ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว4

ศูนยฟนฟูสมรรถภาพเด็กพิการ
ทางการเคลื่อนไหว

โดย นางสาวสุธิดา สัจจะหฤทัย 49050019
ศูนยฟนฟูสมรรถภาพเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว

ความเปนมาของโครงการ
พญ.ดารณี สุวพันธ ผูอํานวยการศูนยสิรินธรฯ กลาววา อุบัติการณของเด็กที่พิการแตกําเนิดมี
ประมาณ 0.9 คนตอพันของเด็กที่คลอดมีชีพ หรือประมาณ 1,500-2,000 คนตอเด็กไทยที่เกิดใหมใน
แตละป หากรวมยอดสะสมประมาณเปนแสนราย ทั้งนี้หากรวมถึงกลุมเด็กที่มีอาการพิการทางสมอง ซึ่ง
ทําใหเกิดการพิการทางการเคลื่อนไหวดวย หากรวมทั้ง 2 กลุมนี้คาดวาจะมีประมาณ 4-5 แสนคน แต
ทั้งนี้ยังไมเคยมีการเก็บขอมูลดังกลาววามีเด็กที่พิการที่แทจริงจํานวนเทาใด
ในปจจุบันประเทศไทยมีศูนยฟนฟูเฉพาะทางเกี่ยวกับการพิการทางการเคลื่อนไหวยังไมมีเฉพาะมีแต
ศูนยเวชศาสตรฟนฟูสวางนิวาส จ.สมุทรปราการ และศูนยสิรินธรเพื่อการฟนฟูสมรรถภาพทางการ
แพทยแหงชาติ จ.นนทบุรีและสวนมากจะเปนผูใหญมากกวาและอุปกรณและสิ่งอํานวยความสะดวก
ของเด็กก็มีไมเพียงพอตอความตองการของเด็กและศูนยฟนฟูก็ยังมีไมเพียงพอตอจํานวนเด็กพิการที่
มากขึ้นทุกปในทั้งนี้จึงเห็นวาควรทําศูนยฟนฟูตั้งแตยังเด็กเพราะเด็กยังสามารถมีพัฒนาการไดอีกแตถา
เปนผูใหญแลวจะทําใหการรักษาบําบัดทําเปนไปไดยาก


วัตถุประสงคของโครงการ

1.เพื่อรักษาและบําบัดฟนฟูความพิการทางรางกายของเด็กตั้งแตอายุ 3-6 ป

2.ใหบริการเปนศูนยกลางในการรักษาเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว

3. เปนสถานฟนฟูที่ใหบรรยากาศเด็กรูสึกเหมือนอยูบาน

4.ใหบริการเฉพาะในกรุงเทพและปริมณฑล

5.เปนสถานที่เด็กไปกลับได


วัตถุประสงคของการศึกษา
1.เพื่อศึกษาถึงลักษณะของเด็กพิการทางการเคลื่อนไหวใหทราบถึงความตองการเพื่อตอบสนองตอ
ความตองการและพฤติกรรมมาตรฐานตางๆ เพื่อนํามาใชแกปญหาที่เกิดขึ้นใหสามารถตอบสนอง
ตอความตองการของผูใช

2.เพื่อศึกษาถึงโครงการ หนวยงาน สภาพการณและปญหาที่เกี่ยวของกับคนพิการทางการ
เคลื่อนไหว ในปจจุบันเพื่อเปนแนวทางการจัดตั้งโครงการ

3.เพื่อศึกษาทางดานการออกแบบรายละเอียดสําหรับคนพิการทางการเคลื่อนไหวเพื่อใหเกิด
บรรยายการที่ดีในการฟนฟู


ขอบเขตการศึกษา
เปนศูนยฟนฟูสมรรถภาพเด็กพิการทางการเคลื่อนไหวตั้งแตอายุ 3-6 ขวบ

1.ศึกษาขอมูลพื้นฐานทั้งหมดที่เกี่ยวของกับการวิเคราะหการออกแบบ

1.1 ศึกษาถึงเหตุผลและความเปนไปไดในดานตางๆ
1.2 ศึกษาสภาพแวดลอมและปญหาความตองการที่เกี่ยวกับคนพิการทางการเคลื่อนไหว
1.3 ศึกษาโครงการที่คลายคลึง เพื่อนํามาเปนแนวทางในการออกแบบ
1.4 ศึกษาระบบโครงการทุกดานรวมถึงมาตรฐานที่เกี่ยวกับการออกแบบ
1.5 ศึกษาถึงความเปนไปไดของที่ตั้ง และศึกษาถึงสภาพปญหาของพื้นที่เพื่อในมาประกอบ
ในการออกแบบ
1.6 ศึกษาถึงรายละเอียดโครงการ


2.ศึกษาระบบตางๆที่ใชภายในอาคาร

2.1ศึกษาระบบการสัญจร
2.2 ศึกษาระบบการระบายน้ํา
2.3 ศึกษาระบบสาธารณูปโภค-สาธารณูปการ

3.ศึกษางานวางผังบริเวณโดยรอบ

3.1 สวนบริหารและอํานวยการ
3.2 สวนบําบัดฟนฟู
3.3สวนนันทนาการ
3.4สวนบริการและซอมบํารุง
3.5สวนลานจอดรถ


4.ศึกษาการออกแบบและรายละเอียดตางๆ
4.1 ออกแบบรายละเอียดองคประกอบทางภูมิสถาปตยกรรม
4.2 รายละเอียดของระบบตาง เชน ระบบระบายน้ํา ทางเทา
4.3 ออกแบบการเลือกใชวัสดุกอสราง
4.4 ออกแบบรายละเอียดพืชพรรณ


ขั้นตอนและวิธีดําเนินการศึกษา
แบงออกเปน 3 ขั้นตอน คือ

งานขั้นเก็บรวบรวมขอมูล

1.ศึกษาขอมูลของโครงการ

1.หนวยงานตางๆที่เกี่ยวของและรับผิดชอบตอคนพิการ
2.ลักษณะโครงการที่เหมาะสม
3.ศึกษาถึงบุคลากรที่เกี่ยวของกับเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว
4.ศึกษาถึงสาเหตุ ประเภท ลักษณะของการพิการทางการเคลื่อนไหว
5.ศึกษาขอมูลทางสถิติตางๆที่เกี่ยวของกับเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว
6.ศึกษาโครงการที่เกี่ยวของ


1.2 ศึกษาถึงความเปนไปไดของโครงการ

1.2.1ศึกษางานดานการบริหารและดําเนินงานในโครงการ

1.3 ศึกษาที่ตั้งของโครงการ

1.3.1 วิเคราะหทําเลที่เหมาะสม
1.3.2 ที่ตั้งโครงการและสภาพแวดลอม เชน ตําแหนง อาณาเขต ขนาดและรูปรางของ
พื้นที่ ฯลฯ
1.3.3 สภาพทั่วไปทางภูมิศาสตร เชน ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ สภาพทั่วไปของดิน การ
ใชที่ดินพืชพันธในทองถิ่น ทัศนียภาพ


1.4 ศึกษารายละเอียดของโครงการเพื่อนําขอมูลมาใชในการออกแบบ
1.4.1 วัตถุประสงคของโครงการ
1.4.2 การจัดรูปแบบของโครงสรางของโครงการ
1.4.3 กําหนดฐานะและรูปแบบโครงการ
1.4.4 โครงสรางการบริหาร

