1. ศูนยฟนฟูสมรรถภาพเด็กพิการ
ทางการเคลื่อนไหว
โดย นางสาวสุธิดา สัจจะหฤทัย 49050019

2. แหลงที่มาของเงินทุนและหนวยงานที่สนับสนุน
รัฐบาล
-มีนโยบาลสนับสนุนการดูแลรักษาคนพิการทางการแพทย
มูลนิธิเพื่อคนพิการ
เงินบริจาคจากบุคคลทั่วไป
มูลนิธิอนุเคราะหคนพิการในพระบรมราชูปถัมภ
มูลนิธิคนพิการแหงประเทศไทย
หนวยงานเอกชน

3. รายละเอียดที่ใชสอยและองคประกอบหลักของอาคาร
ในโครงการมีสวนประกอบดานหนาที่ใชสอยหลายสวน ซึ่งสามารถแยกโครงสรางใหชัดเจนไดดังนี้
สวนกลางและสวนบริหาร
เปนสวนกลางในดานการบริหารทั้งหมดของโครงการ ทั้งในดานฝายธุรการ และบริหาร สวนนี้
มักใชเนื้อที่ใชสอยอยูสวนหนาของโครงการ แยกเปนอาคารออกมา เพื่อใหสะดวกตอการติดตอ
ประสานงาน ซึ่งจะประกอบดวย หองผูบริหารระดับตางๆ หองประชุมยอย หองธุรการ หองพัสดุกลาง
หองโถงตอนรับ และหองประชาสัมพันธเปนตน
สวนพัฒนาวิชาการ
มีหนาที่รับผิดชอบงานดานวิชาการ การวางแผนงาน งานทะเบียนและสถิติ งานประชุม การ
ฝกอบรมสัมมนา และติดตามประมวลผลผูเขารับการฟนฟูดานหองสมุด รวมถึงการวิจัยคนควาเพื่อการ
พัฒนางานฟนฟูใหมีประสิทธิภาพมากขึ้น ควรจัดวางพื้นที่ไวใกลสวนบริหารเพื่อความสะดวกในการ
ติดตองานทั้งภายในและภายนอก

4. สวนฟนฟูสมรรถภาพทางการแพทย
มีหนาที่รับผิดชอบในเรื่องการตรวจสภาพความพิการ และความสามารถของอวัยวะ
ที่เหลืออยู วางแผนการฟนฟูสมรรถภาพทางการแพทย ใหบริการบําบัดดานตางๆ ประสานงานกับ
โรงพยาบาลในการสงตอผูปวยรับการฟนฟู รวมถึงดานการปฐมพยาบาลเบื้องตนดวย สามารถแบง
สวนตางๆออกเปน
สวนผูปวยนอก
มีหนาที่ใหบริการผูปวยและประชาชนที่มาขอรับบริการตรวจโรค ทั่วไป หรือโรค
เฉพาะทาง จะประสานงานกับฝายอื่นๆของศูนยเพื่อการตรวจวินิจฉัย รักษาพยาบาล และฟนฟู
สภาพโดยจะประกอบดวยหองทําบัตร หองรอตรวจ หองจายยา หองเก็บเงิน หองแสดงนิทรรศการ
และหองอาหารสําหรับผูปวยนอก
สวนรักษาทางการแพทย
ประกอบไปดวยหองสําหรับตรวจผูปวย หองผาตัดยอย หองพยาบาล มีโถงพักคอย
เชื่อมตอกับสวนผูปวยนอก

