1. ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ,
ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ
ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ
Καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά, δρ Στέφανος Θ. Τσιτομενέας
Aντιπρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών
e-mail stsit@teipir.gr τηλ. 210 5381225
Στην εποχή μας η σχέση ενέργειας και περιβάλλοντος
είναι σημαντική παράμετρος της κατάστασης
του πλανήτη μας, της οικονομίας και της κοινωνίας
Αυτό έχει αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής.
Διότι η κατοχή, η διαχείριση και η κατανάλωση ενέργειας,
συνεπάγονται και περιβαλλοντικά ζητήματα που
απαιτούν επιστημονικές & τεχνολογικές λύσεις
ανάλογα με τον ενεργειακό τύπο.

2. Ενέργεια είναι η ικανότητα παραγωγής έργου.
Κάθε έργο συνεπάγεται και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Ενεργειακά προϊόντα είναι:
--Τα ατομικά ή πυρηνικά
σχάσιμα υλικά
*Nuclear
(Ουράνιο, Πλουτώνιο)
--Οι ανανεώσιμες μορφές
*Renewables
(ηλιακή, υδραυλική,
αιολική, βιομάζα κλπ)
--Τα ορυκτά καύσιμα
*Φυσικό αέριο
(Natural Gas)
*Άνθρακας (Coal),
*Πετρέλαιο (Oil),
Η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται δευτερογενώς από
-ορυκτά καύσιμα, -ανανεώσιμες πηγές, -πυρηνικά υλικά

3. Τα ορυκτά καύσιμα
ρυπαίνουν με
θερμοκηπιακά αέρια
Η πυρηνική ενέργεια
ρυπαίνει ραδιενεργά
Οι ανανεώσιμες μορφές
είναι οι καθαρότεροι
ενεργειακοί τύποι, αν
και κάποιες από αυτές
(ξύλο κλπ) μπορεί να
επιβαρύνουν το τοπικό
περιβάλλον.
Πλην όμως δεν έχουν
μεγάλη προσφορά
στην παγκόσμια
ενεργειακή δομή.
Διότι οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας
που είναι πρακτικά ανεξάντλητες, μειονεκτούν
στην διάρκεια της ενεργειακής διαθεσιμότητας και
στο κόστος κατασκευής και εγκατάστασης των σταθμών

4. Οι υδατοπτώσεις αυξάνουν την συμμετοχή των ανανεώσιμων
μορφών στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας
Η οποία όμως
θα
εξακολουθήσει
να παράγεται
κυρίως από
καύσεις
άνθρακα και
φυσικού
αερίου
Με αποτέλεσμα
τις εκπομπές
αερίων που
απορροφούν
την γήινη
θερμική
ακτινοβολία

5. Η ηλεκτρική ενέργεια
παράγεται και
διανέμεται στους
καταναλωτές με
σημαντικές απώλειες
που επιδρούν στο
φαινόμενο του
θερμοκηπίου και στην
κλιματική αλλαγή
Η γήινη κλιματική αλλαγή είναι το αποτέλεσμα
της διαταραχής του ισοζυγίου των ακτινοβολιών
μεταξύ Ηλίου-Γης
από φυσικούς και από ανθρωπογενείς παράγοντες.
Η ενέργεια από ορυκτά καύσιμα είναι βασικός
ανθρωπογενής παράγων, διότι η καύση τους προσθέτει
στην ατμόσφαιρα υδρατμούς & διοξείδιο του άνθρακα
που διαταράσσουν το ισοζύγιο των ακτινοβολιών

6. Η αυξανόμενη ανάκλαση,
διάχυση & απορρόφηση
της θερμικής ακτινοβολίας
της Γης από ατμοσφαιρικά
μόρια & σωματίδια
-επιδρά στο ισοζύγιο των
φυσικών μη-ιονιζουσών
(θερμικών) ακτινοβολιών
-ενισχύει το φυσικό
φαινόμενο του
θερμοκηπίου,
επιταχύνοντας την φυσική
κλιματική αλλαγή
που κανονικά αντιστοιχεί,
στην χιλιετία μας, σε
μετακίνηση των
κλιματικών συνθηκών προς
τους πόλους κατά
0,5Κm/έτος

8. Η παρεμπόδιση
της γήινης
θερμικής
ακτινοβολίας, να
διαπεράσει την
ατμόσφαιρα και να
διαδοθεί στο
διάστημα,
αποτιμάται με τα
εξής ποσοστά
υδρατμοί 36–72%
CO2 9–26%,
CH4 4–9%
O3 3–7%.