1.5 งานศึกษาประเภทเดียวกัน หรือคลายคลึงกัน


แนวทางการจัดกิจกรรมในเด็กกลุมบกพรองทางรางกายหรือสุขภาพชนิดตาง ๆ
1.เด็กสมองพิการแบบแข็งเกร็ง
ในการจัดกิจกรรมสําหรับเด็กในกลุมนี้สิ่งที่จะตองดูแล คือ
•การจัดทาทางที่เหมาะสม
•การนั่งบนเกาอี้จะตองจัดใหเด็กนั่งตัวตรง เทาทั้งสองขางวางราบกับพื้น มีสายรัดตัวเพื่อปองกันการตก มี
โตะวางดานหนาเพื่อรองรับแขนทั้งสองขาง
•การเลนไมควรใหอยูในทาใดทาหนึ่งนานเกิน 20 นาที
•การนั่งกับพื้นไมควรใหเด็กนั่งในทากบ หรือ W sitting เพราะจะสงเสริมใหเด็กเกิดความพิการผิดรูป ควร
แนะนําใหเด็กนั่งขัดสมาธิ นั่งพับเพียบ หรือนั่งเหยียดขา กิจกรรมที่ใหควรสงเสริมการเคลื่อนไหวของมุม
ขอตาง ๆ ใหกวางขึ้น เชน วางตําแหนงของกิจกรรมใหสูงขึ้น หรือวางใหหางจากลําตัวมากขึ้น เพื่อใหเด็ก
พัฒนาความสามารถในการเคลื่อนไหวในทุกทิศทาง
ของเลนหรือวัตถุตาง ๆ ที่ใชในการเลนควรมีขนาดใหพอเหมาะกับมือใหเด็กสามารถกําและปลอยไดงาย
ของเลนขนาดเล็กเกินไปเด็กจะตองใชความพยายามในการหยิบจับเนื่องจากเด็กมีการเกร็งกลามเนื้อ สวน
ของเลนที่ใหญเกินไปทําใหเด็กหยิบจับไดไมมั่นคง

2. เด็กสมองพิการแบบสั่นหรือไมสามารถควบคุมแขนและมือได
เด็กในกลุมนี้จะมีการเปลี่ยนแปลงความตึงตัวของกลามเนื้อไปมาทําใหบางครั้งเด็กไมสามารถที่จะควบคุม
การทํางานของแขนและมือใหอยูนิ่งได ดังนั้นแนวทางในการในชวยเหลือ คือ
• การจัดทาทางใหเหมาะสมดังที่กลาวในขางตน
• จัดวางตําแหนงของกิจกรรมใหอยูในแนวกึ่งกลางและดานของลําตัว เนื่องจากเด็กในกลุมนี้การ
เคลื่อนไหวของแขนและมือจะเปะปะไปทั่ว
• ใชของเลนที่มีน้ําหนัก
• ใชถุงทรายหรือถุงน้ําหนักถวงบริเวณขอมือเพื่อลดการสั่นและใหเด็กสามารถควบคุมแขนและมือ
ไดดีขึ้น
• เนนใหเด็กนําวัตถุไปยังเปาหมายตาง ๆ ใหแมนยํา


3. เด็กอัมพาตครึ่งซีก
ภายหลังจากการที่เสียหนาที่ของสมองซีกใดซีกหนึ่งแลวจะสงผลใหการทํางานของรางกายดานตรงขาม
สูญเสียการหนาที่ไปจึงทําใหเกิดการเสียสมดุลของรางกาย ขาดความสามารถในการใชมือ การเดินลด
นอยลง ดังนั้น จึงมีวิธีการชวยเหลือเด็กในกลุมนี้ คือ
•การจัดทานั่งใหเหมาะสม คือ จัดใหเด็กนั่งพับเพียบมาดานของแขนขางที่เปน (Effected side) โดยการ
จัดใหมีการเหยียดแขน เหยียดศอก กระดกขอมือ นิ้วมือกางและวางราบกับพื้น และกระตุนใหมีการลง
น้ําหนักมาทางแขนดานที่เสีย ดังรูป
•จัดใหเด็กนั่งบนโตะ เกาอี้ควรมีความสูงพอเหมาะกับเด็ก มือทั้งสองขางวาวบนโตะ กระตุนใหเด็กใชทั้ง
สองมือในการทํากิจกรรม ถาเด็กใชมือขางเดียวจะตองจัดทาของแขนขางที่เปนใหคลายตัวโดยจัดให
ไหลโนมมาดานหนา วางขอศอกบนโตะ กางนิ้วมือวางบนโตะอยูเสมอ ดังรูป
•เนนการจัดกิจกรรมที่ใชสองมือรวมกัน เชน การโยนบอลโดยใชมือสองขางการเลนของเลนที่ไขลาน
•ใชผาขนหนูที่หยาบจนถึงละเอียด เช็ด ลูบ บริเวณผิวหนังดานที่เปนเพื่อกระตุนอวัยวะรับความรูสึกของ
ผิวหนัง
•จัดทาในการเลนซึ่งอาจะจัดในทายืนบนเขา ทายืน กระตุนใหเด็กมีการลงน้ําหนักมาทางดานที่เปน ฝก
การทรงตัวในทาตาง ๆ มีการบิดตัวซายขวาเพื่อเปนกระตุนการรับรูความรูสึกจากเอ็นและขอ ดังรูป


กลุมเด็กพิการทางกายและการเคลื่อนไหวที่นักกิจกรรมบําบัดเขาไปชวยเหลือ
1. เด็กสมองพิการ (Cerebral Palsy) : CP
2. เด็กที่มีพัฒนาการลาชากวาวัย (Delay development)
3. เด็กที่มีการยึดติดของขอและกลามเนื้อ : AMC
4. เด็กที่ไดรับบาดเจ็บทางไขสันหลัง : Spianl cord Injury
5. เด็กไขสันหลังฝอ : SMA
6. เด็กที่มีปญหาการรับรูทางสายตา
7. เด็กที่มีปญหาในทักษะการใชดินสอและการเขียน
8. เด็กที่ตองการอุปกรณชวยในการทํากิจวัตรประจําวัน


เปาหมายการใหบริการทางกิจกรรมบําบัดในเด็กบกพรองทางรางกายหรือสุขภาพ
เมื่อนักกิจกรรมบําบัดไดประเมินเด็กเพื่อคนหาปญหาของเด็กแลว ขั้นตอไป คือ การแจงปญหา
และการวางเปาหมายในการรักษา รวมทั้งวางแผนกิจกรรมที่จะใชเพื่อบําบัดรักษาปญหาของเด็กแตละคน
ซึ่งเปาหมายการรักษาจะครอบคลุมในหัวขอตอไปนี้
1. พัฒนาทักษะการทํางานของกลามเนื้อมัดใหญและกลามเนื้อมัดเล็ก (Improving gross and
fine motor skill)
2. พัฒนาความสามารถในการทํากิจวัตรประจําวันดานตาง ๆ (Improving activitites of daily
living)
3. พัฒนาความแข็งแรงและความทนทานของกลามเนื้อโดยเฉพาะกลามเนื้อแขนและมือ (Improving
muscle strength / endurance)
4. พัฒนาความสามารถของรางกายโดยใชอุปกรณชวยและอุปกรณเสริม (Improving of
adaptive equipment / devices)
5. ปองกันความพิการที่อาจจะเกิดขึ้น (Prevention of further dysfunction)
6. ปองกันความพิการผิดรูปของรางกาย (Prevention of deformities)
7. พัฒนาชวงการเคลื่อนไหวของขอตอ (Improving range of motion)
8. พัฒนาทักษะการเคี้ยว การกลืน และลดภาวะน้ําลายไหล


