SlideShare a Scribd company logo
1 of 6
Халдварт саа
Энэ өвчнийг халдварлах чадвар нэн өндөртэй пикорнавирус үүсгэдэг. Халдвар авсан
хүмүүсийн нэн цөөхөн хувьд нь өвчин үүсдэг. Тархалт: Агаар дусал мөн өтгөн -мөр амны
механизмаар тархдаг.
Өвчний нууц үе 7 хоног, дараа нь 2 хоногийн урьдал үе илэрч томуу төст шинж мэдэгдэх ба
энэ нь цаашдаа саажлийн урьдал үед шилжинэ. Халуурах, зүрхний цохилт хурдсах, толгой
өвдөх, бөөлжис хүрэх, хүзүү хөших, ба нэг талдаа тремор илэрнэ. Өвчлөгсдийн ≤ 50%-д нь
саажилтийн үе эхэлдэг. Миалги, доод мөчдийн хөдөлгөөний нейроны гэмтлийн шинж мөн
амьсгалын дутал үүснэ.
Оношлох: ТНШ-д, ЦЭ↑, полиморф лимфоцитууд илрэх ба бусад шинжилгээ хэвийн байна.
Ийлдэс өөрчлөлттэй бол 14 хоног тусгаарлах, хоолойн арчдас, мөн өтгөнөөс вирусийг
өсгөвөрлөж болно.
Эмнэлзүйн явц: Саажилттай хүмүүсийн ≤ 10% нь нас бардаг. Саа бас давшингуйрч болно.
Насанд хүрсэн хүмүүс өвдөх, жирэмсэн байх, гүйлсэн булчирхай авахуулах, булчингийн
өвдөлттэй, нууц үед гэмтэл авах зэрэг нь уг өвчний хүнд явагдах эрсдэлт хүчин зүйлс болдог.
Сэргийлэлт: Амьд вакцинг уулгадаг. Халуун оронд үхүүлсэн вакцинг мөн тарьдаг. Хүүхэд
ахуй насандаа вакцинжуулсан том хүмүүсийг мөн дахин вакцинжуулах шаардлагатай