9. Τα μέτρα σε επίπεδο κυβέρνησης και αυτοδιοίκησης
πρέπει να στηρίζονται στις αρχές πρόληψης/προφύλαξης και
στην πράξη στην συνδυασμένη εφαρμογή των τριών
περιβαλλοντικών αρχών (ακτινοπροστασία):
α)-Αιτιολόγηση (Justification).
Πρέπει να αποδεικνύεται ότι το όφελος από οποιαδήποτε
διεργασία με επιπτώσεις στο περιβάλλον, θα είναι
μεγαλύτερο από τους συνεπαγόμενους κινδύνους ή τις
περιβαλλοντικές υποβαθμίσεις.
β)-Οριοθέτηση (Limitation).
Πρέπει να θεσπίζονται & να εφαρμόζονται κάποια αποδεκτά
όρια σε οποιαδήποτε δραστηριότητα που έχει επιπτώσεις
στο περιβάλλον, χωρίς αυτό να σημαίνει υποχρεωτικά ότι
αυτά είναι και όρια ασφαλείας.
γ)-Βελτιστοποίηση (Optimization). (As Low As Reasonably
Achievable, ALARA). Πρέπει σε κάθε διεργασία με
επιπτώσεις στο περιβάλλον, να επιτυγχάνεται μεν ο σκοπός
της εφαρμογής, αλλά πάντοτε να ελαχιστοποιείται η
επιβάρυνση του περιβάλλοντος ή/και της υγείας.

10. Βασικά λάθη που επιταχύνουν την κλιματική αλλαγή είναι
-Η υπερεκτίμηση της οριοθέτησης, στις αποφάσεις με
περιβαλλοντικές επιπτώσεις, διότι έτσι παραβιάζονται οι
κανόνες της Φυσικής ή ακόμα και η κοινή λογική
Η αγνόηση της αιτιολόγησης και της βελτιστοποίησης
στην καθημερινότητα, περιορίζει την ασφάλεια και την
ποιότητα ζωής, αποδυναμώνει την κρατική παρέμβαση και
οδηγεί σε επιστημονικά, διοικητικά και δικαστικά αδιέξοδα.
-Η αδιαφορία για τις αυξημένες ενεργειακές καταναλώσεις
και τις συνεπαγόμενες επιπτώσεις
-Η αδιαφορία στις συμβουλές για εξοικονόμηση ηλεκτρικής
ενέργειας (πχ για την μεταφορά & κατανάλωση ηλεκτρικής
ενέργειας στην Αττική, καταναλίσκεται/καίγεται κάτι
λιγότερο από την διπλάσια ενέργεια στην ηλεκτροπαραγωγή)
-Η αδιαφορία στην σχεδίαση δραστηριοτήτων, για την
μείωση των φαινομένων της κλιματικής αλλαγής.
Το κόστος αντιμετώπισης, επανόρθωσης ή/και αποζημιώσεων
είναι πολύ μεγαλύτερο
από το κόστος των προληπτικών δράσεων

11. Η φωτοβολταϊκή γεννήτρια είναι μια
Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας (ΑΠΕ)
που παράγει ηλεκτρικό ρεύμα
από την οπτική ηλιακή ακτινοβολία
με απόδοση 7~18%
εγκατεστ. Κόστος (Ευρώ) ≈ 1,5 Χ μεγίστη Ισχύς (Wp)

14. H επιφάνεια του Φ/Β και του ηλιακού θερμοσίφωνα
πρέπει να έχει προσανατολισμό νότιο
και κλίση β ως προς το οριζόντιο επίπεδο
ανάλογη του γεωγραφικού πλάτους φ.
Η κατάλληλη κλίση εξαρτάται από την εποχή
και μπορεί να έχει τιμές φ-15°≤ β≤ φ+15°
Στην Ελλάδα η φωτοβολταϊκή γεννήτρια
πρέπει να τοποθετείται με κλίση 45ο~60ο

15. Εν όψει κλιματικών
αλλαγών το κράτος, η
τοπική αυτοδιοίκηση
και ο πληθυσμός
πρέπει:
-Να αιτιολογούν,
να οριοθετούν και
να βελτιστοποιούν
κάθε δραστηριότητα
που έχει ενεργειακές
επιδράσεις με στόχο
την μείωση της
ενεργειακής
κατανάλωσης
-Να προετοιμαστούν
για ακραία καιρικά
φαινόμενα & φυσικές
καταστροφές

16. Η βελτιστοποίηση και η αιτιολόγηση επιβάλουν
την πολύ σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας
(κυρίως της ηλεκτρικής), με την χρήση
μεθόδων, πρακτικών, μηχανών και συσκευών
χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης
Ευχαριστώ
δρ Στέφανος Θ. Τσιτομενέας
Aντιπρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών
Καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά, Τμ. Ηλεκτρονικής,
Θηβών 250 & Π.Ράλλη, Αιγάλεω-12244
e-mail stsit@teipir.gr τηλ. 210 5381225