Jishee bodlogo7.2020

1. Сэдэв. Мөнгөний зах зээлийн тэнцвэр ба LM муруй
1. Мөнгөний бодит нийлүүлэлт M = 2800, P = 8, мөнгөний бодит эрэлт L = 0.1Y-50r,
үйлдвэрлэл Y=8000 үед
Олох нь:
a) Зээлийн хүүгийн түвшинг тодорхойл
b) P = 10 болж нэмэгдсэн бол зээлийн хүүгийн түвшин хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
Бодолт:
Мөнгөний эрэлт нийлүүлэлтийн хооронд нь зээлийн хүүгийн түвшин тэдгээрийн өөрчлөлтийг
олох боломжтой.
Мөнгөний бодит нийлүүлэлт : M/P
Мөнгөний бодит эрэлт: L = k ∙ Y - h ∙ r
Мөнгөний зах зээлийн тэнцвэр : M/P = k ∙ Y - h ∙ r
2800/8 = 0.1Y-50r → 350 = 0.1Y- 50r буюу 350 = 0.1∙8000 - 50r, 50r = 450; r1 = 9
Xарин P=10 үед 2800/10 = 0.1Y-50r → 280=0.1∙ 8000 - 50r байдалтай болж r2=10.4 буюу зээлийн
хүүгийн өөрчлөлт нь: Δr = r2 - r1 = 10.4 - 9=1.4
2. Мөнгөний эрэлт L = 0.5Y - 10r, Засгийн газрын үржүүлэгч 2.0 гэж өгөгджээ Засгийн
газрын зардал ∆G = 200 нэмэгдэхэд зээлийн хүүгийн түвшинг өөрчлөхгүйн тулд бодит
мөнгөний нийлүүлэлтийг яаж нэмэгдүүлэх вэ?
Бодолт:
Засгийн газрын үржүүлэгч: MG =
∆𝑌
∆𝐺
=
1
(1−𝑐)
гэсэн томёогоор тодорхойлогдох учир мөнгөний
эрэлт нийлүүлэлтийг тэнцүүлвэл: M/P = 0.5Y - 10r болно. Үйлдвэрлэлийн өөрчлөлт нь:
∆Y=
1
(1−𝑐)
∙ ∆𝐺 болно. ∆𝑟 = 0
𝑀
𝑃
= 0.5 ∙ ∆𝑌 - 10 ∙ ∆𝑟 буюу

2. 𝑀
𝑃
= 0.5∙
1
(1−𝑐)
∙ ∆𝐺 − 10 ∙ 0 = 0.5∙ 2 ∙ 200 = 0.5 ∙ 400 = 200 - аар нэмэгдэхээр байна.
Сэдэв. Үндэсний хаалттай эдийн засгийн тэнцвэр ба IS- LM загвар
1. Үндэсний ЭЗ-т 𝐺 = 468, 𝐶̅ = 120, 𝑀 𝑆
= 1296, 𝑏 = 26, 𝑃̅ = 3, ℎ = 96, 𝑚𝑝𝑐 = 0.75, 𝑘 = 3,
𝑡 = 0.2, 𝐼̅ = 780 байгаа бол
a. IS ба LM муруйн тэгшитгэлийг бич.
b. ЭЗ-т тогтох тэнцвэрийг дүрсэл. Тэнцвэр тогтох үеийн үйлдвэрлэл ба зээлийн хүү хэд
байхыг тооцож ол.
Бодолт:
a. Хэрэглээний функц: C = 𝐶̅ + mpc ∙ (1 – t ) Y
C = 120 + 0.75 ( 1- 0.25 ) Y = 120 + 0.6Y
Хөрөнгө оруулалтын функц : I = I̅ + d∙ r , b = d
I = 780 - 26 r
Y = C + I + G
Y = 120 + 0.6Y +780 - 26 r + 468
Y – 0.6 Y = 1368 – 26r
IS → Y = 3420 – 65r
(M/P)S
= k ∙ Y - h ∙ r
(1296/3) = 3∙ Y – 96 ∙ r
432 = 3Y – 96 r
3Y = 432 + 96 r
LM → Y = 144 + 32r
b. Бүтэээгдэхүүний зах зээл болон мөнгөний зах зээлийн тэнцвэр → IS = LM
нөхцлөөр тэнвэрт зээлийн хүүг олъё.
3420 – 65r = 144 + 32r → 97r = 3275 → r* = 33.77
IS → Y = 3420 – 65r → 3420 – 65∙ 33.77 = 1225
LM → Y = 144 + 32r = Y = 144 + 32∙ 33.77 = 1225
Y*
= 1225

3. r LM
33.77
IS
Y
1225
2.Мөнгөний нийлүүлэлт M = 60000, үнийн түвшин P = 25, мөнгөний эрэлт L = 5Y-1000r,
хэрэглээний зардал С = 500 + 0.6Y, хөрөнгө оруулалт I = 100 - 10r, Засгийн газрын зардал G =132
гэж өгөгдсөн бол
Олох нь:
a) Тэнцвэрт зээлийн хүү болон орлогын түвшинг ол
b) Зээлийн хүү тогтмол үед үнийн түвшин Р = 30 болж нэмэгдсэн бол орлогын түвшин яаж
өөрчлөгдөх вэ?
Бодолт:
a) Y= C + I + G гэсэн томьёонд өгөгдсөн утгуудыг орлуулбал: Y = 500 + 0.6Y + 100 - 10r +132
байдалтай болох ба цааш бодолт хийж эмхэтгэснээр Y = 732 + 0.6Y-10r буюу Y - 0.6Y = 732 -
10r → 0.4Y = 732 − 10r болж IS : Y = 1830 - 25r
одоо M/P = k ∙ Y - h ∙ r
60000/25 = 5Y -1 000r,
2400 = 5Y- 1000r; - 5Y = - 1000r - 2400;
5Y =2400 + 1000r; LM: Y = 480 + 200r ,Бүтэээгдэхүүний зах зээл болон мөнгөний зах
зээлийн тэнцвэр → IS = LM нөхцлөөр тэнвэрт зээлийн хүүг олъё.
1830 -25r = 480 + 200r; 1350 = 225r;
r*
= 1350/225 = 6 IS: Y = 1830 - 25∙6 = 1680
LM: Y = 480 + 200 ∙ 6 = 1680

4. Y* = 1680
b) Үнийг 30 болгон нэмэгдүүлсэнээр мөнгөний бодит нийлүүлэлт буурч M/P = 60000/30 =
2000 болсон тул үүнийг мөнгөний эрэлт нийлүүлэлтийн тэгшитгэлд олуулбал 2000 = 5Y - 1000r
болно. Үүнийг цааш бодолт хийснээр: -5Y = - 2000 - 1000r буюу 5Y = 2000 + 1000r
болж Y = 400 + 200r. Одоо бүтэээгдэхүүний зах зээл болон хөрөнгийн зах зээлийн тэнцвэр ( IS
= LM) ёсоор бодвол:
1830 - 25r = 400 + 200r → 1430 = 225r → r*
= 6.35
IS:Y = 1830 - 25 ∙ 6.35 = 1670
LM: Y = 400 + 200 ∙ 6.35 = 1670
Y*
= 1670
ΔY =1670 -1680 = -10
Δr = 6.35 - 6 = 0.35 нэмэгдэж байна.