉ 1 tuần lễ, sau
các liệu trình tiếp theo nghỉ 10 ngày. Kết quả sử dụng rượu ngâm cho thấy, cảm giác
trong người thoải mái hơn, thời gian phục hồi sau phẫu thuật rút ngắn, vết mổ nhanh
liền hơn. Để tăng hiệu quả chữa bệnh có thể dùng băng có lót bông đem thấm dịch cây
Lược vàng để đắp lên vết mổ.
9. Hỗ trợ điều trị xơ gan (Nguyễn Quỳnh, 2020).
Đối với bệnh nhân mắc bệnh viêm gan B, viêm gan C hoặc nóng gan có thể sử
dụng những bài thuốc sau
Bài thuốc 1: Lược vàng ngâm rượu. Nguyên liệu cần chuẩn bị: 3 lá Lược vàng
tươi, 5 lá màng màng và 200ml rượu trắng.
+ Rửa sạch các loại lá, để ráo rồi cắt nhỏ.
+ Dùng máy sinh tố để xay nhỏ và lấy nước cốt từ dược liệu.
+ Sử dụng 200ml rượu trắng và ngâm cùng nước cốt vừa xay. Người bệnh nên
ngâm khoảng 30 ngày để các dưỡng chất có thể ngấm hết ra rượu thuốc.
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
21
+ Sau 30 ngày, sử dụng rượu thuốc, mỗi ngày dùng 10-15ml và kiên trì áp
dụng.
Bài thuốc 2: Kết hợp lá Lược vàng với lá mồng tơi. Nguyên liệu cần chuẩn bị: 2
lá Lược vàng và 2 lá mồng tơi.
+ Rửa sạch các loại lá đã chuẩn bị, để ráo nước.
+ Dùng máy sinh tố để xay hoặc dùng cối chày để giã, lấy nước cốt.
+ Sử dụng nước cốt mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, các dưỡng chất có trong dược
liệu giúp bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại như: ethanol, benzen, CCI4…. Từ đó
thúc đẩy quá trình điều trị bệnh hiệu quả hơn
10. Bài thuốc hỗ trợ điều trị giảm đau nhức xương khớp (Nguyễn Quỳnh,
2020).
Cây Lược vàng ngâm rượu có tác dụng gì khi điều trị bệnh lý về xương khớp?
Sử dụng bài thuốc này có công dụng tốt, giúp giảm đau nhức xương khớp và kiểm soát
được bệnh tình tốt hơn. Nguyên liệu cần chuẩn bị: 200gr lá, thân Lược vàng và 1 lít
rượu.
+ Làm sạch tất cả nguyên liệu rồi để ráo nước, cắt thành từng khúc ngắn vừa
phải.
+ Ngâm dược liệu cùng với 1 lít rượu trắng từ 40 đến 45 độ.
+ Ngâm ít nhất 2 tháng để dưỡng chất từ thuốc có thể ngấm ra rượu (Lưu ý nên
bảo quản tại nơi thoáng mát, khô ráo).
+ Sau khi ngâm rượu xong, sử dụng rượu thuốc massage vào những vị trí đau
nhức, xoa bóp nhẹ nhàng để các dưỡng chất thẩm thấu vào sâu bên trong. Sử dụng cho
tới khi nào các triệu chứng đau nhức giảm hẳn.
11. Bài thuốc điều trị bệnh trĩ từ dược liệu (Nguyễn Quỳnh, 2020).
Với khả năng kháng viêm, giảm đau, dược liệu Lược vàng có khả năng điều trị
bệnh trĩ đơn giản, trĩ nội, trĩ ngoại. Dưới đây là hai bài thuốc chữa trị hiệu quả,
Bài thuốc 1: Sử dụng 4 lá Lược vàng, rửa sạch. Nhai trực tiếp với 1 ít muối
trắng. Nhai thật kỹ để lấy nước và bỏ phần bã còn lại.
Bài thuốc 2: Dùng 3 lá Lược vàng tươi, ngâm với nước muối rồi thái nhỏ lá.
Giã nhỏ lá với muối trắng rồi sử dụng hỗn hợp đó đắp lên phần hậu môn. Lưu ý phải
làm sạch hậu môn trước khi đắp thuốc để đạt được hiệu quả tốt nhất.
12. Bài thuốc chữa viêm da, vảy nến (Nguyễn Quỳnh, 2020).
Tính kháng khuẩn của cây Lược vàng còn giúp chữa bệnh lý về viêm da, vảy
nến và không hề gây tác dụng phụ. Sử dụng bài thuốc sau để điều trị chứng bệnh này.
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
22
Bài thuốc 1: Dùng 5-6 lá Lược vàng và đun cùng 500 ml nước. Đun sôi và vặn
nhỏ lửa, tiếp tục đun cho tới khi chỉ còn khoảng 300 ml thì tắt bếp. Sử dụng thuốc 2
ngày một lần để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Bài thuốc 2: Giã nát 4-5 lá Lược vàng tươi, lấy nước cốt để uống. Đồng thời, có
thể lấy bã lá để đắp vào tay, chân bị vảy nến.
4.3.2. Trong y học hiện đại
Flavonoid có tác dụng như là chất chống oxi hóa để bảo vệ các tế bào, ngăn
ngừa các nguy cơ xơ vữa động mạch, tai biến mạch máo, lão hóa,…Vì khả năng chống
oxi hóa của flavonoid còn mạnh hơn cả các chất khác như: vitamin C, E, Selenium và
kẽm. Chống co thắt những tổ chức cơ nhẵn (túi mật, ống dẫn mật, phế quản và một số
tổ chức khác). Làm bền thành mạch, giảm sức thẩm thấu các hồng cầu qua thành
mạch, nên được ứng dụng trong chữa trị các rối loạn chức năng tĩnh mạch, giản hay
suy yếu tĩnh mạch, trĩ, rối loạn tuần hoàn võng mạc. Tác dụng chống độc của
flavonoid làm giảm tổn thương gan, bảo vệ được chức năng gan (Đỗ Xuân Cẩm,
2009).
- Trên bộ máy tiết niệu, nhiều flavonoid thuộc nhóm flavon, flavanon, flavonol
có tác dụng thông tiểu rõ rệt. Tác dụng chống loét của flavanon và chalcon-glycoside
được ứng dụng để chữa đau dạ dày (Đỗ Xuân Cẩm, 2009).
- Flavonoid chứa các dẫn chất của kaempferol, quercetin,… có tác dụng cải
thiện tuần hoàn, đặc biệt là tuần hoàn não, làm tăng trí nhớ, có tác dụng tích cực trong
chữa các bệnh Alzheimer. Quercetin có hoạt tính giống như vitamin P_ là chất chống
oxi hóa, có tác dụng lợi tiểu và chống co giật. Có thể điều trị dị ứng, chảy máu nội
tạng, viêm thận, viêm khớp, cũng như một số bệnh tim mạch, mắt và nhiễm trùng.
Kaempferol có tác dụng làm tăng độ bền của mạch máu, an thần, chống viêm, lợi tiểu
mạnh-giúp cơ thể bày tiết các chất độc hại ra ngoài. Có thể sử dụng để chữa trị các
bệnh nhiễm khuẩn, bệnh dị ứng, rối loạn chức năng bài tiết nước tiểu (Đỗ Xuân Cẩm,
2009).
- Hesperidin và Naringin là 2 chất flavonoid giúp bảo vệ tính đàn hồi của mạch
máu, ngừa xơ cứng động mạch, gián tiếp chống các chứng cao huyết áp và tai biến
mạch máu não (Đỗ Xuân Cẩm, 2009).
Các steroid có trong thực vật là các phytosterol. Chất này có hoạt tính estrogen,
tác dụng sát khuẩn, chống xơ cứng và kháng ung thư, làm thuốc thông mật, ngăn ngừa,
hoà tan sỏi mật (Frye, 2009).
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
23
Các vitamin có tác dụng tăng sức đề kháng, bổ sung các dưỡng chất không thể
tự tổng hợp, được ứng dụng làm các chế phẩm thực chức năng, thuốc bổ sung dưỡng
chất, hỗ trợ tiêu hoá (Nguyễn Thị Lâm, 2017).
Các vi khoáng chất có vai trò quan trọng tương tự như vitamin. Khoáng chất
cũng tham gia vào cấu tạo tế bào, tham gia các hoạt động sống và đặc biệt quan trọng
trong việc cân bằng các chất lỏng, duy trì sự phát triển của răng xương, cơ cũng như
hỗ trợ cho chức năng của hệ thần kinh, chất khoáng là chất mà cơ thể không tự sản
xuất ra được. Khoáng chất gồm natri, clorua, kali, canxi, photpho, magie hay các chất
khoáng vi lượng như sắt, selen, mangan, flo, đồng, i-ốt. Mỗi chất khoáng lại có những
công dụng chức năng riêng (Nguyễn Thị Lâm, 2017).
- Magie: cần thiết cho chức năng của hệ tiêu hóa nhất là các cơ co thắt và xung
thần kinh. Đồng thời Magie còn tham gia kiểm soát lượng đường trong máu, điều hòa
huyết áp, duy trì sự chắc khỏe của xương.
- Selen: là cấu thành của men glutathione peroxidase ảnh hưởng đến mọi thành
phần của hệ miễn dịch, tác động đến sự phát triển của bạch cầu.
- Sắt: cần thiết cho quá trình tạo các tế bào máu.
- Kẽm: kích thích hoạt động của các enzyme, hỗ trợ hệ miễn dịch, bảo vệ vị
giác, khứu giác, liên quan đến sự tổng hợp DNA.
- Clorua: là một khoáng chất đặc biệt trong cơ thể, là thành phần của dịch dạ
dày. Clorua cùng với Natri giúp cơ thể cân bằng hệ chất lỏng trong cơ thể.
- Kali: cần thiết cho hệ thần kinh trung ương, cũng tham gia vào cân bằng chất
lỏng trong cơ thể.
- Natri: kết hợp với Clorua sẽ giúp cân bằng dịch ngoại bào, điều chỉnh huyết
áp.
4.4. MỘT SỐ CHẾ PHẨM TỪ CÂY LƯỢC VÀNG
4.4.1. Một số chế phẩm ở Nga
Tại Nga đã sử dụng Lược vàng từ rất lâu, cây Lược vàng còn được dùng để tạo
ra các chế phẩm dạng viên nén và dạng thuốc bôi da…Lược vàng đã được đưa vào sản
xuất thành phẩm chiết xuất cây Lược vàng với rất nhiều thương phẩm có công dụng
khác nhau như là: Kem dưỡng da toàn thân có ria mép vàng 75 ml (Золотой ус
Суставит крем-бальзам для тела 75 мл) 28.90 грн, Bộ ria mép vàng với gel dưỡng
thể 75 ml (Золотой ус с бодягой гель-бальзам для тела 75 мл) 25.50грн, Cóc đá ria
mép vàng 50 ml (Жабий каменьбальзам с золотым усом 50 мл) 29.50грн …
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
24
Hình 4.8 Một số sản phẩm Lược vàng tại Nga
(https://ua.apteka.com/ru/search?term=%D0%97%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1
%82%D0%BE%D0%B9+%D1%83%D1%81)
4.4.2. Một số chế phẩm ở Việt Nam
Từ sau khi du nhập về Việt Nam, cây Lược vàng đã từng bước khẳng định vị thế
của mình, hiện nay đã có một số chế phẩm từ cây Lược vàng.
1. Rượu Lược vàng ông bảy
Công dụng bôi hoặc xoa bóp:
- Đặc trị nốt muỗi đốt, côn trùng đốt (cắn) cho trẻ sơ sinh đến người trưởng
thành
- Xoa bóp ngoài da có thể giúp kháng viêm, tiêu sưng nhanh chóng do tai nạn
hoặc chấn thương gây ra
- Xoa bóp để trị chứng đau lưng, đau cột sống, nhức mỏi
- Khi đau sưng lợi có thể pha loãng theo nhu cầu rồi ngậm kèm với việc xoa
bóp bên ngoài (bên đau) trước khi đi ngủ. Phụ nữ đang mang bầu vô tình "mọc răng
khôn" hoặc đau răng, sưng lợi pha loãng với một chút muối theo nhu cầu ngậm 2, 3
hôm sẽ hết.
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
25
- Cơ thể bị ngứa pha loãng Lược vàng Ông Bẩy với nước, thoa lên người để sau
5 đến 10 phút rồi tắm lại
Công dụng khi uống: Có tác dụng trị cảm mạo phong hàn, yếu sinh lí, hỗ trợ
điều trị u nang buồng trứng, rối loạn tiền đình, cải thiện trí nhớ... Bên cạnh đó Lược
vàng Ông Bẩy còn có thể trị sạn thận, sỏi mật, ăn không tiêu, dạ dày, tiểu đường, tim
mạch, huyết áp... và một số bệnh khác.
Tác dụng phụ nhưng ít khi gặp: Các tác dụng phụ ít gặp của việc dùng thảo
dược này là tổn thương dây thanh quản, dị ứng phát ban và sưng, đặc biệt là với những
người có hệ miễn dịch suy yếu và dễ bị dị ứng.
Hình 4.9. Rượu Lược vàng ông bảy
(https://diachimypham.com/luoc-vang-ong-bay.html)
2. Kem lá Lược vàng
Kem dưỡng da lá Lược vàng chuyên dưỡng trắng da hoặc chống nắng: Đây là
hai dòng kem cùng thành phần mềm mịn giúp thẩm thấu nhanh hay bề mặt da khi ma
sát trực diện sau đây đấy tác động vào các mô cơ da nhằm giúp nâng cao độ ẩm lên
đến max đồng thời cũng khiến làn da mền hoặc se kít lỗ chân lông hơn. loại kem này
còn bổ sung bổ sung năm số lượng lớn chất chống nắng và các vitamin bồi bổ giúp
tránh ảnh hưởng của ánh sáng bên ngoài và ngăn chặn những biểu hiện lão hóa cho nữ
nhi một làn da trắng hổng chỉ sau tuyệt đối tuần sử dụng thường xuyên
Kem lá Lược vàng chuyên trị mụn nhọt và nám: Đây là chiếc kem được chế tạo
theo công thức mỗi gia lây vô cùng hiệu quả trong việc chữa trị nhọt bọc, u nhọt cám
và những viết nám lâu ba trên khuôn mặt. cấu trúc chủ yếu của kem là các dược liệu
ngẫu nhiên quý hiếm vì vậy lúc cọ xát vào da các mầm mống gây mụn hay những sắc
tố gây nám sẽ được tháo bỏ triệt để và tránh chúng tái diễn.
Kem đặc trị lá Lược vàng chuyên dùng để chống già hóa hay cung cấp độ ẩm:
Đây được review là một loại kem rát rẻ tuy nhiên lại sở hữu giá tiền cực rẻ lúc mà hiệu
quả chống lão hóa của nó lên đến 40% giúp chị em duy trì tuổi tác thanh xuân bền
cũng cửa mình. tuy nhiên việc cung cấp hàm số lượng mức độ ẩm ướt thiết yếu cũng là
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
26
ba cách giúp da mặt của cô bạn trông khẻo mạnh chuẩn bị được ko có bị sẩn sừi hoặc
khô da.
Hình 4.10. Kem lá Lược vàng
(http://chohanghaiphong.net/Thoi-trang-lam-dep-dm7/Kem-la-luoc-vang-cuc-tot-
t133406.html)
3. Dầu xoa Flekosteel
- Giảm triệu chứng đau nhức xương khớp
- Giảm các hiện tương căng cơ trương lực
- Hạn chế sưng tấy, bầm tím, bông gân
- Hạn chế và viêm nhiễm xương khớp
- Các khớp kết cấu linh hoạt hơn
Hình 4.11. Dầu xoa Flekosteel
(https://store.salezone.vn/san-pham/sendo/kem-xoa-bop-tri-dau-nhuc-xuong-khop-
flekosteel-50-ml-8749982.html)
4. Trà túi lọc Thiên Phúc
Giúp thanh nhiệt, giải độc cơ thể - Hỗ trợ điều trị vảy nến, giúp thanh nhiệt - Hỗ
trợ điều trị viêm họng, viêm đường tiết niệu - Giúp điều trị viêm gan, xơ gan, tổn
thương gan - Giúp giải độc gan do sử dụng rượu bia nhiều và tuyến mồ hôi tiết ra
nhiều - Sản phẩm không phải là thuốc không thay thế thuốc chữa bệnh.
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
27
Hình 4.12. Trà túi lọc Thiên Phúc
(http://dongduocthienphuc.com/san-pham/tra-tui-loc-735.html)
5. Trà Lược vàng
Có công dụng ngăn ngừa các tế bào ung thư, các khối u ác tính, hỗ trợ các
bệnh gan, phổi, thận, dạ dày, huyết áp và đau nhức xương khớp.
Hình 4.13. Trà Lược vàng
(https://chinhgoc.vn/tra-luoc-vang)
CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
5.1. KẾT LUẬN
Qua tổng hợp từ các kết quả nghiên cứu, thấy được cây Lược vàng là loài cây
dễ thích nghi với môi trường, các thành phần hoá học trong cây đã chứng minh được
cây có nhiều công dụng nhất định, trong đó có 3 tác dụng nỗi trội nhất đó là
- Tác dụng kháng khuẩn (với những chủng vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp)
- Tác dụng tăng cường miễn dịch
- Tác dụng chống oxy hóa.
Tuy nhiên các nghiên cứu chỉ cho thấy cây Lược vàng hổ trợ ngăn ngừa sự phát
triển của tế bào ung thư do có thành phần của các steroid có trong thực vật là các
phytosterol. Không có tác dụng điều trị ung thư như người dân truyền miệng.
Không bàn luận trong phần kết luận mà ghi thêm các thành phần hóa học có
trong cây Lược vàng
Tại Nga cây Lược vàng đã đưa vào đời sống người dân Nga từ rất lâu. Ở Việt
Nam tuy mới được du nhập về nhưng vì được xem như “thần dược” nên đã khá phổ
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
28
biến và được các doanh nghiệp đưa vào sản xuất các sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh như
dầu xoa, kem, trà…
5.2. KIẾN NGHỊ
Cây Lược vàng là dược liệu mới phát triển tại Việt Nam, chưa có tên trong các
sách dược liệu chính thống tại Việt Nam như Dược Điển Việt Nam… nên sự hiểu biết
về cây Lược vàng chưa được đầy đủ nên cần tiếp tục nghiên cứu thành phần hoá học
của cây Lược vàng, đặc điểm sinh thái, nơi phân bố có ảnh hưởng đến thành phần hoá
học của cây để bổ sung thêm hiểu biết về dược liệu mới này, góp phần củng cố thêm
kiến thức, phát huy tốt hơn nữa công dụng vốn có của cây dược liệu Lược vàng.
TÀI LIÊU THAM KHẢO
1. Đỗ Xuân Cẩm, 2009. Một vài dẫn liệu sinh học về cây Lược vàng. Tạp chí nghiên
cứu và phát triển, 74(3); 55-62.
2. Frye CA (2009). "Steroids, reproductive endocrine function, and effects. A review".
Minerva Ginecol. 61 (6): 541–562.
3. Faden, Robert B., 1998. “The Families and Genera of Vascular Plants”. Berlin:
Springer, 4; 109-128.
4. Kim Quốc Hoa , 2008. Cây Lược vàng quý hơn vàng I, Nxb Báo người cao tuổi, 84.
5. Lương Hùng Tiến, 2018. Flavanoid, Thư viện điện tử trường Đại Học Nông Lâm
Thái Nguyên (24.04.2018)
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
29
6. Lê Phương, 2020. Cây Lược vàng - công dụng và những bài thuốc trị bệnh hiệu quả.
Đông y Việt Nam (14.10.2020).
7. Maton, Anthea; Jean Hopkins; Charles William McLaughlin; Susan Johnson;
Maryanna Quon Warner; David LaHart; Jill D. Wright, 1993. Human Biology
and Health. Englewood Cliffs, New Jersey, USA: Prentice Hall, 978.
8. Nguyễn Quỳnh, 2020. Cây Lược vàng – Đặc điểm, công dụng và bài thuốc chữa
bệnh. Tạp chí đông y (01.09.2020).
9. Nguyễn Tuyết Mai, 2016. Vai trò của các khoáng chất trong cơ thể. Báo sức khoẻ
và đời sống (01.5.2016).
10. Nguyễn Thị Lâm, 2017. Vai trò của vitamin và khoáng chất trong việc nâng cao
miễn dịch. Báo điện tử Viện dinh dưỡng quốc gia (05.27.2017).
11. Olennikov D.N., Ibragimov T.A., Zilfikarov I.N. (2008), “Chemical composition
of Callisia fragrans juice 1. Phenolic compounds”, Chelombit’ko V.A Chem. Nat.
Comp., 44, 776-777.
12. Phạm Trang, 2020. Cây Lược vàng: Tác dụng chữa bệnh và bài thuốc hay lưu
truyền. Báo ViMed VietNam Medical (03.04.2020).
13. Trịnh Thị Điệp, Đỗ Thị Phương, Nguyễn Kim Phượng, Nguyễn Minh Khởi, 2008.
Bước đầu nghiên cứu về thành phần hóa học và tác dụng sinh học của cây Lược
vàng Callisia fragrans (Lindl.) Woods. Tạp chí Dược liệu, 13(6); 276-279.
14. Võ Văn Chi, 1991. Cây thuốc An Giang. NXB Uỷ ban khoa học_kỹ thuật Ang
Giang, 700.
15. Yarmolinsky L, Zaccai M, Ben-Shabat S, Huleihel M (2010), “Anti-hepertic
acitivity of Callisia fragrans and Simmondsia chinensis leaf extracts in
vitro”, The Open Virology Journal, 4, pp. 57-62.
16. Zoroddu MA, Aaseth J, Crisponi G, Medici S, Peana M, Nurchi VM (tháng 6 năm
2019). “The essential metals for humans: a brief overview”. J. Inorg. Biochem.
195: 120–29.
17. https://vimed.org/duoc-lieu/cay-luoc-vang
18. https://suckhoedoisong.vn/vai-tro-cua-cac-khoang-chat-trong-co-the-n115922.html
19. https://chinhgoc.vn/tra-luoc-vang
20. http://dongduocthienphuc.com/san-pham/tra-tui-loc-735.html
21. https://store.salezone.vn/san-pham/sendo/kem-xoa-bop-tri-dau-nhuc-xuong-khop-
flekosteel-50-ml-8749982.html
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
30
22.http://chohanghaiphong.net/Thoi-trang-lam-dep-dm7/Kem-la-luoc-vang-cuc-tot-
t133406.html
23. https://diachimypham.com/luoc-vang-ong-bay.html
24.https://ua.apteka.com/ru/search?term=%D0%97%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D
1%82%D0%BE%D0%B9+%D1%83%D1%81
25. https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid
26. https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid
27. https://www.dongyvietnam.org/duoc-lieu/cay-luoc-vang
28.http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai-
lai.html
29.http://pgrvietnam.org.vn/cong-dung-cay-luoc-vang-va-luu-y-khi-dung-cay-luoc-
vang-622.html
30. https://vi.wikipedia.org/wiki/Callisia_navicularis
31. https://candidegardening.com/ZA/plants/c62714c2348f23c0d3607c52d905238e
32.http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai-
lai.html
33.http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai-
lai.html
34. https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%8D_Th%C3%A0i_l%C3%A0i
NHẬN XÉT VÀ ĐÁNH GIÁ CỦA GIẢNG VIÊN CHẤM 1
Họ và Tên:……………………………………………………………………….........
Nhận xét:………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
31
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
GIẢNG VIÊN CHẤM 2
Họ và Tên:……………………………………………………………………….........
Nhận xét:………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
ĐIỂM Ký tên
ĐIỂM Ký tên

