KOΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ "Η γνωριμία με τη Μόνικα» Λογοτεχνία Γ Γυμνασιου

1. ΛΟΓΟΣΕΧΝΙΑ Γ ΓΤΜΝΑ΢ΙΟΤ
ΡΟΤ΢΢Η ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02
«Η γνωριμία με τη Μόνικα»
KOΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

2. Eroica
Το 1937 εκδύδεται η Eroica ςε ςυνϋχειεσ. Ο τύτλοσ του ϋργου
παραπϋμπει ςτη ςυμφωνύα του Μπετόβεν. O τύτλοσ του
µυθιςτορόµατοσ αποτελεύ τον πρώτο υπαινιγµό για τη
«ςυνοµιλύα» του λογοτεχνικού κειµϋνου µε τη µουςικό, αφού
Eroica εύναι και η ονοµαςύα τησ τρύτησ ςυµφωνύασ του
Μπετόβεν.
Το ϋργο χαρακτηρύζεται για την υπερρεαλιςτικό γραφό, την
υπονοηματικό γλώςςα, τα λογοπαύγνια, υπαινιγμούσ ςτον
Όμηρο, ςτον Καβϊφη που δύνουν μια ερωτικό-αινιγματικό
και ρομαντικό υφό ςτο μυθιςτόρημα, με
νατουραλιςτικό, ςκληρό τρόπο.
Αιωρεύται ανϊμεςα ςτουσ δύο κόςμουσ: την πραγματικότητα
των ενηλύκων και την πραγματικότητα των φανταςιώςεων
των εφόβων.
λέν-κνληεξληζηηθήο ινγνηερλίαο ζε κηα επαξρηαθή πόιε πνπ κνηάδεη κε ην Ναύπιην, αιιά πάλω απ’ όια θέξεη κεηαμύ Πάηξαο θαη Σκύξλεο, όπνπ έκεηλε ζηα εθεβηθά ηνπ ρξόληα. Η πλέν-κνληεξληζηηθήο ινγνηερλίαο ζε κηα επαξρηαθή πόιε πνπ κνηάδεη κε ην Ναύπιην, αιιά πάλω απ’ όια θέξεη κεηαμύ Πάηξαο θαη Σκύξλεο, όπνπ έκεηλε ζηα εθεβηθά ηνπ ρξόληα. Η π
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

3. Νέν-κνληεξληζηηθή ινγνηερλία ζε κηα επαξρηαθή
πόιε πνπ κνηάδεη κε ην Ναύπιην, αιιά πάλω απ’
όια θέξεη κεηαμύ Πάηξαο θαη Σκύξλεο, όπνπ
έκεηλε ζηα εθεβηθά ηνπ ρξόληα. Η πινθή
δηαδξακαηίδεηαη θάπνπ ζηνλ 19ν αηώλα θαη κηιά
γηα ηα πάζε ηωλ λενιαίωλ πνπ θαηαληνύλ
επηθίλδπλα ζε ζεκείν ηξαγηθόηεηαο.
Σηελ Eroica, ηνπ Κνζκά Πνιίηε
(1938), ν έξωηαο δελ ζπλδέεηαη κόλν κε ην
ηέινο ηεο παηδηθόηεηαο αιιά θαη κε ην ηέινο ηεο
ίδηαο ηεο δωήο, έηζη ώζηε ε κεηάβαζε από ηελ
εθεβεία ζηελ ελειηθίωζε λα γίλεηαη κηα νδπλεξή
εκπεηξία.
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

4. Η υπόθεςη τησ Eroica:
Ένασ ώριμοσ αφηγητόσ, ο Παραςκευϊσ, αφηγεύται μϋςα από το
πρόςωπο του ϋφηβου Παραςκευϊ τα κατορθώματα
μιασ παρϋασ παιδιών ςε μια παραθαλϊςςια πόλη.
Τα παιδιϊ ζουν τισ μεγϊλεσ ςτιγμϋσ τησ ζωόσ τουσ
και ανακαλύπτουν τον ϋρωτα αλλϊ και το θϊνατο (ο ϊνθρωποσ
δεν εύναι αθϊνατοσ, όπωσ αρχικϊ νόμιζαν).
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

