1. Örnekleme teknikleri

2. Örneklem: belirli bir yığından alınan küme Türkiye’deki üniversite öğrencileri PSİ 1004 sınıfındaki öğrenciler Örnekleme: Evrenden, evreni temsil edebilecek altkümeler seçme işi Örneklem Evren Tuğba İmamoğlu Çağdaş Yapıcıoğlu Örneklem Evren Bursa’daki üniversite öğrencileri Ankara’daki üniversite öğrencileri Mersin’deki üniversite öğrencileri İzmir’deki üniversite öğrencileri

3. Niye araştırmacılar bir örneklem üzerinde çalışırlar? Neden tüm evren üzerinde çalışmazlar? Doktor, hastasının kan tahlilini görmek istiyor. “Tahlil için sadece bir tüp kan vermekle olmaz. Vücudundaki TÜM kanın şırıngayla tüplere alınıp tahlil yapılmasını istiyorum” diyebilir mi? Araştırmacı, Marmara Denizi’nde ne kadar koli basili olduğunu öğrenmek istiyor. Deniz suyundan örnek almak yerine Marmara Denizi’nin tamamındaki koli basilini sayabilir mi? Pişirdiğiniz yemeğin tadına bakmak için bir kaşık yemek mi alırsınız, yoksa tenceredeki tüm yemeği yer misiniz?

4. Bir örneklem üzerinde çalışmanın ne gibi sorunları olabilir? Örneklem seçerken/oluştururken nelere dikkat etmek gerekir? Evren içinden seçerek örneklemi oluşturduğunuz bireyler, evrenin tipik özelliklerini sergilemiyorsa, örneklem, evren hakkında doğru bilgiyi vermeyecektir. O zaman, örneklemden alınan bilgi evrene genellenemez. Örneklemin evreni temsil etmesine dikkat etmek gerekir.

5. Hiçbir bilimsel çalışma örneklenen bireyler (birimler) için yapılmaz. Bilimsel çalışmanın amacı, örneklemi inceleyerek bulunan sonuçların benzer bireylere de genelleyebilmek tir. Örneklem üzerinden elde edilen sonuçlar evrene genellenebilir mi? Örneklem üzerinden elde edilen sonuçlar evrene ilişkin yansız, tutarlı, duyarlı tahminler yapmamıza yardımcı olabilir mi? Örneklemin evreni temsil etme gücü var ise, evet.

6. Evren Örneklem Örneklemi inceleyerek elde edilen sonuçlar, evrene genellenir. Örneklem, evrenin içinden seçilir. Araştırma, evren ile ilgili genel bir soru ile başlar. Çalışmanın verisi, örneklem üzerinden toplanır.

7. Sonlu evren Sonsuz evren Birim sayısı bilinen evren Birim sayısı bilinmeyen evren Örneklem çerçevesi Sayılabilen bir evrenin, üzerinde çalışılabilecek ve örneklem seçilebilecek birimlerinin listelendiği grup

8. Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı düzeyleri Araştırma konusu: Hangi lise öğrencileri? Bursa’daki? Türkiye’deki? Dünyadaki?

9. Sonuçların genellenmesini istediğiniz kitle Nasıl ulaşacaksınız? Çalışmanızda kimler olacak? Türkiye’deki üniversite öğrencileri U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi öğrencileri Öğrenci işleri’nden alınacak öğrenci listesi yolu ile Aşağıda numaraları sıralanan 100 öğrenci: 1. XXXXX 2. XXXXX :::::::::::::: 100. XXXXX Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı düzeyleri Evren Çalışma Evreni Örneklem çerçevesi Örneklem Ulaşabildiğiniz kitle

10. Genel evren Çalışma evreni Soyut, ölçülemez durumdaki evren Daha sınırlı, ölçülebilir durumda olan evren

11. Bir örneklemin evreni temsil edebilmesi için nasıl seçilmiş olması gerekir? Olasılığı bilinmeyen örnekleme teknikleri (istatistiksel olasılık prensiplerine dayanmaz) Olasılığı bilenen örnekleme teknikleri (istatistiksel olasılık prensiplerine dayanır) Olasılığı bilenen ve bilinmeyen tüm örnekleme teknikleri bilimseldir. Basit seçkisiz örnekleme Sistematik örnekleme Tabakalı örnekleme Küme örnekleme Kolaylıkla bulunabilen Amaçlı örnekleme Kota örnekleme Küme örnekleme Dilim örnekleme Rastlantısal (gelişigüzel) Kartopu örnekleme Karar örnekleme