More Related Content

Similar to TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH DƯỢC VỀ CÂY LƯỢC VÀNG.docx

Khảo sát việc tuân thủ điều trị và kiến thức phòng biến chứng đái tháo đường.doc
Khảo sát việc tuân thủ điều trị và kiến thức phòng biến chứng đái tháo đường.docKhảo sát việc tuân thủ điều trị và kiến thức phòng biến chứng đái tháo đường.doc
Khảo sát việc tuân thủ điều trị và kiến thức phòng biến chứng đái tháo đường.doc
Nhận Viết Đề Tài Trọn Gói ZALO 0932091562
 
Tìm hiểu kiến thức về sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân suy thận mạn khoa nộ...
Tìm hiểu kiến thức về sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân suy thận mạn khoa nộ...Tìm hiểu kiến thức về sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân suy thận mạn khoa nộ...
Tìm hiểu kiến thức về sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân suy thận mạn khoa nộ...
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói Liên hệ Zalo/Tele: 0917.193.864
 
Khóa luận khoa Kinh tế chính trị Trường Đại học Nông Lâm.doc
Khóa luận khoa Kinh tế chính trị Trường Đại học Nông Lâm.docKhóa luận khoa Kinh tế chính trị Trường Đại học Nông Lâm.doc
Khóa luận khoa Kinh tế chính trị Trường Đại học Nông Lâm.doc
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 👍👍👍 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864
 
Khóa luận tốt nghiệp Các phạm vi sử dụng của uyển ngữ trong tiếng Hán và tiến...
Khóa luận tốt nghiệp Các phạm vi sử dụng của uyển ngữ trong tiếng Hán và tiến...Khóa luận tốt nghiệp Các phạm vi sử dụng của uyển ngữ trong tiếng Hán và tiến...
Khóa luận tốt nghiệp Các phạm vi sử dụng của uyển ngữ trong tiếng Hán và tiến...
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥰🥰 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤
 
Báo cáo thực tập khoa quản trị kinh doanh trường đại học kinh tế - luật.docx
Báo cáo thực tập khoa quản trị kinh doanh trường đại học kinh tế - luật.docxBáo cáo thực tập khoa quản trị kinh doanh trường đại học kinh tế - luật.docx
Báo cáo thực tập khoa quản trị kinh doanh trường đại học kinh tế - luật.docx
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 📢📢📢 Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149
 
Ngữ nghĩa của danh từ đơn vị tiếng việt nhìn từ góc độ ngôn ngữ học tri nhận.doc
Ngữ nghĩa của danh từ đơn vị tiếng việt nhìn từ góc độ ngôn ngữ học tri nhận.docNgữ nghĩa của danh từ đơn vị tiếng việt nhìn từ góc độ ngôn ngữ học tri nhận.doc
Ngữ nghĩa của danh từ đơn vị tiếng việt nhìn từ góc độ ngôn ngữ học tri nhận.doc
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥰🥰 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤
 
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
mokoboo56
 
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
tcoco3199
 
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
tcoco3199
 
Pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động nhập khẩu phế liệu tại Việt Na...
Pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động nhập khẩu phế liệu tại Việt Na...Pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động nhập khẩu phế liệu tại Việt Na...
Pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động nhập khẩu phế liệu tại Việt Na...
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 👉👉 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤
 
Nghiên cứu sự phân bố và tác dụng kháng ung thư của kháng thể đơn dòng Nimotu...
Nghiên cứu sự phân bố và tác dụng kháng ung thư của kháng thể đơn dòng Nimotu...Nghiên cứu sự phân bố và tác dụng kháng ung thư của kháng thể đơn dòng Nimotu...
Nghiên cứu sự phân bố và tác dụng kháng ung thư của kháng thể đơn dòng Nimotu...
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍
 
Tiểu luận về văn hóa trang phục của người Ấn Độ.doc
Tiểu luận về văn hóa trang phục của người Ấn Độ.docTiểu luận về văn hóa trang phục của người Ấn Độ.doc
Tiểu luận về văn hóa trang phục của người Ấn Độ.doc
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍
 
Phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 4, 5 tại huyện...
Phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 4, 5 tại huyện...Phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 4, 5 tại huyện...
Phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 4, 5 tại huyện...
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍
 
Phát triển kinh tế trang trại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.doc
Phát triển kinh tế trang trại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.docPhát triển kinh tế trang trại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.doc
Phát triển kinh tế trang trại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.doc
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍
 
Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn đa dạng sinh học tại ...
Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn đa dạng sinh học tại ...Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn đa dạng sinh học tại ...
Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn đa dạng sinh học tại ...
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói ☎☎☎ Liên hệ ZALO/TELE: 0973.287.149 👍👍
 
Nghiên cứu vai trò của người phụ nữ dân tộc thái trong phát triển kinh tế hộ ...
Nghiên cứu vai trò của người phụ nữ dân tộc thái trong phát triển kinh tế hộ ...Nghiên cứu vai trò của người phụ nữ dân tộc thái trong phát triển kinh tế hộ ...
Nghiên cứu vai trò của người phụ nữ dân tộc thái trong phát triển kinh tế hộ ...
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 👉👉 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤
 
Nâng cao hiệu quả hoạt động bán hàng của Công ty Đầu tư Phi Nam.doc
Nâng cao hiệu quả hoạt động bán hàng của Công ty Đầu tư Phi Nam.docNâng cao hiệu quả hoạt động bán hàng của Công ty Đầu tư Phi Nam.doc
Nâng cao hiệu quả hoạt động bán hàng của Công ty Đầu tư Phi Nam.doc
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 👉👉 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤
 
Luận án: Hệ thống nhân giống vi thủy canh cây hoa cúc trắng
Luận án: Hệ thống nhân giống vi thủy canh cây hoa cúc trắngLuận án: Hệ thống nhân giống vi thủy canh cây hoa cúc trắng
Luận án: Hệ thống nhân giống vi thủy canh cây hoa cúc trắng
Dịch vụ viết bài trọn gói ZALO: 0909232620
 
Biên soạn ebook hóa học hữu 3 bằng phần mềm adobe acrobat 9.0 pro extended.doc
Biên soạn ebook hóa học hữu 3 bằng phần mềm adobe acrobat 9.0 pro extended.docBiên soạn ebook hóa học hữu 3 bằng phần mềm adobe acrobat 9.0 pro extended.doc
Biên soạn ebook hóa học hữu 3 bằng phần mềm adobe acrobat 9.0 pro extended.doc
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥰🥰 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤
 
Luận văn Việc sử dụng mạng xã hội và kết quả học tập của sinh viên.docx
Luận văn Việc sử dụng mạng xã hội và kết quả học tập của sinh viên.docxLuận văn Việc sử dụng mạng xã hội và kết quả học tập của sinh viên.docx
Luận văn Việc sử dụng mạng xã hội và kết quả học tập của sinh viên.docx
Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói Liên hệ Zalo/Tele: 0917.193.864
 

Similar to TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH DƯỢC VỀ CÂY LƯỢC VÀNG.docx (20)

Khảo sát việc tuân thủ điều trị và kiến thức phòng biến chứng đái tháo đường.doc
Khảo sát việc tuân thủ điều trị và kiến thức phòng biến chứng đái tháo đường.docKhảo sát việc tuân thủ điều trị và kiến thức phòng biến chứng đái tháo đường.doc
Khảo sát việc tuân thủ điều trị và kiến thức phòng biến chứng đái tháo đường.doc
 
Tìm hiểu kiến thức về sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân suy thận mạn khoa nộ...
Tìm hiểu kiến thức về sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân suy thận mạn khoa nộ...Tìm hiểu kiến thức về sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân suy thận mạn khoa nộ...
Tìm hiểu kiến thức về sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân suy thận mạn khoa nộ...
 
Khóa luận khoa Kinh tế chính trị Trường Đại học Nông Lâm.doc
Khóa luận khoa Kinh tế chính trị Trường Đại học Nông Lâm.docKhóa luận khoa Kinh tế chính trị Trường Đại học Nông Lâm.doc
Khóa luận khoa Kinh tế chính trị Trường Đại học Nông Lâm.doc
 
Khóa luận tốt nghiệp Các phạm vi sử dụng của uyển ngữ trong tiếng Hán và tiến...
Khóa luận tốt nghiệp Các phạm vi sử dụng của uyển ngữ trong tiếng Hán và tiến...Khóa luận tốt nghiệp Các phạm vi sử dụng của uyển ngữ trong tiếng Hán và tiến...
Khóa luận tốt nghiệp Các phạm vi sử dụng của uyển ngữ trong tiếng Hán và tiến...
 
Báo cáo thực tập khoa quản trị kinh doanh trường đại học kinh tế - luật.docx
Báo cáo thực tập khoa quản trị kinh doanh trường đại học kinh tế - luật.docxBáo cáo thực tập khoa quản trị kinh doanh trường đại học kinh tế - luật.docx
Báo cáo thực tập khoa quản trị kinh doanh trường đại học kinh tế - luật.docx
 
Ngữ nghĩa của danh từ đơn vị tiếng việt nhìn từ góc độ ngôn ngữ học tri nhận.doc
Ngữ nghĩa của danh từ đơn vị tiếng việt nhìn từ góc độ ngôn ngữ học tri nhận.docNgữ nghĩa của danh từ đơn vị tiếng việt nhìn từ góc độ ngôn ngữ học tri nhận.doc
Ngữ nghĩa của danh từ đơn vị tiếng việt nhìn từ góc độ ngôn ngữ học tri nhận.doc
 
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
 
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
 
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
Luận Văn Ứng Xử Đạo Đức Của Nhân Vật Thúy Kiều Trong Đoạn Trường Tân Thanh Củ...
 
Pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động nhập khẩu phế liệu tại Việt Na...
Pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động nhập khẩu phế liệu tại Việt Na...Pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động nhập khẩu phế liệu tại Việt Na...
Pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động nhập khẩu phế liệu tại Việt Na...
 
Nghiên cứu sự phân bố và tác dụng kháng ung thư của kháng thể đơn dòng Nimotu...
Nghiên cứu sự phân bố và tác dụng kháng ung thư của kháng thể đơn dòng Nimotu...Nghiên cứu sự phân bố và tác dụng kháng ung thư của kháng thể đơn dòng Nimotu...
Nghiên cứu sự phân bố và tác dụng kháng ung thư của kháng thể đơn dòng Nimotu...
 
Tiểu luận về văn hóa trang phục của người Ấn Độ.doc
Tiểu luận về văn hóa trang phục của người Ấn Độ.docTiểu luận về văn hóa trang phục của người Ấn Độ.doc
Tiểu luận về văn hóa trang phục của người Ấn Độ.doc
 
Phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 4, 5 tại huyện...
Phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 4, 5 tại huyện...Phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 4, 5 tại huyện...
Phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 4, 5 tại huyện...
 
Phát triển kinh tế trang trại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.doc
Phát triển kinh tế trang trại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.docPhát triển kinh tế trang trại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.doc
Phát triển kinh tế trang trại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.doc
 
Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn đa dạng sinh học tại ...
Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn đa dạng sinh học tại ...Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn đa dạng sinh học tại ...
Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo tồn đa dạng sinh học tại ...
 
Nghiên cứu vai trò của người phụ nữ dân tộc thái trong phát triển kinh tế hộ ...
Nghiên cứu vai trò của người phụ nữ dân tộc thái trong phát triển kinh tế hộ ...Nghiên cứu vai trò của người phụ nữ dân tộc thái trong phát triển kinh tế hộ ...
Nghiên cứu vai trò của người phụ nữ dân tộc thái trong phát triển kinh tế hộ ...
 