5. สวนภายนอกอาคาร
ประกอบไปดวยพื้นที่ทํากายภาพบําบัดเชน พื้นที่หัดเดิน ซึ่งอาจใชวัสดุตางๆกัน เชน พื้นทราย
, พื้นหญา พื้นที่ออกกําลังกายดวยเครื่องมือเฉพาะคลายสวนสุขภาพ โดยในสวนนี้ ตองการรมเงา
คอนขางมาก เพื่อใหสะดวกสบายตอผูปวย
สวนงานกิจกรรมบําบัด
เปนสวนที่ชวยปรับปรุงสภาพจิตใจและรางกายผูพิการ ใหสอดคลองกับสภาพการใชงาน โดย
การสอนใหผูพิการสามารถทํากิจวัตรประจําวันไดตามปกติ โดยในการบําบัด อาจแบงไดเปน 2
รูปแบบ คือการฝกกิจวัตรประจําวัน ไดแก อาบน้ํา นอน แตงตัว และทักษะการหยิบจับตางๆ เปน
ตนการทํากิจกรรมตางๆรวมกัน เพื่อเปนการฝกฝนการเขาสังคม โดยมีทั้งกิจกรรมภายในโครงการ
เชน กิจกรรมประกอบเพลง กิจกรรมการพัฒนาภูมิทัศน และกิจกรรมภายนอก เชน การพาผูปวยออก
นอกสถานที่เชน ไปทองเที่ยวตามที่ตางๆโดยสวนของอาคารควรมีสภาพแวดลอมที่เงียบสงบ เพื่อให
ผูฝกมีสมาธิในการฝกมากที่สุดและมีบรรยากาศเปนธรรมชาติเพื่อความผอนคลาย และควรมีสวนฝก
ทํากิจกรรมตางๆภายนอกอาคารเชน ลานประกอบกิจกรรมรวมกัน

6. สวนอรรถบําบัด
หมายถึงการชวยบําบัดผูปวยบางรายที่มีปญหาทางการไดยินมีผลทางปญหาการพูด
ประกอบดวยหองทดสอบการไดยิน หองบําบัดแบบเดี่ยวและหองบําบัดแบบกลุม โดยจะตองมีการควบคุม
เสียงใหเงียบและกันเสียงรบกวนเพื่อเกิดสมาธิมากที่สุด ภายนอกอาคารควรมีสวนสําหรับทําการบําบัดแบบ
กลุมเชนที่นั่งพักผอนพูดคุยที่สงบและรมรื่น
สวนจิตบําบัด
หมายถึงการรักษาทางสภาพจิตใจ โดยการใหการรักษา ใหคําแนะนํา กําลังใจ เพื่อใหผูปวยมี
จิตใจ ผอนคลาย สดชื่น มีความหวัง มีกําลังใจ โดยอาจรวมเปนสวนหนึ่งอยูในอรรถบําบัดไดเนื่องจากการ
ใชงานใกลเคียงกัน
สวนกายอุปกรณเทียม
คือสวนที่ผลิตเครื่องชวยเหลือผูพิการในแงแขนขา เทียม เกาอี้ลอเลื่อนโดยจะประกอบดวย
หองทดลอง คือหองทําการวัดและลองอุปกรณ รวมถึงการถอดอวัยวะเทียมหรือเครื่องชวย
ภายในมีอุปกรณทดสอบการหัดเดิน บันไดลาด ลักษณะเปนหองโลงคลายโรงยิม
โรงงาน คือสถานที่ลิต และเก็บอุปกรณเชนเกาอี้ลอเลื่อน มีการใชอุปกรณขนาดใหญ และมักมี
เสียงดังจากการผลิต จึงควรมีการแยกโรงงานเพื่อเปนการลดเสียง และอันตรายที่อาจเกิดจากไฟไหม โดย
อาจมีพื้นที่นอกอาคารซึ่งเปนลานสําหรับทดลองเกาอี้ลอเลื่อนที่สะดวกและกวางขวางกวาในอาคาร

