Báo Cáo Thực Tập Kế Toán Tiêu Thụ Và Xác Định Kết Quả Kinh Doanh Tại Công Ty Cổ Phần Xi Măng Bỉm Sơn đã chia sẻ đến cho các bạn nguồn tài liệu hoàn toàn hữu ích. Nếu như bạn có nhu cầu cần tải bài mẫu này vui lòng nhắn tin ngay qua zalo/telegram : 0932.091.562 để được hỗ trợ tải nhé.

1. 1
BÁO CÁO THỰC TẬP
Kế Toán Tiêu Thụ Và Xác Định Kết Quả
Kinh Doanh Tại Công Ty Cổ Phần Xi
Măng Bỉm Sơn
Tham Khảo Thêm Tài Liệu Tại Luanvanpanda.com
Dịch Vụ Hỗ Trợ Viết Thuê Tiểu Luận, Báo Cáo, Khoá Luận, Luận Văn
Zalo/Telegram Hỗ Trợ : 0932.091.562

2. 2
PHẦN I
ĐẶT VẤN ĐỀ
I.1. Lý do chọn đề tài
Trước những biến đổi sâu sắc của nền kinh tế toàn cầu hoá, mức độ cạnh tranh
hàng hoá, dịch vụ giữa các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc
tế ngày càng khốc liệt. Do đó mỗi doanh nghiệp không những phải vươn lên trong quá
trình sản xuất kinh doanh mà còn biết phát huy tiềm lực tối ta của mình để đạt được
hiệu quả cao nhất. Bên cạnh các phương thức xúc tiến thương mại để đẩy nhanh tốc độ
tiêu thụ với mục đích cuối cùng là đem lại lợi nhuận cao, các doanh nghiệp còn phải
biết nắm bắt các thông tin, số liệu cần thiết, chính xác từ bộ phận kế toán để kịp thời
đáp ứng các yêu cầu của nhà quản lý, có thể công khai tài chính thu hút các nhà đầu tư,
tham gia vào thị trường tài chính. Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp hoạt động trong
lĩnh vực kinh doanh và sản xuất vật liệu xây dựng trong điều kiện nền kinh tế thị
trường có nhiều biến đổi phải thể hiện được vai trò tiên phong của mình trong quá
trình hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới.
Là một công ty cổ phần có quy mô lớn, uy tín cao hoạt động trong lĩnh vực kinh
doanh và sản xuất vật liệu xây dựng, Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn đã và đang
dần dần từng bước khẳng định mình trên thị trường của tỉnh nhà và của nước Việt
Nam. Do đó việc đẩy mạnh công tác kế toán thành phẩm, tiêu thụ và xác định kết quả
kinh doanh là vấn đề có ý nghĩa vô cùng thiết thực và quan trọng. Điều đó không
những giúp cho nhà quản lý đưa ra những phương thức tiêu thụ thành phẩm hữu hiệu,
bảo toàn vốn, đẩy nhanh vòng quay vốn, đem đến cho doanh nghiệp hiệu quả cao nhất
mà còn giúp cho nhà nước điều tiết hợp lý nền kinh tế ở tầm vĩ mô.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã đi sâu vào tìm hiểu và lựa chọn nghiên cứu
đề tài: “Kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần xi
măng Bỉm Sơn” làm luận văn tốt nghiệp của mình.
I.2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài đi sâu vào nghiên cứu quá trình hạch toán kế toán tiêu thụ và xác định kết
quả kinh doanh nhằm một số mục đích sau:

3. 3
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về kế toán doanh thu, xác định kết quả kinh
doanh trong doanh nghiệp kinh doanh và sản xuất vật liệu xây dựng.
- Tìm hiểu thực trạng tổ chức công tác kế toán, đặc biệt là kế toán doanh thu xác
định kết quả kinh doanh tại công ty. Từ đó:
+ Xem xét đánh giá tình hình doanh thu và lợi nhuận đạt được của công ty
qua 2 năm 2007 – 2008. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến tình hình biến động
doanh thu và lợi nhuận.
+ Đề ra một số ý kiến góp phần hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí
và xác định kết quả kinh doanh tại đơn vị.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài đi sâu vào tìm hiểu các vấn đề liên quan đến công tác kế toán doanh thu,
chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn.
I.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: nghiên cứu các tài liệu thu thập được trong
quá trình thực tập tại đơn vị: tài liệu về cơ cấu tổ chức, quy định của Công ty cổ phần
xi măng Bỉm Sơn và các tài liệu khác làm cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu.
- Phương pháp quan sát, phỏng vấn: quan sát công việc hàng ngày của các nhân
viên kế toán, phỏng vấn các nhân viên kế toán những vấn đề liên quan đến công tác kế
toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại công ty.
- Phương pháp phân tích kinh doanh, phân tích tài chính, so sánh: dựa trên các số
liệu thu thập được tại đơn vị thực tập tiến hành phân tích, so sánh các số liệu phục vụ
cho quá trình nghiên cứu.
I.5. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Nghiên cứu kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại
Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn: Phường Ba Đình, Thị xã Bỉm Sơn, Tỉnh Thanh
Hoá.
- Về thời gian: Từ ngày 08/12/2008 đến ngày 04/04/2009.
- Nguồn số liệu: Số liệu sử dụng được lấy từ Sổ sách kế toán và các Báo cáo tài
chính của Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn trong 2 năm từ năm 2007 đến năm 2008.

4. 4
I.6. Kết cấu khóa luận
Khóa luận được thiết kế 3 phần:
- Phần I: Đặt vấn đề.
- Phần II: Nội dung và kết quả nghiên cứu.
Gồm 3 chương:
- Chương 1: Tổng quan về kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh.
- Chương 2: Thực trạng công tác kế toán và xác định kết quả kinh doanh tại
Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn.
- Chương 3: Định hướng và một số giải pháp góp phần hoàn thiện công tác
kế toán tại Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn.
- Phần III: Kết luận và kiến nghị.
Tóm tắt nội dung nghiên cứu của các đề tài trước
Phòng Kế toán - Thống kê - Tài chính thuộc Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn
đã tiếp nhận rất nhiều các thế hệ sinh viên về thực tập với rất nhiều các đề tài và các
hướng nghiên cứu khác nhau. Do xác định được tầm quan trọng của kế toán tiêu thụ và
xác định kết quả kinh doanh nên nhiều sinh viên đã lựa chọn đề tài này để tập trung
nghiên cứu, tìm hiểu thực tế tại công ty. Các đề tài này đã đề cập chi tiết tình hình
chung của công ty, trình bày chi tiết sổ sách và định khoản liên quan đến việc hạch
toán doanh thu và xác định kết quả kinh doanh. Đây là nguồn tài liệu hữu ích để tôi
vận dụng, phát triển hướng nghiên cứu của mình. Tuy nhiên các đề tài trước này chưa
tập trung tìm hiểu về việc hạch toán các nghiệp vụ, trình bày các thủ tục luân chuyển
chứng từ để từ đó đưa ra các sổ chi tiết và tổng hợp liên quan. Đây cũng là một hướng
mới mà tôi sẽ tập trung tìm hiểu và trình bày trong khóa luận này. Điều này giúp cho
tôi có cái nhìn tổng quan hơn về công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh
doanh tại công ty. Từ đó có thể đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện hơn công tác
kế toán tại công ty nói chung và công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh
doanh nói riêng và để hoàn thành tốt bài khóa luận của mình.

5. 5
PHẦN II
NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Những vấn đề về kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh
1.1.1. Khái niệm thành phẩm, tiêu thụ thành phẩm và kết quả kinh doanh
a) Thành phẩm
Thành phẩm là những sản phẩm đã kết thúc quá trình chế biến, đã được kiểm
nghiệm phù hợp với tiêu chuẩn, chất lượng kỹ thuật quy định, có thể nhập kho hay
giao ngay cho khách hàng. Tuỳ theo đặc điểm sản xuất sản phẩm mà thành phẩm có
thể chia thành nhiều loại với những phẩm cấp khác nhau gọi là chính phẩm, phụ phẩm
hay sản phẩm loại I, II...
b) Tiêu thụ sản phẩm
Là khâu cuối cùng của quá trình luân chuyển hàng hoá, trực tiếp thực hiện chức
năng lưu thông phục vụ sản xuất và đời sống xã hội. Đó là việc cung cấp cho khách
hàng các loại sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất ra (doanh nghiệp sản xuất) hoặc các
loại dịch vụ (doanh nghiệp thương mại dịch vụ) đồng thời được khách hàng thanh toán
hoặc chấp nhận thanh toán.
Hoạt động tiêu thụ có thể tiến hành theo nhiều phương thức: bán trực tiếp tại kho
của doanh nghiệp, chuyển hàng theo hợp đồng, bán hàng thông qua các đại lý... Về
nguyên tắc, kế toán sẽ ghi nhận nghiệp vụ tiêu thụ vào sổ sách kế toán khi nào doanh
nghiệp không còn quyền sở hữu về sản phẩm nhưng bù lại được quyền sở hữu về tiền
do khách hàng thanh toán hoặc được quyền đòi tiền. Từ đó dần hình thành những vấn
đề về khách hàng, truyền thống, uy tín doanh nghiệp và chỗ đứng doanh nghiệp trên
thị trường. Có thể nói, tiêu thụ là khâu quan trọng nhất quyết định đến sự tồn tại và
phát triển của doanh nghiệp.
c) Kết quả hoạt động kinh doanh
Là số chênh lệch giữa doanh thu thuần với trị giá vốn của hàng bán, chi phí bán
hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp. Đây là kết quả tài chính cuối cùng của các hoạt

6. 6
động trong doanh nghiệp, trong một thời gian nhất định (tháng, quý, năm) là mục đích
cuối cùng của mọi doanh nghiệp và phụ thuộc vào quy mô, chất lượng của quá trình
sản xuất kinh doanh.
KQ HĐSXKD = DT thuần – (GVHB + CPBH + CPQLDN)
Ngoài ra trong doanh nghiệp còn có hoạt động tài chính và hoạt động khác tương
ứng với hai hoạt động trên là kết quả hoạt động tài chính và kết quả hoạt động khác.
KQ HĐTC = DTTC - CPTC
KQ HĐ khác = Thu nhập khác - Chi phí khác
1.1.2. Nhiệm vụ của công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh
Nhiệm vụ bao trùm của công tác hạch toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh
doanh là phải đáp ứng nhu cầu thông tin của nhà quản lý thông qua việc cung cấp các
thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời giúp nhà quản lý phân tích, đánh giá và quy định
phương án kinh doanh cho mỗi doanh nghiệp.
- Đó là việc theo dõi và phản ánh kịp thời, chi tiết hàng hoá ở tất cả các trạng
thái: hàng tồn kho, hàng gửi bán, hàng đang đi đường... để đảm bảo tính đầy đủ cho
hàng hoá ở tất cả các chỉ tiêu hiện vật và giá trị.
- Phản ánh chính xác doanh thu bán hàng, doanh thu thuần để xác định kết quả
kinh doanh. Kiểm tra, đôn đốc, đảm bảo thu đủ, thu nhanh tiền bán hàng tránh bị
chiếm dụng vốn bất hợp pháp.
- Phản ánh chính xác đầy đủ, trung thực các khoản chi phí bán hàng, chi phí quản
lý doanh nghiệp phát sinh nhằm xác định kết quả kinh doanh của đơn vị, trên cơ sở đó
có những biện pháp kiến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động sản xuất kinh doanh.
1.1.3. Ý nghĩa của công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay vấn đề các doanh nghiệp luôn quan tâm
đến là làm thế nào để hoạt động sản xuất kinh doanh có kết quả cao nhất (tối đa hoá lợi
nhuận và tối thiểu rủi ro). Lợi nhuận là thước đo kết quả hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp và các yếu tố liên quan trực tiếp đến việc xác định lợi nhuận là doanh
thu, chi phí, thu nhập khác và chi phí khác. Do đó doanh nghiệp cần phải kiểm tra
doanh thu, chi phí, phải biết kinh doanh mặt hàng nào, mở rộng sản phẩm nào, hạn chế
sản phẩm nào để có kết quả cao nhất. Như vậy, hệ thống kế toán nói chung và kế toán

7. 7
tiêu thụ, xác định kết quả kinh doanh nói riêng đóng vai trò quan trọng trong việc tập
hợp, ghi chép các số liệu về tình hình hoạt động của doanh nghiệp, nó cung cấp được
những thông tin cần thiết giúp cho các chủ doanh nghiệp và giám đốc điều hành có thể
phân tích, đánh giá và lựa chọn phương án kinh doanh, phương án đầu tư hiệu quả
nhất. Do đó việc tổ chức công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh,
phân phối kết quả một các khoa học hợp lý và phù hợp với điều kiện cụ thể của doanh
nghiệp càng trở nên quan trọng và có ý nghĩa vô cùng to lớn không chỉ đối với doanh
nghiệp mà còn đối với toàn nền kinh tế.
1.2. Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp
1.2.1 Hệ thống chứng từ kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh
Trong doanh nghiệp, hoạt động tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá thường được sử
dụng các chứng từ như:
- Bảng thanh toán hàng đại lý, ký gửi (Mẫu số 01 – BH).
- Thẻ quầy hàng (Mẫu số 02 – BH).
- Hoá đơn GTGT (Mẫu số 01 GTKT – 3LL).
- Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ (Mẫu số 03 – PXK – 3LL).
- Phiếu xuất kho (Mẫu số 02 – VT).
- Phiếu thu (Mẫu 01 – VT).
- Bảng kê mua hàng (Mẫu số 06 – VT).
Ngoài ra còn một số chứng từ khác liên quan đến hoạt động tiêu thụ sản phẩm,
hàng hoá như: chứng từ lao động tiền lương, chứng từ về hàng tồn kho, chứng từ liên
quan đến tiền tệ (thanh toán, tạm ứng).
1.2.2. Phương pháp tính giá trị thực tế xuất kho
Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 02 (VAS 02) quy định phương pháp tính
giá xuất kho thành phẩm bao gồm:
- Phương pháp tính theo giá đích danh.
- Phương pháp bình quân gia quyền.
- Phương pháp nhập trước xuất trước (FIFO).
- Phương pháp nhập sau xuất trước (LIFO).
Việc lựa chọn phương pháp tính giá thực tế thành phẩm xuất kho phải căn cứ vào

