IS 2 เรื่องการเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย ผู้ศึกษา นางสาวชรินรัตน์ ทิพย์นางรอง เลขที่ 11 นางสาวสุนิษา ปรีกลาง เลขที่ 14 โรงเรียนโนนสูงศรีธานี ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2557

6. 1. วัตถุดิบที่ใชในการเพาะเห็ดฟางมีอะไรบาง
2. สภาพอากาศในการเพาะเห็ดฟางเปนอยางไร
3. สถานที่เพาะเห็ดฟางควรเปนอยางไร
4. การเพาะเห็ดฟางมีกี่แบบ
5. ปจจัยสําคัญในการเพาะเห็ดฟาง
6. เชื้อเห็ดฟางที่ใชเพาะควรเปนอยางไร

7. 1. ฟางขาวเปนวัตถุดิบที่ใชในการเพาะเห็ดฟาง
2. สภาพอากาศในการเพาะเห็ดฟาง 35-37 องศาเซลเซียส
3. สถานที่เพาะเห็ดฟางตองเปนบริเวณที่ไมมีสารฆาแมลง
4. การเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ยเปนที่นิยม
5. แสงแดดไมใชปจจัยสําคัญในการเพาะเห็ดฟาง
6. เชื้อเห็ดควรเปนกอนมีเสนใยจึงจะสามารถเพาะเห็ดได

8. 4.1 แหลงขอมูลที่จะไปศึกษา
1. สอบถามขอมูลจากบุคคล
2. ศึกษาคนควาจากวารสาร
3. ศึกษาคนควาจากหนังสือพิมพ
4. ศึกษาคนควาจากหนังสือ
5. ศึกษาคนควาจากสถานที่จริง

9. 4.2 หัวขอยอยที่จะศึกษา
1. ลักษณะในการเพาะเห็ดฟาง
2. สิ่งจําเปนในการเพาะเห็ดฟาง
3. ปจจัยสําคัญในการเห็ดฟาง
4. วิธีการดูแลเห็ดฟางแบบกองเตี้ย
5. ขั้นตอนในการเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย
6. การดูแลรักษา

10. 5.1 การสอบถามจากบุคคล
1. นายมานพ พริ้งกลาง
2. นางบุญมา รักดานกลาง
3. นายสมาน ทิพยนางรอง
4. นางหมุ เชื่อมกลาง

11. ไดสอบถามจากบุคคลที่ 1 ชื่อ นายมานพ พริ้งกลาง ความวา
การที่จะเพาะเห็ดฟางได ตองดูแลสภาพอากาศในบานเราหรือ
ที่เราจะทําการเพาะกอนวาเหมาะสมหรือไม โดยสภาพอากาศ
หรืออุณหภูมิที่เหมาะสมในการเพาะเห็ดฟางคือ อุณหภูมิ 35-37
องศาเซลเซียส จะขึ้นไดดีทั้งในฤดูฝนและฤดูรอน แตถาในฤดูหนาว
จะไมคอยดีนัก เพราะอากาศจะเย็นเกินไป ไมเอื้ออํานวยตอการ
เจริญเติบโต

12. ไดสอบถามจากบุคคลที่ 2 ชื่อ นางหมุ เชื่อมกลาง
ความวา การเพาะเห็ดฟางไมตองลงทุนอะไรมาก เปนการ
ลงทุนที่ต่ํา ที่ไดผลกําไรที่งอกงามเยอะสวนมากคนที่เพาะเห็ด
ฟางจะเปนเกษตรกร ทํานา ทําสวน ปลูกพืชไร เพราะสวนใหญ
จะปลูกไวทําอาหารทานเองที่บาน สวนที่เหลือก็เก็บไปขาย หรือ
แจกจายใหบานใกล เรือนเคียงเพราะเห็ดฟางเปนที่ชื่นชอบของ
ทุกคน ดวยรสชาติที่หวาน อรอย ราคาไมแพง และหาทานได
งาย จึงเปนที่ตองการของตลาด