5. Αφηγητόσ:
-Εύναι τριτοπρόςωποσ
(ονομϊζεται Παραςκευϊσ) και
ςυμμετϋχει ςτην παιδικό
ςυντροφιϊ, δεν ςυμμετϋχει
όμωσ ςτα δρώμενα
(παντογνώςτησ).
 Ο αφηγητόσ, ώριμοσ πλϋον
ϊνδρασ διηγεύται όςα ϋζηςε
ςτα παιδικϊ και εφηβικϊ του
χρόνια .
-Όταν όμωσ μεταφερόμαςτε
ςτο επύπεδο τησ ιςτορύασ και
των αφηγημϋνων
περιςτατικών, ο αφηγητόσ
γύνεται μϋλοσ τησ ςυντροφιϊσ
των παιδιών (ομοδιηγητικόσ
αφηγητόσ).
-Στο απόςπαςμα εμφανύζεται
μια φορϊ ϊμεςα
χρηςιμοποιώντασ α΄
πρόςωπο «Τον βλϋπω ακόμα
…».
 Αφηγηματικό τεχνικό :
Οι δραματικού ενεςτώτεσ, που
παριςτϊνουν τα γεγονότα
ζωηρϊ ςα να μασ τα αφηγεύται
ο Παραςκευϊσ τησ εφηβικόσ
ηλικύασ.
 Ωςτόςο τα ρόματα ςε
ενεςτώτα εναλλϊςςονται με
ρόματα ςε παρελθοντικούσ
χρόνουσ.
Αφηγηματικού τρόποι
-Καθαρό διόγηςη
-Διϊλογοσ
-Περιγραφό
-Σχόλια
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

6. Πρωταγωνιςτϋσ του αποςπϊςματοσ:
Ο Αλϋκοσ, ο Λοΐζοσ και η Μόνικα : βρύςκονται
ανϊμεςα ςτην παιδικό αφϋλεια και
αθωότητα και ςτα πρώτα ςκιρτόματα τησ
εφηβεύασ.
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

7. Χαρακτηριςτικϊ του μυθιςτορόματοσ

Τα απλϊ πρϊγματα προςλαμβϊνουν διαςτϊςεισ
ςυμβόλων: Ο μαντρότοιχοσ μοιρϊζει το χώρο τησ αφηγημϋνησ
δρϊςησ ςε δύο μϋρη:
Το ϋνα εύναι ϋξω από το ςπύτι του προξϋνου, ϋξω από τον περύβολο
του κόπου.
 Το ϊλλο εύναι ςτον κόπο του ςπιτιού.
 Ο ϋξω χώροσ εύναι ο χώροσ των αγοριών, όπου κυριαρχεύ η
παιδικότητα, η λογικό του παιχνιδιού (τα παιδιϊ παριςτϊνουν
τουσ πυροςβϋςτεσ).
 Ο μϋςα χώροσ εύναι ο χώροσ του κοριτςιού, όπου κυριαρχεύ η
λογικό τησ ανθρώπινησ φύςησ (τα παιδιϊ παριςτϊνουν αυτό που
πρόκειται να γύνουν, ϋφηβοι)
 Το πϋραςμα του μαντρότοιχου από τον Αλϋκο και το Λοΐζο (που
βρύςκονται ςτο μεταβατικό ςτϊδιο τησ προεφηβεύασ)
ςυμβολύζει το πϋραςμα από την παιδικό αφϋλεια ςτην εφηβεύα.
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

8. 
-Ωσ ςτοιχεύο πλοκόσ λειτουργεύ η απώλεια τησ
περικεφαλαύασ, που γύνεται η αφορμό, για να αρχύςει η
δρϊςη.
-Το αφηγηματικό εύρημα του τςιμπόματοσ τησ Μόνικασ
από μια μϋλιςςα εύναι ϋνασ χειριςμόσ του ςυγγραφϋα, με
τον οπούο ρυθμύζει μια κρύςιμη ςτιγμό. Έτςι η Μόνικα
δεν τρομϊζει από την ξαφνικό εμφϊνιςη του
Λοΐζου, γιατύ αυτόσ μοιϊζει ωσ από μηχανόσ θεόσ που θα
λύςει το πρόβλημα του πόνου.
-Ο φυςικόσ και αβύαςτοσ διϊλογοσ μεταξύ των τριών
παιδιών.

Μ.ΡΟΤ΢΢Η

9. απώλεια τησ περικεφαλαύασ
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

10. Συμβολικϋσ και ειρωνικϋσ δομϋσ ςτην Eroica
Εύναι μια ιςτορύα εφόβων που αντιμετωπύζουν για
πρώτη φορϊ των ϋρωτα και τον θϊνατο. Τα βαςικϊ
γεγονότα εύναι τα εξόσ: ο θϊνατοσ ενόσ
εφόβου(Αντρϋα), η γνωριμύα ενόσ εφόβου, του Αλϋκου
με μια κοπϋλα(Μόνικα), ο θϊνατοσ του Αλϋκου μετϊ την
ερωτικό του ϋνωςη μαζύ τησ. Αλλϊ υπϊρχει μια
δευτερεύουςα πλοκό από πύςω. Υπϊρχει ο αρχηγόσ
(Λοΐζοσ), τον οπούο η Μόνικα ερωτεύεται. Αυτόσ μετϊ
τον θϊνατο τησ μητϋρασ του φεύγει για να ακολουθόςει
αλλού τη μούρα του.Μ.ΡΟΤ΢΢Η

