Επιμορφωτικό σεμινάριο στην Σχολή Σαχέτι - 23 Ιανουαρίου 2019

1. Επιμορφωτικό σεμινάριο στην Σχολή Σαχέτι - 23 Ιανουαρίου 2019
Στις 23 Ιανουαρίου 2019 πραγματοποιήθηκε επιμορφωτικό σεμινάριο με συνεργασία του
Γραφείου Εκπαίδευσης Γιοχάνεσμπουργκ και του ελληνικού τμήματος της Σχολής Σαχέτι
για τους εκπαιδευτικούς του ελληνικού τμήματος, αποσπασμένους και ομογενείς, με
θέματα:
1. Οργάνωση και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης /ξένης, το οποίο
παρουσιάστηκε από το Συντονιστή Εκπαίδευσης, κ. Γεώργιο Βλάχο και
2. Διδασκαλία κατανόησης του γραπτού λόγου, το οποίο παρουσιάστηκε από την
αποσπασμένη εκπαιδευτικό κα. Στέλα Καραγιάννη.
Παίρνοντας το λόγο ο Συντονιστής Εκπαίδευσης καλωσόρισε τους εκπαιδευτικούς και τους
ευχήθηκε υγεία και δύναμη για τη νέα χρονιά. Αναφέρθηκε στο σημαντικό ρόλο που
επιτελούν όσον αφορά τη διατήρηση και διάδοση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού
Πολιτισμού στην Ελληνική Παροικία του Γιοχάνεσμπουργκ μέσα από τη Σχολή Σαχέτι όπου
διδάσκουν. Είναι γεγονός ότι η Σχολή Σαχέτι αποτελεί και θα αποτελεί και για το μέλλον το
κέντρο του Ελληνισμού στη Ν. Αφρική. Επίσης αναφέρθηκε στο σημαντικό έργο που έχουν
αναλάβει οι εκπαιδευτικοί, στην παραγωγή διδακτικού υλικού προσαρμοσμένο στις ανάγκες
και στο επίπεδο των μαθητών.
Αρχίζοντας την εισήγησή του
με τα θέματα οργάνωσης και
διδασκαλίας της ελληνικής
γλώσσας ως δεύτερης/ξένης ο
κ. Βλάχος στάθηκε στην αξία
του προγραμματισμού.
Επισήμανε ότι πρέπει να
προγραμματίζουμε σε ετήσια,
τριμηνιαία και σε εβδομαδιαία
βάση. Έκανε λόγο για τους
σκοπούς και στόχους της
Ελληνόγλωσσης Εκπαίδευσης
και για τους παράγοντες που
λαμβάνουμε υπόψιν για να
σχεδιάσουμε το μάθημά μας,
μερικοί από τους οποίους είναι: το επίπεδο των μαθητών, τα ενδιαφέροντα και οι ανάγκες
τους, οι δυνατότητες που έχουν και οι προσδοκίες που μπορεί να έχουμε από αυτούς. Τέλος,
αναφέρθηκε και στις κατάλληλες μεθοδολογικές προσεγγίσεις που πρέπει να
χρησιμοποιούμε και οι οποίες καθορίζουν το υλικό της άσκησης και το ρόλος μας. Κατόπιν
αναφέρθηκε σε βασικούς στόχους που πρέπει να έχουμε κατά τον προγραμματισμό και την
οργάνωση της διδασκαλίας μας. Κάποιοι από αυτούς είναι: η οργάνωση ποιοτικής
διδασκαλίας και η αποτελεσματικότητά μας όσον αφορά τους σκοπούς και τους στόχους
που θέτουμε, η ενεργοποίηση της μαθητικής προσοχής και η διαχείριση της τάξης μας,
τα οποία θεωρούνται πολύ σημαντικά. Επιπλέον ο εμπλουτισμός της διδασκαλίας μας με τη
χρήση των ΤΠΕ, η διαθεματική προσέγγιση και η χρήση ποικίλου υλικού είναι παράγοντες
που υποβοηθούν την ποιοτική και επιτυχή διδασκαλία.

2. Ο συντονιστής αναφέρθηκε στο τι θα πρέπει να είχε πάντα στο μυαλό του ο
εκπαιδευτικός:
● Τι κάνω, πώς το κάνω, γιατί το κάνω.