8. 8
đặc điểm của từng doanh nghiệp, số lần nhập, xuất thành phẩm, trình độ của nhân viên
kế toán, thủ kho, điều kiện kho bãi của doanh nghiệp. Phương pháp tính giá bình quân
gia quyền là phương pháp phổ biến được sử dụng trong loại hình doanh nghiệp có
lượng hàng hoá lớn, số lần nhập xuất nhiều. Phương pháp này dễ tính toán, giảm khối
lượng công việc cho nhân viên kế toán. Vì vậy tôi tập trung đi sâu vào tìm hiểu
phương pháp này.
Khi sử dụng phương pháp này thì giá trị của từng loại hàng tồn kho được tính
theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho tương tự đầu kì và giá trị từng loại
hàng tồn kho được mua vào hoặc sản xuất trong kì. Giá trị trung bình có thể được tính
theo thời kì hoặc mỗi khi nhập một lô hàng về phụ thuộc vào tình hình của doanh
nghiệp.
Giá trị thực tế của
thành phấm xuất kho = Giá bình quân của 1 đơn vị thành phẩm × Lượng thành phẩm xuất kho
Giá trị bình quân của
1 đơn vị thành phẩm
=
Giá trị TP tồn đầu kỳ + Giá trị TP nhập trong kỳ
Số lượng TP tồn đầu kỳ + Số lượng TP nhập trong kỳ
1.2.3. Đặc điểm hình thức sổ kế toán
Hiện nay theo quyết định 15/2006/QĐ – BTC ngày 20/03/2006 của Bộ tài chính
về việc ban hành chế độ kế toán doanh nghiệp thì có các hình thức kế toán sau:
- Hình thức sổ kế toán Nhật ký chung.
- Hình thức sổ kế toán Nhật ký - chứng từ.
- Hình thức sổ kế toán Nhật ký - Sổ cái.
- Hình thức sổ kế toán Chứng từ ghi sổ.
- Hình thức sổ kế toán trên máy vi tính.
Trong điều kiện hiện nay, nhận thấy được tầm quan trọng của công nghệ thông
tin nên hầu hết các doanh nghiệp đều sử dụng máy tính và các phần mềm kế toán để
thực hiện công tác hạch toán kế toán. Việc sử dụng các phần mềm này tuy chi phí hơi
cao nhưng giúp các nhân viên kế toán làm việc một cách nhanh chóng, chính xác
mang lại hiệu quả cao. Vì vậy tôi đi sâu vào tìm hiểu việc hạch toán kế toán theo
phương thức này:

9. 9
Hình thức sổ kế toán trên máy vi tính.
 Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán trên máy vi tính
Công việc kế toán được thực hiện theo một chương trình phần mềm kế toán trên
máy vi tính. Phần mềm kế toán được thiết kế theo nguyên tắc của một trong bốn hình
thức kế toán hoặc kết hợp các hình thức kế toán theo quy định. Phần mềm kế toán
không hiển thị đầy đủ quy trình ghi sổ kế toán nhưng phải hiển thị đầy đủ các loại sổ
kế toán và các báo theo quy định.
 Các loại sổ của hình thức kế toán trên máy vi tính.
Phần mềm kế toán được thiết kế theo hình thức nào thì sẽ có các loại sổ của
hình thức kế toán đó nhưng không hoàn toàn giống mẫu sổ kế toán ghi bằng tay. Hình
thức kế toán máy dựa trên hình thức sổ Nhật ký chung gồm các loại sổ chủ yếu sau:
- Sổ Cái.
- Sổ Nhật ký chung.
- Các loại sổ, thẻ chi tiết.
 Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính.
a) Hàng ngày kế toán căn cứ vào các chứng từ kế toán hoặc bảng tổng hợp các
chứng từ kế toán cùng loại đã được kiểm tra, được dùng làm căn cứ ghi sổ, xác định
tài khoản ghi Nợ, tài khoản ghi Có để nhập dữ liệu vào máy vi tính theo các bảng, biểu
được thiết kế sẵn trên phần mềm kế toán. Theo quy trình của phần mềm kế toán, các
thông tin được tự động nhập vào sổ kế toán tổng hợp (Sổ Cái) và các sổ, thẻ chi tiết
liên quan.
b) Cuối tháng (hoặc bất kỳ thời điểm cần thiết nào) kế toán thực hiện các thao
tác cộng khoá sổ (cộng sổ) và lập báo cáo tài chính. Việc đối chiếu giữa số liệu tổng
hợp với số liệu chi tiết được thực hiện tự động và luôn đảm bảo chính xác, trung thực
theo thông tin đã được nhập trong kỳ. Người làm kế toán có thể kiểm tra, đối chiếu số
liệu giữa sổ kế toán với báo cáo tài chính sau khi đã in ra giấy.
Cuối tháng, cuối năm sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết được in ra giấy,
đóng thành quyển và thực hiện các thủ tục pháp lý theo quy định về sổ kế toán ghi
bằng tay.
Công việc được tiến hành đơn giản, nhanh chóng, gọn nhẹ!

10. 10
- Sổ tổng hợp.
- Sổ chi tiết.
Sổ kế toán
MÁY VI TÍNH - Báo cáo tài
chính.
- Báo cáo kế toán
quản trị.
Bảng tổng hợp
chứng từ kế
toán cùng loại
Chứng từ kế toán
PHẦN MỀM
KẾ TOÁN
 Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính:
Ghi chú:
Nhập số liệu hàng ngày.
In sổ, báo cáo cuối tháng, cuối năm.
Đối chiếu, kiểm tra.
Sơ đồ 1.1: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính
1.3. Nội dung kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh
1.3.1. Hạch toán doanh thu bán hàng
1.3.1.1. Khái niệm “Doanh thu”
Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp thu được trong kỳ
kế toán phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh
nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. [7]
Doanh thu = Số lượng hàng hoá, sản phẩm tiêu thụ trong kỳ × Đơn giá
Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ là số chênh lệch giữa doanh
thu bán hàng và cung cấp dịch vụ với các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng
bán, doanh thu của số hàng bán bị trả lại, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế
GTGT theo phương pháp trực tiếp.
- Tài khoản sử dụng: Để hạch toán doanh thu bán hàng, doanh nghiệp sử dụng
các tài khoản cơ bản sau:

11. 11
TK 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
TK 512: Doanh thu bán hàng nội bộ.
1.3.1.2. Nguyên tắc hạch toán doanh thu
- Đối với sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu
trừ thuế doanh thu bán hàng được phản ánh theo số tiền bán hàng chưa có thuế GTGT.
- Đối với sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ không thuộc diện chịu thuế GTGT hoặc
chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ là tổng giá trị thanh toán.
- Trường hợp bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp thì doanh nghiệp ghi
nhận doanh thu bán hàng theo giá trả ngay và ghi nhận vào doanh thu chưa thực hiện
về phần lãi tính trên khoản phải trả nhưng trả chậm phù hợp với thời điểm ghi nhận
doanh thu được xác nhận.
- Những sản phẩm, hàng hoá được xác định là tiêu thụ nhưng vì lý do về chất
lượng, về quy cách kỹ thuật, người mua từ chối thanh toán gửi trả lại người bán hoặc
yêu cầu giảm giá và được doanh nghiệp chấp thuận hoặc người mua hàng với khối
lượng lớn được chiết khấu thương mại thì các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng này
được theo dõi riêng biệt trên các TK 531 – Hàng bán bị trả lại, TK 532 - Giảm giá
hàng bán, TK 521 - Chiết khấu thương mại.
- Trường hợp trong kỳ doanh nghiệp đã viết hoá đơn bán hàng và đã thu tiền
hàng nhưng đến cuối kỳ vẫn chưa giao hàng cho người mua thì trị giá số hàng này
không được coi là tiêu thụ và và không được ghi vào TK 511 – “Doanh thu bán hàng
và cung cấp dịch vụ” mà chỉ hạch toán vào bên Có của TK 131 – “Phải thu khách
hàng” về khoản tiền đã thu của khách hàng. Khi thực giao hàng cho người mua sẽ
hạch toán TK 511 – “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” về giá trị hàng đã giao,
đã thu tiền trước của khách hàng phù hợp với điều kiện ghi nhận doanh thu.
1.3.1.3. Điều kiện ghi nhận doanh thu
Theo chuẩn mực số 14 – Doanh thu và thu nhập khác (Hệ thống chuẩn mực kế
toán Việt Nam, NXB Thống kê), Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời
thoả mãn tất cả 5 điều kiện sau:
a) Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở

12. 12
hữu sản phẩm hoặc hàng hoá cho người mua.
b) Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá như người sở hữu
hàng hoá hoá hoặc quyền kiểm soát hàng hoá.
c) Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
d) Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán
hàng.
e) Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
1.3.1.4. Trình tự hạch toán
TK 333 TK 511, 512 TK 111, 112, 131
Thuế TTĐB, XK, GTGT DTBH, CCDV
(trực tiếp) phải nộp)
TK 531, 532, 521 TK 3331
K/C HBBTL, GGHB
K/C CKTM
TK 911
K/C Doanh thu bán hàng
Sơ đồ 1.2: Trình tự hạch toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
1.3.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, các khoản giảm trừ doanh thu bao gồm:
chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại.
1.3.2.1 Chiết khấu thương mại
a) Khái niệm
Chiết khấu thương mại là khoản tiền mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc đã thanh
toán cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn theo thoả thuận về chiết khấu
thương mại đã ghi trên hợp đồng kinh tế hoặc cam kết mua bán hàng.
- TK sử dụng: TK 521 - Chiết khấu thương mại.

13. 13
b) Nguyên tắc hạch toán
- Trong kỳ chiết khấu thương mại phát sinh thực tế được phản ánh vào bên
Nợ TK 521, cuối kỳ kế toán được kết chuyển sang TK 511 – “Doanh thu bán hàng và
cung cấp dịch vụ” hoặc TK 512 – “Doanh thu nội bộ” để xác định doanh thu thuần
thực hiện trong kỳ.
1.3.2.2. Giảm giá hàng bán
a) Khái niệm
Giảm giá hàng bán là khoản giảm trừ cho người mua do sản phẩm hàng hóa kém
chất lượng hay không đúng quy cách theo quy định trong hợp đồng kinh tế.
- Tài khoản sử dụng: TK 532 - Giảm giá hàng bán.
b) Nguyên tắc hạch toán
- Trong kỳ kế toán khoản giảm giá hàng bán phát sinh thực tế được phản ánh vào
bên Nợ TK 532, cuối kỳ kế toán được kết chuyển sang TK 511 – “Doanh thu bán hàng
và cung cấp dịch vụ” hoặc TK 512 – “Doanh thu nội bộ” để xác định doanh thu thuần
thực hiện trong kỳ.
1.3.2.3. Hàng bán bị trả lại
a) Khái niệm
Hàng bán bị trả lại là số sản phẩm, hàng hoá doanh nghiệp đã xác định tiêu thụ
nhưng bị khách hàng trả lại do vi phạm các điều kiện đã cam kết trong hợp đồng kinh
tế như: hàng kém chất lượng, sai quy cách, chủng loại...
Ta có:
Doanh thu hàng
bán bị trả lại
= Số lượng hàng bán bị trả lại × Đơn giá đã ghi trên hóa đơn
- Tài khoản sử dụng: TK531 - Giảm giá hàng bán.
b) Nguyên tắc hạch toán
- Các chi phí phát sinh liên quan đến việc bán hàng bị trả lại này mà doanh
nghiệp phải chi được phản ánh vào TK 641 – Chi phí bán hàng.
- Trong kỳ kế toán trị giá hàng bán bị trả lại được phản ánh vào bên Nợ TK 531,
cuối kỳ kế toán được kết chuyển sang TK 511 – “Doanh thu bán hàng” hoặc TK 512 –
“Doanh thu nội bộ” để xác định doanh thu thuần cuối kỳ kế toán.