Хүүхдийн саажилт өвчин




                                          Хүүхдийн саажилт өвчин нь вирусны гаралтай
халдварт өвчин ба зөвхөн хүнд тохиолддог. Өвчний илрэл нь их олон янз байдаг бөгөөд
хамгийн хүнд хэлбэр нь төв мэдрэлийн систем гэмтсэнтэй холбоотой илрэл юм. Өвчний
үүсгэгч нь “Picoma virus” бүлгийн “Poliovirus” нэртэй RNA вирус юм. Полиовирус нь
Полиовирус 1 (Brunhilde), Полиовирус 2 (Lansing), Полиовирус 3 (Leon) гэж 3 хуваагдана.
Полиовирусны нэг төрлийнх нь эсрэг дархлаажилт нөгөө төрлүүдийнх нь эсрэг хамгаалахгүй.
Мөн уг вирус нь спирт болон UV туяаны нөлөөгөөр устгагдахгүй бөгөөд бохирийн ус болон
цэвэр усанд 4 сар амьдрах чадвартай юм. Вирусаар халдварласан л бол заавал өвдөх
албагүй. Харин тээгч болж, бусад хүмүүст халдварыг тараадаг ба энэ нь өвчин тарах нэгэн
том үндэс болдог билээ.
Хүүхдийн саажилт өвчний халдварлалт нь өтгөн – ам замаар дамждаг. Өөрөөр хэлвэл
вирусны халдвартай бохир, гарт наалдан улмаар хүнсэнд хүрч уг хүнсээр хооллосон хүн
вирусны халдварыг авдаг юм. Вирус хоол боловсруулах замаар ороод хоолой болон
ходоодны ханан дахь эсүүдэд наалдан цусаар дамжин мэдрэлийн эсүүдэд хүрдэг.
Мэдрэлийн эсүүдэд хүрсний дараагаар тэд бараг ямар ч аюулгүй боллоо гэсэн үг. Яагаад
гэвэл цусан дахь дархлааны системийн вирусны эсрэг үүсгэсэн эсрэг биетүүдээс бүрэн
тусгаарлагддаг.
Вирусын халдвар авсны дараа саажилт үүсэх үгүй нь, вирус халдварлах үед дархлааны
системийн биеийг хамгаалахын тулд үйлдвэрлэсэн эсрэг биетүүдийн хүрэлцээнээс
шалтгаална. Хэрвээ хангалттай их эсрэг биетүүд үүссэн тохиолдолд саажилт үүсэхгүй байх
боломжтой юм. Уг халдвар нь дараах 4 клиник хэлбэрээр халдварлана:
1. Тодорхой бус халдвар: Полиовирусын халдварын ойролцоогоор 95% нь ийм хэлбэрээр
халддаг. Энэ нь вирусаар халдварласан боловч өвчлөл үүсдэггүй юм. Өөрөөр хэлвэл тухайн
хүн өвддөггүй. Халдвар авсан хэн боловч түүний хоол боловсруулах систем болон баасанд
вирус илэрдэг. 15 нас хүрсэн хүн болгон полиовирустэй тааралдсан байдаг байна.
2. Хөнгөн өвчлөл: Хөнгөн өвчлөлийн үед төв мэдрэлийн систем гэмтсэн шинж тэмдгээс
бусад өвчний ерөнхий шинж тэмдэг илэрнэ. Халдварын энэ хэлбэрийг Абортив хэлбэр ч
гэж нэрлэх нь бий. Энэ нь дотроо мөн 3 янзаар илэрдэг. Эхнийх нь энгийн ханиад шиг. Нөгөө
нэг нь мөн амьсгалын замын дээд хэсгийн хөнгөн халдвар байх бөгөөд шинж тэмдэг нь
халуурах, хоолой өвдөх ба хоолой улайх гэх мэт. Сүүлийн буюу 3дугаархт нь хоол
боловсруулах эрхтэнтэй холбоотой шинж тэмдгүүд илэрнэ. Үүнд дотор муухайрах,
бөөлжих, гэдэс өвдөх мөн бага зэргийн халуурах байж болно.
3. Саагүй өвчлөл: Өвчлөлийн энэ хэлбэрт эхлээд хөнгөн өвчлөлийн үеийн шинж тэмдгүүд
илрэх ба дараа нь тархийг бүрэгч хальс гэмтсэнтэй (meningeal irritation) холбоотой шинж
тэмдгүүд илэрч нугасны усанд өөрчлөлт орно.
 4. Саажилттай өвчлөл: Энэ үед шилжсэн өвчтөнд эхлээд дээрхи хөнгөн өчлөл болон саагүй
өвчлөлийн шинж тэмдгүүд илрэн дараа нь саажилт явагдана. Гэхдээ зарим тохиолдолд
шууд саажилт үүсэх нь ч бий. Мөн заримдаа 2 үе шаттайгаар үүсч болох ба эхний үед
Абортив хэлбэрийн өвчлөл үүсэн алга болоод ойролцоогоор 5 өдрийн дараа саажилт үүсч
болно.
 Тархи болон нугасны хөдөлгөгч эсүүд гэмтсэнтэй холбоотой, булчингууд хүчгүй болох мөн
мэдээгүй болдог нь энэ өвчний хамгийн том хүндрэл юм. Үүнээс болж маш олон хүн
хүүхэд наснаасаа хойш саажилттай болдог. Саажилт нь төв мэдрэлийн системийн чухам
аль хэсэг гэмтсэнээс шалтгаалан өөр өөр байдаг. Нугасны хөдөлгөгч эсүүлийн гэмтлийн үед
булчин зангирах мэт өвдөлт мэдрэгдэж мэдрэлийн согог үүсдэг. Саажилт гэнэтийн байж
болох ч бас эхлээд булчингийн сулралаар эхэлж болно.
Полиовирусын 3 төрлөөс аль нэг нь халдварласнаас шалтгаалан даралт ихдэх, уушиг устах,
миокардит болон шок үүсч болдог байна. Уг өвчний тусгай эмчилгээ байдаггүй бөгөөд
ихэвчлэн тухайн илэрсэн шинж тэмдгүүдийг зогсоох эмчилгээ л хийгддэг (жишээ нь халуун
бууруулах). Полиогийн эсрэг вакцин идэвхтэй ба идэвхгүй гэсэн 2 төрөл байдаг. Хүүхдийг 2
сартайгаас нь эхлэн энэ вакцинжуулалтанд хамруулдаг байна.
Poliovirus life cycle
Human poliovirus causes Poliomyelitis (Polio)

Poliovirus is an Enterovirus, separable into three serotypes, that is the causative agent of
poliomyelitis. Poliomyelitis is an acute and highly infectious disease involving invasion of the
gastro-intestinal tract by one of the three serotypes. In a minority of patients it invades the
nervous system, and can cause total paralysis in a matter of hours. The incubation period is from
3-21 days. Signs and symptoms - include fever, fatigue, headache, vomiting, stiffness in the neck
and pain in the limbs. One in 200 infections leads to irreversible paralysis (usually in the legs).
Amongst those paralysed, 5%-10% die when their breathing muscles become immobilised.