13. 5.2 การศึกษาคนควาจากวารสาร
ไดศึกษาคนควาจากวารสาร ชื่อ การเพาะเห็ดฟาง
หนาที่ 1 ฉบับที่ 14 พบวา การเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย หลังจากเก็บ
เกี่ยวขาวเสร็จแลว เราจะมีฟางขาวที่เหลือจากการเก็บเกี่ยวจํานวนมาก
การเพาะเห็ดฟางจึงเปนการใชฟางที่มีอยูใหเกิดประโยชน การเพาะเห็ดฟาง
แบบกองเตี้ย เปนวิธีการประยุกตมาจากการเพาะเห็ดฟางแบบกองสูง ซึ่งมี
ขอดีคือสามารถใชวัสดุเพาะไดหลายอยาง เชน ฟาง ผักตบชวา ตนถั่ว
ตนกลวย ขี้เลื่อยที่ผุแลว ชานออย เมื่อเห็ดออกดอกแลวใชระยะเวลาสั้นใน
การเก็บเกี่ยวผลผลิตทั้งหมด จึงเหมาะสมกับการทําเปนอาชีพ

14. 5.3 การศึกษาคนควาจากหนังสือพิมพ
ไดศึกษาคนควาจากหนังสือพิมพ ชื่อ เห็ดฟาง-เรื่องนารู
ฉบับวันที่ 22 กุมภาพันธ พ.ศ. 2556 หนา 5 พบวา การเพาะเห็ดฟางมี
ปจจัยในการเพาะดังนี้
1. สภาพอากาศที่เหมาะสมในการเพาะ เห็ดฟางชอบอากาศรอน อุณหภูมิ
35-37 องศาเซลเซียส ขึ้นไดดีในฤดูรอนกับฤดูฝน แตภาคใตจะขึ้นได
ทุกฤดูกาล
2. เรื่องความชื้น เปนสวนสําคัญในการเพาะเห็ดฟางมากเปนตัวกําหนด
ความเจริญของเสนใย ถาความชื้นมีนอยเสนใยเห็ดจะเดินชา
3. แสงแดด เห็ดฟางไมชอบแสงแดดโดยตรง ถาแดดสูงเกินไปเสนใยอาจ
ตายไดและผลผลิตอาจไมเปนที่ตองการของตลาด

15. 5.4 การศึกษาคนควาจากหนังสือ
ไดศึกษาคนควาจากหนังสือ ชื่อ การเพาะเห็ดฟาง
หนาที่ 1 ฉบับที่ 24 พบวา
การเพาะเห็ดฟาง ลักษณะของการเพาะเห็ดฟางในปจจุบันมีอยูหลายวิธี
คือ การเพาะเห็ดฟางแบบกองสูง, การเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย, การเพาะเห็ด
ฟางจากเปลือกฝกถั่ว, การเพาะเห็ดฟางแบบโรงเรือนหรืออุตสาหกรรม เปนตน
ซึ่งในการเพาะเห็ดฟางมีสิ่งที่จําเปนหลายอยาง รวมถึงปจจัยสําคัญที่ตองรูในการ
เพาะเห็ดฟาง และวิธีการเพาะเห็ดฟางที่ถูกตอง จึงจําเปนตองศึกษาการเพาะ
กอนลงมือปฏิบัติจริงเพื่อใหไดผลผลิตที่เปนที่ตองการของตลาดและนารับประทาน

16. 5.5 การศึกษาคนควาจากอินเทอรเน็ต
การเพาะเห็ดฟาง , การเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย
https://sites.google.com
http:// www.phetphichit.com
https://biofram.wordpress.com/about/
www.rakbankerd.com
www.phetphichit.com

17. การเพาะเห็ดฟาง…
ลักษณะในการเพาะเห็ดฟาง
ลักษณะของการเพาะเห็ดฟางในปจจุบัน มีอยูหลายวิธี คือ การ
เพาะเห็ดฟางแบบกองสูง, การเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย, การเพาะเห็ด
ฟางจากเปลือกฝกถั่ว, การเพาะเห็ดฟางแบบ โรงเรือน หรืออุตสาหกรรม
เปนตนการเพาะเห็ดฟางแบบกองสูงนั้น ในปจจุบันไมเปนที่นิยมทํากันนัก
เพราะใชเวลาการเพาะนาน อีกทั้งตองเสียเวลา ในการดูแลรักษานานอีก
ดวยสวนวิธีการเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ยนั้น กําลังเปนที่นิยมมากเพราะมี
วิธีการทําที่งาย ทั้งวัสดุที่ใชเพาะก็หาไดงาย และผลผลิตที่ไดอยูในเกณฑที่
นาพอใจ ในที่นี้จะกลาวรายละเอียดเฉพาะการเพาะแบบกองเตี้ยเทานั้น

