Kỹ thuật định danh vi khuẩn

1. KYÕ THUAÄT LAÁY VAØ CHUYEÂN CHÔÛ BEÄNH PHAÅM
TRONG XEÙT NGHIEÄM VI SINH LAÂM SAØNG
KYÕ THUAÄT LAÁY VAØ CHUYEÂN CHÔÛ BEÄNH PHAÅM
TRONG XEÙT NGHIEÄM VI SINH LAÂM SAØNG
Phaïm Thaùi Bình
KYÕ THUAÄT
ÑÒNH DANH VI KHUAÅN
KYÕ THUAÄT
ÑÒNH DANH VI KHUAÅN
Phaïm Thaùi Bình

2. Beänh phaåm laø maãu thöû laáy töø beänh nhaân
ñeå phaùt hieän baèng chöùng giuùp xaùc ñònh
ñöôïc taùc nhaân gaây nhieãm truøng.
Caàu khuaån Gram (-)
Caàu khuaån Gram (+)
Tröïc khuaån Gram (-)
Tröïc khuaån Gram (+)

3. Beänh phaåm thöôøng gaëp trong xeùt nghieäm vi sinh
Maùu
Dòch naõo tuûy
Nöôùc tieåu
Ñöôøng hoâ haáp treân
Haàu hoïng
Muõi haàu
Tai
Xoang
Ñöôøng hoâ haáp döôùi
Ñaøm
Dòch pheá
quaûn
Dòch khí
quaûn
Muû vaø tieát dòch
Phaân
Ñöôøng sinh duïc
PHÖÔNG PHAÙP SÖÛ DUÏNG
THÖÛ NGHIEÄM SINH HOÙA
PHÖÔNG PHAÙP SÖÛ DUÏNG
THÖÛ NGHIEÄM SINH HOÙA

4. Vì beänh phaåm ñöôïc laáy bôûi nhieàu nguoàn khaùc nhau neân phaûi laáy
beänh phaåm ñaït yeâu caàu trong xeùt nghieäm vi sinh
TRÖÏC KHUAÅN GRAM (-)
Mac Conkey Agar
(+) (-)
Haemophillus
HACEK(1)
Sphingomonas
Moraxella
Pasteurella
Campylobacter
Helicobacter
Brucella
Bor etella
Bartonella
rancisella
Legionella
Betty A. Forbes, et.al., 2002, Bailey & Scott’s, Diagnostic Microbiology, 7th edition, Mosby
(1)HACEK: Haemophilus
aphrophilus, Actinobacillus
actinomycetemcomitans,
Cardiobacterium hominis,
Eikenella corrodens,
Kingella sp.
(2)caàu tröïc khuaån
Oxidase
(-) (+)
Glucose
(-)
(+)
Enterobacteriace
(Citrobacter, Enterobacter,
Escherichia, Klebsiella,
Serratia, E warsiella,
Proteus, Morganella,
Provi encia, Salmonella,
Shigella, Yersinia...)
Glucose
(-)
Pse as
Burkhol eria
lavobacterium
Alcaligenes
Achromobacter
Chryseobacterium
(+)
Vibrio
Aeromonas
Pleiosomonas
Chromobacterium
Tröïc khuaån Gram (-) deã moïc
Tröïc khuaån Gram(-)
(+)
Acinetobacter(2)
Stenotrophomonas
lavimonas
Chryseomonas

5. D. Church, 2005, The seven principle of accurate microbiology specimens collection, Microbiology
newsletter a publication of the division of microbiology, Cargary Laboratory Services
Nguyeân nhaân laøm cho beänh phaåm khoâng ñaït
yeâu caàu trong xeùt nghieäm vi sinh
Calgary Laboratory Services, Canada
ð Enterobacteriaceae bao goàm 120 loaøi khaùc nhau.
ð Caùc hoï phuï chính: Escherichia, Enterobacter, Klebsiella, Citrobacter, Hafnia,
Edwardsiella, Serratia, Shigella, Salmonella, Proteus, Providencia, Morganella, Yersinia.
ð Ñeå ñònh danh ñeán loaøi coù theå thöïc hieän ñeán 40 phaûn öùng sinh hoùa.
Enterobacteriaceae
Patrick R. Murray, 1995, Manual of Clinical Microbiology, 6th edition, American Society for Microbiology.

