3. Dunn ve Dunn Öğrenme Stilleri
Öğrenme stili modeli öğrencilerin yetenek ve özelliklerine seçilen uygun
yöntem ve metotlar ile öğrencilerin güçlü yanları ortaya çıkarılabilir.
Aşağıdaki faktörler dikkate alınmalıdır:
Çevresel: Bireyin içinde bulunduğu ortam koşulları. Ortamın ısısı, ışığı ve
rengi öğrenme stilini etkilemektedir.
Duyusal: Kişinin duygusu, ilgisi ve tutumu öğrenme stilini etkilemektedir.
Sosyolojik: Kişinin tercih ettiği çalışma biçimi. Yanı kişinin bireysel ya da grup
halinde çalışması öğrenme stilini etkiler.
Fizyolojik: Kişinin demografik özellikleri, duyu organlarının sağlıklı oluşu ve
işlerlik seviyesi öğrenme stilini etkiler.
Psikolojik: Kişinin psikolojik rahatlığı ve beynini kullanma düzeyi öğrenme
stilini etkiler.
4. Dunn and Dunn
• environmental,
• emotional,
• sociological,
• physiological,
• psychological
5. Gregorc Öğrenme Stilleri Kuramı
• Bireylerin sahip olduğu gizli yetenekler ve özellikler öğrenme stillerini ve öğrenme sürecini etkilemektedir.
• Gregorc’un modelinde bilgiyi alma, işleme, depolama, kodlama ve kodları çözme gibi bilişsel boyuta
önem verilmiştir.
• Bu modele göre,
• algılama,
• düzenleme,
• birleştirme ve
• ilişkilendirme
öğrenme süreci için önemlidir. Bireylerin algılama düzeyleri ve algılama yetenekleri farklılık göstermektedir.
• Gregorc kişileri algılama yeteneklerine göre somut ve soyut algılayanlar şeklinde ikiye ayırmıştır. Algılama
yeteneklerinin farklı olması gibi kişilerin algıladıklarını kodlama ve düzenleme yetenekleri de farklıdır.
• Gregorc kişileri algıladıklarını düzenleme yeteneklerini de ardışık ve random olmak üzere ikiye ayırmıştır.
Bireysel farklılıklar sonucunda algılama yeteneklerinde oluşan farklılıklar doğrultusunda oluşan öğrenme
durumları öğrenme stillerini oluşturmaktadır. Gregorc öğrenme stili modelinde dört öğrenme stili
bulunmaktadır.
6. Gregorc, Somut / Soyut ardışık
Somut Ardışık
• Genellikle birincil öğrenmeyi severler. Bu grupta yer alan kişiler için en
iyi öğrenme yaparak ve yaşayarak öğrenmedir.
• Bu öğrenme stilindeki kişilerin duyu organları gelişmiştir ve öğrenme
sürecinin basitten karmaşığa doğru ilerlemesini isterler.
• Somut ardışık da konunun parçalarından çok bütün daha önemlidir.
Soyut ardışık
• Öğrenecekleri konu ile ilgili zihinlerinde genel bir çerçeve oluştururlar.
• Konu ile ilgili genel düşünce soyut ardışık stili için önemlidir.
7. Gregorc, Somut / Soyut random
Somut random
Kişiler için problem çözme çok kolaydır. Günlük hayatta
karşılaşabileceğimiz problemlerle ilgilenirler.
Soyut random
Bu stili benimseyen kişiler duygu ve düşünceleri çok rahat bir şekilde
ifade edebilirler. Konu ile kavramları düzensiz bir şekilde algılar ve
istedikleri gibi organize ederek kavramlar arasında ilişki kurarlar.
9. Öğretimde öğrenenlerin etkili olabilmeleri için bu dört ayrı öğrenme
yeteneğine ihtiyaçları vardır. Bu yetenekler şunlardır:
• Somut Yaşantı (Concrete Experience): Bu gruptaki öğrenenler önyargı
olmaksızın kendilerini yeni yaşantılara açık tutarlar. Hissederek öğrenirler.