18. สิ่งจําเปนในการเพาะเห็ดฟาง
วัตถุดิบที่ใชในการเพาะ ใชฟางตากแหงสนิทซึ่งเก็บไวโดยไมเปยก
ชื้นหรือขึ้นรามากอน ใชไดทั้งฟางขาวเหนียว ฟางขาวจาว ฟางขาว ที่นวดเอา
เมล็ดออกแลว และสวนของตอซังเกี่ยวหรือถอนก็ใชไดดีถาเปรียบเทียบวัสดุ
ที่ใชในการ เพาะตาง ๆ แลว ตอซังจะ ดีกวาปลายฟางขาวนวดและวัสดุอื่น ๆ
มาก เนื่องจากตอซังมีอาหารมากกวาและอุมน้ําไดดี กวาปลายฟาง
อาหารเสริม การใสอาหารเสริมเปนสวนชวยใหเสนใยของเห็ดฟาง
เจริญไดดี และทําใหไดดอกเห็ดมากกวาที่ ไมไดใสถึงประมาณ เทาตัว
อาหารเสริมที่นิยมใชอยูเปนประจําไดแก ละอองขาว ปุยมูลสัตวหรือปุยคอก
แหง ไสนุน ไสฝาย ผักตบชวาตากแหงแลวสับ ใหเปนชิ้นเล็ก ๆ จอกแหง และ
เศษพืชชิ้นเล็ก ๆ ที่นิ่มและอุมน้ําไดดี เหลานี้ก็มีสวนใชเปน อาหารเสริมได
เชนกัน

19. เชื้อเห็ดฟาง ที่จะใชเพาะ การเลือกซื้อเชื้อเห็ดฟางเพื่อใหไดเชื้อเห็ดที่มี
คุณภาพดีและเหมาะสมกับราคามี หลักเกณฑการพิจารณา ประกอบดังนี้ คือ- เมื่อ
จับดูที่ถุงเชื้อเห็ด ควรจะตองมีลักษณะเปนกอนแนนมีเสนใยของเชื้อเห็ดเดินเต็มกอน
แลว- ไมมีเชื้อราชนิดอื่น ๆ หรือเปนพวกแมลง หนอน หรือตัวไร เหลานี้เจือปน และ
ไมควรจะมีน้ําอยูกนถุง ซึ่งแสดงวาชื้นเกินไป ความงอกจะไมดี- ไมมีดอกเห็ดอยูในถุง
เชื้อเห็ดนั้น เพราะนั่นหมายความวาเชื้อเริ่มแกเกินไปแลว- ควรผลิตจากปุยหมักของ
เปลือกเมล็ดบัวผสมกับขี้มา หรือไสนุนกับขี้มา- เสนใยไมฟูจัดหรือละเอียดเล็กเปน
ฝอยจนผิดธรรมดาลักษณะของเสนใยควรเปนสีขาวนวล เจริญคลุมทั่วทั้งกอนเชื้อเห็ด
นั้น- ตองมีกลิ่นหอมของเห็ดฟางดวย จึงจะเปนกอนเชื้อเห็ดฟางที่ดี- เชื้อเห็ดฟางที่
ซื้อตองไมถูกแดด หรือรอการขายไวนานจนเกินไป- เชื้อเห็ดฟางที่ซื้อมานั้น ควรจะทํา
การเพาะภายใน 7 วัน- อยาหลงเชื่อคําโฆษณาใด ๆ ของผูขาย ควรสอบถามจากผูที่
เคยทดลองเพาะมากอนจะดีกวา นอกจากนี้ควร มีการตรวจสอบ เชื้อเห็ดฟางจาก
หลายยี่หอ เชื้อเห็ดฟางยี่หอใดใหผลผลิตสูงก็ควรเลือกใชยี่หอนั้นมาเพาะจะดีกวา-
ราคาของเชื้อเห็ดฟางไมควรจะแพงจนเกินไป ควรสืบราคาจากเชื้อเห็ดหลาย ๆ ยี่หอ
เพื่อเปรียบเทียบดูดวย

