Tương tác thuốc giữa nhóm Fibrate và nhóm Statin

1. Page 1/4
Bệnh viện X Bộ phận Dược lâm sàng
Khoa Dược Điện thoại:
Email:
TRẢ LỜI THÔNG TIN THUỐC
PHẦN HÀNH CHÍNH
Ngày 20/06/2015
Số TTT_02
Người đặt câu hỏi
Gửi câu trả lời đến
Câu hỏi Tương tác thuốc nhóm Fibrate – Statin
Thông tin chung
TRẢ LỜI CÂU HỎI
Giới thiệu
Fibrate:
Các thuốc fibrate là dẫn xuất của acid fibric. Các fibrate chính được sử
dụng là bezafibrate, ciprofibrate, fenofibrate, và gemfibrozil. Gemfibrozil
là fibrate duy nhất mà lợi ích phòng nhồi máu cơ tim và tử vong do nhồi
máu cơ tim đã được chứng minh, tuy nhiên chưa có bằng chứng trên tử
vong chung.
Statin:
Statin là nhóm thuốc ức chế HMG-CoA reductase, bao gồm lovastatin,
simvastatin, pravastatin, fluvastatin, atorvastatin, rosuvastatin và
pitavastatin. Các statin chính được sử dụng là atorvastatin, fluvastatin,
pravastatin, rosuvastatin, simvastatin.
1. Simvastatin, pravastatin và pitavastatin có những ưu điểm hơn về hiệu
quả giảm thương tật và tử vong ở một số bệnh nhân. Pravastatin ít có
tương tác dược động học hơn so với simvastatin. Pravastatin và
simvastatin lựa chọn đầu tay.

2. Page 2/4
2. Atorvastatin là sự lựa chọn thứ hai và hiệu quả giảm thương tật đã được
chứng minh.
Cả 2 nhóm đều là các thuốc sử dụng hàng đầu trong điều trị rối loạn lipid
máu hiện nay.
Cơ chế tương
tác thuốc
Cả hai nhóm thuốc đều được biết gây viêm đau cơ và có thể dẫn đến tiêu
cơ, myoglobin niệu và suy thận đe dọa tính mạng, mặc dù hiếm gặp. Do
đó, việc dùng phối hợp hai nhóm thuốc được cho rằng làm tăng nguy cơ
này. Bên cạnh đó gemfibrozil còn được thông báo làm tăng đáng kể nồng
độ huyết tương các thuốc statin thông qua tương tác trên cùng hệ emzyme
glucuronide hóa, và sự tăng nồng độ này có liên quan đến nguy cơ gây
bệnh về cơ của statin. Còn fenofibrate chuyển hóa bởi các emzyme
glucuronide khác, và do đó không có tương tác dược động học đáng kể với
các statin.
So sánh
tương tác
Có sự khác biệt về nguy cơ gây tương tác với statin giữa gemfibrozil và
fenofibate, trong đó nguy cơ tăng đáng kể khi phối hợp gemfibrozil với
các statin.
Bảng hệ thống tương tác giữa nhóm fibrate và statin
Thuốc Gemfibrozil Fenofibrate
Atorvastatin
TTT: tăng nồng độ huyết tương của
atorvastatin
Liều: dùng thận trọng, nên bắt đầu
atorvastain với liều 10 mg/ngày
TTT: không có tương tác dược
động học
Liều: dùng thận trọng, nên bắt đầu
atorvastain với liều 10 mg/ngày
Fluvastatin
TTT: chưa rõ
Liều: dùng thận trọng, chưa có liều
khuyến cáo (nên dùng ở liều thấp
nhất có hiệu quả)
TTT: chưa rõ
Liều: dùng thận trọng, chưa có
liều khuyến cáo (nên dùng ở liều
thấp nhất có hiệu quả)
Lovastatin
TTT: tăng nồng độ huyết tương của
lovastatin
Liều: tránh dùng lovastatin hoặc
dùng không quá 20 mg/ngày
TTT: chưa rõ
Liều: tránh dùng lovastatin hoặc
dùng không quá 20 mg/ngày
Pitavastatin
TTT: chưa rõ
Liều: dùng thận trọng, chưa có liều
khuyến cáo (nên dùng ở liều thấp
nhất có hiệu quả)
TTT: chưa rõ
Liều: dùng thận trọng, chưa có
liều khuyến cáo (nên dùng ở liều
thấp nhất có hiệu quả)
Pravastatin
TTT: tăng nồng độ huyết tương của
pravastatin
Liều: không có khuyến cáo phối hợp
TTT: không có tương tác dược
động học
Liều: dùng thận trọng, chưa có
liều khuyến cáo (nên dùng ở liều

