Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Σκ. Πικραμένου
(Η κυρία Μίτση - Δήμητρα Πικραμένου γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής της στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας, από το 1946 έως και το 1962)
56ο Γυμνάσιο Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής
Σχολικό έτος: 2023-2024
1. Συνέντευξη με την κυρία
Μίτση Σκ. Πικραμένου
(Η κυρία Μίτση - Δήμητρα Πικραμένου γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής
της στην περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας, από το 1946 έως και το 1962)
56ο Γυμνάσιο Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής
Σχολικό έτος: 2023-2024
2. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [2]
[56ο] Καλησπέρα σας κυρία Πικραμένου. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ που
δεχθήκατε να μιλήσετε μαζί μας.
[κυρία Μίτση - Δήμητρα Πικραμένου (ΜΔΠ)]: Να είστε καλά. Ευχαριστώ κι
εγώ που με κάνετε να θυμηθώ πράγματα αγαπημένα.
[56ο] Πώς βρεθήκατε στους Αμπελόκηπους;
[ΜΔΠ]: Γεννήθηκα στις 2 Μαρτίου του 1946 στο Μαιευτήριο Έλενα. Η μαμά
γύρισε στο σπίτι της με τα πόδια, κρατώντας με αγκαλιά.
[56ο] Πόσα και ποια ήταν τα μέλη της οικογένειάς σας; Μπορείτε να μας πείτε
ονόματα και πότε γεννήθηκαν;
[ΜΔΠ]: Ο μπαμπάς (Σκευοφύλαξ ή Σκεύος Πικραμένος) το 1917, η μαμά
(Έλσα Γαρζώνη – Πικραμένου) το 1920, εγώ και μετά ο αδελφός μου (Γιάννης
Πικραμένος) το 1950.
[56ο] Οι γονείς σας από πού κατάγονταν;
[ΜΔΠ]: Ο μπαμπάς από την Κάλυμνο (https://el.wikipedia.org/wiki/Κάλυμνος).
Η μαμά από την Κέρκυρα (https://el.wikipedia.org/wiki/Κέρκυρα). Γεννήθηκαν
και οι δύο στη Μανσούρα της Αιγύπτου
(https://el.wikipedia.org/wiki/Μανσούρα_(Αίγυπτος)). Ήρθαν στην Ελλάδα, ο
μπαμπάς το 1933 και η μαμά το 1939.
[56ο] Μπορείτε να μας πείτε κάτι για την καταγωγή των γονιών σας;
[ΜΔΠ]: Από την Κάλυμνο έφυγε ο παππούς Ιωάννης Πικραμένος στη
δεκαετία του 1890 για να πάει στο σχολείο (Κωνσταντινούπολη, Μεγάλη του
Γένους Σχολή). Μετά ήρθε Αθήνα, όπου τελείωσε στο Πανεπιστήμιο την
Ιατρική, μεταπτυχιακά στο Παρίσι, όπου διδάχθηκε την Ομοιοπαθητική.
Εγκαταστάθηκε στη Μανσούρα της Αιγύπτου, όπου υπηρετούσε ο ιερέας
(πρωτοπρεσβύτερος) πατέρας του. Στην Αθήνα έζησε από το 1933 με τα δυο
παιδιά του.
Ο άλλος παππούς, ο Δημήτριος Γαρζώνης, έφυγε από την Κέρκυρα, γιατί δεν
υπήρχαν θέσεις εργασίας. Στη Μανσούρα της Αιγύπτου εργάστηκε στα Μικτά
Δικαστήρια και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα με τη συνταξιοδότησή του, το
3. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [3]
1939. Με τη σύζυγό του, Ευτυχία Σουρή – Γαρζώνη, απέκτησε πέντε αγόρια
και δύο κορίτσια.