A polio virion is composed of a single-stranded positive-sense RNA genome of approximately
7,450 nucleotides enclosed in an icosahedral particle 27nm in diameter. The RNA is the
infectious agent for poliomyelitis, while the viral capsid serves as a protective coat for the RNA.
Polioviruses occur as three distinct serotypes, which differ structurally primarily in the loop
regions of their viral coat proteins.

The only natural host of Poliovirus is humans. Poliovirus can survive in the body, and in raw
sewage or freshwater systems; polio is frequently found in areas where raw sewage directly
enters a water source without treatment. Transmission of the virus occurs either by direct person
to person contact, or by indirect contact with infectious saliva or faeces, or with contaminated
sewage or water.

Poliomyelitis, was first described in 1789, but not fully recognized until 1840. Reports on
clinical and epidemiological aspects of poliomyelitis came in the late 19th and early 20th
centuries, but the basic study of Polioviruses only began in 1908 when the disease was
successfully transmitted to monkeys.

The incidence of poliomyelitis declined radically in the United States when a mass immunisation
program with the Salk vaccine was begun in 1955. By 1961 the Sabin vaccine, a preparation
made from living organisms and taken orally, was released for use. Since then the disease has
been virtually eliminated in the Americas, Europe, and Australasia, but vaccination programs
continue because of polio's existence in other parts of the world (mainly South Asia, Egypt, and
West and central Africa) and the ease of travel.

In 1988 the World Health Organization began a global vaccination campaign to eradicate the
disease—which continued to paralyse hundreds of thousands of children each year—by 2000.
Although the date of eradication was later pushed back to 2005, by 2003 there were less than a
thousand new cases of polio worldwide.

Researchers are working on turning the Poliovirus into a possible treatment for brain tumours.
Poliovirus together with a harmless genetic coding element from the common cold has resulted
in a modified virus with a remarkably strong anti-cancer agent that rapidly killed cancer cells in
laboratory cell cultures and in animals, research is continuing.

More Related Content

What's hot

лекц 2. бруцеллез, цусан халдварт 2
лекц 2. бруцеллез, цусан халдварт 2лекц 2. бруцеллез, цусан халдварт 2
лекц 2. бруцеллез, цусан халдварт 2batsuuri nantsag
 
Communicable diseases lection 4-6
Communicable diseases  lection 4-6Communicable diseases  lection 4-6
Communicable diseases lection 4-6bayarmagnaiubuns
 
Мэдрэлийн системийн халдварын шалтгаант өвчнүүд
Мэдрэлийн системийн халдварын шалтгаант өвчнүүдМэдрэлийн системийн халдварын шалтгаант өвчнүүд
Мэдрэлийн системийн халдварын шалтгаант өвчнүүдМөнхтуул Г
 
Уушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгоо
Уушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгооУушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгоо
Уушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгооArsenic Halcyon
 
Артерийн даралт ихсэлт
Артерийн даралт ихсэлтАртерийн даралт ихсэлт
Артерийн даралт ихсэлтЦахим Эмч
 
таталтын үед үзүүлэх яаралтай тусламж
таталтын үед үзүүлэх яаралтай тусламжтаталтын үед үзүүлэх яаралтай тусламж
таталтын үед үзүүлэх яаралтай тусламжDeegii Deegii
 
#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptx
#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptx#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptx
#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptxBaldandorj Khavalkhaan
 
Өвчтний түүх, сүрьеэ кэйс
Өвчтний түүх, сүрьеэ кэйсӨвчтний түүх, сүрьеэ кэйс
Өвчтний түүх, сүрьеэ кэйсArsenic Halcyon
 
зүрх судасны физиологи
зүрх судасны физиологизүрх судасны физиологи
зүрх судасны физиологиYerbolat Mushyelkhan
 