7. สวนหนวยจายกลาง
แผนกปราศจากเชื้อกลาง มีหนาที่จัดเตรียมเครื่องมือเครื่องใชทางการ
รักษา ใหกับทุกหนวยงานภายในศูนย ใหมีมาตรฐานเดียวกัน ดวยสุขวิธีการนึ่งดวย
ความดัน แชน้ํายาฆาเชื้อโรค อบแกสเปนตน
แผนกโภชนาการ มีหนาที่ประกอบอาหารใหผูปวยในและเจาหนาที่ ควร
อยูติดกับสวนโรงอาหารรวม
แผนกซักรีด และดูแลความสะอาด มีการติดตอโดยตรงกับผูปวยในทั้ง2 ประเภท
โดยเฉพาะผูปวยแบบNursing
แผนกซอมบํารุงและพัสดุกลาง เปนที่ตั้งของหองเครื่อง หองระบบตางๆ
เชนหองไฟฟา หองปมน้ํา หอเก็บของเปนตัน

8. สวนพักเจาหนาที่
เนื่องจาการบําบัด ตองใชบุคลากรในการรักษาผูปวยมากกวาปกติ ดังนั้น
สัดสวนในการรองรับที่พักของเจาหนาที่จึงมีมากไปดวย โดยจะใชอัตราสวนของศูนย
สิรินธรเพื่อการฟนฟูมาเปนเกณฑ
สวนอาคารสวนกลาง ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดังนี้
อาคารเอนกประสงค สามารถใชเปนอาคารหอประชุมรวม โรงยิมในรม และพื้นที่
จัดกิจกรรมอเนกประสงค ตาง ๆ
สหกรณ รานขายของ เปนสวนที่ผูใชภายนอกและภายในสามารถใชรวมกันได โดยมีศูนย
จําหนายอาหาร และ รานคาขายสินคาเพื่อผูใชในโครงการ

9. สวนที่จอดรถ
ที่จอดรถเจาหนาที่
พิจารณาจากจํานวนเจาหนาที่และอัตราการพักในโครงการ
ที่จอดรถผูมาใชบริการ
- ผูปวยนอก ใชบริการที่จอดรถในชวงเชา สวนมากเปนการมาสงผูปวยแบบ
drop-off แลวมารับกลับเวลากลางวัน
- ญาติที่มาเยี่ยมผูปวยใน ใชบริการในชวงเย็นของวันธรรมดา และชวงทั้งวัน
ของวันหยุดตางๆ

10. การหาพื้นที่องคประกอบของโครงการ
ผูพิการที่ใชเกาอี้ลอเลื่อนมาตรฐานตองการเนื้อที่เมื่ออยูเฉยๆประมาณ66x177 เชนติเมตร
(7722ซม.)
มากกวาบุคคลปกติที่ตองการเนื้อที่ประมาณ 66x30 เซนติเมตร(1980 ตร.ซม.และในการที่จะ
หมุนเกาอี้ลอเลื่อนอยางสบายๆตองใชพื้นที่ประมาณ 150x160 เซนติเมตร (22500ตร.ม.)หรือ
มากกวา Normal ambulant person ประมาณ 8.8% การหาพื้นที่ใชสอยจากพื้นที่คน
ปกติ บวกกับ 8.8% สําหรับผูพิการใชลอเลื่อน

11. หองฝกกิจกรรม
1.หองฝกแตงตัว
ที่มา Facilities for special education services
หองฝกแตงตัว 1 หอง
พื้นที่เด็ก 1คน =16.5คาราเมตร
จํานวนเด็ก 5 คน 82.5 ตารางเมตร
2.หองฝกทักษะ
ที่มา Facilities for special education services
หองฝกทักษะ 1 หอง
พื้นที่เด็ก 1คน =16.5คาราเมตร
จํานวนเด็ก 5 คน 82.5 ตารางเมตร
3.หองเก็บของ
ที่มา Ernst neufert architect’s data
พื้นที่ 30 ตารางเมตร
4.หองน้ําชาย-หญิง
พื้นที่ 3 ตารางเมตร
จํานวนหอง 2 หอง 6 ตารางเมตร