20. สถานที่เพาะเห็ด เนื่องจากการเพาะเห็ดฟางเปนการเพาะบน
ดิน ดังนั้นเราตองคํานึงถึงสภาพแวดลอมแปลงเพาะนั้นดวยเปนอยางยิ่ง
โดยเฉพาะตองเปนบริเวณที่ไมมียาฆาแมลงหรือยากันเชื้อรา น้ําไมทวม
ขัง มีการระบายน้ําไดดีและตองเปนที่ไมเคยใชเพาะเห็ดฟาง มากอน ถา
เคยเพาะเห็ดฟางมากอนก็ควรจะทําความสะอาดที่บริเวณนั้น โดยการ
ขุดผลึกดินตากแดดจัด ๆ ไวสัก 1 อาทิตยเพื่อฆา เชื้อโรค ตาง ๆ บนดิน
ที่จะเปนพาหะของโรคและแมลงตอเชื้อเห็ดที่เราจะเพาะในที่ดินนั้นไดดี
ขึ้นสรุปแลวที่กองเพาะเห็ดควรเปนสถานที่ที่โลงแจง
และที่สําคัญอีกประการหนึ่งก็คือ
สภาพดินบริเวณนั้นจะตองไมเค็ม
เพราะความเค็ม ของดินจะทําให
เสนใยรวมตัวได

21. ไมแบบ ไมแบบที่ใชในการเพาะเห็ดฟางกองเตี้ย ทําจากไมกระดานตอกเปน
กรอบแบบลังไมรูปสี่เหลี่ยมคางหมูขนาดของไมแบบ หรือ กรอบลังไมนี้ไมควรใหญหรือ
เล็กจนเกินไป ขนาดของไมแบบหรือกรอบลังไมที่ปกติใชกันก็คือมีฐานกวาง 35-40
เซนติเมตร ดานบนกวาง 25-30 เซนติเมตร สูง 35-40 เซนติเมตร ความยาวของแบบ
พิมพ กรอบไมนี้ควรจะมีขนาด 1-1.5 เมตรผาพลาสติก เพื่อใชในการคลุมกองเห็ด
สวนมากมักจะใชผาพลาสติกใส เพราะราคาถูกและประหยัดดี ซื้อครั้งเดียวก็ใชได หลาย
ครั้งบัวรดน้ํา จะเปนบัวพลาสติกหรือบัวสังกะสีก็ใชไดทั้งนั้นขอใหใชตักน้ําไดและรดน้ํา
แลวไดน้ําเปนฝอย ๆ ก็ใชไดแลว ปจจุบันที่ทํา มาก ๆ จะใชเครื่องสูบไดโวหรือเครื่องสูบ
น้ําฉีดน้ําเปนฝอยรดกองฟางใหเปยกชุมกอนเริ่มการหมักไดก็จะสะดวกดี