ลูกบอล(Blowster ball)
ใชฝกกระตุนพัฒนาการตางๆ เชนการกลิ้ง
การพลิกตะแคงตัว การนั่งการชันคอเพิ่มความ
แข็งแรงของกลามเนื้อหลัง ฝกการลงน้ําหนัก ฝกการ
ทรงตัวในทานั่ง กระตุนการรับรูและทิศทาง

ราวฝกเดิน
ใชฝกการทรงตัวซึ่งมีความมั่นคงมากกวาอุปกรณ
ชนิดอื่น เชนไมค้ํายัน เหมาะสําหรับการเริ่มฝกเดิน
ชีวิตประจําวันชีวิตประจําวันเพื่อกระตุนพัฒนาการ
ทางดานการเคลื่อนไหว ฝกการทรงตัว

ถุงหนังบรรจุเม็ดเหล็กกลม (Sand bag)
ใชฝกรวมกับอุปกรณอื่นไดโดยมีน้ําหนักตั้งแต
0.5 , 1 , 1.5 , 2 ,2.5 , 3 กิโลกรัม เพื่อใชถวงน้ําหนัก
ในสวนตางๆของรางกาย ตามที่ตองการเพื่อเปนการ
ฝกการทรงตัว เพิ่มความแข็งแรงของกลามเนื้อแขน
และขา
กระดานฝกกลามเนื้อขา
อุปกรณชิ้นนี้ใชรวมกับถุงทราย โดยใชเด็กนอน
บนเตียงวางขาบนอุปกรณชิ้นนี้ ใหบริเวณขอพับชวงเขาอยู
ตรงมุมแหลมสวนบนของอุปกรณ
โดยใชถุงทรายผูกที่ขอเทาแลวเตะขาขึ้นโดยที่เขาวางที่เดิม
การเพิ่มระดับความยาก และเพิ่มความแข็งแรงของกลามเนื้อ
สามารถทําไดโดยปรับมุมความสูงของกระดาน เพิ่มขนาด
น้ําหนักของถุงทราย หรือเพิ่มจํานวนครั้งของการยก

ภาวะสมองพิการ ( Cerebral palsy )
ภาวะสมองพิการเปนกลุมอาการที่มีสาเหตุจากความผิดปกติหรือมีการทําลายในสวน
ของสมองของเด็กที่กําลังเจริญเติบโต ซึ่งสามารถเกิดขึ้นไดกับเด็กในชวงนับตั้งแตอยูในครรภ
มารดาจนกระทั่งเด็กอายุ 7 ป ซึ่งความผิดปกติของสมองที่เกิดขึ้นนี้จะไมมีการลุกลามมากขึ้น
สาเหตุของการเกิดภาวะสมองพิการ
ภาวะสมองพิการเกิดจากมีความผิดปกติของการเจริญเติบโตของสมอง หรือภาวะขาด
เลือดไปเลี้ยงสมอง ตลอดจนสาเหตุใดๆ ก็ตามที่ทําใหมีการทําลายในสวนของสมอง ซึ่งอาจจะแบง
สาเหตุของการเกิดภาวะสมองพิการออกไดเปน 3 ชวงระยะเวลา คือ
1. ระยะกอนคลอด คือระยะที่ทารกยังอยูในครรภมารดาในชวง 3 เดือน และ 6 เดือนแรก
ซึ่งสาเหตุของความพิการอาจเกิดจากตัวมารดาหรือทารกเอง
2. ระยะระหวางคลอด คือ ระยะที่ทารกอยูในครรภมารดา ชวง 3 เดือนหลัง และระยะระหวางคลอด
จนถึงเมื่อทารกอายุ 1 สัปดาหหลังคลอด สาเหตุของความพิการอาจเกิดได
3. ระยะหลังคลอด คือ ระยะการเจริญเติบโตของเด็ก ตั้งแตอายุ 1 สัปดาหเปนตนไป สาเหตุของภาวะ
สมองพิการในชวงระยะนี้


ชนิดของภาวะสมองพิการในเด็ก
การแบงชนิดของภาวะสมองพิการในเด็กสามารถแบงได ดังนี้
1. แบงตามลักษณะความผิดปกติของกลามเนื้อและการเคลื่อนไหว
1.1 ภาวะสมองพิการชนิดหดเกร็ง เปนลักษณะที่พบไดมากที่สุด คือ ประมาณสามในสี่ของผูเด็ก
สมองพิการทั้งหมด โดยจะพบอาการเกร็งกระตุกของกลามเนื้อ แขน ขา ลําตัว และมักจะมีปญหาแทรก
ซอนคือขอยึดติด
1.2 ภาวะสมองพิการชนิดอะทีตอยด เด็กกลุมนี้จะมีการเคลื่อนไหวของแขน-ขาและลําตัวที่
ผิดปกติ มีการเคลื่อนไหวของรางกายที่ควบคุมไมได ซึ่งจะเกิดกับสวนของศีรษะ ปลายแขน
และปลายขามากกวาสวนอื่น ๆ
1.3 ภาวะสมองพิการชนิดอะแท็กเซีย เด็กจะมีปญหาเกี่ยวกับการทํางานประสานกันของกลามเนื้อ
เด็กจะมีอาการสั่น การทรงตัวไมคอยดี
1.4 ภาวะสมองพิการชนิดออนปวกเปยก เปนอาการแสดงในเด็กที่มีอายุนอย เด็กจะมีลักษณะแขน
ขา ลําตัวออนปวกเปยก แตเมื่อเด็กอายุเพิ่มขึ้น ความตึงตัวของกลามเนื้อจะเพิ่มขึ้น ดังนั้นจะทํา
ใหเด็กมีอาการหดเกร็งหรืออาการอะทีตอยดตามมา


1.5 ภาวะสมองพิการแบบผสมเด็กบางรายอาจมีลักษณะผิดปกติดังกลาวเบื้องตน
ปนกัน ที่พบบอยคือ แบบหดเกร็งรวมกับแบบอะทีตอยด
1.6 ภาวะสมองพิการไฮเปอรไคเนเซีย เปนภาวะที่เด็กมีการเคลื่อนไหวมากกวา
ปกติ เด็กจะไมอยูนิ่ง ทําอะไรเร็ว ๆ โดยขาดการควบคุม การใชมือไมดี มักโยนหรือ
เหวี่ยงของเลน เด็กจะวิ่งมากกวา เดิน ขณะวิ่งจะลมบอย เพราะการทรงตัวไมดี


การดูแลรักษาเด็กสมองพิการ
เนื่องจากเด็กมีความผิดปกติรวมกันหลายอยาง การรักษาเด็กสมองพิการจึงตองอาศัยการ
ดูแลเปนพิเศษ เพื่อใหเด็กเติบโต และสามารถชวยเหลือตนเองไดมากที่สุด ซึ่งตองอาศัยความรวมมือ
ในการรักษาระหวางแพทยผูเชี่ยวชาญหลายสาขา นักกายภาพบําบัด นักกิจกรรมบําบัด นักอรรถบําบัด
นักสังคมสังเคราะห ครู และที่สําคัญที่สุดคือ ผูปกครองเด็กพิการ ซึ่งเปนผูที่มีบทบาทมากที่สุดในการ
ดูแลรักษา โดยเนนที่การสรางความเขาใจและความสัมพันธที่ดีกับเด็ก รวมทั้งสรางสิ่งแวดลอมใน
ครอบครัวใหเหมาะสมสําหรับเด็กพิการ