Nâng cao hiệu quả hoạt động bán hàng của Công ty Đầu tư Phi Nam.doc
Nâng cao hiệu quả hoạt động bán hàng của Công ty Đầu tư Phi Nam.docNâng cao hiệu quả hoạt động bán hàng của Công ty Đầu tư Phi Nam.doc
Nâng cao hiệu quả hoạt động bán hàng của Công ty Đầu tư Phi Nam.doc
 
Luận án: Hệ thống nhân giống vi thủy canh cây hoa cúc trắng
Luận án: Hệ thống nhân giống vi thủy canh cây hoa cúc trắngLuận án: Hệ thống nhân giống vi thủy canh cây hoa cúc trắng
Luận án: Hệ thống nhân giống vi thủy canh cây hoa cúc trắng
 
Biên soạn ebook hóa học hữu 3 bằng phần mềm adobe acrobat 9.0 pro extended.doc
Biên soạn ebook hóa học hữu 3 bằng phần mềm adobe acrobat 9.0 pro extended.docBiên soạn ebook hóa học hữu 3 bằng phần mềm adobe acrobat 9.0 pro extended.doc
Biên soạn ebook hóa học hữu 3 bằng phần mềm adobe acrobat 9.0 pro extended.doc
 
Luận văn Việc sử dụng mạng xã hội và kết quả học tập của sinh viên.docx
Luận văn Việc sử dụng mạng xã hội và kết quả học tập của sinh viên.docxLuận văn Việc sử dụng mạng xã hội và kết quả học tập của sinh viên.docx
Luận văn Việc sử dụng mạng xã hội và kết quả học tập của sinh viên.docx
 

More from DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149

Khóa Luận Thực Trạng Hoạt Động Dịch Vụ Du Lịch Đầm Phá Tại Khu Vực Quảng Lợi....
Khóa Luận Thực Trạng Hoạt Động Dịch Vụ Du Lịch Đầm Phá Tại Khu Vực Quảng Lợi....Khóa Luận Thực Trạng Hoạt Động Dịch Vụ Du Lịch Đầm Phá Tại Khu Vực Quảng Lợi....
Khóa Luận Thực Trạng Hoạt Động Dịch Vụ Du Lịch Đầm Phá Tại Khu Vực Quảng Lợi....
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Luận văn Hoàn Thiện Pháp Luật Về Quyền Của Người Đồng Tính.docx
Luận văn Hoàn Thiện Pháp Luật Về Quyền Của Người Đồng Tính.docxLuận văn Hoàn Thiện Pháp Luật Về Quyền Của Người Đồng Tính.docx
Luận văn Hoàn Thiện Pháp Luật Về Quyền Của Người Đồng Tính.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Khóa Luận Nâng Cao Hiệu Quả Giải Quyết Tranh Chấp Thương Mại Bằng Trọng Tài V...
Khóa Luận Nâng Cao Hiệu Quả Giải Quyết Tranh Chấp Thương Mại Bằng Trọng Tài V...Khóa Luận Nâng Cao Hiệu Quả Giải Quyết Tranh Chấp Thương Mại Bằng Trọng Tài V...
Khóa Luận Nâng Cao Hiệu Quả Giải Quyết Tranh Chấp Thương Mại Bằng Trọng Tài V...
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Tải FREE Đề Tài khóa Luận Tốt Nghiệp Khoa Học Về Hiệp Định TPP.docx
Tải FREE Đề Tài khóa Luận Tốt Nghiệp Khoa Học Về Hiệp Định TPP.docxTải FREE Đề Tài khóa Luận Tốt Nghiệp Khoa Học Về Hiệp Định TPP.docx
Tải FREE Đề Tài khóa Luận Tốt Nghiệp Khoa Học Về Hiệp Định TPP.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Khóa Luận Chuyên Ngành Ngôn Ngữ Anh Khoa Ngoại Ngữ.docx
Khóa Luận Chuyên Ngành Ngôn Ngữ Anh Khoa Ngoại Ngữ.docxKhóa Luận Chuyên Ngành Ngôn Ngữ Anh Khoa Ngoại Ngữ.docx
Khóa Luận Chuyên Ngành Ngôn Ngữ Anh Khoa Ngoại Ngữ.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Côn...
Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Côn...Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Côn...
Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Côn...
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Danh Sách Đề Tài Luật Thương Mại theo luật doanh nghiệp 2020.docx
Danh Sách Đề Tài Luật Thương Mại theo luật doanh nghiệp 2020.docxDanh Sách Đề Tài Luật Thương Mại theo luật doanh nghiệp 2020.docx
Danh Sách Đề Tài Luật Thương Mại theo luật doanh nghiệp 2020.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Tiểu Luận Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Khoa Y Dược.docx
Tiểu Luận Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Khoa Y Dược.docxTiểu Luận Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Khoa Y Dược.docx
Tiểu Luận Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Khoa Y Dược.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Đề Tài Yếu Tổ Ảnh Hưởng Đến Thái Độ Môi Trường Và Ý Định Mua Sản Phẩm Xanh.docx
Đề Tài Yếu Tổ Ảnh Hưởng Đến Thái Độ Môi Trường Và Ý Định Mua Sản Phẩm Xanh.docxĐề Tài Yếu Tổ Ảnh Hưởng Đến Thái Độ Môi Trường Và Ý Định Mua Sản Phẩm Xanh.docx
Đề Tài Yếu Tổ Ảnh Hưởng Đến Thái Độ Môi Trường Và Ý Định Mua Sản Phẩm Xanh.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Báo Cáo Chiến Lược Pr Để Tăng Độ Nhận Diện Thương Hiệu Cho Công Ty Solarbk.docx
Báo Cáo Chiến Lược Pr Để Tăng Độ Nhận Diện Thương Hiệu Cho Công Ty Solarbk.docxBáo Cáo Chiến Lược Pr Để Tăng Độ Nhận Diện Thương Hiệu Cho Công Ty Solarbk.docx
Báo Cáo Chiến Lược Pr Để Tăng Độ Nhận Diện Thương Hiệu Cho Công Ty Solarbk.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Báo Cáo Nâng Cao Hiệu Quả Kinh Doanh Của Công Ty Thiết Bị Điện, 9 điểm.docx
Báo Cáo Nâng Cao Hiệu Quả Kinh Doanh Của Công Ty Thiết Bị Điện, 9 điểm.docxBáo Cáo Nâng Cao Hiệu Quả Kinh Doanh Của Công Ty Thiết Bị Điện, 9 điểm.docx
Báo Cáo Nâng Cao Hiệu Quả Kinh Doanh Của Công Ty Thiết Bị Điện, 9 điểm.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Luận Văn Phân Tích Tình Hình Tài Chính Của Công Ty Cổ Phần Icd Tân Cảng.docx
Luận Văn Phân Tích Tình Hình Tài Chính Của Công Ty Cổ Phần Icd Tân Cảng.docxLuận Văn Phân Tích Tình Hình Tài Chính Của Công Ty Cổ Phần Icd Tân Cảng.docx
Luận Văn Phân Tích Tình Hình Tài Chính Của Công Ty Cổ Phần Icd Tân Cảng.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx
Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docxĐồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx
Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
The marketing strategies to attract customers and students of nghi cambridge ...
The marketing strategies to attract customers and students of nghi cambridge ...The marketing strategies to attract customers and students of nghi cambridge ...
The marketing strategies to attract customers and students of nghi cambridge ...
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Tiểu luận Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với lao động khuyết tật.docx
Tiểu luận Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với lao động khuyết tật.docxTiểu luận Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với lao động khuyết tật.docx
Tiểu luận Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với lao động khuyết tật.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Khóa Luận Hoàn Thiện Quản Trị Kênh Phân Phối Tại Công Ty Dầu Nhờn Pvoil.docx
Khóa Luận Hoàn Thiện Quản Trị Kênh Phân Phối Tại Công Ty Dầu Nhờn Pvoil.docxKhóa Luận Hoàn Thiện Quản Trị Kênh Phân Phối Tại Công Ty Dầu Nhờn Pvoil.docx
Khóa Luận Hoàn Thiện Quản Trị Kênh Phân Phối Tại Công Ty Dầu Nhờn Pvoil.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Khóa Luận Hoàn Thiện Qui Trình Phục Vụ Buffet Sáng Tại Nhà Hàng Epice.docx
Khóa Luận Hoàn Thiện Qui Trình Phục Vụ Buffet Sáng Tại Nhà Hàng Epice.docxKhóa Luận Hoàn Thiện Qui Trình Phục Vụ Buffet Sáng Tại Nhà Hàng Epice.docx
Khóa Luận Hoàn Thiện Qui Trình Phục Vụ Buffet Sáng Tại Nhà Hàng Epice.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Đề tài Đánh Giá Hiệu Quả Sản Xuất Kinh Doanh Công Ty Phân Bón Sơn Trang.docx
Đề tài Đánh Giá Hiệu Quả Sản Xuất Kinh Doanh Công Ty Phân Bón Sơn Trang.docxĐề tài Đánh Giá Hiệu Quả Sản Xuất Kinh Doanh Công Ty Phân Bón Sơn Trang.docx
Đề tài Đánh Giá Hiệu Quả Sản Xuất Kinh Doanh Công Ty Phân Bón Sơn Trang.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Đề tài Chiến Lược Truyền Thông Trên Kỹ Thuật Số Cho Dòng Sản Phẩm Sữa Rửa Mặ...
Đề tài Chiến Lược Truyền Thông Trên  Kỹ Thuật Số Cho Dòng Sản Phẩm Sữa Rửa Mặ...Đề tài Chiến Lược Truyền Thông Trên  Kỹ Thuật Số Cho Dòng Sản Phẩm Sữa Rửa Mặ...
Đề tài Chiến Lược Truyền Thông Trên Kỹ Thuật Số Cho Dòng Sản Phẩm Sữa Rửa Mặ...
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 
Đề Tài Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua Bán Nhà Ở Hình Thành Trong Tương Lai.docx
Đề Tài Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua Bán Nhà Ở Hình Thành Trong Tương Lai.docxĐề Tài Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua Bán Nhà Ở Hình Thành Trong Tương Lai.docx
Đề Tài Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua Bán Nhà Ở Hình Thành Trong Tương Lai.docx
DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149
 

More from DV viết đề tài trọn gói Zalo/Tele: 0973.287.149 (20)

Khóa Luận Thực Trạng Hoạt Động Dịch Vụ Du Lịch Đầm Phá Tại Khu Vực Quảng Lợi....
Khóa Luận Thực Trạng Hoạt Động Dịch Vụ Du Lịch Đầm Phá Tại Khu Vực Quảng Lợi....Khóa Luận Thực Trạng Hoạt Động Dịch Vụ Du Lịch Đầm Phá Tại Khu Vực Quảng Lợi....
Khóa Luận Thực Trạng Hoạt Động Dịch Vụ Du Lịch Đầm Phá Tại Khu Vực Quảng Lợi....
 
Luận văn Hoàn Thiện Pháp Luật Về Quyền Của Người Đồng Tính.docx
Luận văn Hoàn Thiện Pháp Luật Về Quyền Của Người Đồng Tính.docxLuận văn Hoàn Thiện Pháp Luật Về Quyền Của Người Đồng Tính.docx
Luận văn Hoàn Thiện Pháp Luật Về Quyền Của Người Đồng Tính.docx
 
Khóa Luận Nâng Cao Hiệu Quả Giải Quyết Tranh Chấp Thương Mại Bằng Trọng Tài V...
Khóa Luận Nâng Cao Hiệu Quả Giải Quyết Tranh Chấp Thương Mại Bằng Trọng Tài V...Khóa Luận Nâng Cao Hiệu Quả Giải Quyết Tranh Chấp Thương Mại Bằng Trọng Tài V...
Khóa Luận Nâng Cao Hiệu Quả Giải Quyết Tranh Chấp Thương Mại Bằng Trọng Tài V...
 
Tải FREE Đề Tài khóa Luận Tốt Nghiệp Khoa Học Về Hiệp Định TPP.docx
Tải FREE Đề Tài khóa Luận Tốt Nghiệp Khoa Học Về Hiệp Định TPP.docxTải FREE Đề Tài khóa Luận Tốt Nghiệp Khoa Học Về Hiệp Định TPP.docx
Tải FREE Đề Tài khóa Luận Tốt Nghiệp Khoa Học Về Hiệp Định TPP.docx
 
Khóa Luận Chuyên Ngành Ngôn Ngữ Anh Khoa Ngoại Ngữ.docx
Khóa Luận Chuyên Ngành Ngôn Ngữ Anh Khoa Ngoại Ngữ.docxKhóa Luận Chuyên Ngành Ngôn Ngữ Anh Khoa Ngoại Ngữ.docx
Khóa Luận Chuyên Ngành Ngôn Ngữ Anh Khoa Ngoại Ngữ.docx
 
Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Côn...
Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Côn...Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Côn...
Chuyên đề Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Côn...
 
Danh Sách Đề Tài Luật Thương Mại theo luật doanh nghiệp 2020.docx
Danh Sách Đề Tài Luật Thương Mại theo luật doanh nghiệp 2020.docxDanh Sách Đề Tài Luật Thương Mại theo luật doanh nghiệp 2020.docx
Danh Sách Đề Tài Luật Thương Mại theo luật doanh nghiệp 2020.docx
 
Tiểu Luận Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Khoa Y Dược.docx
Tiểu Luận Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Khoa Y Dược.docxTiểu Luận Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Khoa Y Dược.docx
Tiểu Luận Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học Khoa Y Dược.docx
 
Đề Tài Yếu Tổ Ảnh Hưởng Đến Thái Độ Môi Trường Và Ý Định Mua Sản Phẩm Xanh.docx
Đề Tài Yếu Tổ Ảnh Hưởng Đến Thái Độ Môi Trường Và Ý Định Mua Sản Phẩm Xanh.docxĐề Tài Yếu Tổ Ảnh Hưởng Đến Thái Độ Môi Trường Và Ý Định Mua Sản Phẩm Xanh.docx
Đề Tài Yếu Tổ Ảnh Hưởng Đến Thái Độ Môi Trường Và Ý Định Mua Sản Phẩm Xanh.docx
 
Báo Cáo Chiến Lược Pr Để Tăng Độ Nhận Diện Thương Hiệu Cho Công Ty Solarbk.docx
Báo Cáo Chiến Lược Pr Để Tăng Độ Nhận Diện Thương Hiệu Cho Công Ty Solarbk.docxBáo Cáo Chiến Lược Pr Để Tăng Độ Nhận Diện Thương Hiệu Cho Công Ty Solarbk.docx
Báo Cáo Chiến Lược Pr Để Tăng Độ Nhận Diện Thương Hiệu Cho Công Ty Solarbk.docx
 
Báo Cáo Nâng Cao Hiệu Quả Kinh Doanh Của Công Ty Thiết Bị Điện, 9 điểm.docx
Báo Cáo Nâng Cao Hiệu Quả Kinh Doanh Của Công Ty Thiết Bị Điện, 9 điểm.docxBáo Cáo Nâng Cao Hiệu Quả Kinh Doanh Của Công Ty Thiết Bị Điện, 9 điểm.docx
Báo Cáo Nâng Cao Hiệu Quả Kinh Doanh Của Công Ty Thiết Bị Điện, 9 điểm.docx
 
Luận Văn Phân Tích Tình Hình Tài Chính Của Công Ty Cổ Phần Icd Tân Cảng.docx
Luận Văn Phân Tích Tình Hình Tài Chính Của Công Ty Cổ Phần Icd Tân Cảng.docxLuận Văn Phân Tích Tình Hình Tài Chính Của Công Ty Cổ Phần Icd Tân Cảng.docx
Luận Văn Phân Tích Tình Hình Tài Chính Của Công Ty Cổ Phần Icd Tân Cảng.docx
 
Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx
Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docxĐồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx
Đồ Án Pháp Luật Về Chia Tài Sản Chung Của Vợ Chồng Khi Ly Hôn.docx
 
The marketing strategies to attract customers and students of nghi cambridge ...
The marketing strategies to attract customers and students of nghi cambridge ...The marketing strategies to attract customers and students of nghi cambridge ...
The marketing strategies to attract customers and students of nghi cambridge ...
 
Tiểu luận Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với lao động khuyết tật.docx
Tiểu luận Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với lao động khuyết tật.docxTiểu luận Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với lao động khuyết tật.docx
Tiểu luận Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với lao động khuyết tật.docx
 
Khóa Luận Hoàn Thiện Quản Trị Kênh Phân Phối Tại Công Ty Dầu Nhờn Pvoil.docx
Khóa Luận Hoàn Thiện Quản Trị Kênh Phân Phối Tại Công Ty Dầu Nhờn Pvoil.docxKhóa Luận Hoàn Thiện Quản Trị Kênh Phân Phối Tại Công Ty Dầu Nhờn Pvoil.docx
Khóa Luận Hoàn Thiện Quản Trị Kênh Phân Phối Tại Công Ty Dầu Nhờn Pvoil.docx
 
Khóa Luận Hoàn Thiện Qui Trình Phục Vụ Buffet Sáng Tại Nhà Hàng Epice.docx
Khóa Luận Hoàn Thiện Qui Trình Phục Vụ Buffet Sáng Tại Nhà Hàng Epice.docxKhóa Luận Hoàn Thiện Qui Trình Phục Vụ Buffet Sáng Tại Nhà Hàng Epice.docx
Khóa Luận Hoàn Thiện Qui Trình Phục Vụ Buffet Sáng Tại Nhà Hàng Epice.docx
 
Đề tài Đánh Giá Hiệu Quả Sản Xuất Kinh Doanh Công Ty Phân Bón Sơn Trang.docx
Đề tài Đánh Giá Hiệu Quả Sản Xuất Kinh Doanh Công Ty Phân Bón Sơn Trang.docxĐề tài Đánh Giá Hiệu Quả Sản Xuất Kinh Doanh Công Ty Phân Bón Sơn Trang.docx
Đề tài Đánh Giá Hiệu Quả Sản Xuất Kinh Doanh Công Ty Phân Bón Sơn Trang.docx
 
Đề tài Chiến Lược Truyền Thông Trên Kỹ Thuật Số Cho Dòng Sản Phẩm Sữa Rửa Mặ...
Đề tài Chiến Lược Truyền Thông Trên  Kỹ Thuật Số Cho Dòng Sản Phẩm Sữa Rửa Mặ...Đề tài Chiến Lược Truyền Thông Trên  Kỹ Thuật Số Cho Dòng Sản Phẩm Sữa Rửa Mặ...
Đề tài Chiến Lược Truyền Thông Trên Kỹ Thuật Số Cho Dòng Sản Phẩm Sữa Rửa Mặ...
 