22. ปจจัยที่สําคัญในการเพาะเห็ดฟาง
1. สภาพอากาศที่เหมาะสมในการเพาะเห็ดฟาง เห็ดฟางชอบอากาศรอน อุณหภูมิ 35-37
องศาเซลเซียส ขึ้นไดดีทั้งในฤดูฝนและ ในฤดูรอน เพราะอากาศรอนจะชวยเรงการเจริญเติบโตของดอกเห็ดได
ดีอยูแลว สวนในชวงอากาศหนาวไมคอยจะดีนัก เพราะอากาศ ที่เย็นเกินไปไมเอื้ออํานวยตอการเติบโตของ
ดอกเห็ดฟาง สําหรับทางภาคใตก็สามารถจะเพาะเห็ดฟางไดตลอดทั้งป ถามีฝนตกไมมาก เกินไปนัก จึงเห็น
ไดวา การเพาะเห็ดฟางของประเทศไทยเราสามารถเพาะไดตลอดป แตหนาหนาวผลผลิตจะลดนอยลง
เนื่องจาก อุณหภูมิต่ํา จึงทําใหราคาสูง หลังฤดูเกี่ยวขาวอากาศรอน ฟางและแรงงานมีมากมีคนเพาะมาก จึง
เปนธรรมดาที่เห็ดจะมีราคาต่ําลง ในฤดูฝนชาวนาสวนมากทํานา การเพาะเห็ดนอยลง ราคาเห็ดฟางนั้นก็จะดี
ขึ้น
2.เรื่องความชื้น ความชื้นเปนสวนสําคัญในการเพาะเห็ดฟางมากเปนตัวกําหนดการเจริญของ
เสนใยเห็ดที่สําคัญถาความชื้นมีนอย เกินไป เสนใยของเห็ดจะเดินชา และรวมตัวเปนดอกไมได ถาความชื้น
มากเกินไปการระบายอากาศภายในกองไมดี ถาเสนใยขาด ออกซิเจน ก็จะทําใหเสนใยฝอหรือเนาตายไปน้ําที่
จะแชหรือทําใหฟางชุมควรตองเปนน้ําสะอาด ไมมีเกลือเจือปนหรือเค็ม หรือเปน น้ําเนาเสียที่หมักอยูในบอ
นาน ๆ จนมีกลิ่นเหม็น ก็ไมควรจะนํามาใชในการเพาะเห็ดฟางที่ดีนั้น น้ําที่ใชในการงอกเสนใยเห็ดจะมาจาก
ในฟางที่อุมเอาไวและความชื้นจากพื้นแปลงเพาะนั้นก็เพียงพอแลว ปกติขณะที่เพาะไวเปนกองเรียบรอยแลว
นั้นจึงไมควรจะมีการ ใหน้ํา อีก ควรจะรดเพียงครั้งเดียวคือระหวางการหมักฟางเพาะทํากองเทานั้น หรือ
อาจจะชวยบางเฉพาะในกรณีที่ความชื้นมีนอยหรือ แหงจนเกินไป การใหความชื้นนี้โดยการโปรยน้ําจากฝกบัว
รอบบริเวณขาง ๆ แปลงเพาะเทานั้นก็พอ
3.แสงแดด เห็ดฟางไมชอบแสงแดดโดยตรงนัก ถาถูกแสงแดดมากเกินไปเสนใยเห็ดอาจจะตาย
ไดงาย กองเห็ดฟางเพาะเห็ดหลัง จาก ทํากองเพาะเรียบรอยแลว จึงควรจะทําการคลุมกองดวยผาพลาสติก
และใชฟางแหง หรือหญาคาปดคลุมทับอีกเพื่อพรางแสงแดด ใหดวยดอกเห็ดฟางที่ไมโดนแสงแดดจัดมีสีขาว
นวลสวย ถาดอกเห็ดฟางโดนแดดแลวจะเปลี่ยนจากสีขาวเปนสีดําเร็วขึ้นกวาปกติ

23. วิธีการเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย
1. เตรียมดินใหเรียบ พลิกหนาดินตากแดดไว 3-4 วัน เพื่อฆาเชื้อโรค
2. การเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ยใชไดทั้งตอซังและปลายฟางถาเปนตอซังแชน้ําพอ
ออนตัวก็นํามาเพาะได ปกติประมาณ 1 ชั่วโมง แตถาเปนปลายฟางแข็ง ๆ ควรแช
น้ําประมาณ 1-2 วัน หรือจุมน้ําแลวนํามากองสุมกันไว ประมาณ 1 คืนใหอิ่มตัวนิ่ม
ดีเสียกอนจึงจะ ใชไดดี ถาเปนผักตบชวาหรือตนกลวยจะสับหรือไมสับก็ได แตตอง
แชน้ําพอนิ่ม ปกติแชน้ําประมาณ 1-2 ชั่วโมงแลวนํามาใชกอง ไดเลย
3. ลังจากแชน้ําวัสดุที่จะใชเพาะไดที่แลว ใหนําวัสดุที่ใชเพาะนั้น ใสลงในกะบะไมที่วาง
เอาดานกวางซึ่งมีลักษณะปานลงสัมผัสพื้น ใหดานแคบอยูขางบนใสใหสูงประมาณ
4-6 นิ้ว ถาเปนตอซังใหวางโคนตอซังหันออกดานนอกสวนปลายอยูดานใน ใชมือ
กดฟาง ใหแนนพอสมควร แตถาเปนปลายฟางควรขึ้นไปย่ําพรอมทั้งรดน้ําใหชุม ขอ
ควรระวังอยาใหแฉะหรือแหงจนเกินไป
4. นําอาหารเสริมที่ชุบน้ําแลวโรยเปนแถบกวางประมาณ 2 นิ้ว รอบ ๆ ดานทั้งสี่ดาน
หนาประมาณ 1 นิ้ว
5. แบงเชื้อเห็ดฟางจากถุงซึ่งปกติเชื้อเห็ดฟาง 1 ถุง หนักประมาณ 200 กรัม ออกเปน
3-4 สวน เทา ๆ กันจากนั้นโรยเชื้อเห็ดฟาง 1 สวน โดยโรยลงบนอาหารเสริมใหทั่ว
และชิดกับขอบของแบบไมทั้งสี่ดานก็เปนการเสร็จชั้นที่ 1

