1. Υδρόβια φυτά
Θωμάς Σαββίδης
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Τμήμα Βιολογίας - Τομέας Βοτανικής
54124 Θεσσαλονίκη
E-mail sawidis@bio.auth.gr

2. Εμπειρική κατάταξη
φυτών
 Χερσαία (terrestrial): Χερσαίο
περιβάλλον, το στοιχείο νερό σημαντικό
για την επιβίωσή τους
 Υδρόβια (hydrophytes): Η μάζα του
νερού σημαντική για τη βιολογία τους
 Υγρόφυτα (hygrophytes): αυξημένη
υγρασία του αέρα (τροπικά δάση)

3. ΥΔΡΟΒΙΑ ΦΥΤΑ
κοντά ή μέσα στο νερό

5. Πλαστικότητα
(plasticity)
 Ανάλογα με τις διακυμάνσεις του νερού
αναπτύσσεται περισσότερο ή λιγότερο η
υδρόβια ή χερσαία μορφολογία.
 «πόσο υδρόβιο;»
 «πολύ υδρόβιο;»
 «ολίγον υδρόβιο;» …

6. Υδρόβια vs. Χερσαία

7. Μερικά υδρόβια φυτά
της Λίμνης
Κερκίνης

8. Typha latifolia , Scoenoplectus
californicus

9. Typical salt marsh plant zonation
pattern

10. Azolla filiculoides

15. Azolla
filiculoid
es

16. Ceratophyllum submersum

17. Ceratophyllum demersum

18. Phragmites australis

19. Typha minima

20. Lemna minor
(Duckweed)

21. Lemna minor (Duckweed)

22. Lemna minor
(Duckweed)

23. Lemna minor
(Duckweed)

24. Leaf of Lemna minor
(Duckweed) showing single
stoma

25. Lemna minor (Duckweed)

26. Βλαστός υδρόβιων
φυτών
 Ελάττωση του αγωγού ιστού
 Μεγάλοι μεσοκυττάριοι χώροι
(κυκλοφορία αερίων Ο2 CΟ2)
 Διάταξη μεσοκυττάριων χώρων
(ακτινοειδής, δίκτυο)
 Αστροσκληρεϊδες (οξύληκτα κύτταρα)

27. Ceratophyllum
demersum

28. Myriophyllum spicatum (βλαστός)

29. Myriophyllum sp.

30. Myriophyllum spicatum
(βλαστός)

31. Myriophyllum
aquaticum

32. Myriophyllum spicatum (βλαστός)
milfoil

34. Drought
Stress
Effects on
Root
Anatomy of
Oryza
sativa L.

35. Juncus
acutus

37. Juncus acutus

38. Cyperus papyrus

39. Blank papyrus
paper

40. Banana Stellate Parenchyma

41. Juncus
effusus

43. Juncus effusus

44. Schoenoplectus tabernaemontani
Aerenchyma

45. Nasturtium officinale (Νεροκάρδαμο)

46. Nasturtium officinale stem, SEM

47. Potamogeton nodosus

48. Potamogeto
n pectinatus
stem

49. Potamogeton nodosus
stem cross-section

50. ΦΥΛΛΟ υδρόβιων
φυτών
 Ετεροφυλλία (Heterophylly): Πολλοί
τύποι φύλλων στο ίδιο φυτό
 Επιπλέοντα (floating)
 (- στόματα στην πάνω επιδερμίδα)
 Βυθισμένα (submergend)
 (- Υδροπότες)
 Διάτρητα (fenestrated)

51. Heterophylly ΄: The same plant has different
leaves in air and water Myriophyllum
heterophyllum

52. Heterophylly ΄: Myriophyllum
heterophyllum

53. Ranunculus aquatilis ( ετεροφυλλία)

54. Ranunculus aquatilis
( ετεροφυλλία)

55. Ranunculus aquatilis
( ετεροφυλλία)

56. Cabomba australis
Heterophyllly

57. Trapa natans φύλλα επιπλέοντα
(floating)

58. Trapa natans φύλλα επιπλέοντα
(floating)

59. Trapa natans: forming dense mats and deplete
oxygen, starving out the native species, hinder
navigation.

60. N ymphae
a odorata
φύλλα
επιπλέοντ
α
(floating)

61. N ymphaea odorata φύλλα επιπλέοντα
(floating)

62. Nymphaea sp . ανατομία φύλλου

63. Nymphaea sp . ανατομία φύλλου

64. Nymphaea sp. : Aerenchyma - lignified "inner
hairs"

65. petiole of
emergent
leaf of
water lily
( Nymphaea
odorata )
showing
two of four
e petiole
air canals.

67. Victoria regia

68. Victoria regia

69. Nelumbo nucifera lotus , sacred water
lily

70. Lotus leaf surface. Every cell has a papilla, water
droplets float on these with 0.6% of their surface area
in contact.