Des & cross sec ph.d
Des & cross sec ph.dDes & cross sec ph.d
Des & cross sec ph.dzorigoo.sph
 
Шархлаат колит & Кроны өвчин
Шархлаат колит & Кроны өвчинШархлаат колит & Кроны өвчин
Шархлаат колит & Кроны өвчинBatulai Bazarragchaa
 
Ходоодны хорт хавдар
Ходоодны хорт хавдарХодоодны хорт хавдар
Ходоодны хорт хавдарNurdaulet Kupjasar
 
Tomuu, tomuu tost owchin
Tomuu, tomuu tost owchinTomuu, tomuu tost owchin
Tomuu, tomuu tost owchinuuree_247
 
тарваган тахал
тарваган тахалтарваган тахал
тарваган тахалБ. Энжи
 

What's hot (20)

багтраа
багтраабагтраа
багтраа
 
лекц 2. бруцеллез, цусан халдварт 2
лекц 2. бруцеллез, цусан халдварт 2лекц 2. бруцеллез, цусан халдварт 2
лекц 2. бруцеллез, цусан халдварт 2
 
цус алдалтын үед
цус алдалтын үедцус алдалтын үед
цус алдалтын үед
 
Communicable diseases lection 4-6
Communicable diseases  lection 4-6Communicable diseases  lection 4-6
Communicable diseases lection 4-6
 
Мэдрэлийн системийн халдварын шалтгаант өвчнүүд
Мэдрэлийн системийн халдварын шалтгаант өвчнүүдМэдрэлийн системийн халдварын шалтгаант өвчнүүд
Мэдрэлийн системийн халдварын шалтгаант өвчнүүд
 
Уушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгоо
Уушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгооУушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгоо
Уушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгоо
 
тарваган тахал
тарваган тахалтарваган тахал
тарваган тахал
 
Артерийн даралт ихсэлт
Артерийн даралт ихсэлтАртерийн даралт ихсэлт
Артерийн даралт ихсэлт
 
таталтын үед үзүүлэх яаралтай тусламж
таталтын үед үзүүлэх яаралтай тусламжтаталтын үед үзүүлэх яаралтай тусламж
таталтын үед үзүүлэх яаралтай тусламж
 
#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptx
#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptx#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptx
#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptx
 
Өвчтний түүх, сүрьеэ кэйс
Өвчтний түүх, сүрьеэ кэйсӨвчтний түүх, сүрьеэ кэйс
Өвчтний түүх, сүрьеэ кэйс
 
зүрх судасны физиологи
зүрх судасны физиологизүрх судасны физиологи
зүрх судасны физиологи
 
Des & cross sec ph.d
Des & cross sec ph.dDes & cross sec ph.d
Des & cross sec ph.d
 
Шархлаат колит & Кроны өвчин
Шархлаат колит & Кроны өвчинШархлаат колит & Кроны өвчин
Шархлаат колит & Кроны өвчин
 
эмнэлгийн мэргэжилтэний эмнэлгээс шалтгаалах халдвараас
эмнэлгийн мэргэжилтэний эмнэлгээс шалтгаалах халдвараасэмнэлгийн мэргэжилтэний эмнэлгээс шалтгаалах халдвараас
эмнэлгийн мэргэжилтэний эмнэлгээс шалтгаалах халдвараас
 
Lecture 10
Lecture 10Lecture 10
Lecture 10
 
цус алдалтын үед авах арга хэмжээ
цус алдалтын үед авах арга хэмжээцус алдалтын үед авах арга хэмжээ
цус алдалтын үед авах арга хэмжээ
 
Ходоодны хорт хавдар
Ходоодны хорт хавдарХодоодны хорт хавдар
Ходоодны хорт хавдар
 
Tomuu, tomuu tost owchin
Tomuu, tomuu tost owchinTomuu, tomuu tost owchin
Tomuu, tomuu tost owchin
 
тарваган тахал
тарваган тахалтарваган тахал
тарваган тахал
 

Similar to халдварт саа

Presentation 14 fowel diseases
Presentation 14 fowel diseasesPresentation 14 fowel diseases
Presentation 14 fowel diseasesbatsuuri nantsag
 