15. Yansız sayılar tablosu kullanarak bu listedeki 51 öğrenciden 10 öğrenci seçin. 1 NURDAN ÇEBİ 2 FATİH BAYRAK 3 BÜŞRA KARAKOYUNLU 4 ECE KALAYCIOĞLU 5 AYLİN SOLAR 6 SENEM AKDAĞ 7 NURDİL CANSU IŞIK 8 ZAHİDE TÜRKOĞLU 9 YETER KAÇ 10 TUBA KAMIŞ 11 DENİZ TOPALOĞLU 12 SEDA İLAYDA DENİZKUŞU 13 NİSA YAVAŞ 14 GÜNER BUKET ÖZKAN 15 NESLİHAN ERGÜN 16 SENA ÇEKİNEL 17 HAZEL KIVRAK 18 GİZEM ÇAKIN 19 MÜŞERREF SEZEN 20 ÖZLEM ÇAKIR 21 NURCİHAN BOZDEMİR 22 MUHAMMED BERK 23 ADALET DUMAN 24 NEZİHA TUNÇER 25 SÜMEYRA ALTAN Formun Altı 26 ÖZLEM GÖKALP 27 ORHAN ORTAÇ 28 ÖZGE ERKARAGÜLLE 29 AYLİN GÜNDOĞAR 30 YAĞMUR IŞIK 31 İREM GÜRBULAK 32 SARİYE SÜMER 33 RAZİYE BİLGE BAYSAL 34 İSMET SEYHAN 35 BETÜL KOCA 36 ÇAĞDAŞ YAPICIOĞLU 37 AYŞE HAZAL DÜNDAR 38 CANSU SERÇE 39 UYSAL YÜKSEK 40 SEDA KILIÇ 41 SİMGE BALABAN 42 ÖZGE YANBOLLUOĞLU 43 BÜŞRA KÜÇÜK 44 SAVAŞ KURT 45 YUNUS ANIL YILMAZ 46 MUHAMMET EMRE AKBAY 47 GÜLŞEN SARAÇ 48 CANSU PARTAL 49 PINAR BARDAKCI 50 ELİF KULAKSIZ 51 ELİF AKSOY

16. 1. Evrendeki herkesi numaralandırın. 2. Evren ve örneklem sayılarını belirleyin. (Evren: 51, Örneklem: 10) 3. Bir istatistik ya da araştırma yöntemi kitabının arkasından yansız sayılar tablosu bulun. Parmağınızı sayfada rasgele bir yere koyarak başlangıç sayısını belirleyin. 4. Başlangıç noktasından itibaren ilerlemek üzere bir yön belirleyin: Yukarı, aşağı, sağ ya da sol. 5. Evren sayısı kaç basamaklı? (Evren sayısı = 51 olduğundan, 2 basamaklı) Listedeki her bir beş basamaklı sayının sadece son 2 basamağı ile ilgilenin. (Evren sayısı 3 basamaklı olsaydı, son 3 basamağı ile ilgilenecektiniz.) 6. Listeden örneklem sayısı (10) kadar sayı belirleyin. Seçtiğiniz sayılar 0-51 arasında olmalı. Eğer size denk gelen sayılarda son iki basamağı 51’den büyük olan varsa, o sayıyı atlayın. 7. Seçtiğiniz bir sayı tekrar denk gelirse, onu atlayın. 8. İhtiyaç duyduğunuz kadar sayıya (10) ulaşamadan tablonun sonuna gelirseniz, başka bir başlangıç noktası ve başka bir yön seçin ve işlemlerinize devam edin.