[56ο] Πού μένατε συγκεκριμένα;
[ΜΔΠ]: Κηφισίας 13. Κανονικά Κηφισιάς 141, αν θυμάμαι καλά, η αρχική
ονομασία της λεωφόρου.
[56ο] Στην περιοχή των Αμπελοκήπων πόσα χρόνια μένετε;
[ΜΔΠ]: από το 1946 που γεννήθηκα έως το 1962.
[56ο] Να πούμε λίγο για τις αναμνήσεις σας. Πώς ήταν η ζωή στους
Αμπελόκηπους
[ΜΔΠ]: Ήρεμη, ευχάριστη.
[56ο] Μπορείτε να μας πείτε για το σπίτι που μένατε στους Αμπελόκηπους;
[ΜΔΠ]: Μέσα στο πρώην κτήμα Θων, στο βάθος. Σε δύο ορόφους με υπόγειο
και ταράτσα. Κάτω έμενε ο παππούς και η γιαγιά, επάνω η οικογένεια
Πικραμένου. Κοινή ήταν η εξώπορτα και η μεγάλη ξύλινη σκάλα.
[56ο] Μπορείτε να μας πείτε κάτι για τα σχολεία που πηγαίνατε;
[ΜΔΠ]: Μόνο στην Αθηναϊκή Σχολή. Από την 1η Δημοτικού έως και την 4η
Γυμνασίου τότε (1η Λυκείου τώρα)
Μετά πήγα στο Β΄ Γυμνάσιο Αθηνών (Μαρασλή και Σουηδίας, Κολωνάκι)
[56ο] Μέσα στην τάξη πόσα παιδιά ήσασταν(Δημοτικό και Γυμνάσιο);
[ΜΔΠ]: Δεν θυμάμαι να ήμασταν ποτέ περισσότεροι από είκοσι, αγόρια και
κορίτσια.
[56ο] Πώς διασκεδάζατε τότε, τι κάνατε (Δημοτικό και Γυμνάσιο);
[ΜΔΠ]: Παρέα με τα γειτονόπουλα κυρίως. Διάβασμα, Μουσική και
Οδηγισμός.
[56ο] Ποια ήταν τα παιχνίδια σας;
[ΜΔΠ]: Κρυφτό συνήθως. Έπαιζα πολύ τη δασκάλα στα μικρότερα παιδιά.
4. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [4]
[56ο] Από διάβασμα, πώς πήγαιναν τα πράγματα;
[ΜΔΠ]: Πολύ διάβασμα.
[56ο] Είχατε δάσκαλο, δασκάλα; Θυμάστε τα ονόματά τους;
[ΜΔΠ]: Ναι, κάθε χρόνο αλλάζαμε δασκάλα. Δάσκαλο μόνο στην 4η
Δημοτικού, που ήταν καταπληκτικός.
[56ο] Είχατε κυλικείο, επιστάτη στα σχολεία;
[ΜΔΠ]: Όχι, από το σπίτι παίρναμε το κολατσιό.
[56ο] Πώς ήταν τα πράγματα στην τάξη τότε; Τρώγατε και ξύλο καμιά φορά;
[ΜΔΠ]: Έφαγα μια βιτσιά στην Πρώτη Γυμνασίου, γιατί τα νύχια μου ήταν
βαμμένα με άχρωμο βερνίκι. Τα έτρωγα τα νύχια μου και μου τα έβαφαν για
να το κόψω. Ενημερώθηκε ο καθηγητής (ο μαθηματικός Μάντζαρης) ότι ήταν
για θεραπευτικό λόγο.
[56ο] Σκανταλιές κάνατε;
[ΜΔΠ]: Βέβαια. Υπήρξαμε φυσιολογικά παιδιά. Θυμάμαι ένα καρεκλάκι που
εκσφενδονίστηκε από πίσω προς τον καθηγητή. Όλοι ξέραμε ποιος το έκανε,
αλλά δε μαρτυρήσαμε. Εικονικά μας έδωσαν μιαν ημέρα αποβολή σε όλη την
τάξη. Θυμάμαι κι ένα σκασιαρχείο όλης της τάξης στη Δευτέρα Γυμνασίου
νομίζω.