лекц 7. томуу, галзуу, ньюкаслын өвчин
лекц 7. томуу, галзуу, ньюкаслын өвчинлекц 7. томуу, галзуу, ньюкаслын өвчин
лекц 7. томуу, галзуу, ньюкаслын өвчинbatsuuri nantsag
 
Presentation 2 ppr and asf
Presentation 2 ppr and asfPresentation 2 ppr and asf
Presentation 2 ppr and asfbatsuuri nantsag
 
Томуу
ТомууТомуу
Томууmd18b172
 
Tuberculosis халиунаа
Tuberculosis халиунааTuberculosis халиунаа
Tuberculosis халиунааHaliunaa Battulga
 
лекц 4 лептоспироз, вибриоз, уушиг гялтангийн үрэвсэл
лекц 4 лептоспироз, вибриоз, уушиг гялтангийн үрэвсэллекц 4 лептоспироз, вибриоз, уушиг гялтангийн үрэвсэл
лекц 4 лептоспироз, вибриоз, уушиг гялтангийн үрэвсэлbatsuuri nantsag
 
лекц 9. дхх, брадзот, хиамдалт
лекц 9. дхх, брадзот, хиамдалтлекц 9. дхх, брадзот, хиамдалт
лекц 9. дхх, брадзот, хиамдалтbatsuuri nantsag
 
Амьсгалын замын халдварт өвчин
Амьсгалын замын халдварт өвчинАмьсгалын замын халдварт өвчин
Амьсгалын замын халдварт өвчинMunkhbaatar S. Uuld
 
лекц 8. боом, зогсоо, дуут хавдар
лекц 8. боом, зогсоо, дуут хавдарлекц 8. боом, зогсоо, дуут хавдар
лекц 8. боом, зогсоо, дуут хавдарbatsuuri nantsag
 
лекц 5. шүлхий, адууны хцб, лейкоз, хөх хэл
лекц 5. шүлхий, адууны хцб, лейкоз, хөх хэллекц 5. шүлхий, адууны хцб, лейкоз, хөх хэл
лекц 5. шүлхий, адууны хцб, лейкоз, хөх хэлbatsuuri nantsag
 
лекц 6. цэцэг, шөвөг яр, эфимер чичрэг
лекц 6. цэцэг, шөвөг яр, эфимер чичрэглекц 6. цэцэг, шөвөг яр, эфимер чичрэг
лекц 6. цэцэг, шөвөг яр, эфимер чичрэгbatsuuri nantsag
 
Emchilgee onoshlogoo
Emchilgee onoshlogooEmchilgee onoshlogoo
Emchilgee onoshlogooadmiral_mgl
 
зайн сургалт.вирус
зайн сургалт.вирусзайн сургалт.вирус
зайн сургалт.вирусChangmi Rose
 

Similar to халдварт саа (20)

Presentation 14 fowel diseases
Presentation 14 fowel diseasesPresentation 14 fowel diseases
Presentation 14 fowel diseases
 
лекц 7. томуу, галзуу, ньюкаслын өвчин
лекц 7. томуу, галзуу, ньюкаслын өвчинлекц 7. томуу, галзуу, ньюкаслын өвчин
лекц 7. томуу, галзуу, ньюкаслын өвчин
 
Covid-19 /Хүүхдийн их эмч, хоол судлагч, АУ-ны доктор Ч.Өлзийбүрэн/
Covid-19 /Хүүхдийн их эмч, хоол судлагч, АУ-ны доктор Ч.Өлзийбүрэн/  Covid-19 /Хүүхдийн их эмч, хоол судлагч, АУ-ны доктор Ч.Өлзийбүрэн/
Covid-19 /Хүүхдийн их эмч, хоол судлагч, АУ-ны доктор Ч.Өлзийбүрэн/
 
Presentation 2 ppr and asf
Presentation 2 ppr and asfPresentation 2 ppr and asf
Presentation 2 ppr and asf
 
Томуу
ТомууТомуу
Томуу
 
Tuberculosis халиунаа
Tuberculosis халиунааTuberculosis халиунаа
Tuberculosis халиунаа
 
халдварT Эбола
халдварT ЭболахалдварT Эбола
халдварT Эбола
 
лекц 4 лептоспироз, вибриоз, уушиг гялтангийн үрэвсэл
лекц 4 лептоспироз, вибриоз, уушиг гялтангийн үрэвсэллекц 4 лептоспироз, вибриоз, уушиг гялтангийн үрэвсэл
лекц 4 лептоспироз, вибриоз, уушиг гялтангийн үрэвсэл
 