17. Başlangıç noktası Yön: Aşağı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 32942 95 416 42339 2 07410 99859 83828 3 59981 68155 4 46254 254 37 5 65558 519 04 6 99187 19258 7 356 41 00301 8 140 31 009 36 9 60677 14031 10 663 14 60677 11 204 16 66314 12 287 01 20416 13 74579 28701 14 626 15 74579 15 939 45 62615

18. 1 NURDAN ÇEBİ 2 FATİH BAYRAK 3 BÜŞRA KARAKOYUNLU 4 ECE KALAYCIOĞLU 5 AYLİN SOLAR 6 SENEM AKDAĞ 7 NURDİL CANSU IŞIK 8 ZAHİDE TÜRKOĞLU 9 YETER KAÇ 10 TUBA KAMIŞ 11 DENİZ TOPALOĞLU 12 SEDA İLAYDA DENİZKUŞU 13 NİSA YAVAŞ 14 GÜNER BUKET ÖZKAN 15 NESLİHAN ERGÜN 16 SENA ÇEKİNEL 17 HAZEL KIVRAK 18 GİZEM ÇAKIN 19 MÜŞERREF SEZEN 20 ÖZLEM ÇAKIR 21 NURCİHAN BOZDEMİR 22 MUHAMMED BERK 23 ADALET DUMAN 24 NEZİHA TUNÇER 25 SÜMEYRA ALTAN 26 ÖZLEM GÖKALP 27 ORHAN ORTAÇ 28 ÖZGE ERKARAGÜLLE 29 AYLİN GÜNDOĞAR 30 YAĞMUR IŞIK 31 İREM GÜRBULAK 32 SARİYE SÜMER 33 RAZİYE BİLGE BAYSAL 34 İSMET SEYHAN 35 BETÜL KOCA 36 ÇAĞDAŞ YAPICIOĞLU 37 AYŞE HAZAL DÜNDAR 38 CANSU SERÇE 39 UYSAL YÜKSEK 40 SEDA KILIÇ 41 SİMGE BALABAN 42 ÖZGE YANBOLLUOĞLU 43 BÜŞRA KÜÇÜK 44 SAVAŞ KURT 45 YUNUS ANIL YILMAZ 46 MUHAMMET EMRE AKBAY 47 GÜLŞEN SARAÇ 48 CANSU PARTAL 49 PINAR BARDAKCI 50 ELİF KULAKSIZ 51 ELİF AKSOY

20. Bir kişinin çalışmaya katılma olasılığının ne olduğu belli değildir. Çünkü evrende kaç kişi olduğu bilinmemektedir. Birimlerin örnekleme girme olasılıkları aynı değildir veya olasılık bilinmez. Seçim için yansız bir yöntem kullanılmaz. Sonuçlar genellenemez. . Olasılığı bilinmeyen örnekleme (İstatistiksel olasılık prensiplerine dayanmaz)

21. Denek Katılımcı Tepki verici

22. İdeal öğrenci Tipik öğrenci

26. Bu iki evreneden hangisinden alınan örneklem, evreni temsil etmekte daha başarılı olacaktır?

27. A ve B sınıfların 100 kişiliktir. Bu iki sınıftaki öğrencilerin GNO’ları aşağıda verilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi daha yüksektir? a) A sınıfından rasgele seçilen 10 öğrencinin GNO’sunun kendi sınıfının GNO’sunu doğru temsil etme olasılığı b) B sınıfından rasgele seçilen 10 öğrencinin GNO’sunun kendi sınıfının GNO’sunu doğru temsil etme olasılığı A sınıfı B Sınıfı 0-40 arası : 5 kişi 11 kişi 41-50 arası: 2 kişi 9 kişi 51-60 arası: 8 kişi 15 kişi 61-70 arası: 60 kişi 20 kişi 71-80 arası: 6 kişi 18 kişi 81-90 arası: 4 kişi 17 kişi 91-100 arası: 5 kişi 10 kişi

31. Mevcut siyasi sisteme muhalif düşünceleri olan bir üniversite öğrencisi, hükümete yönelik kendi eleştirilerini üniversitedeki diğer öğrencilerin ne ölçüde paylaştığını öğrenmek amacıyla, bir anket hazırlıyor ve anketini fakülte kantinindeki arkadaşlarına uyguluyor. Fakültede biri “muhalif kantini”, öteki “hükümet kantini” diye bilinen ve farklı siyasi görüşteki öğrencileri takıldıkları kantinler vardır. Araştırmacı öğrenci, anketini “muhalif kantini”nde uygulamıştır. Anket sonuçları, araştırmacı öğrencinin hükümete yönelik eleştirel görüşlerinin öğrencilerin %80’i tarafından paylaşıldığını göstermiştir. Sorun nerede?

