2. Podstawa prawna
• Dział dziesiąty Kodeksu Pracy.
• Rozporządzenie MP i PS z dnia 1.12.1998r. w sprawie BHP na
stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz.
973).
• PN-EN 12464-1 edycja z listopada 2004 Światło i oświetlenie. Oświetlenie
miejsc pracy. Cz. 1 Miejsca pracy we wnętrzach.
Pamiętaj!
Przepisami rozporządzenia objęte są wszystkie osoby zatrudnione przez
pracodawcę, w tym praktykanci i stażyści, użytkujący w czasie pracy monitory
ekranowe co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy.
3. Obowiązki pracodawcy – 1
• Pracodawca jest obowiązany organizować stanowiska pracy
z monitorami ekranowymi w taki sposób, aby spełniały minimalne
wymagania bhp oraz ergonomii, określone w załączniku do
rozporządzenia MPiPS.
• Pracodawca jest obowiązany do przeprowadzania oceny
warunków pracy na stanowiskach pracy wyposażonych
w monitory ekranowe.
• Następne oceny powinny być przeprowadzane dla
nowotworzonych stanowisk pracy oraz po każdej zmianie
organizacji i wyposażenia stanowiska pracy.
• Na podstawie oceny pracodawca podejmuje działania w celu
usunięcia stwierdzonych zagrożeń i uciążliwości.
4. Zakres oceny warunków pracy
1. Organizacja stanowisk pracy, w tym rozmieszczenia
elementów wyposażenia.
2. Stan elementów wyposażenia stanowisk pracy, w tym
ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym.
3. Obciążenie narządu wzroku oraz układu mięśniowo
szkieletowego pracowników.
4. Obciążenie pracowników czynnikami fizycznymi, w tym
szczególnie nieodpowiednim oświetleniem.
5. Obciążenie psychiczne pracowników, wynikające ze sposobu
organizacji pracy.
5. Obowiązki pracodawcy – 2
Pracodawca jest obowiązany:
• informować pracowników o wszystkich aspektach ochrony
zdrowia i bezpieczeństwa pracy na stanowiskach pracy,
w tym o wynikach oceny;
• zapewnić pracownikom łączenie przemienne pracy związanej
z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie
obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych
pozycjach ciała przy nie przekraczaniu godziny nieprzerwanej
pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub co najmniej 5
minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie
pracy przy obsłudze monitora ekranowego,
• zapewnić pracownikom okulary korygujące,
zgodnie z zaleceniem lekarza, jeżeli przeprowadzone badania
profilaktyczne wykażą potrzebę ich stosowania.
6. Pomieszczenia do pracy z komputerami
Oświetlenie
Aby uniknąć męczących odbić światła w monitorze
i jego otoczeniu, należy:
• ustawiać monitory równolegle do okna,
• do oświetlenia pomieszczenia stosować
światło rozproszone,
• unikać mebli z połyskiem.
Ważne, aby takie elementy, jak maszynopis,
klawiatura i ekran znajdowały się w polu
najlepszego widzenia
Optymalny kąt widzenia
w płaszczyźnie pionowej
7. Ustawienie monitorów
powinno być równoległe
do okien i linii świateł
sufitowych
(płaszczyzna ekranu
jest prostopadła do okna)
Pomieszczenia do pracy z komputerami
Ustawienie sprzętu względem oświetlenia
8. Oświetlenie
Oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy
wzrokowej:
• poziom natężenia oświetlenia powinien spełniać wymagania
określone w Polskich Normach,
• należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw źródeł
światła, okien, przeźroczystych lub półprzeźroczystych ścian
albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie
odbiciowe od ekranu monitora przez stosowanie odpowiednich
opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon
w oknach.
9. Pomieszczenia do pracy z komputerami
Na każdego pracownika
w pomieszczeniu
z komputerami
powinno przypadać:
• minimum 13 m3
wolnego wnętrza,
• minimum 2 m2
wolnej
powierzchni podłogi.
Stanowisko pracy powinno
być tak usytuowane aby
zapewniało pracownikowi
swobodny dostęp do tego
stanowiska.
Wilgotność względna
powietrza minimum 40%.