Συγκεντρωθήκαμε στο πατάρι ενός
ζαχαροπλαστείου (υπάρχει και σήμερα,
Αλεξάνδρας και Πανόρμου, «ΜΑΡΟΚΟ» -
https://www.facebook.com/marococafe/?locale
=el_GR ), είχαμε φορητό πικάπ και χορεύαμε.
Μας μάζεψαν από το ΙΔ΄ Αστυνομικό Τμήμα, που βρισκόταν τότε λίγο πιο
κάτω από τον κινηματογράφο Νιρβάνα.
5. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [5]
Εικόνα 1: https://www.facebook.com/marococafe/?locale=el_GR
[56ο
] Όταν τελειώνατε το σχολείο, πηγαίνατε σπίτι;
[ΜΔΠ]: Βέβαια. Πηγαινοερχόμασταν μόνοι κι εγώ είχα και τον αδελφό μου στο
Νηπιαγωγείο και ήταν ευθύνη μου.
[56ο
] Είχατε και ξαδέλφια κοντά; Άλλους συγγενείς;
[ΜΔΠ]: Κουμπάρους, φίλους των γονιών, τον άλλο παππού και την άλλη
γιαγιά στην αρχή της λεωφόρου Αλεξάνδρας.
[56ο
] Τι θυμόσαστε από τους κατοίκους της γειτονιάς;
[ΜΔΠ]: Την έγνοια όλων για το καλό μας.
[56ο
] Είχατε νερό, τηλέφωνο, ρεύμα;
[ΜΔΠ]: Μόνο καλοριφέρ δεν είχαμε. Τηλέφωνο αποκτήσαμε όταν μεγάλωσα
λίγο. Ο αριθμός μας ήταν 666.066 και μου έκαναν πλάκα τα παιδιά στο
σχολείο, έλεγαν ότι έμενα στης Γαβριέλλας. Η Γαβριέλλα
(https://www.politeianet.gr/books/9789603524830-ousakoba-gabriella-kaktos-
gabriella-259340) ήταν κοινή γυναίκα στην οδό Ασκληπιού, πασίγνωστη από
τα χρόνια της Κατοχής.
[56ο
] Τα παιδιά στο σχολείο ήταν στην ίδια κατάσταση ή υπήρχαν παιδιά που
ξεχώριζαν;
[ΜΔΠ]: Ξεχώριζαν οι ηθοποιοί τότε Μίρκα Καλατζοπούλου
(https://el.wikipedia.org/wiki/Μίρκα_Καλατζοπούλου) και Χλόη Λιάσκου
6. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [6]
(https://el.wikipedia.org/wiki/Χλόη_Λιάσκου). Η Λιάσκου ήταν η κολλητή μου.
Ήταν και οι δύο σεμνές, παρόλο που ήδη έπαιζαν σε ταινίες.
[56ο
] Στο σχολείο γίνονταν διακρίσεις ανάμεσα στα παιδιά; Υπήρχαν παιδιά
που τα κορόιδευαν;
[ΜΔΠ]: Απαγορευόταν αυστηρά.
[56ο
] Θέλατε να αλλάξετε γειτονιά;
[ΜΔΠ]: Καθόλου, πολύ στενοχωρήθηκα. Φύγαμε από μονοκατοικία με
τεράστια αυλή και κήπο και κλειστήκαμε σε διαμέρισμα στην οδό Ακαδημίας.
[56ο
] Ποια ήταν τα τοπόσημα της περιοχής όπου μένατε στους
Αμπελόκηπους;
[ΜΔΠ]: Οι κινηματογράφοι (Άστρον, Άνεσις, Νιρβάνα και αργότερα Ελληνίς)
για εμένα. Ήταν το άκρον άωτον της διασκέδασης.