32. Bir araştırmacı, Bursa’da 20-30 yaş arasındaki nüfusun düzenli spor yapma alışkanlığına ne ölçüde sahip olduğunu öğrenerek bu konuda bir rapor hazırlayacaktır. Çeşitli mahallelerdeki spor salonlarına giderek spor yapmak için gelenlere anket sorularını yöneltmiştir. Sorun nerede ? 20-30 yaş aralığındaki tüm vatandaşların spor yapma alışkanlıklarındaki çeşitlilik 20-30 yaş aralığında olup spor salonuna gidenlerin spor yapma alışkanlıklarındaki çeşitlilik

34. Üniversitedeki tüm öğrencilerin adlarının yazılı olduğu bir liste elde ettiniz. Tüm isimleri ayrı ayrı kağıtlara yazıp bir torbaya attınız ve içlerinden100 tanesini araştırmanıza katılımcı olarak seçtiniz. U.Ü.’de rasgele sınıflara girdiniz ve araştırmanıza katılacak gönüllüler aradığınızı söylediniz. Kabul ede 100 kişi ile araştırma yaptınız. Okul gazetesine ilan vererek araştırmanıza katılmayı kabul eden öğrencilere 20TL vereceğinizi vaat ettiniz. İlana yanıt veren ilk 100 öğrenci ile araştırmanızı yaptınız. Sorun nerede? (Örneklemin seçiminin eşit ve bağımsız olması açısından) Aşağıdaki 3 araştırmada da araştırmacı diyor ki: “ Evren, U.Ü. öğrencileridir.” 1. araştırma 2. araştırma 3. araştırma

35. Bağımlı olayların olasılığı olasılıklar toplanarak, bağımsız olayların olasılığı ise çarpılarak bulunur.????

36. Basit seçkisiz örnekleme (Simple random sampling) Diyelim ki 36 top içinden 9 adet topu seçmek istiyoruz. Basit seçkisiz örneklemede, 36 toptan her birinin 9 topluk örneklemin içinde yer alması olasılığı eşittir. Ve ayrıca, 36 top içinden oluşturulabilecek her türlü 9 topluk kombinasyonun seçilme olasılığı birbirine eşittir.

38. Bir araştırmacı, Türk toplumunda kadınların kadın hakları konusundaki bilgi düzeylerini ve tutumlarını çalışacaktır. Kadınların yaşadıkları yerin (kırsal bölge, kasaba/küçükşehir,kent) onların kadın hakları konusundaki bilgi düzeyleri ve tutumlarını etkilediğini düşünmektedir. “ Kadınların %55’İ kırsal kesimde, %25’i küçükşehirde, %20’si büyükkentte yaşıyor.” Kırsal kesimdeki kadınlar Kasaba ve küçük şehirlerdeki kadınlar Büyükkentlerdeki kadınlar Türk toplumunda kadınlar Orantısız tabakalama Kırsal: 500 kadın Küçük şehir: 500 kadın Büyük şehir: 500 kadın Orantılı tabakalama Kırsal: 825 kadın Küçük şehir: 375 kadın Büyük şehir: 300 kadın

