1. ธุข อง
์
พืช
ดอก

2. พืช ดอก (Flower
plants)
☞ เป็น พืช ที่ม จ ำา นวนและ
ี
ชนิด มากที่ส ด ุ
☞ วิว ัฒ นาการสูง สุด ใน
บรรดาพืช ทัง หมด
้
☞ sexual reproduction &
asexual reproduction

3. Sexual
•reproduction ย ส
ต้อ งมีก ารรวมกัน ของนิว เคลี
ของเซลล์ส ืบ พัน ธุ์เ พศผู้ก ับ
นิว เคลีย สของเซลล์ส ืบ พัน ธุ์เ พศ
เมีย เรีย กว่า การ
ปฏิส นธิ (Fertilization)
• เกิด ขึ้น ในดอก
• อาจจะปฏิส นธิภ ายในดอก
เดีย วกัน หรือ ข้า มดอกแต่อ ยู่ใ น

4. โครงสร้า งของ
ดอก (flora)
ดอก
– เป็น อวัย วะของพืช ที่เ ปลี่ย นแปลงมา
จากกิ่ง เพื่อ ทำา หน้า ที่ใ นการสืบ พัน ธุ์
– มีล ัก ษณะเฉพาะ ดัง นี้
1. ข้อ มารวมบนฐานเดีย วกัน ไม่ม ป ล้อ ง
ี
หรือ ถ้า มีก ็ส น มาก
ั้
2. ไม่ม ต า
ี
3. เจริญ เติบ โตในขอบเขตจำา กัด

5. ส่ว นประกอบของ
ดอก
ประกอบด้ว ยส่ว นต่า งๆ 4 ส่ว น
หรือ 4 วง (whorls)
1. วงกลีบ เลี้ย งหรือ กลีบ รอง
(calyx)
ประกอบด้ว ยกลีบ เลี้ย งหรือ
กลีบ รอง (sepal)

6. ส่ว นประกอบของ
ดอก
2. วงกลีบ ดอก (corolla)
ประกอบด้ว ยกลีบ ดอก (petal)

7. 3. วงเกสรเพศผู้
(androecium) ประกอบด้ว ย
เกสรเพศผู้ (stamen)
ก้า นเกสรเพศผู้ (filament)
& อับ เรณู (anther)
ถุง เรณู
(pollen sac)
เซลล์แ ม่ท ี่ส ร้า งสปอร์
(microspore mother cell or
microsporocyte or pollen

9. 4. วงเกสรเพศเมีย
(gynaecium) ประกอบด้ว ย
เกสรเพศเมีย (pistil or carpel)
ยอดเกสรเพศเมีย (stigma), ก้า น
เกสรเพศเมีย (style) และ
รัง ไข่ (ovary)
ออวุล (ovule or
megasporangium)
เซลล์แ ม่ท ี่ส ร้า งสปอร์
(megaspore mother cell
or megasporocyte)

13. ส่ว นประกอบหลัก ทั้ง 4 ของ
ดอก อยู่บ นฐานรองดอก
(receptacle or torus or
thalamus) และ
ก้า นดอก (peduncle or
pedicel)

14. ยอดเกสรตัว เมีย
อับ เรณู เกสรตัว เมีย (Pistil)
เกสรตัว ผู้
ก้า นชูเ กสรตัว เมีย
ก้า นชูอ ับ เรณู รัง ไข่
กลีบ ดอก
กลีบ เลี้ย ง
ออวุล
ฐานรองดอก

15. การจำา แนกชนิด
ของดอก

16. จำา แนกตามส่ว น
ประกอบของดอก
1. ดอก
สมบูร ณ์(complete
flower)
ดอกไม้ท ี่ม ค รบทัง 4 ส่ว น
ี ้
คือ กลีบ เลี้ย ง กลีบ ดอก
เกสรตัว ผู้ และเกสรตัว เมีย

17. จำา แนกตามส่ว น
ประกอบของดอก
2. ดอกไม่ส มบูร ณ์
(incomplete flower)
ดอกไม้ที่มีโครงสร้างหลักไม่ครบ
ทั้ง 4 ส่วน เช่น ฟักทอง แตงกวา

18. จำา แนกตามส่ว น
ประกอบของดอก
4. ดอกไม่ส มบูร ณ์เ พศ
(imperfect flower)
ดอกไม้ท ี่ม เ กสรตัว ผู้แ ละ
ี
เกสรตัว เมีย อยู่ค นละดอก
เช่น ดอกบวบ ดอกฟัก ทอง
ดอกแตงกวา ดอกแตงโม

19. จำา แนกตามส่ว น
ประกอบของดอก
3. ดอกสมบูร ณ์
เพศ( perfect flower)
ดอกไม้ที่มทั้งเกสรตัวผู้และ
ี
เกสรตัวเมียในดอกเดียวกัน
เช่น ดอกชบา ดอกกุหลาบ
ดอกบัว ดอกราชพฤกษ์