12. หองผูอํานวยการ
ที่มา มาตรฐานอาคารประเภทที่ทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการ
พื้นที่ผูอํานวยการ 16 ตารางเมตร
หองสุขา 4 ตารางเมตร
รวมพื้นที่หองผูอํานวยการ 20 ตารางเมตร
หองธุรการ
ที่มา มาตรฐานอาคารประเภทที่ทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการ
หองธุรการ 1 หอง
เจาหนาที่ 1 คน / พื้นที่ 4.5 ตารางเมตร
เจาหนาที่ 3 คน 13.5 ตารางเมตร
หองรับแขก
ที่มา Ernst neufert architect’s data
หองรับแขก 1 หอง
หองรับแขก /พื้นที่ 1 คน 6.5
หองรับแขก 6 คน 39 ตารางเมตร
หองประชุม
ที่มา มาตรฐานอาคารประเภทที่ทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการ
หองประชุม 1 หอง
หองประชุม/พื้นที่1คน 2 ตารางเมตร
หองประชุม 30 คน 60 ตารางเมตร

13. สวนบําบัดรักษา
ที่มา มาตรฐานอาคารประเภทที่ทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการ
หองหองพักเจาหนาที่บําบัด 1 หอง
เจาหนาที่ 1 คน / พื้นที่ 4.5 ตารางเมตร
เจาหนาที่ 3 คน 13.5 ตารางเมตร
โถงพักคอย
ที่มา มาตรฐานอาคารประเภทที่ทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการ
โถงพักคอย 1 หอง
เด็ก 1 คน /พื้นที่ 5 ตารางเมตร
เด็ก 20 คน/พื้นที่ 100ตารางเมตร
หองตรวจทั่วไป
ที่มา Ernst neufert architect’s data
ที่มา พื้นที่ใชสอยปกติบวกกับ 8.8% สําหรับผูพิการลอเลื่อน
หองตรวจทั่วไป 2 หอง
ผูใช 1 คน/พื้นที่ 14 ตารางเมตร
ผูใช 2 คน/พื้นที่ 28 ตารางเมตร

14. หองพยาบาล
ที่มา มาตรฐานอาคารทางการศึกษา พ.ศ2524
หองพยาบาล 35 ตารางเมตร
หองกายภาพ
ที่มา Facilities for special education services
หองกายภาพบัดบัด 1หอง
เด็ก 1 คน/พื้นที่ 13 ตารางเมตร
เด็ก 5 คน/พื้นที่ 65 ตารางเมตร
หองธาราบําบัด
ที่มา Facilities for special education services
สระบําบัด 1 สระ
เด็ก 1 คน/พื้นที่ 28.5 ตารางเมตร
หองน้ําและหองเปลี่ยนเสื้อผา 1 หอง
เด็ก 1 คน/พื้นที่ 13.5 ตารางเมตร

15. หองดนตรีบําบัด
ที่มา Facilities for special education services
หองดนตรีบําบัด 1หอง
เด็ก 1 คน/พื้นที่ 2.25 ตารางเมตร
เด็ก 5 คน/พื้นที่ 125 ตารางเมตร
หองฝกทักษะการพูด
ที่มา Facilities for special education services
หองฝกทักษะการพูด1หอง
เด็ก 1 คน/พื้นที่ 2.25 ตารางเมตร
เด็ก 2 คน/พื้นที่ 50 ตารางเมตร
หองพักแพทยบําบัด
ที่มา Facilities for special education services
หองพักแพทยบําบัด1หอง
เจาหนาที่ 1 คน/พื้นที่ 4.5 ตารางเมตร
เจาหนาที่2 คน/พื้นที่ 90 ตารางเมตร
หองน้ําชาย-หญิง
พื้นที่ 3 ตารางเมตร
จํานวนหอง 2 หอง 6 ตารางเมตร