3. Page 3/4
thấp nhất có hiệu quả)
Rosuvastatin
TTT: tăng nồng độ huyết tương của
rosuvastatin
Liều: tránh dùng rosuvastatin hoặc
khởi đầu là 5 mg/ngày, không nên
quá 10 mg/ngày, chống chỉ định liều
40 mg/ngày hoặc cao hơn
TTT: không có tương tác dược
động học
Liều: tránh dùng rosuvastatin hoặc
khởi đầu là 5 mg/ngày, không nên
quá 10 mg/ngày, chống chỉ định
liều 40 mg/ngày hoặc cao hơn
Simvastatin
TTT: tăng nồng độ huyết tương của
simvastatin.
Liều: chống chỉ định phối hợp
TTT: không có tương tác dược
động học
Liều: dùng thận trọng, chưa có
liều khuyến cáo (nên dùng ở liều
thấp nhất có hiệu quả)
Thông tin
bổ sung
1. Dường như không có sự khác nhau về nguy cơ ADR trên cơ giữa các
statin: atorvastatin, fluvastatin, pravastatin, simvastatin và rosuvastatin.
2. Các yếu tố nguy cơ làm tăng ADR trên cơ khi dùng statin: liều statin
tăng, suy thận hay gan, có bệnh cơ trước đó, suy giáp, lạm dụng rượu, tuổi
cao và phối hợp với một số thuốc.
3. Trong nghiên cứu FIELD, không có trường hợp nào bị tiêu cơ trong số
gần 900 bệnh nhân điều trị phối hợp fenofibrate và các statin.
4. Tất cả các statin nguy cơ gây ADR trên cơ phụ thuộc liều. Do đó, cần
chú ý bắt đầu bằng liều thấp nhất có thể khi phối hợp với fibrate. Khi cần
thiết phải phối hợp, fenofibrate thích hợp hơn so với gemfibrozil về nguy
cơ gây tác dụng phụ trên cơ (gemfibrozil làm tăng nguy cơ gấp 15 lần so
với fenofibrate). Tuy nhiên, có tài liệu cho rằng nên chọn gemfibrozil vì
đây là fibrate duy nhất có bằng chứng giảm thương tổn – tử vong. Việc
phối hợp cần thận trọng, với tăng liều từ từ và theo dõi sinh học CPK và
creatinine. Cần đánh giá nguy cơ – lợi ích thường xuyên.
5. Các tài liệu đều khuyến cáo kết hợp statin - fibrate bị chống chỉ định với
bệnh nhân: suy giảm chức năng gan hoặc thận (creatinin > 2,0 mg/dL),
đang điều trị với cyclosporine hoặc tacrolimus, đang điều trị kháng sinh
macrolide hoặc đang dùng kháng nấm azole, người già (>70 tuổi ), có
bệnh về cơ xương.
6. Bệnh nhân điều trị statin và/hoặc fibrate nên được khuyên lưu ý các
triệu chứng đau yếu cơ không giải thích được, đặc biệt khi kèm theo sốt và
nước tiểu đậm màu.
7. Nên ngừng điều trị nếu có tăng creatine kinase hoặc có dấu hiệu bệnh về
cơ. Ngoài ra, cũng nên theo dõi chặt chẽ độc tính trên gan.
Hiệu quả
phối hợp
1. Hiệu quả điều trị phối hợp fibrate và statin chưa thật sự rõ ràng và tỏ ra
không vượt trội so với statin đơn trị liệu. Các tài liệu nhìn chung không
khuyến cáo phối hợp 2 nhóm thuốc này, trừ khi lợi ích đạt được vượt quá
các nguy cơ.
2. Mặt khác, một vài nghiên cứu cho thấy phối hợp fenofibrate với các

4. Page 4/4
statin có thể an toàn và có lợi, đặc biệt là ở bệnh nhân rối loạn lipid máu
hỗn hợp.
Kết luận
1. Nhìn chung không khuyến cáo phối hợp fibrate và statin, trừ khi lợi ích
đạt được vượt quá nguy cơ.
2. Nếu cần phối hợp, fenofibrate thích hợp hơn so với gemfibrozil về mặt
nguy cơ tương tác, nhưng gemfibrozil lại là fibrate duy nhất có bằng
chứng về giảm tỷ lệ thương tổn và tử vong. Do vậy cần cân nhắc cả lợi ích
và nguy cơ khi phối hợp. Và các statin nên khởi đầu ở liều thấp hơn thông
thường.
3. Chống chỉ định phối hợp gemfibrozil và simvastatin.
4. Liều lovastatin không nên quá 20mg/ngày.
5. Liều rosuvastatin khởi đầu là 5mg, không nên dùng quá 10mg/ngày và
chống chỉ định liều 40mg hoặc cao hơn.
6. Liều atorvastatin nên bắt đầu với 10mg/ngày.
7. Phối hợp fenofibrate và các statin có thể có lợi ở những bệnh nhân rối
loạn lipid máu hỗn hợp.
8. Kết hợp statin - fibrate bị chống chỉ định với bệnh nhân: suy giảm chức
năng gan hoặc thận (creatinin > 2,0 mg/dL), đang điều trị với cyclosporine
hoặc tacrolimus, đang điều trị kháng sinh macrolide hoặc đang dùng kháng
nấm azole, người già (>70 tuổi), có bệnh về cơ xương.
Tài liệu
tham khảo
1. Elisavet Moutzouri et al. Management of dyslipidemias with fibrates,
alone and in combination with statins - role of delayed-release fenofibric
acid (2010), Vascular Health and Risk Management 2010:6 525–539.
2. Cardiac Drugs 1st 2013
3. Handbook of Drug Interactions A Clinical and Forensic Guide 2nd 2012
4. Stockley's Drug Interactions Pocket Companion 2010
5. Stockley's Drug Interactions 8th 2008
6. Adverse Drug Interactions A Handbook for Prescribers 2010
7. Guideline Lipid Management in Adult 2011
8. Drugs.com, Medscape.com
9. Prescrire. Le guide 2014 - Evitér les effets indésirables par interactions
médicamenteuses - comprendre et décider. 2014
Từ khóa Tương tác thuốc, fibrate, gemfibrozil, fenofibrate, statin
Người trả lời
SVD4. Phạm Công Khanh (ĐH Y Dược Huế)
ThS. DS. Võ Thị Hà (Giảng viên DLS, ĐH Y Dược Huế)
DS. CKI. Nguyễn Thế Sơn (Trưởng khoa Dược, BV Đa Khoa Sài Gòn)