14. 14
 Trình tự hạch toán các tài khoản giảm trừ doanh thu
TK 111, 112, 113 TK 521 TK511
K/C CKTM
TK 531
TK 532
K/C HBBTL
K/C GGHB
TK 3331
Hoặc khi hoàn thuế GTGT
về CKTM, HBBTL, GGHB (nếu có)
Sơ đồ 1.3: Trình tự hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu
1.3.3. Hạch toán giá vốn hàng bán
1.3.3.1 Khái niệm
Giá vốn hàng bán là giá trị thực tế xuất kho của một số sản phẩm bán được (gồm
cả chi phí mua hàng phân bổ cho hàng hoá đã bán ra trong kỳ - đối với doanh nghiệp
thương mại) hoặc giá thành thực tế lao vụ, dịch vụ hoàn thành đã được xác định là tiêu
thụ và các khoản khác được tính vào giá vốn để xác định kết quả kinh doanh trong kỳ.
[7]
- Tài khoản sử dụng: TK 632 – Giá vốn hàng bán
1.3.3.2. Nguyên tắc hạch toán
- Trị giá vốn của thành phẩm, hàng hóa, dịch vụ cung cấp trong kỳ được phản
ánh vào bên Nợ TK 632, cuối kỳ kế toán kết chuyển vào bên Có TK 911 để xác định
kết quả kinh doanh.
- Khoản lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho được hạch toán vào bên Nợ TK 632
khi hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho được ghi giảm giá vốn hàng bán.
- Khoản hao hụt, mất mát hàng tồn kho sau khi trừ đi các khoản bồi thường được
hạch toán vào TK 632.
- Khoản chi phí chung cố định cao hơn mức bình thường hạch toán vào TK 632.
CKTM
HBBTL
GGHB
Thuế GTGT
TK 711

15. 15
Sản xuất xong bán ra ngay K/C xác định KQKD
TK 156
TK 157
Xuất kho
gửi đi bán
TK 155, 156
Hàng gửi bán Hàng bán bị trả
được XĐ là tiêu thụ lại nhập kho
Xuất bán trực tiếp
TK 627, 138 TK 159
Các khoản khác được tính vào giá vốn Hoàn nhập dự phòng
giảm giá HTK
TK 159
Trích lập dự phòng giảm giá HTK
1.3.3.3. Trình tự hạch toán
TK 154 , 155 TK 632 TK 911
Sơ đồ 1.4: Trình tự hạch toán giá vốn hàng bán
1.3.4. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính
1.3.4.1. Khái niệm
Doanh thu hoạt động tài chính là những doanh thu về tiền lãi, tiền bản quyền, cổ
tức, lợi nhuận được chia và doanh thu hoạt động tài chính khác của doanh nghiệp.
- Tài khoản sử dụng: TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính.
1.3.4.2. Nguyên tắc hạch toán
- Đối với các khoản doanh thu từ hoạt động mua bán chứng khoán được ghi nhận
là số chênh lệch giữa giá bán lớn hơn giá gốc, số lãi về trái phiếu hoặc cổ phiếu.
- Đối với các khoản tiền lãi đầu tư nhận được, khoản đầu tư cổ phiếu, trái phiếu
thì chỉ có cổ phần tiền lãi của các kỳ mà doanh nghiệp mua lại khoản đầu tư này mới
được ghi nhận là doanh thu phát sinh trong kỳ, còn khoản lãi đầu tư nhận được từ các
khoản lãi đầu tư dồn tích trước khi doanh nghiệp mua lại khoản đầu tư đó thì ghi giảm
giá trị khoản đầu tư trái phiếu, cổ phiếu đó.
- Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh trong kỳ được tập hợp vào bên Có TK
515, cuối kỳ kế toán kết chuyển vào bên Nợ TK 911 để xác định kết quả kinh doanh.

16. 16
Chiết khấu thanh toán
1.3.4.3. Trình tự hạch toán
TK 911 TK 515 TK 111, 112, 131
TK 121, 228
Lãi cổ phiếu, trái phiếu mua
bổ sung cổ phiếu, trái phiếu
TK 331
TK 338
Phân bổ dần lãi bán hàng
trả chậm, lãi nhận trước
Sơ đồ 1.5: Trình tự hạch toán doanh thu hoạt động tài chính
1.3.5. Kế toán chi phí hoạt động tài chính
1.3.5.1. Khái niệm
Chi phí hoạt động tài chính là các khoản chi phí liên quan đến hoạt động đầu tư
tài chính, chi phí cho vay và đi vay vốn và một số chi phí khác của doanh nghiệp.
- Tài khoản sử dụng: TK 635 - Chi phí tài chính.
1.3.5.2. Nguyên tắc hạch toán
- Chi phí tài chính phát sinh trong kỳ được tập hợp vào bên Nợ TK 635, cuối kỳ
kế toán kết chuyển vào bên Có TK 911 để xác định kết quả hoạt động kinh doanh.
1.3.5.3. Trình tự hạch toán
TK 111, 112, 331 TK 635 TK 911
K/C chi phí tài chính
TK 121, 221 xác định KQKD
Lỗ do bán chứng khoán
TK 128, 222 TK 129, 229
Lỗ từ hoạt động góp vốn Hoàn nhập dự phòng
TK 129, 229 liên doanh giảm giá đầu tư ngắn hạnTK
Lập dự phòng phải thu
ngắn hạn, dài hạn
Sơ đồ 1.6: Trình tự hạch toán chi phí tài chính
Chiết khấu thanh toán được hưởng
Nhận lãi cổ phiếu, trái phiếu
K/C DT HĐTC

17. 17
1.3.6. Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp
1.3.6.1. Chi phí bán hàng
a) Khái niệm
Chi phí bán hàng là chi phí thực tế phát sinh trong quá trình bán sản phẩm, hàng
hoá, cung cấp dịch vụ.
Bao gồm: các chi phí chào hàng, giới thiệu sản phẩm, quảng cáo (trừ hoạt động
xây lắp) chi phí bảo hành, chi phí bảo quản đóng gói vận chuyển và một số chi phí
khác.
- Tài khoản sử dụng: TK 641 – Chi phí bán hàng.
b) Nguyên tắc hạch toán
- Việc kết chuyển chi phí bán hàng trừ vào thu nhập để tính lợi nhuận về tiêu thụ
trong kỳ được căn cứ vào mức độ phát sinh chi phí, doanh thu và chu kỳ kinh doanh
của doanh nghiệp để đảm bảo nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu và chi phí. Trường
hợp chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ lớn trong khi doanh thu kỳ này nhỏ hoặc chưa
có thì chi phí bán hàng được tạm thời kết chuyển vào TK 142 (242) – Chi phí trả trước
ngắn hạn (dài hạn). Sau đó chi phí này sẽ được kết chuyển trừ vào thu nhập ở các kỳ
sau khi có doanh thu.
- Chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ được tập hợp vào bên Nợ TK 641, cuối kỳ
kết kế toán chuyển vào bên Có TK 911 để xác định kết quả kinh doanh.
1.3.6.2. Chi phí quản lý doanh nghiệp
a) Khái niệm
Chi phí quản lý doanh nghiệp là chi phí có liên quan đến hoạt động kinh doanh,
quản lý hành chính, quản lý điều hành chung của toàn doanh nghiệp.
Bao gồm: chi phí nhân viên quản lý doanh nghiệp, chi phí vật liệu đồ dùng văn
phòng, chi phí khấu hao TSCĐ phục vụ chung cho toàn doanh nghiệp và một số chi
phí khác.
- Tài khoản sử dụng: TK 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp.
b) Nguyên tắc hạch toán
- Các chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh trong kỳ được tập hợp vào bên Nợ
TK 642, cuối kỳ kết chuyển vào bên Có TK 911 để xác định kết quả kinh doanh.

18. 18
 Trình tự hạch toán
TK 152, 153 TK 641, 642 TK 111, 112, 152
Sơ đồ 1.7 Trình tự hạch toán tài khoản chi phí bán hàng và chi phí quản lý
doanh nghiệp
1.3.7. Kế toán thu nhập khác
1.3.7.1. Khái niệm
Thu nhập khác là những khoản thu nhập mà doanh nghiệp không dự tính trước
đuợc hoặc dự tính nhưng ít có khả năng thực hiện hoặc đó là những khoản thu không
mang tính chất thường xuyên. Các thu nhập khác phát sinh do nguyên nhân chủ quan
của doanh nghiệp hoặc do khách quan mang lại.
Bao gồm: thu nhập từ thanh lý, nhượng bán TSCĐ, được tài trợ, biếu tặng vật tư,
hàng hóa và một số thu nhập khác.
- Tài khoản sử dụng: TK 711 – Thu nhập khác.
1.3.7.2. Nguyên tắc hạch toán
- Các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ được tập hợp vào bên Có TK 711,
cuối kỳ kế toán kết chuyển vào bên Nợ TK 911 để xác định kết quả kinh doanh.
Chi phí VL, CCDC
TK 133
Các khoản thu giảm chi
TK 334, 338
Chi phí tiền lương
và các khoản trích theo lương
TK 111, 112, 331
Chi phí dịch vụ mua ngoài
Chi phí bằng tiền khác
TK 911
K/C Chi phí
Xác định KQKD
TK 214
Khấu hao TSCĐ

19. 19
1.3.7.3. Trình tự hạch toán
TK 911 TK 711 TK 111, 112, 131
Thu nhập thanh lý, nhượng bán TSCĐ
K/C thu nhập khác TK 3331
TK 004
Ghi giảm khoản nợ thu khó
đòi khi thu hồi nợ
TK 152, 156, 211
Được tài trợ, biếu tặng vật tư
hàng hóa, TSCĐ
TK 331, 338
Các khoản nợ phải trả không
xác định được chủ nợ
Sơ đồ 1.8: Trình tự hạch toán tài khoản thu nhập khác
1.3.8. Kế toán chi phí khác
1.3.8.1. Khái niệm
Chi phí khác là những khoản chi phí phát sinh do các sự kiện hay các nghiệp vụ
riêng biệt với hoạt động thông thường của doanh nghiệp. Bao gồm: chi phí thanh lý,
nhượng bán TSCĐ, tiền phạt do vi phạm hợp đồng, bị phạt thuế, truy nộp thuế và các
khoản chi phí khác.
- Tài khoản sử dụng: TK 811 – Chi phí khác.
1.3.8.2. Nguyên tắc hạch toán
- Các chi phí khác phát sinh trong kỳ được tập hợp vào bên Nợ TK 811 cuối kỳ
kế toán kết chuyển sang bên Có TK 911 để xác định kết quả kinh doanh.
1.3.8.3 Trình tự hạch toán
TK 211 T K 811 TK 911
K/C Chi phí khác
TK 111, 112
Sơ đồ 1.9: Trình tự hạch toán tài khoản chi phí khác
Giá trị còn lại TSCĐ
nhượng bán, thanh lý
TK 214
TK 333 Giá trị hao mòn
Truy nộp thuế
Chi phí khác, tiền khác

20. 20
1.3.9. Kế toán xác định kết quả kinh doanh
1.3.9.1 Khái niệm
 Kết quả kinh doanh dùng để xác định và phản ánh kết quả kinh doanh và các
hoạt động khác của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán năm. Bao gồm: kết quả hoạt
động sản xuất kinh doanh, kết quả hoạt động tài chính, kết quả hoạt động khác.
- Kết quả hoạt động kinh doanh là số chênh lệch giữa doanh thu thuần với trị
giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp.
- Kết quả hoạt động tài chính là chênh lệch giữa các khoản thu nhập của hoạt
động tài chính và chi phí thuộc hoạt động tài chính.
- Kết quả hoạt động khác là khoản chênh lệch giữa thu nhập khác và chi phí
khác.
 Tài khoản sử dụng: TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh.
 TK 911 không có số dư cuối kỳ.
 Cách xác định kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp:
Tổng LN trước thuế TNDN = LN thuần từ HĐKD + LN thuần từ HĐTC + LN khác
Trong đó:
LN thuần từ HĐKD = DT thuần – GVHB – CPBH – CPQLDN
LN thuần từ HĐTC = DT HĐTC – CP HĐTC
LN khác = TN khác – CP khác
Tổng LN sau thuế TNDN = Tổng LN trước thuế TNDN - Thuế TNDN
1.3.9.2. Nguyên tắc hạch toán
- TK 911 phải phản ánh đầy đủ, chính xác các khoản kết quả hoạt động kinh
doanh của kỳ kế toán theo đúng quy định của chế độ quản lý tài chính.
- Kết quả hoạt động kinh doanh phải được hạch toán chi tiết theo từng loại hoạt
động kinh doanh, cần hạch toán chi tiết cho từng loại sản phẩm, từng ngành hàng, từng
loại dịch vụ.
- Các khoản doanh thu và thu nhập khác kết chuyển vào tài khoản này là số
doanh thu thuần và thu nhập thuần.
- Tổng lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp được xác định theo quy định
của chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán doanh nghiệp.