лекц 9. дхх, брадзот, хиамдалт
лекц 9. дхх, брадзот, хиамдалтлекц 9. дхх, брадзот, хиамдалт
лекц 9. дхх, брадзот, хиамдалт
 
Адуу, гахайны томуу
Адуу, гахайны томууАдуу, гахайны томуу
Адуу, гахайны томуу
 
Mb l6
Mb l6Mb l6
Mb l6
 
Амьсгалын замын халдварт өвчин
Амьсгалын замын халдварт өвчинАмьсгалын замын халдварт өвчин
Амьсгалын замын халдварт өвчин
 
лекц 8. боом, зогсоо, дуут хавдар
лекц 8. боом, зогсоо, дуут хавдарлекц 8. боом, зогсоо, дуут хавдар
лекц 8. боом, зогсоо, дуут хавдар
 
лекц 5. шүлхий, адууны хцб, лейкоз, хөх хэл
лекц 5. шүлхий, адууны хцб, лейкоз, хөх хэллекц 5. шүлхий, адууны хцб, лейкоз, хөх хэл
лекц 5. шүлхий, адууны хцб, лейкоз, хөх хэл
 
Эбола вирус
Эбола вирусЭбола вирус
Эбола вирус
 
лекц 6. цэцэг, шөвөг яр, эфимер чичрэг
лекц 6. цэцэг, шөвөг яр, эфимер чичрэглекц 6. цэцэг, шөвөг яр, эфимер чичрэг
лекц 6. цэцэг, шөвөг яр, эфимер чичрэг
 
сүрьеэ өвчин
сүрьеэ өвчин сүрьеэ өвчин
сүрьеэ өвчин
 
Sheep
SheepSheep
Sheep
 
Emchilgee onoshlogoo
Emchilgee onoshlogooEmchilgee onoshlogoo
Emchilgee onoshlogoo
 