Düşünmekten ziyade öncelikle yaşantıyı hissetmeyi ve tecrübe etmeyi isterler.
• Yansıtıcı Gözlem (Reflective Observation): Öğrenenler pek çok açıdan
yaşantılarını gözleyebilmeli ve yansıtabilmelidir (Kolb, 1984). İzleyerek
öğrenmeyi tercih ederler.
• Soyut Kavramlaştırma (Abstract Conceptualization): Öğrenenler gözlemlerini
mantıksal olarak sağlam kuramlar içine oturtabilecekleri kavramlar
oluşturabilmelidir.
• Aktif Yaşantı (Active Experience): Öğrenenler problem çözme ve karar verme
aşamalarında oluşturdukları kavramları kullanabilmelidir. Problemi yansıtıcı ve
derinliğine anlamak yerine, uygulama ve çözümlerini tercih ederler
Kolb Öğrenme Stilleri
10. Kolb Öğrenme Stilleri
• Değiştiren (Divergent) Öğrenme Stili : Somut yaşantı ve yansıtıcı gözlem
öğrenme yeteneğinden oluşmaktadır. Beyin fırtınası, konuyla ilgili görev başında yapılan
gözlemler, etkinliklerde rol alma, çeşitli konular hakkında tartışma, sorgulamalar ve konuların
görselleştirilmesi gibi faaliyetler.
• Özümseyen (Assimilator) Öğrenme Stili: Soyut kavramlaştırma ve yansıtıcı
gözlem öğrenme yeteneğinden oluşmaktadır. Kavramsal çalışma, konunun uzman birisi
tarafından anlatımı, okuma görevleri, gösterimler, konu alanına yönelik şablonların anlatımı, bilginin
analizi ve nasıl düzenleneceğinin gösterilmesi
• Ayrıştıran (Converger) Öğrenme Stili: Soyut kavramlaştırma ve aktif yaşantı
öğrenme yeteneğinden oluşmaktadır. Konuyla ilgili denemeler, ev ödevleri, laboratuar
çalışmaları, benzetimler, bilgisayar destekli öğretim ve deneysel çalışmalar
• Yerleştiren (Accommodator) Öğrenme Stili: Somut yaşantı ve aktif yaşantı
öğrenme yeteneğinden oluşmaktadır. Bireysel uygulama ve çalışma, kendi
seçeneğine uygun projelerde görev alma, alan çalışmaları, benzetimler, çeşitli düşünme
etkinlikleri ile
12. Felder Silverman
• Aktif/Yansıtıcı: Aktif öğrenciler aktif olarak bir şey yaparak (başkalarına anlatmak veya uygulamak) bilgiyi en
iyi şekilde muhafaza etme ve anlama eğilimindedirler. Yansıtıcı öğrenenler ise öncelikle sessizce düşünmeyi
tercih etmektedirler. Aktif öğrenenler grup çalışmalarında diğerleri ile çalışmayı severken, yansıtıcı
öğrenenler tek başlarına çalışmayı ya da çok iyi tanıdıkları bir kişi ile çalışmayı tercih ederler.
• Algısal/Sezgisel: Algısal öğrenciler gerçekleri öğrenmeyi severken, sezgisel öğrenciler olasılıkları ve ilişkileri
keşfetmeyi severler. Algısal öğrenciler ayrıntıları ve gerçeklere karşı sabırla çalışma eğilimindedirler,
sezgiseller yeni kavramları anlamada daha iyidirler ve soyutlamalar ve matematiksel formüllerde algısallara
göre daha iyidirler. Algısallar sezgisellere göre daha pratik ve dikkatlidirler, sezgiseller daha hızlı çalışırlar ve
algısallardan daha yenilikçidirler.