หลักการดูแลรักษาเด็กสมองพิการ
1. รักษาความพิการหรือปญหาทางกาย
2. ฝกหรือกระตุนเด็กใหมีพัฒนาการใกลเคียงเด็กปกติมากที่สุด


โรคไขสันหลัง ฝ อ ( Spinal Muscular Atrophy )

โรคไขสันหลังฝอ เปนโรคทางพันธุกรรมที่พบไดไมบอยนัก เปนโรคที่มีการเสื่อมสลาย
ของกลุมเซลลประสาทสวนหนาของไขสันหลัง และบางครั้งอาจพบที่เซลลประสาทยนตของ
เสนประสาทสมอง ผูปวยจะมีความตึงตัวของกลามเนื้อลดลงไปเรื่อย ๆ และมีการออนแรงของ
กลามเนื้อ โดยมากมักจะเกิดการออนแรงของกลามเนื้อสวนปลายแขน ขา มากกวาสวนตนแขน ตน
ขา แลขามักจะออนแรงมากกวาแขน สวนการรับรูสัมผัสจะปรกติ
โรคไขสันหลังฝอ ถายทอดทางพันธุกรรม พบไดในเพศชายและเพศหญิงเทา ๆ กัน แต
จะมีอาการรุนแรงมากในเพศชาย จะพบคนเปนโรคไขสันหลังฝอ 1 คน ในจํานวนคน 15,000 คน
แตพบวาคนที่เปนพาหะของโรคมีจํานวนมากกวาคือพบ 1 คน ใน 80 คน


การรักษา
•เนื่องจากเด็กที่เปนโรคไขสันหลังฝอ จะมีอาการออนแรงของกลามเนื้อ ทําใหเด็กไมสามารถใชงานใน
อวัยวะนั้นๆ ไดอยางเต็มที่ จึงมักเกิดการหดรั้งของกลามเนื้อตามมา โดยมากมักเกิดกับกลามเนื้องอขา
ดังนั้นจึงมีความจําเปนตองปองกันการยึดกลามเนื้อแขน และขา เปนประจํา และใหนอนคว่ําบอย ๆ
เพื่อยึดกลามเนื้องอสะโพก
•สงเสริมใหเด็กทํากิจกรรมตาง ๆ เทาที่เด็กมีศักยภาพที่จะทําได เพื่อคงกําลังของกลามเนื้อ และ
ความสามารถในการชวยเหลือตนเอง ทั้งในเรื่องของการเคลื่อนยายตัวเองและการทํากิจวัตรประจําวัน
•แนะนําและฝกการใชอุปกรณเครื่องชวยตาง ๆ เชน รถเข็น ประกับขา (เบรส)
•จัดทาทางที่เหมาะสมในทาตาง ๆ โดยเฉพาะทานั่ง เนื่องจากอาจเกิดหลังคดได จากการที่เด็กนั่งตัว
เอียง และหลังงอเปนเวลานาน


โรคกระดูกออน ( Osteogenesis Imperfecta )

โรคกระดูกออนเปนโรคที่ถายทอดทางพันธุกรรม ซึ่งสามารถพบไดทั้งในเพศหญิงและ
เพศชาย โรคกระดูกออนเกิดขึ้น เนื่องจากความผิดปกติในการสรางเซลลของกระดูก ซึ่งผูที่เปนโรค
นี้จะมีกระดูกที่เปราะบาง ไมแข็งแรง กระดูกเกิดการแตกหักงาย
ระดับความรุนแรงของโรคกระดูกออน สามารถแบงได 3 ระดับ คือ
1. ระดับที่มีความรุนแรงมากที่สุด พบวามีการแตกหรือหักของกระดูกในขณะที่เด็กอยูในครรภ ซึ่ง
พบวาสามารถเปนอันตรายถึงชีวิตได
2. ระดับที่มีความรุนแรงปานกลาง พบวามีการแตกหรือหักของกระดูกขณะที่มีอายุอยูในชวงวัยเด็ก
เล็ก หรือวัยกอนเขาเรียน ซึ่งการแตกหรือหักมักพบในกระดูกทอนยาว ความผิดปกติที่พบคือ จะ
เกิด การผิดรูปของกระดูกแขนหรือขา รางกายจะมีการเจริญเติบโตชากวาปกติเมื่อเทียบกับอายุ
3. ระดับที่มีความรุนแรงนอยที่สุด พบวามีการแตกหรือหักของกระดูกขณะที่เด็กมีอายุในชวงวัย
เรียน


การรักษา
ทางการแพทย
•แกไขการผิดรูปของกระดูก
•รักษาการแตกหรือหักของกระดูก
•ใหเครื่องดามเพื่อแกไขการผิดรูปของกระดูก
•ใหอุปกรณชวยหรืออุปกรณเสริม เชน เหล็กประกับขา เพื่อชวยในการเคลื่อนยายตัวเอง
ทางกายภาพบําบัด
•ออกกําลังกายเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกลามเนื้อ และเพิ่มชวงในการเคลื่อนไหว
•ฝกเดินและการเคลื่อนยายตัวเอง
•แนะนําวิธีการใชอุปกรณเสริมตาง ๆ เชน เหล็กประกับขา
•ใชความรอนและความเย็นในการรักษา เพื่อชวยเพิ่มชวงการเคลื่อนไหวและลดบวม เชน หากเกิดการหัก
ของกระดูก ควรจะใชแผนเย็นหรือน้ําแข็งประคบกอนเพื่อลดการคั่งของเลือด และลดบวม เมื่อกระดูกติด
ดีแลวอาจใชแผนรอนหรือกระเปาไฟฟาประคบ เพื่อลดการปวดและชวยเพิ่มการเคลื่อนไหวของขอตอ
•ธาราบําบัด เพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกลามเนื้อและเพิ่มการเคลื่อนไหวของขอตอ
•ใหคําแนะนําในการดูแลสําหรับครอบครัวอของเด็กที่เปนโรคกระดูกออน


เด็กพิการแขน ขาแตกําเนิด
สาเหตุของแขนขาพิการแตกําเนิด
ในการศึกษาถึงสาเหตุความพิการของแขน ขา แตกําเนิด เชื่อวาความพิการของแขนขาจะ
เกิดขึ้นในระยะที่เด็กเปนตัวออนอยูในครรภ หรือในระหวาง 8 สัปดาหหลังจากปฏิสนธิ ซึ่งเปนระยะที่
ตัวออนมีการแบงตัวและสรางเซลลตาง ๆ จากการรวบรวมขอมูล พอที่จะสรุปสาเหตุที่อาจทําใหเด็กเกิด
มาแขน ขาพิการได คือ
1. การที่มารดาไดรับสารเคมีหรือยาบางชนิดในขณะมีครรภ มารดาควรหลีกเลี่ยงการใชยาโดยไม
จําเปน และหากมีความจําเปนตองใชยาควรจะปรึกษาแพทยกอน นอกจากนี้สารเคมีที่ปนเปอนมากับ
ผัก หรือผลไม เชน สารปรอท สารตะกั่ว อาจเปนสาเหตุที่เกี่ยวของกับความพิการได
2. มารดามีอาการตกเลือดในระยะแรกของการมีครรภ
3. โรคติดเชื้อ เชน หัดเยอรมัน
4. มีความผิดปกติของฮอรโมนมารดา
5. มารดาไดรับสารกัมมันตภาพรังสี เชน รังสีเอกซ
6. อุบัติเหตุหรือการกระทบกระแทกโดยตรง
7. ความผิดปกติของยีนและโคโมโซน
8. ภาวะทุพโภชนาการของมารดา