24. 6. ทําชั้นที่ 2 และ 3 หรือ 4 ตอไปก็ทําเชนเดียวกับชั้นที่ 1 ทุกอยาง เมื่อทํามาถึงขั้นสุดทาย
ใหโรยอาหารเสริมและเชื้อเห็ดใหเต็ม ทั่วหลังแปลง
7. นําฟางที่แชน้ํามาปดทับใหหนา 1-2 นิ้ว แลวเอาแบบไมออกโดยใชมือขางหนึ่งกดกอง
ฟางไวและทํากองอื่นตอ ๆ ไป
8. ทํากองอื่น ๆ ตอไปใหขนานกบกองแรก โดยเวนระยะหางประมาณ 6-12 นิ้ว
9. ชองวางระหวางกองแตละกองสามารถใชใหเกิดประโยชนในการเพิ่มผลผลิตไดอีก โดย
อาจจะโรยเชื้อเห็ดฟางลงไปบนชองวาง ระหวาง กอง เพราะบริเวณนี้ก็สามารถทําใหเกิด
ดอกเห็ดได จากนั้น รดน้ําดินรอบ ๆ กองใหเปยกชื้น
10. คลุมกองฟางดวยผาพลาสติก โดยใช 2 ผืนเกยทับกันตรงกลางคลุมใหสูงกวากองฟาง
เล็กนอยโดยคลุมเปนแถว ๆ ถาอากาศรอน ใหคลุมหาง อากาศเย็นใหคลุมชิดหรืออาจคลุม
ติดกองเลย ในกรณี อากาศเย็นจัด การคลุมพลาสติกเปนเรื่องสําคัญที่แตละแหงใน แตละ
ฤดูจะตองดัดแปลงไปตามความตองการของเห็ด คือ ชวงระยะแรก ราววันที่ 1-2 เชื้อเห็ด
ตองการอุณหภูมิประมาณ 35-38องศาเซลเซียส และ ในวันตอ ๆ มาตองการอุณหภูม
ต่ําลงเรื่อย ๆ จนราววันที่ 8-10 ซึ่ง เปนวันที่เก็บผลผลิตนั้นตองการอุณหภูมิราว 30 องศา
เซล เซียส
11. นําฟางแหงมาคลุม ทับผาพลาสติกอีกครั้งหนึ่งจนมิดเพื่อปองกันแสงแดด แลวใชของ
หนัก ๆ ทับปลายผาใหติดพื้นกันลมตี