21. 21
1.3.9.3 Trình tự hạch toán
TK 632, 635, 641, 642, 811 TK 911 TK 511, 512, 515, 711
Sơ đồ 1.10: Trình tự hạch toán xác định kết quả kinh doanh
1.3.10. Kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp
1.3.10.1. Khái niệm
Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp là tổng chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp
hiện hành và chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại khi xác định lợi nhuận hoặc
xác định lỗ của một thời kỳ.
- Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành là số thuế thu nhập doanh
nghiệp phải nộp tính trên thu nhập chịu thuế và thuế suất thu nhập doanh nghiệp của
năm hiện hành.
- Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại là số thuế thu nhập doanh
nghiệp sẽ phải nộp trong tương lai phát sinh từ:
+ Ghi nhận thuế TNDN hoãn lại phải trả trong năm
+ Hoàn nhập lại tài sản thuế thu nhập hoãn lại được ghi nhận từ các năm
trước.
- Tài khoản sử dụng: TK 821 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp.
- Tài khoản này gồm 2 tài khoản cấp 2: TK 8211 - Chi phí thuế TNDN hiện hành,
TK 8212 - Chi phí thuế TNDN hoãn lại.
1.3.10.2. Nguyên tắc hạch toán
- Cuối kỳ kết chuyển chi phí thuế TNDN hiện hành vào bên Nợ TK 911 để xác
định kết quả kinh doanh.
K/C chi phí K/C DT và thu nhập khác
TK 8211, 8212
K/C CP Thuế TNDNHH
thuế TNDNHL
TK 421
K/C lãi
TK 8212
K/C khoản giảm chi
phí thuế TNDNHL
TK 421
K/C lỗ

22. 22
Số thuế TNDN HH phải nộp
do DN tự xác định
K/C Chi phí thuế
TNDNHH
Số chênh lệch giữa số thuế TNDN
- Kết chuyển số chênh lệch giữa số phát sinh bên Có TK 8212 lớn hơn số phát
sinh bên Nợ TK 8212 - “Chi phí thuế TNDN hoãn lại” phát sinh trong năm vào bên Có
TK 911 để xác định kết quả kinh doanh.
- Kết chuyển chênh lệch giữa số phát sinh bên Nợ TK 8212 lớn hơn số phát sinh
bên Có TK 8212 - “Chi phí thuế TNDN hoãn lại” vào bên Nợ TK 911 để xác định kết
quả kinh doanh.
1.3.10.3. Trình tự hạch toán
TK 3334 TK 821 TK 911
tạm nộp lớn hơn số phải người nộp
Sơ đồ1.11: Trình tự hạch toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp
1.3.11. Kế toán lợi nhuận sau thuế
1.3.11.1. Khái niệm
Là kết quả kinh doanh (lãi hoặc lỗ) sau thuế thu nhập doanh nghiệp của doanh
nghiệp.
- Tài khoản sử dụng: TK 421 - Lợi nhuận chưa phân phối.
- TK 421 có 2 tài khoản cấp 2:
TK 4211 - “Lợi nhuận chưa phân phối năm trước” phản ánh kết quả hoạt
động kinh doanh, tình hình phân chia lợi nhuận hoặc xử lý lỗ thuộc các năm trước.
TK 4212 - “Lợi nhuận chưa phân phối năm nay” phản ánh kết quả kinh
doanh, tình hình phân phối lợi nhuận và xử lý của năm nay mới phát hiện.
1.3.11.2. Nguyên tắc hạch toán
Cuối kỳ kế toán, các khoản doanh thu và chi phí được kết chuyển sang TK 911 –
“Xác định kết quả kinh doanh”. Sau đó, từ TK 911 kết chuyển sang TK 421 – “Lợi
nhuận sau thuế” để xác định lãi/lỗ trong kỳ.

23. 23
Chia lãi cho các bên tham
gia liên doanh, cổ đông...
1.3.11.3. Trình tự hạch toán
TK 111, 112, 338 TK 421 TK 911
K/C số thực lãi để
phân phối
TK 336 TK 136
Dùng lãi để cấp, bù lỗ cho cấp Số phải thu ở đơn vị
dưới hoặc hoàn nộp cho cấp trên cấp dưới
TK 414, 415, 431 Lỗ được cấp trên bù
Trích lập quỹ bổ sung
nguồn vốn kinh doanh
TK 911
K/C lỗ
Sơ đồ 1.12: Trình tự hạch toán phân phối lợi nhuận sau thuế

24. 24
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH
KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
XI MĂNG BỈM SƠN
2.1. Tổng quan về Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển
Ở Việt Nam cùng với ngành công nghiệp than, dệt, đường sắt... ngành sản xuất xi
măng cũng được hình thành từ rất sớm. Đặc biệt, đất nước ta sau 2 cuộc chiến tranh
xâm lược liên tục và kéo dài để lại rất nhiều thiệt hại về nhà cửa, đường xá, nhà máy...
Để khắc phục hậu quả chiến tranh, bước đầu xây dựng cơ sở hạ tầng cho đất nước thì
nhu cầu về xi măng càng trở nên bức thiết hơn bao giờ hết. Điều kiện cần bây giờ là
phải xây dựng một nhà máy sản xuất xi măng hiện đại, có công suất lớn đáp ứng một
phần nhu cầu xi măng cho công cuộc xây dựng đất nước ngay sau khi kết thúc chiến
tranh. Đã có nhiều địa điểm được khảo sát và có khả năng xây dựng nhà máy sản xuất
xi măng song điều kiện kinh tế nước ta lúc đó không đủ sức để xây dựng tất cả các nhà
máy nên Đảng và chính phủ đã quyết định tập trung sức để xây dựng Nhà máy xi
măng Bỉm sơn.
Giai đoạn thăm dò địa chất được tiến hành từ năm 1968 – 1974. Quá trình xây
dựng nhà máy được tiến hành từ năm 1975 và hoàn thành năm 1980. Ngày 04/03/1980
Chính phủ ra quyết định 334/BXD – TCCB thành lập nhà máy xi măng Bỉm Sơn và
đồng chí Phạm Văn Căn được cử làm giám đốc đầu tiên của nhà máy.
Nhà máy xi măng Bỉm Sơn đặt trụ sở tại Phường Ba Đình - Thị xã Bỉm Sơn -
Tỉnh Thanh Hoá. Các thành phố Thanh Hoá 35km về phía Bắc và cách thủ đô Hà Nội
125km về phía Nam.
Ngày 12/08/1993 Bộ xây dựng ra quyết định số 366/BXD – TCLĐ hợp nhất
Công ty kinh doanh vật tư số 4 và Nhà máy xi măng Bỉm Sơn, đổi thành Công ty xi
măng Bỉm Sơn là công ty nhà nước đầu tiên trực thuộc Tổng công ty xi măng Việt
Nam.
Tháng 03/1994, Thủ tướng chính phủ đã phê duyệt dự án đầu tư cải tạo hiện đại

25. 25
hoá dây chuyền số II của nhà máy xi măng Bỉm Sơn, chuyển đổi công nghệ sản xuất xi
măng từ công nghệ ướt sang công nghệ khô hiện đại. Dự án được khởi công
113/01/2001 do hãng IHI Nhật Bản trúng thầu thực hiện thiết kế và cung cấp thiết bị
kỹ thuật cho nhà máy và nâng cao công suất lò nung số II từ 1.750 tấn Clinker/ngày
lên 3.500 tấn Clinker/ngày.
Ngày 01/05/2006 công ty đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và
chính thức đi vào hoạt động theo mô hình công ty cổ phần.
Hơn 29 năm thăng trầm cùng đất nước, những bao xi măng của nhà máy mang
nhãn hiệu “con voi” đã đóng góp vào nhiều công trình lơn như: Thuỷ điện sông Đà,
Bảo tàng Hồ Chí Minh.... với nhiều giải thưởng lớn được trao tặng: được phong tặng
danh hiệu “Đơn vị anh hùng lao động” trong thời kỳ đổi mới, Đạt giải vàng “Chất
lượng Việt Nam” năm 2000 và 2004, Được tặng giải thưởng Quốc gia, Cúp vàng “Vì
sự nghiệp Xanh Việt Nam” 2003... gần đây nhất được người tiêu dùng bình chọn
“Hàng Việt Nam Chất lượng cao” từ năm 2007 đến nay.
Với nền tảng vững chắc, công ty sẽ không ngừng vươn cao, vươn xa để xứng
đáng với niềm tin khách hàng giành cho công ty trong suốt thời gian qua, để một lần
nữa khẳng định sản phẩm xi măng của Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn là “niềm tin
của người sử dụng, sự bền vững của những công trình.”!
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của công ty
a) Chức năng
- Cung ứng xi măng cho nhu cầu dân dụng trong địa bàn 10 tỉnh phía Bắc do
Tổng công ty xi măng Việt Nam phân công đảm nhiệm.
- Xuất khẩu xi măng và clinker cho các nước trong khu vực mà chủ yếu là Lào.
- Tham gia điều tiết, bình ổn giá cả theo sự điều động của Tổng công ty xi măng
Việt Nam.
b) Nhiệm vụ
- Thực hiện chế độ báo cáo thống kê định kỳ theo quy định của nhà nước và báo
cáo bất thường của đại diện chủ sở hữu.
- Thực hiện đúng chế độ và các quy định về quản lý vốn, tài sản, chế độ kiểm
toán và các chế độ khác do nhà nước quy định.

26. 26
- Thực hiện các quy định của nhà nước về bảo vệ tài nguyên, môi trường, quốc
phòng và an ninh quốc gia.
2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý
2.1.3.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý (Sơ đồ 2.1)
2.1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận phòng ban
 Đại hội đồng cổ đông: Gồm tất cả các cổ đông có quyền biểu quyết.
Là cơ quan quyết định cao nhất của công ty, có quyền quyết định tất cả những
vấn đề thuộc về công ty theo pháp luật quy định như: cơ cấu, quy mô tổ chức sản xuất,
kế hoạch, nhiệm vụ, phương hướng đầu tư phát triển
 Hội đồng quản trị: Gồm 5 thành viên do Đại hội đồng cổ đông bầu ra.
Là cơ quan quản lý cao nhất của công ty, có quyền nhân danh công ty để
quyết định mọi vấn đề liên quan đến mục đích, quyền lợi của công ty trừ những vấn đề
thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông.
 Ban kiểm soát:
Là cơ quan trực thuộc Đại hội đồng cổ đông, hoạt động độc lập với Hội đồng
quản trị và Ban giám đốc. Có nhiệm vụ kiểm tra tính hợp lý, hợp pháp trong điều hành
sản xuất, kinh doanh, báo cáo tài chính của công ty.
 Ban giám đốc: Gồm 1 giám đốc và 4 phó giám đốc.
Giám đốc điều hành mọi hoạt động hàng ngày của công ty, chịu trách nhiệm
trước Hội đồng quản trị về việc thực hiện các quyền và nhiệm vụ được giao.
Bốn phó giám đốc phụ trách bốn mảng công việc khác nhau: phụ trách nội
chính – kinh doanh, tiêu thụ, sản xuất, cơ điện. Bên dưới phó giám đốc là các xưởng,
phòng ban trong công ty. Công ty có số lượng phòng ban rất lớn (18 phòng ban), chức
năng của một số phòng ban như sau:
- Phòng cơ khí có nhiệm vụ theo dõi tình hình hoạt động của các thiết bị và
sửa chữa máy móc thiết bị hư hỏng và chế tạo các thiết bị thay thế.
- Phòng kỹ thuật sản xuất có nhiệm vụ theo dõi hoạt động của các phân
xưởng sản xuất chính và phụ, đồng thời theo dõi kiểm tra chất lượng sản phẩm.
- Phòng kế toán - tài chính - thống kê có nhiệm vụ giám sát bằng tiền đối

27. 26
BQLDA
P.GĐ tiêu thụ
VP. Tại Lào
P. VT-TB
P. KH-TH
P. KTTC
P. Kỹ thuật
VP. Sơn La
VP. Hà Tây
VP. Nam Định
VP. Ninh Bình
VP. Hà Tĩnh
VP. Nghệ An
VP. Thanh Hoá
Trung tâm GDTT
P.GĐ sản xuất
Xưởng đóng bao
Tổng kho VTTB
Xưởng NXM
Xưởng lò nung
Xưởng tạo NL
Xưởng ô tô VT
Xưởng mỏ NL
P. KTAT
P. TN.KCS
P. KTSX
P. ĐHSX
GIÁM ĐỐC
HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ
P.GĐ nội chính – kinh doanh
P. ĐSQT
P. BVQS
Trạm y tế
P.GĐ cơ điện
P. Cơ khí
P. N.lượng
P. OLXM
Xưởng SCTB
Xưởng. CKCT
Xưởng CTN-NK
Xưởng điện TĐ
Xưởng SCCT
Văn phòng
P. KTKH
P. Thẩm định
P. TCLĐ
P. KTTKTC
P. CƯVTTB
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn
ĐẠI HỘI ĐỒNG CỔ ĐÔNG
BAN KIỂM SOÁT