39. Orantılı tabakalama: Bir araştırmacı, araştırması için UÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Bölüm’lerinde okuyan öğrencilerinden 200 kişilik bir örneklem oluşturacaktır. Fakültede toplam 3000 öğrenci öğrenim görmektedir ve bölümlere göre dağılım, aşağıdaki gibidir. Bölümler tabaka olarak kullanılacak olduğuna göre, her bölümden örnekleme kaç öğrenci seçilmelidir? Önce, her tabakanın ağırlığı hesaplanır. Sonra, seçkisiz seçilecek öğrenci sayısı bulunur. BÖLÜM ÖĞR. SAYISI Arkeoloji 200 Felsefe 600 Psikoloji 450 Sanat Tarihi 300 Sosyoloji 500 Tarih 700 Türk Dili ve Edebiyatı 250 TOPLAM 3000 AĞIRLIK 200/3000 = .07 600/3000 = .20 450/3000 = .15 300/3000 = .10 500/3000 = .17 700/3000 = .23 250/3000 = .08 1 Örneklemdeki ÖĞR. SAYISI 200 *.07 = 14 200 *.20 = 40 200 *.15 = 30 200 *.10 = 20 200 *.17 = 34 200 *.23 = 46 200 *.08 = 16 200

40. Tabakalara orantılı örnekleme, karıştırıcı değişkenlerin örnekleme katkısını dengelediği için istatistiksel bir denetimleme tekniği olarak ele alınabilir.

41. Sistematik örnekleme (Systematic random sampling) 1. Örnekleme girecek birim sayısı belirlenir. 2. “k” belirlenir. (k: Genişletme katsayısı) 3. İlk “k” içinden ilk başlangıç birimi seçkisiz olarak belirlenir (örneğin 3 olsun) ;sonra seçilen ilk birimden itibaren k ıncı birim seçkisiz olarak belirlenir. 3 + 8= 11 ; 11+8= 19 ; 19+8= 27 ; 27+8= 35 ; 35+8= 41 ; 41+8=4 9; 49+8= 57 ) “ 64 birimlik bir evrenden 8 birimlik evren seçilecek ise: N = 64, n = 8 k = N/n = 64/8 = 8

42. 120 kişilik bir evrenin içinden 10 birimlik bir örneklem, sistematik örnekleme yöntemi ile oluşturulacaktır. Bütün birimler 1’den 120’ye kadar sıralanmış ve başlangıç için 5no’lu birim seçilmiştir. Bu örneklemi oluşturacak birimler, kaç numaralı birimler olacaktır? Cevap: 5, 17, 29, 41, 53, 65, 77, 89, 91, 103

43. 200 adet reçel kavanozu içinden bir miktar kavanoz seçilerek kalite kontrolü uygulanacaktır. Bütün kavanozlara 1’den 200’e kadar bir numara verilir. Aşağıdaki numaralara sahip kavanozlar kalite kontrolünden geçirilmiş olduğuna göre,örneklem büyüklüğü ve genişleme kat sayısı nedir? Kalite kontrolünden geçirilen kavanozların numaraları: 7, 17, 27, 37, 47, 57, 67, 77, 87, 97, 107, 117, 127, 137, 147, 157, 167, 177, 187, 197

44. Küme örnekleme Cluster Sampling Evren, ölçülen değişkeni etkileme etkisi olmayan yapay alt-evrenlerden oluşuyor olabilir. Uygulama kolaylığı açısından, birkaç tane alt-evren seçip sadece seçilen alt evrenlerde çalışma yapılabilir. Burada seçkisiz seçilen birim, alt-evrendir. Alt-evreni seçkisiz seçtikten sonra, onun içindeki tüm birimler araştırmaya alınabilir ya da seçilen alt-evrenlerin her birinin içinden örnekleme alınacak birimler seçilebilir.

45. Çok aşamalı örnekleme Tabakalar

46. Basit seçkisiz Tabakalı örnekleme Küme örnekleme İki aşamalı örnekleme Örneklemler Evrenler

47. Örnekleme Oluşturma Yolları Basit seçkisiz örnekleme Sistematik örnekleme Tabakalı örnekleme Küme örnekleme Kolaylıkla bulunabilen Amaçlı örnekleme Kota örnekleme Küme örnekleme Dilim örnekleme Rastlantısal (gelişigüzel) Kartopu örnekleme Karar örnekleme Olasılığa göre sınıflama Evrenin benzeşikliğine göre sınıflama Örnekleme aşamasına göre sınıflama Olasılığı bilinen örnekleme Olasılığı Bilinmeyen örnekleme

48. Kolaylıkla bulunabilen örnekleme (Convenience Sampling) Yakın çevrede bulunan ve ulaşılması kolay, gönüllü bireyler üzerinde veri toplamaya dayanan örnekleme yöntemi İncelenecek değişken temel insan özellikleri ile ilgili ise ve başka değişkenlerin karıştırıcı etkisi söz konusu değil ise bölge-ülke vb. örneklemesi gerekmeyebilir.