26. วิธีการดูแลรักษาเห็ดฟาง
การดูแลรักษากองเห็ด ใหใชผาพลาสติกใสหรือสีก็ได ถา เปนผา
พลาสติกยิ่งเกาก็ยิ่งดีคลุม แลวใชฟางแหงคลุมกันแดดกันลม ใหอีกชั้นหนึ่ง ควร
ระวังในชวงวันที่ 1-3 หลังการกองเพาะเห็ด ถา ภายในกองรอนเกินไปใหเปดผา
พลาสติกเพื่อระบายความรอนที่รอน จัดจนเกินไป และใหอากาศถายเทไดสะดวก
ขึ้น ดูแลใหดีก็จะเก็บ ดอกเห็ดไดประมาณในวันที่ 8-10 โดยไมตองรดน้ําเลย
ผลผลิต โดยเฉลี่ยจะไดดอกเห็ดประมาณ 1-2 กิโลกรัมตอกองการตรวจดูความ
รอนในกองเห็ด โดยปกติเราจะรักษา อุณหภูมิในกองเห็ดโดยเปดตากลม 5-10
นาที แลวปดตามเดิมทุกวันเชา เย็น ถาวันไหนแดดจัดอุณหภูมิสูงความรอนในกอง
เห็ดมาก ก็ควรเปดชายผาพลาสติกใหนานหนอย เพื่อระบายความรอนใน กองเห็ด
วิธีตรวจสอบความชื้นทําไดไดยดึงฟางออกจากกองเพาะ แลวลองบิดดู ถาน้ําไหล
ออกมาเปนสายแสดงวาแฉะไป แตถากองฟาง แหงไปเวลาบิดจะไมมีน้ําซึมออกมา
เลย ถาพบวากองเห็ดแหงเกินไปก็ควรเพิ่มความชื้นโดยใชบัวรดน้ําเปนฝอยเพียง
เบา ๆ ใหชื้น หลังจากทําการเพาะเห็ดประมาณ 1อาทิตย จะเริ่มมีตุมดอกเห็ดสีขาว
เล็ก ๆ ในชวงนี้ตองงดการใหน้ําโดยตรงกับดอกเห็ด ถาดอกเห็ด ถูกน้ําในชวงนี้
ดอกเห็ดจะฝอและเนาเสียหาย ใหรดน้ําที่ดินรอบกอง

27. การเก็บเห็ดฟาง
เมื่อกองฟางเพาะเห็ดไปแลว 5-7 วัน จะเริ่มเห็นตุมสีขาวเล็ก ๆ เกิดขึ้น
ตุมสีขาวเหลานี้จะเจริญเติบโตเปนเห็ดตอไปเกษตรกรจะเริ่ม เก็บเห็ด ไดเมื่อเพาะ
ไปแลวประมาณ 7-10 วัน แลวแตความรอน และการที่จะเก็บเห็ดไดเร็วหรือชา
ขึ้นอยูกับวิธีการเพาะและฤดูกาล คือ ฤดูรอนและฤดูฝนจะเก็บเห็ดไดเร็วกวาฤดู
หนาว เพราะความรอน ชวยเรงการเจรญเติบโตของเห็ดนอกจากนั้น ถาใสอาหาร
เสริมดวย แลว จะทําใหเกิดดอกเห็ดเร็วกวาไมใสอีกดวย
ดอกเห็ดที่ขึ้นเปนกระจุก มีทั้งออนและแก ถามีดอกเล็ก ๆ
มากกวาดอกใหญ ควรรอเก็บเมื่อดอกเล็กโต
หรือรอเก็บชุดหลัง เก็บดอกเห็ดขึ้นทั้ง
กระจุกโดยใชมือจับ ทั้งกระจุกอยางเบาๆ
แลวหมุนซายและขวาเล็กนอย ดึงขึ้นมา
พยายามอยาใหเสนใยกระทบกระเทือน

28. ศัตรูของเห็ดฟางและการป้ องกันกําจัดแมลง
เช่น มด ปลวก ไรเห็ด วิธีแก้ไขโดยใช้สารเคมีพวก เซฟวินโรยรอบๆ
กอง ห่างประมาณ 1 ศอก อย่าโรยในกองทําประมาณ 1 สัปดาห์ ก่อนเริม
กองเห็ดและควรจะโรยสารเคมีนีประมาณ 1 สัปดาห์ ก่อนทีจะเริมกองเห็ด
แต่อย่าโรยภายในกองเพราะจะมีผล ต่อการ ออกดอก ทังยังมีสารพิษ
ตกค้างในดอกเห็ดซึงเกิดอันตรายต่อผู้กินเห็ดคู่แข่ง คือเห็ดทีเราไม่ได้เพาะ
แต่ขึนมาด้วย หรือเชือโรค อืนๆ ทีเป็นศัตรูของเห็ดฟาง เช่น พวกราต่าง ๆ
วิธีแก้คือการเก็บ ฟางไม่ควรให้ถูกฝน และถ้ามีราขึนให้หยิบฟางขยุ้มนันทิง
ให้ไกลกองเพาะ