ลักษณะของแขนขาที่พิการแตกําเนิด
สามารถแบงไดเปน 2 ลักษณะใหญ ๆ คือ
1. ลักษณะความพิการแบบแขนขาสวนปลายถูกตัดหายไป เปรียบคลายกับการถูกขวานฟน ทําใหแขน
ขา สวนปลายขาดหายไป เหลือเพียงสวนตอแขน หรือตอขา
2. ลักษณะความพิการแบบแขน ขาบางสวนขาดหายไป แตสวนปลายลงไปยังเจริญเติบโต เปรียบ
เหมือนกับถูกสัตวรายขบกัด ทําใหมีบางสวนขาดหายไป แตบางสวนยังเหลืออยู

แนวทางในการใหการรักษาและฟนฟู
•ผาตัดแกไขหรือตบแตงตอแขน หรือตอขา เพื่อสะดวกในการทําแขนเทียม หรือขาเทียม ซึ่งแพทยผูทํา
การผาตัดจะพิจารณาถึงวิธีการเปนเฉพาะกรณีของผูพิการ
•ฝกการใส และฝกการใชงานของแขน ขาเทียม
•ฝกทักษะและความสามารถพิเศษ เชน ฝกการใชอวัยวะที่เหลืออยูในการทํางานทดแทนสวนที่ขาด
หายไป
•ฝกการชวยเหลือตนเองในการทํากิจวัตรประจําวัน


การบาดเจ็บไขสันหลัง
ไขสันหลังเปรียบเสมือนสายโทรศัพท ที่ใชติดตอสั่งการและรับรูเรื่องราวตาง ๆ จากที่
หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง เมื่อสายโทรศัพทขาดหรือชํารุดจึงทําใหไมสามารถรับหรือสงขอความได
หรือรับสงไดแบบกระทอนกระแทน ไมชัดเจน ที่เปนเชนนี้เพราะไขสันหลังประกอบดวยใย
ประสาทที่เชื่อมติดตอกับสมองที่เปนศูนยกลางของความคิดอานทําหนาที่รับรูและสั่งการมายัง
เซลลประสาทที่อยูในไขสันหลัง ซึ่งเซลลประสาทเหลานี้มีใยประสาทสงตอไปควบคุมกลามเนื้อที่
อวัยวะตาง ๆ ของรางกาย เมื่อทุกอยางปกติสมองสามารถรับความรูสึกจากผิวหนังได และสั่งการ
ใหอวัยวะตาง ๆ ทํางานดังที่ใจนึก แตเมื่อใดไขสันหลังไดรับบาดเจ็บ ชอกช้ํา ใยประสาทรับ
ความรูสึกขาด เราจะไมสามารถรับรูวามีสิ่งเรามากระทบผิวหนัง นั้นคือ หมดความรูสึก หรือ
รับรูไดแตนอยกวาปกติที่เรียกวาชา สวนใยประสาทสั่งการหรือเซลลประสาทสั่งการที่ไขสันหลัง
เมื่อไดรับบาดเจ็บหรือถูกทําลายสมองไมสามารถสั่งการใหกลามเนื้อหดตัว ขอไมเคลื่อนไหวอยาง
ที่ตองการซึ่งเราเรียกสภาวะนี้วา เปนอัมพาต ถายังพอขยับเขยื้อนไดบางเรียกวา ออนแรง


ความผิดปกติทางการพูด (Communication Disorders)

หมายถึง ความผิดปกติซึ่งเกิดจากการพูดผิดปกติในดานความชัดเจนในเรื่องการเปลงเสียง
สระ พยัญชนะ การใชเสียง จังหวะและความคลองในการพูด การใชภาษาและความเขาใจ ภาษาพูด
ตลอดจนความผิดปกติที่เกี่ยวกับการไดยิน
หมายเหตุ ความผิดปกติทางการพูดมีความหมายเชนเดียวกับความผิดปกติในการสื่อความหมาย


ประเภทของความผิดปกติทางการพูด (Types of Speech Disorders)
มี 5 ประเภท

1. พูดชา (Delayed Speech) อายุในการพูดไมเหมาะสมกับวัย
2. พูดไมชัด (Articulatory Disorders) การเปลงเสียง เชน กิน อิน ฯลฯ
3. เสียงผิดปกติ (Voice Disorders) ความผิดปกติที่เกี่ยวของกับการทํางานของสายเสียง เชน
เสียง เสียงแหบ – หาว พูดไมมีเสียง เสียงแตก ฯลฯ
4. ความผิดปกติทางภาษา (Language Disorders) เปนความผิดปกติทางการับรู และแปล
ความหมายของคําพูด เชน ใชภาษาพูดไมถูกตองตามหลักไวยากรณ มีความผิดปกติในการรับฟง
5. มีความผิดปกติเกี่ยวกับความคลองในการพูดและจังหวะ เชน พูดติดอาง


ปญหาการพูดของเด็กสมองพิการ
1. บางรายมีปญหาการควบคุมอวัยวะที่ใชเปลงเสียง ทําใหพูดลําบาก พูดไมชัด ฟงเขาใจยาก
2. มีปญหาในการเขาใจคําพูด ทั้ง ๆ ที่หูไดยิน
3. พูดไมไดทั้ง ๆ ที่เขาใจ สังเกตไดจากการที่ทําตามคําสั่งถูกตอง
4. ถาพูดไดอาจพูดเหมือนเปนประโยค แตมีคําที่มีความหมายเพียงไมกี่คํา หรือ ใชคําสลับที่กัน


การวิเคราะหโครงการ
โครงการประเภทเดียวกันในประเทศ
ศูนยสิรินธรเพื่อการฟนฟูสมรรถภาพทางการแพทยแหงชาติ

ศูนยฟนฟูสวางคนิวาส

โครงการประเภทเดียวกันในตางประเทศ
National Rehabittation Center For Disable
Rehabittation roof garden Patricia Neal Rehabittation Center


ศูนยสิรินธรเพื่อการฟนฟูสมรรถภาพทางการแพทยแหงชาติ

ที่ตั้ง : ซอยโรงพยาบาลบําราศนราดูร ถนนติวานนท อําเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี
บริเวณกระทรวงสาธารณสุข

พื้นที่ : 33 ไร

ลักษณะโครงการ
ศูนยสิรินธรเพื่อการฟนฟูสมรรถภาพทางการแพทยแหงชาติเปนหนวยงานระดับกอง
สังกัดกรมการแพทยกระทรวงสาธารณะสุข มีจุดหมายในการเปนศูนยกลางของ
ภาครัฐในการรับผิดชอบทางวิชาการและการประสานงาน เพื่อพัฒนางานฟนฟู
สมรรถภาพผูปวยและผูพิการของประเทศไทย โดยดําเนินการภายใตแผนพัฒนา
เศรษฐกิจ และ สังคมแหงชาติ และ แผนเเมบทการฟนฟูสมรรถภาพคนพิการแหงชาติ