16. สวนบริหารและอํานวยการ
หนวยงาน Users / หนวย พื้นที่ พื้นที่ (ตรม.) รวม
ประเภท จํานวน ตรม./คน ตอหนวย จํานวน
หองผูอํานวยการ 1 16 1 16
รองผูอํานวยการ 1 14 1 14
เลขานุการ 1 12 1 12
หองเก็บเอกสาร 12 1 12
ประชาสัมพันธ 2 8.25 16.50 1 16.50
หองรับแขก 4 6.5 26 1 26
หองธุรการ 2 4.5 9 1 9
หองบัญชีการเงิน 2 4.5 9 1 9
หองทะเบียน 2 4.5 9 1 9
หองน้ํา ชาย-หญิง 8-12 3 36 2 36
หองพักผอน 15-20 2.5 50 1 50
หองประชุม 15-20 2 40 1 40
โถง 15-20 100 100
รวมสัญจร

17. สวนการบําบัด
หนวยงาน Users / หนวย พื้นที่ พื้นที่ (ตรม.) รวม
ประเภท จํานวน ตรม./คน ตอหนวย จํานวน
หองศิลปะบําบัด 5 3.5 17.5 17.5
หองตรวจโรค 2 14 28 28
หองกายภาพ 5 13 65 65
หองดนตรีบําบัด 5 2.25 11.25 11.25
หองพยาบาล 6 4.5 35 35
หองไฟฟาบําบัด 1 30 30
หองธาราบําบัด 100
หองอรรถบําบัด 4 30 30
หองจิตบําบัด 4 30 30
หองกายอุปกรณ 4 100 100
หองแตงตัว 5 16.5 82.5 82.5
โถง 40 4.5 180 180
หองเก็บของ 1 30 30

18. สวนการบําบัด
หนวยงาน Users / หนวย พื้นที่ พื้นที่ (ตรม.) รวม
ประเภท จํานวน ตรม./คน ตอหนวย จํานวน
โรงอาหาร 40 2.3 92 92
โรงอาหาร 94 144 135.6 135.6
รานอาหาร 5 2.4 120 120
เวที 1 50 50
หองครัว 100 100
หองซักรีด 120 120
หองซอมบํารุง 2 10 20 20
หองเครื่องไฟฟา 1 45 45
หองเครื่องปมน้ํา 1 20 20
หองเก็บของ 1 30 30
หองเก็บขยะ 1 20 20
หองน้ําชาย-หญิง 8 3 24 24
Loading Area 36 36

19. หองพักพี่เลี้ยง
ที่มา มาตรฐานอาคารประเภทที่ทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการ
หองพักพี่เลี้ยง1 หอง
เจาหนาที่ 1 คน/พื้นที่ 4.5 ตารางเมตร
เจาหนาที่ 30 คน/พื้นที่ 1350 ตารางเมตร
หองน้ําชาย-หญิง
พื้นที่ 3 ตารางเมตร
จํานวนหอง 2 หอง 6 ตารางเมตร
สวนบริการ
หองอาหารเด็ก-ผูปกครอง-เจาหนาที่
เด็ก 1คน /พื้นที่ 1.3 ตารางเมตร
เด็ก-ผูปกครอง-เจาหนาที่ 80 คน
หองน้ําชาย-หญิง
พื้นที่ 3 ตารางเมตร
จํานวนหอง 12 หอง 36 ตารางเมตร

20. CASE STUDY I
Hazelwood school, Glasgow
Hazelwood School
Gordon Murray + Alan Dunlop Architects
for the Sensory
Impaired children

23. Ventilation Storage boxes and
acoustic ceiling
Sensory wall along corridor
Nature lighting , Ventilation and Acoustic

24. Integrate
nature –
of Time and
Space
Material
Temperatur
e
Water
Therapy

26. Ventilation Storage boxes and
acoustic ceiling
Sensory wall along corridor
Nature lighting , Ventilation and Acoustic

27. A network of paths around the school and the gardens
vary in finish from bound gravel which crunches under
foot to recycled bound rubber and timber decking.
Each area is defined by separate finishes, which feel
and sound different under foot. The outside environment
is considered as an external classroom as previously
highlighted and consequently areas have been left
unplanted to allow the school's involvement in the
design and development of sensory gardens
Nature lighting , Ventilation and Acoustic