28. với các tài sản và các hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty.
Các phòng ban tham gia vào quá trình quản lý, các phân xưởng trực tiếp sản
xuất tại công ty. Công ty có 11 phân xưởng được chia thành phân xưởng sản xuất
chính và phân xưởng sản xuất phụ.
2.1.4. Tình hình nguồn lực của công ty
2.1.4.1. Tình hình tài sản, nguồn vốn của công ty qua 2 năm 2007 - 2008
 Về tài sản
Tình hình tài sản của công ty năm 2008 tăng mạnh so với năm 2007. Góp phần
vào sự tăng trưởng mạnh mẽ này là sự tăng nhanh của tài sản lưu động và đầu tư ngắn
hạn. Trong đó hàng tồn kho tăng mạnh: 1.499,04 tỷ đồng ứng với 190,62%. Năm 2008
là một năm đầy biến động của nền kinh tế thế giới, nhu cầu về xi măng của thị trường
giảm sút, bên cạnh đó đánh giá tình hình nguyên liệu Clinker tăng nên công ty tập kết
về nhập kho để phục vụ cho sản xuất nhằm giữ giá thành như cũ để củng cố thị phần.
Do đó lượng hàng tồn kho tăng mạnh cũng là điều lý giải được.
Vốn bằng tiền của công ty giảm 0,73 tỷ đồng ứng với 0,86%. Xét 2 mặt của một
vấn đề ta thấy rằng, bất kỳ một doanh nghiệp nào cũng sẽ dự trữ một lượng tiền nhất
định, nhằm đảm bảo không để xảy ra tình trạng thiếu hụt vốn bằng tiền. Tuy nhiên, với
mức dự trữ tiền cao lại là mức hạn chế của công ty vì như thế đồng tiền sẽ không được
quay vòng cũng như phần lợi nhuận được tạo ra từ nó chưa được tăng thêm. Như vậy
sự giảm xuống của vốn bằng tiền là khá tốt, nhưng cũng cần phải xem xét lại vì đồng
vốn được quay vòng nhanh hơn, lợi nhuận được tạo ra từ nó được tăng thêm nhưng sự
giảm xuống này cũng làm cho khả năng thanh toán tức thời của công ty sẽ gặp khó
khăn.
Các khoản phải thu ngắn hạn giảm 30,90 tỷ đồng ứng với 8,36% điều này cho
thấy việc thu hồi vốn nhanh và tình hình sử dụng đồng vốn của công ty có phần hiệu
quả hơn.
Tuy chỉ chiếm số phần trăm khá nhỏ trong tổng tài sản lưu động và đầu tư ngắn
hạn (chiểm 0.77%) nhưng tài sản ngắn hạn khác cũng tăng với một con số khá lớn:
16,02 tỷ đồng ứng với 167,13 %. Đây cũng là một dấu hiệu đáng mừng vì công ty có
thêm một số nguồn thu trong ngắn hạn, tăng khả năng thanh toán tức thời của công ty.
27

29. Bảng 2.1: Tình hình tài sản - nguồn vốn của Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn 2 qua 2 năm 2007-2008
ĐVT: tỷ đồng
Chỉ tiêu
2007 2008 2008/2007
Giá trị Tỷ lệ Giá trị Tỷ lệ Giá trị (+/-) Tỷ lệ
I. Tổng tài sản 2.341,37 100 4.632,65 100 2.291,28 97,86
A. Tài sản ngắn hạn 1.251,16 53,44 2.734,58 59,03 1.483,43 118,56
1, Vốn bằng tiền 85,55 6,84 84,82 3,10 -0,73 -0,86
2, Các khoản phải thu ngắn hạn 369,60 29,54 338,71 12,39 -30,90 -8,36
3, Hàng tồn kho 786,42 62,86 2.285,46 83,58 1.499,04 190,62
4, Tài sản ngắn hạn khác 9,58 0,77 25,60 0,94 16,02 167,13
B. Tài sản dài hạn 1.090,21 46,56 1.898,06 40,97 807,85 74,10
1, TSCĐ 1.084,94 99,52 1.892,56 99,71 807,62 74,44
2, Các khoản đầu tư tài chính dài hạn 5,00 0,46 5,00 0,26 - 0,00
3, Tài sản dài hạn khác 0,27 0,02 0,50 0,03 0,23 85,50
II. Tổng nguồn vốn 2.341,37 100 4.632,65 100 2.291,28 97,86
A. Nợ phải trả 1.312,51 56,06 3.452,50 74,53 2.140,00 163,05
1, Nợ ngắn hạn 309,41 23,57 516,99 14,97 207,58 67,09
2, Nợ dài hạn 1.003,09 76,43 2.935,51 85,03 1.932,42 192,65
B. Vốn chủ sở hữu 1.028,87 43,94 1.180,14 25,47 151,28 14,70
(Nguồn: Phòng kế toán - thống kê - tài chính, Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn)
28

30. 29
Cùng với sự tốc độ tăng mạnh mẽ của tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn là tốc
độ tăng của tài sản cố định và đầu tư dài hạn. TSCĐ tăng được đánh giá là tích cực
cho thấy công ty có chú ý đầu tư nâng cấp, thay thế giúp cho hoạt động sản xuất kinh
doanh được ổn định và tạo tâm lý an tâm sản xuất cho cán bộ công nhân viên. Tuy
nhiên TSCĐ tăng cũng chưa chắc tốt, giảm cũng không hẳn là xấu, do đó cần xem xét
sự tăng lên này có được sử dụng đúng mục đích không, có những tài sản được cắt
giảm là những tài sản tiêu tốn nhiều chi phí hay khả năng phục vụ kém chăng? Thực tế
cho thấy TSCĐ của năm 2008 tăng lên là do trong năm này có một số công trình đã
hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng làm tăng giá trị TSCĐ của công ty.
Các khoản đầu tư dài hạn không đổi trong 2 năm, như thế lợi tức dài hạn cũng sẽ
không tăng. Trong điều kiện thị trường khủng hoảng và nhiều biến động như hiện nay
thì đây cũng là một sách lược đúng đắn của công ty, không quá mạo hiểm để đi tìm lợi
nhuận.
 Về nguồn vốn
Nguồn vốn tăng mạnh so với năm 2007, trong đó vốn chủ sở hữu và các khoản
nợ đều tăng. Vốn chủ sở hữu tăng gần như gấp 2,5 lần so với năm 2007. Điều này cho
thấy công ty đã có những biện pháp tích cực trong việc nâng cao nguồn vốn để có thể
tự tài trợ về mặt tài chính, tự chủ hơn trong sản xuất kinh doanh. Mặc dù nguồn vốn
chủ sở hữu tăng nhanh so với năm 2007 nhưng công ty lại nhận thêm các khoản nợ,
trong đó nợ dài hạn tăng đột biến, nợ ngắn hạn cũng tăng nhưng tăng nhẹ hơn. Điều
này cho thấy công ty đang chiếm dụng được một khoản vốn khá lớn trong một thời
gian dài để đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh doanh taọ ra lợi nhuận gộp cho công ty.
Tuy nhiên như thế cũng có nghĩa là yêu cầu thanh toán của công ty cũng tăng lên,
thêm một gánh nặng trong việc trả nợ. Điều này cho thấy công ty không tích cực thu
hồi các khoản bị chiếm dụng để lấy tiền trả nợ. Điều này cũng làm giảm uy tín trên
thương trường của công ty khi khách hàng, bạn hàng, cơ quan chủ quản nhà nước nhìn
vào kết quả hoạt động kinh doanh thấy một khoản nợ khá lớn.
Tóm lại, để đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh được phát triển cần phải
có chính sách hiệu quả hơn để quản lý các khoản phải thu để tránh tình trạng bị chiếm
dụng vốn, các khoản phải trả tránh tình trạng nợ quá nhiều sẽ gặp khó khăn trong việc

31. 30
trả nợ. Bên cạnh được cần có chính sách để quản lý vốn bằng tiền tốt hơn, để đảm bảo
khả năng thanh toán tức thời của công ty được tốt hơn trong những thời điểm cần
thiết. Mặt khác cũng cần có những biện pháp quản lý tài sản cố định, đầu tư trang bị
máy móc thiết bị nhằm phục vụ tốt hơn trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
2.1.4.2 Tình hình kết quả sản xuất kinh doanh của công ty qua 2 năm 2007 - 2008
Qua bảng số liệu báo cáo kết quả kinh doanh của công ty tôi có một số nhận xét
sau:
Các chỉ tiêu doanh thu, chi phí, lợi nhuận có sự biến động rõ rệt qua 2 năm:
Giá vốn hàng bán tăng mạnh, làm cho doanh thu thuần tăng theo và kéo theo là
sự tăng lên của lợi nhuận gộp. Có được kết quả khả quan này là do bộ phận bán hàng
đã có chính sách cải tiến mới, hoàn thiện hơn hệ thống bán hàng của công ty. Bên cạnh
đó, các chuyên gia kỹ sư của nhà máy thường xuyên kiểm soát phân tích chất lượng
nguyên liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra một cách chặt chẽ để không có bất cứ một
nguyên liệu hay sản phẩm nào ngoài tầm kiểm soát mà luôn đạt và vượt chất lượng đã
đăng ký.
Chi phí bán hàng và chi phí doanh nghiệp giảm đáng kể là do công ty đã có chính
sách bán hàng mới thông qua hệ thống bao tiêu, chi phí vận chuyển bên đại lý đảm
nhiệm hoặc nhận làm hợp đồng vận tải. Điều này làm cho lợi nhuận thuần từ hoạt
động sản xuất kinh doanh tăng 66,22 tỷ đồng với số tương đối 47,90%.
Năm 2007 thu nhập khác của công ty là 8,98 tỷ đồng nhưng chi phí khác lại lớn
hơn làm cho lợi nhuận khác của công ty mang dấu âm: - 0,99 tỷ đồng. Tuy nhiên đến
năm 2008 chỉ tiêu thu nhập khác đã tăng một lượng đột biến: 11,28 tỷ đồng ứng với
1139,39%.
Lợi nhuận thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh tăng, lợi nhuận khác tăng đã
làm cho lợi nhuận trước thuế năm 2008 tăng so với năm 2007. Đang nằm trong thời
gian miễn thuế thu nhập, cùng với sự tăng lên của lợi nhuận trước thuế, làm cho lợi
nhuận sau thuế tăng lên một khoản khá lớn: tăng 77,21 tỷ đồng tương đương với
56,13%. Điều này thể hiện thành tích vượt bậc công ty.
Trong điều kiện nền kinh tế khủng hoảng, công ty vẫn duy trì và phát triển tốt
hoạt động sản xuất kinh doanh, cho thấy năng lực của ban lãnh đạo cùng toàn thể công

32. Bảng 2.2: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn qua 2 năm 2007-2008
ĐVT: tỷ đồng
Chỉ tiêu
2007 2008 2008/2007
Giá trị Giá trị Giá trị (+/-) Tỷ lệ
1. Doanh thu thuần 1.553,48 1.936,14 382,66 24,63
2. Giá vốn hàng bán 1.172,48 1.547,09 374,61 31,95
3.Lợi nhuận gộp (1-2) 381,00 389,05 8,05 2,11
4. Doanh thu hoạt động tài chính 1,13 1,68 0,55 48,67
5. Chi phí tài chính 22,53 30,75 8,22 36,48
6.Chi phí bán hàng 135,94 75,36 -60,58 -44,56
7.Chi phí quản lý doanh nghiệp 85,41 80,15 -5,26 -6,16
8. Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh (3+4-5-6-7) 138,25 204,47 66,22 47,90
9. Thu nhập khác 8.98 19,97 10,00 100,30
10. Chi phí khác 9,97 9,68 0,70 7,80
11. Lợi nhuận khác (9 -10) -0,99 10,29 11,28 1139,39
12. Lợi nhuận kế toán trước thuế (8+11) 137,26 214,76 77,50 56,46
13.Thuế TNDN -0,29 0 0,29 -100,00
14. Lợi nhuận sau thuế (12-13) 137,55 214,76 77,21 56,13
(Nguồn: Phòng kế toán - thống kê – tài chính, Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn)
31

33. 32
nhân viên trong công ty là đáng ghi nhận. Vì vậy công ty cần cố gắng hơn nữa để tiết
kiệm chi phí, giảm tỷ lệ phế liệu, tăng doanh thu bán hàng... để khi không còn được
miễn thuế TNDN vẫn đảm bảo chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế đạt được không bị giảm sút
và ngày càng được nâng cao.
2.1.4.3. Tình hình lao động của công ty
Bảng 2.3: Báo cáo tình hình lao động Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn
qua 2 năm 2007 - 2008
STT
Chỉ tiêu
Năm 2007 Năm 2008 So sánh
2008/2007
Số lượng (%) Số lượng (%) +/- %
Tổng số lao động 2.460 100 2.378 100 -82 -3,33
1 Phân loại theo tính chất sản xuất
1.1 Lao động trực tiếp 2.254 91,62 2.106 88,56 -148 -6,56
1.2 Lao động gián tiếp 206 8,38 232 11,44 26 12,62
2 Phân theo giới tính
2.1 Nam 1.759 71,50 1.620 68,12 -139 -7,90
2.2 Nữ 701 28,50 758 31,88 57 8,13
3 Phân loại theo trình độ lao động
3.1 Đại học 322 13,09 372 15,64 50 15,53
3.2 Cao đẳng 132 5,36 157 6,60 25 18,94
3.3 Trung cấp 217 8,82 279 11,73 68 31,33
3.4 Sơ cấp 109 4,43 274 11,52 165 151,38
3.5 Chưa qua đào tạo 1.670 68,31 1.296 54,51 -374 22,40
(Nguồn: Phòng tổ chức lao động, Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn)
Do đặc điểm của công ty thuộc loại hình doanh nghiệp sản xuất nên lượng lao
động trực tiếp luôn chiếm tỷ trọng lớn, tuy nhiên nó lại giảm dần qua 2 năm. Điều này
được lý giải bởi giai đoạn này công ty vừa bước vào giai đoạn cổ phần hóa nên cơ cấu
lao động cần được thay đổi: công ty chuyển đổi mô hình tiêu thụ, cần bổ sung thêm lao
động gián tiếp làm công tác mở rộng thị trường do đó yêu cầu cần phải chuyển một số
lao động trực tiếp sang lao động gián tiếp. Mặt khác, do đặc điểm sản xuất kinh doanh
của công ty là sản xuất các sản phẩm phục vụ cho xây dựng như xi măng, vôi,

