cause of financial crisis

1. Shkaqet e krizes financiare
2007 - 2009
PROFESORI: PUNOI:
Prof. asoc. Dr. Ibish Mazreku Syzana Llolluni
ASISTENT: Egzon Deda
MSc. Fisnik Morina

2. Abstrakt

3. Qellimi Metodologjia ?kerkimore

4. Hyrje
.

5. Rishikim i literatures

7. Ndikimi i depresionit të madhë dhe i
krizave tjera

8. Ndikimi Politik
ishte heqja graduale e tavanit të vendosura nga qeveria ndaj normave të interesit përishte heqja graduale e tavanit të vendosura nga qeveria ndaj normave të interesit për
depozitadepozita
Institucionet Depozituese Ligji për Deregulimin dhe Kontrollin Monetar u miratua,Institucionet Depozituese Ligji për Deregulimin dhe Kontrollin Monetar u miratua, Akti ka 2Akti ka 2
implikime të rëndësishmeimplikime të rëndësishme
rritja e fuqisë së Rezervës Federale mbi tregun financiarrritja e fuqisë së Rezervës Federale mbi tregun financiar
instrumantalizimi i dy kompanive të sponsorizuara nga qeveria FannieMae dheinstrumantalizimi i dy kompanive të sponsorizuara nga qeveria FannieMae dhe
Freddie Mac për të ofruan siguricion për dhenjen e kredive për shtëpiFreddie Mac për të ofruan siguricion për dhenjen e kredive për shtëpi
 Ligji për patundshmerit, caktimi i çmimit dyshemeLigji për patundshmerit, caktimi i çmimit dysheme

9. Politika fiskale dhe monetare

10. Menaxhimi bankar

11. Basel II

12. Politika e normave të intersit për kredi

13. Çmimi i shtëpive

14. Tregu i letrave me vlerë

15. Agjencit e vlersimit
Standard & Poor's, Fitch dhe Moody's - nuk
kishin klasifikuarklasifikuar letrat me vlerë të subprime si
notë investimi AAA
konflikt interesiinteresi
paaftësiapaaftësia

16. Çmimi i naftës
Ndërmjet
viteve 2002
dhe 2006,
daljet e
kapitalit neto
nga
eksportuesit e
naftës u rritën
me 348%,
duke u bërë
burimi më i
madh botëror
i daljeve të
kapitalit neto
në 2006
(McKinsey
2007)
Ndërmjet viteve 2002 dhe 2008,
shpenzimet mesatare të ekonomive
familjare në benzinë u rritën me​​
120%
vendosi presion në rënie mbi
normat e interesit të SHBA dhe
ndihmoi në nxitjen e huamarrjes
Flukset e tilla të kapitalit u investuan në thesaret e SHBA,
obligacionet e korporatave, aksionet dhe tregjet e aseteve
Çmimet e naftës ra nga një lartësi prej 147 $ në korrik 2008 në një
nivel të ulët prej $ 33 në shkurt 2009

17. Pabarazit

18. Lehman brother
Gjatë atij muaji, kompania eliminoi 2.500 kontrata të lidhura me peng dhe mbylli njësinë e saj BNC.
Përveç kësaj, ajo gjithashtu mbyllur zyrat e Alt-A huadhënës Aurora në tre shtete. Edhe sikur korrigjimi në tregun e
shtëpive në Shtetet e Bashkuara të fitonte vrull, Lehman vazhdoi të ishte një lojtar i rëndësishëm në tregun e
hipotekave. Në vitin 2007, Lehman nënshkroi më shumë letra me vlerë të mbeshtetura nga hipotekese çdo kompani
tjetër, duke akumuluar një portofol 85 miliardë dollarësh, ose katërfishin e kapitalit të aksionereve
Më 17 mars 2008, pas rënies së afërt të Bear Stearns - siguruesi i dytë më i madh i letrave me vlerë të mbështetura nga hipotekat -
aksionet e Lehman ranë sa më shumë në 48% me shqetësim
Më 9 qershor, Lehman njoftoi një humbje prej 2.8 miliardë dollarësh në tremujorin e dytë
Lajmi ishte një pikë vdekjeprurëse ndaj Lehman, duke çuar në një rënie prej 45% në stok dhe një rritje prej 66% në
kredit e papaguara ndaj borxhit të kompanisë
Të hënën më 15 shtator, Lehman shpalli falimentimin
Me 639 miliard $ në asete dhe me 619 miliardë dollarë borxhe, depozitimi i falimentimit nga Lehman ishte më i
madhi në histori, 25,000 punonjës në mbarë botën

19. Paketa stimuluese
Në Shtetet e Bashkuara, një paketë stimuluese
prej 787 miliardë dollarë, e njohur si Akti i
Rimëkëmbjes(ARRA) i vitit 2009, përmbante
një grup të madh të pushimeve tatimore dhe
projekteve të shpenzimeve që synonin krijimin
e fuqishëm të vendeve të punës dhe një
ringjallje të shpejtë të ekonomisë
amerikane. Paketa e stimujve përbëhej nga
zbritje të taksave që ulin taksat me 288
miliardë dollarë, 275 miliardë dollarë të
caktuara për kontrata federale dhe grante për
të nxitur krijimin e vendeve të punës dhe 224
miliardë dollarë të caktuar për ndihmën e
papunësisë, kujdesin shëndetësor dhe arsimin
për ta mbajtur ekonomin stabile
Paketa
totale
arrin
në
rreth
200
miliard
ë euro,
që
përfaq
ëson
1.5%
të PBB-
së së
BE-së