29. ขอแนะนําเพิ่มเติม
1. ในการเพาะเห็ดฟางแบบกองเตื้ยนั้น หากมีการเพาะหลาย ๆ กองเรียงกันแลว จะสามารถ
ใชประโยชนจากเนื้อที่ระหวางกอง แตละกองไดอีกดวย เนื่องจากขณะรดน้ําก็จะมีธาตุอาหาร อาหาร
เสริม เสนใยเห็ดที่ถูกน้ําชะไหลลงไปรวมอยูบริเวณพื้นที่ระหวางกอง จึง ทําใหบริเวณนั้นมีอาหาร
ครบถวนตอการเกิดดอกเห็ด และยิ่งถาให ความเอาใจใสดูแลอยางดี หมั่นตรวจดูความชื้น อุณหภูมิ ให
เหมาะสม ตอการเกิดดอกดวยแลว พื้นที่ระหวางกองนั้นก็จะใหดอกเห็ดได อีกดวย
2. ฟางที่จะใชสําหรับการเพาะนั้นจะใชตอซัง หรือจะใชฟางที่ ไดจากเครื่องนวดขาวก็ได
3. หลังจากเก็บดอกเห็ดหมดแลว ควรเอากองเห็ดหลาย ๆ กอง มาสุมรวมกันเปนกองใหมให
กวางประมาณ 80 ซม. ทําแบบการเพาะ เห็ดกองสูง แลวรดน้ําพอชุมคลุมฟางไดสัก 6-8 วัน ก็จะเกิด
ดอกเห็ด ไดอีกมากพอสมควรเก็บไดประมาณ 10-15 วันจึงจะหมด วัสดุที่ใชนี้ หลังจากเพาะเห็ดฟางแลว
สามารถนําไปเพาะเห็ดอยางอื่นไดอีกดวยโดยแทบไมตองผสมอาหารเสริมอื่น ๆ ลงไปอีกเลย หรือจะใช
เปน ปุยหมักสําหรับตนไมก็ได มีคุณสมบัติใกลเคียงกับปุยอินทรียที่ กทม. ขายอยูนั้นมาก
4. เมื่อเก็บดอกเห็ดหมดแลว นําฟางจากกองเห็ดเกานี้ไปหมักเปนปุยหมักใชกับพืชอื่น ๆ
ตอไป หรือนําฟางที่ไดจากการเพาะเห็ด ไปเพาะเห็ดนางรม เปาฮื้อ ก็ได
5. การขุดดินตากแดด 1 สัปดาห ยอยใหดินรวนละเอียด จะทําใหผลผลิตเห็ดไดมากกวาเดิม
อีก 10-20% เพราะเห็ดเกิดบนดิน รอบ ๆ ฟางได
6. การเปลี่ยนวิธีคลุมกองเห็ดตั้งแตวันที่ 4 นับจากการเพาะ เปนตนไป ใหเปนแบบหลังคา
ประทุนเรือจะทําใหไดเห็ดเพิ่มขึ้น

30. คุณค่าทางอาหาร เห็ด ฟางสด เห็ดฟางแห้ง
โปรตีน 3.40% 49.04%
ไขมัน 1.80% 20.63%
คาร์โบไฮเดรท 3.90% 17.03%
เถ้า - 13.30%
พลังงาน 44 แคลอรี 4170 แคลอรี
แคลเซียม 8 มิลลิกรัม 2.35% ของเถ้า
เหล็ก 1.1 มิลลิกรัม 0.99% ของเถ้า
ฟอสฟอรัส - 30.14% ของเถ้า
ค

31. 7.1 สามารถประกอบเปนอาชีพได
7.2 ทําเงินใหกับครอบครัว
7.3 ปลูกเห็ดไวกินเอง
7.4 นําไปเผยแพรใหสังคมไดทราบ