ภารกิจขององคกรแบงไดเปน 2 สวนคือ
•การวิจัยและพัฒนาองคความรู เทคโนโลยี รูปแบบ และ โปรแกรมการฟนฟู
สมรรถภาพผูปวย ผูพิการ ที่มีคุณภาพ ประสิทธิภาพ และ เหมาะสมกับสังคมไทย

•การสนับสนุนและการถายทอดทางวิชาการเพื่อการพัฒนาบริการฟนฟูสมรรถภาพ
ผูปวย ผูพิการในสวนภูมิภาค เพื่อใหเกิดการกระจายการบริการ จนผูปวย/ผูพิการที่
ตองการรับบริการสามารถเขาถึงได
เทาเทียมกัน ทั่วประเทศ


สวนประกอบโครงการ
•สวนอาคารผูปวยนอก
สวนรักษาทางการแพทยและสวนบริหาร

-โรงอาหาร รานคาสวัสดิการ -สวนกายภาพบําบัด กิจกรรมบําบัด
-สวนอาชีวะบําบัด -สวนกายอุปกรณ
-งานวิชาการ -หอพักผูปวยหญิง
-หอพักผูปวยชาย -อาคารโภชนาการกลาง
-อาคารซอมบํารุง -หองเครื่องอาคารเก็บของ
-อาคารซักฟอก -หองเก็บศพ
-อาคารกีฬาในรม -สนามฟุตบอล


ลักษณะการวางผัง
มีการจัดแบงพื้นที่ใชสอยเปน 2 สวน อยางชัดเจน คือสวนที่ทําการ บําบัด กับสวนที่พักผูปวย โดย
แบงกลางดวยทางเดินหลัก กวาง 3 เมตร จัดกลุมตามลําดับการเขาถึง และ สะดวกตอการติดตอ เชน
สวน service ที่สามารถติดตอโดยตรงกับสวนที่พักผูปวย โดยไมตองผานถนน และ สวนอื่น ๆ กอน
จัดกลุมอาคารที่ใชสอยโดยผูปวยใหอยูในกลุมเดียวกัน มีทางสัญจรเชื่อมถึงกันโดยไมผานทางรถ
(ยกเวนสวนของโรงอาหารที่สรางขึ้นมาทีหลัง ที่แยกตัวออกไปทําใหเกิดความยากลําบากในการ
สัญจรของผูใช
( Wheelchair ) มีการเชื่อมตอ open space ของสนามกับสวนของโรงพยาบาลศรีธัญญา สราง
มุมมองที่ดีใหกับบริเวณทาง สัญจรหลัก ผูปวยจะใชบริเวณทางสัญจรนี้เปนพื้นที่พักผอน อาน
หนังสือ และ พบญาติมิตร ยังไมคอยมีการคํานึงถึงการสรางสภาพแวดลอมที่ดีมากนัก เชนทางรถที่
ผานสวนที่พักผูปวยตลอดเวลา และการวาง สวน service ที่เกิดเสียงรบกวน (โภชนาการ) ไวใกล
ผูปวยเกินไป


รูปแบบการสัญจร
ทางเดินสัญจรวางตัวในลักษณะเปนเสนแลวทางแยก อาจสะดวกในดาน orientation แตในแง
การติดตอกันจะไมสะดวกเพราะระยะทางที่ยืดยาว ตองเดินยอนกลับทางเดิมตลอดเวลา
การขึ้นลงอาคารของผูปวย wheelchair เสนทางหลักคือ ramp ระหวางกึ่งกลางหมายเลข 1 และ
2 แตทDrop off รถยนตที่มีหลังคาคลุม อยูบริเวณหนาตึกผูปวยนอก ซึ่งไมสัมพันธกัน และ ramp ที่
ี่
ขึ้นอาคาร บริเวณจุด drop off ก็มีความชันเกินมาตรฐานเนื่องจากไมไดออกแบบพื้นที่เผื่อไว
การสัญจรทางตั้งระหวางชั้น และ สําหรับผูปวย wheelchair สวนใหญใชทาง ลิฟทซึ่งอยู
กึ่งกลางระหวางหอพักชายและหญิงเปนหลัก มีการทํา ramp เชื่อมในระดับความชัน 1 : 12 ที่ผูใช
wheelchair ที่ฝกหัดแลวสามารถขึ้นไดดวยตัวเอง แตเมื่อสังเกตการใชงานแลว ผูที่ใช ramp กลับเปน
คนปกติมากกวา อาคารเก็บศพวางตัวอยูที่ปลายสุดทางเดินที่จะไปอาคารกีฬาในรม ใหบรรยากาศไม
ดี


ลักษณะรูปแบบการและการวางตัวอาคาร
อาคารสวนใหญสูง 2 ชั้น วางอาคารตาม orientaion แนว ตอ – ตต. แตภายในอาคาร
ยังไมคํานึงถึงกับการรับแสงธรรมชาติมากนัก
ลักษณะอาคาร ที่ทําการบําบัด จัดวางแบบ open plan ยืดหยุนการใชงานของผูปวย
อาคารที่พักผูปวย จัดแบบsingle corrdor รับลมธรรมชาติ พื้นที่ชั้นหนึ่งสูงขึ้นจาก
พื้น 1 เมตร เพื่อปองกันน้ําทวม ทําใหดูตัดขาดจากพื้นดิน ผูปวยไมสามารถ ลงไปที่
สนามที่เห็นอยูขางหนาโดยตรงได แตตองเดินออมไปลงที่อาคารกีฬาในรม
การใชพื้นที่วางระหวางอาคาร มีการจัดวางตนไมประดับไว แตก็เปนไดเพียง
เพื่อการมองเพียงอยางเดียวไมสามารถเขาถึงได


หองฝงเข็ม ที่นั่งรอ

ทางเดินไปยังอาคารตางๆ

หองกายภาพบําบัด ทางเดินภายในอาคาร

หอพักผูปวยในชาย หญิง สนามกีฬา

ชองวางระหวางตึก ทางลงจากตัวอาคาร

หองทํางาน ทางขึ้นอาคาร

หองกายภาพ ที่หัดเดิน

ที่ฝกการใชชีวิตประจําวัน ที่ฝกพัฒนาการพูด

ปญหาที่เกิดขึ้นในโครงการ

สวนใหญเปนปญหาเรื่องการใชงานที่แตกตางกัน ของผูปวยใช wheelchair
ผูปวยที่มีปญหาเรื่องกระดูกสันหลังและ ผูปวยที่ใชไมเทา เชน
ระดับ dimension ของผูปวยที่นั่งเกาอี้จะต่ํากวาระดับปกติ ทําใหการออกแบบ
เฉพาะสวน เชน ระดับเคาทเตอร ระดับเสียง ที่ต่ํากวาปกติ สรางปญหาใหผูปวยที่มี
ปญหาเรื่องกระดูกสันหลัง ที่ไมสามารถกมตัวได
การออกแบบพื้นที่เปลี่ยนระดับ ควรตองมีทั้ง ramp และบันไดไปพรอม ๆ กัน
เพราะผูปวยที่ใชไมเทา สามารถขึ้นดวยบันไดสะดวกกวา ramp


ศูนยฟนฟูสวางคนิวาส
ที่ตั้ง : ศูนยเวชศาสตรฟนฟูสวางนาคนิวาส หมู2 ถนนสุขุมวิท (สายเกา) ต.ทายบาน อ.

