N1T2-Thực tập tìm thông tin thuốc

2. Nguồn thông tin
Cấp 1
• Nghiên cứu lâm
sàng
• Báo cáo khoa học
• Bài báo, tạp chí, …
Cấp 2
• Mục lục các thông
tin
• Các bài tóm tắt của
nguồn thông tin
Cấp 3
• Sách giáo khoa
• Sách hướng dẫn
điều trị
• Sách tham khảo
Các bước
tìm kiếm
thông tin
Xác định thông tin về
người đặt câu hỏi
Xác định câu hỏi thực
sự
Phân loại câu hỏi thực
sự
Phát triển chiến lược
tìm kiếm và tiến hành
tìm kiếm Đánh giá, phân tích,
tổng hợp thông tin
Soạn và cung cấp câu
trả lời
Lưu trữ
Theo dõi

3. 1. XÁC ĐỊNH THÔNG TIN VỀ NGƯỜI ĐẶT CÂU HỎI
Bác sĩ
kê đơn/ điều trị
Dược sĩ phát
thuốc
Sử dụng ngôn ngữ và kiến thức chuyên môn
Bệnh nhân
Sử dụng ngôn ngữ và kiến thức cơ bản, dễ
hiểu và đời thường
Chưa xác định
rõ
Sử dụng làm tài liệu tham khảo

4. 2. XÁC ĐỊNH CÂU HỎI THỰC SỰ
Câu hỏi định tính
Mô hình PS
( Bệnh nhân/ Tình huống)
Đây là câu hỏi liên
quan đến bệnh
nhân cụ thể
- Nữ 67 tuổi, 57 kg
- Chẩn đoán: Viêm phổi mắc phải tại cộng đồng, suy thận, tăng
HA, nhồi máu cơ tim đã đặt cầu nối động mạch vành.
- Tiền sử
- Chỉ số sinh hóa
- Thuốc sử dụng và các thuốc kê đơn.
Câu hỏi thực sự
phải trả lời
- Liều các thuốc được kê đơn đã hợp lý chưa.
+ Tuổi + Bệnh lý kèm theo
+ Chức năng gan thận + Thời điểm dùng
- Tương tác giữa các thuốc đang sử dụng, các thuốc điều trị,
thực phẩm và bệnh mắc kèm,…
+ Tương tác thuốc – thuốc / thuốc-thức ăn
- Với thuốc thông thường có thể dùng kiến thức trả lời trực tiếp: liều
Paracetamol 500mg mỗi 4-6h, không quá 4g/ngày
- Vì sử dụng phối hợp nhiều thuốc và các bệnh lý mắc kèm, nên cần tìm
hiểu thông tin chính xác cho từng thuốc đối với tình trạng bệnh nhân

5. 3. PHÂN LOẠI CÂU HỎI THỰC SỰ
Ta có thể tìm kiếm thông tin dựa vào các nguồn, tài liệu: Sách dược lý, Sách
dược lâm sàng, Drugs facts and comparisons, Dược thư quốc gia Việt Nam…
- Loại câu hỏi về LIỀU:
- Loại câu hỏi về TƯƠNG TÁC THUỐC:
Ta có thể tìm kiếm thông tin dựa vào các nguồn, tài liệu: Sách dược lý, Sách dược
lâm sàng, Trang Stabilis, Handbook on injectable Drugs, Drugs.com,…

6. 4. PHÁT TRIỂN CHIẾN LƯỢC TÌM KIẾM VÀ TIẾN HÀNH TÌM KIẾM
Cấp 3
Cấp 2
Cấp 1
Sách DLS, Dược lý,…
Trang web Drugs.com,
Pubmed,…
Bài báo cáo, nghiên cứu,
báo khoa học,…
Dễ đọc
Tìm nhanh
Tính cập nhật
kém
Cập nhật
Cần kỹ năng
tìm thông tin,
đánh giá độ
tin cậy

7.  Thủ thuật tìm kiếm:
• P: Bệnh nhân cao tuổi, suy thận
• S: Liều sử dụng và tương tác thuốc
Từ khóa
• P: Old, the elderly,...
• S: Dose, Interaction.
Từ tiếng Anh
• Liều cho bệnh nhân suy thận
• Tương tác thuốc-thuốc, thuốc-thức ăn
• Drug interaction,...
• Dose of drug,...
Các thuật toán tìm
kiếm
• http://ykhoanet.com
• http://www.dieutri.vn
• http://www.drugs.com,...
Trang web

8. Tìm thông tin cấp 3: Dược thư quốc gia Việt Nam

9. Thông tin cấp 2: Trang web tin cậy

10. Thông tin cấp 1: Các bài nghiên cứu

12.  Cách xử lý:
- Dựa vào phác đồ chuẩn của bộ y tế
- Theo bệnh án của bệnh nhân, kinh nghiệm của bác sĩ
- Theo công bố quốc tế
Đưa ra cách giải quyết

