Εισαγωγή Η ύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών που συμβιώνουν στον ίδιο χώρο είναι το ιδιαίτερο γνώρισμα των σύγχρονων κοινωνιών που τους προσδίδει πλουραλιστική διάσταση. Οι αλλαγές στα επίπεδα κοινωνικής, οικονομικής και πολιτισμικής ζωής που υφίστανται παγκόσμια αλλά και στη χώρα μας, επέδρασαν καταλυτικά και στο ελληνικό σχολείο, με αποτέλεσμα ο σημερινός μαθητικός πληθυσμός να χαρακτηρίζεται από έντονη διαφορετικότητα. Η πολυπολιτισμικότητα αυτή, είναι εμφανής στα στοιχεία του μαθητικού πληθυσμού αλλά και στις όποιες παροχές αυτό προσφέρει. Από την άλλη πλευρά, το φαινόμενο της αύξησης της ποσοστιαίας συμμετοχής των μαθητών μεταναστευτικού υποβάθρου στο συνολικό μαθητικό πληθυσμό αυξάνεται με την πάροδο των χρόνων, εξαιτίας, αφενός μεν, της αύξησης του αριθμού τους και αφετέρου, της μείωσης των μαθητών με γηγενείς γονείς. Σκοπός της έρευνας Σκοπός της είναι η ανίχνευση των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών στο δημοτικό σχολείο γενικότερα για τη σχολική συμβουλευτική και ειδικότερα για τη συμβουλευτική προς τους μαθητές μεταναστευτικού υποβάθρου. Αναλυτικότερα, θέσαμε τα παρακάτω ερευνητικά ερωτήματα: • Τι σημαίνει για τους εκπαιδευτικούς η σχολική συμβουλευτική; • Ποια είναι τα οφέλη αλλά και τα μειονεκτήματα από την εφαρμογή της στο δημοτικό σχολείο; • Ποιος είναι καταλληλότερος για την εφαρμογή της συμβουλευτικής παρέμβασης στο σχολικό πλαίσιο; • Ποιοι παράγοντες μπορούν να περιορίσουν το συμβουλευτικό έργο προς αυτούς τους μαθητές; Στην ελληνική βιβλιογραφία εμφανίζονται ορισμένες ερευνητικές εργασίες και θεωρητικές μελέτες για την αναγκαιότητα συμβουλευτικής υποστήριξης στην εκπαίδευση γενικά και έρευνες για την αναγκαιότητα υποστήριξης των μαθητών όμως, μελετώντας κυρίως τις αντιλήψεις των ίδιων των μαθητών, χωρίς αποκλειστική διερεύνηση στο δημοτικό σχολείο και σε όλες τις ειδικότητες των εκπαιδευτικών που ασκούν εκπαιδευτικό έργο στο χώρο αυτό. Επιπλέον, δεν εξετάζεται κατά πόσο οι εκπαιδευτικοί στο χώρο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι ενήμεροι για το θεσμό, τα οφέλη και τα πιθανά μειονεκτήματα αλλά και τη δυνατότητα/καταλληλότητα των εκπαιδευτικών για την άσκηση και αυτού του ρόλου. Ευρήματα Για τη συλλογή τω

1. Η συμβουλευτική παρέμβαση στην σχολική μονάδα:
οφέλη και μειονεκτήματα σε μαθητές
μεταναστευτικού υποβάθρου.
Κων/νος Καλέμης,
Δάσκαλος, Επιστημονικός Συνεργάτης ΠΤΔΕ
ΕΚΠΑ - Επιμορφωτής ΕΚΔΔΑ - ΙΝ.ΕΠ

2. Δομή της παρουσίασης
Εισαγωγή
Σκοπός της έρευνας
Ευρήματα
Σχολιασμός – Συμπεράσματα
Συζήτηση

3. Εισαγωγή
 Οι συνεχείς αλλαγές: το ιδιαίτερο γνώρισμα
των σύγχρονων κοινωνιών,
 Η ύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών που
συμβιώνουν στον ίδιο χώρο,
 Δημιουργείται μια πλουραλιστική διάσταση,
 Πώς γίνεται αποδεκτή;

4. Εισαγωγή
Οι αλλαγές στα επίπεδα κοινωνικής, οικονομικής και
πολιτισμικής ζωής που υφίστανται παγκόσμια,
Επέδρασαν καταλυτικά και στο ελληνικό σχολείο,
Αποτέλεσμα: ο σημερινός μαθητικός πληθυσμός
να χαρακτηρίζεται από έντονη διαφορετικότητα.
Η πολυπολιτισμικότητα αυτή, είναι εμφανής στα
στοιχεία του μαθητικού πληθυσμού αλλά και στις
όποιες παροχές αυτό προσφέρει.

5. Σημαντικό Γεγονός:
Έχουμε αύξηση της ποσοστιαίας συμμετοχής
των μαθητών μεταναστευτικού υποβάθρου
στο συνολικό μαθητικό πληθυσμό
•Αιτία (1): η αύξηση του αριθμού τους
•Αιτία (2): η μείωση των μαθητών με
γηγενείς γονείς.

6. Σκοπός της έρευνας
• Η ανίχνευση των αντιλήψεων των
εκπαιδευτικών στο δημοτικό σχολείο
γενικότερα για τη σχολική
συμβουλευτική και ειδικότερα για τη
συμβουλευτική προς τους μαθητές
μεταναστευτικού υποβάθρου.

7. Ερευνητικά Ερωτήματα:
1. Τι σημαίνει για τους εκπαιδευτικούς η σχολική
συμβουλευτική;
2. Ποια είναι τα οφέλη αλλά και τα μειονεκτήματα
από την εφαρμογή της στο δημοτικό σχολείο;
3. Ποιος είναι καταλληλότερος για την εφαρμογή
της συμβουλευτικής παρέμβασης στο σχολικό
πλαίσιο;
4. Ποιοι παράγοντες μπορούν να περιορίσουν το
συμβουλευτικό έργο προς αυτούς τους μαθητές;

8. Ευρήματα
Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε κατάλληλα
διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο
Η αρχική ιδέα για το σχεδιασμό του παρόντος ερωτηματολογίου
αλλά και τις θεματικές περιοχές του βασίστηκε στην έρευνα των
Cooper et al. (2005), που διερευνά την ενημέρωση των
εκπαιδευτικών για το θεσμό της Συμβουλευτικής, τα οφέλη και τα
μειονεκτήματα από την ύπαρξη του θεσμού στο σχολείο, καθώς
και τα χαρακτηριστικά του συμβούλου.
Ο αρχικός σχεδιασμός επηρεάστηκε και από την έρευνα του
Tartar (1998a), για τους ρόλους που μπορούν να αναλάβουν οι
σύμβουλοι στα σχολεία με μεταναστευτικούς πληθυσμούς.

9. Ευρήματα (1)
Στην τελική μορφή του, αποτελούνταν από 36
ερωτήσεις, εκ των οποίων οι 12 ήταν
εισαγωγικές ερωτήσεις για τη συλλογή
δημογραφικών στοιχείων των εκπαιδευτικών
που συμμετείχαν στην έρευνα.

10. Ευρήματα (2)
Τα δημογραφικά στοιχεία αναφέρονταν στο
φύλο, την ηλικία, τις βασικές και πρόσθετες
σπουδές, την προϋπηρεσία και την εργασιακή
κατάσταση, την οργανικότητα και την έδρα της
σχολικής μονάδας.

11. Συμπεράσματα
Η συμβουλευτική παρέμβαση θεωρείται ότι
έχει τα καλύτερα αποτελέσματα:
όταν εφαρμόζεται πριν την εμφάνιση του
προβλήματος (πρόληψη) (71,2 %)
λιγότερο όταν το πρόβλημα αρχίζει να γίνεται
αισθητό (17 %)
ελάχιστοι υποστήριξαν ότι θα υπάρχουν
αποτελέσματα από την εφαρμογή της παρέμβασης
στην περίπτωση που το πρόβλημα ήδη διαταράσσει
τη σχολική μονάδα (9,8 %)

12. Οφέλη αλλά και τα Μειονεκτήματα
της σχολικής συμβουλευτικής
 η ψυχοκοινωνική
ανάπτυξη των
μαθητών
 το κλίμα συνεργασίας
μεταξύ εκπαιδευτικών
-μαθητών
 η αποδοχή της
διαφορετικότητας
 η έλλειψη συναίνεσης
των γονέων,
 ο στιγματισμός των
μαθητών,
 η έλλειψη
ανταπόκρισης από
τους μαθητές

13. Άλλες Παρατηρήσεις:
Περιορισμένη ενημέρωση στο κατά πόσο οι
εκπαιδευτικοί στο χώρο της πρωτοβάθμιας
εκπαίδευσης είναι ενήμεροι για το θεσμό
Οι παιδαγωγικές παρεμβάσεις που
εφαρμόζονται αγνοούν τα οφέλη και τα πιθανά
μειονεκτήματα αλλά και τη δυνατότητα ή/και
καταλληλότητα των εκπαιδευτικών για την
άσκηση και αυτού του ρόλου.

14. Παρεμβάσεις:
1. Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών
2. Αξιολόγηση των δομών και των πρακτικών
3. Ενίσχυση στο ρόλο των παράπλευρων στην
εκπαίδευση παρεμβάσεων
4. Δημογραφικό ζήτημα
5. Πιθανή αλλαγή στόχων στα ΠΤΔΕ
(ειδικεύσεις;)

15. Ενδεικτική Βιβλιογραφία
1. Barton, L. (1989). Disability and Labour Market: A socio-political
perspective. Integration at Work. Rotterdam: Pedagogisch Instituut.
2. Λαμπροπούλου, Β. (1996). Η φοίτηση των κωφών και βαρηκόων μαθητών
στα σχολεία γενικής εκπαίδευσης. Προβλήματα, ανάγκες, προοπτικές.
Παρουσίαση στο 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας,
Πανεπιστήμιο Πατρών, 23-26 Μαΐου.
3. Λαμπροπούλου, Β. (1997). Οι απόψεις και οι εμπειρίες των κωφών
μαθητών από τη φοίτησή τους σε σχολεία ειδικής και γενικής εκπαίδευσης.
Σύγχρονη Εκπαίδευση, 93, 60-69.
4. Παντελιάδου, Σ. (1995). Η θέση των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές
ανάγκες στη συνηθισμένη τάξη: μια ερευνητική προσέγγιση. Σύγχρονη
Εκπαίδευση, 82-83, 90-96.
5. Padeliadu, S. (1996). The readiness of the Greek educational system
regarding school integration of children with special needs. Παρουσίαση στο
5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Πανεπιστήμιο Πατρών, 23-
26 Μαΐου.

16. Σας ευχαριστώ πολύ
kkalemis@primedu.uoa.gr
Ερωτήσεις - Συζήτηση