зайн сургалт.вирус
зайн сургалт.вирусзайн сургалт.вирус
зайн сургалт.вирус
 

халдварт саа

  • 1. Халдварт саа Энэ өвчнийг халдварлах чадвар нэн өндөртэй пикорнавирус үүсгэдэг. Халдвар авсан хүмүүсийн нэн цөөхөн хувьд нь өвчин үүсдэг. Тархалт: Агаар дусал мөн өтгөн -мөр амны механизмаар тархдаг. Өвчний нууц үе 7 хоног, дараа нь 2 хоногийн урьдал үе илэрч томуу төст шинж мэдэгдэх ба энэ нь цаашдаа саажлийн урьдал үед шилжинэ. Халуурах, зүрхний цохилт хурдсах, толгой өвдөх, бөөлжис хүрэх, хүзүү хөших, ба нэг талдаа тремор илэрнэ. Өвчлөгсдийн ≤ 50%-д нь саажилтийн үе эхэлдэг. Миалги, доод мөчдийн хөдөлгөөний нейроны гэмтлийн шинж мөн амьсгалын дутал үүснэ. Оношлох: ТНШ-д, ЦЭ↑, полиморф лимфоцитууд илрэх ба бусад шинжилгээ хэвийн байна. Ийлдэс өөрчлөлттэй бол 14 хоног тусгаарлах, хоолойн арчдас, мөн өтгөнөөс вирусийг өсгөвөрлөж болно. Эмнэлзүйн явц: Саажилттай хүмүүсийн ≤ 10% нь нас бардаг. Саа бас давшингуйрч болно. Насанд хүрсэн хүмүүс өвдөх, жирэмсэн байх, гүйлсэн булчирхай авахуулах, булчингийн өвдөлттэй, нууц үед гэмтэл авах зэрэг нь уг өвчний хүнд явагдах эрсдэлт хүчин зүйлс болдог. Сэргийлэлт: Амьд вакцинг уулгадаг. Халуун оронд үхүүлсэн вакцинг мөн тарьдаг. Хүүхэд ахуй насандаа вакцинжуулсан том хүмүүсийг мөн дахин вакцинжуулах шаардлагатай Хүүхдийн саажилт өвчин Хүүхдийн саажилт өвчин нь вирусны гаралтай халдварт өвчин ба зөвхөн хүнд тохиолддог. Өвчний илрэл нь их олон янз байдаг бөгөөд хамгийн хүнд хэлбэр нь төв мэдрэлийн систем гэмтсэнтэй холбоотой илрэл юм. Өвчний үүсгэгч нь “Picoma virus” бүлгийн “Poliovirus” нэртэй RNA вирус юм. Полиовирус нь Полиовирус 1 (Brunhilde), Полиовирус 2 (Lansing), Полиовирус 3 (Leon) гэж 3 хуваагдана. Полиовирусны нэг төрлийнх нь эсрэг дархлаажилт нөгөө төрлүүдийнх нь эсрэг хамгаалахгүй. Мөн уг вирус нь спирт болон UV туяаны нөлөөгөөр устгагдахгүй бөгөөд бохирийн ус болон цэвэр усанд 4 сар амьдрах чадвартай юм. Вирусаар халдварласан л бол заавал өвдөх албагүй. Харин тээгч болж, бусад хүмүүст халдварыг тараадаг ба энэ нь өвчин тарах нэгэн том үндэс болдог билээ. Хүүхдийн саажилт өвчний халдварлалт нь өтгөн – ам замаар дамждаг. Өөрөөр хэлвэл вирусны халдвартай бохир, гарт наалдан улмаар хүнсэнд хүрч уг хүнсээр хооллосон хүн вирусны халдварыг авдаг юм. Вирус хоол боловсруулах замаар ороод хоолой болон ходоодны ханан дахь эсүүдэд наалдан цусаар дамжин мэдрэлийн эсүүдэд хүрдэг. Мэдрэлийн эсүүдэд хүрсний дараагаар тэд бараг ямар ч аюулгүй боллоо гэсэн үг. Яагаад гэвэл цусан дахь дархлааны системийн вирусны эсрэг үүсгэсэн эсрэг биетүүдээс бүрэн тусгаарлагддаг. Вирусын халдвар авсны дараа саажилт үүсэх үгүй нь, вирус халдварлах үед дархлааны системийн биеийг хамгаалахын тулд үйлдвэрлэсэн эсрэг биетүүдийн хүрэлцээнээс
  • 2. шалтгаална. Хэрвээ хангалттай их эсрэг биетүүд үүссэн тохиолдолд саажилт үүсэхгүй байх боломжтой юм. Уг халдвар нь дараах 4 клиник хэлбэрээр халдварлана: 1. Тодорхой бус халдвар: Полиовирусын халдварын ойролцоогоор 95% нь ийм хэлбэрээр халддаг. Энэ нь вирусаар халдварласан боловч өвчлөл үүсдэггүй юм. Өөрөөр хэлвэл тухайн хүн өвддөггүй. Халдвар авсан хэн боловч түүний хоол боловсруулах систем болон баасанд вирус илэрдэг. 15 нас хүрсэн хүн болгон полиовирустэй тааралдсан байдаг байна. 2. Хөнгөн өвчлөл: Хөнгөн өвчлөлийн үед төв мэдрэлийн систем гэмтсэн шинж тэмдгээс бусад өвчний ерөнхий шинж тэмдэг илэрнэ. Халдварын энэ хэлбэрийг Абортив хэлбэр ч гэж нэрлэх нь бий. Энэ нь дотроо мөн 3 янзаар илэрдэг. Эхнийх нь энгийн ханиад шиг. Нөгөө нэг нь мөн амьсгалын замын дээд хэсгийн хөнгөн халдвар байх бөгөөд шинж тэмдэг нь халуурах, хоолой өвдөх ба хоолой улайх гэх мэт. Сүүлийн буюу 3дугаархт нь хоол боловсруулах эрхтэнтэй холбоотой шинж тэмдгүүд илэрнэ. Үүнд дотор муухайрах, бөөлжих, гэдэс өвдөх мөн бага зэргийн халуурах байж болно. 