49. Amaçlı örnekleme (Purposive Sampling) Belirli, sınırlayıcı ve ulaşılması güç bireysel özellikler üzerinde yapılması uygun olan örnekleme tekniği “ İki yıldır evli, tek çocuklu, 3 yaşında ve çalışan bayanlar”

50. Bazı durumlarda (örneğin: Biyoloji, patoloji gibi alanlarda), evreni oluşturan birimler o kadar benzeşik (homojen)dir ki, birimler tek tek tanımlanamaz. Bu durumlarda evrenden alınacak bir dilim örnek , evreni temsil edebilir. Birimler tanımlanabildiğinde “ örneklem ”, tanımlanamadığında “ örnek ” terimi kullanılır. “ Alınan kan örnekleri laboratuvarda incelendi ” denir; “ kan örneklemi ” denmez. “ Öğrenci örneklemi nden toplanan veriler incelendi ” denir. “ Öğrenci örneği ” denmez. Dilim örnekleme (Chunk Sampling)

51. Evren, ölçülen özelliği etkileme gücü olan değişkenlere göre alt evrenlerden oluşabilir ve bu alt evrenlerin tüme evren içindeki oranlarını çeşitli kayıtlardan öğrenmek mümkündür. Örnek: “ Mersinliler’in %54’ü Mersin doğumlu, %46’sı Mersin’e göç yolu ile gelmiştir. ” Araştırmacı, araştırma bu konu ile ilgili ise, bu bilgiyi çeşitli kaynaklardan öğrenir ve örneklemini %54’ü Mersin doğumlu, %46sı Mersin’e göç yolu ile gelen gönüllü bireylerden oluşturur. Sakıncaları: Kotalar devamlı değişebilmektedir. Önceki araştırmalarla belirlenen kotaların sabit olarak durduğunu varsayak hatalı olabilir. Kota örnekleme (Quota Sampling)

52. Rastlantısal (gelişigüzel) örnekleme (Accidental Sampling) O anda tesadüfen araştırma alanında bulunan kişiler üzerinde yapılan araştırma. Bir kadın araştırmacı, yüksek köprüden geçen ve alçak köprüden geçen erkeklere yüz yüze anket uyguladı ve onlara telefon numarasını verdi. Yüksek köprüden geçenlerin alçak köprüden geçenlere kıyasla araştırmacıya telefon etme davranışını sergileyecekleri denencesini test etti. Rastlantısal örneklemenin, kolayca bulunabilen (Convenience) örneklemden farkı nedir?

53. seçkisiz random accidental Tesadüfi, rastlantısal, gelişigüzel

54. Kartopu örnekleme (Snowball Sampling) İlk araştırma grubu bulunduktan sonra, bu bireyler aracılığıyla başka katılımcılara ulaşma yöntemidir.

55. Karar örnekleme (Judgement sampling) Geçmiş yaşantılara, kayıtlara ve araştırmacının deneyimlerine dayanarak evreni temsil ettiği düşünülen bir örneklemden veri toplamak. Örneğin, o ülkeyi iyi temsil ettiği varsayılan bir küçük yerleşim yeri üzerinde çalışarak tüm ülkeye sonuçlara genellemek

