1. การสร้า งแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ข้อ บกพร่อ ง
ในการเรีย น
วิช าวิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ
the living กระบวนการดำาprocess ว ิตPrathom Suksa 5.
creature and the existence รงชี for
The Construction of deficiencies diagnostic test in Science Subject on
สำา หรับ นัก เรีย นชั้น ประถมศึก ษาปีท ี่ 5
ผู้ว จ ัย
ิ
นาง ภัช รา นางสะอาด รหัส
538110170620
ครุศ าสตรมหาบัณ ฑิต สาขาวิจ ัย และ
ประเมิน ผลการศึก ษา
มหาวิท ยาลัย ราชภัฏ มหาสารคาม
ที่ป รึก ษา
อาจารย์ ดร.ปิย ะธิด า ปัญ ญา ที่

2. ภูม ิห ลัง
การจัด การเรีย นการสอน
การจัด การเรีย นการสอน

3. วัต ถุป ระสงค์ข องการ
วิจ ัย
1 เพื่อ สร้า งแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ข้อ บกพร่อ งในการ
เรีย นวิช าวิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ
กระบวนการดำา รงชีว ิต สำา หรับ นัก เรีย นชั้น ประถม
ศึก ษาปีท ี่ 5
2 เพื่อ หาคุณ ภาพของแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ข้อ
บกพร่อ งในการเรีย นวิช าวิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มี
ชีว ิต กับ กระบวนการดำา รงชีว ิต สำา หรับ นัก เรีย นชั้น
ประถมศึก ษาปีท ี่ 5
3 เพื่อ ค้น หาข้อ บกพร่อ งในการเรีย นวิช า
วิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ กระบวนการดำา รง
ชีว ิต สำา หรับ นัก เรีย นชั้น ประถมศึก ษาปีท ี่ 5
สัง กัด สำา นัก งานเขตพื้น ที่ก ารศึก ษาประถมศึก ษา

4. ขอบเขตการวิจ ัย
ประชากรและกลุม ตัว อย่า ง
่
ประชากร นัก เรีย นชั้น ประถมศึก ษาปีท ี่ 5 สัง กัด
สำา นัก งานเขตพื้น ที่
การศึก ษาประถมศึก ษาร้อ ยเอ็ด เขต 1
ภาคเรีย นที่ 2 ปีการศึก ษา 2554
จำา นวนนัก เรีย น 3,967 คน
กลุ่ม ตัว อย่า ง นัก เรีย นชั้น ประถมศึก ษาปีท ี่ 5
สำา นัก งานเขตพื้น ที่ก ารศึก ษาประถมศึก ษา
ร้อ ยเอ็ด เขต 1 ภาคเรีย นที่ 2 ปีก าร
ศึก ษา 2554 จำา นวน 368 คน
จากโรงเรีย นประถมศึก ษา จำา นวน

5. ขอบเขตการวิจ ัย (ต่อ )
เนือ หา
้
เนื้อ หาที่ใ ช้ใ นการวิจ ัย คือ เนื้อ หาวิช า
วิท ยาศาสตร์ ชั้น ประถมศึก ษาปีท ี่ 5
ตามหลัก สูต รแกนกลางการศึก ษาขั้น พื้น ฐาน
พุท ธศัก ราช 2551 กลุ่ม สาระการ
เรีย นรู้ว ิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ
กระบวนการดำา รงชีว ิต ประกอบด้ว ย การ
สืบ พัน ธุ์แ ละการขยายพัน ธุ์ข องพืช การจำา แนก
พืช และสัต ว์ การสืบ พัน ธุ์แ ละการ
ขยายพัน ธุ์ส ัต ว์ และการถ่า ยทอดลัก ษณะทาง

6. ประโยชน์ท ี่ไ ด้ร ับ
ผู้บ ริห าร ครู และผู้ท ี่เ กี่ย วข้อ งในการ
จัด การศึก ษาในโรงเรีย นในสัง กัด สำา นัก
งานเขตพื้น ที่ก ารศึก ษาประถมศึก ษาร้อ ยเอ็ด เขต
1 ได้ร ับ ทราบข้อ มูล เกี่ย วกับ
ความบกพร่อ งในการเรีย นวิช าวิท ยาศาสตร์ เรื่อ ง
สิ่ง มีช ีว ิต กับ กระบวนการดำา รงชีว ิต
ชั้น ประถมศึก ษาปีท ี่ 5 เพื่อ ใช้ว างแผนแก้ป ัญ หา
และพัฒ นากิจ กรรมการเรีย นการสอน
ของนัก เรีย นให้เ หมาะสมต่อ ไป