34. 33
Phó phòng phụ trách tổng hợp
Tổ tổng
hợp và
tính GT
Tổ kế
toán
vật tư
Tổ
tài chính
Phó phòng phụ trách tiêu thụ
Tổ kế toán
nhà ăn
Tổ kế toán
tiêu thụ
sản phẩm
clinker… nên trong quá trình sản xuất có nhiều khói, bụi các chất độc cũng như tính
chất các công việc là nặng nhọc. Chính vì vậy, cần phải có lực lượng lao động có sức
khoẻ tốt, có khả năng chống chịu tốt nên nó phù hợp với nam giới hơn là nữ giới. Do
đó lượng lao động là nam giới luôn chiếm tỷ trọng lớn, lao động nữ chiếm tỷ lệ ít hơn
và phần đa số lao động là nữ giới này hoạt động ở các lĩnh vực văn phòng, vệ sinh….
Chất lượng lao động không ngừng tăng cao, trình độ chuyên môn của người lao
động không ngừng được cải thiện. Tình hình lao động có trình độ trên đại học và đại
học tăng đáng kể và lao động chưa qua đào tạo giảm rõ rệt qua 2 năm.
Qua phân tích tình hình lao động của Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn ta thấy
rằng lãnh đạo của công ty đang có hướng đi đúng đắn đó là đào tạo nâng cao trình độ
chuyên môn của người lao động từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu quả sản
xuất kinh doanh, củng cố vị thế của công ty trên thị trường.
2.1.5. Tổ chức công tác kế toán tại công ty
2.1.5.1. Tổ chức bộ máy kế toán
Bộ máy tổ chức kế toán của công ty được tổ chức như sau:
Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức kế toán tại công ty
 Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban.
Bộ máy kế toán của công ty được tổ chức thông qua hoạt động của phòng Kế
toán - tài chính - thống kê, gồm 33 người, trong đó có 1 kế toán trưởng và 2 phó
phòng, 1 phó phòng phụ trách tổng hợp 1 phó phòng phụ trách mảng tiêu thụ được
chia làm các bộ phận như sau:
- Kế toán trưởng: phụ trách chung, chỉ đạo công tác hạch toán kế toán, hạch
KẾ TOÁN TRƯỞNG

35. 34
toán kinh tế nội bộ trong toàn công ty.
- Phó phòng phụ trách tổng hợp: giúp kế toán trưởng thực hiện công tác tổng
hợp chi phí tính giá thành sản phẩm, lập báo cáo tài chính, báo cáo quản trị.
- Phó phòng phụ trách tiêu thụ: giúp kế toán trưởng thực hiện công tác tính
giá bán sản phẩm, chi phí bán hàng, tổng hợp doanh thu.
+ Tổ kế toán vật tư: có nhiệm vụ theo dõi nhập, xuất, tồn kho nguyên vật
liệu của tổng kho, các phân xưởng có các nghiệp vụ trong hạch toán nội bộ.
+ Tổ kế toán tài chính: gồm 8 người trong đó có 1 kế toán tiền mặt, 1 kế
toán tiền gửi, 1 kế toán thanh toán tiền lương, 1 cán bộ thanh toán BHXH và công tác
phí trong nội bộ công ty, 1 kỹ sư quản lý mạng kế toán. Tổ này có nhiệm vụ theo dõi
thanh toán đối với cán bộ công nhân viên, thanh toán tạm ứng đối với các khoản phải
thu, phải trả và theo dõi thanh toán đối với ngân sách nhà nước.
+ Tổ tổng hợp tính giá thành: gồm 10 người, trong đó có 1 phó phòng, 2 kế
toán tổng hợp về tập hợp chi phí và tính giá thành, 2 kế toán thanh toán với người bán,
2 kế toán theo dõi sửa chữa thường xuyên TSCĐ, 1 kế toán phụ trách lĩnh vực đầu tư
XDCB, 1 kế toán phụ trách về TSCĐ và 2 chuyên viên giá về việc mua sắm vật tư đầu
vào. Tổ kế toán tổng hợp có nhiệm vụ lập báo cáo tài chính, tính giá thành sản phẩm,
theo dõi TSCĐ, theo dõi việc thanh toán với người bán, duyệt giá đối với vật tư đầu
vào và sản phẩm bán ra.
+ Tổ kế toán tiêu thụ sản phẩm: gồm 4 người, trong đó có 1 phó phòng phụ
trách công tác tiêu thụ, 1 chuyên viên theo dõi giá bán sản phẩm và chi phí bán hàng, 2
cán bộ theo dõi thanh toán công nợ. Tổ kế toán tiêu thụ có nhiệm vụ theo dõi và hạch
toán đối với khâu tiêu thụ sản phẩm và các chi nhánh.
+ Tổ kế toán nhà ăn: gồm 5 người, tổ này có nhiệm vụ làm công tác thống
kê tại các bếp ăn của công ty.
2.1.5.2. Hình thức ghi sổ và các loại sổ sử dụng
Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn sử dụng hình thức Nhật ký chung trên máy vi
tính với phần mềm FAST ACCOUNTING vào công tác kế toán. FAST
ACCOUNTING phân thành các nghiệp vụ kế toán riêng biệt, quản lý từ chi tiết đến
tổng hợp cho các phần hành. Tất cả các nghiệp vụ kinh tế phát sinh đều được ghi vào

36. 35
sổ nhật ký mà trọng tâm là sổ Nhật ký chung, theo trình tự thời gian phát sinh và theo
nội dung kinh tế của nghiệp đó. Việc ghi chép này phải xuất phát từ các chứng từ gốc.
Số liệu từ nhật ký được ghi vào Sổ Cái.
Từ việc vận dụng hình thức Sổ Nhật Ký Chung mà các loại sổ công ty sử dụng đó
là: Sổ Nhật ký chung, Sổ Nhật ký đặc biệt, Sổ Cái các tài khoản, Sổ, thẻ kế toán chi
tiết. Trong đó, Sổ Nhật ký đặc biệt gồm Sổ Nhật ký bán hàng, Sổ Nhật ký mua hàng,
Sổ Nhật ký thu tiền và Sổ Nhật ký chi tiền. Các loại sổ, thẻ kế toán chi tiết gồm: Sổ
TSCĐ, Sổ chi tiết thanh toán với người bán, người mua, thanh toán nội bộ. Sổ Cái
công ty sử dụng là sổ cái các tài khoản 111, 112, 131, 152, 153, 641, 642...
2.1.5.3. Hệ thống chứng từ và các tài khoản công ty sử dụng
a) Hệ thống chứng từ
Hệ thống chứng từ mà công ty sử dụng tuân theo đầy đủ các quy định của nhà
nước gồm 5 chỉ tiêu: chỉ tiêu lao động tiền lương, chỉ tiêu hàng tồn kho, chỉ tiêu bán
hàng, chỉ tiêu tiền tệ và chỉ tiêu TSCĐ. Trong đó:
- Chỉ tiêu lao động tiền lương:
- Bảng chấm công (01–LĐTL). - Bảng thanh toán tiền lương (02–LĐTL).
- Phiếu báo làm thêm giờ (07–LĐTL). - Bảng thanh toán tiền thưởng (05–LĐTL).
-Giấy chứng nhận nghỉ hưởng BHXH
(03–LĐTL).
- Chỉ tiêu hàng tồn kho:
- Biên bản điều tra tai nạn lao động
(09–LĐTL).
- Phiếu nhập kho (01–VT). - Biên bản kiểm nghiệm (05–VT).
- Phiếu xuất kho (02–VT). - Biên bản kiểm kê sản phẩm, hàng hoá, vật tư (08–VT).
- Thẻ kho (06–VT).
- Chỉ tiêu bán hàng:
- Hoá đơn GTGT (01 GTGT–3LL). - Bảng thanh toán hàng đại lý (14 – BH).
- Hoá đơn bán hàng thông thường
(02 GTGT–3LL).
-Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển
nội bộ (03 PXK – 3LL).
- Hoá đơn bán lẻ tại đại lý (07–MTT). - Phiếu xuất kho hàng gửi bán đại lý
(04 HDL – 3LL).

37. 36
- Chỉ tiêu tiền tệ:
- Phiếu thu (01 – TT). - Giấy thanh toán tạm ứng (04 – TT).
- Phiếu chi (02 – TT). - Bảng kê ngoại tệ vàng bạc, đá quý (06 – TT).
- Giấy đề nghị tạm ứng (03 – TT). - Bảng kiểm kê quỹ (07a – TT, 07b – TT).
- Chỉ tiêu TSCĐ:
- Thẻ TSCĐ (02–TSCĐ). - Biên bản đánh giá lại TSCĐ (05 – TSCĐ
- Biên bản kiểm kê TSCĐ. - Biên bản giao nhận TSCĐ (01–TSCĐ).
- Bảng tính khấu hao và phân bổ
khấu hao TSCĐ
- Biên bản giao nhận TSCĐ sửa chữa lớn
hoàn thành (04 – TSCĐ),
Ngoài ra, để phục vụ cho yêu cầu quản lý công ty đã thiết kế thêm các mẫu chứng
từ riêng như: Bảng chia lương theo sản phẩm, Giấy đề nghị thanh toán tiền mặt, Giấy
đề nghị chuyển tiền đặc biệt là Hoá đơn GTGT, Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội
bộ công ty đã đăng ký và được tổng cục thuế chấp nhận cho tự in trên cơ sở mẫu quy
định chung của Bộ tài chính.
b) Hệ thống tài khoản
- Với các tài khoản cấp 1, 2: công ty sử dụng hệ thống tài khoản ban hành hành
theo quyết định 15/2006/QĐ – BTC.
- Với các tài khoản chi tiết: căn cứ vào đặc điểm sản xuất thực tế và nhu cầu quản
lý chi tiết, hạch toán nội bộ công ty mở ra các tài khoản cấp 3, 4, 5, 6 cho các đối
tượng kế toán, tuy nhiên vẫn đảm, bảo tuân theo quy định của Bộ tài chính.
2.1.5.4. Hệ thống báo cáo kế toán công ty sử dụng
 Báo cáo tài chính
Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn sử dụng các loại báo cáo tài chính sau:
- Bảng Cân đối kế toán - Mẫu số B01 – DN.
- Báo cáo kết quả kinh doanh - Mẫu số B02 – DN.
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Mẫu số b03 – DN.
- Thuyết minh báo cáo tài chính - Mẫu số B09 – DN.
Các báo cáo này được lập theo 6 nguyên tắc quy định tại chuẩn mực 21 – Trình
bày báo cáo tài chính: Hoạt động liên tục, cơ sở dồn tích, nhất quán, trọng yếu, tập hợp

38. 37
bù trừ và có thể so sánh được.
Báo cáo tài chính giữa niên độ lập theo quý bao gồm: Bảng cân đối kế toán (B01
– DN), Báo cáo kết quả kinh doanh (B02 – DN), Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (B03 –
DN), Thuyết minh báo cáo tài chính (B09 – DN).
 Báo cáo quản trị: Hệ thống báo cáo này cung cấp thông tin cho nội bộ doanh
nghiệp, được công ty tự thiết kế và lập sẵn trong phần mềm kế toán như: Báo cáo kết
quả tiêu thụ theo loại sản phẩm của từng năm, quý, tổng hợp xi măng xuất kho, đóng
bao tại các chi nhánh theo từng tháng, từng quý, báo cáo về tình hình thực hiện sản
xuất kinh doanh, tài chính của năm hiện hành và dự kiến năm tới.
2.1.5.5. Chế độ kế toán áp dụng tại công ty
- Niên độ kế toán bắt đầu từ ngày 01/01 và kết thúc 31/12 hàng năm.
- Nguyên tắc ghi nhận hàng tồn kho theo giá thực tế đích danh. Phương pháp tính
giá trị hàng tồn kho là phương pháp bình quân gia quyền theo từng tháng. Phương
pháp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên.
- Nguyên tắc ghi nhận TSCĐ (hữu hình, vô hình, thuê tài chính): TSCĐ hữu hình,
vô hình được ghi nhận theo giá gốc. TSCĐ thuê tài chính được ghi nhận theo giá trị
hợp lý hoặc giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu.
- Phương pháp khấu hao TSCĐ (hữu hình, vô hình, thuê tài chính): khấu hao theo
đường thẳng để trừ dần vào nguyên giá TSCĐ theo thời gian sử dụng ước tính phù hợp
với Quyết định số 206/2003/QĐ/BTC ngày 12/12/2003 của Bộ trưởng Bộ tài chính về
việc ban hành chế độ quản lý, sử dụng và khấu hao TSCĐ.
2.2. Thực trạng công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại
Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn
2.2.1. Đặc điểm về tiêu thụ sản phẩm và phương thức tiêu thụ tại công ty
2.2.1.1. Đặc điểm tiêu thụ sản phẩm
Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn chuyên về sản xuất xi măng chỉ tiêu thụ sản
phẩm do công ty sản xuất, không thực hiện gia công, chế biến cho các đơn vị bên
ngoài và cũng không mua sản phẩm ngoài để bán.
Tại công ty có trung tâm tiêu thụ. Trung tâm tiêu thụ là đầu mối trong việc giao
dịch và tiêu thụ sản phẩm của công ty với các đơn vị khác bên ngoài. Trung tâm này