Đề Tài Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua Bán Nhà Ở Hình Thành Trong Tương Lai.docx
Đề Tài Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua Bán Nhà Ở Hình Thành Trong Tương Lai.docxĐề Tài Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua Bán Nhà Ở Hình Thành Trong Tương Lai.docx
Đề Tài Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua Bán Nhà Ở Hình Thành Trong Tương Lai.docx
 

Recently uploaded

BÁO CÁO CUỐI KỲ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG - NHÓM 7.docx
BÁO CÁO CUỐI KỲ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG - NHÓM 7.docxBÁO CÁO CUỐI KỲ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG - NHÓM 7.docx
BÁO CÁO CUỐI KỲ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG - NHÓM 7.docx
HngL891608
 
PLĐC-chương 1 (1).ppt của trường ĐH Ngoại thương
PLĐC-chương 1 (1).ppt của trường  ĐH Ngoại thươngPLĐC-chương 1 (1).ppt của trường  ĐH Ngoại thương
PLĐC-chương 1 (1).ppt của trường ĐH Ngoại thương
hieutrinhvan27052005
 
YHocData.com-bộ-câu-hỏi-mô-phôi.pdf đầy đủ
YHocData.com-bộ-câu-hỏi-mô-phôi.pdf đầy đủYHocData.com-bộ-câu-hỏi-mô-phôi.pdf đầy đủ
YHocData.com-bộ-câu-hỏi-mô-phôi.pdf đầy đủ
duyanh05052004
 
Từ ngữ về con người và chiến tranh trong Nhật ký Đặng Thùy Trâm.pdf
Từ ngữ về con người và chiến tranh trong Nhật ký Đặng Thùy Trâm.pdfTừ ngữ về con người và chiến tranh trong Nhật ký Đặng Thùy Trâm.pdf
Từ ngữ về con người và chiến tranh trong Nhật ký Đặng Thùy Trâm.pdf
Man_Ebook
 
THONG BAO nop ho so xet tuyen TS6 24-25.pdf
THONG BAO nop ho so xet tuyen TS6 24-25.pdfTHONG BAO nop ho so xet tuyen TS6 24-25.pdf
THONG BAO nop ho so xet tuyen TS6 24-25.pdf
QucHHunhnh
 
Smartbiz_He thong MES nganh may mac_2024june
Smartbiz_He thong MES nganh may mac_2024juneSmartbiz_He thong MES nganh may mac_2024june
Smartbiz_He thong MES nganh may mac_2024june
SmartBiz
 
CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 10 - SÁCH MỚI - FORM BÀI TẬP 2025 (DÙNG CHUNG ...
CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 10 - SÁCH MỚI - FORM BÀI TẬP 2025 (DÙNG CHUNG ...CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 10 - SÁCH MỚI - FORM BÀI TẬP 2025 (DÙNG CHUNG ...
CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 10 - SÁCH MỚI - FORM BÀI TẬP 2025 (DÙNG CHUNG ...
Nguyen Thanh Tu Collection
 
BÀI TẬP DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 12 - CẢ NĂM - THEO FORM THI MỚI BGD 2025 (DÙNG C...
BÀI TẬP DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 12 - CẢ NĂM - THEO FORM THI MỚI BGD 2025 (DÙNG C...BÀI TẬP DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 12 - CẢ NĂM - THEO FORM THI MỚI BGD 2025 (DÙNG C...
BÀI TẬP DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 12 - CẢ NĂM - THEO FORM THI MỚI BGD 2025 (DÙNG C...
Nguyen Thanh Tu Collection
 
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH I-LEARN SMART WORLD 9 CẢ NĂM CÓ TEST THEO UNIT NĂM H...
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH I-LEARN SMART WORLD 9 CẢ NĂM CÓ TEST THEO UNIT NĂM H...BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH I-LEARN SMART WORLD 9 CẢ NĂM CÓ TEST THEO UNIT NĂM H...
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH I-LEARN SMART WORLD 9 CẢ NĂM CÓ TEST THEO UNIT NĂM H...
Nguyen Thanh Tu Collection
 
Biểu tượng trăng và bầu trời trong tác phẩm của Nguyễn Quang Thiều
Biểu tượng trăng và bầu trời trong tác phẩm của Nguyễn Quang ThiềuBiểu tượng trăng và bầu trời trong tác phẩm của Nguyễn Quang Thiều
Biểu tượng trăng và bầu trời trong tác phẩm của Nguyễn Quang Thiều
lamluanvan.net Viết thuê luận văn
 
bài dự thi chính luận 2024 đảng chọn lọc.docx
bài dự thi chính luận 2024 đảng chọn lọc.docxbài dự thi chính luận 2024 đảng chọn lọc.docx
bài dự thi chính luận 2024 đảng chọn lọc.docx
HiYnThTh
 
trắc nhiệm ký sinh.docxddddddddddddddddd
trắc nhiệm ký sinh.docxdddddddddddddddddtrắc nhiệm ký sinh.docxddddddddddddddddd
trắc nhiệm ký sinh.docxddddddddddddddddd
my21xn0084
 
100 DẪN CHỨNG NGHỊ LUẬN XÃ HỘiI HAY.docx
100 DẪN CHỨNG NGHỊ LUẬN XÃ HỘiI HAY.docx100 DẪN CHỨNG NGHỊ LUẬN XÃ HỘiI HAY.docx
100 DẪN CHỨNG NGHỊ LUẬN XÃ HỘiI HAY.docx
khanhthy3000
 
Văn 7. Truyện ngụ ngôn Rùa và thỏ+ Viết PT nhân vật.docx
Văn 7. Truyện ngụ ngôn Rùa và thỏ+ Viết PT nhân vật.docxVăn 7. Truyện ngụ ngôn Rùa và thỏ+ Viết PT nhân vật.docx
Văn 7. Truyện ngụ ngôn Rùa và thỏ+ Viết PT nhân vật.docx
metamngoc123
 
Halloween vocabulary for kids in primary school
Halloween vocabulary for kids in primary schoolHalloween vocabulary for kids in primary school
Halloween vocabulary for kids in primary school
AnhPhm265031
 
[NBV]-CHUYÊN ĐỀ 3. GTLN-GTNN CỦA HÀM SỐ (CÓ ĐÁP ÁN CHI TIẾT).pdf
[NBV]-CHUYÊN ĐỀ 3. GTLN-GTNN CỦA HÀM SỐ (CÓ ĐÁP ÁN CHI TIẾT).pdf[NBV]-CHUYÊN ĐỀ 3. GTLN-GTNN CỦA HÀM SỐ (CÓ ĐÁP ÁN CHI TIẾT).pdf
[NBV]-CHUYÊN ĐỀ 3. GTLN-GTNN CỦA HÀM SỐ (CÓ ĐÁP ÁN CHI TIẾT).pdf
NamNguynHi23
 
DANH SÁCH XÉT TUYỂN SỚM_NĂM 2023_học ba DPY.pdf
DANH SÁCH XÉT TUYỂN SỚM_NĂM 2023_học ba DPY.pdfDANH SÁCH XÉT TUYỂN SỚM_NĂM 2023_học ba DPY.pdf
DANH SÁCH XÉT TUYỂN SỚM_NĂM 2023_học ba DPY.pdf
thanhluan21
 

Recently uploaded (17)

BÁO CÁO CUỐI KỲ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG - NHÓM 7.docx
BÁO CÁO CUỐI KỲ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG - NHÓM 7.docxBÁO CÁO CUỐI KỲ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG - NHÓM 7.docx
BÁO CÁO CUỐI KỲ PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG - NHÓM 7.docx
 
PLĐC-chương 1 (1).ppt của trường ĐH Ngoại thương
PLĐC-chương 1 (1).ppt của trường  ĐH Ngoại thươngPLĐC-chương 1 (1).ppt của trường  ĐH Ngoại thương
PLĐC-chương 1 (1).ppt của trường ĐH Ngoại thương
 
YHocData.com-bộ-câu-hỏi-mô-phôi.pdf đầy đủ
YHocData.com-bộ-câu-hỏi-mô-phôi.pdf đầy đủYHocData.com-bộ-câu-hỏi-mô-phôi.pdf đầy đủ
YHocData.com-bộ-câu-hỏi-mô-phôi.pdf đầy đủ
 
Từ ngữ về con người và chiến tranh trong Nhật ký Đặng Thùy Trâm.pdf
Từ ngữ về con người và chiến tranh trong Nhật ký Đặng Thùy Trâm.pdfTừ ngữ về con người và chiến tranh trong Nhật ký Đặng Thùy Trâm.pdf
Từ ngữ về con người và chiến tranh trong Nhật ký Đặng Thùy Trâm.pdf
 
THONG BAO nop ho so xet tuyen TS6 24-25.pdf
THONG BAO nop ho so xet tuyen TS6 24-25.pdfTHONG BAO nop ho so xet tuyen TS6 24-25.pdf
THONG BAO nop ho so xet tuyen TS6 24-25.pdf
 
Smartbiz_He thong MES nganh may mac_2024june
Smartbiz_He thong MES nganh may mac_2024juneSmartbiz_He thong MES nganh may mac_2024june
Smartbiz_He thong MES nganh may mac_2024june
 
CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 10 - SÁCH MỚI - FORM BÀI TẬP 2025 (DÙNG CHUNG ...
CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 10 - SÁCH MỚI - FORM BÀI TẬP 2025 (DÙNG CHUNG ...CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 10 - SÁCH MỚI - FORM BÀI TẬP 2025 (DÙNG CHUNG ...
CHUYÊN ĐỀ DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 10 - SÁCH MỚI - FORM BÀI TẬP 2025 (DÙNG CHUNG ...
 
BÀI TẬP DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 12 - CẢ NĂM - THEO FORM THI MỚI BGD 2025 (DÙNG C...
BÀI TẬP DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 12 - CẢ NĂM - THEO FORM THI MỚI BGD 2025 (DÙNG C...BÀI TẬP DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 12 - CẢ NĂM - THEO FORM THI MỚI BGD 2025 (DÙNG C...
BÀI TẬP DẠY THÊM HÓA HỌC LỚP 12 - CẢ NĂM - THEO FORM THI MỚI BGD 2025 (DÙNG C...
 
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH I-LEARN SMART WORLD 9 CẢ NĂM CÓ TEST THEO UNIT NĂM H...
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH I-LEARN SMART WORLD 9 CẢ NĂM CÓ TEST THEO UNIT NĂM H...BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH I-LEARN SMART WORLD 9 CẢ NĂM CÓ TEST THEO UNIT NĂM H...
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH I-LEARN SMART WORLD 9 CẢ NĂM CÓ TEST THEO UNIT NĂM H...
 
Biểu tượng trăng và bầu trời trong tác phẩm của Nguyễn Quang Thiều
Biểu tượng trăng và bầu trời trong tác phẩm của Nguyễn Quang ThiềuBiểu tượng trăng và bầu trời trong tác phẩm của Nguyễn Quang Thiều
Biểu tượng trăng và bầu trời trong tác phẩm của Nguyễn Quang Thiều
 
bài dự thi chính luận 2024 đảng chọn lọc.docx
bài dự thi chính luận 2024 đảng chọn lọc.docxbài dự thi chính luận 2024 đảng chọn lọc.docx
bài dự thi chính luận 2024 đảng chọn lọc.docx
 
trắc nhiệm ký sinh.docxddddddddddddddddd
trắc nhiệm ký sinh.docxdddddddddddddddddtrắc nhiệm ký sinh.docxddddddddddddddddd
trắc nhiệm ký sinh.docxddddddddddddddddd
 
100 DẪN CHỨNG NGHỊ LUẬN XÃ HỘiI HAY.docx
100 DẪN CHỨNG NGHỊ LUẬN XÃ HỘiI HAY.docx100 DẪN CHỨNG NGHỊ LUẬN XÃ HỘiI HAY.docx
100 DẪN CHỨNG NGHỊ LUẬN XÃ HỘiI HAY.docx
 
Văn 7. Truyện ngụ ngôn Rùa và thỏ+ Viết PT nhân vật.docx
Văn 7. Truyện ngụ ngôn Rùa và thỏ+ Viết PT nhân vật.docxVăn 7. Truyện ngụ ngôn Rùa và thỏ+ Viết PT nhân vật.docx
Văn 7. Truyện ngụ ngôn Rùa và thỏ+ Viết PT nhân vật.docx
 
Halloween vocabulary for kids in primary school
Halloween vocabulary for kids in primary schoolHalloween vocabulary for kids in primary school
Halloween vocabulary for kids in primary school
 
[NBV]-CHUYÊN ĐỀ 3. GTLN-GTNN CỦA HÀM SỐ (CÓ ĐÁP ÁN CHI TIẾT).pdf
[NBV]-CHUYÊN ĐỀ 3. GTLN-GTNN CỦA HÀM SỐ (CÓ ĐÁP ÁN CHI TIẾT).pdf[NBV]-CHUYÊN ĐỀ 3. GTLN-GTNN CỦA HÀM SỐ (CÓ ĐÁP ÁN CHI TIẾT).pdf
[NBV]-CHUYÊN ĐỀ 3. GTLN-GTNN CỦA HÀM SỐ (CÓ ĐÁP ÁN CHI TIẾT).pdf
 
DANH SÁCH XÉT TUYỂN SỚM_NĂM 2023_học ba DPY.pdf
DANH SÁCH XÉT TUYỂN SỚM_NĂM 2023_học ba DPY.pdfDANH SÁCH XÉT TUYỂN SỚM_NĂM 2023_học ba DPY.pdf
DANH SÁCH XÉT TUYỂN SỚM_NĂM 2023_học ba DPY.pdf
 

TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH DƯỢC VỀ CÂY LƯỢC VÀNG.docx