3. Саагүй өвчлөл: Өвчлөлийн энэ хэлбэрт эхлээд хөнгөн өвчлөлийн үеийн шинж тэмдгүүд илрэх ба дараа нь тархийг бүрэгч хальс гэмтсэнтэй (meningeal irritation) холбоотой шинж тэмдгүүд илэрч нугасны усанд өөрчлөлт орно. 4. Саажилттай өвчлөл: Энэ үед шилжсэн өвчтөнд эхлээд дээрхи хөнгөн өчлөл болон саагүй өвчлөлийн шинж тэмдгүүд илрэн дараа нь саажилт явагдана. Гэхдээ зарим тохиолдолд шууд саажилт үүсэх нь ч бий. Мөн заримдаа 2 үе шаттайгаар үүсч болох ба эхний үед Абортив хэлбэрийн өвчлөл үүсэн алга болоод ойролцоогоор 5 өдрийн дараа саажилт үүсч болно. Тархи болон нугасны хөдөлгөгч эсүүд гэмтсэнтэй холбоотой, булчингууд хүчгүй болох мөн мэдээгүй болдог нь энэ өвчний хамгийн том хүндрэл юм. Үүнээс болж маш олон хүн хүүхэд наснаасаа хойш саажилттай болдог. Саажилт нь төв мэдрэлийн системийн чухам аль хэсэг гэмтсэнээс шалтгаалан өөр өөр байдаг. Нугасны хөдөлгөгч эсүүлийн гэмтлийн үед булчин зангирах мэт өвдөлт мэдрэгдэж мэдрэлийн согог үүсдэг. Саажилт гэнэтийн байж болох ч бас эхлээд булчингийн сулралаар эхэлж болно. Полиовирусын 3 төрлөөс аль нэг нь халдварласнаас шалтгаалан даралт ихдэх, уушиг устах, миокардит болон шок үүсч болдог байна. Уг өвчний тусгай эмчилгээ байдаггүй бөгөөд ихэвчлэн тухайн илэрсэн шинж тэмдгүүдийг зогсоох эмчилгээ л хийгддэг (жишээ нь халуун бууруулах). Полиогийн эсрэг вакцин идэвхтэй ба идэвхгүй гэсэн 2 төрөл байдаг. Хүүхдийг 2 сартайгаас нь эхлэн энэ вакцинжуулалтанд хамруулдаг байна.
  • 4.
  • 5. Human poliovirus causes Poliomyelitis (Polio) Poliovirus is an Enterovirus, separable into three serotypes, that is the causative agent of poliomyelitis. Poliomyelitis is an acute and highly infectious disease involving invasion of the gastro-intestinal tract by one of the three serotypes. In a minority of patients it invades the nervous system, and can cause total paralysis in a matter of hours. The incubation period is from 3-21 days. Signs and symptoms - include fever, fatigue, headache, vomiting, stiffness in the neck
  • 6. and pain in the limbs. One in 200 infections leads to irreversible paralysis (usually in the legs). Amongst those paralysed, 5%-10% die when their breathing muscles become immobilised. A polio virion is composed of a single-stranded positive-sense RNA genome of approximately 7,450 nucleotides enclosed in an icosahedral particle 27nm in diameter. The RNA is the infectious agent for poliomyelitis, while the viral capsid serves as a protective coat for the RNA. Polioviruses occur as three distinct serotypes, which differ structurally primarily in the loop regions of their viral coat proteins. The only natural host of Poliovirus is humans. Poliovirus can survive in the body, and in raw sewage or freshwater systems; polio is frequently found in areas where raw sewage directly enters a water source without treatment. Transmission of the virus occurs either by direct person to person contact, or by indirect contact with infectious saliva or faeces, or with contaminated sewage or water. Poliomyelitis, was first described in 1789, but not fully recognized until 1840. Reports on clinical and epidemiological aspects of poliomyelitis came in the late 19th and early 20th centuries, but the basic study of Polioviruses only began in 1908 when the disease was successfully transmitted to monkeys. The incidence of poliomyelitis declined radically in the United States when a mass immunisation program with the Salk vaccine was begun in 1955. By 1961 the Sabin vaccine, a preparation made from living organisms and taken orally, was released for use. Since then the disease has been virtually eliminated in the Americas, Europe, and Australasia, but vaccination programs continue because of polio's existence in other parts of the world (mainly South Asia, Egypt, and West and central Africa) and the ease of travel. In 1988 the World Health Organization began a global vaccination campaign to eradicate the disease—which continued to paralyse hundreds of thousands of children each year—by 2000. Although the date of eradication was later pushed back to 2005, by 2003 there were less than a thousand new cases of polio worldwide. Researchers are working on turning the Poliovirus into a possible treatment for brain tumours. Poliovirus together with a harmless genetic coding element from the common cold has resulted in a modified virus with a remarkably strong anti-cancer agent that rapidly killed cancer cells in laboratory cell cultures and in animals, research is continuing.