7. กรอบแนวคิด
ศึก ษา การวิจ ัย ได้แ บบ
หลัก สูต ร
ทดสอบ
กลุ่ม สาระ
วิน ิจ ฉัย ที่ม ี
วิท ยาศาสต
คุณ ภาพ
ร์ ชั้น ประถม
ประกอบด้ว ย
ศึก ษาปีท ี่ 5
ความตรงเชิง
เรื่อ ง สิ่ง มี
เนื้อ หา
ชีว ิต กับ
หลัก การ ค่า ความยาก
กระบวนการ
ค่า อำา นาจ
ดำสร้า งแบบ
า รงชีว ิต แบบทดสอบ
ทดสอบ วิน ิจ ฉัย จำา แนก
ข้อ บกพร่อ ง
วิน ิจ ฉัย ค่า ความเชื่อ
ทางการเรีย น
มั่น
วิช า
วิท ยาศาสตร์
วิธ ีก ารหา เรื่อ ง สิ่ง มี
คุณ ภาพ ชีว ิต กับ
เครื่อ งมือ กระบวนการ
ดำา รงชีว ิต

8. เอกสารและงาน
1. หลัก สูจ ัย ที่เ กี่ย วข้อ้น พื้น ฐาน
วิ ต รแกนกลางการศึก ษาขั ง
พุท ธศัก ราช 2551 กลุ่ม สาระการเรีย นรู้ว ิท ยาศาสตร์
1.1 ความสำา คัญ ของวิท ยาศาสตร์
1.2 เรีย นรู้อ ะไรในวิท ยาศาสตร์
1.3 มาตรฐานและตัว ชี้ว ัด เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ
กระบวนการดำา รงชีว ิต
2 . เอกสารที่เ กี่ย วข้อ งกับ แบบทดสอบวิน ิจ ฉัย
2.1 ความหมายของแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย
2 .2 ลัก ษณะของแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย
2 .3 เทคนิค การสร้า งแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย
2.4 ประโยชน์ใ นการใช้แ บบทดสอบวิน ิจ ฉัย
2 .5 การหาคุณ ภาพของแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย
1) ความตรงเชิง เนื้อ หา
2) ความยาก
3) อำา นาจจำา แนก
4) ความเชื่อ มั่น
3. งานวิจ ัย ที่เ กี่ย วข้อ ง

9. เครื่อ งมือ ทีใ ช้ใ นการ
่
วิจ ย ั
2. แบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ข้อ
1. แบบทดสอบเพื่อ สำา รวจ
บกพร่อ งในการเรีย นวิช า
สำา หรับ นัก เรีย นชั้น ประถม
วิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ
ศึก ษาปีท ี่ 5 มีล ัก ษณะเป็น
กระบวนการดำา รงชีว ิต
แบบทดสอบแบบเติม คำา และ
สำา หรับ นัก เรีย นชั้น ประถม
บอกเหตุผ ลในการตอบ
ศึก ษาปีท ี่ 5 มีล ัก ษณะเป็น
จำา นวน 4 ฉบับ จำา นวน
แบบทดสอบชนิด เลือ กตอบ 4
72 ข้อ ดัง นี้
ตัว เลือ ก
ฉบับ ที่ 1 เรื่อ งการสืบ พัน ธุ์
จำา นวน 4 ฉบับ จำา นวน 60
และการ
ข้อ ดัง นี้
ขยายพัน ธุ์ข อง
ฉบับ ที่ 1 เรื่อ งการสืบ พัน ธุ์
พืช จำา นวน 26 ข้อ
และการ
ฉบับ ที่ 2 เรื่อ งการจำา แนก
ขยายพัน ธุ์ข อง
พืช และสัต ว์
พืช จำา นวน 22 ข้อ
จำา นวน 22
ฉบับ ที่ 2 เรื่อ งการจำา แนก

10. กรอบการดำา เนิน
การวิจ ัย

11. วิธ ีด ำา เนิน การวิจ ัย
กิจ กรรมที่ ผลทีไ ด้
่
ปฏิบ ัต ิ
ศึก ษาเอกสาร แบบทดสอบ
1. สร้า ง ทฤษฎีท ี่ วิน ิจ ฉัย ข้อ
เกี่ย วข้อ งกับ บกพร่อ งใน
เครื่อ งมือ การสร้า ง การเรีย นวิช า
- แบบทดสอบ วิท ยาศาสตร์
เพื่อ สำา รวจข้อ เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต
บกพร่อ ง กับ
- แบบทดสอบ กระบวนการ
เพื่อ วิน ิจ ฉัย ดำา รงชีว ิต

12. วิธ ีด ำา เนิน การวิจ ัย (ต่อ )
ศึก ษาเอกสาร ได้แ บบทดสอบที่ม ี
เกี่ย วกับ คุณ ภาพของแบบ
การหา ทดสอบวิน ิจ ฉัย
2. หาคุณ ภาพ 1. ความตรง ประกอบด้ว ย ค่า
( IOC) ความตรงเชิง
เครื่อ งมือ
2. ความยาก (P) เนื้อ หา ค่า ความ
3. อำา นาจจำา แนก ยาก ค่า อำา นาจ
(B) จำา แนกและค่า
3. ค้น หาข้อ นำาความเชื่อ มั่น
4. แบบทดสอบ ความเชื่อ มั่น
ข้อ บกพร่อ งใน
บกพร่อ งในการ ไปทดสอบกับ
(rcc) การเรีย นวิช า
เรีย นวิท ยาศาสตร์ นัก เรีย นกลุ่ม วิท ยาศาสตร์
เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ ตัว อย่า ง จำา นวน เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ
กระบวนการดำา รง 368 คน กระบวนการ
ชีว ิต ของนัก เรีย น คำา นวณ ดำา รงชีว ิต
ชั้น ประถมศึก ษาปี หาค่า สำา หรับ นัก เรีย น
ที่ 5 - ร้อ ยละ( %) ชั้น ประถมศึก ษา

13. สรุป และอภิป ราย
ผลการวิจ ัย
ตอนที่ 1 ผลการสร้า งแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ข้อ
บกพร่อ งในการเรีย นวิช าวิท ยาศาสตร์
เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ กระบวนการดำา รงชีว ิต
มาตรฐานการเรีย นรู้ก ลุ่ม ประถมศึก ษาปีท ี่ 5
ชั้น สาระ
แบบทดสอบเพื่อ สำา รวจ
การเรีย นรู้ว ิช าวิท ยาศาสตร์
แบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ข้อ บกพร่อ งในการเรีย น
วิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ กระบวนการดำา รง
ชีว ิต สำา หรับ นัก เรีย นชั้น ประถมศึก ษาปีท ี่ 5 จำา นวน
4 ฉบับ 60 ข้อ ประกอบด้ว ย
ฉบับ ที่ 1 เรื่อ งการสืบ พัน ธุแ ละการขยายพัน ธุ์ข อง
์
พืช จำา นวน 22 ข้อ

14. สรุป ผลการวิจ ย (ต่อ )
ั
ผลการหาคุณ ภาพของแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ข้อ
บกพร่อ งในการเรีย นวิท ยาศาสตร์
เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ กระบวนการดำา รงชีว ิต ชั้น
ประถมศึก ษาปีท ี่ ฉั
2.1 ค่า ความตรงเชิง เนื้อ หาของแบบทดสอบวิน ิจ5 ย โดยผู้
เชี่ย วชาญ 5 ท่า นพิจ ารณาตัด สิน
แบบทดสอบทั้ง 4 ฉบับ มีค วามตรงเชิง เนื้อ หาโดยมีค า ความ
่
สอดคล้อ งระหว่า งตัว ชี้ว ัด กับ ข้อ สอบ
2.2 ค่า ความยาก และค่า อำา นาจจำา แนก
เท่า กับ 0.60 - 1.00
แบบทดสอบ ฉบับ ค่า ความยาก ค่า อำา นาจจำา แนก
ที่
1 0.65 ถึง 0.78 0.22 ถึง 0.83
2 0.65 ถึง 0.74 0.24 ถึง 0.60
3 0.65 ถึง 0.76 0.26 ถึง 0.57

15. สรุป ผลการวิจ ัย (ต่อ )
2.3 ค่า สถิต ิพ น ฐาน และ
ื้
ค่า ความเชื่อ มัน
่
แบบ จำา นวน คะแนน Χ ความเชื่อ
ทดสอ ข้อ สอบ เกณฑ์ S มั่น
บ (K) (C) 50% (rcc)
ฉบับ ที่ 1 22 16.75 3.39 0.85
11
ฉบับ ที่ 2 19 9.5 14.31 2.92 0.83
ฉบับ ที่ 3 12 6 8.70 1.95 0.81
ฉบับ ที่ 4 7 3.5 5.57 2.50 0.83