• Görsel/Sözel: Görsel öğrenciler en iyi gördüklerini hatırlarlar (resim, diyagram, akış çizelgeleri, zaman
çizelgeleri, filmler, gösteriler gibi), sözel öğrenciler ise kelimelerden daha fazlasını alırlar ve yazılı- sözlü
kaynaklarla daha kolay öğrenirler. İyi öğrenciler, görsel veya sözel olarak sunulan bilgileri işleyebilir ve hem
görsel hem de sözel olarak sunulan içerikten daha fazla bilgi alırlar. Çoğu insan görsel öğrenendir, yani sınıf
ortamında görsel ögeler sunulmuyor ise bilginin alınamadığı söylenebilir.
• Sıralı/Bütünsel: Sıralı öğrenenler her adımı bir önceki adım ile mantıksal ilişkilendirerek öğrenirler. Bütünsel
öğrenenler, eğitimlerde büyük atılımlar gerçekleştirirler, sunulan materyaller arasında bir bağ kurmadan anlık
öğrenirler. Sıralı öğrenenler çözüm bulmak için yolları adım adım takip ederler, bütünseller karmaşık soruları
hemen çözebilir, işleri geniş açıdan görüp yeni yöntemlerle bir araya gerilebilir ancak nasıl yaptıklarını
açıklamada güçlük çekerler.
14. McCarthy
The learning process has four stages (and a lesson plan should include all
four):
• Hook- This is where you capture their attention and establish why they
need to know the material
• Book- this is where you present the new information
• Look- is where the material is put to use
• Took- is where the students make it their own and creatively implement it.
15. McCarthy
• 1. Yaratıcı Öğrenen: Öğrenme için bir içerik oluştururken geçmiş deneyimlerini kolayca paylaşırlar.
Yaratıcı öğrenenler, diğer bireylerle ilişki halinde olan ve onların diğer bireylerle irtibat halinde
olmasına imkan veren ortamlar sağlandığında en iyi şekilde öğrenebilen bireylerdir. Bu meraklı,
sorgulayıcı öğrenenler, dinleyerek ve fikirleri paylaşarak öğrenirler.
• 2. Çözümleyici Öğrenen: Her zaman yeni bir şeyler öğrenme ihtiyacındadır. Çözümleyici
öğrenenler, izleyerek ve dinleyerek öğrenirler. Stratejik planlamacı ve idealisttirler. Bu öğrenenler,
bir karara varmadan önce bütün verilere sahip olmak isterler. Düşünceleri kesin ve nettir, genelde
“sadece gerçeklerle” ilgilenirler.
• 3. Sağ Duyulu Öğrenen: Öğrendiklerinin o an için bir anlamı olup olmadığını bilmesi gereklidir. Sağ
duyulu öğrenenler, mantıklı ve işe yarar olup olmadıklarını görebilmek için fikirlerle oynarlar. Bu
öğrenciler, teoriyi gerçek dünyada test etmek ve öğrendiklerini uygulamak isterler. İşin
bitirilmesinden hoşlanırlar. kendi fikirlerini kullanan, problemleri analiz edip, çözebilen, uygulama
yanlısı kişilerdir. İsminden anlaşılacağı gibi sağ duyulu öğrenenler, uygulanabilecek ve kendileri için
önemi olan şeylerle ilgilenirken gelişirler.
• 4. Dinamik Öğrenen: Öğrendiklerini kullanmak için yaratıcı yollar geliştirir. Dinamik öğrenenler de
öğrenme sürecinin bir parçası olarak hareketten hoşlanırlar. Projeler üzerinde düşünmek yerine,
önsezilerini takip etmek, yeni istikamet ve olasılıklar bulmak suretiyle ilerlerler.
17. Myers-Briggs
• Dışadönükler-içedönükler: Dışadönük öğrenciler konuları deneme yanılma yoluyla
öğrenirler. Çevrelerindeki bireylere odaklanırlar. İçedönükler ise kendi iç dünyaları
çerçevesinde düşünürler.
• Duygusallar-sezgiseller Duygusallar pratik uygulamalar yaparlar, ayrıntı, yöntemler ve
işlemlere odaklanmayı severler. Sezgiseller hayal gücü gelişmiş, yaratıcı, kavram
eğilimlidirler. Anlamalara ve olasılıklara odaklanırlar.