10. Wymiary i odległości
Monitor - pokryty warstwą
antyodbiciową lub wyposażony
w odpowiedni filtr.
Klawiatura - minimum 10 cm
od krawędzi stołu.
Krzesło - stabilne, na kółkach
z podstawą minimum pięciopodporową
oraz regulacją wysokości
40 ÷ 50 cm, z możliwością
obrotu o 360°. Siedzisko
wyprofilowane, pochylenie oparcia
5° do przodu i 30° do tyłu.
Podnóżek - kąt pochylenia 0° ÷ 15°,
wysokość dostosowana do potrzeb
pracownika. Przydziela się na wniosek
pracownika
11. Wymiary i odległości
Wymiary stołu pod monitor
Jeśli monitor stoi na komputerze, wówczas
stół musi być niższy, ale tak, by odległość
od podłogi do blatu klawiatury wynosiła
co najmniej 50 cm
oparcie
podłokietnik
siedzisko
regulacja
oparcia
dźwignia regulacji
siedziska
Krzesło powinno mieć możliwość
regulacji jak największej
liczby elementów: wysokość,
głębokość i pochylenie siedziska,
wysokość i pochylenie oparcia
12. Wyposażenie stanowiska
Szerokość i głębokość stołu powinna zapewniać:
• wystarczającą powierzchnię do łatwego
posługiwania się elementami wyposażenia,
• ustawienie elementów wyposażenia w zasięgu rąk
pracownika, bez konieczności przyjmowania
wymuszonych pozycji,
• jeżeli przy pracy istnieje konieczność korzystania
z dokumentów, stanowisko należy wyposażyć
w uchwyt na dokument, posiadający regulację
ustawienia wysokości, pochylenia oraz odległości
od pracownika.
13. Dobór monitora
• Natężenie promieniowania elektromagnetycznego monitorów, zwłaszcza
tzw. low radiation (LR), wynosi zaledwie tysięczne części NDN.
• Ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową
lub wyposażony w filtr.
• Nie zaleca się stosowania monitorów
z dodatnim kontrastem luminancji
(jasne znaki na ciemnym tle).
• Monitor powinien mieć możliwość obrotu
wokół osi pionowej co najmniej po 60°
w lewo i prawo oraz możliwość
pochylania co najmniej o 5° i odchylania
co najmniej o 20°.
Znaki na ekranie powinny być wyraźne
i czytelne. Jaskrawość i kontrast ekranu
powinny być łatwe do regulacji
w zależności od oświetlenia stanowiska
pracy.
14. Promieniowanie elektromagnetyczne
• Odległość oczu pracownika
od ekranu powinna wynosić
40 ÷ 75 cm
• Pole elektromagnetyczne jest silniejsze
za monitorem - zaleca się, aby monitory
ustawiać parami tyłem do siebie
w odległości co najmniej 80 cm
• Odległość pomiędzy sąsiednimi monitorami
powinna wynosić co najmniej 60 cm,
a między pracownikiem i tyłem sąsiedniego
monitora - co najmniej 80 cm
15. Oprogramowanie
Wymagania:
• oprogramowanie odpowiednie do zadania,
• oprogramowanie łatwe w użyciu, dostosowane do poziomu
wiedzy i doświadczenia pracownika,
• systemy komputerowe muszą zapewniać pracownikom
informację zwrotną o ich działaniu,
• systemy komputerowe muszą gwarantować wyświetlanie
informacji w formie i tempie odpowiednich dla pracownika,
• bez wiedzy pracownika nie można dokonywać kontroli
jakościowej i ilościowej jego pracy,
• przy tworzeniu oprogramowania i przetwarzaniu danych
powinny być stosowane zasady ergonomii.
16. Profilaktyczne badania lekarskie osób
zatrudnionych przy obsłudze monitorów
ekranowych
Ogólne, ze zwróceniem uwagi na skórę, układ ruchu
w obrębie kończyn górnych i kręgosłupa szyjnego,
okulistyczne i w zależności od wskazań
ortopedyczne i dermatologiczne.
Badania okresowe co 4 lata, chyba że lekarz zaleci
częstsze.