  • 1. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ KHOA DƯỢC - ĐIỀU DƯỠNG TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH DƯỢC HỌC MÃ SỐ: 7720201 ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT, THÀNH PHẦN HOÁ HỌC VÀ ỨNG DỤNG CÂY LƯỢC VÀNG (Callisia fragrans (Lindl.) Woodson) CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: TS. DƯƠNG THỊ BÍCH TS: DƯƠNG THỊ BÍCH SINH VIÊN THỰC HIỆN: LÂM THỊ TRÚC HƯỜNG MSSV: 161720401035 LỚP: LTTC – ĐH DƯỢC 11K : LTTC – ĐH DƯỢC 11K Cần Thơ, 2021
  • 2. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 2 TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ KHOA DƯỢC - ĐIỀU DƯỠNG TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH DƯỢC HỌC MÃ SỐ: 7720201 ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT, THÀNH PHẦN HOÁ HỌC VÀ ỨNG DỤNG CÂY LƯỢC VÀNG (Callisia fragrans (Lindl.) Woodson) CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: TS. DƯƠNG THỊ BÍCH TS: DƯƠNG THỊ BÍCH SINH VIÊN THỰC HIỆN: LÂM THỊ TRÚC HƯỜNG MSSV: 161720401035 LỚP: LTTC – ĐH DƯỢC 11K : LTTC – ĐH DƯỢC 11K
  • 3. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 3 Cần Thơ, 2021
  • 4. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành tiểu luận này, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến: Ban giám hiệu trường Đại Học Tây Đô vì đã tạo điều kiện về cơ sở vật chất với hệ thống thư viện hiện đại, đa dạng các loại sách, tài liệu thuận lợi cho việc tìm kiếm, nghiên cứu thông tin. Xin cảm ơn giảng viên TS. Dương Thị Bích đã giảng dạy tận tình, chi tiết để tôi có đủ kiến thức và vận dụng chúng vào bài tiểu luận này. Do chưa có nhiều kinh nghiệm làm để tài cũng như những hạn chế về kiến thức, trong bài tiểu luận chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự nhận xét, ý kiến đóng góp, phê bình từ phía Cô để bài tiểu luận được hoàn thiện hơn. Chân thành cảm ơn! Cần Thơ, ngày tháng năm 2021 Sinh viên thực hiện Lâm Thị Trúc Hường
  • 5. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan tiểu luận về đề tài “Đặc điểm thực vật, thành phần hoá học và ứng dụng của cây Lược vàng_Callisia fragrans (Lindl.) Woodson” là bài viết của cá nhân của tôi trong thời gian qua. Mọi số liệu sử dụng phân tích trong tiểu luận và kết quả là do tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách khách quan, trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu có sự không trung thực trong thông tin sử dụng trong đề tài này. Cần Thơ, ngày tháng năm 2021 Người cam đoan Lâm Thị Trúc Hường
  • 6. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 iii TÓM TẮT Lược vàng hay còn gọi là có tên khoa học là Callisia fragrans (Lindl) Woodson họ Commelinaceae có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được một số nhà khoa học người Nga nghiên cứu tác dụng chữa bệnh cách đây hơn 20 năm. Từ năm 2007, cây Lược vàng đã được nhân giống về Việt Nam kèm theo những thông tin chữa bệnh do Vladimir Ogarkov công bố trên tạp chí Sức khoẻ và đời sống của Cộng Hoà Liên Bang Nga. Các đặc tính y học của cây Lược vàng được nghiên cứu từ đầu những năm 1980 tại viện y tế Irkutsk, dưới sự lãnh đạo của Giáo sư Semyonov, các nhà khoa học qua nhiều thí nghiệm trong nhiều năm đã chứng minh cây Lược vàng thật sự có dược tính do chứa nhiều hoạt chất sinh học. Các đặc tính y học của Lược vàng bởi có sự hiện diện của nhóm Flavonoid (quercetin và kaempfrerol )và steroid (phytosterol) trong thành phần hoá học, ngoài ra, các nguyên tố quan trọng đối với hoạt động bình thường của cơ thể con người là các vitamin và khoáng chất như sắt, crom, đồng … Trong y học dân gian, cây Lược vàng được dùng làm bài thuốc chữa các bệnh về đường tiêu hóa, sạn mật, tỳ vị, bệnh phụ khoa, phổi, mắt, phục hồi chức năng của gan và vỏ thượng thận, làm lành vết thương, vết bầm tím. và bỏng, để loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể… Trong tây y flavonoid trong cây Lược vàng có hoạt tính vitamin P, làm giảm sự mỏng manh của mạch máu, có tác dụng an thần, tăng cường tác dụng của vitamin C, ngoài ra còn có tác dụng chống viêm, giúp chữa lành vết thương, vết bỏng và vết bầm tím, khi sử dụng bên trong chúng góp phần điều trị loét dạ dày tá tràng, đóng vai trò như một chất lợi mật và có tác dụng kháng u. Các steroid được tìm thấy gọi là phytosterol, có hoạt tính estregen, cũng có tác dụng kháng khuẩn, chống xơ cứng, chống khói u được sử dụng trong hỗ trợ các bệnh ung thư, điêu trị các bệnh về tuyến tiền liệt, hệ thống nội tiết và rối loạn chuyển hoá. Lược vàng được ứng dụng trong sản xuất thuốc như dầu xoa, thuốc mỡ, cồn thuốc… Công nghệ điều chế khá đơn giản, không đòi hỏi nhiều kỹ năng và thiết bị đặc biệt.
  • 7. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 iv MỤC LỤC Trang LỜI CẢM ƠN............................................................................................................................i LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................................ii TÓM TẮT ............................................................................................................................... iii MỤC LỤC ..............................................................................................................................iv DANH MỤC HÌNH................................................................................................................. v CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU...........................................................................................................1 CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...............................................................................2 2.1. KHÁI QUÁT HỌ THÀI LÀI..........................................................................................2 2.1.1. Đặc điểm hình thái ........................................................................................................2 2.1.2. Phân loại........................................................................................................................3 2.1.3. Công dụng họ Thài Lài .................................................................................................4 2.2. KHÁI QUÁT CHI CALLISIA .........................................................................................5 2.2.1. Đặc điểm chi Callisia ....................................................................................................5 2.2.2. Phân loại .........................................................................................................................5 2.2.3. Phân bố ...........................................................................................................................6 2.2.4. Công dụng ......................................................................................................................6 CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN ........................................................7 3.1. THỜI GIAN.......................................................................................................................7 3.2. ĐỊA ĐIỂM.........................................................................................................................7 3.3. PHƯƠNG TIỆN................................................................................................................7 3.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................................................7 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN........................................................................8 4.1. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT ................................................................................................8
  • 8. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 v 4.1.1. Nguồn gốc, xuất xứ .......................................................................................................8 4.1.2. Phân loại khoa học ........................................................................................................8 4.1.3. Mô tả cây ........................................................................................................................8 4.1.4. Điều kiện sinh thái và cách trồng ................................................................................9 4.1.5. Phân bố, thu hái, sơ chế Lược vàng ..........................................................................10 4.2. THÀNH PHẦN HOÁ HỌC ..........................................................................................10 4.2.1. Flavonoid......................................................................................................................11 4.2.2. Steroid...........................................................................................................................13 4.2.3. Các vitamin và khoáng chất .......................................................................................15 4.3. CÔNG DỤNG DƯỢC LÝ CỦA LƯỢC VÀNG .......................................................15 4.3.1. Trong y học cổ truyền.................................................................................................16 4.3.2. Trong y học hiện đại ...................................................................................................21 4.4. MỘT SỐ CHẾ PHẨM TỪ CÂY LƯỢC VÀNG.........................................................22 4.4.1. Một số chế phẩm ở Nga ...............................................................................................22 4.4.2. Một số chế phẩm ở Việt Nam......................................................................................23 CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................26 5.1. KẾT LUẬN .....................................................................................................................26 5.2. KIẾN NGHỊ.....................................................................................................................26 TÀI LIÊU THAM KHẢO.....................................................................................................27 ĐÁNH GIÁ VÀ NHẬN XÉT...............................................................................................29
  • 9. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 vi DANH MỤC HÌNH Trang Hình 2.1. Bao lá họ Commelinacea........................................................................................2 Hình 2.2. Hoa Rau Trai thường (Commelina diffusa Burm.)..............................................3 Hình 2.3. Trai nước (Commelina paludosa Blume )............................................................3 Hình 2.4. Callisia Warszewicziana ......................................................................................5 Hình 2.5. Callisia navicularis.................................................................................................6 Hình 4.1. Lược vàng Callisia fragrans (Lindl.) Woodson..................................................9 Hình 4.2. Hoa Lược vàng ........................................................................................................9 Hình 4.3. Lá, thân Lược vàng khô......................................................................................10 Hình 4.4. Các chất thuộc nhóm flavonol .............................................................................11 Hình 4.5. Một số nhóm thuộc Eucoflavonoid .....................................................................12 Hình 4.6. Một số nhóm thuộc Isoflavonoid.........................................................................13 Hình 4.7. Một số nhóm thuộc Neoflavonoid ......................................................................13 Hình 4.8 Một số sản phẩm Lược vàng tại Nga ...................................................................23 Hình 4.9. Rượu Lược vàng ông bảy.....................................................................................24 Hình 4.10. Kem lá Lược vàng...............................................................................................24 Hình 4.11. Dầu xoa Flekosteel..............................................................................................25 Hình 4.12. Trà túi lọc Thiên Phúc.........................................................................................25 Hình 4.13. Trà Lược vàng......................................................................................................25
  • 10. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 vii
  • 11. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 1 CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài Trong những thập niên gần đây, y học hiện đại phương Tây đang có xu hướng trở về với “cội nguồn” y học cổ truyền phương Đông trong lĩnh vực chữa bệnh. Ngành dược đang chuyển sang hướng sử dụng các nguyên liệu tự nhiên (thực vật, động vật, khoáng vật…) để sản xuất thuốc. Vì vậy các loại thuốc có nguồn gốc tự nhiên ngày càng được ưa chuộng. Trong đó phải kể đến một loại thảo mộc tuy mới du nhập về Việt Nam chưa lâu nhưng đã được người dân xem như là một thần dược trị bách bệnh như: viêm răng, lợi, viêm họng, mụn nhọt, dị ứng,…đến những bệnh nan y như ung thư, tiểu đường, tim mạch,…đó chính là cây Lược vàng. Khi nhắc đến Lược vàng dân gian thường có câu “Lược vàng quý hơn vàng” đó là câu nói ám chỉ công dụng trị được nhiều bệnh của cây Lược vàng. Cho đến nay ở Việt Nam chỉ có một số tài liệu nghiên cứu khoa học công bố về thành phần hóa học của cây Lược vàng và những công dụng của nó. Vì thế, nhằm giúp người dùng có thêm kiến thức khoa học về thành phần hóa học và ứng dụng của cây lược nên đề tài: “Đặc điểm thực vật, thành phần hoá học và ứng dụng của cây Lược vàng (Callisia fragrans (Lindl.) Woodson” được thực hiện với mục tiêu: Mục tiêu Xác định thành phần hóa học và những ứng dụng trong chăm sóc sức khỏe con người của cây Lược vàng. Nội dung - Tổng hợp và đánh giá các kết quả nghiên cứu về thành phần hóa học của cây Lược vàng - Tổng hợp và đánh giá các kết quả nghiên cứu ứng dụng của cây Lược vàng trong chăm sóc sức khỏe con người.
  • 12. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 2 CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1. KHÁI QUÁT HỌ THÀI LÀI 2.1.1. Đặc điểm hình thái Họ Thài lài tên khoa học là Commelinaceae, các loài trong họ Commelinaceae thường là cây lâu năm, nhưng một lượng nhỏ loài là cây một năm. Về cơ bản chúng là cây sống trên cạn, ngoại trừ các loài của chi Cochliostema là thực vật biểu sinh. Các loài thường có tập tính mọc thẳng hoặc bò trườn nhưng hướng lên, thường lan tỏa bằng cách mọc rễ ở các mấu mắt hay bằng thân bò lan. Một số loài có thân rễ, còn các chi Streptolirion, Aetheolirion, và một số loài của chi Spatholirion là dạng dây leo. Rễ hoặc là dạng rễ chùm hoặc tạo thành củ (Faden et al., 1998). Lá tạo ra các bao lá ở cuống, bao quanh thân. Lá mọc so le dọc theo thân và có thể có kiểu sắp xếp 2 tầng hay xoắn. Phiến lá đơn và nguyên mép, đôi khi hẹp lại ở phần gốc lá, và thường là mọng nước. Cách thức lá thông thường mở ra từ chồi lá là đặc trưng khác biệt của họ này: nó được gọi là lá cuốn trong. Tuy nhiên, một số nhóm là cuộn xếp nếp hay quấn (Faden et al., 1998). Hình 2.1. Bao lá họ Commelinaceae (https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%8D_Th%C3%A0i_l%C3%A0i) Các hoa có thể có một hoặc nhiều mặt phẳng đối xứng. Hoa chóng tàn, chỉ tươi trong vài giờ sau khi nở và sau đó nhanh chóng héo rũ. Hoa thường là lưỡng tính hoặc là đơn tính cùng gốc, nhưng một vài loài có cả hoa đực lẫn hoa lưỡng tính trên cùng một cây, và một loài Callisia repens có cả hoa cái lẫn hoa lưỡng tính trên cùng một cây, và một số loài có cả hoa lưỡng tính, hoa đực lẫn hoa cái trên cùng một cây. Các loài trong họ đều không có mật hoa. Hoa luôn luôn có ba lá đài, đều hoặc không đều,