39. 38
có nhiệm vụ ký các hợp đồng mua bán trực tiếp, hợp đồng vận tải của công ty với các
cá nhân, tổ chức, các doanh nghiệp khác ngoài công ty để vận chuyển xi măng tới các
địa bàn tiêu thụ. Đồng thời trung tâm tiêu thụ còn có nhiệm vụ viết hoá đơn kiêm
phiếu xuất kho bán xi măng cho tất cả các đối tượng mua xi măng tại đầu nguồn.
Tại các tỉnh thành, công ty có 8 chi nhánh nay đổi thành văn phòng đại diện:
Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Ninh Bình, Nam Định, Hà Tây, Sơn La. Công ty bán
hàng thông qua việc chuyển hàng tới các chi nhánh. Các chi nhánh bán đúng giá cho
các đại lý theo quy định của Tổng công ty xi măng Việt Nam. Ngoài ra khối tiêu thụ
của công ty còn bao gồm 3 đại lý tiêu thụ xi măng đó là: Công ty vật tư, Kỹ thuật xi
măng Hà Nội, Công ty kinh doanh thạch cao Huế, Công ty vật tư, xây lắp Đà Nẵng và
1 văn phòng đại diện tài Lào.
Như vậy công ty chưa mở rộng được thị trường nước ngoài, việc xuất khẩu mới
chỉ sang thị trường Lào thông qua văn phòng đại diện. Các thị trường tiêu thụ này sẽ
tạo ra khối lượng doanh thu lớn cho công ty đồng thời tạo ra thị trường tiêu thụ rộng
khắp. Việc kiểm tra, quản lý doanh thu cho các địa bàn này vẫn cần đáng quan tâm.
2.2.1.2. Phương thức tiêu thụ sản phẩm
Trước 01/03/2007 công ty sử dụng phương thức tiêu thụ khá đa dạng, bao gồm:
tiêu thụ trực tiếp tại kho công ty, tiêu thụ thông qua đại lý thông qua việc chuyển hàng
tới các chi nhánh, từ các chi nhánh này sẽ đưa hàng cho các đại lý, các đại lý bán hàng
theo đúng giá mà công ty quy định, hưởng hoa hồng đại lý và phương thức bán hàng
trả chậm. Trong đó phương thức bán hàng trực tiếp tại kho công ty và bán hàng thông
qua ký gửi đại lý là 2 phương thức bán hàng chủ yếu của công ty. Với phương thức
bán hàng ký gửi đại lý thì đại lý phải bán đúng giá và hưởng hoa hồng. Hoa hồng đại
lý 1,5% trên doanh thu chưa thuế của số hàng bán được. Như vậy theo phương thức
này thì công ty hạch toán doanh thu khi số hàng gửi đại lý được xác định là tiêu thụ
tức là khi đại lý thông báo bán được hàng với việc gửi thông báo bán hàng về công ty.
Còn hoa hồng đại lý được kế toán hạch toán vào chi phí bán hàng của công ty.
Từ ngày 01/03/2007 công ty không thực hiện bán hàng thông qua ký gửi tại các
đại lý mà chuyển sang hình thức kinh doanh mới: tiêu thụ trực tiếp với việc khách
hàng nộp tiền trước rồi thực hiện việc trừ lùi dần số tiền hàng đó để lấy hàng của công

40. 39
ty. Còn các đại lý không còn chức năng bán hàng đúng giá và hưởng hoa hồng như
trước kia mà chuyển sang đại lý bao tiêu. Điều đó có nghĩa là khi công ty xuất bán cho
đại lý tức là đã xác định tiêu thụ và hạch toán doanh thu bình thường còn việc tiêu thụ
sản phẩm đó như thế nào là thuộc nhiệm vụ của đại lý. Điều này là rất đúng bởi vì khi
đó công ty đã chuyển giao quyền sử dụng cũng như rủi ro cho đại lý và đại lý bán xi
măng theo giá thị trường. Với phương thức mới này công ty sẽ quản lý tốt hơn việc
bán hàng: không còn các khoản nợ phải thu, việc sản xuất được tiến hành một cách
chủ động hơn, dễ dàng nắm bắt được nhu cầu của thị trường không để xảy ra tình trạng
tồn đọng hàng hoá, đảm bảo được sự thận trọng trong công tác kế toán, cũng như kinh
doanh, tránh được các rủi ro xảy ra.
2.2.2 Kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh
2.2.2.1 Kế toán doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh
a. Tài khoản sử dụng
Để hạch toán doanh thu bán hàng công ty sử dụng TK 511. Tài khoản này được
hạch toán chi tiết như sau:
Tài khoản Tên tài khoản
5112 Doanh thu bán thành phẩm
51121 Doanh thu bán xi măng bao
511211 Doanh thu bán xi măng PCB 30 bao
511212 Doanh thu bán xi măng PCB 40 bao
51122 Doanh thu bán xi măng rời
511221 Doanh thu bán xi măng PCB 30 rời
511222 Doanh thu bán xi măng PCB 40 rời
5113 Doanh thu cung cấp dịch vụ
51131 Doanh thu về dịch vụ vận tải
51138 Doanh thu dịch vụ khác
b. Chứng từ sử dụng và trình tự luân chuyển chứng từ
 Chứng từ sử dụng:
- Hóa đơn GTGT kiêm phiếu xuất kho.

41. 40
CÔNG TY CỔ PHẦN XI MĂNG BỈM SƠN – TT GIAO DỊCH TIÊU THỤ
Phường Ba Đình, Thị xã Bỉm Sơn, Thanh hoá
PHIẾU THU
Ngày lập 31/12/2008
Người nộp tiền: Vũ Thị Hoa.
Số phiếu: 013231
TKCó131503: 124.450.000đ
Địa chỉ: Công ty cổ phần TM và vận tải Ngọc Loan, P.Bắc Sơn – Bỉm Sơn – T/hoá.
Về khoản: Thu tiền mua xi măng, HĐ mua xi măng PCB40 rời số 21T/XMBS –
TTGDT ngày 31/12/2007.
Số tiền: 124.450.000 đồng.
Bằng chữ: (Một trăm hai mươi bốn triệu, bốn trăm năm mươi nghìn đồng chẵn).
Kèm theo: HĐ số 21T/XMBS – TTGDT.
Kế toán trưởng Kế toán thanh toán
(Ký tên, đóng dấu) (Ký tên, họ tên)
Đã nhận đủ số tiền: (Viết bằng chữ) Một trăm hai mươi bốn triệu, bốn trăm năm mươi
nghìn đồng chẵn.
Ngày... tháng... năm...
Người nộp Thủ quỹ
(Ký tên, họ tên) (Ký tên, họ tên)
- Hợp đồng kinh tế.
- Phiếu thu, chi tiền mặt hoặc Uỷ nhiệm chi thông qua ngân hàng của khách
hàng hoặc Giấy báo có do ngân hàng gửi tới.
 Trình tự luân chuyển chứng từ
Khi người mua hàng tới công ty trực tiếp nộp tiền mua hàng thì kế toán tiêu
thụ căn cứ và hợp đồng kinh tế lập Phiếu thu tiền cho khách hàng.
Phiếu thu được lập thành 3 liên, 1 liên lưu tại quyển hoá đơn, 2 liên chuyển cho
bộ phận thủ quỹ. Sau khi hoàn thành thủ tục nhập quỹ thì thủ quỹ giữ 1 liên, 1 liên
giao cho khách hàng (người nộp tiền). Kế toán cập nhập số liệu theo chứng từ gốc để
theo dõi khoản tiền mà khách hàng ứng trước.

42. 41
Khách hàng cầm Phiếu thu này tới trung tâm tiêu thụ để lập Hoá đơn GTGT, hoá
đơn này được lập thành 3 liên: liên 1 lưu tại quyển hoá đơn, 2 liên chuyển cho thủ kho.
Thủ kho chuyển liên thứ 2 cho khách hàng sau khi giao hàng, liên thứ 3 giữ lại để vào
thẻ kho, cuối ngày chuyển cho bộ phận kế toán để kế toán tiêu thụ tiến hành cập nhập
số liệu trên máy.
Việc hạch toán cập nhập Hoá đơn GTGT từ thủ kho đưa cho kế toán tiêu thụ
được thực hiện trên hệ thống kế toán máy vào phân hệ kế toán bán hàng và công nợ
phải thu, cập nhập chứng từ vào Hoá đơn bán hàng kiêm phiếu xuất kho. Kế toán phụ
trách phần hành này có mật khẩu riêng.
Trình tự luân chuyển chứng từ của quá trình bán hàng của công ty được thể hiện
qua lưu đồ 2.1.
c. Phương pháp hạch toán
Chương trình sẽ tự động căn cứ vào chứng từ số 013231 ngày 31/12/2009 cập
nhập bút toán phản ánh doanh thu, thuế đầu ra:
Doanh thu: Nợ TK 131503 124.450.000
Có TK 51121 124.450.000
Thuế đầu ra: Nợ TK 131503 12.445.000
Có TK 33311 12.450.000
Giá vốn sẽ được phản ánh sau khi tính xong đơn giá thành phẩm xuất kho,
chương trình sẽ tự động điền bút toán này:
Nợ TK 632 98.760.420
Có TK 155 98.760.420
Cuối tháng căn cứ vào Phiếu thu, chi tiền mặt, Hoá đơn GTGT kế toán tập hợp
số liệu vào máy tính. Máy tính tự động cập nhập vào Sổ nhật ký bán hàng, Sổ cái TK
5112, Số cái TK 5113... Sau đó kế toán thực hiện bút toán kết chuyển doanh thu bán
hàng sang TK 911 để xác định kết quả kinh doanh.

43. Lập PT PT
2
3
PT
1
2
3
A
A
HĐGTGT
1
2
3
A
Khách hàng HĐGTGT
2
3
Kế toán tiêu thụ Thủ quỹ Trung tâm tiêu thụ Thủ kho
Khách hàng KH
Lưu đồ 2.1:Lưu đồ luân chuyển chứng từ quá trình bán hàng của Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn
42
Ghi sổ
NKC, Sổ cái
HĐGTGT
Lập HĐGTGT

44. 43
CÔNG TY XI MĂNG BỈM SƠN
SỔ CÁI TÀI KHOẢN
Tài khoản: 511 – Doanh thu bán hàng
Quý IV năm 2008
ĐVT: đồng
Chứng từ
Khách hàng Diễn giải TK đ/ư
Số phát sinh
Ngày Số Nợ Có
SD đầu kỳ 0 0
Tổng SPS
trong kỳ
549.906.708.204 549.906.708.204
SD cuối kỳ 0 0
01/10 HD
93523
CT tư nhân
Đức Tiến
Mua xi măng 131503 5.130.000
01/10 HD
95517
CT TNHH
Bình Minh
Mua xi măng 131503 15.640.000
....... ............ ..................... .................. ........... ............. ...............
31/12 PKT K/C 511‹911 911 549.906.708.204
Cuối tháng lập các báo cáo tổng hợp như: Báo cáo tổng hợp tiêu thụ theo giá bán,
Báo cáo bán hàng theo 2 nhóm chỉ tiêu: báo cáo bán hàng theo khách hàng và báo cáo
bán hàng theo mặt hàng.
Việc hạch toán doanh thu bán hàng của Công ty được tiến hành trên máy, doanh
thu bán thành phẩm là doanh thu bán xi măng bao PCB30, PCB 40, PC 40, xi măng
rời, Clinker và Clinker rời. Công ty hạch toán chung giữa doanh thu bán hàng cho các
đơn vị trong Tổng công ty (Công ty vật tư, kỹ thuật, xi măng Hà Nội, Công ty thạch
cao xi măng Huế, Công ty vật tư, xây lắp Đà nẵng) và doanh thu bán hàng cho các
khách hàng khác. Tuy nhiên trong Báo cáo hợp nhất của Tổng công ty xi măng Việt
Nam lại hạch toán riêng các phần doanh thu này. Như vậy không có sự đồng nhất
trong các báo kế toán từ trên xuống dưới, không phản ánh được đúng bản chất, thực
trạng hoạt động của công ty. Đây cũng là vấn đề cần lưu ý của Công ty cổ phần xi
măng Bỉm Sơn trong việc hạch toán doanh thu.
Song song với việc cập nhập các nghiệp vụ vào các sổ, thẻ chi tiết liên quan,
phần mềm kế toán này cũng tự động cập nhập số liệu vào Sổ Nhật ký chung.