57. Örneklem türü Tanımı Güçlü ve zayıf yanları Tüm evren elemanlarının olduğu bir listeden seçkisiz yolla eleman seçilir. Evrendeki her elemanın örneklemde yer alma olasılığı birbirine eşit ve birbirinden bağımsızdır. Seçim süreci yansızdır fakat evreni temsil edebileceği kesin değildir. Basit seçkisiz Sistematik Tabakalı Küme Tüm evren elemanlarının dahil olduğu bir listede seçkisiz atama ile başlangıç noktası belirlenir. Bu noktadan itibaren her k inci eleman örnekleme seçilir. ( k , hesaplama ile bulunmuş bir kod aralığı) Seçkisizlik ve bağımsızlık ilkeleri ihlal edilir. Evren, alt kümelere (tabakalara) bölünür ve her bir alt küme içinden seçkisiz atama ile eşit sayıda eleman seçilir. Olasılığı bilinen örnekleme Evrenin içinden eleman seçmek yerine, alt kümeler seçilir. Evrenin kapsadığı tüm altkümelerin yazılı olduğu bir listenin içinden seçkisiz yolla altküme seçimi. Her alt kümenin örneklemde temsil edilmesi garantilenir fakat tüm örneklem evrenin temsilcisi olmaz. Seçkisizlik ve bağımsızlık ilkeleri ihlal edilir.

58. Olasılığı bilinmeyen örnekleme Kolaylıkla bulunabilen Örneklem türü Tanımı Güçlü ve zayıf yanları Kota Ulaşılması kolay olan bireylerden veri toplanılan örneklem Kolay bir yöntemdir. Fakat yanlı bir örneklem olabilir. Kolaylıkla bulınabilen örneklem türüe göre, araştırmacı, kimlerin örnekleme dahil edileceği üzerinde daha çok kontrol kullanır. Yanlı bir örneklem ortaya çıkabilir. Önce evrenin hangi alt grplardan oluştuğ saptanır, sonra örneklemde her bir alt grubu % kaç yer verileceği belirlenir.

59. Bir kentteki ilkokul çocuklarının şeysi hesaplanıyor. Daha önceki çalışmalarda, bu yaş grubu çocuklarda şey, %10 dolayında bulunmuş. Bu araştırmada %95 güvenirlik ve +- sapma ile hesaplanırsa örneklem büyüklüğü: 134 Yukarıdaki çalışmada evren büyüklüğü 3250 ve diğer değerle aynı ise örneklem büyüklüğü: 138.3

60. Büyük örneklem alınırsa Küçük örneklem alınırsa kaynak israfı olur. Örneklem evreni temsil etmiyor olabilir ve bu yüzden sonuçlar evrene genellenemez. Örneklem büyüklüğünün belirlenmesi neden önemli?

61. %95 güvenle %959 güvenle Farklı evren büyüklüklerinde örneklem büyüklüğü ne kadar olmalıdır? Kaynak: Cohen, Manion ve Morrison (2000) N n n 50 44 50 100 79 99 200 132 196 500 217 476 1.000 278 907 2.000 322 1661 5.000 357 3311 10.000 370 4950 20.000 377 6578 50.000 381 8195 100.000 383 8926 1.000.000 384 9706

62. Örneklem büyüklüğü nasıl belirlenir? Literatür: Benzer çalışmalarda örneklem büyüklüğü nasıl belirlenmiş? Tablolar: Kitabınızda verilen tablodan faydalanabilirsiniz. (s107) Formüller: Kitabınızdaki formülleri kullanabilirsiniz. (s104-105)

63. Bu sayılar, veri analizi yapmak için gereken en düşük sayılardır. Çalışmaya başlarken, denek kaybı olasılığını da dikkate alınmalı. (Örneğin, denek kaybının %10 olacağını tahmine diyorsanız, belirlenen örneklem sayısının üzerine %10 ekleyin.) Grup karşılaştırmaları yapabilmek için gruplardaki eleman ayısının aşağı yukarı eşit olması gerekir. Sadece genel örneklemde kaç kinini olacağı değil, her bir grupta kaçar kinin olduğu önemlidir.

64. Örneklem büyüklüğü Amaç temsil yeterliliğini zedelemeyecek en küçük sayıyı bulmaktır. Deneysel çalışmalar: Her grupta en az 30 kişi olması önerilir. İlişkisel çalışmalar: En a 30 Betimleyici çalışmalar: Evren ne kadar küçükse, örneklemin o kadar evren sayısına yakın olması gerekir.