  • 13. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 3 không hợp nhất hoặc hợp nhất ở gốc, giống như cánh hoa hoặc có màu xanh lục. Tương tự, hoa luôn có ba cánh hoa, nhưng chúng có thể đều hoặc có hai dạng là tự do hoặc hợp nhất tại gốc, màu trắng hoặc màu sắc khác như tím, vàng v.v... Các cánh hoa đôi khi quắp, nghĩa là chúng hẹp lại thành cuống ở gốc nơi chúng gắn vào phần còn lại của hoa. Gần như luôn luôn có sáu nhị mọc thành hai vòng, nhưng có vô số kiểu sắp xếp và hình thái. Chúng có thể tất cả đều là nhị hữu sinh, đều hoặc không đều, nhưng ở nhiều chi thì 2 tới 4 là nhị lép. Các nhị lép có thể so le với các nhị hữu sinh hoặc chúng có thể tất cả đều ở nửa trên hoặc tất cả đều ở nửa dưới của hoa. Cuống nhị của các nhị có ngạnh ở nhiều chi, mặc dù trong số này chỉ một số loài là có ngạnh còn một số loài khác là không lông. Đôi khi 1 tới 3 nhị bị biến mất hoàn toàn. Phấn hoa thường được giải phóng từ các khe nứt mở ra ở các bên của các bao phấn từ trên xuống dưới, nhưng một số loài có các lỗ mở ra ở trên đỉnh (Faden et al., 1998). Hình 2.2. Hoa Rau Trai thường (Commelina diffusa Burm.) (http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai- lai.html)
  • 14. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 4 Hình 2.3. Trai nước (Commelina paludosa Blume ) (http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai- lai.html) 2.1.2. Phân loại Năm 1993, trong công trình Cây cỏ Việt Nam, tập III, Phạm Hoàng Hộ (PHH) đã công bố họ Commelinaceae gồm 13 chi với 60 loài. Năm 2005, trong công trình Danh lục các loài thực vật Việt Nam, tập III, Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng Trung tâm Nghiên cứu Tài nguyên và Môi trường, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội (VST) đã công bố 15 chi, 58 loài. Trong cả hai công trình lớn đó đều không có loài Callisia fragrans (Lindl.) Woodson và cũng không có chi Callisia. Bảng dưới đây thống kê minh họa các chi và số lượng loài trong từng chi theo hai công trình trên (Đỗ Xuân Cẩm, 2009). Bảng 2.1. Thống kê các chi và số lượng loài. STT Chi Số Lượng Loài Tên Khoa Học Tên Việt Nam Theo PHH Theo VST 1 Aclisia Thài lài trắng 0 1 2 Amischolot Lâm trai 6 3 3 Aneilema Cỏ rươi 2 5 4 Belosynapsis Giả tử vạn niên thanh 1 1 5 Commelina Thài lài, Trai 8 8 6 Cyanotis Bích trai 10 8 7 Dichorisandra Lưỡng nhị phân 0 1 8 Dictyospermum Võng tử thảo 3 3 9 Floscopa Cỏ đầu rìu 3 3 10 Murdannia Thuỷ trúc diệp 15 15 11 Pollia Đô nhược 6 4 12 Rhopalephora Lõa trai 1 1 13 Spatholirion Trúc diệp cát dương thảo 1 1 14 Streptolirion Trúc diệp tử 1 1 15 Tradescantia Trai đỏ 3 3 Tổng 60 58 Trong số những loài được công bố trên, một số loài được các tài liệu ydược học trong nước liệt kê, mô tả, nêu công dụng dược học. Từ điển cây thuốc Việt Nam của Võ Văn Chi, năm 1997 là tài liệu công bố nhiều chi, nhiều loài được dùng làm thuốc nhất.
  • 15. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 5 Đó là Murdannia (7 loài), Commelina (4 loài), Tradescantia (3 loài), Cyanotis, Pollia (2 loài), Floscopa, Spatholirion, Streptolirion (1 loài) (Đỗ Xuân Cẩm, 2009). 2.1.3. Công dụng họ Thài Lài Hầu hết các chi thuộc họ Thài Lài được dùng chữa trị các bệnh thông thường, bệnh ngoài da, bệnh viêm nhiễm…(Đỗ Xuân Cẩm, 2009). 2.2. KHÁI QUÁT CHI CALLISIA 2.2.1. Đặc điểm chi Callisia Chi Callisia có những đặc điểm như: Cây thảo sống lâu năm, không có thân rễ, thân cây mọc thẳng lên hoặc bò sát mặt đất. Lá xếp thành hai hàng hoặc xếp theo hình xoắn ốc. Hoa mọc ở ngọn hoặc ở nách lá, thành từng đôi một hoặc tụ tập lại thành một cụm, thường ít khi đơn độc. Tổng bao lá bắc không giống mo, cuống nhỏ và rất ngắn. Hoa mọc đối xứng tỏa tròn. Đài 2 hoặc 3, rời nhau. Tràng 2 hoặc 3, rời, hình mũi mác. Bộ nhị (1-3) hoặc 6, đều phát triển, gần bằng nhau, ít khi 1 hoặc nhiều nhị bị tiêu biến. Chỉ nhị trơn nhẵn, bao phấn có ô tròn, nứt ra theo chiều dọc, trung đới rộng và vuông, hình tam giác, hoặc hình chữ nhật hiếm khi hẹp. Bầu thuôn, hình tam giác, 2 hoặc 3 ô, mỗi ô 2 noãn. Quả nang, 2 hoặc 3 ngăn, mỗi ngăn (1 hoặc 2) hoặc 3 noãn, hình trụ ngắn, tiết diện hình tam giác, nhăn nheo và có khía trải rộng ra, rốn hình cầu (Yarmolinsky et al., 2010). 2.2.2. Phân loại Chi Callisia là một chi nhỏ thuộc họ Thài lài Commelinaceae, vị trí của chi Callisia Loefl. trong hệ thống phân loại thực vật được tóm tắt như sau (Yarmolinsky et al., 2010): Giới: Plantae Ngành: Angiospermae (Ngọc lan) Lớp: Monocotyledones (Hành) Phân lớp: Commelinidae Bộ: Commelinales Họ: Commelinaceae Chi: Callisia Loefl. Có khoảng 20 loài thuộc chi này như Callisia repens, Callisia elegans, Callisia Warszewicziana, Callisia navicularis, Callisia ciliata, Callisia cordifolia, Callisia filiformis, Callisia fragrans...(Yarmolinsky et al., 2010).
  • 16. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 6 Hình 2.4. Callisia Warszewicziana (https://candidegardening.com/ZA/plants/c62714c2348f23c0d3607c52d905238e) Hình 2.5. Callisia navicularis (https://vi.wikipedia.org/wiki/Callisia_navicularis) 2.2.3. Phân bố Chi Callisia tập trung ở châu Mỹ với trung tâm phân bố ở Mexico (Yarmolinsky et al., 2010). Ở Việt Nam, chưa phát hiện thấy các loài thuộc chi này phân bố trong tự nhiên. Trong vài năm trở lại đây, loài Callisia fragrans (Lindl.) Woodson được nhập trồng ở nước ta với tên gọi là Lược vàng hay Lan vòi phân bố khắp nơi cả nước (Đỗ Xuân Cẩm, 2009). 2.2.4. Công dụng Đa số các loài thuộc chi Callisia Loefl. được trồng làm cảnh như: Callisia repens (Jacquin) Linnaeus, Callisia elegans Alexander ex H. E. Moore… Ở Trung Quốc chỉ có một loài được nhập trồng làm cảnh là Callisia repens (Jacquin) Linnaeus. Ở Việt Nam, chỉ có loài Callisia fragrans được trồng vừa làm cảnh vừa làm thuốc (Đỗ Xuân Cẩm, 2009).
  • 17. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 7 CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN 3.1. THỜI GIAN Thời gian nghiên cứu từ ngày18 tháng 01 năm 2021 đến ngày 27 tháng 03 năm 2021. 3.2. ĐỊA ĐIỂM Đề tài được thực hiện tại bộ môn Vi sinh, Trường Đại học Tây Đô. 3.3. PHƯƠNG TIỆN Sách, báo, tạp chí khoa học,luận văn, internet. 3.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Thu thập các thông tin cần thiết liên quan đến đề tài. Sau đó phân tích chi tiết các nội dung vấn đề. Tổng hợp các thông tin và chọn lọc sao cho phù hợp với đề tài sao cho đầy đủ và súc tích. Kết luận các vấn đề đã nghiên cứu được.
  • 18. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 8 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 4.1. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT 4.1.1. Nguồn gốc, xuất xứ Cây Lược vàng có nguồn gốc ở Mexico, được di thực sang Liên bang Nga, rồi đến Việt Nam điểm đến đầu tiên là tỉnh Thanh Hoá. Nay đã phát triển nhanh, rộng ra nhiều tỉnh thành khác trong cả nước do nó được cho là thực vật có rất nhiều tác dụng điều trị các bệnh khác nhau. Cây Lược vàng có tên khoa học là Callisia fragrans thuộc họ Commelinaceace do nhà khoa học Woodson xác định từ năm 1942. Ngoài ra, cây còn dân gian gọi bằng các tên khác như: cây Lan vòi, Lan rũ, Địa lan vòi, Ria vàng, Vàng ria mép...(Trịnh Thị Điệp và cs.,2008). 4.1.2. Phân loại khoa học Về mặt phân loại học, Lược vàng là cây thân thảo một lá mầm, không thuộc họ Lan Orchidaceae mà thuộc họ Rau trai, còn gọi là họ Thài lài (Commelinaceae). Vị trí phân loại của nó trong hệ thống phát sinh chủng loại, được xếp theo các bậc phân loại từ cao xuống thấp như sau (Đỗ Xuân Cẩm, 2009): - Bộ: Rau trai (Thài lài) - Commelinales - Họ: Rau trai (Thài lài) – Commelinaceae - Chi (Giống): Callisia (Spironema) - Loài: Callisia (Spironema) fragrans (Lindl.) Wood
  • 19. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 9 4.1.3. Mô tả cây Lược vàng là loài cây thân thảo đa niên, thân ngắn, tích trữ nhiều nước, thích nghi theo hướng chịu hạn, có nhiều cầu sinh dưỡng, gọi theo kiểu dân giả là vòi. Lá màu xanh lục sáng, hình ngọn giáo, dài 8-12 cm, rộng 4-5 cm, mép hơi gợn sóng, mọc xoắn ốc, tạo thành cái loa hình hoa thị trông tựa một cái phễu ở đỉnh. Lá có thể thay đổi một ít hình dạng và màu sắc khi ở các môi trường khác nhau. Trong điều kiện chiếu sáng toàn phần, cường độ ánh sáng mạnh, ẩm độ không khí và ẩm độ đất thấp thì lá ngắn lại, mép gợn sóng nhiều hơn và có đường viền màu tím, lá cũng mọc chặt hơn. Hoa mọc thành từng cặp xim trên một trục dài 40-50 cm, mỗi cặp xim được ôm bởi 3 lá bắc dài 1-1,5 cm; đài trắng - trong suốt, khô xác, hình trâm, dài 5-6 mm; tràng trắng trong, bóng nhẵn, mỏng, rủ vào buổi trưa, hình trứng hẹp, dài 6 mm; nhị 6. Cây chỉ ra hoa trong điều kiện sinh thái tối ưu, đặc biệt là ở nơi có che bóng một phần. Trong điều kiện khô hạn, thời gian chiếu sáng trong ngày dài, cường độ ánh sáng cao, cây không ra hoa (Trịnh Thị Điệp và cs.,2008). Hình 4.1. Lược vàng Callisia fragrans (Lindl.) Woodson (http://pgrvietnam.org.vn/cong-dung-cay-luoc-vang-va-luu-y-khi-dung-cay-luoc-vang- 622.html)
  • 20. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 10 Hình 4.2. Hoa Lược vàng (http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai- lai.html) 4.1.4. Điều kiện sinh thái và cách trồng Cây Lược vàng là loại cây rất dễ trồng, có thể bẻ các chồi của cây hoặc cắt khúc thân cây dài từ 6-7 cm, sau đó cắm xuống đất hoặc trong nước chờ cho các khúc thân đâm rễ thì có thể đem trồng. Cây Lược vàng sống tốt trong môi trường đất ẩm (nhưng không quá ẩm sẽ bị úng) nên thường xuyên tưới nước mỗi ngày một lần từ 5-6 giờ chiều. Cây cần có ánh nắng để phát triển nhưng nếu nắng quá gay gắt cây phơi nắng cả ngày sẽ bị héo và chết nhất là vào tháng 5-6 âm lịch (Phạm Trang, 2020). Khi trồng cây Lược vàng làm thuốc nên trồng riêng một nơi tránh trồng chung với những cây khác (vì rễ cây của các loại khác nhau đan vào nhau làm nhiễm các chất trong quá trình hấp phụ, hấp thụ vào cây). Cũng không nên bón phân hóa học vào cây vì sẽ làm cây bị nhiễm các chất hóa học không mong muốn, mà chỉ nên bón phân chuồng, phân xanh…(Phạm Trang, 2020). 4.1.5. Phân bố, thu hái, sơ chế Lược vàng Lược vàng là loài thực vật ưa ẩm, thường sống ở những bãi cỏ ven sông, bờ ruộng, gần ao hồ, bìa rừng,… Hiện nay phân bố nhiều ở một số tỉnh thành của Việt Nam phải kể đến như: Hà Nội, Hải Dương, Thái Bình, Quảng Ninh, Thanh Hóa,… Với nhu cầu khai thác ngày càng tăng cao, Lược vàng được trồng phổ biến ở nhiều gia đình để vừa làm cảnh vừa khai thác dược liệu (Lê Phương, 2020). Thu hái: Các nghiên cứu đã cho thấy rằng các bộ phận của cây Lược vàng đều có hàm lượng dược tính cao. Vì thế, toàn bộ cây đều được thu hái quanh năm để làm dược liệu. Theo kinh nghiệm dân gian, thời điểm thích hợp nhất để hái là vào buổi sáng sớm khi vẫn còn sương mai, mặt trời chưa xuất hiện bởi lúc này lá cây mọng nước và chứa nhiều dược chất nhất (Lê Phương, 2020).
  • 21. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 11 Sơ chế: Cây thuốc sau khi được thu về mang rửa sạch, ngâm với nước muối loãng để loại bỏ hết tạp chất, có thể sử dụng cây Lược vàng nấu nước uống khi còn tươi hoặc dạng khô, ngâm rượu nhằm sử dụng lâu dài. Các bộ phận của cây thường được bào chế như sau (Lê Phương, 2020).: + Đối với phần lá: Rửa sạch, cắt thành nhiều khúc ngắn rồi phơi dưới nắng trực tiếp hoặc sấy đến khi khô hoàn toàn. Sau đó bảo quản trong các lọ, túi kín, tránh ẩm mốc và côn trùng gây hại. + Đối với thân, rễ: Hai bộ phận này thường được rửa sạch, cắt thành nhiều đoạn rồi ngâm rượu thuốc dùng dần. Cứ 100gr dược liệu khô thì cần 4 lít rượu trắng 40 độ. Khi bảo quản rượu thì cần đậy thật kín, ủ trong vòng 10 ngày và để trong bóng tối. Hình 4.3. Lá, thân Lược vàng khô (https://www.dongyvietnam.org/duoc-lieu/cay-luoc-vang) 4.2. THÀNH PHẦN HOÁ HỌC Năm 2008, TS. Olennikov, Viện Sinh học Thực nghiệm - Viện Hàn lâm Khoa học Nga nghiên cứu về thành phần các chất phenolic trong cây Lược vàng. Nhóm nghiên cứu đã dùng phương pháp phân lập các hợp chất trong cây Lược vàng bằng sắc kí cột, xác định được các lipid trung tính bao gồm cả glycolipid, phospholipid và thành phần acid béo của chúng. Đồng thời cũng đã xác định được hàm lượng acid ascorbic, các acid hữu cơ khác, diệp lục tố (chlorophyll) và sắc tố carotenoid trong các bộ phận khác nhau của Lược vàng, các hoạt chất sinh học trong cây Lược vàng, bao gồm nhóm flavonid, steroid, các vitamin C, B2 (riboflavin), B3 (acid nicotinic), B5 (acid pantothenic) và các vi khoáng như đồng, sắt, nicken… Trong số đó, nhóm flavonoid có tác dụng trị bệnh cao hơn cả. Nhóm flavonoid có trong cây Lược vàng bao gồm hoạt chất quercetin và kaempferol (Olennikov et al., 2008). Theo một số tài liệu, các nhà khoa học Viện hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện hàn lâm khoa học nước cộng hòa Uzbekistan ở Tashkent, cũng như Viện dược liệu Việt Nam đã nghiên cứu, cây Lược vàng có thành phần hóa học như sau: Lipid
  • 22. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 12 gồm các nhóm glycolipid và phospholipid trung hòa: triacylglyceride, sulfolipid, digalactosyglycerides, Các thành phần của axit béo: paraffinic, olefinic. Axit hữu cơ. Các sắc tố caroten, chlorophyl. Phytosterol. Đường tự do, polisaccharic. Các vitamin: vitamin PP, vitamin B2, và các nguyên tố vi lượng: Fe, Cr, Ni, Cu,…Các flavonoid: quercetin, kaempferol (Đỗ Xuân Cẩm, 2009). Tổng hợp từ các công trình nghiên cứu đã được công bố, có thể đưa ra kết luận trong cây Lược vàng có các thành phần hoá học bao gồm (Đỗ Xuân Cẩm, 2009): - Các flavonid: quercetin, kaempferol Quercetin Kaempferol Hình 4.4. Các chất thuộc nhóm flavonol (https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid) - Steroid - Các vitamin C, B2 (riboflavin), B3 (acid nicotinic), B5 (acid pantothenic) và các vi khoáng như đồng, sắt, nicken 4.2.1. Flavonoid Flavonoid là một nhóm hợp chất tự nhiên lớn thường gặp trong thực vật, còn gọi là những hợp chất màu phenol thực vật, tạo nên màu cho rất nhiều rau, quả, hoa,…Phần lớn có màu vàng (do từ flavus nghĩa là màu vàng); tuy vậy, một số sắc tố có màu xanh, tím, đỏ, không màu cũng được xếp vào nhóm này vì về mặt hóa học, chúng có cùng khung sườn (Lương Hùng Tiến, 2018). Về mặt hóa học, flavonoid là một chuỗi polyphenolic gồm có 15 nguyên tử cacbon và 2 vòng benzen, có cấu trúc cơ bản là 1,3-diphenylpropan, nghĩa là 2 vòng benzen Avà B nối nhau qua một dây có 3 cacbon, nên thường được gọi là C6-C3-C6. Vòng thơm bên trái gọi là vòng A, vòng thơm bên phải gọi là vòng B, Vòng trung gian (có thể có) chứa nguyên tử oxi gọi là vòng pyran (Lương Hùng Tiến, 2018). Flavonoid là các hợp chất thuộc nhóm hợp chất phenolic đa vòng. Thuật ngữ “hợp chất phenolic” dùng để chỉ một nhóm hợp chất có cấu trúc vòng benzen, mang một hoặc nhiều nhóm thế hydroxyl gắn trực tiếp vào vòng thơm. Dựa vào cấu tạo
  • 23. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 13 người ta phân loại các chất Phenolic trong thực vật thành 3 nhóm chính (Lương Hùng Tiến, 2018): 1. Eucoflavonoid Bắt nguồn từ cấu trúc của 2-phenylchromen-4-one (2-phenyl-1,4-benzopyrone), bao gồm các nhóm: flavon, flavonol, flavanon, flavanol, anthocyanidin(AC), chalcon, Auron, Dihydrochalcon (DHC) flavonol flavanon flavanol chalcon Dihydrochalcon anthocyanidin(AC) Hình 4.5. Một số nhóm thuộc Eucoflavonoid (https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid) 2. Isoflavonoid Bắt nguồn từ cấu trúc của 3-phenylchromen-4-one (3-phenyl-1,4-benzopyrone), bao gồm một số đại diện như: Isoflavon, isoflavan, isoflavanon, coumestan, pterocarpan,… trong đó phân nhóm Isoflavon là phân nhóm lớn nhất Isoflavan isoflavanon coumestan pterocarpan Hình 4.6. Một số nhóm thuộc Isoflavonoid (https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid) 3. Neoflavonoid:
  • 24. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 14 Bắt nguồn từ cấu trúc của 4-phenylcoumarine (4-phenyl-1,2-benzopyrone) gồm Calophylloid, Dalbergion, Neoflavan, Dalbergichromene, coutareagenina,.. Neoflavan Dalbergichromene Hình 4.7. Một số nhóm thuộc Neoflavonoid (https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid) 4.2.2. Steroid Là ester phức tạp của rượu đa vòng sterol với các acid béo cao phân tử, là một nhóm hợp chất có cấu trúc tương tự nhau, có trong động vật và thực vật. Có cấu trúc là những hợp chất có khung cacbon cyclopentanoperhydrophenanthren có 6 cacbon phi đối xứng, có tối đa 64 đồng phân lập thể, có nhiều trong thiên nhiên và chúng tạo thành một nhóm hợp chất phân bố rộng khắp trong động thực vật như : Sterol, Vitamin D, Acid mật, Các hormon sinh dục, Sapogenin (Frye, 2009). 4.2.2.1. Sterol - Nhóm thực vật (phytosterol): ergosterol, stigmasterol + Ergosterol: thường có trong nấm, lá, quả, và rể của nhiều loại cây. + Stigmasterol: là sterol thực vật, cô lập từ đậu nành và nhiều loại thực vật khác Ergosterol Stigmasterol 4.2.2.2. Vitamin D Là dẫn xuất của sterol, trong cơ thể mới đầu là provitamin D khi được chiếu sáng bằng tia tử ngoại sẽ trở thành Vitamin D. Có nhiều trong dầu, gan, cá biển, lòng đỏ trứng, dầu thực vật, rau xanh có tác dụng tăng cường hấp thu canxi và photpho ở màng ruột, điều chỉnh photphat của thận, thiếu vitamin D sẽ gây bệnh cói xương ở trẻ em và loãng xương ở người lớn. 4.2.2.3. Các hormon sinh dục
  • 25. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 15 - Hormon thuộc loại steroid được tạo thành ở tuyến sinh dục nam và nữ chia làm 2 loại + Hormon sinh dục: là những hợp chất do những tuyến nội tiết tiết ra và chỉ cần một lượng nhỏ là đủ cho các phản ứng sinh lý trong cơ thể. Hormon sinh dục được phân chia ra là hormon sinh dục nữ: estrogen, progesterol…có tác dụng lên tử cung và cổ tử cung, giảm nguy cơ bị xơ vữa động mạch ở phụ nữ, ức chế rụng trứng, củng cố phát triển trứng đã thụ tinh thành phôi. Và hormon sinh dục nam: aldosterol, testosterol....có tác dụng kích thích sự phát triển đường dinh dục ngoài của bào thai nam, làm xuất hiện bảo tồn các đặc tính sinh dục nam, có tác dụng lên xương Estradiol Estron Progesterol + Hormon của vỏ tuyến thượng thận costicosteroid có 21C, phân tử có 1 chức ceton và chứa acol, tạo điều kiện trao đổi chất khoáng, nước, glixit trong cơ thể, các chất tiêu biểu là hydrocortizon, cortizol Cortisol Corticosteron 4.2.2.4. Sapogenin Dùng để chỉ một nhóm glycozid có đặc tính chung khi hoà tan vào nước sẽ có tác dụng giảm sức căng bề mặt của dung dịch và tạo nhiều bọt. Chia làm 2 nhóm lớn: Sapogenin triterpen và Sapogenin steroid. Sapogenin cung cấp nhiều loại thuốc quan trọng, một số tác dụng chính là long đờm, dịu ho, hạ cholesterol trong máu, trăng cường sinh lực, giảm đau nhứt xương khớp…
  • 26. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 16 Sapogenin 4.2.3. Các vitamin và khoáng chất - Các vitamin: là tên gọi của nhóm các hợp chất hữu cơ cần thiết cho sự sống nhưng cơ thể chỉ cần lượng tương đối nhỏ từ thực phẩm hàng ngày. Nguyên nhân do cơ thể người không thể tự tổng hợp được hầu hết các loại vitamin và hàm lượng cơ thể cần. Mười ba vitamin cần thiết cho quá trình trao đổi chất của con người là: vitamin A (như all- trans - retinol, all- trans -retinyl-este, cũng như all- trans - beta- carotene và các loại carotenoit A khác), vitamin B1 (thiamine), vitamin B2 (riboflavin), vitamin B3 (niacin), vitamin B5 (axit pantothenic), vitamin B6 (pyridoxine), vitamin B7 (biotin), vitamin B9 (axit folic hoặc folate), vitamin B12 (cobal vitamin), vitamin C (axit ascorbic), vitamin D (calciferols), vitamin E (tocopherol và tocotrienol) và vitamin K (quinone) (Mathon et al., 1993). Chất khoáng hay khoáng chất là 1 nhóm các chất không sinh năng lượng nhưng giữ nhiều vai trò và chức năng quan trọng trong cơ thể. Có gần 60 nguyên tố, các chất có hàm lượng lớn được xếp vào các yếu tố đa lượng (macroelements) như Ca, P, Mg, K, Na; các chất có hàm lượng nhỏ xếp vào nhóm yếu tố vi lượng như I, F, Cu, Co, Mn, Zn…(Zoroddu et al., 2019). 4.3. CÔNG DỤNG DƯỢC LÝ CỦA LƯỢC VÀNG Việc sử dụng cây Lược vàng làm thuốc chỉ mới được công bố ở Nga, theo bài viết của tác giả Vladimir – Ogarkov đăng trên tạp chí sức khỏe và đời sống. Tại Nga, cây Lược vàng được trồng trên 100 năm và được coi là bác sỹ của gia đình. Cây Lược vàng được dùng để chữa bệnh đường dạ dày, ruột, túi mật, lá lách và cả bệnh hen phế quản, bệnh phổi, dị ứng …. Các chế phẩm thuốc từ Lược vàng cũng có hiệu quả làm ngừng đau nhức, trừ được ngứa, làm liền sẹo vết thương, bỏng, chấn thương và gãy xương. Ngoài ra còn chữa bệnh ngoài da, liken, vết loét và khối u mới sinh. Các chế phẩm từ Lược vàng cũng có công dụng cải thiện sự nghiện rượu và thuốc lá (Kim Quốc Hoa, 2008). Ở Việt Nam, đây là một loài lạ đối với khu hệ thực vật Việt Nam, chưa được các nhà thực vật học Việt Nam nghiên cứu, công bố trong những công trình nghiên cứu khu hệ thực vật trong nước từ trước tới nay. Một số tài liệu về thực vật học và cây thuốc trên thế giới chỉ công bố rất khiêm tốn về tác dụng của cây Lược vàng. Một số tài liệu cũng cho rằng nó chỉ có khả năng chữa trị một vài bệnh liên quan đến rối loạn chức năng hệ miễn dịch viêm nhiễm ngoài da, thậm chí nó chỉ là một loài cây có giá trị che phủ đất, chống xói mòn, các bản dịch dựa trên cuốn sách “Cây Lược vàng chống lại 100 bệnh” của Alecxanđr Korođetxki - thầy thuốc và nhà năng lượng học thực vật,
  • 27. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 17 chuyên gia nổi tiếng về trị bệnh bằng thảo dược, xuất bản năm 2004 và truyền miệng như: Mụn nhọt, Ho, viêm họng, Đau nhức xương khớp, Nóng trong người, Tiểu đường, Viêm loét dạ dày… (Đỗ Xuân Cẩm, 2009) 4.3.1. Trong y học cổ truyền Theo Đông y, cây Lược vàng có tính mát, vị nhạt, chua nhẹ và ít độc. Chúng có khả năng tác động tới kinh Phế. Chính bởi vậy, dược liệu có tác dụng trong việc giải độc, thanh nhiệt, cầm máu, hóa đờm và tiêu viêm rất tốt. Bởi công dụng hoạt huyết và tiêu viêm hiệu quả người ta sử dụng cây Lược vàng để chữa bệnh về các vết thương và vết bầm tím trên cơ thể, hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan tới đường tiêu hóa như: loét hành tá tràng, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng…(Nguyễn Quỳnh, 2020). 4.3.1.1. Cách chế biến thuốc từ cây Lược vàng Theo kinh nghiệm chữa bệnh của nhà sinh vật học - thầy thuốc nội khoa thực vật Đmitri Xvetrkin, thuốc chế biến từ cây Lược vàng bao gồm các chế phẩm chủ yếu là rượu ngâm, nước hãm, cao và dầu (Kim Quốc Hoa, 2008). 1. Rượu ngâm (Nguyễn Quỳnh, 2020). Để chế rượu ngâm dùng các vòi trưởng thành. Lấy 30-40 đốt vòi (nồng độ có thể thay đổi), nghiền nát cho vào bình thủy tinh hoặc gốm (không dùng bình kim loại), đổ 1 lít vốtca (rượu trắng mạnh), để ở nơi tối chừng 10-15 ngày, hàng ngày lắc đều. Rượu ngâm có màu tím sẫm, sau đó đem lọc và bảo quản ở nơi tối, mát. Công dụng: Rượu ngâm với các nồng độ khác nhau dùng uống trong và bôi ngoài để chữa thoái hóa các đốt sống, các vết thương tụ máu, bệnh lao, bệnh hen phế quản, viêm phổi, hồi phục các vết mổ, chữa u niêm mạc (polip), chữa u xơ, u tử cung. 2. Nước hãm (Nguyễn Quỳnh, 2020). Để chế nước hãm dùng lá cây. Lấy một lá to, không ngắn hơn 20cm, cho vào bình thủy tinh hoặc gốm (không dùng bình kim loại), đổ 1 lít nước sôi, bọc ủ kỹ trong 24 giờ, có thể dùng phích để hãm. Dung dịch thu được có màu tím đỏ thẩm. Công dụng: Nước hãm dùng để chữa bệnh tiểu đường, viêm tụy, bệnh gan, bệnh dạ dày - đường ruột, thanh lọc cơ thể. 3. Nước sắc (Nguyễn Quỳnh, 2020). Cách 1: Đem lá và thân cây nghiền nhỏ, cho vào xoong men, đổ nước lạnh rồi đun sủi lăn tăn (không đun sôi), để ngâm 6-7 giờ, vắt lấy nước. Sau đó rót nước vào lọ thủy tinh màu tối, bảo quản ở chỗ mát. Cách 2: Lấy 20-30 đốt vòi nghiền nhỏ, cho vào xoong men, đổ nước nóng rồi đun sủi lăn tăn (không đun sôi), để ngâm 10 giờ, vắt lấy nước. Sau đó rót nước vào lọ thủy tinh màu tối, bảo quản ở chỗ mát.
  • 28. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 18 Công dụng: Nước sắc dùng để chữa bệnh gan, các bệnh ở tuyến dạ dày - ruột, bệnh dị ứng và các bệnh da. Đồng thời để thanh lọc cơ thể và dự phòng các chứng cảm mạo. 4. Cao (Nguyễn Quỳnh, 2020). Để chế cao dùng nhũ nhuyễn hoặc dịch ép từ lá và thân cây trộn với mỡ nền. Tùy theo mục đích sử dụng có thể dùng kem, vadơlin, mỡ chồn hoặc mỡ lá lợn sau khi rán làm nền. Tỷ lệ dịch ép và nền là 1:3, tỷ lệ nhũ nhuyễn và nền là 2:3. Công dụng: Cao mà nền là kem trẻ em hoặc vadơlin dùng để chữa các vét loét do dinh dưỡng, bệnh ngoài da, vết thương tụ máu. Cao mà nền là mỡ lá lợn hoặc mỡ chồn dùng để chữa các bệnh xương khớp hoặc để đánh gió khi bị cảm. 5. Dầu (Nguyễn Quỳnh, 2020). Dầu chế từ cây Lược vàng có thể làm theo 2 cách: Cách 1: Ép lá và thân cây lấy dịch, bả đem phơi hoặc sấy khô, nghiền nhỏ, trộn với dầu ô liu, sau 2-3 tuần lễ đem chắt. Dầu thu được bảo quản trong bình thủy tinh màu sẫm, để ở nơi tối. Cách 2: Vòi của cây đem nghiền nhỏ, trộn với dầu ô liu hoặc dầu hướng dương theo tỉ lệ 1:2, đổ vào bình thủy tinh chịu nhiệt, đưa vào thùng sấy, sấy và ủ trong 8 - 10 giờ ở nhiệt độ 30-400C, sau đó đem chắt. Dầu thu được bảo quản trong tủ lạnh. Công dụng: Dầu Lược vàng dùng để mát xa rất tốt, dùng xoa bóp trị các bệnh viêm khớp, hư khớp và trị các bệnh ở da. 4.3.1.2. Cách sử dụng Lược vàng chữa bệnh 1. Chữa ngoài (Kim Quốc Hoa, 2008). Cây Lược vàng còn tươi thường được dùng để chữa ngoài. Sử dụng cây Lược vàng chữa ngoài: Chế phẩm từ cây Lược vàng dùng chữa ngoài có thể là rượu ngâm, dịch ép, các bộ phận của cây nghiền nhỏ hoặc để nguyên. Cách sử dụng có thể dùng băng thấm thuốc, vải bọc thuốc để buộc hoặc dùng cục bông thấm thuốc để chấm. 2. Vết thương tụ máu (Kim Quốc Hoa,2008). Khi bị bầm dập tụ máu dùng rượu ngâm, dầu hoặc cao để xoa bóp các vùng thương tổn. Khi bị sưng hoặc thâm tím lấy lá tươi nghiền nhỏ, bọc vải buộc lên vết thương khoảng 2 giờ. Theo quan sát của ông Dmitri nếu dùng rượu ngâm bôi ngay lên vết thương có thể tránh bị bầm tím. Trường hợp bị thương nặng (gãy xương hoặc bầm dập mạnh) nên áp dụng liệu trình chữa bằng rượu ngâm sau đây: Uống 1 thìa nhỡ rượu ngâm trước bữa ăn 40 phút, uống 3 lần một ngày, kéo dài 10 ngày rồi nghỉ 1 tuần lễ. Sau đó tiếp tục các liệu trình cho đến khi khỏi.
  • 29. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 19 Rượu ngâm có tác dụng tăng sức bảo vệ của cơ thể, làm mau lành vết thương, làm mất khả năng viêm nhiễm. 3. Các vết bỏng nóng, bỏng lạnh, mụn nhọt (Kim Quốc Hoa, 2008). Các vết cắn của thú vật: Để chữa các vết bỏng, các vết hủy hoại bởi băng tuyết, mụn nhọt hái lá hoặc vòi cây giã nhỏ trong cối sứ, nhũ nhuyễn thu được đem trải lên hai lớp băng gạc chồng lên nhau, đặt lên bề mặt vết thương và buộc lại. Thay băng 2 lần trong một ngày đêm. Để chữa mụn nhọt, vết thương hở miệng, vết cắn của thú vật, hái lá không ngắn hơn 20cm hoặc 1 phần lá như thế đem rửa sạch rồi rịt lên những chỗ tổn thương. Lá có tác dụng kháng khuẩn mạnh, làm mau lành vết thương, ngăn ngừa viêm nhiễm, phục hồi các mô nhanh gấp 2 lần. 4. Thoái hoá đốt sống, đau lưng, bệnh xương khớp (Kim Quốc Hoa, 2008). Rượu ngâm dùng trong trường hợp này được ché biến vói nồng độ cao hơn: thái nhỏ 40 đốt vòi, đổ vào 0,5 lít vốtca (rượu trắng mạnh), ngâm 20 ngày, để ở chỗ tối, hàng ngày lắc đều. Dùng ngoài để xoa, đắp; dùng trong uống 1 thìa canh, uống 3 lần trong ngày trước bữa ăn 1 giờ. 5. Bệnh lao (Kim Quốc Hoa, 2008). Để chữa các dạng bệnh lao dùng chế phẩm là hỗn hợp cây Lược vàng cùng mật ong. Lấy vòi và lá to nghiền nhỏ, cho vào bình thủy tinh hoặc gốm sứ rồi trộn với mật ong theo tỉ lệ 1:1. Uống 1 thìa trà mỗi lần trước bữa ăn 30 phút, uống 3-4 lần mỗi ngày. Song đừng quên chữa bằng thuốc tây y là chủ yếu, nhất là với các bệnh nặng. 6. Bệnh tiểu đường, bệnh viêm tụy, bệnh dạ dày - ruột, bệnh sỏi bàng quang (Kim Quốc Hoa, 2008) Để chữa các bệnh mãn tính, uống nước hãm cây Lược vàng. Lấy một lá to, dài hơn 20cm, nghiền nhỏ, cho vào bình thủy tinh hay gốm sứ, rót 1 lit nước sôi, đem ủ kỹ trong một ngày đêm. Dung dịch có màu tím - đỏ thẫm. Uống nước ở dạng ấm, uống 3 thìa canh (1/4 cốc) mỗi lần trước bữa ăn 40 phút, uống 3-4 lần trong ngày. Khi chữa các bệnh nêu trên thì việc tuân thủ nghiêm ngặt chế độ ăn kiêng do bác sĩ chỉ định có ý nghĩa lớn nhất. Khi uống nước hãm chữa bệnh tiểu đường, ngoài độ đường trong máu giảm, cảm giác thoải mái hơn, khỏe hơn, khả năng làm việc tăng, giảm khát nước. Khi uống đều đặn nước hãm sẽ làm sạch dạ dày - đường ruột, chứng đau rát thực quản biến mất, nhu động ruột trở lại bình thường, cơ thể được thanh lọc; các cặn bã, các sỏi nhỏ và cát được đẩy ra khỏi thận, bệnh sỏi bàng quang được đẩy lùi. 7. Bệnh bạch cầu (Kim Quốc Hoa, 2008)
  • 30. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 20 Với các bệnh bạch cầu dùng rượu ngâm cây Lược vàng hoặc chế phẩm là hỗn hợp cây Lược vàng trộn với mật ong và dịch cốt của rượu vang đỏ. Đem cả cây hoặc chỉ các vòi của cây nghiền nhỏ trong bình thủy tình hoặc gốm sứ, sau đó trộn với mật ong theo tỉ lệ 1:1, đổ thêm 2 phần dịch cốt rượu vang đỏ, để ngâm trong 40 ngày, uống chế phẩm này mỗi lần một thìa canh trước bữa ăn 40 phút, uống 3 lần mỗi ngày. Uống rượu ngâm nên pha với 1/2 cốc nước sắc hoa của cây dẻ ngựa. Nước sắc chế biến như sau: đong 1 thìa canh hoa khô, rót vào 1 cốc nước sôi, đun đến khi sôi đều, để sau một ngày đêm thì uống. 8. Các mép dính sau mổ, u niêm mạc (polip), u nang buồng trứng, u tử cung (Kim Quốc Hoa, 2008). Để chế biến rượu ngâm, lấy 25 đốt vòi đem nghiền nhỏ, đổ vào 0,25 lít vôtca (rượu trắng mạnh), ngâm trong 2 tuần lễ, sau đó đem lọc. Dung dịch có màu tím sẫm (ở đây rượu ngâm có nồng độ cao gấp đôi so với công thức chế biến chung - người biên dịch). Phác đồ sử dụng rượu ngâm như sau: Mỗi ngày uống 2 lần vào buổi sáng và buổi chiều. Mỗi lần hòa 10 giọt rượu ngâm với 30ml nước rồi uống trước bữa ăn 40 phút. Mỗi ngày tiếp theo bổ sung thêm 1 giọt cho mỗi lần uống cho đến ngày thứ 25. Như vậy ngày cuối cùng của lượt đi uống 35 giọt mỗi lần. Lặp lại lượt về, giảm dần liều lượng mỗi ngày 1 giọt cho mỗi lần, cho đến ngày cuối cùng của một liệu trình (50 ngày) là 10 giọt mỗi lần. Yêu cầu thực hiện 4 - 5 liệu trình. Sau liệu trinh thứ 1 và 2 nghỉ 1 tuần lễ, sau các liệu trình tiếp theo nghỉ 10 ngày. Kết quả sử dụng rượu ngâm cho thấy, cảm giác trong người thoải mái hơn, thời gian phục hồi sau phẫu thuật rút ngắn, vết mổ nhanh liền hơn. Để tăng hiệu quả chữa bệnh có thể dùng băng có lót bông đem thấm dịch cây Lược vàng để đắp lên vết mổ. 9. Hỗ trợ điều trị xơ gan (Nguyễn Quỳnh, 2020). Đối với bệnh nhân mắc bệnh viêm gan B, viêm gan C hoặc nóng gan có thể sử dụng những bài thuốc sau Bài thuốc 1: Lược vàng ngâm rượu. Nguyên liệu cần chuẩn bị: 3 lá Lược vàng tươi, 5 lá màng màng và 200ml rượu trắng. + Rửa sạch các loại lá, để ráo rồi cắt nhỏ. + Dùng máy sinh tố để xay nhỏ và lấy nước cốt từ dược liệu. + Sử dụng 200ml rượu trắng và ngâm cùng nước cốt vừa xay. Người bệnh nên ngâm khoảng 30 ngày để các dưỡng chất có thể ngấm hết ra rượu thuốc.
  • 31. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 21 + Sau 30 ngày, sử dụng rượu thuốc, mỗi ngày dùng 10-15ml và kiên trì áp dụng. Bài thuốc 2: Kết hợp lá Lược vàng với lá mồng tơi. Nguyên liệu cần chuẩn bị: 2 lá Lược vàng và 2 lá mồng tơi. + Rửa sạch các loại lá đã chuẩn bị, để ráo nước. + Dùng máy sinh tố để xay hoặc dùng cối chày để giã, lấy nước cốt. + Sử dụng nước cốt mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, các dưỡng chất có trong dược liệu giúp bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại như: ethanol, benzen, CCI4…. Từ đó thúc đẩy quá trình điều trị bệnh hiệu quả hơn 10. Bài thuốc hỗ trợ điều trị giảm đau nhức xương khớp (Nguyễn Quỳnh, 2020). Cây Lược vàng ngâm rượu có tác dụng gì khi điều trị bệnh lý về xương khớp? Sử dụng bài thuốc này có công dụng tốt, giúp giảm đau nhức xương khớp và kiểm soát được bệnh tình tốt hơn. Nguyên liệu cần chuẩn bị: 200gr lá, thân Lược vàng và 1 lít rượu. + Làm sạch tất cả nguyên liệu rồi để ráo nước, cắt thành từng khúc ngắn vừa phải. + Ngâm dược liệu cùng với 1 lít rượu trắng từ 40 đến 45 độ. + Ngâm ít nhất 2 tháng để dưỡng chất từ thuốc có thể ngấm ra rượu (Lưu ý nên bảo quản tại nơi thoáng mát, khô ráo). + Sau khi ngâm rượu xong, sử dụng rượu thuốc massage vào những vị trí đau nhức, xoa bóp nhẹ nhàng để các dưỡng chất thẩm thấu vào sâu bên trong. Sử dụng cho tới khi nào các triệu chứng đau nhức giảm hẳn. 11. Bài thuốc điều trị bệnh trĩ từ dược liệu (Nguyễn Quỳnh, 2020). Với khả năng kháng viêm, giảm đau, dược liệu Lược vàng có khả năng điều trị bệnh trĩ đơn giản, trĩ nội, trĩ ngoại. Dưới đây là hai bài thuốc chữa trị hiệu quả, Bài thuốc 1: Sử dụng 4 lá Lược vàng, rửa sạch. Nhai trực tiếp với 1 ít muối trắng. Nhai thật kỹ để lấy nước và bỏ phần bã còn lại. Bài thuốc 2: Dùng 3 lá Lược vàng tươi, ngâm với nước muối rồi thái nhỏ lá. Giã nhỏ lá với muối trắng rồi sử dụng hỗn hợp đó đắp lên phần hậu môn. Lưu ý phải làm sạch hậu môn trước khi đắp thuốc để đạt được hiệu quả tốt nhất. 12. Bài thuốc chữa viêm da, vảy nến (Nguyễn Quỳnh, 2020). Tính kháng khuẩn của cây Lược vàng còn giúp chữa bệnh lý về viêm da, vảy nến và không hề gây tác dụng phụ. Sử dụng bài thuốc sau để điều trị chứng bệnh này.