11.  Η αφόγηςη εύναι νοςταλγικό αναπόληςη τησ
νιότησ από την οπτικό ενόσ µϋλουσ τησ τότε
εφηβικόσ ςυντροφιϊσ, του Παραςκευϊ, ο οπούοσ
ύςτερα από εύκοςι χρόνια θυµϊται και αφηγεύται
την ιςτορύα.
 Τα εύκοςι χρόνια που χωρύζουν την εποχό τησ
ιςτορύασ από την εποχό τησ αφόγηςησ, δηλαδό τον
ϋφηβο Παραςκευϊ-όρωα από τον ώριµο
Παραςκευϊ αφηγητό, δημιουργούν ϋναν κατϊ
κϊποιον τρόπο διφυό αφηγητό και προςδύδουν
πολυςηµύα ςτη γλώςςα τησ αφόγηςησ, αφού ο
Παραςκευϊσ ωσ ϋφηβοσ όρωασ και ο Παραςκευϊσ
ωσ ώριµοσ αφηγητόσ βλϋπουν µε διφορούµενο
τρόπο τα περιςτατικϊ τησ ιςτορύασ.
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

12. Έτςι, παρακολουθούµε, ϊλλοτε τον αφηγητό να
εξωραΐζει και να εξιδανικεύει πρόςωπα και
καταςτϊςεισ, γιατύ αφηγεύται την ιςτορύα
όπωσ την ϋβλεπε ωσ ϋφηβοσ, και ϊλλοτε να
ειρωνεύεται και να ςχολιϊζει µε τον κυνιςµό
των εμπειριών ενόσ ώριµου ϊνδρα που
αναπολεύ το παρελθόν.
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

13. IΣΤΟΤΟΠΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ
*Ο διαδικτυακόσ τόποσ του Εθνικού Κϋντρου Βιβλύου
(ΕΚΕΒΙ) εύναι αςφαλώσ η πιο αξιόπιςτη πηγό, για
την ϊντληςη πληροφοριών ςχετικών µε τη ζωό και
τα ϋργα του Πολύτη, αλλϊ και για ενδεικτικό
βιβλιογραφύα
http://www.ekebi.gr
*Το ϊρθρο του ∆ηµότρη Γκιώνη µε τον τύτλο
«Κοςµοπολύτησ τησ Οδύνησ» ςτην εφηµερύδα
Ελευθεροτυπύα, µε ηµεροµηνύα 28-02-2004, εύναι
ακόµα µύα πηγό που µπορεύ να χρηςιµοποιηθεύ.
Ηλεκτρονικό αρχεύο τησ εφηµερύδασ τησ περιόδου
2001-2009 (βλ. http://archive.enet.gr/online//ss2,
τελευταύα προςπϋλαςη 18-01-2011).
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

14.  Ο διαδικτυακόσ τόποσ του Σπουδαςτηρύου Νϋου
Ελληνιςµού
http://www.snhell.gr
εύναι επύςησ µύα ςηµαντικό πηγό και µπορεύ να
ϋχει ςυμβολό ςτην ανϊγνωςη και προςϋγγιςη
του κειµϋνου.
 Στο Ανθολόγιο Λογοτεχνύασ τησ ψηφιακόσ
Βιβλιοθόκησ του Σπουδαςτηρύου Νϋου
Ελληνιςµού ϋχει αναρτηθεύ ολόκληρο το
µυθιςτόρηµα Eroica.
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

15. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΜΑΔΩΝ
 1. Να φανταςτεύτε και να γρϊψετε τη δικό ςασ
εκδοχό για το πώσ τελειώνει η ςκηνό τησ
γνωριμύασ τησ Μόνικασ µε τουσ δύο φύλουσ
ςτον κόπο, διατηρώντασ όµωσ τουσ
αφηγηματικούσ τρόπουσ και τον τύπο του
αφηγητό του ςυγγραφϋα.
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

16. Πρϋπει να επιςηµϊνουµε ότι το απόςπαςµα του
εγχειριδύου τελειώνει απότοµα, χωρύσ να
ολοκληρώνεται η ςκηνό.
Στη ςυνϋχεια, αξιοποιώντασ το ∆ιαδύκτυο, να
επιςκεφθεύτε την ιςτοςελύδα του
Σπουδαςτηρύου Νϋου Ελληνιςµού, να βρεύτε το
πρώτο κεφϊλαιο, όπου ανόκει το απόςπαςµα
του ςχολικού εγχειριδύου και αφού διαβϊςετε
την ολοκληρωµϋνη ςκηνό, να τη ςυγκρύνετε µε
τη δικό ςασ εκδοχό.
Μ.ΡΟΤ΢΢Η

17. Μ.ΡΟΤ΢΢Η

18.  Ασ απολαύςουμε το ϋργο του Μπετόβεν
Eroica
http://www.youtube.com/watch?v=vj4JFAQ
0N8c
Μ.ΡΟΤ΢΢Η