45. 44
CÔNG TY CỔ PHẦN XI MĂNG BỈM SƠN
SỔ NHẬT KÝ CHUNG
Từ ngày 01/12/2008 đến ngày 01/12/2008
ĐVT: đồng
Chứng từ
Diễn giải
Tài
khoản
Số phát sinh
Ngày Số Nợ Có
01/12 PT
12576
Nộp tiền mua xi măng HĐ
50 (CT TNHH Thái Hùng)
Tiền Việt Nam tại công ty-
Quỹ II (tiền mặt)
111112TM 60.000.000
Phải thu DN ngoài công ty 131201 60.000.000
01/12 PT
12458
Thu lại tiền kiểm kê
quỹ còn thừa
Tiền Việt Nam tại công ty-
Quỹ II (tiền mặt)
111112TM 320
Thu nhập từ hoạt động
khác
7116 320
........ ......... ................. ......... ............... ........
Cộng chuyển sang trang sau 933.121.771 933.121.771
2.2.2.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu
Công ty thực hiện bán thành phẩm theo mức giá mà Tổng công ty xi măng Việt
Nam quy định:
- Xi măng PCB30 bao: 35.000 đồng/bao (50kg).
- Xi măng PCB30 rời: 30.000 đồng/bao (50 kg).
- Xi măng PCB40 bao: 36.500/bao (50kg).
- Xi măng PCB40 rời: 31.500/50kg.
Vì vậy, không có giảm giá hàng bán hoặc chiết khấu thương mại khi mua hàng
với số lượng lớn, đồng thời đảm bảo hàng đúng chất lượng nên công ty không nhận
hàng bán bị trả lại. Do đó trên thực tế, việc hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu
của công ty là không thực hiện. Đây cũng là một trong những vấn đề cần quan tâm

46. 45
nhất là trong điều kiện công ty đã tiến hành cổ phần hoá, thị trường đầy biến động và
môi trường cạnh tranh gay gắt.
2.2.2.3. Kế toán giá vốn hàng bán
a. Cách tính giá xuất kho thành phẩm
Công ty hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, nộp
thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, sử dụng phương pháp bình quân gia quyền để
tính giá xuất kho. Sau mỗi lần xuất kho, kế toán chưa ghi nhận giá vốn mà chỉ theo dõi
về số lượng, hàng tháng hoặc cuối kỳ mới xác định đơn giá bình quân để tính giá kho.
Cách tính giá xuất kho thành phẩm như thế này giúp tiết kiệm thời gian công sức cho
các nhân viên kế toán.
b. Tài khoản sử dụng
Để hạch toán giá vốn hàng bán công ty sử dụng tài khoản 632 – Giá vốn hàng
bán. Công ty vận dụng linh hoạt trong việc thiết kế các tài khoản, đó là sự tách biệt
giữa xi măng PCB 30 và xi măng PCB 40 bao và rời. Việc xây dựng tài khoản như vậy
đã giúp cho việc ra các báo cáo chi tiết theo từng loại thành phẩm. Tài khoản nay được
chi tiết như sau:
Tài khoản Tên tài khoản
6322 Giá vốn thành phẩm
63221 Xi măng bao
632211 Xi măng bao PCB 30
632212 Xi măng bao PCB 40
63222 Xi măng rời
632221 Xi măng rời PCB 30
632222 Xi măng rời PCB 30
63223 Clinker
6323 Giá vốn cung cấp dịch vụ
63231 Dịch vụ vận tải
63232 Dịch vụ khác

47. 46
c. Chứng từ sử dụng và quy trình luân chuyển chứng từ
 Chứng từ sử dụng: Để hạch toán giá vốn hàng bán công ty sử dụng một số
chứng từ cơ bản sau:
- Hoá đơn GTGT kiêm phiếu xuất kho.
- Phiếu nhập kho thành phẩm.
 Trình tự luân chuyển chứng từ.
Khi phát sinh nghiệp vụ bán hàng kế toán sẽ ghi nhận doanh thu đồng thời cũng
phản ánh giá vốn hàng bán. Sau khi nhận Hoá đơn GTGT từ thủ kho và tiến hành cập
nhập vào máy, phần mềm FAST ACCONTING sẽ tự động sinh ra bút toán thêm là bút
toán kết chuyển tài khoản kho sang tài khoản giá vốn hàng bán về số lượng và giá trị.
d. Phương pháp hạch toán
Để hạch toán giá vốn hàng bán cần phải cập nhập các chứng từ về Phiếu nhập
kho thành phẩm hoàn thành từ quá trình sản xuất, số dư thành phẩm tồn đầu kỳ về giá
trị sản lượng được lưu trong máy. Cuối tháng kế toán tổng hợp tiến hành việc tính giá
trung bình xuất kho từng loại thành phẩm để tính trị giá vốn hàng bán trong kỳ. Giá
trung bình này sau khi được tính sẽ được chương trình kế toán này cập nhập vào các
phiếu xuất để điền thêm giá vốn hàng bán trong các Hoá đơn GTGT kiêm phiếu xuất
kho.
Ví dụ cách tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền:
Tính giá xuất kho tháng 12 theo phương pháp bình quân gia quyền cho sản phẩm
xi măng PCB40 rời của Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn:
- Tồn đầu tháng: - Số lượng: 2.878 (tấn)
- Thành tiền: 1.313.624.988 (đồng)
- Nhập trong tháng: - Số lượng: 6.495 (tấn)
- Thành tiền: 646.674.615 (đồng)
- Chi phí phụ trợ phân bổ: 121.613.374 (đồng)
- Chi phí công đoạn trước: 2.593.249.117 (đồng)
Giá xuất
=
1.313.624.988 + 646.674.615 + 121.613.374 + 2.593.249.117
bình quân (1tấn) 2.878 + 6.495
= 498.790 đồng/tấn

48. 47
Tổng giá xuất trong tháng 12: (2.878 + 6.495) × 498.790 = 4.675.162.094 (đồng)
Trong tháng 12 công ty xuất tiêu thụ 7.401 (tấn), tồn 1.972 (tấn) ta tính được:
- Giá vốn tháng 12: 7.401 × 498.790 = 3.691.544.790 (đồng)
- Số dư thành phẩm xi măng PCB40 rời cuối tháng 12:
1.972 × 498.790 = 983.613.880 (đồng)
Sau đó chương trình sẽ tự động chuyển số liệu vào sổ chi tiết thành phẩm, giá
vốn và sổ cái TK 632, TK 155.
CÔNG TY XI MĂNG BỈM SƠN
SỔ CÁI TÀI KHOẢN
Tài khoản: 632 – Giá vốn hàng bán.
Quý IV năm 2008
ĐVT: đồng
Chứng từ
Khách hàng Diễn giải TK đ/ư
Số phát sinh
Ngày Số Nợ Có
SD đầu kỳ 0 0
Tổng SPS
trong kỳ
428.941.197.814 428.941.197.814
SD cuối kỳ 0 0
01/10 HD
93523
CT tư nhân
Đức Tiến
Mua xi măng 15511 543.132.000
02/10 HD
95551
CT thạch cao
xi măng
Mua xi măng 15511 441.054.000
....... ............ ................ .................. ........... ............. ...............
31/12 PKT - K/C 632‹9112 9112 428.941.197.814
Công ty cổ phần xi măng Bỉm sơn có quy mô sản xuất lớn, số lần nhập xuất
nhiều, sử dụng phương pháp bình quân gia quyền để tính giá xuất kho với sự trợ giúp
đắc lực của phần mềm kế toán FAST ACCOUNTING đã làm giảm một khối lượng lớn
công việc cho các nhân viên kế toán. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là
không phản ánh sự biến động về giá trị thành phẩm trong từng lần nhập kho, đơn giá
được tính đôi khi không phù hợp. Trong điều kiện thị trường đầy biến động như hiện

49. 48
nay việc kiểm soát giá cả trở nên quan trọng để có thể chủ động trong sản xuất kinh
doanh, ít gặp rủi ro. Tuy nhiên có những vấn đề khách quan tác động vào mà doanh
nghiệp không thể làm chủ được. Vì vậy cần phải có những biện pháp để khi công ty
gặp rủi ro thì thiệt hại cũng ở mức thấp nhất. Trong vấn đề hạch toán hàng tồn kho,
việc lập dự phòng hàng tồn kho là một vấn đề quan trọng để giúp doanh nghiệp bù đắp
các khoản thiệt hại thực tế xảy ra do vật tư, sản phẩm hàng hóa tồn kho bị giảm giá.
Công ty cổ phần xi măng Bỉm Sơn là hoạt động sản xuất với quy mô lớn, tuy nhiên
công tác hạch toán khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho chưa được chú trọng. Đây
cũng là vấn đề mà công ty cần chú ý để đề ra hướng giải quyết.
2.2.2.4. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính
a.Tài khoản sử dụng
Để hạch toán doanh thu hoạt động tài chính công ty sử dụng TK 515 – Doanh thu
hoạt động tài chính. Tài khoản này được chi tiết như sau:
TK 5151: Lãi tiền gửi, tiền cho vay.
TK 5152: Chênh lệch lãi tỷ giá phát sinh trong kỳ.
TK 5153: Cố tức lợi nhuận được chia.
TK 5154: Lãi do bán chứng khoán.
b.C hứng từ sử dụng và qui trình luân chuyển chứng từ
 Chứng từ sử dụng: Để hạch toán doanh thu hoạt động tài chính doanh nghiệp
sử dụng một số chứng từ cơ bản sau:
- Phiếu thu
- Giấy báo Có của ngân hàng về khoản lãi tiền gửi.
 Trình tự luân chuyển chứng từ:
Hàng tháng (quý) công ty nhận được Giấy báo Có của ngân hàng về khoản lãi
tiền gửi hoặc Phiếu thu tiền mặt từ chênh lệch tỷ giá phát sinh trong kỳ. Bộ phận kế
toán tập hợp số liệu vào máy tính.
c. Phương pháp hạch toán
Để hạch toán được cần phải căn cứ vào Giấy báo Có của ngân hàng thông báo về
lãi tiền gửi, Phiếu thu tiền mặt, kế toán tổng hợp tập hợp số liệu vào máy tính.
Ví dụ: Căn cứ vào Chứng từ BC LAI ngày 31/10 về việc nhận lãi tiền gửi tháng

50. 49
T10/2008 kế toán tổng hợp cập nhập số liệu vào máy tính và định khoản như sau:
Nợ TK 11221: 29.920
Có TK 515: 29.920
Hoặc căn cứ vào Chứng từ BC 3/31 ngày 31/10 về việc nhận lãi tiền gửi
T10/2008 kế toán tổng hợp cập nhập số liệu vào máy tính và định khoản:
Nợ TK 11221 13.377.674
Có TK 515 13.377.674
Sau đó, máy tính tự động cập nhập vào các Sổ cái TK 515, Sổ chi tiết TK 515...
Cuối quý, kế toán thực hiện bút toán kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính sang
TK 911 để xác định kết quả kinh doanh.
CÔNG TY CỔ PHẦN XI MĂNG BỈM SƠN
SỔ CÁI TÀI KHOẢN
Tài khoản: 515 – Doanh thu hoạt động tài chính
Quý IV năm 2008
ĐVT: đồng
Chứng từ
Khách hàng Diễn giải TK đ/ư
Số phát sinh
Ngày Số Nợ Có
SD đầu kỳ 0 0
Tổng SPS
trong kỳ
427.943.243 427.943.243
SD cuối kỳ 0 0
31/10 BC LAI CTCP xi măng
Bỉm Sơn
Lãi tiền gửi T
10/2008 (USD)
11221 29.920
31/10 BC 3/31 CTCP xi măng
Bỉm Sơn
Trả lãi tiền gửi
T 10/2008
112111 13.377.674
..... ............. ......................... ...................... ............ .............. ..............
31/12 PKT KC 511‹9112 91112 427.943.243
2.2.2.5. Kế toán chi phí tài chính
a. Tài khoản sử dụng
Để hạch toán chi phí tài chính công ty sử dụng TK 635 – Chi phí tài chính.

51. 50
Tài khoản này được chi tiết như sau:
TK 63511: Chi phí trả lãi vay ngắn hạn.
TK 63512: Chi phí trả lãi vay dài hạn.
TK 6352: Chênh lệch tỷ giá phát sinh trong kỳ.
TK 6354: Lỗ do bán các loại chứng khoán.
b. Chứng từ sử dụng và quy trình luân chuyển chứng từ
 Chứng từ sử dụng: Để hạch toán chi phí tài chính công ty sử dụng một số tài
khoản cơ bản sau:
- Phiếu chi
- Giấy báo Nợ ngân hàng về khoản lãi phải trả.
 Trình tự luân chuyển chứng từ
Hàng tháng (quý) công ty nhận được Giấy báo Nợ của ngân hàng về khoản lãi
phải trả hoặc Phiếu chi tiền mặt phát sinh trong kỳ. Bộ phận kế toán tập hợp số liệu
vào máy tính.
c. Phương pháp hạch toán
Cuối tháng, căn cứ vào các chứng từ kế toán trên, kế toán chi phí tập hợp vào
máy tính.
Ví dụ: Căn cứ vào Chứng từ số UNC LAIVCT ngày 27/10 về việc trả tiền vay
vốn lưu động kế toán cập nhập số liệu vào máy và định khoản như sau:
Nợ TK 635: 164.637.162
Có TK 112111: 164.637.162
Hoặc căn cứ vào Chứng từ số UNC LAIVAY ngày 31/10 về việc trả lãi tiền vay
T10/2008 kế toán cập nhập số liệu vào máy và định khoản:
Nợ TK 635: 177.722.222
Có TK 112117: 177.722.222
Sau đó máy tính tự động cập nhập vào các Sổ cái TK 635, Sổ chi tiết TK 635...
Cuối quý thực hiện bút toán kết chuyển chi phí tài chính sang TK 911 để xác định kết
quả kinh doanh.