20. ข้อ ควรทราบ
ดอกไม้บ างชนิด อาจมี
กลีบ เลี้ย งและกลีบ ดอก
สีเ ดีย วกัน เรีย กว่า
กลีบ รวม (perianth or
perigone) แต่ล ะกลีบ
ที่ส ีเ หมือ นเรีย กว่า
tepal

21. จำา แนกตาม
ตำา แหน่ง ของรัง ไข่
1. ดอกทีม ีร ัง ไข่อ ยู่เ หนือ ฐานรอง
่
ดอก (superior ovary)
เช่น ดอกมะเขือ จำา ปี ยี่ห ุบ
บานบุร ี พริก มะละกอ
2. ดอกทีม ีร ัง ไข่อ ยู่ใ ต้ฐ านรอง
่
ดอก (inferior ovary)

24. จำา แนกตามจำา นวน
ดอกบนก้า นดอก
1.ดอกเดี่ย ว (solitary
flower)
2.ดอกช่อ
(inflorescences)

25. รู้อ ่ะ ปะ !
ดอกช่อ บางชนิด มีล ัก ษณะ
คล้า ยดอกเดี่ย ว มีด อก
ย่อ ยเล็ก ๆ จำา นวนมากอยู่
รวมบนฐานรองดอก ซึ่ง มี
ก้า นดอกรวม เรีย กช่อ
ดอกแบบนี้ว ่า ดอกรวม
(composite flower or
carpitulum)

26. การสร้า งเซลล์
สืบ พัน ธุ์ข องพืช ดอก

27. การสร้า งเซลล์
สืบ พัน ธุ์เ พศผู้

33. รสร้า งละอองเรณู

35. การสร้า งเซลล์
สืบ พัน ธุ์เ พศเมีย
ภายในรัง ไข่ม ีอ อวุล ซึ่ง ไปเจริญ
เป็น megaspore mother cell ซึ่ง มี
โครโมโซม (2n) megaspore
mother cell จะแบ่ง ตัว แบบไมโอ
ซิส ได้ 4 เซลล์ แต่ล ะเซลล์เ รีย กว่า
megaspore ซึง จะสลายไป 3 เซลล์
่
เซลล์ท ี่เ หลือ จะขยายขึ้น แล้ว มีก าร
แบ่ง นิว เคลีย สแบบไมโทซีส 3 ครั้ง

36. (1) Antipodal มี 3 นิว เคลีย ส อยู่
ตรงข้า มกับ รูmicropyle
(2) Polar nuclei มี 2 นิว เคลีย ส
อยู่บ ริเ วณกลางเซลล์
(3) Egg cell มี 1 นิว เคลีย สอยู่
บริเ วณรูไ มโครไพล์
(4) Synergid มี 2 นิว เคลีย สอยู่

37. Megaspore ระยะนี้
ประกอบด้ว ยกลุ่ม
เซลล์ท ั้ง 3 กลุ่ม
(7 เซลล์ 8
นิว เคลีย ส) เรีย กว่า
ถุง
เอ็ม บริโ อ (embryo
sac)

39. การถ่า ย
ละอองเรณู
Pollination

40. Pollination
เมือ อับ เรณูแ ก่เ ต็ม ที่ จะ
่
แตกออกละอองเรณูจ ะ
กระจายไปตกบนยอด
เกสรตัว เมีย โดยอาศัย สือ ่
ต่า งๆพาไป เช่น ลม นำ้า
แมลง และมนุษ ย์

41. การปฏิส นธิซ ้อ น
Double
fertilization

42. เมือ ละอองเรณูต กลงสู่
่
ยอดเกสรตัว เมีย ละอองเรณู
จะงอกท่อ ยาว เรีย กว่า
pollen tube ลงสู่ค อเกสรตัว
เมีย tube nucleus จะ
เคลื่อ นตัว ไปตามท่อ ในขณะ
ที่ generative nucleus จะ
แบ่ง นิว เคลีย สแบบไมโทซีส
ได้ sperm nucleus 2 ตัว

43. ส่ว นอีก นิว เคลีย สจะเจริญ
เป็น endosperm การ
ผสมซึ่ง เกิด จากการผสม 2
ครั้ง นี้เ รีย กว่า การปฏิส นธิ
ซ้อ น (double fertilization)

45. การเปลี่ย นแปลงหลัง การ
ปฏิส นธิข องพืช ดอก
ไข่ จะเจริญไปเป็นเอ็ม บริโ อ อยู่ภายในเมล็ด
รัง ไข่ จะเจริญไปเป็นผล (Fruit)
ผนัง รัง ไข่ (Ovary wall) จะเจริญไปเป็นเปลือ กและ
เนื้อ ของผล (Pericarp)
โพลาร์น ิว คลีไ อ จะเจริญไปเป็นเอนโดสเปิร ์ม
(Endosperm) อยูภายในเมล็ด (Seed)
่
ออวุล จะเจริญไปเป็นเมล็ด
เยือ หุม ออวุล (Integument) จะเจริญไปเป็นเปลือ กหุม
่ ้ ้
เมล็ด (Seed coat)
แอนติโ พดัล (Antipodal) และซิน เนอร์จ ิด