16. สรุป ผลการวิจ ัย (ต่อ )
ผลการหาข้อ บกพร่อ งในการเรีย นวิช า
ตอนที่ 3 วิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ กระบวนการ
ดำา รงชีว ิต ของนัก เรีย นชั้น ประถมศึก ษาปีท ี่
5
โรงเรีย นในสัง กัด สำา นัก งานเขตพื้น ที่ก าร
จุด บกพร่อ งในการเรีย นวิช าวิทอ ยเอ็ด เขตข อง
ศึก ษาประถมศึก ษาร้ ยาศาสตร์ 1
นัก เรีย น ทีพ บมากทีส ุด คือ
่ ่
1. สับ สนเรื่อ งการขยายพัน ธุ์พ ช คิด เป็น ร้อ ยละ
ื
46.06
2. สับ สนลัก ษณะของพืช ใบเลี้ย งเดีย วและพืช
่
ใบเลี้ย งคู่ คิด เป็น ร้อ ยละ 33.69
3. จดจำา หน้า ทีต ่า งๆ ของส่ว นประกอบของ
่

17. อภิป รายผล
1. การสร้า งแบบทดสอบวิน จ ฉัย ข้อ บกพร่อ ง
ิ
ในการเรีย นวิช าวิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มี
ชีว ิต กับ กระบวนการดำา รงชีว ิต ชั้น ประถม
ศึก ษาปีท ี่ 5 เป็น ข้อ สอบแบบเลือ กตอบ 4
ตัว เลือ ก จำา นวน 60 ข้อ เป็น แบบทดสอบที่
ทำา ให้ท ราบข้อ บกพร่อ งของนัก เรีย นแต่ล ะ
คน ค้น พบจุด อ่อ น และได้ร ับ การแก้ไ ข
จุด แข็ง ได้ร ับ การส่ง เสริม และทราบสาเหตุ
ของความบกพร่อ งนัน เพือ จะนำา ไปสู่ก าร
้ ่
วางแผนการจัด การเรีย นการสอนทีเ หมาะ ่

18. อภิป รายผล (ต่อ )
2. การหาคุณ ภาพของแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ข้อ บกพร่อ ง
2.1 ค่า ความตรงเชิง เนื้อ หาของแบบทดสอบ โดย
ใช้แ บบประเมิน ความสอดคล้อ ง
พิจ ารณาจากผู้เ ชี่ย วชาญทั้ง 5 ท่า น ผล
ปรากฏว่า แบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ที่ส ร้า งขึ้น มี
ความสอดคล้อ งกัน ระหว่า งข้อ สอบและตัว ชี้
วัด คลอบคลุม เนื้อ หาในหลัก สูต ร
2.2 ค่า ความยาก แบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ที่ส ร้า งขึ้น มี
ค่า ตามเกณฑ์ท ี่ก ำา หนด คือ 0.65
ขึ้น ไป แสดงว่า ข้อ สอบภาพรวมค่อ นข้า งง่า ย
เพื่อ ค้น หาข้อ บกพร่อ งของนัก เรีย น
2.3 ค่า อำา นาจจำา แนก แบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ที่ส ร้า ง

19. อภิป รายผล (ต่อ )
จากการใช้แ บบทดสอบวิน ิจ ฉัย ข้อ บกพร่อ งในการ
เรีย นวิช าวิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มีช ีว ิต กับ กระบวนการดำา รง
3. การวิเ คราะห์ข ้อ บกพร่อ งในการเรีย นวิช า
ชีว ิตวิท ยาศาสตร์เรีย่อ งสิ่ง ประถมศึก ษาปีท ี่ 5 โรงเรีย นใน
สำา หรับ นัก เรื นชั้น มีช ีว ิต กับ กระบวนการดำา รงชีว ิต
เขตพื้น ประถมศึก ษาปีท ี่ 5 จากนัก เรีย นกลุ่ม ตัว อย่าจ ารณา
ชั ้น ที่ก ารศึก ษาประถมศึก ษาร้อ ยเอ็ด เขต 1 พิ ง
จากข้อ บกพร่อ งโดยดูจ ากจำา นวนนัก เรีย น พบว่า จุด
จำา นวน 368 คน
บกพร่อ งในการเรีย นวิช าวิท ยาศาสตร์ข องนัก เรีย น ที่พ บ
มากที่ส ุด คือ สับ สนเรื่อ งการขยายพัน ธุ์พ ืช คิด เป็น ร้อ ยละ
46.06 สับ สนลัก ษณะของพืช ใบเลี้ย งเดี่ย วและพืช ใบเลี้ย ง
คู่ คิด เป็น ร้อ ยละ 33.69 และจดจำา หน้า ที่ต ่า งๆ ของส่ว น
ประกอบของดอกไม่ไ ด้ คิด เป็น ร้อ ยละ 30.25 ตามลำา ดับ
จุด บกพร่อ งในการเรีย นวิช าวิท ยาศาสตร์ เรื่อ งสิ่ง มี
ชีว ิต กับ กระบวนการดำา รงชีว ิต สำา หรับ นัก เรีย นชั้น ประถม
ศึก ษาปีท ี่ 5 ที่พ บน้อ ยที่ส ุด คือ ไม่เ ข้า ใจเรื่อ งการ
สืบ พัน ธุ์ข องพืช ร้อ ยละ 7.61 ไม่เ ข้า ใจเรื่อ งการถ่า ย