เมือง จ.สมุทรปราการ
การเดินทาง :นั่งรถสองแถววินรถ 36 เดินทางจากตลาดปากน้ํา ระยะทาง 6 กิโลเมตร
หรือขับรถยนตบนเสนทางสุขุมวิทสายเกาประมาณกิโลเมตรที่ 32
สิ่งที่นาสนใจสวางคนิวาส
เนนเรื่องการบริการสาธารณสุขเปนสวนใหญ และยังเปนที่พักผอนหยอนใจที่มีชื่อเสียง
มากที่สุดแหงหนึ่ง มีทั้งที่พักไวบริการดวยปจจุบันสวางคนิวาสซึ่งเปนสวนหนึ่งของ
โรงพยาบาลจุฬาฯ เปนที่ตั้งสถานีกาชาดที่ 3 ใหบริการผูปวยนอกและการสาธารณสุขทุก
อยาง และยังมีตึกผูปวยในไวเปนสถานพักฟนหลังการผาตัดของผูปวยจากโรงพยาบาล
จุฬาฯ และยังมีตึกสถานพักฟนคนชราสําหรับขายเปนหองๆ หรือจายเปนรายเดือน โดย
สวางคนิวาสจะมีบริการอาหาร กายภาพบําบัด และดูแบบอยางดี นอกจากนี้ยังมีหอง
ประชุมตางๆดวย

แนวความคิดในการวางผัง
เนื่องจากศูนยสวางคนิวาสเปนการนําเอาอาคารเกามาดัดแปลงทําจึงคอนขาง
มีขอจํากัดในแง Space การใชงาน การแบงพื้นที่ใชงานระหวาง Function ที่เกี่ยวของ
และไมเกี่ยวของไมเดนชัด


แนวความคิดในดานการออกแบบประโยชนใชสอย
ศูนยฟนฟูสวางคนิวาสเดิมใชเปนสถานพักฟนอยางเดียวจนภายหลัง
ไดเปลี่ยนแปลงและปรับปรุงเปนศูนยฟนฟูสวางคนิวาส ซึ่งรองรับคนพิการที่พนขีด
อันตรายแลวจากโรงพยาบาลจุฬาฯ และในบางสวนยังตองไดรับการดูแลเปนระยะเวลา
ยาวนาน การรักษามุงเนนเรื่องการฟนฟูสภาพของผูปวยใหกลับเปนปกติหรือใหดีที่สุด
เทาที่จะทําได โดยมีอาคารตางๆดังนี้
อาคารสถานีกาชาดที่ 5 ทําหนาที่เปนอาคารตรวจโรคพรอมอุปกรณ
ที่จะอํานวยความสะดวกในการตรวจรางกายโดยระเอียด รวมทั้งทําหนาที่เปนตึก
อํานวยการดวย
ศูนยเวชศาสตรฟนฟู เปนอาคาร 4 ชั้น โดยอาคารนี้มีหองนอนเดี่ยว
และหองน้ําสวนตัว 40 หอง สวนมากเปนคนไขหญิง และคนไขอัมพาตที่อาการ
คอนขางมาก สวนคนไขที่เหลือเปนคนไขชาย จะไปอยูบริเวณตึก 9 ซึ่งเปนอาคาร 2 ชั้น
โดยชั้นบนเปนที่พักเจาหนาที่

แนวความคิดในการออกแบบรูปทรงสถาปตยกรรม

เนื่องจากศูนยฟนฟูสวางคนิวาสเปนการนําเอาอาคารเกามาดัดแปลง ทําใหงาน
สถาปตยกรรมที่ออกมามีการจํากัด Space ในแงการใชงาน ซึ่งปรากฎใหเห็นถึงความ
คับแคบในการใชงานของเจาหนาที่และผูปวย นอกจากนี้ในการออกแบบอาคารเดิม
ผูออกแบบไมไดพิจารณาความคิดเปนของเจาหนาที่ทางการแพทยทําใหลักษณะทั่วไป
บางจุดไมสอดคลองกับการใชงาน


โครงการในตางประเทศ
National Rehabittion Center For Disable
ที่ตั้ง : 1 Namiki 4 – Chome Tokorozawa Coty Saitama Prefecture 359 Japan
พื้นที่ : 140 ไร
เปนศูนยฟนฟูสมรรถภาพคนพิการระดับชาติของญี่ปุน โดยมีกิจกรรมที่ใหบริการแบง
ออกเปน 4 สวนใหญ ๆ คือ
1. Comprehensive Rehabittation Services
การใหบริการฟนฟูสมรรถภาพคนพิการ โดยทีมผูเชี่ยวชาญทางดานตาง ๆ ที่เกี่ยวของ
กับการฟนฟูสมรรถภาพคนพิการ ซึ่งรวมทั้งคนพิการแขนขา ลําตัว คนตาบอด หูหนวก
เปนใบ จุดประสงคเพื่อใหสามารถกลับเขาสูสังคม
ได (Re – Entry into Society )

2.Research and Development of Rehabittation Technique

สวนบริการ มีหนาที่ทําการคนควาวิจัยและพัฒนาเทคนิคตาง ๆ ที่จะชวยในการฟนฟูผู
พิการ

3.Training of Professional Staff

สวนของวิทยาลัย ทําหนาที่ผลิตบุคลากรทางการแพทย ที่เกี่ยวของกับผูพิการ

• Infotmation Service
เปนศูนยรวมขาวสารตาง ๆ ที่เกี่ยวกับการฟนฟูสมรรถภาพคนพิการในญี่ปุนและประเทศ
ตาง ๆ ทั่วโลก


สวนประกอบโครงการดานลักษณะอาคารและเนื้อที่ (ตารางเมตร)

สวนโรงพยาบาล (Nursing ) 13,087

สวนงานวิจัย 3,108
ศูนยฝก 7,655
วิทยาลัย 2,314
หอพักผูฝก (Non – nursing) 17,064
หอพักนักศึกษา 3,768
โรงยิมเนเซียมและสระวายน้ําในรม 2,919
สวนบริการ บริการ และ อื่น ๆ 22,050
สวนกายอุปกรณเทียมและโรงงานผลิต 1,339


รูปแบบการวางผัง
มีการจัดวางผังใหมีความสัมพันธกันตามความตองการการใชสอยและลําดับ
การเขาถึงอยางชัดเจน เชนการจัดวางผังแบงตาม พื้นที่ Public (Admin) Semi – public
(hospital vocational education active receation)และสวน Private (non – nursing
dorm service staff dorm) และ การจัดความสัมพันธของแตละสวน เชนสวน
Service ที่สามารถบริการสวนของโครงการไดคอนขางทั่วถึง สวนของที่พัก staff ที่จัด
ใหใกลสวนที่พักผูใชแบบNon – nursing ทําใหผูใชรูสึกปลอดภัย และปองกันในกรณี
ตองชวยผูใชซึ่งเปนผูพิการยามฉุกเฉิน เชน อุบัติเหตุไฟไหม สวนของ recreation ที่
สะดวกตอผูใชพิการและ ความเชื่อมโยงกับสวนบําบัด
เนื่องจากสภาพพื้นที่ลอมรอบดวยถนน จึงมีการวางพื้นที่โดยกันสวนที่พัก
ผูปวยและสวนการบําบัดซึ่งตองการความสงบมากที่สุด ใหอยูหางจากถนนดวยพื้นที่ใช
สอยอื่นจัดสวน sport rectation ซึ่งเปน open – space ผืนใหญในโครงการใหมี
ความสัมพันธกับ พื้นที่ขาง ๆ ที่เปน Open space ผืนใหญใหตอเนื่องกัน