72. elastic hair-like structures responsible for
the self-cleaning of Lotus leafs ( Nelumbo
nucifera ).

73. self-cleaning of Lotus leafs ( Nelumbo
nucifera )

74. Nelumbo
nucifera lotus ,
sacred water
lily

75. Water repellent leaf surfaces of St
John's Wort, Hypericum, with
convex epidermal cells and dense
epicuticular waxes

76. Φύλλα
βυθισμένα
(submergend)
Myriophyllum sp .

77. Υδατώδη ( hydatodes)
 Εκκριτικοί μηχανισμοί νερού – αντλίες για
τη μετακίνηση νερού κ αλάτων από τη
ρίζα προς τα φύλλα.
 Βρίσκονται στα επιπλέοντα φύλλα.

78. Υδατώδη ( Hydatodes ) : αντλίες
νερού ελλείψει ρεύματος
διαπνοής ( Myriophyllum
aquaticum )

79. Primula sinensis. i upper-, j lower- epidermis, h palisade cell, e
parenchyma (epithem), g intercellular space, f guard cell, k vessel
(Stevens, 1916)

80. Alchemilla mollis

83. Hydatodes

84. Cicer
arietinu
m
Hydatod
es

86. Fuchsia hydathode water-
secreting epidermal
structures

87. Equisetum fluviatile

90. Oryza sativa

92. Guttation on strawberry leaves

93. Διάτρητα (fenestrated)
Aponogeton madagascariensis

94. Aponogeton madagascariensis

95. Aponogeton madagascariensis

96. Ρίζα υδρόβιων φυτών
 Ρίζες - Ριζώματα

97. Ριζώματα
Rhizomes

98. Typha latifolia

99. Typha rhizomes

100. Phragmites australis Rhizomes

101. Acorus calamus - Anatomy of
rhizome

102. Juncus Rhizome
(Bog Rush )

103. Ranunculus ficaria (Scharbockskraut
)

104. Ranunculus ficaria
(Scharbockskraut)
Die keulenförmig verdickten Wurzeln

105. Scharbockskraut ( Ranunculus
ficaria ) Speicherparenchym in der
Wurzel des

106. Nelumbo nucifera
(Lotus)

107. Lotus
(Nelumbo
nucifera)

108. Lotus Root

109. Άνθος Υδρόβιων Φυτών

110. Scharbockskraut
( Ranunculus ficaria )

111. Ranunculus aquatilis
( ετεροφυλλία)

112. Sagittaria
lancifolia
-
Arrowhead
Lance Leaf

113. Pontederia
cordata
-
Pickerelwee
d

114. ΑΝΘΟΣ
Scirpus validus - Soft Stem Bulrush

115. Aponogeton madagascariensis

116. Nelumbo nucifera , lotus or sacred
water lily (Άνθος)

117. Nelumbo nucifera , lotus or sacred water
lily (Άνθος)

118. Nelumbo nucifera , lotus (Άνθος)

119. Nymphea sp.

120. Σαρκοφαγί
α
στα
υδρόβια
φυτά

121. Utricularia
macrorhiza
( bladderwort )

122. Utricularia macrorhiza :
( bladderwort )

124. Utricularia
cornuta

128. Σπέρματα υδρόβιων
φυτών

129. Trapa natans ( water chestnut)
15 nuts/season, viable up to 12 y.

130. Trapa natans water chestnut seeds

131. Schoenoplectus tabernaemontani
σπέρματα

132. Nelumbo Nucifera

135. Διασπορά σπερμάτων
στα
υδρόβια φυτά

136. Typha seeds are very small,
embedded in down parachutes, and
very effectively wind-dispersed

138. Άνεμος + νερό

139. Lodoicea maldivica
( the "double coconut“ )

140. Cocos nucifera

144. Σας ευχαριστώ

146. asparagus roots

147. Leaf anatomy of
Washingtonia

148. lemna

149. Edge of hepaticae leaf

150. hepaticae leaf

151. stem

152. Tulipa stomata

153. three year old Tilia sp. stem

154. Aesculus hippocastanum bud

155. Ανθοκυάνες Tibouchina urvilleana

156. Phormium tenax fibers

157. chloroplasts

160. Orchid Roots:
Botanical Sponges

161. legumes

162. Monstera deliciosa

163. Monstera deliciosa
adventitious root

164. bog moss ( Sphagnum

165. bog moss ( Sphagnum

169. potato

174. cross section of the
stem of a soybean
seedling

176.  prasad_mnv@yahoo.com

 aksoy@erciyes.edu.tr

 Tomasevic, M (reprint author), Univ Belgrade, Inst Phys, Environm Phys
Lab, Pregrev 118, Zemun 11080, Serbia.

 Samecka-Cymerman, A (reprint author), Univ Wroclaw, Dept Ecol
Biogeochem & Environm Protect, Ul Kanonia 618, PL-50328 Wroclaw,
Poland