● Να συνδέω όπου προσφέρεται το μάθημα με την καθημερινότητα - δημιουργία
αυθεντικών βιωματικών και επικοινωνιακών συνθηκών μάθησης.
● Ότι το σχολείο πρέπει να αποτελεί πηγή ευχαρίστησης και ικανοποίησης.
● Ο μαθητής να βρίσκει ενδιαφέρον και να πείθεται για αυτά που διδάσκεται και για
την αναγκαιότητα να δουλέψει .
● Οι στόχοι μας πρέπει να είναι υψηλοί, αλλά εφικτοί καλύπτοντας και
ενδιαφέροντα των μαθητών.
● Επιπλέον να αξιοποιούμε τις εθνικές επετείους, τις θρησκευτικές γιορτές, τα ήθη και
τα έθιμα, τις παγκόσμιες ημέρες για να καλλιεργήσουμε τη γλώσσα και τον πολιτισμό,
στάσεις ζωής και αξίες.
● Να προβαίνουμε στο τέλος της σχολικής χρονιάς, αλλά και ενδιάμεσα σε
αξιολόγηση του προγραμματισμού που κάναμε.
● Έκανε λόγο για τις εργασίες, για τον έλεγχο, για την εκτέλεσή τους και για την
ανατροφοδότηση από τα λάθη. Επέμεινε στις διαβαθμισμένες εργασίες
(διαφοροποιημένη διδασκαλία p.p.t.), με έμφαση όχι μόνο στους αδύναμους, αλλά και
στους άριστους.
Τέλος, μίλησε για τη στενή και εποικοδομητική συνεργασία με τους γονείς και ανέφερε
μερικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να μας διακρίνουν ως εκπαιδευτικούς – φορείς
ελληνικότητας.
Κατόπιν το λόγο πήρε η
αποσπασμένη εκπαιδευτικός
Στέλλα Καραγιάννη, η οποία
διαπραγματεύτηκε το θέμα:
«Διδασκαλία κατανόησης του
γραπτού λόγου». Επισήμανε ότι η
διδασκαλία της κατανόησης του
γραπτού λόγου αποσκοπεί στην
ανάπτυξη της δεξιότητας του να
εξάγουμε με επιτυχία νόημα από
ένα αντικείμενο. Αναφέρθηκε σε
προσεγγίσεις στη διδασκαλία της
κατανόησης του γραπτού λόγου,
όπως είναι η παραδοσιακή και η
αλληλεπιδραστική. Κατόπιν παρουσίασε τους τύπους γνώσης που εμπλέκονται στην
κατανόηση του προφορικού λόγου:
Είναι η γνώση της γλώσσας (bottom-up knowledge), η οποία καθιστά ικανούς τους
αναγνώστες στο να αναγνωρίζουν και να αποκωδικοποιούν με ακρίβεια σύνολα γράμματα,
λέξεις κ. ά. και η σχηματική γνώση (top down knowledge), η οποία περιλαμβάνει την
προϋπάρχουσα γνώση, τις προσδοκίες των αναγνωστών και τους επιτρέπει να βγάζουν
νόημα από καινούργιες εμπειρίες, δίνει τη δυνατότητα στους αναγνώστες να κάνουν
προβλέψεις για το τι περιμένουν να διαβάσουν σε ένα κείμενο, βοηθάει στον έλεγχο των
προβλέψεων.
Επισήμανε ότι όσο περισσότερη γνώση και εμπειρία έχουμε για να στηρίξουμε τις
προβλέψεις μας, τόσο λιγότερο χρειάζεται να βασιστούμε στο κείμενο.

3. Όσον αφορά την επιλογή κειμένων ανέφερε ότι θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν το
επίπεδο των μαθητών, τα ενδιαφέροντά τους, αλλά και το να υπάρχει ποικιλία κειμενικών
ειδών, η οποία καθιστά τους αναγνώστες ικανούς να προσεγγίσουν το κείμενο με μία
αίσθηση οικειότητας, αφού βοηθά στην κατανόηση του σκοπού του κειμένου και
διευκολύνει τον εντοπισμό της πληροφορίας. Τέλος, εξοικειώνει τον αναγνώστη με τρόπους
επικοινωνίας αναλόγως την περίσταση βοηθώντας τον με αυτόν τον τρόπο να φτιάξει ενα
κείμενο με παρόμοια διατύπωση και δομή.