รูปแบบการสัญจร
เนื่องจากพื้นที่ขนาดใหญ และ ตองมีทาง service ของรถยนตเขาถึงโดยรอบ
จึงมีทางเขาออกและทางสัญจรเปนจํานวนมาก
มีการแยกระบบสัญจรของผูพิการกับรถออกจากกันโดยในสวนทางสัญจรของคนจะ
เชื่อมดวย cover way ตลอดแตก็ยังมีการตัดกันของทางรถและคนในบางจุดซึ่งอาจ
เกิดอันตรายไดเสนทางเดินมีลักษณะตรงไปตรงมา ซึ่งจะสะดวกตอผูใช wheelchair
ผูพิการทางตา


ลักษณะรูปแบบและการวางตัวอาคาร
สภาพอาคารสวนใหญเปนตึกสูงขนาดใหญ คลายโรงพยาบาลทั่วไป ใชลิฟทในการ
สัญจรทางตั้ง เพื่ออํานวยความสะดวกตอผูพิการ ซึ่งอาจไมคอยเหมาะสมในแงการ
ฟนฟูสุขภาพมากนัก มีการจัดกลุมอาคารใหลอมรอบ court ทําใหเกิดการไหลของ
open space อยางตอเนื่อง โดยมีสวนOutdoor training facitty เปน open – space
สีเขียวผืนใหญ ซึ่งเปนการเปดมุมมองที่ดีใหผูใชที่อยูในอาคาร


ลักษณะรูปแบบและการวางตัวอาคาร


Rehabittation roof garden Patricia Neal Rehabittation Center

ที่ตั้ง : downtown Knoxville Tenessee

พื้นที่ : 1,300 ตรม

เปนโครงการปรับปรุงหลังคาของโรงพยาบาลใหเปนสวนเพื่อการบําบัด ที่ชวยสงเสริม
การฟนฟูสภาพผูปวย โดย
มีแนวความคิดหลักคือการตอบสนองทางรางกาย อารมณ และ จิตวิญญาณตอผูปวย
รวมทั้งญาติครอบครัวและเจาหนาที่ในโรงพยาบาล


สวนประกอบโครงการ
มีการแบงพื้นที่หลังคารูปตัว L ออกเปน 5 สวน ที่มีความหลากหลายตางกัน เพื่อใหมี
space ที่หลากหลายสามารถเลือกใชไดตามตองการ แลวเชื่อมสวนตาง ๆ เขาดวยกัน
ดวยทางเดินรูปรางคดเคี้ยว ซึ่งแตละ spaceสามารถเชื่อมถึงกันดวยสายตาได โดยการ
ออกแบบที่คํานึงถึงผูใชเกาอี้ลอเลื่อนเปนหลัก โดยมี sequence
ในการเขาถึงโดยบริเวณ lifft (A) ซึ่งมีคนเขาถึงมากจะเปน active zone แลวคอย ๆ
ลดความ active ลงมาเรื่อย ๆ


การแกปญหาในงานออกแบบ
1.ดานการรับน้ําหนัก เนื่องจากเปน สวนหลังคา จึงมีการคํานึงถึงความมั่นคงของโครงสราง โดยการ
วางตําแหนงตนไมตามหัวเสา และ การเลือกใชวัสดุปลูกที่ลดน้ําหนักแลว
2.ดานการระบายน้ํา ใชระบบการระบายน้ํา 3 ระบบดวยกัน คือ การระบายตามรองน้ํา และ
การระบายน้ําออกจากผิวพื้นโดยตรงในกรณีฉุกเฉิน นอกจากนี้ยังมีการควบคุมระบบรดน้ําโดยการให
น้ํา แบบอัตโนมัติตามอุณหภูมิ เพื่อควบคุมน้ําหนักที่จะรองรับ และ ใหน้ํามีปริมาณที่เหมาะสมกับ
ตนไม

การใชพืชพรรณ เนื่องจากบริเวณสวนถูกลอมรอบดวยอาคารสูง 4 – 6 ชั้น จึงตองมีการเลือกใชพืช
พรรณใหเหมาะสมกับปริมาณแสงแดด โดยผูออกแบบไดเลือกใชพืชพรรณทองถิ่นที่ชอบรมเงาใน
สวนที่รับแสงนอย

พืชพรรณที่ใชเปนประเภท texture ละเอียด ซึ่งนอกจากจะไมดานลมแลวยังทําใหเห็นความ
เคลื่อนไหวของใบที่พัดปลิวตามแรงลม ที่ดูมีชีวิตชีวา


รายละเอียดของประเภทและจํานวนผูใช
โครงการศูนยฟนฟูฯ มีผูใช 3 กลุมหลักคือ
1. คนไข Patient ไดแก patient ผูปวยใน
Out-patient ผูปวยนอก

2. เจาหนาที่ Staff ไดแก แพทยทางดานเวชศาสตรฟนฟูและ
กายภาพบําบัด พยาบาล และเจาหนาที่ทั่วไป

3. ผูมาเยี่ยม Visitor ไดแก ผูมาเยี่ยมผูปวย ผูมาติดตองานทั่วไป


1. คนไข Patient
ประเภทของคนไข คนไขที่มาทําการบําบัดในศูนย ไดแก ผูที่มีความเสื่อม หรือ
สูญเสียการทํางานของอวัยวะบางสวน จากสาเหตุตางๆ เชน โรคภัยไขเจ็บ การ
ผาตัด และการเปนมาแตกําเนิด ซึ่งตองการการบําบัดเพื่อฟนฟูสมรรถภาพใหใช
การไดหรือดําเนินชีวิตไดตามปกติ อาจเปนผูพิการจริงหรือผูที่มีความบกพรองทาง
รางกายและอวัยวะเปนการชั่วคราวที่สามารถฟนฟูใหดีดังเดิมได โดยทั้งผูปวยใน
และนอกจะมีปญหาทางสมรรถภาพคลายคลึงกัน โดยสามารถแบงประเภทผูปวย
ความจําเสื่อม สมรรถภาพทางรางกายได คือ ผูมีปญหาทางแขนขาและลําตัว
เมื่อดูจากสถิติ 10 อันดับของจํานวนผูปวยในและนอกของศูนยสิรนทรเพื่อการฟนฟูฯ
ิ
แลว ปรากฎวา ผูปวยสวนใหญนั้นเปนผูที่มีปญหาทางแขนขาและลําตัวเปนหลัก
เชน ภาวะการเจ็บปวยของระบบกระดูกและกลามเนื้อ ภาวะอัมพาตครึ่งซีก ครึ่ง
ทอนและทั้งตัว และผูพิการแขนขาขาด ซึ่งเปนประเภทที่มากที่สุดของผูพิการใน
ภาคกลาง

ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว4

ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว4

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว4

Similar to ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว4 (20)

More from ss

More from ss (7)

ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว4