1. วิชาประวัติศาสตร์
รหัสวิชา ส 31103
เรื่อง
อาณาจักรสุโขทัย

2. ประวัตการก่อตั้งอาณาจักรสุโขทัย
ิ
หลังจากมีการสถาปนาอาณาจักรสุโขทัยขึนเป็น
้
ราชธานี และมีพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ เป็นปฐมกษัตริย์
แล้ว 3 พระองค์ทรงดูแลพระราชอาณาจักร และบำารุง
ราษฏรเป็นอย่างดีพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 3 พ่อขุน
รามคำาแหงมหาราช ทรงพระปรีชาสามารถทั้งในด้าน
การปกครอง กฎหมาย วิศวกรรม ศาสนา ความสัมพันธ์

3. การปกครองสมัยสุโขทัย
ลักษณะการปกครองสมัยสุโขทัย
การปกครองสมัยสุโขทัยระยะแรก เป็นการปกครอง
แบบพ่อปกครองลูก พระเจ้าแผ่นดินทรงเป็นเหมือน
หัวหน้าครอบครัวใหญ่ที่สุด ทรงปกครองดูแลราษฎรอย่าง
ใกล้ชดเหมือนพ่อปกครองลูก โดยเฉพาะสมัยพ่อขุน
ิ
รามคำาแหงมหาราช ผูใดมีเรื่องเดือดร้อนก็สามารถเข้าเฝ้า
้
ถวายฎีการ้องทุกข์ต่อพ่อขุนได้โดยตรง ดังข้อความใน
จารึกหลักที่ 1 ความว่า"ในปากประตูมีกระดิงอันหนึ่ง
่
แขวนไว้นั้น ไพร่ฟ้าหน้าปกกลางบ้านกลางเมือง มีถอยมี้
ความเจ็บท้องข้องใจ มันจักกล่าวถึงเจ้าถึงขุนบ่ไร้ ไปลั่น
กระดิงอันท่านแขวนไว้ พ่อขุนรามคำาแหงเจ้าเมืองได้ยิน
่

4. ด้านการค้า
พระมหากษัตริย์ในสมัยสุโขทัยทรงสนับสนุน
การค้าขาย ยกเว้นการเก็บภาษีผ่านด่านที่เรียกว่า
"จังกอบ" หรือ "จกอบ" เปิดโอกาสให้ประชาชน
ประกอบอาชีพได้โดยเสรี ดังปรากฏในศิลาจารึก
หลักที่ 1 ว่า "… เจ้าเมืองบ่เอาจกอบในไพร่ลู่ทาง
เพื่อนจูงวัวไปค้า ขี่ม้าไปขาย ใครใคร่ค้าม้า ค้า
ใครใคร่ค้าช้าง ค้า"

5. ทิศเหนือจรดเมืองลำาพูน
ทิศตะวันออกเฉียงเทือกเขาดงพญาเย็น
และภูเขาพนมดงรักทิศตะวันตกจรด
เมืองหงศาวดีทางใต้จรดแหลมมลายู
กษัตริย์ปกครองเป็นเอกราชติดต่อกันมา
6 พระองค์

6. ดังคำากล่าวทีว่า '' ในนำ้ามีปลา ในนามีข้าว '' แต่ไม่มีการส่งข้าว
่
ออกไปขาย มีแต่เตรียมเสบียงอาหารไว้ไม่ให้ขลาดแคลน แม้ในยาม
ศึกสงคราม เศรษฐกิจของสุโขทัยเป็นแบบเกษตรกรรมเพราะมีพื้นที่
ทีอุดมสมบรูณ์มากเป็นแบบยังชีพที่เลียงตนเอง ได้ ผลผลิตสำาคัญ
่ ้
คือ ข้าว นอกจากนั้นก็ยังมีการปลูกพืชอื่น ๆ อีกมากมาย มีตลาดการ
ค้าหรือตลาดนัดเรียกว่า ตลาดปสาน และสุโขทัยยังมีการสร้างระบบ
ชลประทาน สร้างเขื่อนหรือทำานบกั้นนำ้าเรียกว่า สรีดภงค์ ซึ่งตังอยู่้
ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของสุโขทัย ยังมีถนนเมืองศรีสัชนาลัยถึงกรุง
สุโขทัยเรียกว่า ถนนพระร่วงในด้านการค้าขายเปิดโอกาสให้คาขาย ้
ได้อย่างเสรี มีเงินตราทีใช้ คือ เงินพดด้วง เบี้ย หอยต่าง ๆ ในการ
่
แลกเปลี่ยนสินค้า การค้ามีทั้งในประเทศและต่างประเทศ มีสินค้า
มากมาย แต่ทมีชื่อเสียงมาก คือ เครื่องสังคโลก ทีพบเตาเผามากมาย
ี่ ่
ในหลายเมือง ได้แก่ สุโขทัย ศรีสัชนาลัย พิษณุโลก อุตรดิษถ์ ส่งไป
ขาย ยังฟิลปปินส์ อินโดนีเซีย และญีปุ่น
ิ ่

