1. SINTAXE Repaso teórico

2. A sintaxe É o estudo da palabra, unidades superiores e as súas relacións

3. A frase é o conxunto de palabras que realizan a mesma función nunha oración. A frase adxectiva e adverbial seguen o mesmo esquema cá substantiva, só que nestes casos o núcleo sería un adxectivo e un adverbio respectivamente. Frase nominal Determinante (Aqueles) Nominal (rapaces) Frase Substantiva Núcleo (Mazás) Modificador (Op) (verdes)

4. Frase preposicional Relator (de) Termo (Compostela) Frase verbal (predicado) Núcleo (verbo: comín) Complementos (Op) (mazás) + Complementos (…)

5. CLÁUSULA Simple Predicativas Atributivas(Vbs: ser, estar, parecer, semellar)

6. CLAUSULA Subordinada Adxectiva Os expertos que falaron onte Están satisfeitos Subordinada Substantiva Díxome Que chegaría mañá Subordinada adverbial Cóntamo Cando chegues

7. ORACIÓNS COORDINADAS Poden ter máis de dous membros Copulativas (e, e mais, nin,...) Disxuntivas (ou, ou ben, xa, ...) Distributivas (ou...ou, ben...ben, xa...xa, ...) Oración coordinada disxuntiva Saes ou Sácote eu

8. ORACIÓNS BIPOLARES Adversativas : TESE / ANTÍTESE. (Pero, mais, así e todo, senón, non obstante) Concesivas: OBXECCIÓN / CONCESIÓN. (Aínda que, a pesar de que, malia que,...) Condicionais: CONDICIONANTE / CONDICIONADO. (Se, con tal que, sempre que, ...) Causais: CAUSA / CONSECUENCIA. (Porque, pois, a causa de que, por culpa de que, por mor de, ...) Consecutivas: ANTECEDENTE / CONSECUENTE. (Tan/tanto...que, así que, de modo que, xa que logo, ...) Comparativas : 1º TERMO / 2º TERMO. (Tanto...coma, máis...ca/que, menos...ca/que)

9. Oración bipolar condicional Falo (Condicionado) Se (Nexo) Me escoitas (Condicionante)

10. Entre as unidades establécense distintos tipos de relación Coordinación Frases con estrutura coordinada: Antía e o teu irmán Oracións coordinadas: Cheguei, vin e vencín. Subordinación Frases substantiva, adxectiva e adverbial. Oracións subordinadas Interdependencia Frases nominais e preposicionais Oracións bipolares

11. FUNCIÓNS Suxeito : É o elemento nominal cuxo núcleo determina o número e a persoa do núcleo do predicado. O núcleo do suxeito e o núcleo do predicado concordan en número e persoa. As monxas teñen un convento na alameda.

12. Ausencia do suxeito Cando o contexto e a forma verbal permiten identificalo ( elidido ): Soubo que estaba só . Cando esta en P3 do plural e o falante non o identifica (en aparencia oración impersoal, omitido ): Seica contan que hai crise . En oracións impersoais : Fenómenos naturais ou atmosféricos: Choveu toda a noite . Con determinados verbos: Haber (“existir”): Hai fame no mundo . Haber que + infinitivo: Hai que axudar . Facer (cumprimento dun prazo temporal): Fixo onte un ano no mar . Ser (referido ao tempo): É de noite . Con infinitivos cando indican orde: Traballar niso . Non fumar . En construcíóns verbais de P3 de sing. con se : O luns coñecerase o gañador .

13. FUNCIÓNS CD : É a función sintáctica sobre a que recae a acción do verbo, normalmente un substantivo ou unha unidade equivalente que algúns verbos predicativos esixen para ter significado completo. Son os verbos transitivos , que se refiren a accións que transitan dende o actor ao obxecto. comprar (algo ou alguén) querer (algo ou alguén) desexar (algo ou alguén)

14. Identificación do CD 1. Comproba que a oración é predicativa e o verbo transitivo: Levei unha torta ao cumpreanos. 2. Trata de substituír o CD por o , a , os , as (ou os seus alomorfos) . El fai o que quere / El fai no 3. Se a oración admite a conversión pasiva, o CD quedaría como suxeito paciente. O lobo comeu a ovella / A ovella foi comida polo lobo E non te fíes de que o verbo conteste as famosas preguntiñas Que? ou Que cousa? e A quen? para identificar o CD e o CI

15. A construción reflexiva: O suxeito realiza sobre a súa persoa unha acción que tamén se pode realizar sobre algo ou alguén: Antón lavouse . En galego esta construción é posíbel cando coinciden suxeito e CD: Ti peitéaste / Ti peiteas o cabelo Se o CD xa está expreso non cabe o uso do reflexivo: * Eu lavei me as mans Outros verbos que non admiten en galego a reflexividade son: * Ela sentou se no chan * Caíu se da cadeira * Espertei me con pesadelos * Casarei me aos 60 anos

16. FUNCIÓNS CI : Función que indica quen é o beneficiario ou destinatario da acción verbal . Pode ser desempeñado por unha Fprep (prep. a ) ou un pronome átono (me-nos, che-vos, lle-lles): Entreguei lle a carta a Eloi . Identificación do CI Substituílo polas formas pronominais , lle, lles: Regalei un bono aos premiados /Regalei lles un bono.

17. FUNCIÓNS Supl . É un complemento que “completa” o significado dun verbo que necesariamente esixe un complemento con preposición. É desempeñado por unha FPrep cunha determinada preposición esixida polo significado do verbo: a, de con, en... Aseméllase semanticamente ao CD e sintacticamente ao CC. Non falo de fútbol contigo. Creo en todo o que me dis . Identificación do Supl. Pódese substituír polo pronome iso , mais a preposición non desaparece. Ela falaba de asuntos dispares / Ela falaba diso ; Non cre na sorte / Non cre niso .

18. FUNCIÓNS CC : O complemento circunstancial completa o predicado achegando informacións relativas ao lugar , ao modo , ao tempo , á orixe , ao instrumento … Conducín amodo á noite co meu coche A súa presenza ou ausencia non modifica en esencia a estrutura nin o sentido da oración. Cada Oración pode albergar un número indeterminado de CC, incluso do mesmo tipo semántico. Identificación do CC Nalgúns casos é posíbel substituílo por un adverbio. En xeral, non deixa pegada.

19. FUNCIÓNS Atb. : É un complemento propio das oracións atributivas ou copulativas: Ela semellaba cansa Cando o verbo é ser , cualifica ( Ela é unha nugallá ), identifica ( Ela é a miña irmá ) ou clasifica ( Ela é compañeira da súa clase ) o suxeito. Identificación do Atb. Tentaremos a conmutación por o (sempre invariable): María é enfermeira /María é o

20. FUNCIÓNS CPvo : É un complemento moi semellante ao Atb., mais é propio das oracións predicativas: O rapaz chegou extenuado . Desempéñao unha FAdx que modifica un verbo predicativo e outro elemento da oración (Sux. ou CD) e concerta con este último en xénero e número : O profesor ficou satisfeito cos resultados .

21. FUNCIÓNS CAx : É un substantivo ou unidade equivalente, precedida de por ou de , propio das oracións pasivas para indicar quen realiza a acción. O parte foi dado pola alumna