  • 32. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 22 Bài thuốc 1: Dùng 5-6 lá Lược vàng và đun cùng 500 ml nước. Đun sôi và vặn nhỏ lửa, tiếp tục đun cho tới khi chỉ còn khoảng 300 ml thì tắt bếp. Sử dụng thuốc 2 ngày một lần để đạt được hiệu quả tốt nhất. Bài thuốc 2: Giã nát 4-5 lá Lược vàng tươi, lấy nước cốt để uống. Đồng thời, có thể lấy bã lá để đắp vào tay, chân bị vảy nến. 4.3.2. Trong y học hiện đại Flavonoid có tác dụng như là chất chống oxi hóa để bảo vệ các tế bào, ngăn ngừa các nguy cơ xơ vữa động mạch, tai biến mạch máo, lão hóa,…Vì khả năng chống oxi hóa của flavonoid còn mạnh hơn cả các chất khác như: vitamin C, E, Selenium và kẽm. Chống co thắt những tổ chức cơ nhẵn (túi mật, ống dẫn mật, phế quản và một số tổ chức khác). Làm bền thành mạch, giảm sức thẩm thấu các hồng cầu qua thành mạch, nên được ứng dụng trong chữa trị các rối loạn chức năng tĩnh mạch, giản hay suy yếu tĩnh mạch, trĩ, rối loạn tuần hoàn võng mạc. Tác dụng chống độc của flavonoid làm giảm tổn thương gan, bảo vệ được chức năng gan (Đỗ Xuân Cẩm, 2009). - Trên bộ máy tiết niệu, nhiều flavonoid thuộc nhóm flavon, flavanon, flavonol có tác dụng thông tiểu rõ rệt. Tác dụng chống loét của flavanon và chalcon-glycoside được ứng dụng để chữa đau dạ dày (Đỗ Xuân Cẩm, 2009). - Flavonoid chứa các dẫn chất của kaempferol, quercetin,… có tác dụng cải thiện tuần hoàn, đặc biệt là tuần hoàn não, làm tăng trí nhớ, có tác dụng tích cực trong chữa các bệnh Alzheimer. Quercetin có hoạt tính giống như vitamin P_ là chất chống oxi hóa, có tác dụng lợi tiểu và chống co giật. Có thể điều trị dị ứng, chảy máu nội tạng, viêm thận, viêm khớp, cũng như một số bệnh tim mạch, mắt và nhiễm trùng. Kaempferol có tác dụng làm tăng độ bền của mạch máu, an thần, chống viêm, lợi tiểu mạnh-giúp cơ thể bày tiết các chất độc hại ra ngoài. Có thể sử dụng để chữa trị các bệnh nhiễm khuẩn, bệnh dị ứng, rối loạn chức năng bài tiết nước tiểu (Đỗ Xuân Cẩm, 2009). - Hesperidin và Naringin là 2 chất flavonoid giúp bảo vệ tính đàn hồi của mạch máu, ngừa xơ cứng động mạch, gián tiếp chống các chứng cao huyết áp và tai biến mạch máu não (Đỗ Xuân Cẩm, 2009). Các steroid có trong thực vật là các phytosterol. Chất này có hoạt tính estrogen, tác dụng sát khuẩn, chống xơ cứng và kháng ung thư, làm thuốc thông mật, ngăn ngừa, hoà tan sỏi mật (Frye, 2009).
  • 33. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 23 Các vitamin có tác dụng tăng sức đề kháng, bổ sung các dưỡng chất không thể tự tổng hợp, được ứng dụng làm các chế phẩm thực chức năng, thuốc bổ sung dưỡng chất, hỗ trợ tiêu hoá (Nguyễn Thị Lâm, 2017). Các vi khoáng chất có vai trò quan trọng tương tự như vitamin. Khoáng chất cũng tham gia vào cấu tạo tế bào, tham gia các hoạt động sống và đặc biệt quan trọng trong việc cân bằng các chất lỏng, duy trì sự phát triển của răng xương, cơ cũng như hỗ trợ cho chức năng của hệ thần kinh, chất khoáng là chất mà cơ thể không tự sản xuất ra được. Khoáng chất gồm natri, clorua, kali, canxi, photpho, magie hay các chất khoáng vi lượng như sắt, selen, mangan, flo, đồng, i-ốt. Mỗi chất khoáng lại có những công dụng chức năng riêng (Nguyễn Thị Lâm, 2017). - Magie: cần thiết cho chức năng của hệ tiêu hóa nhất là các cơ co thắt và xung thần kinh. Đồng thời Magie còn tham gia kiểm soát lượng đường trong máu, điều hòa huyết áp, duy trì sự chắc khỏe của xương. - Selen: là cấu thành của men glutathione peroxidase ảnh hưởng đến mọi thành phần của hệ miễn dịch, tác động đến sự phát triển của bạch cầu. - Sắt: cần thiết cho quá trình tạo các tế bào máu. - Kẽm: kích thích hoạt động của các enzyme, hỗ trợ hệ miễn dịch, bảo vệ vị giác, khứu giác, liên quan đến sự tổng hợp DNA. - Clorua: là một khoáng chất đặc biệt trong cơ thể, là thành phần của dịch dạ dày. Clorua cùng với Natri giúp cơ thể cân bằng hệ chất lỏng trong cơ thể. - Kali: cần thiết cho hệ thần kinh trung ương, cũng tham gia vào cân bằng chất lỏng trong cơ thể. - Natri: kết hợp với Clorua sẽ giúp cân bằng dịch ngoại bào, điều chỉnh huyết áp. 4.4. MỘT SỐ CHẾ PHẨM TỪ CÂY LƯỢC VÀNG 4.4.1. Một số chế phẩm ở Nga Tại Nga đã sử dụng Lược vàng từ rất lâu, cây Lược vàng còn được dùng để tạo ra các chế phẩm dạng viên nén và dạng thuốc bôi da…Lược vàng đã được đưa vào sản xuất thành phẩm chiết xuất cây Lược vàng với rất nhiều thương phẩm có công dụng khác nhau như là: Kem dưỡng da toàn thân có ria mép vàng 75 ml (Золотой ус Суставит крем-бальзам для тела 75 мл) 28.90 грн, Bộ ria mép vàng với gel dưỡng thể 75 ml (Золотой ус с бодягой гель-бальзам для тела 75 мл) 25.50грн, Cóc đá ria mép vàng 50 ml (Жабий каменьбальзам с золотым усом 50 мл) 29.50грн …
  • 34. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 24 Hình 4.8 Một số sản phẩm Lược vàng tại Nga (https://ua.apteka.com/ru/search?term=%D0%97%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1 %82%D0%BE%D0%B9+%D1%83%D1%81) 4.4.2. Một số chế phẩm ở Việt Nam Từ sau khi du nhập về Việt Nam, cây Lược vàng đã từng bước khẳng định vị thế của mình, hiện nay đã có một số chế phẩm từ cây Lược vàng. 1. Rượu Lược vàng ông bảy Công dụng bôi hoặc xoa bóp: - Đặc trị nốt muỗi đốt, côn trùng đốt (cắn) cho trẻ sơ sinh đến người trưởng thành - Xoa bóp ngoài da có thể giúp kháng viêm, tiêu sưng nhanh chóng do tai nạn hoặc chấn thương gây ra - Xoa bóp để trị chứng đau lưng, đau cột sống, nhức mỏi - Khi đau sưng lợi có thể pha loãng theo nhu cầu rồi ngậm kèm với việc xoa bóp bên ngoài (bên đau) trước khi đi ngủ. Phụ nữ đang mang bầu vô tình "mọc răng khôn" hoặc đau răng, sưng lợi pha loãng với một chút muối theo nhu cầu ngậm 2, 3 hôm sẽ hết.
  • 35. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 25 - Cơ thể bị ngứa pha loãng Lược vàng Ông Bẩy với nước, thoa lên người để sau 5 đến 10 phút rồi tắm lại Công dụng khi uống: Có tác dụng trị cảm mạo phong hàn, yếu sinh lí, hỗ trợ điều trị u nang buồng trứng, rối loạn tiền đình, cải thiện trí nhớ... Bên cạnh đó Lược vàng Ông Bẩy còn có thể trị sạn thận, sỏi mật, ăn không tiêu, dạ dày, tiểu đường, tim mạch, huyết áp... và một số bệnh khác. Tác dụng phụ nhưng ít khi gặp: Các tác dụng phụ ít gặp của việc dùng thảo dược này là tổn thương dây thanh quản, dị ứng phát ban và sưng, đặc biệt là với những người có hệ miễn dịch suy yếu và dễ bị dị ứng. Hình 4.9. Rượu Lược vàng ông bảy (https://diachimypham.com/luoc-vang-ong-bay.html) 2. Kem lá Lược vàng Kem dưỡng da lá Lược vàng chuyên dưỡng trắng da hoặc chống nắng: Đây là hai dòng kem cùng thành phần mềm mịn giúp thẩm thấu nhanh hay bề mặt da khi ma sát trực diện sau đây đấy tác động vào các mô cơ da nhằm giúp nâng cao độ ẩm lên đến max đồng thời cũng khiến làn da mền hoặc se kít lỗ chân lông hơn. loại kem này còn bổ sung bổ sung năm số lượng lớn chất chống nắng và các vitamin bồi bổ giúp tránh ảnh hưởng của ánh sáng bên ngoài và ngăn chặn những biểu hiện lão hóa cho nữ nhi một làn da trắng hổng chỉ sau tuyệt đối tuần sử dụng thường xuyên Kem lá Lược vàng chuyên trị mụn nhọt và nám: Đây là chiếc kem được chế tạo theo công thức mỗi gia lây vô cùng hiệu quả trong việc chữa trị nhọt bọc, u nhọt cám và những viết nám lâu ba trên khuôn mặt. cấu trúc chủ yếu của kem là các dược liệu ngẫu nhiên quý hiếm vì vậy lúc cọ xát vào da các mầm mống gây mụn hay những sắc tố gây nám sẽ được tháo bỏ triệt để và tránh chúng tái diễn. Kem đặc trị lá Lược vàng chuyên dùng để chống già hóa hay cung cấp độ ẩm: Đây được review là một loại kem rát rẻ tuy nhiên lại sở hữu giá tiền cực rẻ lúc mà hiệu quả chống lão hóa của nó lên đến 40% giúp chị em duy trì tuổi tác thanh xuân bền cũng cửa mình. tuy nhiên việc cung cấp hàm số lượng mức độ ẩm ướt thiết yếu cũng là
  • 36. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 26 ba cách giúp da mặt của cô bạn trông khẻo mạnh chuẩn bị được ko có bị sẩn sừi hoặc khô da. Hình 4.10. Kem lá Lược vàng (http://chohanghaiphong.net/Thoi-trang-lam-dep-dm7/Kem-la-luoc-vang-cuc-tot- t133406.html) 3. Dầu xoa Flekosteel - Giảm triệu chứng đau nhức xương khớp - Giảm các hiện tương căng cơ trương lực - Hạn chế sưng tấy, bầm tím, bông gân - Hạn chế và viêm nhiễm xương khớp - Các khớp kết cấu linh hoạt hơn Hình 4.11. Dầu xoa Flekosteel (https://store.salezone.vn/san-pham/sendo/kem-xoa-bop-tri-dau-nhuc-xuong-khop- flekosteel-50-ml-8749982.html) 4. Trà túi lọc Thiên Phúc Giúp thanh nhiệt, giải độc cơ thể - Hỗ trợ điều trị vảy nến, giúp thanh nhiệt - Hỗ trợ điều trị viêm họng, viêm đường tiết niệu - Giúp điều trị viêm gan, xơ gan, tổn thương gan - Giúp giải độc gan do sử dụng rượu bia nhiều và tuyến mồ hôi tiết ra nhiều - Sản phẩm không phải là thuốc không thay thế thuốc chữa bệnh.
  • 37. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 27 Hình 4.12. Trà túi lọc Thiên Phúc (http://dongduocthienphuc.com/san-pham/tra-tui-loc-735.html) 5. Trà Lược vàng Có công dụng ngăn ngừa các tế bào ung thư, các khối u ác tính, hỗ trợ các bệnh gan, phổi, thận, dạ dày, huyết áp và đau nhức xương khớp. Hình 4.13. Trà Lược vàng (https://chinhgoc.vn/tra-luoc-vang) CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1. KẾT LUẬN Qua tổng hợp từ các kết quả nghiên cứu, thấy được cây Lược vàng là loài cây dễ thích nghi với môi trường, các thành phần hoá học trong cây đã chứng minh được cây có nhiều công dụng nhất định, trong đó có 3 tác dụng nỗi trội nhất đó là - Tác dụng kháng khuẩn (với những chủng vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp) - Tác dụng tăng cường miễn dịch - Tác dụng chống oxy hóa. Tuy nhiên các nghiên cứu chỉ cho thấy cây Lược vàng hổ trợ ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư do có thành phần của các steroid có trong thực vật là các phytosterol. Không có tác dụng điều trị ung thư như người dân truyền miệng. Không bàn luận trong phần kết luận mà ghi thêm các thành phần hóa học có trong cây Lược vàng Tại Nga cây Lược vàng đã đưa vào đời sống người dân Nga từ rất lâu. Ở Việt Nam tuy mới được du nhập về nhưng vì được xem như “thần dược” nên đã khá phổ
  • 38. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 28 biến và được các doanh nghiệp đưa vào sản xuất các sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh như dầu xoa, kem, trà… 5.2. KIẾN NGHỊ Cây Lược vàng là dược liệu mới phát triển tại Việt Nam, chưa có tên trong các sách dược liệu chính thống tại Việt Nam như Dược Điển Việt Nam… nên sự hiểu biết về cây Lược vàng chưa được đầy đủ nên cần tiếp tục nghiên cứu thành phần hoá học của cây Lược vàng, đặc điểm sinh thái, nơi phân bố có ảnh hưởng đến thành phần hoá học của cây để bổ sung thêm hiểu biết về dược liệu mới này, góp phần củng cố thêm kiến thức, phát huy tốt hơn nữa công dụng vốn có của cây dược liệu Lược vàng. TÀI LIÊU THAM KHẢO 1. Đỗ Xuân Cẩm, 2009. Một vài dẫn liệu sinh học về cây Lược vàng. Tạp chí nghiên cứu và phát triển, 74(3); 55-62. 2. Frye CA (2009). "Steroids, reproductive endocrine function, and effects. A review". Minerva Ginecol. 61 (6): 541–562. 3. Faden, Robert B., 1998. “The Families and Genera of Vascular Plants”. Berlin: Springer, 4; 109-128. 4. Kim Quốc Hoa , 2008. Cây Lược vàng quý hơn vàng I, Nxb Báo người cao tuổi, 84. 5. Lương Hùng Tiến, 2018. Flavanoid, Thư viện điện tử trường Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên (24.04.2018)
  • 39. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 29 6. Lê Phương, 2020. Cây Lược vàng - công dụng và những bài thuốc trị bệnh hiệu quả. Đông y Việt Nam (14.10.2020). 7. Maton, Anthea; Jean Hopkins; Charles William McLaughlin; Susan Johnson; Maryanna Quon Warner; David LaHart; Jill D. Wright, 1993. Human Biology and Health. Englewood Cliffs, New Jersey, USA: Prentice Hall, 978. 8. Nguyễn Quỳnh, 2020. Cây Lược vàng – Đặc điểm, công dụng và bài thuốc chữa bệnh. Tạp chí đông y (01.09.2020). 9. Nguyễn Tuyết Mai, 2016. Vai trò của các khoáng chất trong cơ thể. Báo sức khoẻ và đời sống (01.5.2016). 10. Nguyễn Thị Lâm, 2017. Vai trò của vitamin và khoáng chất trong việc nâng cao miễn dịch. Báo điện tử Viện dinh dưỡng quốc gia (05.27.2017). 11. Olennikov D.N., Ibragimov T.A., Zilfikarov I.N. (2008), “Chemical composition of Callisia fragrans juice 1. Phenolic compounds”, Chelombit’ko V.A Chem. Nat. Comp., 44, 776-777. 12. Phạm Trang, 2020. Cây Lược vàng: Tác dụng chữa bệnh và bài thuốc hay lưu truyền. Báo ViMed VietNam Medical (03.04.2020). 13. Trịnh Thị Điệp, Đỗ Thị Phương, Nguyễn Kim Phượng, Nguyễn Minh Khởi, 2008. Bước đầu nghiên cứu về thành phần hóa học và tác dụng sinh học của cây Lược vàng Callisia fragrans (Lindl.) Woods. Tạp chí Dược liệu, 13(6); 276-279. 14. Võ Văn Chi, 1991. Cây thuốc An Giang. NXB Uỷ ban khoa học_kỹ thuật Ang Giang, 700. 15. Yarmolinsky L, Zaccai M, Ben-Shabat S, Huleihel M (2010), “Anti-hepertic acitivity of Callisia fragrans and Simmondsia chinensis leaf extracts in vitro”, The Open Virology Journal, 4, pp. 57-62. 16. Zoroddu MA, Aaseth J, Crisponi G, Medici S, Peana M, Nurchi VM (tháng 6 năm 2019). “The essential metals for humans: a brief overview”. J. Inorg. Biochem. 195: 120–29. 17. https://vimed.org/duoc-lieu/cay-luoc-vang 18. https://suckhoedoisong.vn/vai-tro-cua-cac-khoang-chat-trong-co-the-n115922.html 19. https://chinhgoc.vn/tra-luoc-vang 20. http://dongduocthienphuc.com/san-pham/tra-tui-loc-735.html 21. https://store.salezone.vn/san-pham/sendo/kem-xoa-bop-tri-dau-nhuc-xuong-khop- flekosteel-50-ml-8749982.html
  • 40. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 30 22.http://chohanghaiphong.net/Thoi-trang-lam-dep-dm7/Kem-la-luoc-vang-cuc-tot- t133406.html 23. https://diachimypham.com/luoc-vang-ong-bay.html 24.https://ua.apteka.com/ru/search?term=%D0%97%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D 1%82%D0%BE%D0%B9+%D1%83%D1%81 25. https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid 26. https://vi.wikipedia.org/wiki/Flavonoid 27. https://www.dongyvietnam.org/duoc-lieu/cay-luoc-vang 28.http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai- lai.html 29.http://pgrvietnam.org.vn/cong-dung-cay-luoc-vang-va-luu-y-khi-dung-cay-luoc- vang-622.html 30. https://vi.wikipedia.org/wiki/Callisia_navicularis 31. https://candidegardening.com/ZA/plants/c62714c2348f23c0d3607c52d905238e 32.http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai- lai.html 33.http://vietnamplants.blogspot.com/2013/01/commelinaceae-ho-rau-trai-ho-thai- lai.html 34. https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%8D_Th%C3%A0i_l%C3%A0i NHẬN XÉT VÀ ĐÁNH GIÁ CỦA GIẢNG VIÊN CHẤM 1 Họ và Tên:………………………………………………………………………......... Nhận xét:……………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………
  • 41. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864 31 ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… GIẢNG VIÊN CHẤM 2 Họ và Tên:………………………………………………………………………......... Nhận xét:……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ĐIỂM Ký tên ĐIỂM Ký tên