6. Phaûi chæ ñònh laáy beänh phaåm sôùm
-ngay khi beänh nhaân coù aáu hieäu nhieãm truøng
1 Non ermentative Gram negative bacilli
Oxidase
(-) (+)
Di ñoäng Di ñoäng
(-) (-)
(+) (+)
Acinetobacter
Stenotrophomonas
Chryseomonas
lavimomas
Sphigomonas
Burkhol eria cepacia
Burkhol eria gla ioli
Pseu omonas
Burkhol eria
Alcaligenes
Comamonas
Sphigobacterium
lavobacterium
Chryseobacterium

7. Maùu
Chæ ñònh caáy maùu ngay khi
coù daáu hieäu nhieãm truøng
huyeát (septicemia) hoaëc du
khuaån huyeát (bacteremia).
ð Soát, ôùn laïnh, laïnh run, tieáng thoåi tim
(cardiac murmur).
ð Nghi ngôø vieâm noäi taâm maïc.
ð Coù xuaát huyeát ôû da hay nieâm
maïc, xuaát huyeát daïng sao
(splinder) treân moùng tay, choaùng.
Phaïm Huøng Vaân, 2005, Caùc kyõ thuaät laáy vaø laøm xeùt nghieäm
vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau
Haemophilus
V
XV
X
X
XV
V
X V
XV
XV
X V
(-)
(-)
H. aphrophilus
Vi khuaån khaùc (khoâng phaûi
Haemophilus)
(-)
(+)
H. ducreyi
(+)
(-)
H. parainfluenzae
H. parahaemoliticus
H. segnis
H. paraprophilus
H. paraphrophaemolyticus
(+)
(+)
H. Influenzae
H. Haemoliticus
V
X
Vi khuaån

8. Dòch naõo tuûy
Chæ ñònh caáy dòch naõo tuûy khi coù caùc trieäu
chöùng nghi ngôø vieâm maøng naõo.
Khoâng chæ ñònh choïc doø DNT:
ð treû sô sinh bò suy tim, suy hoâ haáp.
ð beänh nhaân coù daáu hieäu gia taêng aùp löïc noäi soï (soi
ñaùy maét thaáy gai thò bò phuø neà).
ð beänh nhaân bò nhieãm truøng vuøng da nôi kim choïc doø
ñi qua ñeå laáy DNT.
Phaïm Huøng Vaân, 2005, Caùc kyõ thuaät laáy vaø laøm xeùt nghieäm
vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau
CAÀU KHUAÅN GRAM (-)
(+)
Acinetobacter(*)
M. catarrhalis
Neisseriaceae
(-)
Oxidase
N. gonorrhoeae N. meningiti is N. lactamica N. sicca M. catarrhalis
Caàu khuaån Gram (-)
(*)caàu tröïc khuaån

9. Nöôùc tieåu
Chæ ñònh caáy nöôùc tieåu khi nghi ngôø
nhieãm truøng tieåu caáp tính, maïn tính coù
hoaëc khoâng coù trieäu chöùng
ð Nhieãm truøng baøng quang (ñaùi ra
muû, ra maùu, ñaùi khoù, ñaùi ñau,
ñau töùc vuøng xöông mu hay
buïng döôùi).
ð Nhieãm truøng thaän (ñau löng, töùc
caêng vuøng goùc soáng-söôøn).
Phaïm Huøng Vaân, 2005, Caùc kyõ thuaät laáy vaø laøm xeùt nghieäm
vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau
TRÖÏC KHUAÅN GRAM (+)
Sinh baøo töû
(+) (-)
Catalase
(+)
Bacillus
Di ñoäng
(+)
(-)
Corynebacterium
Listeria
(-)
Erysipelothrix rhusiopathiae
Arcanobacterium
Gar nerella vaginalis
Lactobacillus
Tröïc khuaån Gram (+)

10. Phaân
Chæ ñònh caáy phaân khi bò tieâu
chaûy hoaëc bò roái loaïn tieâu
hoaù nghi ngôø do nhieãm truøng
ð Tieâu chaûy.
ð Lî vôùi phaân coù muû, nhaày
hoaëc maùu.
ð Bò ñau buïng côn.
Phaïm Huøng Vaân, 2005, Caùc kyõ thuaät laáy vaø laøm xeùt nghieäm
vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau
CAÀU KHUAÅN GRAM (+)
Catalase
Micrococcaceae Streptococcaceae
Planococcus
Micrococcus
Stomatococcus
Staphylococcus
Streptococcus
Enterococcus
Aerococcus
Lactococcus
Pe iococcus
Leuconostoccus
Genella
Patrick R. Murray, 1995, Manual of Clinical Microbiology, 6th edition,
American Society for Microbiology.
Di ñoäng
6.5% NaCl
(-)
(+)
(+)
(-)
(-)
(+)
(-)
(+)
Oxidase