Στη συνέχεια η κα. Καραγιάννη αναφέρθηκε σε στρατηγικές ανάγνωσης και τόνισε ότι οι
αποτελεσματικοί αναγνώστες έχουν αναπτύξει μία ποικιλία στρατηγικών και κάθε φορά
ανάλογα με το σκοπό της ανάγνωσης και το είδος των κειμένων εφαρμόζουν την
καταλληλότερη.
Οι στρατηγικές αυτές μπορούν να εφαρμοστούν: πριν την ανάγνωση του κειμένου, κατά
τη διάρκεια της ανάγνωσης και μετά την ανάγνωση.
Όσον αφορά τις στρατηγικές πριν την ανάγνωση, στόχος αυτού του σταδίου είναι να
ενεργοποιήσει τους δύο τύπους της γνώσης και να διασφαλίσει ότι υπάρχει σκοπός για την
αναγνωστική δραστηριότητα. Μερικές δραστηριότητες πριν την ανάγνωση μπορεί να είναι:
ο καταιγισμός ιδεών, η χρήση εικόνων, η πρόβλεψη του θέματος από τον τίτλο, η ακρόαση
ενός τραγουδιού σχετικά με το θέμα, η προβολή αποσπάσματος από μία ταινία, η απάντηση
ερωτήσεων σχετικά με το θέμα, η συζήτηση του θέματος με τους μαθητές.
Η κύρια δραστηριότητα ενθαρρύνει τους μαθητές στο να είναι ενεργοί, ευέλικτοι και
στοχαστικοί αναγνώστες, έτσι ώστε να αναπτύσσονται καλές πρακτικές ανάγνωσης. Σε αυτό
το στάδιο μπορούμε να ζητήσουμε από τους μαθητές να ακολουθήσουν τη σειρά των ιδεών
σε ένα κείμενο, να εκφράσουν απόψεις, να επιβεβαιώσουν προσδοκίες ή πρότερη γνώση, να
μαντέψουν τη συνέχεια και να διακρίνουν τις σημαντικές από τις ασήμαντες ιδέες.
Κατόπιν ανέφερε διάφορους τύπους δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης,
μερικές από τις οποίες μπορεί να είναι: η πολλαπλής επιλογής συμπλήρωση κενών, το σωστό
λάθος, η αντιστοίχηση, η συμπλήρωση πίνακα και οι απαντήσεις ερωτήσεων. Τέλος,
αναφέρθηκε σε τύπους ερωτήσεων κατανόησης κειμένου, οι οποίες μπορεί να είναι
άμεσα και φανερά διαθέσιμες στο κείμενο ή να απαιτούν επανοργάνωση και μετερμηνεία.
Επίσης μπορεί να είναι ερωτήσεις για συμπεράσματα και ερωτήσεις αξιολόγησης ή
εκτίμησης.
Όσον αφορά τις δραστηριότητες μετά την ανάγνωση, ανέφερε ότι αυτό το τελευταίο
στάδιο δρα σαν σύνδεσμος με τα άλλα μέρη του μαθήματος, δίνει στους μαθητές την
ευκαιρία να συσχετίσουν αυτά που διάβασαν με ότι ήδη ξέρουν ή νιώθουν και τους
ενθαρρύνει να ελέγξουν και να συζητήσουν δραστηριότητες, ώστε να χρησιμοποιήσουν
αυτά που έχουν διαβάσει με έναν τρόπο που έχει νόημα.
Μετά τις 2 εισηγήσεις, το λόγο πήρε η Δντρια του Ελληνικού τμήματος της Σχολής
Σαχέτι, η κα Αντωνία Παπάζογλου. Αναφέρθηκε και αυτή στο ρόλο μας, όσον αφορά τη
διατήρηση και διάδοση της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού στην Ν. Αφρική,
αλλά και στην πολύ σημαντική εργασία των εκπαιδευτικών για την συγγραφή νέου
διδακτικού υλικού και στη αξία που έχει η παραγωγή του υλικού για τους μαθητές, αλλά
και για εμάς. Ευχαρίστησε τους συναδέλφους της εκπαιδευτικούς, την κα Καραγιάννη
και τον κ. Βλάχο για τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις και επισήμανε την αναγκαιότητα
αυτών των παρουσιάσεων, δεδομένου ότι μερικές φορές αποτελούν πολύτιμους οδηγούς,
αλλά και μέσα επιβεβαίωσης για καλές πρακτικές που ακολουθούμε.