20. ข้อ เสนอแนะในการ
วิจ ัย
1. ด้า นการสร้า งแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ครั้ง ต่อ ไป
ขัน ตอนการสร้า งแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ตัว ลวงที่ไ ด้จ ากการ
้
ตอบผิด ของนัก เรีย นส่ว นใหญ่ใ นการทำา แบบทดสอบเพื่อ การสำา รวจ
เพีย งอย่า งเดีย วยัง ไม่เ พีย งพอที่จ ะชี้ว ่า นัก เรีย นบกพร่อ งในเรื่อ งนั้น
จริง ควรจะมีก ารสอบถามครูท ี่ท ำา การสอนกลุ่ม สาระวิท ยาศาสตร์
และนัก เรีย นที่เ ป็น กลุ่ม ตัว อย่า ง ในการนำา แบบทดสอบเพือ จะได้ ่
ข้อด้า นการนำา แบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ที่ผ ว้น ัย สร้า งขึน ไปใช้
2. มูล ในการวิน ิจ ฉัย จุด บกพร่อ งเพิ่ม ขึ ิจ
ู้ ้
2.1 แบบทดสอบวิน ิจ ฉัย ที่ผ ู้ส ร้า งขึ้น ใช้ส ำา หรับ นัก เรีย นใน
สำา นัก งานเขตพื้น ที่ก ารศึก ษาประถมศึก ษาร้อ ยเอ็ด เขต 1 ถ้า จะนำา
ไปใช้ใ นจัง หวัด อื่น ควรมีก ารหาเกณฑ์ข น ตำ่า ในการวิน ิจ ฉัย ใหม่
ั้
เพราะว่า เกณฑ์ข น ตำ่า ในการวิน ิจ ฉัย ของแต่ล ะเขตพื้น ที่ก ารศึก ษาไม่
ั้
เท่า กัน
2.2 ควรนำา แบบทดสอบนี้ไ ปทดสอบกับ นัก เรีย นทัน ที หลัง จากจบ
การเรีย น แต่ล ะเนื้อ หา
2.3 ควรให้น ัก เรีย นทราบผลการทดสอบอย่า งรวดเร็ว และเมื่อ ครูผ ู้

21. ข้อ เสนอแนะในการวิจ ัย
(ต่อ )
3. ด้า นการวิจ ย
ั
3.1 ควรขยายขอบเขต ของการวิจ ัย ให้ก ว้า งขึ้น
เป็น ระดับ จัง หวัด หรือ ระดับ ภาค เพื่อ จะได้ท ราบถึง ข้อ
บกพร่อ งของนัก เรีย นว่า เหมือ นกัน หรือ ต่า งกัน อย่า งไร
เพื่อ ให้ผ ลการวิจ ัย สามารถนำา ไปใช้อ ย่า งกว้า งขวาง
3.2 ควรมีก ารสร้า งแบบทดสอบวิน ิจ ฉัย เรื่อ ง
เดีย วกัน ในระดับ ชั้น ที่ต ่อ เนื่อ ง ขึ้น ไปอีก
3.3 ในการสำา รวจจุด บกพร่อ ง ควรพิจ ารณาว่า ตัว
ลวงนั้น สามารถชี้จ ุด บกพร่อ งได้ช ัด เจนจริง ๆ ไม่
พิจ ารณาเฉพาะตามที่ม ีน ัก เรีย นตอบผิด เท่า นั้น

22. ขอกราบขอบพระคุณ ท่า น
คณะกรรมการ
1. ผศ.ดร. สมสงวน ปัส สาโก
ประธานกรรมการสอบ
2. อาจารย์ ดร. ไพศาล วรคำา
ผู้ท รงคุณ วุฒ ิ
3. อาจารย์ ดร. ปิย ะธิด า ปัญ ญา
กรรมการ มรับ คำา ชี้แ นะด้ว ย
ขอน้อ
4. อาจารย์ ดร. พงศ์ธ ร ดีย ิ่ง ์พ ล ศัก ดิ์
ความยิน โพธิ ู