[56ο
] Υπήρχαν κάποια νεοκλασικά, ωραία σπίτια στην ευρύτερη περιοχή των
Αμπελοκήπων;
[ΜΔΠ]: Ναι, και το σπίτι όπου μέναμε ήταν ανάμεσά τους.
[56ο
] Ποια εποχή θα προτιμούσατε; Την τωρινή ή την εποχή εκείνη;
[ΜΔΠ]: Εκείνη την εποχή με τις σημερινές ανέσεις (!!!)
[56ο
] Εσείς πού μένετε τώρα;
[ΜΔΠ]: Έχω μετακομίσει πάρα πολλές φορές σε διάφορες περιοχές. Τώρα,
είμαι στου Ζωγράφου ψηλά.
[56ο
] Έχετε κρατήσει καθόλου επαφές με συμμαθητές σας; Βρίσκεστε; Μιλάτε;
[ΜΔΠ]: Ναι, μέσω Facebook.
[56ο
] Έχετε κάποια πολύ δυνατή ανάμνηση από το παρελθόν, κάτι που να
σας έχει μείνει πάρα πολύ έντονα στη μνήμη σας;
[ΜΔΠ]: Με θυμάμαι στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού. Ανέβαζα το στρώμα
του κρεβατιού μου στο ευρύχωρο και καγκελόφραχτο πεζούλι του
7. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [7]
παραθύρου, έδενα το σεντόνι μου στα κάγκελα για να μη με χτυπάει ο ήλιος,
και καθόμουνα με τις ώρες. Παρακολουθούσα το Δημοτικό που υπήρχε στην
οδό Θεοφάνους και διάβαζα με τις ώρες, τα βιβλία που μου δάνειζε ένας
μεγαλύτερης ηλικίας γείτονας. Το μεσημέρι ήταν ιερή ώρα, δεν επιτρεπόταν
ούτε άχνα να ακούσει η μαμά.
[56ο] Θυμάστε κάτι από τους συνοικισμός της περιοχής; Ο συνοικισμός Νέα
Ανατολή ήταν πολύ κοντά εκεί που μένατε αλλά υπήρχαν και άλλοι, όπως:
Γηροκομείου-Κωνσταντινουπολιτών, Στέγη Μητέρας, Κάδμου, Κουντουριώτη,
Στέγη Πατρίδος κτλ...
[ΜΔΠ]: Αισθάνομαι τώρα ότι ζούσα σε φοβερά προστατευμένο περιβάλλον.
Όχι με απαγορεύσεις. Δεν μας χρειαζόταν κάτι άλλο. Τους συνοικισμούς
αυτούς τους άκουσα πρόσφατα, στο φ/β. Μόνο τη Στέγη Πατρίδος ήξερα, γιατί
με πήγαινε η μαμά στα "πουλάκια", στην οδό Ξενίας (και
Παπαδιαμαντοπούλου), στον κινηματογράφο Άλεξ. Σήμερα έχει γίνει
Σκλαβενίτης και έχουν αφήσει την ταμπέλα από πάνω. Θυμάμαι τις νουθεσίες
της γιαγιάς προς τη μαμά μου: «Στη Στέγη Πατρίδος, μόνο από τη λεωφόρο
να πηγαίνετε. Όχι από τα στενά...»
[56ο
] Κάτι άλλο που θα θέλατε να προσθέσετε για την περιοχή των
Αμπελοκήπων Αθήνας ή από την Αίγυπτο (φωτογραφικό υλικό,
αναμνήσεις...);
[ΜΔΠ]: Την Αίγυπτο δεν τη γνώρισα.
Στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, απέναντι από τη Νιρβάνα, υπήρχε μια ωραιότατη
διπλοκατοικία. Ανήκε στον Λεωνίδα Λαγάκο, πολιτικό και υπουργό του
Βενιζέλου (https://el.wikipedia.org/wiki/Λεωνίδας_Λαγάκος). Εκεί έμενε ο
γιατρός παππούς μου. Το λέει ο κύριος Παραδείσης [τόμος Α’,
«ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ», σελ. 215], μόνο που έμενε στον Α’ όροφο και όχι στο
ισόγειο. Στην κυρία Λαγάκου ανήκε και ο κινηματογράφος Νιρβάνα με το
οικόπεδο.
8. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [8]
Εικόνα 2: Απόσπασμα από τον τόμος Α’, «ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ» σελ. 215
Τη διαδρομή Κηφισίας 141 με Αλεξάνδρας (193, αν δεν με απατά η μνήμη
μου) την έκανα σχεδόν καθημερινά.
Από την Τετάρτη δημοτικού το μεσημέρι κατέβαινα με τον μπαμπά στο κέντρο
καθημερινά. Στην οδό Ακαδημίας 27, ο μπαμπάς είχε οδοντιατρείο. Από εκεί
πήγαινα να κάνω Γαλλικά. Γύριζα μόνη μου με το 16... Με πήγαινε ο θυρωρός
στη στάση και περίμενε να έρθει το λεωφορείο για να επιστρέψω σπίτι, στο
διαμέρισμα στην περιοχή του Θων. Ήταν μια σειρά από διαμερίσματα πέντε
μεγάλων δωματίων με ένα τεράστιο χολ στο ισόγειο και όμοια στον όροφο.
Εικόνα 3: Φωτογραφία του 1959 που προμηθευτήκαμε από το Κτηματολόγιο. Για τα αριθμημένα κτήρια μας
έδωσε κάποιες πληροφορίες ο κύριος Πλάτων Ανδριτσάκης και ο κύριος Γιάννης Πικραμένος:
https://www.slideshare.net/goa56tk/14-15platon-a4
9. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [9]
[56ο
] Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για τη συνέντευξη και τις πληροφορίες
που μας δώσατε.
[ΜΔΠ]: Κι εγώ ευχαριστώ πολύ.
Παράρτημα
Φωτογραφίες της κυρίας Μίτσης Πικραμένου από την Αθηναϊκή Σχολή.
Τις φωτογραφίες τις ανάρτησε σε προσωπικό της χώρο και μας έδωσε την άδεια να
τις χρησιμοποιήσουμε στη συνέντευξη που μας έδωσε.
Εικόνα 4: Μάιος 1953. Αθηναϊκή Σχολή, Α' Δημοτικού σε χαρακτηριστική πόζα με το άσπρο δαντελένιο
γιακαδάκι και τον χαρακτηριστικό φιόγκο της εποχής.
10. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [10]
Εικόνα 5: Ομαδική της 3
ης
Δημοτικού φορώντας την στολή του σχολείου
Εικόνα 6: Ομαδική της 4
ης
Δημοτικού (1956)
11. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [11]
Εικόνα 7: Στη μικρή αυλή του σχολείου, στην 5
η
Δημοτικού, φυτεύοντας γλάστρες.
12. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [12]
Εικόνα 8: Γυμναστικές επιδείξεις στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας από δύο διαδοχικά έτη (5 και 2
φωτογραφίες). Το γήπεδο είναι χωρίς χόρτο, χωρίς πέταλο στην πλευρά του Υμηττού και με "παγκάκια" στην
εξέδρα.
13. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [13]
Εικόνα 9: Αθηναϊκή Σχολή, το Γυμνάσιο, σε εκδρομή στη Δροσιά
14. Συνέντευξη με την κυρία Μίτση Πικραμένου // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2023-2024 [14]
Εικόνα 10: Έλεγχος ετήσιας προόδου της μαθήτριας Πικραμένου Δήμητρας (Ιούνιος 1961)
56ο Γυμνάσιο Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής
Σχολικό έτος: 2023-2024