• Düşünürler-hisliler Düşünürler şüphecidirler, mantıksal ve kurallara kararları yeğlerler.
Hisliler, değerlere önem verirler, kişisel ve insancıl düşüncelere dayalı karar verme
eğilimindedirler.
• Yargılayıcılar-algılayıcılar Yargılayıcılar bir gündeme göre davranma eğilimindedirler.
Konuyla ilgili olmayan bilgileri bile araştırma peşindedirler. Algılayıcılar ise değişen
durumlara kolaylıkla uyum sağlarlar. Bir konu hakkında daha fazla veriye ihtiyaç duyarlar.
Myers-Briggs'e göre bir öğrenci dışadönük, duygusal, düşünür ve algılayıcı iken bir diğeri
içedönük, sezgisel, hissi ve yargılayıcı psikolojik özelliklerine sahip olabilir.
19. Honey, Mumfold
• Eylemciler Açık fikirlidirler ve esnektirler. Yeni deneyimlerden hoşlanan bireyler olan eylemciler, sezgileriyle
karar vermeye eğilimlidirler, ancak önceden yapılandırılmış kalıplardan hoşlanmazlar. Göreceli olarak kısa
görevler neticesinde öğrenirler. Bu görevler iş ya da dersler hakkında yönetsel etkinlikler olabilir: iş oyunları
veya rekabetçi grup çalışmaları gibi. Dinleme ya da okuma gibi pasif etkinlikler içerisinde az öğrenirler.
• Kuramcılar Akılcı, tarafsız ve dikey düşünürler. Fikirlere, mantığa ve sistematik planlamaya odaklanırlar, ancak
sezgiler ve duygular konusunda güvensizdirler. Öğrendiklerini bir sistem, kavram, model ya da kuram olarak
tekrarlayabileceklerse iyi öğrenirler. Gerçek olmayan, ancak yapılandırılmış konularla da ilgilenebilir ve bu
yolla da öğrenebilirler. Bir taslak etrafında örgütlenmemiş bilgileri öğrenmekte zorlanırlar.
• Faydacılar/Pragmatistler Uygulamada olanların değerini test etmeyi severler. Pratik hareket etmekten,
gerçekçi yaklaşımlardan, grup çalışmalarından, tartışmaktan ve risk almaktan hoşlanırlar, ancak derin
düşünmekten kaçınmaya eğilimlidirler. Konu ve işteki sorun ve/veya fırsat arasında görünür bir ilişki varsa
öğrenirler. İş ortamına hemen uygulayabilecekleri teknik ve süreçleri öğrenmek isterler. İşlerine gelmeyen
öğrenilmesi zor olan bilgilerden uzaklaşırlar.
• Yansıtıcılar Oldukça dikkatlidirler. Yöntem ve yönergeleri uygulamayı benimserler risk almayı sevmezler.
Süreçleri gözlemleyip, açıklarlar, sonuçları öngörmeye, anlamı açıklamaya ve anlamaya çalışırlar. Geride
durup dinleyerek, gözlem yapabilecekleri etkinliklerden daha çok öğrenirler. Bilgi toplamaktan ve topladıkları
bilgi hakkında düşünmeye fırsat verilmesinden hoşlanırlar. Planlama fırsatının verilmediği, çalışmalardan
esnasında çok az öğrenirler
20. Kaynaklar
BAYIRLI A, ORKUN MA, BAYIRLI S. Öğrenme Stilleri Modellerinin
İncelenmesi, MM-IJES (2019) 3(1): 71-83
Aydoğdu YÖ, Aydoğdu Ş, Ocak MA (2019) Uyarlanabilir öğrenme
ortamlarında Felder ve Silverman öğrenme stillerine göre geliştirilmiş
içeriklerin öğrenci başarısı üzerindeki etkisinin incelenmesi Eğitim
Teknolojisi Kuram ve Uygulama 9(1): 189-205