3. DI MANA AL-IHSAN?
• DI DALAM AL-INSAN = AL-QALB = AL-RUH = AL-NAFS = AL-`AQL
• AL-QALB SEBAGAI WADAH
• MERAWAT PENYAKIT AL-GHAFLAH DI HATI
AL-
INSAN
AL-
QALB
AL-
NAFS
AL-
`AQL
AL-
RUH
AL-GHAFLAH YAQAZAH AL-HUDUR
AL-GHAYBAH
`AMMA SIWAALLAH
4. BAHAGIAN ILMU `AKHIRAT
• ILMU JALAN KE AKHIRAT:
• ILMU YANG MENGOSOK CERMIN HATI DARIPADA KEKOTORAN DUNIA YANG MENJADI HIJAB
KEPADA MENGENAL ALLAH SWT, KESEMPURNAAN SIFAT-SIFAT DAN AF`AL-NYA.
• ILMU TASAWUF TERKANDUNG DUA BAHAGIAN:
• `ILM AL-MU`AMALAH -
• ILMU MENGENAI JIWA/HATI, YANG TERPUJI DAN YANG KEJI, MENGUSAHAKAN YANG
TERPUJI DAN MENGUBATI YANG KEJI - LAWANNYA HATI YANG TERPUJI DAN
MEMANCARKAN CAHAYA TAAT
• MENGETAHUI HAKIKAT BAHAGIAN INI, BATAS, HASIL, RAWATAN INILAH ILMU AKHIRAT DAN
FARDU AIN
• `ILM AL-MUKASHAFAH-
• TERANGKAT HIJAB YANG MENUTUPI HINGGA JELAS KEBENARAN ALLAH PADA SEGALANYA SEJELAS-
JELASNYA LAKSANA MATA MEMANDANG TANPA KERAGUAN LAGI.
• DIPEROLEHI MELALUI MAWHIBAH & TIDAK DITULIS DAN YANG DIDAHULUI OLEH MUJAHADAH
5. PENDEKATAN ILMU TASAWUF
• tiga perkara penting iaitu:
• AMALAN
• BERASASKAN ANJURAN SYARIAT
• SIFAT AMALAN -
• SULUK
• SASARAN AMALAN
• Al-qalb atau al-dhawq
6. Tazkiyat al-Nafs
Erti Tazkiyat al-Nafs:
Zaka - suci, tumbuh
al-nafs - nafs al-ammarah bi su`- punca sifat tercela
tazkiyat al-nafs - usaha atau proses penyucian diri daripada sifat-sifat
keji akibat daripada nafs al-ammarah bi al-su` dan membangkitkan sifat-
sifat yang terpuji.
Usaha atau Proses atau Cara Untuk Membersihkan jiwa daripada
◦ bukan buang nafsu/naluri
Umum - proses tazkiyat al-nafs berfungsi
menggembalikan jiwa / nafs / qalb ke fitrahnya / al-`adl (lawan al-zulm)
7. PROSES UMUM TAZKIYAT AL-
NAFS:
Al-Takhalli
Proses membuang sifat-
sifat tercela dalam hati
Al-Tahalli
proses penghayatan sifat-
sifat terpuji di dalam hati
Al-Tajalli (natijah)
Penzahiran nilai murni
(zahir - tingkah laku)
Penyingkapan hijab -
menerima atau memahami
rahsia berkaitan rububiyah
Allah (batin - hati/qalb )
• Proses
al-
tahalli
al-
takhalli
al-
tajalli
8. Langkah TZ
• 1. Ilmu
– Ilmu – teori
• satu proses mendapatkan pengetahuan mengenai hal-hal yang berkaitan dengan
akhlak, struktur kejiwaan, penyakit yang berkaitan dengan akhlak dan kaedah
rawatan yang diperlukan
– Kasbiyah – berguru
• 2. Taubat
– Amal - taklif syarak (wajib,sunat, haram, makruh dan harus)
• Kewajipan bertaubat adalah bagi:
– Mencapai ketaatan
– Supaya diterima ibadah
• Makna taubah:
– membersihkan diri dari dosa zahir dan batin.
– membesarkan Allah dan memelihara daripada murka Allah SWT
9. TZ: Proses Sukar Tapi Bukan Mustahil
• merupakan suatu proses sukar kerana hubungan kuat antara jiwa
dengan dunia:
1. al-`Awa’iq - perkara yang menghalang seseorang muslim untuk
beribadah
Dunia
Manusia
Syaitan
Nafsu
2. al-`Awarid - perkara yang memesongkan dan melalaikan
seseorang muslim untuk beribadah
Rezeki
Khuatir
Qadha’ dan qadar
Musibah
10. PENDORONG DAN PENGANGGU TZ
• 1.al-Bawa’ith - sifat terpuji yang mendorong kepada
ibadat:
• al-Khawf (rasa takut atas ancaman Allah)
• al-Raja’ (rasa harap atas ampunan dan rahmat Allah)
• 2. al-Qawadih - sifat keji yang mencacat / menganggu
ibadat
– al-riya’
– al-`ujub
11. MOTIVASI TZ
• PERGANTUNGAN DENGAN ALLAH SWT
– al-hamd wa al-shukr
• sentiasa mengingati kebaikan Allah SWT
• sentiasa menunaikan amalan taat sebagai tanda