20. PIIGS
Për më tepër, në vitin 2009, deficiti arritiPër më tepër, në vitin 2009, deficiti arriti
9.4%, dhe një vit më vonë papunësia goditi9.4%, dhe një vit më vonë papunësia goditi
pothuajse 11%. PBB 6,5% me uletpothuajse 11%. PBB 6,5% me ulet
Portugalia ka marrë 78 miliardë euro (116Portugalia ka marrë 78 miliardë euro (116
miliardë dollarë) për tre vjet nga FMNmiliardë dollarë) për tre vjet nga FMN
rënien e prodhimit të brendshëm bruto dherënien e prodhimit të brendshëm bruto dhe
papunësinë në 7.8%. Ndërmarrjet e voglapapunësinë në 7.8%. Ndërmarrjet e vogla
numri i personave në punësim u ul menumri i personave në punësim u ul me
380,000 (-1,6% në baza vjetore), ndërsa380,000 (-1,6% në baza vjetore), ndërsa
shkalla e papunësisë u rrit në 7,8 %shkalla e papunësisë u rrit në 7,8 %
raporton se në vitin 2009 prodhimi ra meraporton se në vitin 2009 prodhimi ra me
27.1% në krahasim me një vit më parë,27.1% në krahasim me një vit më parë,
përkatësisht rënie prej 23.8% eksportetpërkatësisht rënie prej 23.8% eksportetShkalla e papunësisë u rrit nga 4.2% nëShkalla e papunësisë u rrit nga 4.2% në
2007 në 14.6%2007 në 14.6%
Vjedhjet, megjithatë, u rritën me rreth 10%Vjedhjet, megjithatë, u rritën me rreth 10%
dhjetor 2008 çoi në një ulje të mëtejshmedhjetor 2008 çoi në një ulje të mëtejshme
të çmimit të aksionit.të çmimit të aksionit.
Shkalla e papunësisë arriti në 28 përqindShkalla e papunësisë arriti në 28 përqind
në vitin 2013në vitin 2013
Greqia është e shtrënguar midis një barrëGreqia është e shtrënguar midis një barrë
të borxhit dërrmues - 177 përqind të PBB-të borxhit dërrmues - 177 përqind të PBB-
së, së,
Greqia u bë vendi i parë i zhvilluar qëGreqia u bë vendi i parë i zhvilluar që
nuk arriti të shlyejë kredinë e FMN.nuk arriti të shlyejë kredinë e FMN.
nivelet e borxhit kishin arritur 323 miliardënivelet e borxhit kishin arritur 323 miliardë
euro ose rreth 30,000 euro për kokëeuro ose rreth 30,000 euro për kokë
banori.banori.
651 miliardë euro është borxhi aktual i651 miliardë euro është borxhi aktual i
hipotekëshipotekës
Papunësia 21.4%, PBB 4,5% me uletPapunësia 21.4%, PBB 4,5% me ulet
borxhi publik i Spanjës qëndroi në 72.1%borxhi publik i Spanjës qëndroi në 72.1%

21. Si u ndikua Kosova nga kriza
 në një normë më të ulët të rritjes ekonomike
 presione inflacioniste, rënia e nivelit të përgjithshëm të çmimeve
 rënies së investimeve të huaja
 uljen e nivelit të kursimeve, ngadalësimin e kreditimit
 ndikuar në uljen e dërgesave nga diaspora
 Sistemi bankar i Kosovës mbylli vitin 2009 me një profit neto prej 29,6 milionë
euro, që paraqiste një fitim të realizuar me rreth 30.5 përqind më të ulët në
krahasim më vitin 2008.
 Eksportet e Kosovës në vitin 2009 u karakterizuan me
një rënie të theksuar

22. Përfundim
Siq edhe analizuan dhe
shtjelluan faktoret e kesaj
krize mund te themi se
faktoret kryesorë ishin sistemi
dhe menaxhimi jo i duhur
bankar, lëvizjet në renjen dhe
ngritjen e çmimeve të
palujshmerive dhe letrave me
vlerë si dhe ngritja e çmimeve
të shumë produkteve të cilt
quan në zvogëlimin e kërkeser
agregate, renjen e GDP- së,
papunësinë dhe shkatërrimin
e shumë bizneseve të
cilësuara si më të mëdhat dhe
me më ndikim në sistemin
ekonomik të një vendi por
edhe me gjerë.
Mësuam se një menaxhim i dobët i një sektori mund të
shkaktojë një pasojë sistematike shumë me gjerë sa që eshte
menduar edhe atë me ndikim edhe global, poashtu mesuam
se shteti dhe politikat shteterore luajn një rol vendimtar në
mbajtjen dhe ruajtjen e stabiliteti të përgjithshem

23. Pyetje ?

24. Faleminderit për vëmendje!Faleminderit për vëmendje!