11. Chæ ñònh caáy ñöôøng hoâ haáp treân khi coù
nhieãm truøng vuøng haàu hoïng, tai, muõi xoang
Ñöôøng hoâ haáp treân
ð Vieâm tai ngoaøi caáp tính.
ð Vieâm tai giöõa caáp tính hoaëc maïn tính.
ð Vieâm xoang caáp tinh hoaëc maïn tính.
ð Vieâm muõi caáp tính hoaëc maïn tính.
ð Vieâm nhieãm vuøng haàu hoïng (ñau raùt vuøng haàu
hoïng, nieâm maïc haàu hoïng söng ñoû, phuø neà,
vieâm amydan, coù maøng muû hay maøng giaû,
phuø neà tieåu thieät, luôõi ñoû daâu taây, vaø söng
haïch coå).
ð Tìm ngöôøi laønh mang truøng.
Phaïm Huøng Vaân, 2005, Caùc kyõ thuaät laáy vaø laøm xeùt nghieäm
vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau
Staphylococcus
S. aureus
Coagulase Novobiocin
S. saprophyticus
Mannitol Salt
S. epi ermi is
Alkaline
phosphatase
S. schlei eri
Ornithin
decarboxylase
S. lu unensis
S. hominis
Urease
Polymycin B
S. haemolyticus
Staphylococcus
coagulase negative khaùc
Basic Laboratory Procedure in Clinical Bacteriology, 2003, 2nd edition, WHO
(+)
(-)
(S)
(-)
(-)
(-)
(+)
(R)
(-)
(+)
(+)
(+)
(R)
(S)
Tải bản FULL (25 trang): https://bit.ly/30kwTR6
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

12. Chæ ñònh caáy ñöôøng hoâ haáp döôùi khi
coù vieâm nhieãm ñöôøng hoâ haáp döôùi
(vieâm phoåi, vieâm pheá quaûn caáp,
côn caáp cuûa vieâm pheá quaûn maïn).
Ñöôøng hoâ haáp öôùi
ð Ho coù maùu, ho nhieàu, ñau
ngöïc, khoù thôû.
ð Coù daáu hieäu ñaëc phoåi,
phim phoåi coù thaâm nhieãm
Phaïm Huøng Vaân, 2005, Caùc kyõ thuaät laáy vaø laøm xeùt nghieäm
vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau
Streptococcus Enterococcus
(-)
I
Viridans streptococcus
R
Viridans streptococcus
(+)
I
S. pseudopneumoniae
S
S. pneumoniae
Bile solution
Optochin
Vi khuaån
(+)
(-)
R
Enterococcus
(-)
Bile esculin
R
R
S
SXT
(-)
R/S
C/F/G streptococcus
(+)
R
S. agalactidae
(-)
S
S. pyogenes
CAMP
Bacitracin
Vi khuaån
Tieâu huyeát α Optochin Bile solution
Tieâu huyeát β
CAMP
Bacitracin Bile esculin
SXT
Tieâu huyeát γ
CAMP
Bile esculin
6.5% NaCl
(-)
(-)
Viridans streptococcus
(+)
(-)
S. agalactidae
(-)
(+)
Non enterococcus
CAMP
(+)
(+)
Enterococcus
6.5% NaCl
Bile esculin
Vi khuaån
Basic Laboratory Procedure in Clinical Bacteriology, 2003, 2nd edition, WHO
(-)
E. faecium
(+)
E. faecalis
Pyruvate
Enterococcus

13. Chæ ñònh caáy muû vaø tieát dòch trong caùc
tröôøng hôïp:
Muû vaø tieát òch
ð Muû aùp-xe.
ð Veát thöông nhieãm truøng (veát loeùt,
lôû, moå haäu phaãu, loeùt do naèm laâu).
ð Maïch löôn; maïch daãn xoang hay
haïch baïch huyeát.
ð Dòch tieát (dòch maøng phoåi, dòch
maøng buïng…).
ð Maãu naïo muû xöông khi giaûi phaãu
Phaïm Huøng Vaân, 2005, Caùc kyõ thuaät laáy vaø laøm xeùt nghieäm
vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau
PHÖÔNG PHAÙP SÖÛ DUÏNG
KITS THÖÔNG MAÏI
PHÖÔNG PHAÙP SÖÛ DUÏNG
KITS THÖÔNG MAÏI
3078895