13. Trang web
http://cimsi.org.vn
http://ykhoanet.com
http://mims.com
http://medlineplus.gov
http://who.int
http://merck.com
Canhgiacduoc.org.vn
…
Sách
Dược thư quốc gia Việt Nam
Thuốc biệt dược và cách sử dụng thuốc
Mims drug reference
Vidal Việt Nam
…
Các tài liệu tham khảo:

14. 5. ĐÁNH GIÁ, PHÂN TÍCH, TỔNG HỢP THÔNG TIN
- Từ nhiều nguồn thông tin tìm được, đánh giá đối chiếu các
thông tin để đảm bảo sự thống nhất.
- Tập hợp các thông tin, chọn lọc những thông tin có độ tin
cậy cao nhất, phân tích và đi đến kết luận.
- Lập danh sách, thống kê lại các thông tin theo bảng tham
khảo, dễ theo dõi.

15. 6. SOẠN VÀ CUNG CẤP CÂU TRẢ LỜI
- Bằng miệng, văn bản hoặc cả hai.
7. LƯU TRỮ
Câu hỏi
Tài liệu tham khảo
Câu trả lời
- Lưu bằng văn bản
- Lưu trong máy tính
- Vai trò của dược sĩ
- Tra cứu trong tương lai
- Bằng chứng pháp lý

16. 8. THEO DÕI
Mục đích:
- Cung cấp thêm bằng chứng xác minh tính hợp lý, đúng đắn của thông tin đã
đưa ra trước đó
- Cập nhật , xem xét những thay đổi liên quan đến thông tin và tình huống
Phương pháp:
- E-mail
- Văn bản
- Điện thoại

17. - Các tương tác thuốc có thể xảy ra trong quá trình sử dụng thuốc:
Thuốc Thuốc Tác hại
Ceftriaxon Enoxaparin Tăng tác dụng của thuốc chống đông máu enoxaparin
Ramipril Furosemid Nguy cơ hạ huyết áp cấp tính, suy thận
Enoxaparin Ramipril Tăng độc tính của ramipril
Atenolol Amlodipin Nguy cơ hạ HA nặng
Atenolol Furosemid Có nguy cơ
Ceftriaxon Furosemid Tăng độc tính của furosemide, nguy cơ độc thận
Paracetamol Enoxaparin Tăng tác dụng của enoxaparin
Thuốc Thức ăn Ảnh hưởng
Atenolol Nước Cam Giảm sinh khả dụng của Atenolol
Ramipril Thức ăn giàu K Nguy cơ tăng K huyết ở người đang dùng ACE
Amlodipin Nước ép bưởi Tăng nồng độ Amlodipin/ máu

18. Thuốc Thuốc Tác hại
Ceftriaxon Enoxaparin Tăng tác dụng của thuốc chống đông máu enoxaparin
Ceftriaxon Furosemid Tăng độc tính của furosemide, nguy cơ độc thận
Có thể chỉ sử dụng Moxifloxacin mà không cần thêm Ceftriaxon để giảm
các tương tác thuốc
Hoặc giảm liều các thuốc Enoxaparin, Furosemid

19. Thuốc Liều dùng Liều lưu ý cho bệnh nhân
Ceftriaxon 2g/lần/ngày, IV Liều bình thường nếu Clcr >10
Nếu Clcr <10
không quá 2g/ ngày
Paracetamol 500mg, sốt> 380 10< Clcr <50: dùng 6h/ lần
Clcr <10: dùng 8h/ lần
Enoxaparin 40mg/lần/ngày,
tiêm dưới da
Clcr <30: 30mg/lần/ngày, tiêm dưới da
Atenolol 25mg/lần/ngày Clcr <15: 25mg/lần/ngày
15<Clcr <35: 50mg/lần/ngày
Ramipril 5mg/lần/ngày 10<Clcr <40: 5mg/lần/ngày
Clcr <10: giảm 25%-50% liều
Tăng huyết áp dùng đơn độc: khởi đầu 2.5mg 1
lần/ngày
Furosemid 20mg/lần/ngày PO: 20-80mg
Cao huyết áp: 1/2 – 1 viên x 1 – 2 lần/ngày

20. Tất cả các thuốc sử dụng đều nằm trong liều khuyến cáo cho bệnh nhân suy thận,
cao tuổi và tăng HA
Thuốc Liều dùng Liều lưu ý cho bệnh nhân
Moxifloxacin 400mg/lần/ngày,
truyền TM
Không cần điều chỉnh liều
Amlodipin 10mg/lần/ngày Người cao tuổi THA: liều khởi đầu 2,5mg 1 lần/ngày

21. Thay thế thuốc
Giảm các thuốc không cần thiết
Theo dõi chức năng Gan, Thận và điều chỉnh liều dùng
Chú ý thời gian bán thải của thuốc, điều chỉnh thời gian dùng thuốc
để tránh tương tác
Báo cáo bác sĩ điều trị về các vấn đề tương tác thuốc, các dấu hiệu bất ổn