7. สุโขทัยไม่ใช่อาณาจักรที่มีเมืองท่าค้าขาย
ทางทะเล การค้าขายกับต่างประเทศต้องมี
เมืองตัวกลางรับทอดสินค้าไป เช่นไปทาง
เมืองมอญ และไปทางใต้ทางเมืองเพชรบุรี
และนครศรีธรรมราช สุโขทัยยังถูกอาณาจักร
ศรีอยุธยาปิดกั้นโดยสิ้นเชิง ด้วยการให้เมือง
เหล่านั้น ประกาศเอกราชหรือถูกรวมเข้ากับ
กรุงศรีอยุธยาบ้าง ทำาให้เศรษฐกิจสุโขทัย
ทรุดโทรมยิ่งขึนไปอีก ขาดรายได้ทั้งการค้า
้
กับต่างประเทศและการค้าภายในเมืองต่อ
เมืองก็หมดไป เมื่อเศรษฐกิจทรุดโทรมย่อม
นำามาซึงความเสื่อมโทรมทางการปกครอง
่
ด้วย

9. ปีที่ขึ้นครอง ปีที่สิ้นสุดรัช
ลำำดับ พระนำม
รำชย์ สมัย
พ่อขุนศรีอิน
1 พ.ศ. 1792 ไม่ปรำกฎ
ทรำทิตย์
พ่อขุนบำน
2 ไม่ปรำกฏ พ.ศ. 1822
เมือง
พ่อขุน
3 รำมคำำแหง พ.ศ.1822 พ.ศ. 1841
มหำรำช
4 พระยำเลอไท พ.ศ.1841 ไม่ปรำกฎ
พระยำงั่วนำำ
5 ไม่ปรำกฎ พ.ศ.1890
ถม
พระมหำ ระหว่ำง
6 ธรรมรำชำที่ 1 พ.ศ. 1890 พ.ศ.

10. ด้านความเชื่อและศาสนา สังคมยุคสุโขทัย
ประชาชนมีความเชื่อทั้งเรื่องวิญญาณนิยม
(Animism) ไสยศาสตร์ ศาสนาพราหมณ์ฮินดู และ
พุทธศาสนา ดังปรากฏหลักฐานในศิลาจารึกหลักที่
1 ด้านที่ 3 ว่า "…เบืองหัวนอนเมืองสุโขทัยนี้มีกุฎิ
้
วิหารปูครูอยู่ มีสรีดพงส์ มีป่าพร้าว ป่าลาง ป่าม่วง
่
ป่าขาม มีนำ้าโคก มีพระขระพุงผี เทพยาดาในเขา
อันนั้นเป็นใหญ่กว่าทุกผีในเมืองนี้ ขุนผู้ใดถือเมือง
สุโขทัยนีแล้ว ไหว้ดีพลีถูก เมืองนี้เที่ยว เมืองนี้ดี ผิ
้
ไหว้บ่ดี พลีบถูก ผีในเขาอันนั้นบ่คมบ่เกรง เมืองนี้
่ ุ้
หาย…"

11. สมาชิกในกลุ่ม
1.นางสาว มลฤดี อาจนามูล เลข
ที่ 17
2.นางสาว สรินยา ทดนาที
เลขที่ 19
3.นางสาว สุพัตรา พยัฆชน
เลขที่ 20
ชันมัธยมศึกษาปีที่ 4/1
้
เสนอ
คุณครู ศิริพร โพธิกะ